|
2001
|
|
|
Halaber, ez dira gai izango legez haragia arriskutsu edo kaltegarri bihur dezaketen substantziak dituzten produktuak, ez eta erradiazio ionizatzaile edo ultramore bigungarriekin tratatutakoak edo haragiaren propietate organoleptikoei eragin diezaieketenak (polifosfatoak, esaterako), edo albaitaritza ikuskapeneko markaketan erabiltzeko koloratzaile desberdinak dituztenak FCF marroia edo koloratzaile urdina. Ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko araudia Produktua ekoitzi eta merkaturatzeko araudiak, eremu jakin batzuetako landa kontsumo eta ekoizpen handiari jarraiki, administrazio autonomikoei aukera ematen die ekoizle txiki batek untxi haragia
|
azken
kontsumitzaileari zuzenean lagatzeko. Zuzeneko lagapenaren oinarria da untxi ekoizle txikiek haragi freskoaren kantitate mugatuak eskaintzea haien ustiapenetik gertuen dauden merkatu txiki edo noizbehinkako merkatuetan edo xehekari bati, azken kontsumitzaileari zuzenean saltzeko.
|
|
|
Ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko araudia Produktua ekoitzi eta merkaturatzeko araudiak, eremu jakin batzuetako landa kontsumo eta ekoizpen handiari jarraiki, administrazio autonomikoei aukera ematen die ekoizle txiki batek untxi haragia azken kontsumitzaileari zuzenean lagatzeko. Zuzeneko lagapenaren oinarria da untxi ekoizle txikiek haragi freskoaren kantitate mugatuak eskaintzea haien ustiapenetik gertuen dauden merkatu txiki edo noizbehinkako merkatuetan edo xehekari bati,
|
azken
kontsumitzaileari zuzenean saltzeko. Xehekariak ekoizlearen herri berean edo inguruko herri batean egin behar du lan.
|
|
|
Prestatutako jaki prestatuak, aldez aurretik desizoztu direnak barne, hozkailuan eduki behar dira erabili arte, eta ahalik eta denbora laburrenean berotu behar dira, produktuaren erdigunean 65 °C ko edo gehiagoko tenperatura lortzeko. Arrazoi praktikoak direla eta, legegileak prestaturiko janariak manipulatzean, prestatzean, garraiatzean eta
|
azken
kontsumitzaileari ematean tenperatura kontrolik gabeko aldi mugatuak onartzen ditu, baldin eta janarien segurtasun eta osasungarritasunarekin bateragarria bada eta agintaritza eskudunak egiaztatu baditu. Prestatutako janariak kontsumitu baino lehen prestatuko dira, izoztu edo hoztu behar direnak izan ezik.
|
|
2002
|
|
|
Haziendak irregulartasunez egin den erosketa atzemateko
|
azken
kontsumitzaileak aukera askorik ez duen arren, delitua bi alderdiek egin dute: bai saldu duenak, bai erosi duenak ere, biek urratu dute legea.
|
|
|
Alde batetik, zerbitzuetako produktuaren zatirik garrantzitsuena (bi herenbaino gehiago EAEan) eskari finalera zuzentzen zen 1995ean, eta, beraz, zati urribat baino ez zen bideratu produkziogintzara. Zerbitzuetako erakarpen ahalmenarenerantzule nagusia
|
azken
kontsumitzailea izaten jarraitzen duela esan gura du horrek. Horrela, ezin da esan zerbitzuek industriara zuzentzen dutela beren emaitzarenzatirik inportanteena.
|
|
|
Aipatutako araudia ez zaie aplikatuko jatorrizko deituren, berariazko deituren edo legez onartutako beste kalitate deitura batzuen bidez babesten diren ardo ozpinei, berariazko araudia baitute. Etiketatzeari eta salmentari buruzko oinarrizko gaiak
|
Azken
kontsumitzailearentzako ozpinak elikagaiekin kontaktuan egoteko egokiak diren materialekin egindako ontzietan baino ez dira saldu behar. Horiekin batera doan etiketak Elikagaien Etiketari buruzko Arau Orokorrean xedatutakoa bete du, nahiz eta aipatutako araudian zehaztapen batzuk jaso.
|
|
|
Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak, Andaluziako Juntak, Mercetxe enpresa nazionalak eta sektore pribatuak, gaur goizean, 781.315 euroko inbertsioa egin dute, iaz krisiaren aurreko kontsumo mailak berreskuratzeko. Aurkezpenean, Miguel Arias Cañete Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroak baieztatu zuenez, «iraganeko arazoak konpondu dira, eta orujoko oliba olioak berme osoa du kontsumitzailearentzat», eta, aldi berean, azpimarratu zuen
|
azken
kontsumitzailearentzako formatu txikian produktuaren merkaturatzea handitzeko beharra dagoela. Informazio eta komunikazio plan estrategikoa komunikabideetan eta banaketa katean oinarritzen den kanpaina batean oinarritzen da, ekainaren 21etik uztailaren 13ra, eta helburua da 12,5 milioi kontsumitzaileren olijo olioan konfiantza berreskuratzea.
|
|
|
Beraz, kontsumitzailearen osasunarekin eta segurtasunarekin lotutako oinarrizko eskubideak babesteaz gain, informaziorako eta kontsumitzailearen interes ekonomikoak babesteko eskubidean eragiten dutenak ere babesten dira. Produktuaren jatorriari buruzko bermeak eta
|
azken
kontsumitzaileari produktuaren ezaugarriei buruz sortzen dizkion itxaropenek behar bezala kontrolatuta eta egiaztatuta egon behar dute. Bibliografía ARAUDIA Batzordearen 1019/ 2002 (EE) Erregelamendua, 2002ko ekainaren 13koa, oliba olioa merkaturatzeko arauei buruzkoa.
|
|
|
Arau horrek dakartzan berrikuntzen artean, nabarmentzekoa da jatorriaren izendapenaren azterketa. Jatorriaren izendapen esklusiboa Europako Batzordeak uste du nekazaritzako erabilerek edo erauzketa edo nahasketako tokiko jarduerek eragina izan dezaketela
|
azken
kontsumitzaileari zuzendutako oliba olioaren zenbait kategoriaren ezaugarri diren faktoreetan. Horregatik, Europar Batasunean jatorria izendatzeko arauak ezartzen dira, eta arau horiek “oliba olio birjina estra” eta “oliba olio birjina” deiturikoei soilik aplikatzen zaizkie.
|
|
|
Uztailaren 31ko 1334/ 1999 Errege Dekretua, elikagaiak etiketatu, aurkeztu eta iragartzeko arau orokorra onartzen duena (1999ko abuztuaren 24ko 202/ 1999 BOE). Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 97/ 4/ EEE Zuzentaraua, urtarrilaren 27koa, Kontseiluaren 79/ 112/ EEE Zuzentaraua aldatzen duena,
|
azken
kontsumitzaileari zuzendutako elikagaien etiketatze, aurkezpen eta publizitatearen arloan estatu kideak hurbiltzeari buruzkoa. (1997ko otsailaren 14ko 43/ 1997 EEAO).
|
|
|
“Ez zuen eraginik izan” Hala ere, ugazaba elektrikoak berretsi zuen ez zela akordiorik izan handizkako merkatuan elektrizitatearen prezioa igotzeko, eta gertatu zena sisteman “disfuntzioak” eta egun horietan erregistratutako zirkunstantzien batura izan zela. Haren datuen arabera, enpresa elektrikoek “modu egokian” jokatu zuten, eta, nolanahi ere, prezioen igoerak “ez zion ezertan eragin”
|
azken
kontsumitzaileei. Isabel Pozuelo PSOEko Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen idazkariak esan zuen elektrizitatearen prezioa igotzeko ustezko itunak “praktika arrunta” direla enpresa elektrikoen artean, eta Gobernuari duela urtebete gertatu zen zerbait “orain jakin izana” leporatu zion.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, “kontsumo arrunteko” elikagaietatik bereizten dira merkaturatzeko duten moduagatik, eta modu dosifikatuan egin behar da, hau da, “kapsuletan, piluletan, piluletan, piluletan, hauts poltsatxoetan, likido anpuluetan, tanta kontagailudun botiletan” eta antzeko beste forma batzuetan. Ez dira inoiz elikagai arrunt gisa aurkeztu behar, ezta dietaren iturri bakar gisa ere, haien ezaugarri nagusia “elikadura osagarria” baita, eta
|
azken
kontsumitzaileari aurrez ontziratuta soilik eman behar zaizkio. Bibliografía Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2002/ 46/ EEE Zuzentaraua, 2002ko ekainaren 10ekoa, elikadura osagarrien arloan estatu kideek dituzten legeak hurbiltzeari buruzkoa.
|
|
|
“erreferentzia soil batek nahasi egin lezake kontsumitzailea produktuaren benetako izaerari buruz, eta etiketa zuzentzaile gehiago ez da nahikoa horri dagokionez”. Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiaren (EEZB) epai enblematiko batek gogorarazten zuenez, elikagaien etiketei, publizitateari eta aurkezpenari buruzko araudia informazioaren eta
|
azken
kontsumitzailearen babesaren mesedetan hartu zen, bereziki, produktu horien izaerari, identitateari, ezaugarriei, osaerari, kopuruari, iraupenari, jatorriari eta fabrikatzeko edo lortzeko moduari dagokienez. Elikagai bati buruzko aipamenak, oharrak eta bestelako datuak kontsumitzaileari produktuaren ezaugarrien berri emateko dira.
|
|
|
Kondizio horietan, ia mikroorganismo guztiak hazteko gai dira, patogenoak barne. Hori dela eta, produktua hiltzen den unetik
|
azken
kontsumitzaileari iristen zaion arte, mikroorganismo patogenoak haztea eragotziko duten eta, horiek izan gabe, produktuaren ezaugarri organoleptikoak edo itxura alda dezaketen beste batzuen hazkundea ahalik eta gehien atzeratuko duten baldintzak mantendu behar dira, edo biak batera, kontsumitzerik izango ez dutenak. Jakina denez, tratamendu termikoak mikroorganismo patogenoen zelula begetatiboak ezabatzen ditu, baita gainerako mikroorganismoen parte handi bat ere.
|
|
|
Horien artean daude, besteak beste, saltzeko, hornitzeko eta kontsumitzaileari zerbitzu zuzena emateko prestatutako janariak prestatu eta manipulatzeko jarduerak, hala nola tapatzearen jarduera. 2002ko apirilaren 26az geroztik indarrean dagoen Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren Agindu batek ‘tapeoari’ buruzko euskal soluzioak
|
azken
kontsumitzailearentzako janari prestatuak egiteko jantoki kolektiboen eta establezimendu ez industrialen osasun baldintzak eta sailkapena ezarri zituen. Helburua zen janarien higieneari buruzko 1995 urteko eta 2000 urteko Estatuko arau banatan ezarritako oinarrizko printzipioak zehaztea, jaki prestatuak prestatu, banatu eta salerosteko higieneari buruzkoak, Europar Batasuneko xedapenek eta Codex Alimentarius en arauek ezartzen zituzten jarraibide berriekin bat.
|
|
|
Udako ostatuetako estalkien osasun kalitatea. Elikagaiak, 1995; 265, 73 ERREFERENTZIAZKO ARAUDIA Agindua, 2002ko martxoaren 15ekoa, Osasun sailburuarena, Euskal Autonomia Erkidegoan
|
azken
kontsumitzailearentzat prestatutako janariak egiteko jantoki kolektiboak eta industriaz kanpoko establezimenduak sailkatzeko eta baldintza sanitarioak ezartzeko dena.
|
|
|
Sistema hori, gaur egun ondo ezagutzen dena, Arriskuen Analisia eta Kontrol Puntu Kritikoak da. Aplikazioa gomendatzeari ekin zitzaionetik, elikatze kate osoa aintzat hartzearen garrantzia baloratu zen, hau da, produkzio primariotik
|
azken
kontsumitzailera, etapa bakoitzean beharrezkoak diren higiene kontrol giltzarriak nabarmenduz. Hala ere, XXI. mendera arte, «behi eroen gaitza» orokortu arte, ez da frogatu segurtasun mailak ebaluatu, mantendu eta egiaztatzeko sistemak aplikatzearen garrantzia.
|
|
|
Hemendik aurrera, jabetza industrialeko eta komertzialeko eskubideetan sartuta, babes berezia merezi dute, ekoizle eta banatzaile baimenduak babesten dituena, baldintza batzuekin bada ere. Eta, bide batez, behar bezala babesten dira
|
azken
kontsumitzailearen interesak, eta bermatzen zaio erosten duen produktua ez datorrela eremu geografiko jakin batetik bakarrik, baizik eta ezaugarri bereziak dituela, gainerakoetatik bereizten dutenak, nahiz eta batzuetan, eta gutxitan, produktua jatorrian manipulatu delako. Gaztari buruzko ebazpenak ez die eragiten txikizkako salmentaren fasean eta lehengoratzearen arloan egindako birrintze eta ontziratze eragiketei.
|
|
|
Azken produktuaren etiketen bidez kontsumitzaileari GEOren berri emateko beharra Europako aukera hutsa da, eta, oraingoz, elikagai mota horren komertzializazioaren mundu harmonizazioa eragozten du, Estatu Batuek edo inguruko beste herrialde batzuek egin nahi duten bezala.
|
Azken
kontsumitzaileari elikagai transgenikoei edo GEOetatik datozenei buruz ematen zaion informazioa bi eremu ekonomikoen arteko arazo handienetako bat da gaur egun. Izan ere, EBk beti izan du argi: hirugarren herrialdeetatik inportatzen diren elikagai transgenikoak aldez aurretik identifikatu behar dira.
|
|
|
Ehiza haragiaren bermeak Kontsumitzailearengana iristen den haragia kontsumitzeko egokia dela bermatzeko ardura merkaturatze prozesuan parte hartzen duten guztiek dute, ehiztaritik hasi eta jatetxeraino edo merkatariraino, eta horiek arduratzen dira legeria berezia modu egoki eta seguruan betetzeaz. Berariazko arauditik kanpo utzi ez den ehiza haragiak hainbat baldintza bete behar ditu, eta kontrol eta zaintza prozesu bat gainditu behar du,
|
azken
kontsumitzailearen osasuna zaintzeko, betiere haragia helburu komertzialetarako bada. Hala, haragia ehiza lurralde batean ehizatu diren animalia basatietatik soilik atera daiteke, eta ehiza jarduera arautzen duen legediak baimendutako bitartekoekin.
|
|
|
Hala ere, sektoreak berak onartzen du azken urteotan elikagai horien kontsumoak beherakada bat izan duela, eta horrek nabarmen murriztu dituela Lonjetako kotizazioak, bereziki ehiza larriko produktuetan, hala nola, adardunean edo saldutakoan. Sektoreak pizgarri bat eskatzen du horrelako haragia kontsumitzeko, gutxi ezagutzen dena eta, batzuetan, eskuraezina dena,
|
azken
kontsumitzailearentzat. Horrelako haragiei buruz ezarri den berariazko araudiak azkenean merkaturatzen diren haragiei bakarrik eragiten die, eta ez ehiztariak berak bere burua kontsumitzen duenari edo senide eta lagunekin partekatzen duenari.
|
|
|
Salbuespen garrantzitsuak daude arau berezi honen aplikazioan. Elikagaien higieneari eta segurtasunari buruzko arau orokorragoak aplikatzearen kalterik gabe, arau hori ez da aplikatuko ehiztariak, kontsumitzaileari edo xehekariari, larrutu gabe edo usteldu gabe, basa ehiza xeheko ehizakiak kopuru txikitan lagatzen badizkio, edo
|
azken
kontsumitzaileari basa ehizaki txikiak lagatzen badizkio. Halaber, saltokiak ez dira hondatzen edo biltzen.
|
|
|
Giza kontsumorako egokia dela deklaratutako haragia berarekin eraman behar duen albaitaritzako ikuskapen markaren bidez identifika daiteke, tintaz, sutan edo elikagaiekin kontaktuan jartzeko gai den materialaren etiketa, plaka edo martxamoaren bidez. Marka hori aldaezina eta berrerabilgarria da, eta albaitari ofizialaren ardurapean jarriko da. Autokontrolaren eta ikuskapen ofizialaren artean
|
Azken
kontsumitzailearen esku jarritako zezenketa haragiaren higiene eta osasun baldintzek kontrol bikoitza dute: tratamendu gelako enpresaburuak edo kudeatzaileak berak ezarri behar duena, eta ofizialak, osasun agintari eskudunek erabiltzen dutena.
|
|
|
Ez dira inolaz ere onartuko nutrizio edo fisiologia eragin onuragarria dutela frogatu ez duten alegazioak. Horrela, saihestu egiten da
|
azken
kontsumitzaileari iruzur egitea eta osasunerako arriskuak sortzea, ez baitu batere eragin elikagarri eta onuragarririk. Gainera, eta prebentzio neurri gisa, horiek erregelamenduz ezarritakoari egokitzen zaizkionean, etiketan honako hauen berri eman behar da:
|
|
|
Elikagai galkorrak garraiatzeko, oso arau zorrotzak bete behar dira, elikagaien kaltegabetasuna eta
|
azken
kontsumitzailearentzako gaitasuna zaintzeko. Horrelako arauen beharra bereziki ezinbestekoa da egun hauetan, gure jakitokiak askotariko produktuez hornitzen baitira.
|
|
2004
|
|
|
Nahiz eta errore indizea handiagoa izan, aztertzeko azkartasuna, zehazteko erraztasuna eta, are, erantzunaren berehalakotasuna direla eta, protokolo horiek oso aukera interesgarriak dira aldez aurreko analisi sistema gisa, kutsatuta ez dauden elikagai susmagarriak eta elikagai susmagarriak bereizteko. Etxerako kitak Laborategi espezializatuetako analisietan,
|
azken
kontsumitzaileak ez du inolako zereginik, probak ekoizpen sektoreei buruzkoak baitira. Hala, zaila da emaitza egiaztatzea, beste azterketa bat egiten ez bada.
|
|
|
«Iturriko ura» ontziratzea, ondoren merkaturatu eta kontsumitzailearen esku jartzeko, jarduera baimendua da, eta indarrean dagoen legediak babesten du, betiere, edangarritasunari eta osasungarritasunari buruzko baldintza jakin batzuk betetzen badira, eta
|
azken
kontsumitzaileari haren jatorriari buruzko informazio egokia ematen bazaio produktuaren etiketaren bidez.
|
|
|
2004ko otsailaren amaieran jarri zen indarrean
|
azken
kontsumitzaileari fresko egoeran ematen zaizkion gereziak merkaturatzeko arauak ezartzen dituen Europar Batasuneko Erregelamendua. Kanpaina honetan —lehen fruituak maiatzean jasoko dira, barietaterik goiztiarrenentzat—, frutazainek eta Europar Batasunean merkaturatzen dituzten operadore ekonomiko guztiek beren eduki hertsiari eutsi diote.
|
|
|
Homogeneotasuna lortzeko, gerezien kalibreak ere behar dira, baita «Estra» kategoriakoak direnen kolorazioa eta heldutasuna ere.
|
Azken
kontsumitzaileak salmenta puntuan aurkezten zaion produktuari dagokionez hasieran ikusten duenari dagokionez dituen itxaropenak betetzeko, ontziaren edukiak multzoaren adierazgarri izan behar du. Zenbait baldintza kontuan hartuta, ordea, fruta eta barazki mota desberdinekin nahas daitezke, baldin eta hiru kilogramoko edo gutxiagoko pisu garbia duten salmenta ontzietan aurkezten badira.
|
|
|
Hala ere, informazio liburuxkak izan ditu ez betetze handienak (%69), etiketatzearen aldean (%41). Bereizketa hori garrantzitsua da
|
azken
kontsumitzaileak erabil ditzakeen erreklamazio eskubideei dagokienez. Gainera, informazio kanal horien bidez, gidariak arropa nola erabili ikasiko du.
|
|
|
Nekazaritza, Elikadura, Arrantza eta Landa Gaietako Ministerioak eta Frantziako Albaitaritza Zerbitzuen Eskola Nazionalak egindako txosten batek nazioarteko egoera aztertzen du, eta etorkizuneko eztabaidan parte hartuko dutenak sartzen ditu. Halaber, ikuskatzaileek
|
azken
kontsumitzailearengana iristen diren elikagaien segurtasunari dagokionez beren eginkizunak eraginkortasunez bete ditzaten beharrezkoak izango diren jakintza arloak proposatzen ditu. Kontrol ofizial zabalago baterantz Dokumentua idatzi dutenen iritziz, elikagaien kaltegabetasunaren kontrol ofizialak honako hauek hartzen ditu bere baitan:
|
|
|
Kutsadura horrek infekzioak edo intoxikazioak eragin ditzake, mikroorganismo bideragarriak daudelako eta toxinak sor daitezkeelako, hala nola Staphylococcus aureus eta Escherichia coli ren andui enteropatogenoak. Produktuaren kalitate ezin hobea eta
|
azken
kontsumitzailearen behar ugariei erantzun ahal izateko, ezinbestekoa da fabrikazio praktika egokien eskuliburu bat ezartzea. Eskuliburu hori elikagaiak manipulatzen diren enpresako edo erakundeko sail guztiek ezagutu eta partekatu behar dute.
|
|
|
Lankidetzan aritzeko betebehar orokor bat exijituko zaie agintariekin elikagai enpresen ustiatzaile guztiei, hornitzen edo hornitzen duten elikagai baten arriskuak saihesteko edo murrizteko hartutako neurriei dagokienez. Izan ere, horietako edozeinek uste badu edo pentsatzeko arrazoirik badu merkaturatu duen elikagaietako bat osasunerako kaltegarria izan daitekeela, berehala eman du horren berri, bai eta
|
azken
kontsumitzailearentzako arriskuak prebenitzeko hartu diren neurrien berri ere. Ondorioz, beren produktuaren «arriskuen ebaluatzaile» moduko bat dira, bai eta merkaturatzen edo banatzen dituzten beste batzuena ere.
|
|
|
Printzipio horren arabera, ez da merkaturatuko seguruak ez diren elikagairik, eta, erregelamenduzko definizioaren arabera, bai osasunerako kaltegarriak direnak, bai giza kontsumorako egokiak ez direnak. Elikagai bat segurua ez den zehazteko kontuan hartu behar diren parametroek, kasu batzuetan, produktuaren osaeratik haratago doazen faktoreei erantzuten diete, eta arreta berezia jartzen dute
|
azken
kontsumitzailearen portaeran edo itxaropenetan, ez baita hain aurreikusgarria. Hala, Europar Batasuneko araudiak funtsezko baldintza hauek ezartzen ditu:
|
|
|
Inguruko herrialdeei ez ezik, azkar garatzen da arazoa, eta badirudi «kutsakorra» ere badela. Izan ere, arazoa arrazoizkotzat har daiteke, produktu baten arriskua ez baita kontsumitzen den eremuarekin bat datorrena; izan ere, potentziari dagokionez, ondorio berak izan ditzake
|
azken
kontsumitzaileengan, irentsi ondoren. Elikagaien globalizazio ekonomikoarekin batera, ez da elikagaiei buruzko globalizazio informatiborik egiten, kontua elikagaien kontsumitzaileen osasuna eta segurtasuna babestea denean.
|
|
2005
|
|
|
Landare usaintsu eta sendagarriak arautzen dituen esparru juridikoak kontuan hartu behar izan ditu landare horiek tradiziozkoak direla, azken helburua dutela edo ekoizleek landare horien gainean egiten duten aplikazioa. Gaur egun, osasun agintarien eta
|
azken
kontsumitzaileen segurtasuna eta osasuna kontrolatzeaz arduratzen diren beste erakunde batzuen jomugan daude, besteak beste, SEPRONA. 2004an, hamar urteko itxaronaldiaren ondoren, Osasun eta Kontsumo Ministerioaren agindu batek 197 solairu edo horien zati batzuen salmenta debekatu edo murriztea erabaki zuen, toxikotasuna zela eta.
|
|
|
Garai batetik hona, nazioarteko zenbait herrialdek legezko baldintzak ezarri dizkiete beren lurraldean arrantzako produktu jakin batzuk merkaturatu nahi zituztenei, seguruak izateaz gain, horiek lortzeko erabilitako baliabideek harrapatu diren ingurunea errespetatu dute, beste espezie batzuen alferrikako heriotza eta gehiegizko ustiapena ekidinez eta informazio hori
|
azken
kontsumitzailearengana iristeko mekanismoak ezarriz.
|
|
|
Maionesari dagokionez, elkarteak gogorarazi nahi du badela errege dekretu bat establezimendu publikoetan maionesa pasteurizatu gabeko arrautzarekin prestatzea baimentzen ez duena. Horrek esan nahi du “prebentzio neurri garrantzitsua dela sukaldaritzaren sektorean, bai eta
|
azken
kontsumitzailearentzako bermea ere”. Ekoizleek ohartarazi nahi dute garai horretan arriskutsua dela etxeetan pasteurizatu gabeko arrautza erabiltzea.
|
|
|
Errioxako administrazioak denbora eta dirua inbertitu zituen nekazaritzako elikagaien kalitatearen figurak sustatzeko eta garatzeko (nekazaritza ekologikoa, ekoizpen integratua, jatorri geografiko edo ez geografiko bati lotutako produktuak, edo berme marketan edo marka kolektiboetan oinarritutako irudiak), baina, beste autonomia erkidego batzuetan bezala, ez zuen lege esparru eraginkorrik, berariaz lurraldeari eta bertako produktuei egokitua, eta, gainera, kanpo kontrolen bidez kontsumitzaileari horien funtsezko ezaugarriak bermatzen zizkion, autokontrol sistemen bidez. Kontua zen aplikazio lurraldean nekazaritzako elikagaien kalitatea babesteko sistemak antolatzea eta arautzea, Europar Batasuneko, Estatuko edo Autonomia Erkidegoko arauek garatuak, eta aukera ematen zuen nekazaritzako elikagaientzat babesgarriak diren beste figura batzuk hartzeko, arau jakin batzuk betetzeari buruzko kontrolean eta/ edo ziurtapenean oinarritutako kalitatearen bereizketa gisa sortzeko. Kontrol hirukoitza Nekazaritzako elikagaien kalitatea babesteko sistemak kontrol mekanismo bikoitz batean oinarritzen dira, kontsumitzaileei nekazaritzako elikagaien jarraipena bermatzeko, jatorritik
|
azken
kontsumitzailera arte. Lehenengoa sisteman parte hartzen duten operadoreek egindako autokontrolean oinarritzen da, eta bigarrena, berriz, kanpo kontrol batean, edo erakunde independente baimendu batek, edo administrazio organo edo erakunde publiko batek.
|
|
|
Kasu horretan, Erregelamendu honetan ezarritako tramiteak bete lirateke ondoren merkaturatzeko. Bigarrenik, eta lehenengo puntua konpondu ondoren, produktuak kontsumorako duen kaltegabetasunari eta gaitasunari buruzko arau horizontal guztiak betetzea eskatuko zaio produktuari, hau da, segurua izatea, gaiari buruzko arau berariazkorik ez dagoelako; eta
|
azken
kontsumitzailearentzako berme guztiekin egoki merkaturatzeko beharrezkoak diren arau horizontal guztiak betetzea, produktuaren izaerak, inportatzaileek edo merkatariek beste zaintza eta arreta batzuk eskatu ahal izatearen kalterik gabe. Alde horretatik, garrantzi berezia dute produktuaren etiketatzeari buruzko arauek, eta kontsumitzaileak kontsumitu nahi duen produktuari buruzko informazio egokia jasotzeko dituen oinarrizko eskubideak betetzeak; bereziki, arriskuak saihesteko funtsezkoak diren alderdiei buruzkoak, kasuan kasuko produktuaren berritasuna kontuan hartuta, eta, batez ere, produktua irensteko moduari, zati jangarriei eta ez jangarriei, prestakuntzari eta kontserbazioari buruzkoak, besteak beste.
|
|
|
Alde horretatik, garrantzi berezia dute produktuaren etiketatzeari buruzko arauek, eta kontsumitzaileak kontsumitu nahi duen produktuari buruzko informazio egokia jasotzeko dituen oinarrizko eskubideak betetzeak; bereziki, arriskuak saihesteko funtsezkoak diren alderdiei buruzkoak, kasuan kasuko produktuaren berritasuna kontuan hartuta, eta, batez ere, produktua irensteko moduari, zati jangarriei eta ez jangarriei, prestakuntzari eta kontserbazioari buruzkoak, besteak beste. Ezin izango da, inola ere, kanpotik iritsita jatorrizko herrialdeko hizkuntza etiketan gordetzen duten produktuak saldu,
|
azken
kontsumitzaileari produktuari buruzko informazio guztia utzi gabe, edo legeak eskatzen dituen gutxieneko edukiak alde batera utzi.
|
|
|
Batzuetan, arauak ezarritako legezko kontrola baino zerbait gehiago behar izaten da, eta kontsumitzaileari behar bezala informatu behar zaio elikagai jakin batzuk jateak ekar ditzakeen arriskuei buruz, ez bakarrik agintari eskudunek, baita arraina edo hortik eratorritako produktuak merkaturatzen dituenak ere
|
azken
kontsumitzaileari. Orain, Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziak (AESA) etxean kontsumitzeko manipulazio jarraibide sinple batzuk eskaini ditu, anisakirik ez izateko.
|
|
2006
|
|
|
Erkidegoko legegilearen arabera, beharrezkoa da kontsumitzailearen babesa mantentzea eta bermatzea, bai eta animalia jatorriko produktuetarako higiene arau zehatzak indartzea ere. Hala ere, Europar Batasuneko araudia ez zaio aplikatu behar ez etxeko erabilera pribaturako lehen mailako ekoizpenari, ez etxeko kontsumo pribaturako elikagaiak prestatu, manipulatu edo biltegiratzeari, ez eta elikagai enpresako operadoreak berak zuzenean, kantitate txikitan, lehen mailako produktuak edo haragi mota jakin batzuk
|
azken
kontsumitzaileari edo txikizkako salmentako tokiko establezimendu bati ematen dizkion egoerei ere. Kasu horietan, legegileak komenigarriagotzat jotzen ditu osasun publikoa babesteko araudi nazionalak, ekoizlearen eta kontsumitzailearen arteko harreman estua dela eta.
|
|
|
Zalantzarik gabe, berrikuntza teknologikoarekin batera ez da gai horri buruzko lege berrikuntza egin, baizik eta, kasu arduratsuenetan, nazio araudia «produktu berri» horietara egokitu da, eta, askotan, etiketatze araudiaren interpretazio ortodoxoa egin da, batez ere, alegazio «funtzional» edo «osasungarri»ei dagokienez. Beste batzuetan, zientzia eta teknologiaren esparrutik arduradun diren gutxi batzuen ahalegina beste batzuek aprobetxatu dute merkatuan antzeko ezaugarriak dituzten produktuak aurkezteko,
|
azken
kontsumitzaileari inolako eragozpenik gabe iristen zaizkionak, gai horri buruzko araudia betetzen dutela eta publikoki eta etiketen bidez iragarritako «ontasunak» egiazkoak direla uste dutenak. Kontua da, kontsumo eta osasun arloko agintarien jarduera argirik ez dagoenez, kontsumitzaileak pentsa dezakeela bere esku jarritako elikagai guztiak administrazioaren kontrolpean daudela produktuaren segurtasunari eta egiten dituen alegazioei dagokienez.
|
|
|
Auzitegiak uste du salatutako enpresek “beren merkataritza politikak itundu zituztela zinema erakusketarien aurrean”, eta hitzarmen hori agerian geratzen da “eredu kontratuen klausulen identitate ia orokorra egiaztatzen denean; klausula horiek erakusketa egileei egotzitako banatzaileei lotuta daude”. ...itatetik eta leihatilan bildutako dirusarreren banaketa mekanismoen ezaugarrietatik ondorioztatzen da salatutako banatzaileek itunduta, taktikoki edo berariaz jarduten dutela, eta, beraz, ez direla elkarren artean lehiatzen beren filmak zinemetan erakusteko merkataritza baldintzak negoziatzeko orduan; horrek kalteak ekar diezazkieke, ez bakarrik zinemako enpresaburuei, baita, zuzenean edo zeharka,
|
azken
kontsumitzaileari ere”. Epaimahaiak adierazten du, halaber, FEDICINek ere, salatutako banatzaileak barne, urratu egin duela Legea, “sarbide mugatuko datu base bat prestatzean, estrategia komertzialak diseinatzeko informazio sentikorrarekin”, hala nola filmetako diru bilketaren zifrak, aretoka eta erakusketa asteka.
|
|
|
Proposamenak, kontuan hartuta elikadura entzima guztien kaltegabetasuna ebaluatuko dela, etiketatik salbuestea laguntzaile teknologiko gisa erabiltzen direnak. Proposamenak hainbat arau ditu
|
azken
kontsumitzaileari saltzeko elikadura entzimak eta horietarako ez direnak etiketatzeko. Hala, azken kontsumitzaileari saltzeko elikadura entzimak merkaturatu ahal izateko, entzima horien ontziek edo ontziek ezaugarri jakin batzuk izan behar dituzte, erraz irakurtzeko modukoak eta ezabaezinak, hala nola elikadura entzimaren salmenta izena.
|
|
|
Proposamenak hainbat arau ditu azken kontsumitzaileari saltzeko elikadura entzimak eta horietarako ez direnak etiketatzeko. Hala,
|
azken
kontsumitzaileari saltzeko elikadura entzimak merkaturatu ahal izateko, entzima horien ontziek edo ontziek ezaugarri jakin batzuk izan behar dituzte, erraz irakurtzeko modukoak eta ezabaezinak, hala nola elikadura entzimaren salmenta izena. Entzima horri dagokion elikadura entzimari aplikatzen zaion edozein xedapen komunitarioak ezarritako izena izango da.
|
|
|
Entzima horri dagokion elikadura entzimari aplikatzen zaion edozein xedapen komunitarioak ezarritako izena izango da. Bai kasu batean, bai bestean,
|
azken
kontsumitzaileari saltzeko ez diren elikadura entzimak bereizita saltzen dira, edo elkarrekin nahasita. Ontzi edo ontzi horiek elikadura entzima bakoitzari buruzko informazioa izango dute, proposatutako Erregelamenduak hala ezartzen badu, edo entzimaren deskribapen zehatza, nahasi daitezkeen produktuetatik bereizteko bezain zehatza.
|
|
|
Fabrikatzaileek saltzen dituzten baino telebista gehiago dituztenean biltegian, apaldu egin behar dituzte. Jaitsiera hori automatikoki aldatzen da preziotik
|
azken
kontsumitzailera. Urtea iraganean, %30 jaitsi zen, eta aurrekoan,% 35 2007rako %20 eta %30 arteko erorketak espero dira.
|
|
2007
|
|
|
Ondasun higiezinak txandaka aprobetxatzeko eskubidearen publizitatea egin, eskubide berori merkaturatu eta eskualdatu nahi bada, beste izendapen bat erabili ahal izango da,
|
azken
kontsumitzaileak nahasten ez baditu, eta izen horretan lupertze ahalmenaren izaera, ezaugarriak eta baldintza juridiko eta ekonomikoak argi ikusten badira.
|
|
|
Zergak estatu arautegia izango du eta zerga tasa alda daiteke arauek uzten duten mugen barruan; hala ere, aitorpen eredu eta ordaintzeko epeak arautzeko ahalmena Biltzar Nagusiek dute eta Foru Ogasunei ordainduko die txikizkako salmenta gunea EAEn baldin badago. Baina, ekoizkin honen
|
azken
kontsumitzaileek EAEko zentro batean erosi eta beste erkidego batean kontsumitzen badute, ez dagokie Foru Ogasunei zerga hau biltzea, bai alderantziz gertatzen denean ordea; EBko edozein estatutan egiten badira erregai honen erosketak eta EAEn kontsumitu, hemengo ogasunei dagokie mota honetako kontsumoen gaineko zerga.
|
|
|
Zergak estatu arautegia izango du eta zerga tasa alda daiteke arauek uzten duten mugen barruan; hala ere, aitorpen eredu eta ordaintzeko epeak arautzeko ahalmena Nafarroako Legebiltzarrak du eta Foru Ogasunari ordainduko dio txikizkako salmenta gunea Nafarroan baldin badago. Baina, ekoizkin honen
|
azken
kontsumitzaileek Nafarroako zentro batean erosi eta beste erkidego batean kontsumitzen badute, ez dagokio Foru Ogasunari zerga hau biltzea, bai alderantziz gertatzen denean ordea; EBko edozein estatutan egiten badira erregai honen erosketak eta Nafarroan kontsumitu, hemengo ogasunei dagokie mota honetako kontsumoen gaineko zerga.
|
|
|
). Enpresen arteko pixkanakako ezarpenaz gain,
|
azken
kontsumitzaileak kontzeptu horrekin ohitzen hasi dira, eta ez dute abantaila potentzial handirik. Papera liburu lodietan gordetzea, jatorrizkoak erreklamoren bat egiteko unean galtzea, hainbat zerbitzuren kontsumoa konparatzea ez da beti erraza izaten, besteak beste, faktura elektronikoa egiteko prozesuan.
|
|
|
Gebtak “planteamendu murriztailetzat” jotzen du, eta arauaren esparrua zabaltzea gomendatzen du. Partzuergoak azpimarratu du, halaber, ezinbestekoa dela konpainiek beren publizitatetik kanpo uztea
|
azken
kontsumitzailea, tasak, karguak eta gainkargak; izan ere, “kontsumitzaileei nahasmendua eragiten die”, eta, gainera, azken tarifen “zeharkako igoera” ere eragin dezake, igoera horren arrazoia tasak direla aitzakiatzat hartuta.
|
|
|
Habitalia, Madrilgo Etxeko Azoka Azaroaren 1etik 11ra irekiko ditu ateak IFEMAko erakustazokan.
|
Azken
kontsumitzailearentzako lehiaketa da, eta etxeko altzarien, sukaldeen, bainuen, ehunen, argiztapenaren eta osagarrien joerak ezagutu ahal izango ditu, baita eskaintza, deskontu eta sustapen ferialez baliatu ere. Antolatzaileek bat egin dute Domu Santu eta Almudena jaietako zubiekin.
|
|
|
Azterketa produkzio katean parte hartzen duten urrats guztiak integratzetik abiatzen da, hasi arrantza eremutik eta
|
azken
kontsumitzaileraino, tarteko etapetatik pasatuz: lonja, banatzailea, garraiolaria eta arrandegia, besteak beste.
|
|
|
Hala ere, gaiak eragina izan dezake kontsumitzailearen osasunean eta segurtasunean, baldin eta produktua arrazoi osasungarri edo elikagarriengatik aukeratzen bada, eta ez dituen ustezko propietateetan oinarritutako kontsumo jarraitua egiten badu. Elikagaien aizunketak kontrolatzea Teknika zientifiko gero eta merkeagoak eskuratzeak eta DNA probei buruzko prozesuak garatzeak betebehar berriak ekar diezazkieke elikagaien sektoreko enpresei, baita
|
azken
kontsumitzailearekin harreman zuzena duten txikizkako merkatariei ere. Erresuma Batuko agintariek elikagai jakin batzuen jatorriari buruzko iruzur erreklamazioetan egindako ikerketari buruz ateratako ondorioetatik sortu da arazoa.
|
|
|
Kontua da, emaitzak ikusita eta zenbait elikagairen jatorriari edo osaerari buruzko elikadura iruzurraren ebidentzia ikusita, elikagai katean parte hartzen duten guztiek produktuen kalitate, segurtasun eta trazabilitate sistemak bermatzeari dagokionez duten erantzukizunaren berri ematen dutela elikadura agintariek. Izan ere, hirugarren batek egindako produktu bat jasotzen duenak, hau da, bere hornitzaileak, ziurtatu luke
|
azken
kontsumitzaileari ematen diona etiketan ageri dena dela, eta ez kalitate apalagoko beste produktu bat edo azken kontsumitzaileak onartzen ez duen konposizioa duena. Bestela, publizitate txarrerako arriskua dago, eta horrek eragin ekonomikoa izan dezake, baita erantzukizun judizialak ere.
|
|
|
Kontua da, emaitzak ikusita eta zenbait elikagairen jatorriari edo osaerari buruzko elikadura iruzurraren ebidentzia ikusita, elikagai katean parte hartzen duten guztiek produktuen kalitate, segurtasun eta trazabilitate sistemak bermatzeari dagokionez duten erantzukizunaren berri ematen dutela elikadura agintariek. Izan ere, hirugarren batek egindako produktu bat jasotzen duenak, hau da, bere hornitzaileak, ziurtatu luke azken kontsumitzaileari ematen diona etiketan ageri dena dela, eta ez kalitate apalagoko beste produktu bat edo
|
azken
kontsumitzaileak onartzen ez duen konposizioa duena. Bestela, publizitate txarrerako arriskua dago, eta horrek eragin ekonomikoa izan dezake, baita erantzukizun judizialak ere.
|
|
2008
|
|
|
Bazar banka Sustapen espezifikoak, zerbitzu bereziak eta kontu baten irekierari erantsitako balioak gero eta ugariagoak dira, baina berriak? Rafael Serrano finantza aholkulariarentzat, estrategia ez da oso berria, eta ziurtatzen du
|
azken
kontsumitzailearen egungo jazarpena beste garai batzuetan ikusi dela, eta kanpaina horietako batzuk aipatu ditu, besteak beste, erlojuak eta baxera jokoak, eta berak" bazar banka" deitzen dio. Espezialistaren iritziz, promozioak ziklikoak dira eta, gainera, mimetikoak, banku batek eskaintza bat egitea nahikoa baita gainerakoek bideari jarraitzeko.
|
|
|
“Erregai fosilen energia da gizakiak eragindako klima aldaketaren kausa nagusia”, gehitu zuen. Elektrizitate kontsumo handiagoa Txostenak erakusten duenez, Europako etxeek %31 handitu dute elektrizitate kontsumoa azken 15 urteetan, nahiz eta
|
azken
kontsumitzaileek batez beste %17 igo dituzten. Horri gehitu behar zaio 2005ean Europan erabilitako energiaren %54 baino gehiago inportatu izana.
|
|
|
ekoizpen edo biltegiratze zentrotik irtetean, banaketa plataforman eta saltokietan. Gainera, deskargaren eta esleitutako lekuan duen kokalekuaren artean igarotako denbora gehitu behar da, baita produktua erosketa organ sartu eta
|
azken
kontsumitzailearen hozkailu izozkailura iristen den denbora ere. Ostalaritzaren kasuan, kateari beste maila bat gehitu litzaioke hornitzailearen eta azken kontsumitzailearen artean.
|
|
|
Gainera, deskargaren eta esleitutako lekuan duen kokalekuaren artean igarotako denbora gehitu behar da, baita produktua erosketa organ sartu eta azken kontsumitzailearen hozkailu izozkailura iristen den denbora ere. Ostalaritzaren kasuan, kateari beste maila bat gehitu litzaioke hornitzailearen eta
|
azken
kontsumitzailearen artean. Fase guztietan tenperaturak zorrotz kontrolatzeko, berariazko baliabide teknikoak eta trebatutako langileak erabili behar dira.
|
|
|
Hotz katea mantentzea funtsezkoa da elikagaien segurtasuna bermatzeko; beraz, parte hartzen duten maila guztiek, ekoizleek, banatzaileek eta xehekariek, arreta berezia jarri behar dute hura zaintzeko. Lan bateratu horrek ez luke ezertarako balioko
|
azken
kontsumitzailearen laguntzarik gabe, azken hori baita kateko elementu garrantzitsuena, eta hura babesten saiatu da.
|
|
2009
|
|
|
Aitorpenarekin Material eta objektu aktibo eta adimendunak, elikagaiekin kontaktuan egon ala ez, eta haiek fabrikatzeko osagaiak, hornitzaile gisa ziurtatuko dituen adostasun adierazpenarekin batera aurkeztu dira. Neurri hori produktua
|
azken
kontsumitzaileari iritsi baino lehen hartu behar da. Aitorpena eta indarra duen legeria betetzen dela frogatzen duen edozein dokumentazio agintari nazional eskudunen eskura egonen da beti.
|
|
2010
|
|
|
Alde batetik, kontsumitzaile aurreko hondakinak industrian sortzen dira, hala nola paperaren edo txatarraren hondakin akastunak. Bestalde, kontsumitzaile ondoko hondakinak
|
azken
kontsumitzaileek dagoeneko erabiltzen ez dituzten produktuak dira. Industriak kontsumitzaile aurreko hondakinak material edo produktu berriak egiteko aprobetxatzen ditu ekoizpen zikloaren zati gisa.
|
|
|
Hala ere, sareko produktu “izarra” liburuak izango dira, eta on line erosketen %44 hurrengo seihilekoan bilduko dira. Azkenik, Nielsen-en txostenaren arabera, internauten laurdenak (%27) baino gehiagok erosketen hileko aurrekontuaren %6 eta %10 artean gastatuko du sarearen bidez. “Horrek erakusten du “ikusi eta ukitu” ezin izan arren, Interneten bizkortasuna eta erraztasuna gero eta handiagoak direla
|
azken
kontsumitzaileen artean”.
|
|
|
Anisakido larbak desaktibatzeko modurik onena beroarekin (produktuaren erdian 60 °C gutxienez minutu batzuetan) edo izoztuta egitea da (24 orduz 20 °C edo gutxiagoko tenperatura zero azpian). Anisakisaren bidezko parasitosiari aurrea hartzeko 1420/ 2006 Errege Dekretuak
|
azken
kontsumitzaileei edo taldeei janaria ematen dieten establezimenduek hornitutako arrantza produktuetan, produktu gordina zerbitzatuz gero, gutxi kozinatua bada edo produktu hori ezabatzen ez duen tratamendu bat egiten bazaio, praktika hori egin behar da.
|
|
2011
|
|
|
Toxinak planktonean dauden algek sortzen dituzte batez ere, eta molusku bibalbioen (espezie kaltetuenetako bat) elikagai iturri nagusia dira. Horrela, toxinak pilatu egiten dira eta animaliaren barruan metaboliza daitezke, eta, beraz,
|
azken
kontsumitzailea intoxikatzera irits daiteke. Orain arte, itsaskian toxinak atzemateko hainbat egun behar ziren.
|
|
|
Sistema hori, hasiera batean, erakundeen aztarna ekologikoa eta karbono aztarna balioesteko diseinatu zen. Carballok metodo hori egokitu du ondasun eta zerbitzuen ingurumen aztarna ebaluatzeko produktuak igarotzen dituen fase guztietan,
|
azken
kontsumitzailearengana iritsi arte. “Kontsumitzaileari ingurumenari buruzko informazioa eskaintzea, hau da, karbono aztarnari buruzko informazio hori produktuan ikusten diren ingurumen etiketei eranstea (etiketa horiek CO2 emisioekin eta hori sortzeko beharrezkoak diren berotegi efektuko beste gas batzuekin lotuta daude), funtsezkoa da informazioa emateko eta informazioa emateko ekoizpen moduari buruz, eta enpresek eta erakundeek ingurumen kudeaketa eraginkorra egin dezaten”, adierazi du autoreak.
|
|
|
Osagai alergenikoak sartzeak, soja proteina esaterako, pertsona alergikoei prestatutako jaki batzuen kontsumoa mugatzea dakar, baina Europako araudia zorrotza da, etiketak argi eta garbi adierazi behar baitu alergenoak daudela. Praktikotasuna, erosotasuna, berehalakotasuna, osasuna
|
Azken
kontsumitzailearen ikuspegitik, prestatutako janariaren abantaila nagusietako bat praktikotasuna eta egokitasuna da, erraz prestatzen den plater oso bat baitu. Horrez gain, azkar eta berehala prestatzen eta aurkezten dira, eta gero eta eskaintza zabalagoa dago menua aldatzeko.
|
|
|
Substantzia horien azpiproduktu ugari aurkitu dira, hala nola perfluorooktanoko sulfonatoak eta azido perfluorooktanoikoa, bai ingurumenean, bai arrainetan, hegaztietan eta ugaztunetan. Alderdi horrek posible egiten du substantzia horiek elikagaietan eta, ondorioz,
|
azken
kontsumitzailean detektatzea.
|
|
|
“Gainazalean aplikatu ahal izatea ere abantaila ekonomikoa da; izan ere, produktu gutxiago behar da egungo akrilamida inhibitzaileak baino, elikagai osoan aplikatzen baitira. Era berean, estaldura
|
azken
kontsumitzailearentzako osagai gisa merkaturatzeko aukera ematen du, eta horrek spray bidez aplika dezake elikagaietan, prestatu aurretik”, azaldu zuen Francisco Morales CSICeko Elikagaien eta Nutrizioaren Zientzia eta Teknologia Institutuko ikertzaileak.
|
|
|
Lege berriak, Espainiak bizi duen krisi egoeran garrantzi handia duenak, zorren ordainketa hartzekodunekin adosteko prozedura judiziala erraztu, bizkortu eta merkatzen du. Eta oraindik ere egon daitezke porrotean deklaratzen diren langileentzat eta
|
azken
kontsumitzaileentzat baldintza hobeak ahalbidetzen dituzten aldaketak.
|
|
|
langabezia, jarduera ekonomiko txikia, desinbertsioa eta, amaiera gisa, berankortasun orokorraren mailaren igoera nabarmena.
|
Azken
kontsumitzaileei zein finantza korporazio handiei, bankuei, merkatari txikiei eta langile independenteei dagokie hori, ekonomiaren sektore kaltetuenak izendatzeagatik. Burbuila lehertu zenetik, 2008ko laugarren hiruhilekoan izan zuten hazkunderik handiena ez ordaintzeak.
|
|
|
Trans koipeei dagokienez, Europako diputatuek Kontseiluarekin adostu dute, elikagaietan trans gantzen edukia adierazteari buruzko legeak egin aurretik, Batzordeak hiru urteko epean aurkeztuko duela substantzia horiek EBn kontsumitzen diren produktuetan duten presentziari buruzko txostena. Legeria
|
azken
kontsumitzailearengana iristen diren produktu guztiei aplikatuko zaie, nahiz eta xedapen berri gehienek ontziratutako janariari eragiten dioten. Artisau fabrikazioko elikagaiak eta ontziratu gabeak erregelamendutik kanpo geldituko dira, alergenoak adierazteko arauetatik salbu.
|
|
|
Lehiaren Batzorde Nazionalak 3.270.000 euroko isuna jarri dio Gas Natural Taldeari,
|
azken
kontsumitzaileei gas naturala merkaturatzeko lehia oztopatzeagatik. Erakunde arautzaileak uste du enpresak oztopatu egin zuela konpainia aldatzea, Iberdrolaren telefono bidezko bezeroak erakartzeko kanpaina bat baliozkotzat jo ez zelako.
|
|
|
Arabika oso preziatua da, usaina eta zaporea dituelako; beraz, Robusta baino garestiagoa da, gogorragoa eta mikatzagoa. Arabica kalitate handiko kafe purua kalitate txarragoko beste espezie batzuekin edo ordezkoekin (txikoria, malta txigortua…) aizundu izana oso garrantzitsua da sektorearentzat eta
|
azken
kontsumitzailearentzat; beraz, oso interesgarria da kafe hori hautematea.
|
|
2012
|
|
|
Kontsumokoak.
|
Azken
kontsumitzaileari bideratuak
|
|
|
Txikizkariak. Salgaiak handizkariei erosten eta
|
azken
kontsumitzaileei saltzen dizkieten bitartekariak.
|
|
|
Kanal luzea. Fabrikatzaileak handizkariari saltzen dio; hark txikizkariari, eta horrek,
|
azken
kontsumitzaileari. Ohikoena da kontsumo merkatuetan.
|
|
|
Fabrikatzaileak kanaleko
|
azken
kontsumitzaileari eragiten dio bere produktuak eska ditzan. Bereizte maila handia duten produktuetan erabiltzen da.
|
|
|
Saretik iristen diren arrisku larri eta berehalakoei buruzko komunikazioak gertatzen direnean, produktua kontsumitzean edo erabiltzean
|
azken
kontsumitzaileari kaltea eragin dakiokeenean, eta banatuta dagoenean, salmenta berehala gelditzeko aukerarik ez dagoela.
|
|
|
AKKPA metodoa elikagaiekin lotutako arrisku larriak aurreikusiz kontrolatzea ahalbidetzen duen sistematika da. AKKPA sistema elikadura kate osoan zehar aplikatu daiteke, lehen sektoretik
|
azken
kontsumitzaileenganaino eta haren aplikazioa giza osasunarentzako arriskuen froga zientifikoetan oinarritua egon behar da. Elikagaien segurtasuna bermatzeaz gainera, AKKPA sistemaren aplikazioak beste abantaila batzuk ere baditu.
|
|
|
Irudia: sergio.majluf Parasitoen bidezko kutsadura elikadura kateko edozein unetan ager daiteke, hasieratik, lehengai kutsatuak erabiliz, prozesatzean edo
|
azken
kontsumitzailearen eskuetan. Etapa guztiek kutsatzeko arriskua dute.
|
|
|
Anisakiak izoztea eta kontrolatzea Lan horiek areagotu egin dira gordinik kontsumitzen den arrain freskoa izoztu beharra ezarri zenetik, baldintza horretatik salbuesteko akuikulturatik datorren arraina. Espainian, 2006az geroztik, establezimenduek
|
azken
kontsumitzaileei edo taldeei emandako arrantza produktuetan anisakisak eragindako parasitosiari aurrea hartzeari buruzko Errege Dekretu batek ezartzen du kontsumo gordineko edo ia gordineko arrainak gutxienez 24 orduz °C an izozteko betebeharra. Halaber, kontsumitzaileei jakinarazi behar zaie Dekretuak ukitzen dituen arrantzako produktuak izoztu egin direla, eskatutako moduan.
|
|
|
“Kezkatuta nago. Lehman Brothersen krisiaren ikasgaiak ez ditugu ikasten amaitu”, aitortu zuen komisarioak, eta kritikatu egin zuen azken urteetan sektorean “arrisku zentzugabeak onartzea” eta merkatuan “kontrolik gabeko produktu toxikoak” jartzea,
|
azkenean
kontsumitzaileek ordainduko zituztenak. Barnierrek “zehaztasuna” azpimarratu zuen, “eragile, produktu edo merkatu finantzarioek” “erregulazio eta gainbegiratze batetik” ihes egingo ez dutela bermatzeko, eta pentsatu zuen astelehen honetan aurkeztutako Liburu Berdeak “itzalean” banku jarduera horiek “identifikatzen” lagunduko duela, eta “dauden arriskuak” bereiziko dituela, “ahalik eta erantzun onena” zehazteko, arriskuak minimizatzeko.
|
|
|
Barrenecheak onartzen du administrazioak berariazko planak sartu eta onartu behar dituela: “ezin zaio
|
azken
kontsumitzaileari ingurumen erantzukizun guztia erori”. 9 Hondakinak Jiménez Herrerok gogorarazi du hondakinen kudeaketa, tratamendua eta arazketa dela “Espainiako enplegu berde tradizionalean pisu handiena duen jarduera”:
|
|
|
Oliba olio hautsa zopen, pureen eta nutrizio osagarrien aplikazioetarako eta ospitaleetako elikadura klinikorako erabil daiteke. Nekazaritzako elikagaien industriarako erabiltzen da, ez hainbeste
|
azken
kontsumitzailearentzat, oraindik garestia baita. Koipeak eta haien eginkizuna elikagaien formulazioetan Adituak bat datoz elikagaien formulazioetan koipeek duten aplikazio anitzak nabarmentzean, ez bakarrik energia iturri garrantzitsu gisa, baizik eta organismoan duten jarduera biologikoagatik, hala nola bitamina liposolubleak edo hormonak garraiatzeagatik.
|
|
|
Araudiak ezarritako neurriekin, hala nola horien erabilera murriztea eta nitrosaminen eraketaren inhibitzaileak erabiltzea, herrialde guztietako agintariek nitratoak eta nitritoak ohiko gehigarri gisa erabiltzea onartzen dute. Hala ere, elikagaien etiketetan agertu behar du, nolabaiteko arriskua baitago, eta
|
azken
kontsumitzaileak erabakitzen du kontsumitzen duen ala ez. Etiketetan E, E, E eta E gisa identifikatzen dira.
|
|
2013
|
|
|
bidaia agentzia txikizkariei eskaintzeko era guztietako turismo zerbitzuak proiektatzen, prestatzen eta antolatzen dituztenak dira. Bidaia agentzia handizkariek ezin dizkiote beren produktuak turismo erabiltzaileari edo
|
azken
kontsumitzaileari zuzenean eskaini ez saldu. Hauek dira haien ezaugarri nagusiak:
|
|
|
: Txikizkako salmentak(
|
azken
kontsumitzailearentzat). Salmentak edo anbulantziako zerbitzuak.
|
|
|
«produktu edo zerbitzuei buruzko informazio zuzena eta hezkuntza eta dibulgazioa, horien erabilera, kontsumo edo gozamen egokiari buruzko ezagutza errazteko», Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Babeserako 26/ 1984 Lege Orokorraren 2.1.d artikuluaren arabera. Hala ere, eskubide horretaz baliatu arren,
|
azken
kontsumitzaileak irakurtzen al du produktu bakoitzean eskaintzen zaion informazioa. EROSKI CONSUMER aldizkariak egindako inkestan, elkarrizketatutako bi pertsonatik batek beti egin duela esan du, baina beste %45ek batzuetan bakarrik eta %5ek inoiz ez duela esan du.
|
|
2014
|
|
|
Eraikuntzaren antolamenduari buruzko legeak (estatu mailakoa da) III. kapituluan dio
|
azken
kontsumitzaileak funtsezko eginkizuna duela etxebizitza eta hartan diren instalazio guztiak behar bezala zaintzeko zereginean, eta hari dagokiola, etxebizitzaren jabea edo erabiltzaile hutsa izan, haien mantentze lanen ardura. Lege horrek, 16 artikuluan, jabeei eta erabiltzai leei buruzkoan, honela dio:
|
|
|
Funtsezko kontzeptuak Legezko deitura: Europar Batasunaren xedapenetan ezarritako elikagai baten izendapena, edo, Batasuneko xedapenik ez badago, legeetan, erregelamenduetan eta elikagaia
|
azken
kontsumitzaileari edo kolektibitateei saltzen zaien estatu kidean aplikagarri diren xedapen administratiboak. Ohiko izena:
|
|
|
Errege dekretu berri baten bidez, 1169/ 2011 Erregelamendua garatu da. Neurri berri honekin,
|
azken
kontsumitzaileari eta kolektibitateei saltzeko ontziratu gabe aurkezten diren elikagaiak eta saltokietan ontziratutako elikagaiak lantzen dira. Artikulu honetan zehazten dira elikagaien informazioari buruzko arau orokorra onartzen duen errege dekretuaren proiektuaren alderdirik garrantzitsuenak, kontsumitzaileari eta kolektibitateei saltzeko ontziratu gabe aurkezten direnak, erosleak eskatuta saltzen direnak eta txikizkako merkataritzaren titularrek ontziratutakoak.
|
|
|
Zehazki, arlo honetan kontsumitzaileari informazioa hobetzeko bi alderdi garatu dira, bereziki:
|
Azken
kontsumitzaileari eta kolektibitateei saltzeko ontziratu gabe aurkezten diren elikagaiak. Saltokian ontziratutako elikagaiak, erosleak eskatuta edo berehala saltzeko ontziratuta.
|
|
|
Etorkizuneko arau horretan, 1169/ 2011 (EB) Erregelamenduko 9 artikuluko c) ataleko baldintzak ere jasotzen dira, II. eranskinarekin lotuta. Alergenoak ere adierazi dira ontziratu gabeko elikagaietan,
|
azken
kontsumitzaileari saltzen zaizkionak. Letra tipoaren tamainak.
|
|
|
Helburua da alergenorik ez izatea, hala eskatzen duten plater batzuetan. Legeak «kolektibitateak» barne hartzen ditu, besteak beste «jatetxeak, jantokiak, ikastetxeak, ospitaleak eta janariak hornitzeko enpresak, non, enpresa jarduera gisa,
|
azken
kontsumitzaileak kontsumitzeko prest dauden elikagaiak prestatzen baitira». Osagai nagusiak glutena duten zerealak (garia, zekalea, garagarra, oloa, espeltaedo kamet) dira; krustazeoak, arrautzak eta produktuak, glutena dutenak (espelta, espelta, etab.); krustazeoak; arrautzak eta produktu basatiak; krustazeoak; arrautzak eta produktu eratorriak; apioa; arrautza, sesamo aleak; eta moluskuak, besteak beste.
|
|
2015
|
|
|
Europako herrialde gehienetan, pasteurizatu gabeko esne hornidura ez dago baimenduta. Espainian, Europako beste herrialde batzuetan bezala (Eskozia eta Ipar Irlanda, adibidez), ez da baimentzen «ekoizleak,
|
azken
kontsumitzaileari edo txikizkako salmentako saltokiei, esne gordin kantitate txikiak ematea». Hala eta guztiz ere, kontsumitzaile sektore batzuek gero eta interes handiagoa dute esne gordina edateko, osasunerako onurak dituztela uste baitute.
|