|
2000
|
|
|
Bere oroitzapenak eta sentipenak hor isurtzen ditu. Erudizioa bai,
|
baina
esan beharrekoa iruditzen zait zentzu orekan huts nabariak ere badituela. Hala ere, Treviñoren epopeia azaltzen du,, feudo insoportable de Castilla?
|
|
|
Beste garai batzuetan, berriz, gure espezie bereko animalien bila ematen ditugu egunak; haiek zaintzeko baino, beraiek zain gaitzaten. Bila esan dut,
|
baina
esan nezakeen baita ere esperoan, berreskuratu nahian, gogoratzen, hautatzen... Badakizue zertaz ari naizen.
|
|
|
Ez dakit nola ikusi nuen ere. Beno, bai, badakit,
|
baina
esan nahi dut bidetik ia ezinezkoa zela urtegia ikustea. Batez ere autoa gidatzen joanez gero.
|
|
|
|
Baina
esan dut, eta beraz neure burua salbatu dut, hori guztia kursia egiten zaidala orain. Dublinen nago; zerutik ikusi dut, gure hegazkinarekin gurutzatzen ziren hodei kargatuek hala nahi zutenean.
|
|
2002
|
|
|
Hortxe bertan.
|
Baina
esango al didazue zer demontre gertatzen den?
|
|
|
|
Baina
esaten ari nintzen burua ateratzen zidàn neska hark kontsulta gelara egin zuela. Aurrez aurre jarri ginen, bakoitza bere eserlekuan, mahaiaren alde banatan.
|
|
2003
|
|
|
Apropos esan zion Luvinori ez naiz bueltatuko beharbada, ondo zekien arren luze barik bueltatuko zela.
|
Baina
esan egin zion ez naiz bueltatuko beharbada, eta eztulka geratu zen Luvino atea itxi zuenean, eta eztul egin zuen goitik behera eta eskumatik ezkerrera.
|
|
|
Kanpotarraren gaineko gauza gehiago esan zituzten, deskripzio estrukturalista moduko bat osotu arte;
|
baina
esandako batzuk gasifikatu egin ziren Matiasen memorian eta beste batzuk entzun ere ez zituen egin.
|
|
|
inondik inora ez zekien arren hipopotamoak ze ordutan bainatzen diren; are gutxiago noiz dutxatzen diren eta ze txanpu marka erabiltzen duten.
|
Baina
esan egiten zuen hala ere: Hipopotamoak bezala dutxatzen naiz ni, bazkalostean.
|
|
|
Nik ez nion sinisten.
|
Baina
esan egiten zuen berak. Total, ezin da konprobatu.
|
|
|
Esaten hasi ziren andreak orduan ume hura eskolatu behar zela, ezin zela egun osoan kaletik ibili. Konforme zeuden arkitektoaren gurasoak,
|
baina
esan zuten dirua zela problema, eta dirua ez zela problema esan zuen andreetako batek. Eta andre hori familia onekoa zen, eta betidanik izan zen familia onekoa, umetan ere bai, eta lan egiteko sasoia heldu zitzaionean ere familia onekoa zen eta ez zuen lanik egin, eta etxe mordoa zeukan Idus osoan, alokatuta asko, eta etxe bat saltzen zuen lantzean behin, eta familia onekoa izaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Erleak erotzeko eta jateko gero.
|
Baina
esaten zuen Ulpianok txarto egiten dutela okilek. Askozaz mingotsagoak direlako erle eroak erle zentzudunak baino, eta taktika txarra dela okilena.
|
|
|
|
Baina
esango nuke heziketa erlijiosoak utzi zidala bere zigilua, moldatu egin ninduen nolabait, kausa baten alde ukoa eta sakrifizioa onartzeko prest zegoen pertsona bilakatu ninduen. Batxilerreko laugarrena amaitzen ari nintzela, hamalau urte nituen, teresiana batek estanpa bat eman zidan Ordenan sartzeko gonbita egiten zidan mezu batekin.
|
|
2004
|
|
|
Gaizki pasatu duala eta hori dena.
|
Baina
esan ezak esan beharrekoa, motel. Azkenean ni ere urduri jartzen ari nauk.
|
|
|
ahalik eta jende gehienarengana iristea.
|
Baina
esaten duguna da logika horrek ez duela balio euskal komunikazio esparrua sendotzeko, euskara bigarren mailan uzten duelako eta eskema diglosikoa betikotu egiten duelako?. 385
|
|
|
Arraiok ez badu, hitzetik hortzera aniztasunaren eta elebitasunaren aldeko aldarriak isildu gabe dabiltzan garai hauetan, horra non zebilen otsoa ardi larruz jantzita. Gauza bat esan,
|
baina
esandako horretan ez sinetsi.
|
|
|
Eta ez dut ezetz esan, baietz esanen diet defentsa etnizista batean ari direnei, gure euskaltasuna suntsitu nahi dutelako, froga, ikastoletatik hasi eta... Baietz,
|
baina
esan nahi nuen(...)?. 416
|
|
|
Emazterik ere ez dut, eta hasi zaitez orain, berrogeita hamarrak pasatuta. Eta alde horretatik ez naiz heldu oso gora,
|
baina
esango dizut, eta sinistu, askotan sentitzen naizela harro Ginori, txikia zenean, egin nion guztiaz, zelan bidaltzen nuen hara eta hona bizikletan, askotan existitzen ez ziren enkarguak egitera, bakar bakarrik banekielako ona zela, ziklista ona. Eta nora heldu da?
|
|
|
–Saiatzen gara.
|
Baina
esan dizut askotan: Pandora teoria besterik ez da.
|
|
|
Mirenek orduan salto egin du eta eserita geratu da ohe gainean, biluzik oraindik ere. Hainbat alditan amestu duen unea badatorrela igarri du eta emazteari nola esango dion, edo dagoeneko esan dion, eta beste hainbat galdera etorri zaizkio burura,
|
baina
esan behar duena amaitzen utzi dio Andresi.
|
|
|
|
Baina
esan dut: gaizki eraman izan dut aulkia, oso gaizki ere bai, batzuetan.
|
|
2005
|
|
|
–Arrazoi duzu, bon,
|
baina
esan dudana zentzu metaforiko batean hartu zenuke.
|
|
|
–Ez dakit nola esan,
|
baina
esango dizut, nola edo hala, ihardetsi zion Tommyk, hasieran urduri?. Guztia manifan gertatu zen, zuen desfilean, furgonetatik hogei neska atera zinetenean, bata bestearen ondotik, zu azkena.
|
|
|
–Ederra bota duzu orain ere, Kontxi, kar kar kar?!
|
Baina
esan dizut joan beharrean nagoela, eta. Oi, gauza bat esatea ahaztu zait!
|
|
|
Ez dakit ondo zerk geldiarazi nauen, zergatik azken segundoan argi izpi bat bezalako pentsamendu bihurri batek atzamarrak askatu eta zimurtutako papera irakurtzera deitu didan. Ez daki zergatik,
|
baina
esango luke bizia aldarrikatu nahi zuen oihu ito horrek salbatu egin duela. Konektatu aurreko bere azken gogoeta horiek irakurtzearekin batera, beste ideia batzuk ere elkarri lotzen, kateatzen joan dira, berezkotzat zituen ideiei aurka egiteko prest.
|
|
|
–Ikusiko dugu, oso ondo ez dakit.
|
Baina
esan didazunez, kabroi honek ez du aztarnarik uzten jakiteko nondik ibili den, ezta?
|
|
|
Asko kostata.
|
Baina
esan egin zion, azkenean.
|
|
|
Eta amak esan zuen" Oso inportantea, bai".
|
Baina
esan zuen oso astiro, eta oso suabe, eta niri kostatu egin zitzaidan aditzea, baina aditu egin nion azkenean, eta hori esan zuen amak: " Oso inportantea, bai".
|
|
|
Egunak eta asteak.
|
Baina
esaten zuen merezi zuela. Hiru aste galduta ere, merezi zuela esaten zuen.
|
|
|
|
Baina
esaten du Iñesek lana amaitzen dugunean berriro esnatuko dituela intsektu guztiak. Eta orratzak kendu.
|
|
|
Baina bestela zoroen moduan egin ahal da korrika kaletik. Ismaelen aitak sendatu zion burua apur bat, merkrominarekin eta ur oxigenatuarekin,
|
baina
esan zuen antitetanikoa hartu behar zuela. Eta gu apur bat beldurtu ginen.
|
|
|
|
Baina
esan zuen Mateok gogorra egiten zitzaiola berari horrela, beste barik, Faustoren etxera agertzea, erreparo apur bat ematen ziola. Esan zuen ez zuela Fausto Lada inondik ezagutzen, eta ez zela modua haren etxean horrela agertzea, abisatu barik.
|
|
|
Eta izeko Martinak Konforme esan du.
|
Baina
esan dit seietan dela aitaren meza eta seiak baino apur bat lehenago irten behar dudala zinetik eta elizara joan. Eta nik pentsatu dut pelikulak inoiz ez direla seiak baino lehen amaitzen eta pentsatu dut ez dudala pelikula osorik ikusiko, baina Bai esan diot izekori.
|
|
2006
|
|
|
Nere abestietatik ezagunena da, eta ez dut uste zehaztasun gehiago behar duenik.
|
Baina
esan dezadan, bidenabar, Xalbadorrek ondu zituen bertsoak liratekeela inolaz ondu barnemundu berezi eta sakonik gabe (atormentatua ere bai, zalantzarik gabe).
|
|
|
Ortega-rengatik esan behar da, herriaren gogo kontzeptuarekin nahiko kritiko izan dela –hobeto, kontzeptu horren erabilera batzuekin– eta nahiko positibo eta esplikatiboa ber denboran jendaurre espainolarentzat, alferrik izan bada ere.
|
Baina
esango genuke, bera ere kontzeptuarekin katramilatua dabilela, eta azkenean" zirkunstantziak" harrapatuta gelditu dela nolabait – alegia, eskemek eta planteamenduek harrapatua, zeintzuek zeharo betetzen baitzuten ingurugiro kultural guztia, antsi antsiatua Espainiaren esentziaz eta defektu kapitalaz eta gaixotasunaz eta gainbeheraz. Bere kontraesanaz akordaturik bezala idazten du berak behin, Cejador ekin polemikan:
|
|
|
–Ospatuko diagu.
|
Baina
esan nahi nian... Etzak gaizki hartu, e!
|
|
|
–Jokin gehiago da rap eta hip hopzalea,
|
baina
esaten du ondo dagoela. Igual pixka bat pijoa edo...
|
|
|
Harritu egiten naiz neure hizkera honetaz, maitasunaz jarduteko modu abstraktu eta hotz honetaz. Ez dut halakoetarako ohiturarik,
|
baina
esan liteke zu izan zaitudala eragile eta erakusle, zure gutunetako erretolika gozo horrek ganibeta erabiltzera behartu bainau, esaldi dotoreetan sartu, ebaki eta berben ostean zer ostentzen den ikusteko; eta, hainbestetan isildu ondoren, neure hitzak neure baitan gorde ostean, hainbat aldiz atzera eta aurrera erabiltzearen poderioz forma zehatzagoa eman diet azkenerako, ez dakit ertzak zorroztu ...
|
|
|
Eskolan bukatu eta institutura joatea bezala; inork ez dizu galdetzen ea neskek edo gizonek berotzen zaituzten, etorrian baletor bezala.
|
Baina
esan zenuen, eta baina hori beste ezer baino hobeto gogoratzen dut, gizonak gustatzea desberdina da, esatea bezala ez duzula institutura joan nahi. Erabakia zela esan zenidan, une baten neuk hartu nuen erabakia.
|
|
|
Loak hartu baino lehen
|
baina
esan nizun, oraindik arnasa nola hartu ahaztuta neukanean, baina andreak gustatzen zaizkizu. Baietz esan zenidan.
|
|
2007
|
|
|
deus ezagutzen ez dena, (deus) ez da; zertxobait baino ez ezagutu eta uste dena, ez dakigu zer den errealki, haren errealitatea ustezkoa baino ez da; razionalki jakin dakiguna bakarrik da razionalki errealtzat jo genezakeena, edo, esaunda famatuaren arabera, errealitatea razionala da eta viceversa503? Zientziena legez, filosofiaren zeregina errealitatearen ezagutza da,
|
baina
esan daiteke biek bata bestearen alderantziz dihardutela: ezagutza zientifiko enpirikoa, badenaren ezagutza den bitartean (faktoarena), ezagutza filosofikoa badenaren arrazoiarena da, hots, errealitateak zer izan beharra daukanarena, razionalki ezagugarria izan dadin (fisikak edo historiak ezagutu ahalgarria, adbz.).
|
|
|
Hori esaten du, zuk familiarik ez duzu, denbora libre gehiago duzu, eta aita zaharra zaintzen geratu behar zenuke ez esatearren.
|
Baina
esaten du. Tonuarekin.
|
|
|
Eta erregeen modukoa zen, adibidez, Svenen irakaslea. Ez zen asko mugituko, laukitxo bat ezker eskubi asko jota,
|
baina
esango zuen Sven ume bakartia da, eta Sven ume bakarti bilakatuko zen. Horrela ikasi zuen egun batean Svenek boterea zer zen; lainoak normala baino pixka bat beherago zeuden egun batean, aitak pipa erretzen zuen bitartean.
|
|
|
Oihu, tripak askatu behar genituela iruditu zitzaigun arte. Korrika hasi ginen herrirantz, etxerantz, aterperantz,
|
baina
esango nuke ez geniola oihu egiteari utzi bide osoan. Arnasestuka, etxean sartu ginen.
|
|
2008
|
|
|
Nik, ordea, ulertzen ez dudana da jendeak nola ez duen ulertzen. Beno, ulertu, ulertzen dut;
|
baina
esan nahi dut amorrua ematen didala ikusteak nola behin eta berriro gertatzen diren ezin ulertuak, gauzak hain argi ikusteko aukera izanda. Guztiok dugu ulertzeko ahalmena, baina batzuek garatu egin dugu eta besteak konformatu egin dira.
|
|
|
–Nahi duzun bezala, Iñigo.
|
Baina
esan iezaguzu nortzuk ziren bart arratsekoak.
|
|
|
–Ongi duk. Hamar aldiz esan duk,
|
baina
esan orain hamaikagarrena! –erabaki zuen aitak.
|
|
|
–
|
Baina
esaten ari nintzaizun bezala, etzaulkian etzanda nengoela izan zen lurrikara. Neska gazte mulatoa ohartua zegoen ordurako, jakina, nola nenbilen ni.
|
|
|
–Ahal duzuna egiten duzu, bistan da,
|
baina
esaten badizut etxe honetan zuzen dirudiena oker dagoela, eta oker dirudiena zuzen, ez didazu sinetsiko, ezta?
|
|
|
–Zigortua zagok egin duenagatik! Beheko sagastira bidali diat, sagarrak biltzera, eta hiru saskikada ekarri ditik dagoeneko,
|
baina
esan zioat, bost saski bildu arte ez duela atsedenik izango! Eta, jakina, gaur afaldu gabe, ohera!
|
|
|
zuk Jainkoari zeure nekeak eskaini baino bospasei egun lehenago hil zen gure ama.
|
Baina
esan behar dizut, halaber, amak amesten zuèn heriotza izan zuela, ostiral batean hil baitzen, aitortu eta Jauna hartu ondoren, bake handiz. Ni izan nintzen lekuko, nik neuk eman bainion komunioa; gero, berriz, Miradme, ¡ oh mi amado y buen Jesús!?
|
|
|
Bizia salbatzeko batere borrokarik egin gabe eroriko nintzatekeen beharbada, ez balitz bat bateko egonezin hura nitaz jabetu, eta burua jiratzera behartu. Krakatekoren bat sentitu nuen agian, edo begi ertzaz bere itzala ikusi nuen mugitzen; agian katuarena bezalako sena izan zen;
|
baina
esan beharrik ez dago jira nintzenean hantxe neukala Hands, niganako bidearen erdia eginda, daga eskuineko eskuan.
|
|
|
Zuk ba omen dakizu zer den hori. Gari senarra dut,
|
baina
esan daiteke dagoeneko ez garela bikotea. Ez dakit, hura oso urrun ikusten dut eta gurea erabat eteteko asmoa daukat, baina batzuetan energia edo erabakitasuna falta izaten dut aurrera egiteko.
|
|
|
–Bai, jarraituko dut,
|
baina
esadazu gauza bat: zer izen da Gari?
|
|
|
Tira, pintatu nuen lehen burua gotzainak gustuko zuen,
|
baina
esan zidan txikia iruditzen zitzaiola berari, xuhurra, eta Ama Birjinaren irudiaren garrantziaz ohartarazi ninduen, fede handiko diskurtso bat emanda.
|
|
|
–Zigortua zagok egin duenagatik! Beheko sagastira bidali diat, sagarrak biltzera, eta hiru saskikada ekarri ditik dagoeneko,
|
baina
esan zioat, bost saski bildu arte ez duela atsedenik izango! Eta, jakina, gaur afaldu gabe, ohera!
|
|
|
–Ahal duzuna egiten duzu, bistan da,
|
baina
esaten badizut etxe honetan zuzen dirudiena oker dagoela, eta oker dirudiena zuzen, ez didazu sinetsiko, ezta?
|
|
|
–Ongi duk. Hamar aldiz esan duk,
|
baina
esan orain hamaikagarrena! –erabaki zuen aitak.
|
|
|
zuk Jainkoari zeure nekeak eskaini baino bospasei egun lehenago hil zen gure ama.
|
Baina
esan behar dizut, halaber, amak amesten zuèn heriotza izan zuela, ostiral batean hil baitzen, aitortu eta Jauna hartu ondoren, bake handiz. Ni izan nintzen lekuko, nik neuk eman bainion komunioa; gero, berriz, Miradme, ¡ oh mi amado y buen Jesús!... errezitatzen lagundu nion, indulgentzia osoa irabaziz, elizak arautuaren arabera.
|
|
2009
|
|
|
–Ez dakit,
|
baina
esan diot hemen zinetela.
|
|
|
Iñaki Zubillagarekin larunbatean bisitatu nuenean, estanpa bat hartu zuen mahai gainetik halako batean, ez dut gogoratzen zeren kariaz?, eta. Julianek ekarri dit?, esplikatu zigun (Aita Julian Alustiza),, fede handia dauka santa horrengan.
|
Baina
esan diot: miraririk egin nahi badu, egin dezala.
|
|
|
ez dut hil, ez dut gezurrik esan, etc. Epai ostean hildakoa Jainkoen hilezkortasunera pasatzen da (Hildakoen Liburua, 125 kap.). Alegia, Egipton heriotza eta hilondoko bizitza epaiketa eta justiziarekin lotzen da. Eta justizia haraindira eraman bada, orain hori kritika genezake,
|
baina
esan gura du, jada ezagutu dela hemengo aldeko erakunde eta bitarteko politikoen ezaskitasuna justizia konpontzeko. Eta batez ere ezagutu da, gizartearen eta politikaren funtsa, oinarria, gizartetik bertatik eta politikatik harago dagoela; hau inportantea da, eta ia inoiz ez da pentsatzen (oroit Protagoraren mitoa, Gizaberearen bakeak eta gerrak, 1991, 101); hots, erregeak eta, mundu honetako justiziak berak juzgatua, justifikatua?
|
|
|
Helendarra Naturaren barruan bizi da, Naturarekin eta, beraz, Jainkoekin harreman pertsonalean; Naturako fenomenoak pertsonalizatuak atzematen ditu (pertsonalizatuak izango ditu Jainkoak ere); Natura ez da makina bat, solaskidea da.
|
Baina
esanez Naturaren aurrez aurre barik, haren altzoan sentitzen zela, honekin ez da ulertu behar Natura hori grekoentzat ama gozo bat bezala irudikatu behar dugunik derrigor. Natura, Grezian, ez da bereziki gozo biguna.
|
|
|
–Barkatu, Justino,
|
baina
esaten genuen, agian, zeu izan zinela bi gauza soilik aukeratu zituena, derrigorrezko hiruak aukeratu ordez. Ez dakit ulertzen diguzun?
|
|
|
–
|
Baina
esan zizueten eta! Nondik salbatuko zineten zuek bestela!
|
|
|
sagoné, uste dut?
|
baina
esan, esan zidan, eta berba haiekin despeditu ginen. Handik metro batzuetara burua itzuli nuenean, Jochuak oraindik eskua goian zeukan, diosala egiten.
|
|
|
Kalean ere ikusten baititut, ume jaioberriak bularraren kontra estu estu hartuta, noizbait izan ziren haurra indarrez besarkatuz.
|
Baina
esan nahi dut, eskuak sabelean pausatu eta berriketan hasten direnean, nor imajinatzen duten beste aldean. Neskatoa imajinatzen duten, ala mutikoa bestela.
|
|
|
–Bai, baliteke,
|
baina
esan diat, nondik datozen jakin nahi dik.
|
|
|
Nire asmaketa bat zela pentsatu zuen hasieran, ziur nengoen horretaz. Auskalo zergatik,
|
baina
nioena baino gehiago nekiela iruditzen zitzaion tarteka Mieli. Benetako kartak erakutsi gabe berari enbidoka ari nintzaiola, eta beste inork ikusi ez zuen bizardun hura horretarako asmatu nuela, norbait zelatan ari zela jakinarazteko.
|
|
|
Horrelakoak nekez topatzen dituk Espainia alde horretan. Balitekek, noski,
|
baina
esango nikek bi txanponak elkarrengandik gertu samar topatu dituztela.
|
|
|
–Beno...
|
baina
esan nizun, ez. Liburuagatik da.
|
|
|
Geroztik, barruan daramat pena hori, nahiz eta pena horrekin bizitzen ohitu naizen.
|
Baina
esaten ari nintzaizun nebekin eta jolastea gustatzen zitzaidala. Domingorekin batez ere.
|
|
|
–Bai, izeba, esan zuen Maria Bibianak, zabutik jaitsi eta oinak lurrean jarri bezain laster?.
|
Baina
esan diogu ez dugula berarekin gehiago jolastu nahi. Ez da hala, Ada?
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik. Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: . Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik?; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela, konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan, Adaren ad... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
Adak kokotsa aurreratu eta nahigabezko keinu bat egin zuen, zalantzak erdibitua balego bezala; alde batetik, izan ere, halako zerbait esan ziezaiokeen ahizpari: . Jertse bat errematatzen ari naiz, eta orain ezin dut,
|
baina
esadazu esan beharrekoa, gorra ez naiz-eta!?, baina, bestetik, bere jarrera nabarmenegia ez ote zen pentsatu zuen, ausaz, Maria Bibianarenak berri txarra behar baitzuen, zinez, gezurra haren espezialitatea ez zenez gero; hala, bada, Adak atea ireki, mendazko gozoki bat ahoratu zuen, haatik?, eta Maria Bibianak esan zion:
|
|
|
behar zuen arren; baina Regina ez zen hartaz harritzen jada, bai baitzirudien ezen, bere ohiko naturalezari, egunerokotasunari lotua eta borondateak eta senak eraikia? beste naturaleza bat gainjarri zitzaiola, hagitzez ere ilunagoa eta menderagaitzagoa, ez baitago bestela ulertzerik nola sentitu zen hain noragabetuta, bere lekuan egoten zekièn emakumeak bere lekua guztiz galdu balu bezala; arratsalde hartan, adibidez, mila aldiz esan zion Jaunari onartzen zuela bere patua, fiat, fiat eta fiat?,
|
baina
esan orduko pizten zitzaizkion kontrakoa ziotèn ahotsak, bere baitaren baitaz jabetzen zirenak, patua onartu bezain laster onartuko ez balu bezala, haurrak, zeraren, antz handiagoa baitzuen benetako, haurrarena?
|
|
|
Izebak baina eta
|
baina
esaten zuen; ez zion, haatik, Domingori alde egiteko esaten; honek, beraz, esperantzari eusteko arrazoi bat zuen, eta hala, indar hondarrak bere xedearen mende jartzen zituela, berriro ekin zion etsi gabe, nahiz eta ahotsak huts egin zion, hanketako ahuleziak ahotsa ere hartu balio bezala:
|
|
|
Eskerrak eman dizkio
|
baina
esan dio alferrik ari direla, Sora ez dela etorriko. Esan dio ez etortzeko berriro teilatuetara.
|
|
|
Esan dio alferreko denbora iruditzen zaiola eta inertziaz jarraituko duela beste lau bost egunez etortzen, askozaz gehiago ere ez. Uda osoa eskertu dio Phineasek Bleulerri,
|
baina
esan dio ez galtzeko denbora gehiago. Uda amaitu zenetik ia egunero esaten dio gauza bera.
|
|
|
Ez dut, noski, nire umetako lagunen izenik esango,
|
baina
esan dezaket zazpi ginela eta guztiek gogoratuko dutela, nik bezain ongi, gauza batekin geundela obsesionatuta umetan: desagertzearekin.
|
|
|
–Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik –Teofilo Mariak, ahotsa eztituz.
|
|
|
Hantxe zuen berak, baina, aurrez aurre, beste horma bat, Teofilo Mariak ezarria!; Adak ongi oroitzen baitzuen nebak esan ziona: " Ongi da, besoan ez dizut minik egingo,
|
baina
esadazu, azkenean guztia jakingo dut-eta, handik ez bada, hemendik"; Teofilo Mariak, beraz, kontu hura ikertzeko asmoa zuen, bere hitza eta bere harrotasuna jokoan jarri baitzituen, ez alferrik jarri ere, orbetarren eta don Anizetoren aurrean; arrasto erraza zuen, gainera, Reginak argi adierazi baitzuen errudunak korukoa behar zuela –konklusio hartara iristea ere erraza zuen, egia esan,... zer gertatuko zen, adibidez, baldin eta saioetako baten erdian Teofilo Maria azalduko balitz eta koruko emakumeei galdetuko balie:
|
|
|
Adak kokotsa aurreratu eta nahigabezko keinu bat egin zuen, zalantzak erdibitua balego bezala; alde batetik, izan ere, halako zerbait esan ziezaiokeen ahizpari: " Jertse bat errematatzen ari naiz, eta orain ezin dut,
|
baina
esadazu esan beharrekoa, gorra ez naiz-eta!", baina, bestetik, bere jarrera nabarmenegia ez ote zen pentsatu zuen, ausaz, Maria Bibianarenak berri txarra behar baitzuen, zinez, gezurra haren espezialitatea ez zenez gero; hala, bada, Adak atea ireki –mendazko gozoki bat ahoratu zuen, haatik–, eta Maria Bibianak esan zion:
|
|
|
...okotasunari lotua eta borondateak eta senak eraikia– beste naturaleza bat gainjarri zitzaiola, hagitzez ere ilunagoa eta menderagaitzagoa, ez baitago bestela ulertzerik nola sentitu zen hain noragabetuta, bere lekuan egoten zekièn emakumeak bere lekua guztiz galdu balu bezala; arratsalde hartan, adibidez, mila aldiz esan zion Jaunari onartzen zuela bere patua –fiat, fiat eta fiat–,
|
baina
esan orduko pizten zitzaizkion kontrakoa ziotèn ahotsak, bere baitaren baitaz jabetzen zirenak, patua onartu bezain laster onartuko ez balu bezala, haurrak" zeraren" antz handiagoa baitzuen benetako" haurrarena" baino; akatsa zuzentzeko, dena dela, garaiz zebilen, apika... senarrak bertatik bertara so egin baitzion, Reginak mementoan ezin interpretatu izan zuèn keinuan:... errukizkoa ote zen, edo kontu eske zebilkion senarra, besterik gabe?
|
|
|
Izebak baina eta
|
baina
esaten zuen; ez zion, haatik, Domingori alde egiteko esaten; honek, beraz, esperantzari eusteko arrazoi bat zuen, eta hala, indar hondarrak bere xedearen mende jartzen zituela, berriro ekin zion etsi gabe, nahiz eta ahotsak huts egin zion, hanketako ahuleziak ahotsa ere hartu balio bezala:
|
|
|
Geroztik, barruan daramat pena hori, nahiz eta pena horrekin bizitzen ohitu naizen.
|
Baina
esaten ari nintzaizun nebekin eta jolastea gustatzen zitzaidala. Domingorekin batez ere.
|
|
|
–Bai, izeba –esan zuen Maria Bibianak, zabutik jaitsi eta oinak lurrean jarri bezain laster–
|
Baina
esan diogu ez dugula berarekin gehiago jolastu nahi. Ez da hala, Ada?
|
|
2010
|
|
|
Inondik ere!?. Hankak dar dar nituen,
|
baina
esan nuena esan nuen eta esanaren esanetara egotea egokitu zitzaidan: bidean aurrera egitea, alegia, agur ere esan gabe, adeitasun jendetasun arauek agintzen duten agurrari uko egitea inori agur egiteko erarik errotikoena ohi da?, neska bazter utzita.
|
|
|
–Serapio ingeniaria da, badakizu, eta esan dit infinituan dagoen puntu batetik, zerutik, alegia, distantzia bera dagoela toki guztietara, eta horregatik Ama Birjina berdin ager daitekeela han eta hemen, Pagoagan eta Txinan? edo gure etxean?;. Zure senarra bide ingeniaria da, badakit,
|
baina
esaiozu neure partez kontu honetan alferrikakoa duela ikasi zuèn karrera, Ama Birjinaren bideak guztiz beste bide batzuk baitira, eta bideak Pagoagara eraman du, ez Txinara eta ez zure etxera, Primi. Eta ez gaizki hartu, nik ere urteak egin baititut neure etxean Ama Birjinaren zain, badakizu, egun hauetan nire benetako etxea Pagoagan dagoela ulertu dudan arte?
|
|
|
–Ez dugu ezer egiten??; nire hitzen eragina, baina, hutsaren hurrengokoa izan zen, Adaren kezka handiegia baitzen, antza, esaldi batean laburbildu zuena: . Haur bat izugarria izango litzateke??; Adak hura esan zidan, bai,
|
baina
esateko eran, ahotsak dar dar egin zion, beldurraren marka aurpegian, zerbait gehiago esan zidala ulertu nuen, beldurtzen zuena kezkaren gaineko kezka balu bezala; erabat ziur ez nagoen arren, eskua sutan jarriko nuke Adak hauxe esan zidala:
|
|
|
–Ordenagailua ixten dugu, eta bagoaz?. Tentsio uneak izan ziren,
|
baina
esan dezaket, baita ere, asko aurreratu genuela?.
|
|
|
organo horrek atribuzio legegileak eta exekutiboak eduki behar zituen. Ez genuen zehazten zein atribuzio jakin izango zituen, hori etorkizunean egin zen,
|
baina
esaten genuen ez ginela kabinete tekniko bati buruz ari, sei hilean behin bilduko dena bazkaritxo bat egiteko Elizondon, eta horrela Aresek ikasten du Elizondo non dagoen. Ez.
|
|
|
–Uste genuen akordioa, behin lortuz gero, egunkarietan egongo zela.
|
Baina
esango genuen ez zela ofiziala. Era batera edo bestera aterako zela bagenekien, baina gutxi edo gehiago ezkutuan gordetzea zen gure asmoa, besteak beste gainerako alderdiak ez zeudelako akordio horretan?.
|
|
|
Inor ez da prozesu batean sartuko ETArekin hitz egitera. Hitz egingo du,
|
baina
esan nahi dut ez dela inor sartuko su etena, mahai politikoa eta abar negoziatzera. Ez dago horri eutsiko dion Gobernurik.
|
|
|
Esan genien ez genuela ulertzen. Zer gertatu zen ulertzen genuen,
|
baina
esan egin behar genuen ez genuela ulertzen urriaren 31n mahaitik adostasunarekin altxatzea, Batasunak bilera horretan alderdi sozialistaren eskuzabaltasunari goraipamena egitea eta alderdi jeltzaleak jokatutako paperaren gainean ere goraipamena egitea, eta gero azaroaren 8an gertatutakoa gertatzea. Batasunari leporatu genion ETAren menpean egotea?.
|
|
|
–Ez. Gaur ezin zen etorri,
|
baina
esan dit bera ere prest dagoela edozertan laguntzeko. Niri behintzat hark lagundu dit gehien.
|
|
|
Behin nirekin txortan egin ondoren desagertuko ote zinen.
|
Baina
esaten badidazu gauza gehiago ere badituzula nirekin konpartitzeko, ba?
|
|
|
–Ez, esan gabe ere ikusten dut zein den zure jarrera,
|
baina
esanez gero, ba, hobeto sentitzen naiz.
|
|
|
Alexek barre egin zuen, Junek niri lapurtutako txistearekin. Ez nuen esan behar
|
baina
esan egin nuen:
|