|
2000
|
|
|
Obsesio pertsonalei behin betiko kitto emateko ariketa da, mendekantza gupidagabea. Beti ere, tamaina txikiagokoa izanagatik interes handiagokoa da agian Sanchez Ostizen beraren esku artetik
|
atera
den beste lan bat. Hiru liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira, hirurak bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak.
|
|
|
Hiru liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira, hirurak bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak. Lan honek ahanzturatik
|
atera
digu Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena. Iruñeko idazle, pentsamenduz eta sentimenduz euskaltzale, nazional faxisten mendeko Iruñean eman zuen argitara bere titulurik ezagunena, El coqueto Don San cho Sanchez.
|
|
|
Errekuperazio historikoaren haria utzi gabe, josu txuekaren tesiaren argitalpenak ilunbeetatik
|
atera
ditu Errepublikaren garaian euskal nazionalismoak Nafarroan izan zituen indarrak eta ahuleziak, lorpenak eta hutseginak. Datuak bildu eta horien analisia eskaini du Txuekak.
|
|
|
Baina enpresa egitura sortuz antzerki taldeek profesio honetan arituta bizi nahi badute, derrigorrezkoa da kanpora
|
ateratzea
. Alde batetik oso ona da, beste lekuetako antzerkigintzarekin parekatzeko aukera ematen baitu.
|
|
|
Baina azken batean, hori dena gertatzearen arrazoia, erakunde publikoen babes falta da eta, era berean, halako taldeentzako antzoki sare bat ez antolatzea, prestatzen diren lanak eskaintzeko aukera izateko. Horrekin batera, antzerki talde profesionalek eta ikus entzunezko komunikabideek herriz herri maila amateurrean aritzen ziren aktoreak, gazteak zein beteranoak, talde hauei zurrupatu izana ere bada lanerako oztopo, jakina baita horregatik ez direla afizionatuaren esparrutik behin betiko
|
ateratzen
. Zirkuitu
|
|
|
Horietariko askok
|
atera
berria (edo ateratzear) dute lehen liburua (Meabe, Etxaniz Rojo, Unzueta, Merino, Estankona, Urrutikoetxea, Gabiria, Suarez, Egaña), baina gazteak izanagatik, ez dira berriak idazgintzan. Batzuek baN dute urtetako lana atzean, eta hainbatek, ipuin edo poemak argitaratu dituzte han hemenka, eta kajoiak bete bes terik dituzte, lan ineditoekin.
|
|
|
Horietariko askok atera berria (edo
|
ateratzear
) dute lehen liburua (Meabe, Etxaniz Rojo, Unzueta, Merino, Estankona, Urrutikoetxea, Gabiria, Suarez, Egaña), baina gazteak izanagatik, ez dira berriak idazgintzan. Batzuek baN dute urtetako lana atzean, eta hainbatek, ipuin edo poemak argitaratu dituzte han hemenka, eta kajoiak bete bes terik dituzte, lan ineditoekin.
|
|
|
Zaramaga taldeak Bakea, elkarrizketa eta bare tz earen al de izenaz
|
atera
zuen manifestua, eta egun beretsuetan 140 idazlek beste bat atera zuten, Isiltasuna ez da aterpe izenpean. Egia bada ere dozena bat idazlek batean zein bestean jarri zutela beren izena, ez dago enoratzerik bi manifestuen mezu politikoa guztiz alderantzikoa zela.
|
|
|
Zaramaga taldeak Bakea, elkarrizketa eta bare tz earen al de izenaz atera zuen manifestua, eta egun beretsuetan 140 idazlek beste bat
|
atera
zuten, Isiltasuna ez da aterpe izenpean. Egia bada ere dozena bat idazlek batean zein bestean jarri zutela beren izena, ez dago enoratzerik bi manifestuen mezu politikoa guztiz alderantzikoa zela.
|
|
|
Denetik hoberena da berriak
|
atera arren
(Arrieta, Meabe, Urkiza, Osoro, Rozas, Unamuno, Oñederra, Goenaga, Kaltzada, Unzueta, Elosegi, Suarez, Egaña)," zaharrak" ez direla desagertu (Urretabizkaia, Lasa, Irastortza, Landa, Borda). Orain ia 20 urte zebiltzan haiek, jardunean ari dira oraindik ere.
|
|
|
Jadanik gaindituak diren baina haren garaian eskuarki onartzen ziren gertakari horietan oinarriturik, gizarte mota ezberdinen eta horietako bakoitzari zegokiokeen hizkuntza tipologiaren arteko korrelazioa ezarri nahi zuen Unamunok: hortik
|
atera
zuen hordak hizkuntza silababakarrez mintzo zirela, gizarte militarrek hizkuntza eranskariak zerabiltzatela eta, azkenean, industria garaiko gizarterik aurreratuenek hizkuntza malgukariez hitz egin behar zutela. Eta horren kariaz, euskara bigarren tipokoa denez gero, logika horrekin espero izateko ondorioa ateratzen zuen:
|
|
|
hortik atera zuen hordak hizkuntza silababakarrez mintzo zirela, gizarte militarrek hizkuntza eranskariak zerabiltzatela eta, azkenean, industria garaiko gizarterik aurreratuenek hizkuntza malgukariez hitz egin behar zutela. Eta horren kariaz, euskara bigarren tipokoa denez gero, logika horrekin espero izateko ondorioa
|
ateratzen
zuen: gure hizkuntzak ez zuela balio Euskal Herrian jadanik jaiotzen ari zen hirugarren mailako gizarte mota honetarako, eta horrexek zekarkiola, hain zuzen, bere noraezeko beherakada7.
|
|
|
alde batetik garbizaletasunerako joera, hizkuntzaren beraren erro zaharretatik kultur eta zientzi terminologia propioa sortu nahi duena, eta, bestetik, aukera populista, erraztasunaren kariaz, ordura arteko hizkuntza ofizialaren edozein hitz onartzeko prest dagoena. Euskararen kasuan, gainerako gehientsuetan bezalaxe, pragmatismoak erdibideko irizpide eklektikoa
|
atera
du garaile: alde batetik, lexiko internazional greko latindarra onartzea, berau gure hizkuntzaren morfologia eta ortografiara egokituz, eta, aldi berean, nazioarteko irizpide argirik ez dagoenean, euskarak hitz elkartu eta eratorri berriak eratzeko dauzkan baliabideak garatzea, euskal erroko zientzi eta kultur hitz ugari sortzeko10.
|
|
|
Nolanahi ere den, autore biok batera aurkeztu ziren Bizkaiko Diputazioak 1888.eko ekainaren 8an euskara irakasteko
|
atera
zuen katedra hornitzeko oposiziora, baina hau geroago Euskaltzaindiaren sortzaile eta aurren lehendakaria izango zen Resurreccion Maria de Azkuek irabazi zuen. Postu horretarako hautatua ez izanak ez zion Eusko Alderdi Jeltzalearen fundatzaileari galarazi hizkuntzaren alde borrokatzen segitzea, baina dirudienez, gertakari horrek biziki nahigabetu zuen Unamuno, ordurako Bilboko Institutuan latin irakasle zena, izaeraz aski harroa izanik.
|
|
|
" Iragana eta geroa orainean lotu nahi lituzkeen amets bat" du poesia, bakoitzaren dakarren tirabiraren gunea, eta honen hitza. " Poesiak ez du buru buztanik, baina ez da gezurtia." Ezta dolamen kantua ere, baizik eta" bere kuskutik
|
ateratzen
ari den langile gizarte baten elea." Hitzok estu hartuta, iritzi okerra aterako genuke Erdozaintziren poesiaz. Itxaro Bordak ongi ikusia duen moduan, Erdozaintzi saiatzen da Iparraldeko kutsu erlijiozko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen.
|
|
|
" Iragana eta geroa orainean lotu nahi lituzkeen amets bat" du poesia, bakoitzaren dakarren tirabiraren gunea, eta honen hitza. " Poesiak ez du buru buztanik, baina ez da gezurtia." Ezta dolamen kantua ere, baizik eta" bere kuskutik ateratzen ari den langile gizarte baten elea." Hitzok estu hartuta, iritzi okerra
|
aterako
genuke Erdozaintziren poesiaz. Itxaro Bordak ongi ikusia duen moduan, Erdozaintzi saiatzen da Iparraldeko kutsu erlijiozko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen.
|
|
|
Gara egunkariarekin antzeko egin dezakete: Gara eta Egin gauza bera omen dira orain, Garzonek dioenez, eta duela bi urte Egin eta ETA gauza bera zirenez, ba
|
atera
kontuak.
|
|
|
Ikusiko dugu zer irtengo den hortik: ez zen diru askorik banatzeko, baina apur bat bada ere, diru horrek akaso lagunduko du ideia majoak aurrera
|
ateratzen
.
|
|
|
Urte batzuk dira komunikabide berri hau nolakoa izango den jakiteko. Oraindik hastapenetan gaude, baina, dena den, gero eta laburragoa da herrialde aurreratuenek
|
ateratzen
diguten aldea teknologia alorrean.
|
|
|
Paperean argitaratzen diren kazeten enpresaburuak ohartu dira sareak informaziorako eta merkataritzarako ireki dituen aukerak mugagabeak direla. Inork ez du bazterrean gelditu nahi eta denak ari dira azoka aztertzen publizitateari etekinak
|
ateratzeko
edo denda birtualen bitartez mota guztietako produktuak salgai jartzeko.
|
|
|
Dena den, kontuan hartzen badugu aspaldi honetan webgune batzuen jabegoagatik —Terra atariaren kasua adibidez— nolako dirutza ordaindu den eta, beste aldetik, nola igo diren beste batzuen akzioak —nahiz eta oraindik zorretan egon—, ezin dugu pentsatu etorkizuna guztientzako beltza izango denik. Akaso batzuk bide bazterrean geldituko dira denentzako tokirik egongo ez delako, baina ukaezina da etorkizuna hortik doala eta lehia basati honetatik bizirik
|
ateratzen
direnak egingo direla azokaren jabe.j
|
|
|
Bigarren lekuan, Marca zegoen, 417.456 alerekin. Beraz, tarte eskasa
|
ateratzen
zion batak besteari. Euren edizio elektronikoetan, aitzitik, El Pas ek Marca ri sekulako aldea ateratzen dio:
|
|
|
Beraz, tarte eskasa ateratzen zion batak besteari. Euren edizio elektronikoetan, aitzitik, El Pas ek Marca ri sekulako aldea
|
ateratzen
dio: batak egunean 92.281 kontsulta dituen bitartean, besteak 29.286 bisita baino ez ditu, hau da, herenera ere ez da heltzen.
|
|
|
Orokorrean, aldizkari hauek, planteamendu kulturalak gehienetan bigarren plano batean utzita, eduki eta helburu politiko oso zehatzak zituzten. Horien helburu nagusia Hegoaldean argitaratu ez zitekeena
|
ateratzea
zen, eta horrek komunikabide berrien kalitatea gutxitzea suposatu zuen normalean. Joera hau Erregimenaren usteltzearekin batera indartu zen, ezen, lehen esan dugun bezala, eduki kulturalak libreago azaltzeko aukera ireki baitzen Hegoaldean.
|
|
|
Tabloide formatuan eta sei orrialdeekin bakarrik, egunkari hau lehenengo aldiz 1936ko azaroaren 29an
|
atera
zen. Haren aldizkakotasuna, hasiera batean, astean bikoa zen; gero, 1937ko uztailetik aurrera, zailtasun ekonomikoek astekari bihurtzeko beharra inposatu zuten.
|
|
|
Correspondance bi mensuelle des pretres bas ques en exil aldizkariak ikusi zuen argia. Publikazio hau aurrekoa baino askoz apalagoa zen; baina, haatik, hau ere hiru hizkuntzetan
|
ateratzen
zen, bi hilabeteko aldizkakotasunez. Dena dela, honek iraupen gutxi izan zuen, zazpi zenbaki besterik ez baitziren atera.
|
|
|
Publikazio hau aurrekoa baino askoz apalagoa zen; baina, haatik, hau ere hiru hizkuntzetan ateratzen zen, bi hilabeteko aldizkakotasunez. Dena dela, honek iraupen gutxi izan zuen, zazpi zenbaki besterik ez baitziren
|
atera
. Aldizkari honek, eragile nagusi bezala, Juan Thalamas Labandibar eta Alberto Onaindia izan zituen, eta, kolaboratzaile bezala, Juan Gorostiaga, Rafael Picavea eta Pierre Lafitte aipatzen ziren.
|
|
|
Azken horien artean, 1940tik 1945era euskal milizianoen komunikabide bezala argitaratu zenGu da ri ren kasua dugu, hain zuzen. Gudari hilabetero
|
atera
zen, makinaz idatzita eta multikopien bidez. Haren helburua, euskal erresistentziaren moralari eustea ez ezik, jarraitu behar ziren lerro estrategikoak eta politikoak ere ezartzea zen. Adibidez, zenbait jelkide alemaniarzalek proposatzen zituzten kolaboratzeko edo negoziatzeko tentazioak saihestu nahi ziren.
|
|
|
Bi urte gehiagok pasatu behar izan zuten Herria aldizkariaren agerpena ezagutzeko. Herri a, Euska ld unaaldizkariaren ondorengoa, lehenengo euskal astekaria izan zena alegia," Journal basque français hebdomadaire" epigrafearekin Baionan
|
atera
zen, 1944ko urriaren 19an. Argitaratzeko baimena eskuratzeko, Pierre Lafittek, hogeita hamar urtetan komunikabide honen zuzendaria izango zenak, nazien aurka erakutsitako merituak azaldu behar izan zituen.
|
|
|
Argitaratzeko baimena eskuratzeko, Pierre Lafittek, hogeita hamar urtetan komunikabide honen zuzendaria izango zenak, nazien aurka erakutsitako merituak azaldu behar izan zituen. Herriaez zen
|
atera
erbesteratuen eraginen ondorio bezala, eta honen helburu nagusia Iparraldeko biztanleria nekazaria izango zen, hain zuzen; horretarako, bertako euskalkiak erabiliko zituen. Asmo berberaz eta Marc Legasseren ardurapean —mugaren bi aldeetan beti atzerriratu bezala bizi izan den idazlea—, 1950 urtean, umeei zuzendutako Pottoloizeneko gehigarri berria antolatu zuten.
|
|
|
Rafael PicaveaAlciba r en bulkadaz, lehenengo zenbakia6 Donibane Lohizunen eta 1943an
|
atera
zen. Proiektuaren ideia, aipatutako herrian egin ziren hitzaldi batzuen ondorioa izan zen.
|
|
|
Luis Berrizbeitiaren arabera ordea, espresio perfeta gauzak berak omen dira... Ados baldin bagaude behintzat, poesia geometria dela
|
aterako
dugu. Ba ote?
|
|
|
Gas malko eragileen artean egiten du maitearen galde, eta betiereko lelo erretorikoa izan zitekeena egunerokotasun gordinean kokatzen baldin badigu eztitasunak eta bortizkeriak elkar elikatzen duten plastizitate dramatiko batean, ber gisaz gaitu" gure kaleko" topiko zatekeen horretatik
|
ateratzen
oihu ez ofizial horren urduriaz, bere baitakoa soilik den garrasiaren aldarriaz. Bi plano hauen kontrasteak —eta soseguz ezin uztartuak— sortzen dute poesia honen durduzatzeko ahalmena, bakardadea eta urruntasuna nagusi ageri dituen urraduran:
|
|
|
Egitasmo hau aurrera
|
ateratzeko
ezinbestekoa da gai honen erantzukizuna duten Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila eta udalak, liburutegien titularrak diren aldetik, lankidetzan aritzea, izan ere, elkarlana eta guztien arteko harremanak onuragarriak baitira.
|
|
|
Programa horrek liburutegietan gaur egun eskaintzen diren zerbitzuen konparaketa eta ebaluaketa egingo du eta, horrez gain, zerbitzu horiek erabiltzaileen interesak eta beharrak asetzen dituzten aztertuko du eta kudeaketari ahalik eta etekinik handiena
|
ateratzen
ahaleginduko da.
|
|
|
Horrela, haurrendako liburutegiek haur eta gaztetxoendako liburu gehiago aukeratuko dituzte, eta eremu euskaldunean daudenek euskarazko liburu gehiago. Azken finean, esan dezakegu ereduak aukera bat dakarrela euskararentzat, baina teknikariek eta arduradunek etekina
|
ateratzen
jakitea, edo hala nahi izatea, besterik da.j
|
|
|
Bizi garen herrialde garatu honetan, teknologia berriak erabat integratuak daude gure bizimoduan, eta guretzat ona den etekina
|
ateratzen
diegun bitartean benetan
|
|
|
Zenbat balio ote du koadro honek? Zenbat ordainduko ote luke Juan Alberto Belloch ek Davidek Goliath hil zueneko unea interpretatuz Caravaggioren eskuetatik
|
ateratako
koadro hau etxeko egongelaren erdian jartzeko, burua moztu berria duen santua eta Belloch bera igoal igoalak direla ikusten duenean?
|
|
|
Aurtengo lehen hilabeteotan, esate baterako, gogoan dut Bilboko galerista xume batek Jose Lull pintore valentziarrari eskainitako erakusketa, ez pintore valentziarra zoratzeko modua delako —ez niretzat behinik behin—, galeristak erakusketa antolatzerakoan jarritako ilusioa benetan deigarria zelako: erakusketari
|
atera
zekizkion etekinek bakarrik esplika ez zezaketen ilusioa (dena esateko, esan dezadan handik hamabost egunera Palomo Linares espainiar toreroaren erakusketa eskegi zuela bere galerian, Marina Dankoren hainbat lanekin batera, eta batzuek ulertzen ez badugu ere, jende ugari hurbildu zitzaiola). Baina edonola ere, ilusio hori behin eta berriro nabaritzen da artearen inguruan gauza apalak egiten saiatzen direnen artean, eta nonbait urrutitik ikusten bada, Lizarrako museo txiki batean gertatzen da hori.
|
|
2001
|
|
|
Inguruan dutenarekin integratu ez baizik, hurbil duten hori gutxietsi, ukatu eta horrekiko kontrastean bilatzen dute nabarmenagotzea. Horrela, Ziudadelaren harresiekin lehian ariko balitz bezala, bizkar handiko horma gizenak eraikitzen ari dira Auditorioarenean; Oteizaren Museoan, umaldi luzearen ondotik Altzuzan mendi magalari
|
atera
zaion konkor kubikoa azalgorriturik agertu zaigu halako batean, lotsaturik bezala, barne hutsaren esperimentazio prozesuaren biltoki izan behar duenari halako antolaketa boluminosoa eman diotelako. Barneko ikuspegia izanen da egiazki balioko duena, baina oraingoz, kanpokoa paradoxa handia da (eta paradoxa, inkoherentziaren bestizen adiskidekorra izaten da batzuetan).
|
|
|
P roposamena egiten du gero identitate nazionalen gatazkatik
|
ateratzeko
, sekularizaziora jo behar genukeela dio, akonfesionalitatera. Erlijioarekin edo sexualitatearekin eman den modu berean, Administrazio Publikoek ez dezatela izaera nazionalari doakionez aukera jakinik egin.
|
|
|
Tristea litzateke Nazioarteko Estazio Espaziala turista superaberatsentzako hotel bihurtuta ikustea. Hala ere, ikuspegi zientifikotik apenas interesik duen proiektu faraoniko horri errentagarritasun ekonomikoa
|
ateratzen
bazaio?
|
|
|
Kasu batean zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik eskatu iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere, guk geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz. (Eta inork uste balu arazo hori jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark
|
atera
zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla. Egia esan, arazoaren mamira joanez gero, Arana ez litzaiguke arrazistago agertuko garai hartako gainerako espainol eta europar politikariak baino, baina testuinguru horretan juzgatu behar izanez gero ere, ene ustez komenigarria litzateke hori lehenbailehen geuk egin eta geure historiaren puntu ilun hori behin betiko argitzea, Sabino Aranaren gainean zenbait abertzaleren artean oraindik dagoen hagiografia nahia eta ezin ukituzko tabu absurdo hori erabat baztertuz).
|
|
|
Praktikan PPren politika espainol kolonialista bera erabili dute Euskal Herrian, baina azken hauteskundeen emaitzek inflexio puntua markatu dute, eta, beraz, badirudi susmatzen hasi direla jokabide horrek ez diela hemendik aurrera gehiago etekin onik ekarriko. Programa, eskaintza eta aurpegi politikoa aldatzeko ordua heldu zaie beraz, eta testuinguru horretan ulertu behar da atzora arte ostrazismoan erdi gorderik egondako kideak eta ideiak, izozkailutik
|
atera
eta orain plazaratzeko gertu egotea.
|
|
|
Hemen egiten den antzerkigintzaren kalitatea EuskalHe rritik kanpo
|
ateratzen
ari diren taldeek lortzen dutenarrakastak bermatzen du. Beraz, aurten Espainiako Max Antzerki Sariak Bilbon banatu izana kalitate horren aitorle da.
|
|
|
Polisemia saihestu, hitz bakoitzari esanahi bakarra erantsi eta edononulertzeko moduko errefe renteak bilatu. Moldaketa honetan garaile
|
ateratzen
ziren hizkera arrunta, narrazio tradizionala, grafismoa eta lengoaia denotatiboa, eta galtzaileen artean, polisemia, deskribapen zehatzak, narratibitatea, lirismoa eta lengoaia konnotatiboa genituen. Agian ez zen bide zuzena, baina ulerga rria zen egileek honela jokatzea.
|
|
|
Gorago adierazi dut, itxura batera, arrazoiketa pragmatikoa egiten zuela Xarritonek gerraren amaieraz, ez baitzuen nazien alderako gaitzespenik ageri, ez eta honen alde jokatzen ari zen Petainen alderako. Handik, euskaldunok ere gogo eta gorputz bizi izan dugun historiatik, bigarren mundu gerra ere bizi izan baitugu iparreko haurrideengogo gorputzetan,
|
atera
genezakeen irakaspena jaulki dut. Ikus dezagun zein zen garai honetan Iparraldean ideologia nagusia.
|
|
|
Arras bertzerik izan zen 1939 gerlaren ondotik. Zafraldi on bat harturik, halere Frantzia
|
atera
zen irabazdunen lerroan. Bainan Frantzia bat kraskatua, duda mudetan sartua.
|
|
|
Gogora dezagun ale gehienak 1942an
|
atera
zituela bigarren aldikoAintzina k. 1940tik 44ra politikoki bitan banatua zen Frantzia.
|
|
|
Saizarbitoria literaturaz ari da, gehienbat, baina uste dut zilegi dela idatzitakoa historialaritzaren eta, oro har, zientziaren arlora zabaltzea. Eta aipu horretatik
|
atera
daitezkeen ondorioak nahikoa argiak direla esango nuke.
|
|
|
hor ditugu, besteak beste, M. Aizpuru ren Eta tiro baltzari..., edo historia lan bikaina kontsideratzen dudan K. Altonagaren Folin markesa. Ondare horri etekina
|
ateratzen
saiatzea baino ez zuen eskatzen P. Gartziak, eta nik gauza bera aldarrikatzen dut.
|
|
|
Ez naiz ausartuko esatera XX. mendearen bukaeran XIX. mendeko nobela bat idatzi gura izan duela. Intentzioa hori izan bazuen, ez zaio ondo
|
atera
. Putzu ko pertsonaiek ez dute Tolstoi, Balzac eta are Galdos edo Unamunorenen sakontasunaren hatsik ere.
|
|
|
Halaber, errepide berriak zabaldu ziren urtegien zerbitzurako eta Quebeceko enpresek egurra etengabe
|
ateratzeko
. Zuri frantsesdunek kudeatutako turismoa ere are agotu egin zen.
|
|
|
Betetzen ari den zati bakarra cree ena da —euren lurrari uko egitea—, eta beraiek pairatzen ari dira ondorio guztiak, arestian azaldu denez. Bitartean, 1998 urtean, adibidez, Hydro Quebecek 814 milioi dolar kanadar (90.000 milioi pezeta, 3.600 milioi libera) balio zuen arginda rrasaldu zien Estatu Batuei, cree en lurraldean ezarri zituen urtegietatik
|
aterata
. Eta, oro har, Hydro Quebecek 520 milioi dolar kanadar irabazi zituen 1996 urtean, 786 milioi 1997.ean eta 679 milioi 1998.ean, William Nicholls kazetariak" Nola lagundu zioten cree ek Quebeci bere defizita estaltzen" artikuluan (1999) erakutsi zuenez.
|
|
|
Azte rtzea zer da, bada? Bestek argitaratutako lanetan sartu, be re langelatik
|
atera gabe
fitxa batzuk hartu, komentario batzuk prestatu eta horiek hitzaldi batean esan. Eta plagio egiten ez badizute, gaitz erdi.
|
|
|
Ez da jendeak uste duen bezain ugaria. Gauza asko daude oraindik argitara
|
ateratzeko
. Baina hurrengo bost urteetan gehien gehiena ateratzeko asmotan naiz, Jaunak osasuna ematen badit.
|
|
|
Gauza asko daude oraindik argitara ateratzeko. Baina hurrengo bost urteetan gehien gehiena
|
ateratzeko
asmotan naiz, Jaunak osasuna ematen badit.
|
|
|
Zuk, ordea, ez dakit teoria gorrotatzen duzun, ala teoria egiteko joerari eutsi egiten diozun. Bildu dituzunak bilduta, ez al duzu ikusten corpus hori aztertu eta arrasto teoriko batzuk
|
ateratzeko
premiarik?
|
|
|
denborarik ez dut. Lehen pausoa eskuratu ditugun materialak argitara
|
ateratzea
da. Eta gero gerokoak.
|
|
|
Baina beste esaera zahar batzuk eskuratu ditut, eta ez dakit zer egin. Edo lehengo biak
|
atera
, eta haietara geroztik bildutakoak erantsi, ala hirugarren liburu bat atera.
|
|
|
Baina beste esaera zahar batzuk eskuratu ditut, eta ez dakit zer egin. Edo lehengo biak atera, eta haietara geroztik bildutakoak erantsi, ala hirugarren liburu bat
|
atera
.
|
|
|
Baina Basarrik proiekturik ba al zuen? Hark han eta hemen bertsolaritzari buruz idatzitako idazlanak bildu nituen, eta liburu batean
|
atera
. Gai horretaz hark idatziak eta nik aurkitu gabeak izango dira, hala ere, beste batzuk.
|
|
|
Gustatu ere bai. Euskal Herriko jende mota horrengan liburu gai asko zegoela ikusi nuen; eta
|
atera
ere egin ditut. Era berean, erdal herrietako jende horrengan liburu gairik bazegoela berehalaxe ikusi nuen.
|
|
|
Egun batez, ordea, Bilintxen probak zuzentzen bukatutakoan, hain zuzen, nire buru nekatuari atseden pixka bat ematearren,
|
atera
egin nintzen. Kasedaraino joan eta han aitona batekin topo egin nuen.
|
|
|
Baina euskarazkoak utzi gabe. Argitaratu gabeko bertso zaharrak ere laster
|
aterako
ditut, zenbait liburutan. Hori, noski, Jaungoikoak orain artean bezala osasuna ematen badit; eta zu bezalako inor etortzen ez bada, denbora galaraztera.
|
|
|
Talde honen goralpenez jarritako bertso saila saltzen zuen hark. Gu mezetara joan ginenean, gizon hura artean hantxe zegoen, eliz atarian; eta mezetara sartu
|
atera
zebilen jendeak, erosi egiten zion papera.
|
|
|
Batxillerra egitearren joan nintzen Eskolapioetara. Goizeko zortzietan sartzen ginen; eta ilunabarreko zazpi t’erdietan
|
atera
. Eguerdian, ordu t’erdiko tartea bazkaltzeko.
|
|
|
San gabrielen eskua, goiangeruarena, bai, eta mahomaprofeta ren beraren oin arrastoa. Begiak
|
atera
beharrean eta lepoa ondo luzatuta ahaleginak eta bi egin nituen zerbait ikusiko nuelakoan, edo imaginazioaren laguntzaz, zerbait irudikatuko nuelakoan, baina harri handi bat besterik ez nuen ikusten nik han. Harria baino gehiago, haitz handi bat, mila urtetik gora toki hartan zegoen haitza.
|
|
|
Gogoeta honetatik ondorio (proposamen) bat
|
atera
(luzatu) nahiko nuke: Zuazok plazaratutako kezkak guztiz zentzudun eta zuzenak izanik, gure hizkuntzak pairatzen duen gizarte egoera ere kontuan hartu beharrekoa da euskararen diagnosia burutzerakoan, hizkuntza batenco rpus a etaestatus a elkarri lotuta agertu ohi direlako, eta, beraz, co rpus ean hobera egitekoestatus ak ere osasuntsua behar duelako izan.
|
|
|
Eredu Estandarrak naturan eragiten duten oinarrizko lau elkarrekintzetatik (elektromagnetikoa, nuklear ahula, nuklear bortitza eta grabitazionala) lehen hirurak deskribatzen ditu, arrakasta handiz, oinarrizko partikulekin buruturiko esperimentu guzti guztiak doitasun handiz azaltzeko gaitasuna erakutsi duelarik. Ostera, eredu estandarrak esperimentutik
|
ateratako
zenbait parametro aske ditu eta unibertsoaren teoria osatua izatetik urruti dago. Galaxien eraketarako beharrezkoa omen den neutrinoz edota balizko neutralinoz osaturik legokeen eta erradiatzen ez duen materiari materia iluna deritzo, eta haren aurkikuntza eredu estandarra baino haragoko fisikaren berriematea ahalbidetu lezakeen urrats garrantzitsua izango litzateke.
|
|
|
Udazkenean ekin dio, buru belarri, miren azkaratek ere. Mari Karmen Garmendiaren agintaldi luzearenondo ren, pentsatzekoa da Azkarate andreak, Ibarretxek izendatu zuenetik, udako hilabeteak 2002 urteko aurrekontuak prestatzen pasako zituela, horixe izango baita bere politika propioa aurrera
|
ateratzeko
tresna garrantzitsuena. Momentuz, ordea, ezer gutxi jakin da datorren aurrekontuei buruz, non eta Zenarruzabeitia andrearen ohizko zuhurtziaren zipriztinak Gobernuaren sail guztietara zabalduko direla ez bada.
|
|
|
Eskola liburuak itzultzeari ekin dio Nafarroako Gobernuak, euskaraz idatzitakoek ez omen dituzte eta Sanzen mutilek eskatzen dituzten baldintzak betetzen. Merke
|
atera
zaizkie gainera itzulpenak Laguna eta Pegenauteri (hain gutxi kobratzen al dute itzultzaileek?), eta zaila da, benetan, ankerkeria honetatik ondorio itxaropentsu txikiena ere aurkitzea. Bai, derrigorrez onartu behar izan du Nafarroako Gobernuak euskarazko irakaskuntzak ez duela atzera bueltarik —eta bada zerbait—, baina doktrina ideologikoari kosta ahala kosta eutsiko diotela ere argi gelditu da.
|
|
|
Orain arte bildutako ideiez gogoeta eginez, ondorio batzuk
|
atera
ditzakegu. Batetik, argi dago EBren eragile nagusia ekonomia denez, Europako erakunde horrek ez duela berez ahalegin berezirik egingo hizkuntza gutxituak bermatzeko eta zeregin hori ez da euren kezka nagusien artean sartuko.
|
|
|
Dena den, datuok ez dira oraindik beti ere erabat homologagarriak eta, gainera, kontuak hobeto egitekotan, hi ru zifra horiei ezarri litzaizkieke hezkuntza pribatua ren gastua, helduen formazio iraunkorra, barnea ntolamendu inbertsioa eta
|
ateratzear
dauden diseinu berri etan eralgitakoa; baina, gezurra dirudien arren, ELGArenbaitan ere gutxi batzuk baino ez dira datu horien jakitundi ren Estatuak.
|
|
|
" El conflicto del Pas Vasco. Del nacionalismo ‘cientfico’ al terrorismo ‘liberador’" (El Mundo, 2000.12.26); eta idazten ari naizen unean
|
atera
dena, Jose Luis Barbenarena: " La manipulacion del euskera" (El Pas, 2001.03.18).
|
|
|
EAEko PPk
|
ateratako
testuetan aukera egokiena egitea da zaila, ez pasarteak aurkitzea. Biziberritzeko Planaren eztabaidako esaldi batzuk hautatu ditugu.
|
|
|
" Hizkuntz normalkuntzak" bere onetik
|
ateratzen
ditu batzuk. Bat, Manuel Jardon galiziarra.
|
|
|
Hiruzpalau pasartetan irakurri dut Krutwigek edo Txillardegik diotena, abertzale batek, koherentea bada, euskara jakin behar duela. Eta hortik
|
atera
nahi dute euskara eta abertzaletasuna banaezinezko lokarriz elkartutadaudela. Irakurketa honek ez du ez buru eta ez buztanik, atzekoz aurrera ez baitu esaldiak balio.
|
|
|
Hizkuntza txikien aldeko mugimenduak hortxe daude preso, nazionalismoan, etnian. Ikuskera honetan, hizkuntzak ez du askatasunik, ez nortasunik. lazko abuztuan Problemes politiques et sociaux aldizkari frantsesak zenbaki monografiko bat
|
atera
zuen gai honen inguruan: " L’ethno nationalisme en Europe occidentale".
|
|
|
Jakina da gaur egun historiaren ikerkuntza ez dela Akademia horretan mamitzen, Unibertsitatean baizik. Akademiako kide diren Gonzalo Anes eta Alcala Zamora y Queipo de Llanoren geroko jarrerak ezagututa eta
|
atera
zuten liburua ikusita (España como nacion), bistan da ikerkuntza ideologiak zapaltzen duela.
|
|
|
" A Coruña" k ekarri du seguruenik iritzi zaparrada handiena azken aldion. Ho rrezaz gainera, hizkuntza periferikoetako hitzen presentzia mediatikoak bere onetik
|
atera
du bat baino gehiago. Hizkuntza espainola erasotzeko modu bat da, antza.
|
|
|
Ondorio bat garbi
|
atera
daiteke hemendik: hutsaren hurrengoa da euskararen balioa, hain minoritarioa izanik.
|
|
|
Uste guztiz ustela
|
atera
zaigu hau ere. Orain deskubritu dute hizkuntzak eta arrazak iturburu bera dutela, biek dutela funtzio bera, euskarak arrazakeria eta xenofobia itsatsirik dauzkala.
|
|
|
Euz ko Gogoa ren inguruan, esate baterako. Ideia horiek indarberriturik
|
atera
zirela 1956an Parisen egin zen Mundu Kongresuan. Katean datozela gero Krutwig, Txillardegi eta beste asko, horien artean Jakin taldea.
|
|
|
Kezka orain baino lehenagokoa da. Hitzaldiak antolatu zituzten eta liburu bat
|
atera
gero: España como nacion.
|
|
|
Horra hor, nire ustez, gaur bizi dugun arazoa ulertzeko gakoetako bat, eta ez hutsalena bera. Ondorio garbi bat
|
ateratzen
ahal dugu kritikatzen ari naizen lerro horietatik: euskalgintzan ari garenok irizpide objektiboei lotzen diogu geure lana (normalizazioa), eta erasoan ari direnak, berriz, irizpide politiko hutsen arabera jokatzen dute (liberalismoa, nazionalismo espainiarra).
|
|
|
Azken batean, euskalgintzan ari garenok geure hizkuntzaren aldeko politika egin behar dugu, eta politika egiteak, besteak beste, aurrerabidearen eta arriskuen tasazioa eskatzen du ezinbestez, eta, ondorioz, unean uneko adostasunik zabalenaren bidean, itxaroten eta erritmoak errealit
|
atera
egokitzen ikastea da langintza horretan jardun nahi duenak ikasi beharreko lehenbiziko legea. Abiapuntu txarradira, ordea, esloganetan oinarritutako aldarrikapen legitimistak oro, eta gehiegi ari gara, euskararen aurkako erasoaren aitzakian, horretatik entzuten.
|
|
|
Erasoak orain gertatzea bi arrazoi nagusien ondorio da: euskara eta euskal kultura indartzen aritzea, batetik, etaja rrera uniformistak eta antieuskaldunak lozorrotik
|
ateratzeko
egokiera politikoa (indar abertzaleen apustu soberanista, indarkeria gotortzea...) egoki bihurtu izana, bestetik.
|
|
|
Euskara sukalde txokoan dirauen bitartean eta euskal kultura folklore hutsa (aurreskua eta aizkolariak) baino ez bada, euskaltasuna gorde eta lausengatu behar den fenomenoa da; Estatu Batuetako erreserbetako larrugorriak bezala, turistei erakusteko bitxikeria da. Alabaina, euskara supazterretik
|
ateratzen
hasten denean eta alor komunikatibo berriak hartzen dituenean, hizkuntza moderno izatera pasatzen da, museoko erakusgai izatetik haratago. Euskara ez da jadanik baserritar eta arrantzale ezjakin batzuen hizkuntza, gizarte moderno baten erreminta komunikatibo bihurtzeko bidean ari da.
|
|
|
Jarrera partidistak hartzeko tentalditik errotik ihes egin behar du, nahiz eta jarrera horiek itxuraz aldekoak izan. Ahaleginak egin behar ditueuskararen auzia joko politikotik
|
ateratzen
, batetik, eta, bestetik, hizkuntzaren auzian euskal gizartean egon daitezkeen errealitate eta sentikortasun desberdinen arteanzubiak eta adostasunak eraiki behar ditu.
|
|
|
Baina arazo zehatzetik azalpen orokor edo ideologikoetara jotzea amarruan erortzea da, nire ustez. Konstituzionalistek dena zaku berean sartu eta nahasmenari etekin politikoa
|
atera
nahi badiote, euskalgintzaren eginkizunik garrantzizkoena euskara borroka politikotik aldentzea da. Alderdi politikoek jorra ditzatela gaiaren alde politikoak, eta mintza daitezela konspirazio, orkestrazio eta antzekoez.
|
|
|
Gerora egindakoak, eta egiteke daudenak, urte haietan ereindakotik eratorriak dira. Orduko irakaspenak berritu eta gureganatuko bagenitu gauden ataka honetatik
|
ateratzeko
bide erdia egina izango genuke. Autonomia, sormena, ausardia eta sinergia.
|
|
|
Gatazka, jarraitzekotan, euskalgintzaren kalterako izanen da. Lehendabizikoz, PP eta PSOE partiduek hedabideak kontrolpean dituzte; bigarrenez, instituzioetan (Euskadi, Espainia eta nazioartekoetan) eragin itzela dute; euskararen etorkizunerako ondorioa
|
ateratzea
erraza da eta Nafarroan ondo dakigu.
|
|
|
Hizkuntza politikak Hiz kuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsalen ildoan, EditorialMedite rrania, Bartzelona, 1998). Gainera, edozein gatazkaren barruan, sarritan inor ez da irabazle
|
ateratzen
(are gutxiago, ahulena bada).
|
|
|
Nafarroan bederen, eta ez Nafarroan bakarrik, egoera honetatik
|
ateratzeko
aukera bakarra euskararen inguruan adostasun sozial eta politikoa sortzea, erraztea eta garatzea da. Eztabaida politikotik atera egin behar da euskara eta eragin negatiboetatik babestuta egon daitekeen lekuan jarri.
|
|
|
Nafarroan bederen, eta ez Nafarroan bakarrik, egoera honetatik ateratzeko aukera bakarra euskararen inguruan adostasun sozial eta politikoa sortzea, erraztea eta garatzea da. Eztabaida politikotik
|
atera
egin behar da euskara eta eragin negatiboetatik babestuta egon daitekeen lekuan jarri. Horretarako, eztabaida lasaia eta irekia egin behar da, adostasunerako gutxienezko puntuen definizioa helburutzat harturik.
|
|
|
Tinkotasuna, adostasuna eta elkarlana sustatu behar ditu euskalgintzak, jasanaldi honetatik babesteko, lehenik; eskuartean ditugun proiektuak aurrera
|
ateratzeko
, gero; eta herritarren gehiengo bat sozialki eta politikoki euskararen alde jartzeko, azkenik.°
|
|
|
" Eskuindarrak dira, euskararen kontrakoak... beraz, normala daeuskararen kontra egitea". Arrazonamendu horri esker
|
atera
ahal izan ditu aurrera UPNk, hein batean behintzat, hainbat neurri. " UPNkoak dira, fatxak dira... zer beste espero zitekeen!".
|
|
|
hamar mila bezero eta hamar mila bezeroren diruak bat batean galtzea ez da gustuko platera izango Sanz Sesma bera buru duen kutxarentzat. ...n egin daitezkeen adierazpen edo manifestazioez gain, ekintza konkretu eta zehatzak bultzatzen jakingo duena (euskaldunik ez, esate baterako, inprimaki elebidunak edo euskaraz soilik egindakoak eskatuko ez dituenik); euskarak indarkeriarekin zerikusia baduela esaten dutenak argumenturik gabe utziko dituen lobby bat; mediatikoki tinko eta zorrotz lan egingo duen lobby bat; ekimen judizialak aurrera
|
atera
ahal izango dituen lobby bat; eraso guztien aurrean aho batez eta segundorik galdu gabe erantzungo duen lobby bat; eta herritarrak euren hizkuntzaren aldeko apustuan buru belarri eta ilusioz murgiltzea lortuko duen lobby bat. Ez naiz oso zalea, baina lobby hau osatu ahal izateko ia derrigorrezkoa iruditzen zait alderdi politiko eta kultur eragile handien inguruan mamitzea lehen urratsa.
|
|
2002
|
|
|
Museoaren lanak bukatu eta eraikina esanahiaz eta edukiaz betetzeko unea iritsi denean, orduan eskultorea ez da jada erabakiak hartzeko gai. Eta oriotarrarenerretorikaren farfail guztiari zuku pixka bat
|
ateratzeko
ideiak oso garbi eduki behar dira.
|