|
2013
|
|
|
Hots, Margaritak poz pozik onartu zuen erregearen tresna politiko huts eta debotoa izatea.
|
Baina
bestetik Katalina de Medici, Joanaren lehengusina (lehengusuaren emaztea) eta Frantziako erregina lehenik (Henrike II.a senarrarekin) eta erregina ama eta boterearen zinezko jabea gero, hogeita hamar urtetan, bere hiru semeekin (Frantzisko II.a, Karlos IX.a eta Henrike III.a). Hau ere Joana bezala nortasun handi handiko emakumea izan zen, baina lehengusina Joana ez bezalakoa, botere estrategia guztiz femeninoak baitzituen:
|
|
|
Arrue politikaria, batetik; eta euskaltzalea, bestetik, Euskaltzaindiaren eta Egan aldizkariaren lankidea. A. Arrueren ideologiaz eta hark politikari gisa egindako lanaz informazio jakingarriak ematen ditu delako artikulu horrek,
|
baina
beste alderdiaz, Arrue euskaltzaleaz den bezainbatean, apologia egiteaz gain ez dakar deus berririk, eta artikulu honen xedea hain zuzen A. Arrueren beste alde ez hain goresgarri hori azaleratzea da, argitan ezartzea, eta haren ekarpena merezi duen lekuan kokatzea.
|
|
|
bertso lotuak eta libreak, estrofatan zatituak eta errenkada luzeak, atalka banatuak ere bai batzuk. Beste horrenbeste esan daiteke errimaz ere, batzuetan errima osoa egiten du,
|
baina
beste askotan hoskidetasunean oinarritutako puntuak egiten ditu. Soinuen efektua garrantzi handikoa da gainera.
|
|
|
Lekeitioko berbeta ondo sendo errotuta dauka eta behin ere ez dio uko egiten.
|
Baina
beste joera eta euskalki guztiak ere ondo ere ondo ezagutzen ditu, eta ez ezagutu bakarrik, baita erabili ere.
|
|
|
29).
|
Baina
beste batzuetan, testuen antzinatasunari zor zaion errespetuagatik hautatu zituela aitortu zuen. Azkenik, beste batzuen kasuan, eder izatera iritsi ez arren eta antzinakoak ez izan arren,, estilo edo idaztankera aipagarria?
|
|
|
Genero poetikoaren kanonari dagokionez, Onaindiaren antologiaren zabaltasunak zenbait poetaren Parnasoa osatu eta kontsakratzeko bidea ireki zuen,
|
baina
beste askori aipamen hutsa besterik ez zien eman. Nola da hori posible, egile ezezagunen testuez gain, 300 idazleren testuak bildu zituela jakinik?
|
|
|
24 estrofetan 13 sinalefa,
|
baina
beste 17 aukeratan ez dago sinalefarik.
|
|
2014
|
|
|
Euskararen presentzia hezkuntza sisteman oinarrizko bi modutan agertzen da, kontuan harturik euskara zertarako erabiltzen den eskola jardunetan. Batzuetan curriculumeko ikasgai soil bat da (hizkuntza ikas irakasgai huts gisa ulertzen da, atzerriko hizkuntzan ohikoa izan den trataera eskainiz),
|
baina
beste batzuetan eskolako edukia bideratzeko lanabes edo tresna da (hizkuntza ulerturik curriculumeko beste eduki batzuen ikas irakasbide gisa). Bestela errateko, hitz egin dezakegu euskararen ikas irakaskuntzazeta euskarazko (edo euskararen bidezko) ikas irakaskuntzaz.
|
|
|
Universidad del País Vasco Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV EHU), Mondragon Unibertsitatea (MU), Universidad Pública de Navarra Nafarroako Unibertsitate Publikoa (UPNA NUP), Université de Pau et des Pays de l. Adour (UPPA), Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED), Universidad de Navarra eta Universidad de Deusto (azken hauek biak elkarte erlijioso banarenak). UPV EHUko datu batzuk emanen ditugu hemen, erakunde horrek duen garrantzi kualitatibo eta kuantitatiboagatik unibertsitateko ikasketak euskaraz garatzeko orduan; eta bestetik, UPNA NUPen eta UPPAren zertzelada batzuk ere aipatuko ditugu, haiek ere unibertsitate publikoak baitira,
|
baina
beste hizkuntza politika batzuk aplikatzen diren lurraldeetan.
|
|
|
Gainera, Euskal Herriaren konfigurazio soziolinguistiko heterogeneoak iradokitzen zuen trataera desberdinak egin ziratekeela, inguruak erakusten zituen ezaugarrien arabera: Euskal Herriko alde batzuetan euskarak bizkortasun handia zuen,
|
baina
beste batzuetan haren presentzia hagitz murriztua zen, edo arrunt falta zen. Bestalde, jendartean ez zen eredu argirik balio zezakeenik hezkuntza sistema antolatzeko eta haietan hizkuntzen presentzia bideratzeko.
|
|
2015
|
|
|
Hainbat kasutan arazoak ukan ditut ph, th, khherskari hasperenduak gardentasunez entzuteko, ez baitut argi entzuten hitzeko kontsonante horretan hasperenik baden ala ez den; adibide batzuetan arras argi entzuten ditut herskari hasperenduak,
|
baina
beste batzuetan ez dut inolaz ere hasperen arrastorik entzuten, eta beste kasu batzuetan zalantza dut entzuten dudana herskari arrunta ala hein batez hasperendua den. Ene belarrian hasperen kutsua ukan dezaketenetan ph, th, khidatzi dut eta gardenak direnetan ph, th, kh; halaz ere, ez dut guztiz garbi ph, th, khidatzi ditudan batzuk zinez hasperenduak ote diren, eta ez dakit, bestalde, nik p, t, kidatzi ditudan batzuetan hasperen arrastorik egon ote litekeen ere; printzipioz ez dut uste, bestela ph, th, kh emanen bainituzke horiek ere etnotestuan, baina ez naiz neure buruaz guztiz fidatzen.
|
|
|
83). Paradigmaren argudioak kasu batzuk azal ditzake,
|
baina
beste hitz batzuetako bokaletan ere sudurkaritasuna entzuten da; esate batera, Zuberoako ipar mendebaleko Sarrikotapean h, ben, hemen, eta h?, xa, herexa, arrastoa?
|
|
|
Haren esanetan, hizkuntzak erakusten du ez dagoela mundu bakar bat, mundu bi baino; kontakizun mitikoetako munduak, alegia, elkarren arteko konponbiderik ez dutenak. Mundu bi horien banaketa betierekoa da, hitz egitean mundu horietako batean egiten delako,
|
baina
besteaz ari izan. Mundu bi dira, beraz, hizkuntzak erakusten dituenak:
|
|
|
Aurreko aldaeretan ikusi dugu pertsonaia nagusiak hitanoz ez egitea ohikoa dela kontakizunetan, antzinako arauak aurkakoa esan arren.
|
Baina
beste datu esanguratsuago bi ditugu oraingoan: errotaria Mariren aurrean belauniko jartzea, barkamena eskatuz, eta Marirekin bera baino barrurago geratzera kondenatuta egotea izateko zoria.
|
|
2016
|
|
|
Pott Tropikala ko Pragari eskainitako atal monografikoaz gain, beste zenbait ondu zituzten beste aleetan. Pott bandaren blaga n (bigarren zenbakian) eta Pott 3n poloniar literatura izan zuten ardatz,
|
baina
beste leku batzuetakoak ere ekarri zituzten: literatura mexikarra (Juan Jose Arreola), literatura beltza (Ross McDonald), literatura irlandarra (poesia klasikoa eta James Joyce), literatura galegoa (Xose Luis Mendez Ferrin) eta literatura katalana (Pere Gimferrer). T.S.
|
|
|
Kopurua ez ezik esanahiei eta erabilpenei ere kasu eman behar zaie, izan ere, esaera horien mezu batzuk haurren egunerokotasunetik hurbil daude, edota haurren egunerokotasunean erabiltzeko aproposak dira.
|
Baina
beste batzuk, ordea, haurren esparruan edo egunerokotasunean txertatzeko edota erabiltzeko lekuz kanpo geratzen direla baiezta daiteke, esate baterako, San Blas ito arte arnas, Jan eta lo, beti potolo... Esan nahi da, tradizioak sorturiko mezuak askotan deskontestualizatuak edota desegokituak geratzen direla, eta irakaslearen zeregina litzatekeela egungo errealitatera txertatzea haurren egunerokotasunetik urrun egon daitezkeen esaera zahar horiek.
|
|
|
' Egia eredua' k dakarren iraultzak badu mapa berria (28 or.), sarean ere eskuragarria. Zinezko plazerez irakurri nuen, batetik, ni artikulu honetan proposatzen ari naizen zenbait ideia nagusiren harian datorrelako,
|
baina
bestetik areago, Pello Zubiriak kontatzen duena aitortza eta aurkikuntza pertsonal berri gisa aurkezten duen neurrian. Halakoak dioz (beste are interesgarriagoen artean):
|
|
|
Behintzat txinera edo beste gainditzen ez zaion bitartean?, ezta?!
|
Baina
beste menderen bat da horretarako oraindik?
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, toponimo nagusi honen lehen osagaia, Echaerri, balizko Echaverri baten bilakabide moduan kontuan izatekoa iruditzen zaio bati baino gehiagori, ez ordea bigarrena, Arandas. Badirudi inork ez duela zalantzan jartzen bigarren hauxe akatsa izan dela,
|
baina
beste kontu bat gertatzen da lehenarekin. Aipatzekoa iruditzen zait, bestalde, Echaerri burutzapena jaso duen dokumentuko indizean hainbat pertsonaren abizena, zeinaren bigarren osagaia berri izanik kontsonante ezpainkaria erori ez den, ageri dela:
|
|
|
Bestalde, Nafarroako beste toponimo baten kasuan, Esa (1132 urtean dokumentaturik), erromantzeak Yesa bihurtu zuen.
|
Baina
beste zenbait herritan (Dorrao, Unanu, Arbizu, Arruazu), aldiz, ondorengo bilakabidea izan dute: erakutsi > eakusi > akusi, edan > ean > an, erosi > eosi > osi?
|
|
|
(11) Ez da gizona erori, ezaguna dugun gizon hori ez da erori
|
baina
beste batzuk erori dira?
|
|
|
Esana dugu pluralean e hori pluraltzat hartuko zela, edo agian mugatzailea+ plurala multzotzat,
|
baina
beste alde batetik, baliteke garai horretan oraindik finkatu gabe egon izana mugatzailea, eta, betiere bibliografiari jarraiki, honelakoak egongo ziren singularrean behintzat:
|
|
2018
|
|
|
Begirada horren posizioa hain zen hegemonikoa ezen poeta euskaldunek ere begirada horri erantzunez bezala egin zituzten haien poemetarako izenen eta generoen hautuak. Alegia, poema horien idazleek bazutela alde batetik euren euskaltasunaren kontzientzia,
|
baina
beste alde batetik eta aldi berean formazio diskurtsibo hegemonikoaren kontzientzia betea ere bazutela. Aldi horretako poesia idatziak aipaturiko bi kontzientzia horien eskakizunei erantzuten die hein handi batean.
|
|
|
Esana dugu jadanik Arestik hizkuntzen arteko esparruan jokatzen duela sarritan: beste hizkuntzetako testuak integratzen ditu euskarazko testuan, hala nola latin eta alemanezkoak, zuzenean beste hizkuntzetako esaldiak sarraraziz,
|
baina
beste batzuetan itzulita aurkitzen ditugu. Adibide gisa balio lezake, honi dagokionez," Hautsa izanen duk" poemaren itzulpenean latina dirudien" Te sera polvo" perpausak; baita" Fido kai espero" izenburuak latina eta grekera nahasiz, edo" Maldan behera" poeman alemanezko izenburu misteriotsuak, Nietzscheren" Honela mintzo zen Zaratustra" ren testua zeharka gogora ekarriz.
|
|
|
Atal honen izenburuan ezarri dugun" Eskribitzen badaustazu" (gaztelaniaz," Ya conoces mi paradero") poemaren kasuan, egileak gaztelaniazko testu herrikoi baten oihartzunaren konnotazioak bilatzen ditu entzuleak berehala ezagutuko duen" Si me quieres escribir" testuaren esanahiaren baitan zifraturiko mezua helarazteko. Arestik gaitasun handia du euskarazko testuen estiloen pasticheak edota imitazioak egiteko; asmoa sarritan ironikoa edo kritikoa izaten da,
|
baina
beste askotan egileak, estilo imitazioaren bitartez, jatorrizko testuaren komunikazio modua eskuratzea du asmoa. Hala, bertsolarien eran ari denean, arau poetikoen loturetatik aske, hizkera laxoan mintzatzeko aukera baliatzen du, Bizkaitarrako testuetan egiten duen moduan, edota P. I. Barrutiaren Gabonetako ikuskizunatik nahiz Axularren Gerotik harturiko moldeetan idazten dituenean bere garaiko gorabeherei buruzko poema kritikoak.
|
|
2019
|
|
|
Bada, guk ere horrela jardun genuen, imitazio hutsean, baina konturatu nintzen imitazioak muga handiak zituela. Muntaia hartan horrela joan zen eta ondo,
|
baina
beste buelta bat eman behar zitzaiola kontuari.
|
|
|
Eskribau beraren eskutik, eta egun bereko beste eskritura batean, pertsona bera agertzen zaigu,
|
baina
beste izen batekin Ynesa de Helorriaga vezina de Motrico5.
|
|
|
Erantzunen luzera libre zen. Galderaren arabera, batzuek lerro batez erantzun dute,
|
baina
beste batzuek orrialde erdi bat baino gehiago bete dute. Bestetik, buruz buruko elkarrizketa egin da hamaika inkestaturekin, hamahiru galderak eginez.
|
|
2020
|
|
|
Padurako saskibaloi taldeko neskek, adibidez, saskibaloiaren inguruan ematen dute denbora librerik gehiena,
|
baina
beste kirol praktikekiko zaletasuna ere aipatu digute:
|
|
|
Ez dut bakarrik saskibaloia... Bueno, saskibaloira joaten naiz, baina joaten naiz astearte eta asteazkenetan,
|
baina
beste kirol batzuetara ez noa a unos das exactos, cuando pueda. (Gazte kirolaria, neska, Padura)
|
|
|
Jean Pierre Chorho Espil (Zalgize, 1884ko agorrilaren 2a Garindaine, 1968ko azaroaren 15a) Garindaineko erretore izan zen,
|
baina
beste hainbat lekutan ibili zen irakasle eta apaiz gisa. Eskualduna eta Herria astekarietan 40 bat urtez eman zituen Zuberoako berriak.
|
|
|
Jean Etxepare, Jules Moulier Oxobi, Piarres Lafitte, Jean Barbier, Jean Elizalde Zerbitzari, Jean Saint Pierre Anxuberro...
|
Baina
beste dozenaka lagunen lumarekin eta beste zenbaiten laguntza materialarekin edo ekonomikoarekin ere bete zituzten orrialdeak. Artikulu honen helburua da astekari hartako partaide jakin guztien zerrenda osatzea, bakoitza nor zen identifikatzea eta haien bizitzaz xehetasun batzuk ematea.
|
|
2021
|
|
|
§III, IV) nahiko aurreratua dago euskaraz. Esana dugu aditzek[+ konkretua] bezalako azpikategorizazio zabal bat aukeratzen dutela batez ere izenak adiera fisikokoak direnean (pilota bota/ #maitasuna bota),
|
baina
bestetik esan liteke bertsoak bota bezalakoen kasuan sintaxi urraketarik egon gabe ere izenaren menpe geratzen direla semantikan, bertsoak bota/ besarkada bota/ #laztana bota bezalako irudizko adierak gauzatzen (ez) direnean. Horrela, maila batean edo bestean," ahoz esan edo kantatu" egiten diren gauzen izenen klase bat dugu" nagusi", baldin eta bota aditzak" abiadura handiz bidali" adiera fisiko horretatik kanpo egingo badu.
|
|
|
Hauetako batzuk, hala nola Sorne Unzueta" Utarsus", Emakume Abertzaleen Batzako kide ziren, eta EAJren ideologia zabaltzea zuten helburu (Alvarez Uria 2005: 51),
|
baina
beste askok tematika libreagoa erabili zuten, eta euren kezkei buruz idatzi zuten: Errose Bustintza, Balendiñe Albisu, Rosario Artola eta Maria Etxabek, besteak beste.
|
|
2022
|
|
|
Haserrea pizten da tertulian. " Kontua da sexualki edozein gustatze hori ados,
|
baina
bestea da feminismotik guk kritikatu dugun eredu hori, panpina emakume hori" 20200109T03. " Mari mutilen bilakaera bat dago eta ulertu behar dira euren artean sortzen diren harreman egoerak, kontradikzioak".
|
|
|
Kontrajarriak daude. Batean nik nire buruari esango diot zer egin, bakarrik aurkituko dut nire bidea,
|
baina
beste alde batetik, taldea behar dut, onespena behar dut. Orduan nik ikusten dut, liburuaren bi jarrera horien arteko bilakaera, ez?
|