|
2007
|
|
|
Historiak berak diosku, hizkuntzaren geroaz biziki kezkatuta, hizkuntza duindu eta garai eta arlo berrietara egokitzeari ekin zioten: hizkuntzalaritzan eta literaturan jardun zuten adibidez,
|
baina
baita normalizazioak zituen egiturak eta tresnak sustatzen ere: ikastolak, prentsa, kultur produkzioa,... gau eskolak.
|
|
|
89ko hurrenkerak, hizkuntza normalizazioaren ikuspegitik, bazuen alderdi positiborik (haurrak ziren euskara gehien zerabiltenak),
|
baina
baita aspektu kezkagarririk ere (gazteak ziren gutxien zerabiltenak). 2006ko neurketak utzi digun hurrenkera berriz, izan daitekeen onena da
|
|
|
89ko hurrenkerak, hizkuntza normalizazioaren ikuspegitik, bazuen alderdi positiborik (haurrak ziren euskara gehien zerabiltenak),
|
baina
baita aspektu kezkagarririk ere (gazteak ziren gutxien zerabiltenak). 2006ko neurketak utzi digun hurrenkera berriz, izan daitekeen onena da hizkuntza normalizazioaren ikuspegitik, euskararen erabilera igo egiten baita adinean jaitsi ahala.
|
|
|
euskara gero eta gehiago erabiltzearena. Zehatzago, 2006ko haur eta gazteen adin taldeak dira euskara gehien erabiltzen dutenak, batez ere Araban (%6, 8 eta %6, 6, hurrenez hurren),
|
baina
baita Gasteizen ere (%5, 8 eta %6, 3, hurrenez hurren).
|
|
|
euskara gero eta gehiago erabiltzearena. Zehatzago, 2006ko haur eta gazteen adin taldeak dira euskara gehien erabiltzen dutenak, batez ere Araban (%6, 8 eta %6, 6, hurrenez hurren),
|
baina
baita Gasteizen ere (%5, 8 eta %6, 3, hurrenez hurren).
|
|
|
Datuek erakusten digute bestalde, hiriburuetan kokatzen direla gaur egun, euskal hiztun gehien kopuruei erreparatuz. Hiriburuetako joerak aztertu ezkero, hainbat gauzetaz ohartzen gera, bata, haurrak direla euskara gehien darabilten giza taldea,
|
baina
baita ere, Iruña eta Bilboko kasuek erakusten duten bezala, gero eta gutxiago direla beraien artean euskara darabilten gazteak. Irabaziak beraz, haurrengandik datoz, baina haur horiek gazte bihurtzen direnean ez da ziurra hauek euskara erabiltzeko joerari eutsi izatea.
|
|
2008
|
|
|
Iparraldeko euskalduntasunaren azken hamarkadetako bilakaerari bere bizitzaren historia nola lotzen zaion ikusteko hor ditugu hainbat datu: kasu batzuetan euskararen erakundetzea bultzatuz, eta, besteetan, erakundeen bitartez euskararen aldeko plangintzetan, ekintzetan eta ikerketetan parte hartuz; erakunde publikoetan gehienetan,
|
baina
baita erakunde sozialetan ere, beti modu aberatsean euskararen alde lanean aurkituko dugu Baxok. Guztiagatik, gure zorionak eta esker onak zuri, Erramun!
|
|
|
Aspaldidanik lagunak, Erramun, Québec en 1980an lehenbiziko aldiz elkar topatu ginenetik: Laval Unibertsitateko CIRB (Centre International de Recherche sur le Bilinguisme) erakundean ezagutu ginen, gehienbat beraiengandik (Mackey, Gendron, Hamers,...) ikasiz,
|
baina
baita ere Euskararen egoera irakatsiz, bertan antolatzen ziren mintegietan parte hartuz, horrela harreman elkarreragile aberatsak ziren denontzako. Garai hartan, Québec zegoen aldaketa eta eraberritze egoera bizian, orokorrean eta bereziki hizkuntza arloan, gizarte osoaren parte hartzearekin:
|
|
|
Aspaldidanik lagunak, Erramun, Québec en 1980an lehenbiziko aldiz elkar topatu ginenetik: Laval Unibertsitateko CIRB (Centre International de Recherche sur le Bilinguisme) erakundean ezagutu ginen, gehienbat beraiengandik (Mackey, Gendron, Hamers,...) ikasiz,
|
baina
baita ere Euskararen egoera irakatsiz.
|
|
|
Bai ordea aipatuko dugu ikuspegi anitzeko ikerketak egitea komeni dela; ikuspegi bakoitzak alderdi desberdinak azpimarratzen ditu, eta denen arteko osagarritasunak gaur eguneko egoera hobeto ulertzen lagunduko du. Bide horretan, ikuspegi psikosoziala —gehienbat— eta soziologikoa erabiltzen saiatu gara lan honetan; batzuetan, jadanik gutxi gora behera genekiena baieztatzeko,
|
baina
baita ezagutza berriak lortzeko ere.
|
|
|
Helburuetako bat IELa gurean nola azaltzen den ikustea da: etnikoa globalki,
|
baina
baita linguistikoa eta kulturala ere. Ikerketaren metodologia kuantitatiboa izan da:
|
|
|
Kultura autonomia handiagoa lortzeko, garrantzitsua da hizkuntzaren erabilerari eustea" solidaritate" esparruetan,
|
baina
baita taldeak bere hizkuntza eta kultura" estatusa" duten esparruetan aurkitzea eta haietara zabaltzea ere (Bourhis, 1979). Talde bizindarraren esparruarekin bat etorriz (Giles eta beste batzuk, 1977), hizkuntza gutxiengo batek lortzen duen babes instituzionalaren mailak lagun dezake hizkuntza baten erabilera areagotzen esparru pribatuan (etxean, lagunartean) eta esparru publikoan (hezkuntza, osasun zerbitzu, komunikabide, lan mundu eta gobernu administrazioan).
|
|
|
Gutxiengo nazionalek autogobernua lortzeko eskubidea dute; immigranteen komunitateek, berriz, gizarteratzeko eskubidea dute. Thériaultek dioenez (1994, 2007), Quebecetik kanpoko frantses hiztunak eta Quebec barruko ingeles hiztunak gutxiengo nazionalengandik desberdinak dira,
|
baina
baita gutxiengo etnokulturalengandik ere (Kymlickak adierazitako moduan, 1995). Hala ere, Konfederazio Akordioaren jatorrian zeuden kanadar frantsesek eta kanadar ingelesek osatutako bi" herrialde fundatzaileen" zati dira, eta orain 1969ko Hizkuntza Ofizialen Legean babestutako" hizkuntzagutxiengo ofizialak" dira.
|
|
|
Kanal pribatuen eraginpean, ahalik eta audientzia kopuru altuena eskuratu nahia eta horren bidez publizitate fakturazioa puztea izan da urte luzez nagusitu izan den lan araua. Epe laburreko merkatu lege honek ondorio garrantzitsuak izan ditu telebista pribatuengan
|
baina
baita publikoengan ere. Estatu mailan aritzen diren kanalek bezala autonomikoek edo emisio eremu mugatuagoa duten tokikoek sentitu izan dute pribatuen eragina ere.
|
|
|
L. J. Calveten esanetan, hizkuntzak desagertzeko zorian dauden espezieak balira bezala babesteko joera badago, politiko linguistikoki zuzena deritzon diskurtso baten bitartez (Calvet 2000). Haren diskurtsoa kritikoa da, hizkuntza berdintasuna onartuz berdintasunari buruzko diskurtso guztiak bezala,
|
baina
baita dauden aukeren arteko berdintasunaren inguruan ere, hau da, ekologiaren babesaren ikuspegitik fokakumeak ehizatzea benetan debekatu badaiteke ere, ezin da, noski, L. J. Calvetek dioen bezala," jendeari hizkuntzaz aldatzea debekatu" (Calvet 2000: 55).
|
|
|
L. J. Calveten esanetan, hizkuntzak desagertzeko zorian dauden espezieak balira bezala babesteko joera badago, politikolinguistikoki zuzena deritzon diskurtso baten bitartez (Calvet 2000). Haren diskurtsoa kritikoa da, hizkuntzaberdintasuna onartuz berdintasunari buruzko diskurtso guztiak bezala,
|
baina
baita dauden aukeren arteko berdintasunaren inguruan ere, hau da, ekologiaren babesaren ikuspegitik fokakumeak ehizatzea benetan debekatu badaiteke ere, ezin da, noski, L. J. Calvetek dioen bezala," jendeari hizkuntzaz aldatzea debekatu" (Calvet 2000: 55). kuntza horren erabilera publikorako gutxieneko aukerak, hizkuntza horrek gizarte presentzia eta oinarrizko ospea izango duela bermatuz; hortik aurrera, hiztunek edo hiztun izan daitezkeenek ziurtasun handiagoz eta jakinaren gainean bideratu ahal izango dituzte beren aukerak; orduan, hizkuntzak sinbolotzat edota kultura erreferentziatzat hartu lirateke, komunikazio hizkuntzatzat baino gehiago.
|
|
|
L. J. Calvetek hizkuntzaren gizarte funtzio horri buruz mahaigaineraturiko galdera funtsezkoa da, baina, gure ustez, galdera horren erantzun bakarrak ez luke izan behar esatea funtzio hori betetzeko ahalmena galdu duen hizkuntza jada ez dela baliagarria, eta ez dela harritzekoa hizkuntza horren hiztunak hizkuntza horretatik aldentzea. Hiztunen portaera hori, noski, emaitza objektiboen arabera azter daiteke,
|
baina
baita portaera horren jatorriaren arabera ere, arrazoiak hobeto ezagutzeko; izan ere, hizkuntza batek funtzio guztiak galtzen dituenean, identitate funtzioa ager daiteke gizarte funtzioak betetzeko helburuarekin, baita egoera hori behartua bada ere.
|
|
2009
|
|
|
– Produktuak berak nahaspila izaten dira. Masen kultur kontsumoak produktu berri eta originalak behar dituenez,
|
baina
baita benetakoak eta bereziak ere, denetik sartzen den multzo nahasiak sortzen ditu: anabasan eskainiko zaizkigu azken belaunaldiko teknologia eta kultura indigena baten zatiak, hori bai, zati bakoitza bere paketetxoan ondo bilduta; orobat anabasan azalduko dira ohiko kultura gaiak, etnikoak, identitate zatiak, klase kultura baten ezaugarriekin, osagai unibertsal eta tokikoekin, kultura jaso baten alderdiak eta kultura herrikoi batekin nahasturik.
|
|
|
10 Txillardegik berak idatzitako hitzaurre, artikulu, elkarrizketak ditugu bertan,
|
baina
baita gainerako edukien diseinu eta hautaketa ere. Benetan emankorra izan zen aldizkarian egindako lana.
|
|
|
Patxi Ezkiagak idatzi du, haren Jainkominez liburua aurkeztuz: " Gandiagaren poema hauetan jainkoa errealitate guztiaren azken oinarri absolutu gisa azaltzen dela, gizakiarena,
|
baina
baita naturarena ere, poema askotan islatzen den komunio prozesuak adieraten duen bezala. Jainkoa gure intimitatearen eta istoriaren kontraesanak argituko dituen Itxaropen izango da, nihilismon erortzetik libratuko gaituen Argi sakon eta sostengatzailea". 14
|
|
|
Ezinbestean, Euskal Herriko enpresa eta erakundeetako pertsonengana iritsi nahi bagenuen, Euskal Herriko hizkuntzetan argitaratu behar zen: euskaraz, jakina,
|
baina
baita gaztelaniaz eta frantsesez ere.
|
|
2010
|
|
|
Oso ohikoa da Leitzan, adibidez, pertsona bat identifikatu eta nortaz ari garen zehazteko, zer auto daukan esatea. Nolabaiteko auto zaletasuna dutenek egiten dute,
|
baina
baita oso autozale ez direnek ere. Identifikagarri bat da.
|
|
|
Leitzako errealitatea, ezinbestean, bat eta bakarra da, baina hura hautemateko erak, abiapuntuak, jarrerak, iragazkiak... askotarikoak dira. Pertzepzio eta intuizio horiek, beraz, kontuan hartzekoak dira,
|
baina
baita erlatibizatu beharrekoak ere. Datu" objektiboagoen" lagungarri izan litezke, akaso, eta hainbat fenomeno edo gertakari ulertzen laguntzeko osagarri, baina oso subjektiboak direla ahaztu gabe.
|
|
|
Erregistro hori ezagutzen dute, eta beren jolasetako egoera informaletan, egoera jakin batzuk irudikatzen edo antzezten ari direnean, erabili egiten dute. Irakasle papera antzezten ari direnean, esate baterako,
|
baina
baita gurasoaren papera irudikatzen ari direnean ere. Guk dakigula, eta ikusi dugunaren arabera, haur horien gurasoek ez diete haurrei batuaz egiten.
|
|
|
Hizkuntza gutxituen problematikaren inguruan aritzen diren adituak askotan aipatzen dituzte aldagai ekonomikoak haien jardunean, hala nola hizkuntzen erabilera sektore ekonomiko desberdinen arabera (enpresa industrialetan, zerbitzuen alorrean...), hizkuntzen sustapenari bideratutako baliabideak, hizkuntza batean edo bestean ekoiztutako ondasunen balioa, eta abar. Azken urteetan argitaratutako artikuluen analisia eginda ikusten da nagusitu den gaia izan dela gutxiengo linguistikoek jasaten duten deskriminazioa hizkuntza dela-eta, batez ere lan merkatuan,
|
baina
baita ere hezkuntza arloan, osasun zerbitzuetan, eta abar. Baina teoria ekonomikoak, bere gordintasunean, zer dio hizkuntza gutxituei buruz?
|
|
|
Negozioaren prozesuak benetan aldatu behar dira, kostuak murrizte hutsetik haratago joanez. Zer egiten dugun galdetu dugu,
|
baina
baita nola eta norentzat egiten dugun dena delako hori.
|
|
|
6) Gaur egun etengabe garatzen ari diren teknologia elektroniko berriek eragindako aldaketek hezkuntza sisteman eragina dute,
|
baina
baita hezkuntzatik kanpo ere. Hizkuntzen bitartez egiten diren harremanak aldatu dira, eta kontuan izan behar da hori garrantzizkoa bada hizkuntza handientzat, are garrantzizkoagoa dela euskara bezalako gutxiengoaren hizkuntza batentzat;
|
|
|
...e euskara euskal abertzaletasunarekin lotuaz. gara edo berriak berriz euskararen eztabaidan Batasuna, euskal hiztunak edo berriaren kasuan eskuina dituzte aipagai. espainiar prentsak euskara euskal abertzaleei lotzeaz gain, Ibarretxe edo PNV’rekin ere lotzen dute Batasunarekin batera. egunkari ekonomikoei dagokionez, euskara euskal abertzaleei lotua agertzen da, bereziki la gaceta egunkarian,
|
baina
baita Cinco dias edo expansionen ere. euskarari buruz hitz egiterakoan, zer edukietaz hitz egiten dena aztertuz zera ikusten da:
|
|
2011
|
|
|
Danak die igualak. Euskal musika tradizionala
|
baina
baita punk rock euskaraz egiten dutenak ere. Hau hala ere ez da asko entzuten".
|
|
|
Danak die igualak. Euskal musika tradizionala
|
baina
baita punk rock euskaraz egiten dutenak ere".
|
|
|
Zorionez harria ere zapaltzeko dago, eta herritarren apropiaziorako gaitasunak planifikatzailearen diseinuari espero gabeko bueltak emateko aukerak sortzen ditu. Hiria harria baita,
|
baina
baita oin eta lur ere. Eta Bilboren kasuan ur.
|
|
|
1989an aurkeztu zen ikerketa hau lan berritzailea izan zen, erroldako datuetatik abiatuz, Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen egoera deskribatzen zuelako,
|
baina
baita ikerketa esplikatzaileen bidea irekitzen zuelako euskal soziolinguistikan.
|
|
|
Ling Yutang idazle txinatarraren ideia batekin eman zitzaion hasiera mahai inguruari, alegia, argia zabaltzeko bi bideetatik (argia igortzen duen lanpara izatea edo argia islatzen duen ispilua) zein izan lukeen euskal soziolinguistikaren ezagutza behar den lekuetara hel dadin. helburu horrekin bildu ziren lau aditu. horietako bi unibertsitateko irakasleak ziren eta beste biak euskal soziolinguistika arloan lan berezia egiten ari diren bi blog etako sortzaile eta kudeatzaileak. Mahai inguruan oso agerian geratu zen soziolinguistikaren ezagutza zientzia modura zabaltzearen beharra,
|
baina
baita dibulgazio sozialak beste ezaugarri komunikatibo batzuk lehenetsi behar dituela. kanal eta tresna guztiak beharrezkoak izan arren, bakoitzak berariazko tresnak erabiltzearen beharra azpimarratu zen • Hitzgakoak: dibulgazioa, internet, homologazioa, komunikazioa.
|
|
|
ez. Nortasuna ez da gauza fisiko bat. horregatik, hainbat nortasun izan ditzakegu, agian hainbat antolaketa mailatan, baina, edonola ere, argi dago hainbat nortasun izan ditzakegula. esate baterako, gure gizartean, askok esaten dute" ni X naiz"," ni z naiz"," ni X naiz,
|
baina
baita z pixka bat ere"... eta alderantziz... Nortasuna ez da objektu bat, baizik eta elementu kognitibo eta emozionalen multzoa. pertsonek taldeak osatzen dituzte, munduarekin duten erlazioaren arabera. kontua da nortasuna ez dela harri bat. gizarte ekosistemaren ikuspegi horren arabera, pertsonok hainbat talderen partaide gara eta gizarte sistema zabal batean sartuta gaude.
|
|
|
"... gizartean konflikto asko dago eta hor hizkuntzari buruz, politikari buruz, badaude arazo juridiko garrantzi handikoak". gatazkan fokalizatutako ikuspegi horren aurrean, berriz, etorkizun partekatuan fokalizatutako ikuspegia legoke. Beste kide baten esanetan, euskal herriko tradizio soziolinguistikoa nagusiki kataluniatik etorritako pentsamenduan oinarritua egon da, bereziki 80 hamarkadaren loraldian, eta horrek izan ditu alde onak
|
baina
baita hipotekak ere:
|
|
|
"... nire ustez gauza askotan asmatu zuten, baina esaten baduzu bi irteera posible baino hiru irteera daudela A, B, A+ B, aukera berri bat zabaltzen da". kide horren esanetan, hori izan daiteke ahulezia bat, pentsamendu baten tradizioarekin haustea eskatzen duelako,
|
baina
baita ere indarJ. Inazio Marko, Belen Uranga – Hizkuntza ekologia Euskal Herrian gaur egun, eragileen ikuspegia gunea, etorkizuneko formula hibridoa izan daitekeela pentsatzeko aukera ematen duelako.
|
|
|
"... hemen esandakoak eta beste argumentu zailagoak ere indartu egin behar dira". eta bide horretan, diskurtsoa antolatu eta mailakatu egin litzateke, ardatz nagusiak arrazoituz,
|
baina
baita ere azpiataletan agertzen diren hainbat eta hainbat egoerari erantzun beharreko testuinguruetan edukiak eta erreferentziak egituratuz. diskurtsoa sendotzeak, noski, diskurtsoaren oinarrian dagoen marko teoriko kontzeptuala sakontzea esan nahi du:
|
|
2012
|
|
|
" Herritarren arteko harreman sare horizontalak landu eta osatzen lagundu nahi ditugu, elkar ezagutzarako (hizkuntzen aldetik ikusita,
|
baina
baita orokorrean herritar autonomo eta parte hartzaile gisa ere) biderik onena delakoan". 16
|
|
|
5) euskararen erdigunerako herri osoaren bidegintza honetan bateratzeko deia zabaldu nahi du hasieratik bertatik BAT aldizkari honek...". ondoren, neroni izan nintzen BAT aldizkariaren bigarren zuzendaria 6 urtetan zehar(), lan nekeza Txillardegi zure atzetik etorriz,
|
baina
baita oso ilusionagarria ere. Saiatu nintzen aldizkariaren tradizioa, bere indarra eta garrantzia sakontzen, adibidez honako alderdiak garatzan:
|
|
|
GUZTIRA orokorra, beraz, herriko kultur taldeen gaineko argazki bat egitea izan da
|
baina
baita taldeen
|
|
|
Neska mutilek, oro har, nahiago dituzte mugimenduzko ekintzak, isiltasuna, Nekane Goikoetxea, Amaia Zinkunegi – Euskal Kulturaren tokia hizkuntz politiketan: Debako kultur bizitzaren azterketa kontzentrazioa eta saiakera etengabea eskatzen duten jarduerak baino. komeni da jakitea, dBhko ikasleen kasuan, neska mutil gehien mugitzen duten eskolaz kanpoko jarduerak futbola eta aerobika direla eta, 3 eta 4 mailan, hizkuntzek (ingelesak nagusiki
|
baina
baita frantsesak ere) gain hartzen dietela; horrela erakusten dute haiei egindako galdetegitik ateratako emaitzek.
|
|
|
Debako kultur bizitzaren azterketa unibertsitatea, udako euskal unibertsitatea edota Topagunea bera izan daitezke, beste batzuren artean, jakintza hori bildu, pilatu, antolatu eta eragileei zabaltzeko moduko erakundeak, guk uste. deban 175 lagun inguru biltzen dira zaletasun desberdinen inguruan. 175, astean 4 orduz lanean, ahaleginean. euren barruak betetzeko
|
baina
baita herritarrona goxatzeko ere. zer litzateke herria kultur talde horiek gabe. Aitortzen da talde horiek herria biziarazteko egiten duten lana?
|
|
|
Batzuek begi bistakoak ziren baina inon jaso gabeak. ...ko eta kohesionatzeko ere, daukaten potentzialaz eta indarraz kontziente egiten herriko eragile guztiak. horregatik, kultur jarduera batek aurrera egiteko beharrezkoak dituen antolaketa eta baliabide desberdinak aztertzeaz gain, arreta berezia eskaini diogu euskal kulturak eta euskarak berak taldeetan duten tokiari. helburu orokorra, beraz, herriko kultur taldeen gaineko argazki bat egitea izan da
|
baina
baita taldeen artean harremanak bideratzeko enpatiazko jarrera bat bultzatzea ere, besteek egiten duten horri zabaltasunez eta aurreiritzirik gabe begiratu ahal izateko. horrekin batera euskalgintza ardatz izango duen kultur politika bat diseinatzen hasteko pista batzuk ematea ere izan du helburu. diagnostikorako, Sorguneak ikertegiak Gipuzkoako kultur bizitzaren azterketa kualitatiboa egiteko er...
|
|
|
Batzuek begi bistakoak ziren baina inon jaso gabeak. ...itzaren azterketa kualitatiboa egiteko erabili zuen lan eskema ekarri dugu, gutxi gora behera, herrira, eskema horri hainbat datu kuantitatibo erantsiz; hau da, batetik, elkarrizketa sakonak egin dizkiegu taldeetako zuzendari edota ordezkariei eta, bestetik, datu eta material zehatzak biltzen saiatu gara (taldekide kopurua, adina, euskararen ezagutza, diru laguntzen zenbatekoa, emanaldi kopurua...
|
baina
baita emanaldi horietako programak, kartelak, prentsa oharrak... eta horrelakoak ere).
|
|
|
Iraultza horren neurriaz jabetzeko, hona hemen gazteen erabileraren bilakaeraz hainbat datu: ...un zerbitzuetan, 1991ko %8, 9tik, 2011ko %21, 8ra(+ %145, 9ko hazkunde erlatiboa), lagunekiko elkarrizketetan (%10, 5etik %24, 1era;+ %128, 6ko hazkundea), lankideekin (%11, 5etik %24, 8ra;+ %115, 9ko hazkundea), kaleko erabileran (%8, 5etik %13, 4ra;+ %44, 8ko hazkundea) eta etxean (%11, 5etik %13, 5era;+ %16, 9) 2 Igo egin da, hortaz, gazteen erabilera eremu guztietan, eremu formaletan bereziki,
|
baina
baita, apalago bada ere, aztertutako gainerakoetan ere. Zalantzarik ez dago irakaskuntzan ere indartsu egingo zuela aurrera euskararen erabilerak azken hogei urteotan, eta inkognita nagusia, akaso, hedabideen kontsumoan gazteek zer nolako bilakaera izan duten jakitea dugu (oraingoz ez dugu daturik horretaz aritzeko).
|
|
|
Lanerako, oposaketak prestatzeko edo akta bat egiteko erabiltzen dugun hizkuntzaz ari gara, jakina.
|
Baina
baita lanean gauzak okertzen ari direla bikotearekin komentatzeko, oposaketak gainditu ditugula koadrilan ospatzeko eta akta sinatzeko boligrafoa ez dabilela jakinarazteko ere.
|
|
|
Aipatutako puntu honekin lotuta, garrantzitsua da bai estrategiak diseinatzerakoan,
|
baina
baita eguneroko lanean ere, ezagutzan (ezagutza zientifikoan) oinarritutako irakurketak izatea. Zoritxarrez, hizkuntza politikari lotutakoetan ez da beti horrela izan, sarri nagusitu baitira iritzitan oinarritutako irakurketak eta politikak.
|
|
|
Urtetan izan ditugun estrategia berezituek ez dute laguntzen konpartitzen ditugun helburu horiek lortzen. Ezberdintasun horiek egon dira administrazio eta gizarte mugimenduaren artean,
|
baina
baita gizarte mugimenduko kideen artean ere. Ez da izango, ez dugu guztia adostuko, baina has gaitezen helburuen gaineko adostasunak eraikitzen eta ondoren, estrategiak ezberdinak
|
|
2013
|
|
|
Hitz bilketa oinarrizko hiztegia eraikitzeko asmoz egin zen,
|
baina
baita bilketan parte hartzen zuten irakasleen alfabetatzea lantzeko ere. Orain arte aditu arrotzek argitaratu dituzten enberera hiztegiak akatsez beterik ei daude, eta beharrezkotzat joten dute enberek hiztunek eurek biltzea hiztegia8.
|
|
|
hiztunek hizketa komunitate batean sozializatzeko prozesuan eskuratzen dituzten erregulazioak dira (hasiera batean inplizituak), eta interakzio testuinguru anitzetan egokiro jokatzeko moduak eta besteen jokabidearekiko itxaropenak iradokitzen dituzte. Beraz, erabilera arauak jokabide gidak dira,
|
baina
baita besteen jokabidea interpretatzeko gidak ere (ikus aurkezpen zabal bat hemen: Boix eta Vila 1998; 4 kap.). Erabilera arau kontzeptua funtsezkoa da soziolinguistika antropologikoan eta makrosoziolinguistikan oro har, bai orientazio soziologikoan edo demolinguistikoan bai korronte bariazionistetan.
|
|
|
Ikuspegi horretan, hizkuntza errepertorio desberdinak dituzten pertsonen arteko konbergentzian oinarritutako jardueratzat hartzen da jarduera linguistikoa (Giles eta Coupland 1991). Gizarte psikologian egindako ikerketak erakusten duenez,
|
baina
baita ikerketa makrosoziolinguistikoak eta etnografikoak ere (alde horretatik, ikusi Vilaren eta Galindoren berrikusketa liburuki honetan bertan), konbergentzia gehien egon daitekeen egoeretan distantzia linguistikoa mantentzea —adibidez, hizketaldi elebidun batean, gutxienez hizkuntza bat bera dakiten pertsonen artean— gehiago da salbuespena araua baino. Ekintza komunikatiboa, batik bat, baliabide desberdinak dituzten banakoen arteko sintonizazio operazio bat da, eta sintonizazio hori posible denean haren faltaren adierazgarriak
|
|
|
(16) — Euskera erabiltzea. Ba jakitea,
|
baina
baita ere erabiltzea, euskeraz erabiltzen dezunen ba zure hizkuntza bihurtzen da. (Gazte Do F, 486)
|
|
|
Euskarak egunean egoera kontraesankorrean dago: 1) alde batetik, badirudi irekitzen ari zaigula beste epe bat emankorra, sortzailea, anitza, artekotasunean oinarrituz, aberatsa, indar sozialean gehienbat
|
baina
baita ere udaletxetan eta abar kokatuta,... Euskararen alde, Euskara indartzeko eta normaltzeko, XX. mende hasierakoa edo 1960 hamarkadaren antzekoa; 2) bestalde, ordea, badirudi gehienez mantentze egoeran gaudela, norabideak ez direla berritzen, beren beharra ez dela handitzen, legeak ez direla hobetzen, indar politikoak ez dutela asmatzen, Hala ere, nire ustez, Euskarak egunean egoera kontraesankorrean dago:
|
|
|
Euskararen alde, Euskara indartzeko eta normaltzeko, XX. mende hasierakoa edo 1960 hamarkadaren antzekoa; 2) bestalde, ordea, badirudi gehienez mantentze egoeran gaudela, norabideak ez direla berritzen, beren beharra ez dela handitzen, legeak ez direla hobetzen, indar politikoak ez dutela asmatzen, Hala ere, nire ustez, Euskarak egunean egoera kontraesankorrean dago: 1) alde batetik, badirudi irekitzen ari zaigula beste epe bat emankorra, sortzailea, anitza, artekotasunean oinarrituz, aberatsa, indar sozialean gehienbat
|
baina
baita ere udaletxetan eta abar kokatuta,... Euskararen alde, Euskara indartzeko eta normaltzeko, XX. mende hasierakoa edo 1960 hamarkadaren antzekoa; 2) bestalde, ordea, badirudi gehienez mantentze egoeran gaudela, norabideak ez direla berritzen, beren beharra ez dela handitzen, legeak ez direla hobetzen, indar politikoak ez dutela asmatzen, eta abar.
|
|
|
Baita hizkuntzaren erabilerari dagokioenez ere. Hau da, hautu pertsonala da hizkuntza jakin bat erabiltzea,
|
baina
baita ez erabiltzea ere, eta biak begitantzen zaizkie eskubidezko. Ikuspegi horrek samur egingo du talka abertzaletasunean oinarritutako diskurtso batekin.
|
|
2014
|
|
|
Oso artifizializatuta baitago euskararen lurraldea3, bereziki kostaldeko hiru herrialdeetakoa. Bi estaturen arteko leku estrategiko batean egoteak baditu onurak,
|
baina
baita etengabeko presio urbanistiko inbaditzaileak ere. EAEko Administraziotik gidatzen diren lurralde antolakuntzaren nondik norakoak, gainera, Lurraldea Antolatzeko Gidalerroak (LAG) izeneko agirian zehazten direnak, lurraldearen urbanizazioa zeharo areagotzen duen mundu mailako lehia ekonomikoaren alde egiten dute argi eta garbi.
|
|
|
Eñaut Apaolaza – Euskara toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista mailakotik,
|
baina
baita Aldundietatik, eta zer esanik ez mankomunitate zein udal esparrutik euskara planen berrikuntza metodologikoraoko eta jarduera berri eta indartsuagoetarako beharrezkoak dira eta bilguneok. Horrez gain ez dugu ahaztu behar lehenago berrikuntzaz eta garapenaz esan bezala, eragileen interakzioak ekarriko duelako euskara planek orain finkatu antzera duten atalase horretatik (160 enpresa inguru) igotzea eta garatzea efektu biderkatzailea lortze aldera.
|
|
|
Hautua egin izanak, eragina dauka norberaren hizkuntza ohituretan,
|
baina
baita gainontzekoen ohituretan ere.
|
|
|
Aldagai disposizionalak (sentimenduak, jarrerak, gaitasunak, pentsabideak...) hiztunen portaeran eragin zuzena izaten dute,
|
baina
baita dispositiboek (egiturak, antolabideak, erakundeak...) ere. lingü� stic personal) tailerretan, portaera horien analisi psikologikoa egiten da, eta zerk eragiten dituen identifikatu. Egokitzen diren egoerak aldatu nahi direnean, sor daitezkeen parada deserosoei edo gatazkei aurre egiteko, baliabide pertsonalak garatzeko interbentziorako proposamen bat da.
|
|
|
Apodakaren esanetan, aldagai disposizionalek (sentimenduak, jarrerak, gaitasunak, pentsabideak...) hiztunen portaeran eragin zuzena izaten dute,
|
baina
baita dispositiboek (egiturak, antolabideak, erakundeak...) ere. Hiztunek zentzua ikusi behar diote egoera desberdinetan euskaraz hitz egiteari.
|
|
|
Belaunaldien arteko aldeari erreparatuz gero, esan behar dugu, oro har, ez dagoela alde handirik. Aldeak badira,
|
baina
baita adin berekoak diren edo adin antzekoa duten pertsonen artean ere, izan neska edota mutil. Batek kodea gehiago gutxiago aldatzearen arrazoia pertsonala da beraz, norbere izaeraren araberakoa, familia, lagunartea, lana...
|
|
|
Belaunaldien arteko aldeari erreparatuz gero, esan behar dugu, oro har, ez dagoela alde handirik. Aldeak badira,
|
baina
baita adin berekoak diren edo adin antzekoa duten pertsonen. bere hizkera. Uste dut garai horretan emango dela hizkera aldaketarik handiena, eta beraz, kode aldaketa hor hasi ez, baina nabarmen azeleratuko dela esan daiteke.
|
|
2015
|
|
|
Bestalde, euskara loratzen hasi zen garaia ere hona etorri eta hamarkada gutxitara ezagutu zuten: euskaltzaletasuna, ikastolak, alderdi politikoak;
|
baina
baita berrikuntza ziren hizkuntza politikak ere, tartean, euskara irizpideak finkatzea lanetarako, euskara batuaren agerpena eguneroko bizitzan eta euskara eskoletan txertatzea.
|
|
|
— Arnasguneen funtzioa, garrantzia eta balioa azpimarratzea eta beren garapen iraunkorra bermatzeko premia jendarteratzea; batez ere arnasgune horietako herritarren artean,
|
baina
baita gainerako euskal herritarren artean ere, horretarako, komunikazioedota informazio dinamikak bultzatuz.
|
|
|
Erabilerarako guneak potentziatu dira, batzuetan gune formalak aprobetxatuz, eskolako klaseetan, patioan egin daitezkeen jardueretan...
|
Baina
baita ere eskolaz kanpoko jarduerak bultzatu dira (Arruek ere garrantzia eman dio azken horri).
|
|
|
Azkenik, beste batzuen artean garrantzitsua izango da curriculumaren barruan, ezagutza lantzen jarraitzea eta horretarako beharrezkoak diren bitartekoak sortzea (materialgintzan esaterako).
|
Baina
baita ere garrantzitsua izango da jarreraren eta motibazioaren lanketa curriculumean era planifikatuan jasotzea. Era berean, garrantzitsua izango da euskal kulturak eta bestelako kulturak duten balioa jasotzea eta horiei ere dagokien tartea eskaintzea curriculumean.
|
|
2016
|
|
|
Eta hautu horretan generoarekin lotutako desberdinkeria eta desorekak eragina dute hizkuntzan. Baita ingurune soziolinguistikoak ere,
|
baina
baita prestigio eta pribilegioen banaketak ere. Genero aldetik prestigio gabea den herritarrak hizkuntza pribilegioduna aukeratu ohi du eremu publikora irteteko, esate batera.
|
|
|
Eskolako guraso elkarteak ere lan aktiboa egiten du eskolaz kanpoko ekitaldiak antolatzeko, batez ere eskola umeentzat,
|
baina
baita gainerako gazte eta helduentzat ere; erabat euskaraz.
|
|
|
Tabernetako menuak daude ia erabat, baina baten bat ikusi dut gazteleraz. Seinale eta kale izen gehienak euskaraz,
|
baina
baita ere.
|
|
|
Nahiz eta eskola amaitu ondoren egiteko jerseyerako gaitasun agiri bat dagoen, orain arte ez du inork azterketa hori gainditu. Horren arrazoia, neurri batean, jerseyera irakasteko eskaintzen zaion denbora eskasa izan daiteke (normalean, astean ordu bete baino gutxiago da),
|
baina
baita irakasteko metodoa ere, idazketa eta gramatika gehiago lantzen direlako hizketa baino.
|
|
|
Garrantzia ematen diot egite/ ekite horri eta bere kokapen zehatzari (denboran eta espazioan), horrek marka bat uzten duelako testuinguruan. Eta marka hau era ezberdinetakoa izan daiteke2 Ondorioz, esan genezake hizkuntzaren bitartez gauzak sortu ditzakegula (diskurtsoak, hiztegiak, literatur generoak,
|
baina
baita egoerak ere). Hitzak badu, zentzu horretan, bere kultura material propioa.
|
|
|
Mari Luz Estebanek dioen moduan (Esteban 2009), gorputz bat baino ez gara eta, gizakiok, gizaki moduan egiten duguna, gorputz lana da bereziki7: emakume izan eta bilakatzea gorputz lana da, gizona izan eta bilakatzea gorputz lana da,
|
baina
baita ere irakasle, informatikaria, idazle, zerbitzari, mediku edo suhiltzailea izan eta bilakatzea. da hiztuna izateak eta bilakatzeak antzeko (gorputz) lana eskatzen duela.
|
|
|
(Surralles 2009)..., zergatik ez erreparatu gehiago hiztunarengan, bere ahalmenean? Taldekide bezala, bai;
|
baina
baita ere gizabanako bezala.
|
|
|
Eguneroko kale giro zabalean indartu egin behar da euskarazko jardun arrunta: batez ere ahozkoa,
|
baina
baita elektronikoa ere.
|
|
|
Eguneroko kale giro zabalean indartu egin behar da euskarazko jardun arrunta: batez ere ahozkoa,
|
baina
baita elektronikoa ere. Herritar euskaldunen arteko harreman sare informalak bizirik mantentzeko neurriak hartu behar dira horretarako, lehenik eta behin.
|
|
|
Teorikoki behintzat, badirudi, hirian eta epe luzean jokatzen dela euskararen biziraupena,
|
baina
baita ustez biziraupen bermatua leukakeen udalerri txikietan ere.
|
|
2017
|
|
|
Harreman hauetan asko dugu ikasteko eta euskalgintzaren ohiko dinamiketan zer dugun egokitu beharra ikusiko dugu. litikoan egon diren aldaketek, baina, aukera egokia ematen dute eragile eta erakunde arteko harremanak beste modu batean antolatzeko. Hizkuntza politikaren ardura du administrazioak,
|
baina
baita gizarte eragileek ere, nazioarteko esperientziak eta ekarpen teorikoek erakutsi dutenez, eta Euskal Herrian frogatu ahal izan dugun bezala. Beraz, funtzio eta ardura banaketa, elkarlana, koordinazioa eta konplizitatea dira hizkuntza politikak aurrera eramateko zoru komunik onena, beti ere, eztabaida eta kritika eraikitzailez hornituta.
|
|
|
Baina diskurtso berria ez dira hitzak edo kontzeptuak bakarrik. Jarrera berriak eskatzen ditu, eta metodo berriak, bai Euskaltzaleen Elkarteei dagokienez,
|
baina
baita herri edo eskualdeko administrazioari eta eragileei dagokienez ere. Diskurtsoa praktikei lotuta dago erabat.
|
|
|
Topaguneek funtzio garrantzitsua dute hor, alderdien arteko harremana erraztuz: alderdi guztiekin interlokuzio iraunkorra mantenduz eta elkartearen ohiko funtzionamenduan zein bazkidetzan aniztasun soziopolitikoa zainduz. edo eleaniztasunaren garrantzia mahai gainera ekarri behar da,
|
baina
baita euskararen ezagutzaren unibertsalizazioaren ezinbestekotasuna, gutxienez ulermen mailan.
|
|
|
" baina, emaitzak azaltzeko, beharrezkoa da, berriro ere, datu horiek beste ikerketa sakon batzuekin osatzea, eta aztertzea zein diren dagozkien hizkuntzekin lotutako balio sinbolikoak, hizkuntza aukeraketa eragiten duten arauak eta sortzen ari den hizkuntza merkatuari buruzko ikerketak." (urla, 2013: 20). interesgarria da merkatu linguistiko kontzeptuaren haritik aztertzea hiztunek nola eraikitzen dituzten balioak eta zentzuak, bai,
|
baina
baita ere nola erabakitzen den (edo ez) egoeran egoeran erabiliko den hizkuntza. horregatik, merkatua bainoago, merkatuak eta mikromerkatuak zehaztu genituzke; dena den, merkatuaren metaforak mugak ditu: hizkuntza kontuetan orietatik hizkuntza praktiken erregistroetara:
|
|
|
Familia barnean edo seme alabekin harremanean hizkuntzaren transmisio" naturala" ziurtatu ezin duten guraso erdaldunengan jarri dugu arreta, euskara ez dakiten horiengan. errealitatean ordea banaketak ez dira hain zurrunak. guraso guztiz erdaldunak elkarrizketatu ditugu,
|
baina
baita euskarazko nolabaiteko adierazpen eta ulermen maila dutenak ere, eskolan, familian eta euskaltegian ikasitakoari esker. hortaz, hizkuntzaren gaitasunaren ikuspegitik gurasoen profila ez da guztiz homogeneoa. kategoria dikotomikoak ez dira egokiak mailakatzeari eta continuumei erreparatzeko, alegia hiztunen heterogenotasuna eta haien bizi bilakaera behar bezala aztertzeko. dena dela, kategor... gure xede taldeko gurasoek beren burua erdalduntzat50 dute oro har.
|
|
2018
|
|
|
Bada, enpirikoki, dauzkagun datuen arabera, familia euskaldunen etxeetan erabiltzen den euskara tasa udalerriko elebidunen proportzioaren araberakoa da. Dirudienez, egoera soziolinguistikoak mugatzen du euskararen erabilera kalean,
|
baina
baita sutondoan ere.
|
|
|
Dirudienez, egoera soziolinguistikoak mugatzen du euskararen erabilera kalean,
|
baina
baita sutondoan ere. tzioak zedarritzen du. Bestetik, hizkuntzen arteko ukipen egoerak ahalbidetzen duen hizkuntza gutxituaren erabilera mailak itxaro daitekeen erabilera funtzioan du muga.
|
|
|
Baina, helduen gizarte egituretan eta praktiketan gaztelania da nagusi. Beraz, nerabeen artean gaztelania erabiltzea sistema formala sinbolizatzen duten erakundeen (eskola, batez ere,
|
baina
baita familia zenbait kasuetan) aurka agertzeko modu bat da, baina gizartean oso agerikoa den hizkuntza arauekin bat egiteko modua ere bada. Euren adinekoei ezarritako arauaren transgresioaren bidez, mutilak boterea duten helduen mundura prozesua azkarrago egingo lukete, besteak beste, estatus hori lortzeko ere sozializazio prozesuak abantaila gehiago ematen dizkielako.
|
|
|
Pertsonala politikoa dela da feminismoaren beste irakaspen nagusietako bat. Arestian adierazi bezala, egunerokotasunean eta etengabe gurutzatzen garen gorputzen bizi praktiketan, eta gurutzatze horietan sortzen dira kidetzak
|
baina
baita ere gatazkak. Egunerokotasun intimoeneraino
|
|
|
Kognizioak dira, beraz, gure buruari buruz, besteei buruz edo egoerari buruz ohartuki dakizkigun gauzak. Horren barruan sartzen da nola hautematen ditudan nire aldarteak, nire zirrarak, nire gogoetak, nire balioak,
|
baina
baita nire jokaerak ere. Ohartu egiten naiz egiten dudanaz, eta hori kognizio gisa gordetzen dut nire hautemate eremuan.
|
|
|
Ekitatea jende ororentzat osasun mailarik altuena edo gorena lortzea litzateke, ahal den heinean, inolako bazterkeriarik gabe. Osasun mailako ekitateeza pertsonen arteko osasun ezberdintasunak lirateke, ezberdintasun ekonomiko eta sozialak eragindakoak batik bat,
|
baina
baita hizkuntzak eragindakoak ere. Izan ere hizkuntzaren arloa da hobekuntzarako aukera egingarri gehien eskaintzen duena, eta askoren ustez, lehentasunezkoa (Brach 2000).
|
|
|
• Whatsappeko taldeei dagokienez, euskararen erabilera nabarmen handiagoa da alor guztietan, baina bereziki (eta ordena horretan) laneko taldeetan, hezkuntzan eta kulturan,
|
baina
baita etxepeko edo garajekoetan. Batzuek aurrez aurre baino gehiago eta errazago egiten dute euskaraz.
|
|
|
Horregatik, desorekak egon badaudelako, hizkuntzek behar dituzte gune hegemonikoak, arnasgune soziofuntzionalak, eta geuk ere babestu eta behar baldin bada sortu egin behar ditugu, etorkizunean euskaldun izateko nahia erreproduzitzeko eta iraunarazteko. Espazio elebidunek egon behar dute,
|
baina
baita euskara hutsezkoek ere, euskarak aurrera egingo badu.
|
|
|
5 Gehienetan euskara, gaztelania eta frantsesa entzun dira,
|
baina
baita beste hizkuntza batzuk ere. Horregatik, frantsesa beste hizkuntzekin batera kokatu da aparteko talde batean.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, noka entzun ahal izan da Antzuolako tabernetan. Emakume nagusien —60 urtetik gora— ahotan entzun izan da gehienbat,
|
baina
baita gizonezkoenetan ere.
|
|
2019
|
|
|
...tzera bueltarik gabe aldarazi dute eta arnasguneen" oinarri" eta" gehienezko sabai" berriak sorrarazi dituzte. garrantzitsutzat jotzen dut berauek ongi definitu eta ezaugarritzea, batez ere, joandako garaien inguruko ikuspegi" nostalgikoak" ekiditeko. esate baterako, XIX. mendearen hasierako arnasguneetako herritar gehienak euskaldun elebakarrak ziren (euskal herrian,
|
baina
baita herrialde katalanetan, galizian, Bretainian, Irlandan edo galesen); duela hirurogei urte, ordea, arnasgune horietako herritar gehienak euskal elebidunak ziren (euskaraz hobeto moldatzen zirenak; batzuk erdaraz egiteko zailtasunekin), eta gaur egun, aldiz, egoerarik onena aurkez dezaketen arnasguneetan ere, herritar guztiak euskal elebidunak dira eta batzu batzuk (gazteen artean, batez ere) ... Neronek, honako hauek nabarmenduko nituzke:
|
|
|
Norberaren hizkuntzarekiko jarrera negatiboek, sarri, hizkuntzaren ordezkatzeprozesuak eragindako lotsa sentimenduetan dute iturburua. Egoera hori oso nabarmena da munduko hizkuntza indigena askotako hiztunengan,
|
baina
baita Europako herrialdeetan ere, gutxiengoen hizkuntzak estatuen asimilazio politikapean daudenean. Gainera, hizkuntzen inguruko jarrerek hiztunen ingurukoak ere islatzen dituztenez, oso zabalduta daude hizkuntzen mailakatzean behe aldean geratzen diren hiztunekiko jarrera negatiboak (Joly & Uranga, 2010: 211).
|
|
|
Baina ez normalean aipatzen den sormenaren definizio mugatu hura: sormena literaturan bai, sormena zineman bai, sormena musikan bai,
|
baina
baita zientzian, egunerokoan, filosofian, lanean eta abarretan ere. Euskaraz sortzea, alegia, euskaratik eta euskaraz gurago bada. eta, sufrimendu guztiaren erdian, kontzeptu berri batek balio lezake, mutilazioan aringarri:
|
|
|
Aldagai disposizionalak (sentimenduak, jarrerak, gaitasunak, pentsabideak...) hiztunen portaeran eragin zuzena izaten dute,
|
baina
baita dispositiboek (egiturak, antolabideak, erakundeak...) ere. Hiztunek zentzua ikusi behar diote egoera desberdinetan euskaraz hitz egiteari.
|
|
|
Nagusiki gaztelaniaren interferentziak ageri dira,
|
baina
baita, neurri txikiagoan izan arren, ingelesarenak ere. Euskañola nabarmen sumatu daiteke elkarrizketa batzuetan, baina ageri dira eusklish deitu diezaiokegun kode nahasketaren zantzu batzuk ere.
|
|
|
Lan honetan bi helburu zehaztu ditut hasieratik: lehenengoa izan da euskararen erabileraren dimentsioa neurtzea aukeratutako erabilera eremuetan —nagusiki whatsapp eta Instagram sare sozialetan,
|
baina
baita ere etxean, ikasgelan eta kaleko lagunartean—; neurketa horrekin batera, bigarren helburua izan da erreparatzea ea zenbaterainokoa den kode alternantzia, zein hizkuntza erregistro erabiltzen dituzten eta zelako idazkera darabilten.
|
|
|
Izan ere, modernitatearen garaian noka emakumearekin batera etxean giltzapetuta eta hirietako kaleetan galduta gelditu zen. tokak, berriz, ez zuen etxe giroko ahalmenik galdu eta, gainera, indarra hartu zuen lantegietan eta kalean (echeverria, 2003, 407 or.). Alegia, noka zeharo ahuldu zen eta toka, ostera, mantendu ez ezik, indartu ere egin zen, hitanoari lotutako nolakotasun gehienak genero maskulinoari egozteak berez indartzen baitu toka eta ahultzen noka. desoreka hori gaur egun ere argi islatzen da. kalean toka bizirik dago eta noka ia desagertzear. horregatik, etxean, kalean zein eskolan mutilei askoz gehiago egiten zaie hika neskei baino; eta horrexegatik, etxean hitanorik jasotzen ez duten hiztunak gai dira harreman horizontalen bidez toka ikasteko, ez ordea noka, ez baitu presentziarik kalean.
|
Baina
baita beste aldera ere, mutilek gehiago jasotzen dutelako dago toka indartsuago kalean eta neskek oso gutxi jasotzen dutelako dago noka hiltzear.
|
|
|
— IKTek izaera oso zabala dutelako. Ikten taldean sakelakoak, internet edota portatilak ditugu,
|
baina
baita komunikazio dorreak, hardware osagaiak, zerbitzu birtualak eta abar ere.
|
|
|
Beste batzuk bidean jarraituko dute. Baina beti da interesgarria zauden tokiaz gehiago jakitea, gauza desberdinak ezagutzea, eta auzokideentzat horretarako espazioa da,
|
baina
baita auzotarrentzat ere: zure herritik atera gabe bidaiatu dezakezu, beste herrialde bateko ohiturak ezagutu.
|