|
2004
|
|
|
—Errotako horiek —esan zidan oharkabean, murgilduta zegoen gogoetatik
|
atera gabe
. Handik gutxira, hasperen egin eta ni erne jarri ninduen komentarioa borobildu zuen—:
|
|
|
—Zein piztiak
|
ateratzen
du soinu hori? —esan nion La Vacheri.
|
|
|
bihotz bakarra eta hura oso sakonean gordea. Genovevaren zintzarriak ez zuen huskeriagatik soinurik
|
aterako
, ez zen lurraren dardar arin batekin larrituko. Ordea, zerbaitek kolpe gogorren bat ematen bazion, orduan bere zintzarriak soinu latz eta iluna aterako zuen, zintzarria bera pitzatzeko gauza zena.
|
|
|
Genovevaren zintzarriak ez zuen huskeriagatik soinurik aterako, ez zen lurraren dardar arin batekin larrituko. Ordea, zerbaitek kolpe gogorren bat ematen bazion, orduan bere zintzarriak soinu latz eta iluna
|
aterako
zuen, zintzarria bera pitzatzeko gauza zena. Eta, hain zuzen ere, andre haren bihotzak pitzatua zirudien senarra eta beste bi lagunen fusilamendu hartaz geroz.
|
|
|
Gauera arte ez zen ezer pasa, zeren ez baitziren ezer, niretzat behintzat, dendatik aldian behin sortzen ziren algarak. Baina gero, ilunbistarekin, kanpora
|
atera
eta eroarena egiten hasi ziren. Gereziak hartzeari ekin zioten, oso modu baldarrean, bi ale hartzeko adar osoak hautsiz eta horrela.
|
|
|
Laster bukatu ziren Rubioren irainak, eta baita bere harrotasunak ere. Txabolatik
|
ateratzen
ikusi ninduenean, moja ttikiak puskatutako botila haietako bat hartu eta gizontxo portatu nahi izan zuen, erakutsi bere lagunei noraino zen ausart. Amenazu egin zidan botila puska harekin.
|
|
|
Nire aldetik, ikusi mugimendu hura eta pizten hasi nintzen, nire euli buruak eragindako ergeltasunetik
|
ateratzen
. La Vachek gerrari buruz esandakoa etorri zitzaidan gogora; eta errotan biltzen zen Antiaju Berderen talde hura, eta behioi ematen zizkiguten banketeena.
|
|
|
fuertegi itxitako ate baten kolpearekin edo lurrera eroritako antoxina baten kinketakoekin. Gainera, Bizkarrokerrek Balantzategin jarraitzen zuen, bizikleta hartu eta bere herrira joan gabe, eta ganbaran ari zen lanean, zarata
|
ateraz
bera ere. Zergatik horrenbeste mugimendu?, galdetzen nion neure buruari.
|
|
|
Hurrengo egunean, ukuilutik argitara
|
atera
eta behi gorriengana jo nuen zuzenean.
|
|
|
Orduan, poetaren esana gogoratuz, halaxe deklaratuko du: Cela s’estpasse, pasa da guztia,
|
atera
naiz infernutik, begi eta bihotz berriekin ikusten dut orain mundua. Lehenago, neurria hartzeko gaitasuna falta zitzaidan, gauzen balioa neurtzeko balantza; baina balantza hori desertuan aurkitu dut.
|
|
|
Segitu egin nion begiratuari: bost basurde ikusi nituen berak arestian aipatutako sastraka hartatik
|
ateratzen
. Errezkadan zihoazen, arin eta zuzen, bost senide bezala.
|
|
|
Nik ez nion ezer eskatzen laguna izateagatik, bakarrik horixe bera, laguna izatea; berak, berriz, laguna izatea eta umiltasun gehiegizkoa eskatzen zidan. Bere petralkeriak txintik
|
atera gabe
irensteko behar beharrezkoa zen umiltasuna, hain zuzen ere.
|
|
|
Baina gero aldatu egin ziren gauzak. Munduak bere omegarako bidaiari ekin zion, eta behiok argitara
|
atera
ginen. Grezia klasikoan, esate baterako.
|
|
|
Eta gerra orduantxe bukatu zela ere bai. Zeren behi barruan zeudenek, itxoin gauera arte eta, gordelekutik
|
ateraz
, hiriko ateak zabaldu baitzizkieten beste gerlariei. Horra Troiako Behiaren istorioa.
|
|
|
Gizon izugarri handia zen, idi parea aise menderatzen duten horietakoa, eta bularra zabaldu eta zabalduz ari zen, alaiki eta bizkor, eztarritik oso ahots goxoa
|
ateraz
. Gezurra zirudien halako gizon puskak halako ahots goxoa edukitzeak.
|
|
|
Baina itzalak bere hartan, gortinen artetik
|
atera gabe
. Azkenean, gizonak etsi egiten zuen, eta aldameneko etxera joaten zen.
|
|
|
Pentsamendu horrekin
|
atera
nintzen bidera. Hurrengo goizean komentuan geunden biok.
|
|
|
Zer izan ote da Genovevaz?
|
Atera
ote zuten kartzelatik. Eta Balantzategiko basoa, erne ote da berriro?
|
|
|
—Zer duzu, Mo? —esan zidan lehengo batean Pauline Bernardettek komentuko baratzean geundela, bera azenarioak
|
ateratzen
eta ni azenario probatzen. Azken denboran zinez penaturik ikusten zutut —gaineratu zuen.
|
|
|
Hain harritua nengoen palazioen gainean jakindakoarekin, non une batez ahaztu egin baitzitzaizkidan nire behitasuna eta nire behitasunak ematen zidan lotsa. Setatsuak
|
atera
ninduen nire gogoetatik:
|
|
|
Horixe gertatu zaio errotako honi ere: lo zegoela, eta bat batean esnatu, eta behi beltz horrek eragindako iskanbila sentitu duenean, ahotik
|
ateratzeko
zorian jarri zaiola bihotza.
|
|
|
Aldapa beheraren laguntzarekin abantada hartuz, zuzen zuzenean joan nintzen orduantxe
|
ateratzen
ari zen hortzaundiagana.
|
|
|
" Adarren bat hautsi ote dut?", galdetu nion neure buruari. Ordea segituan konprenitu nuen ezetz, zeren hortzaundia, berealditako marrua
|
atera ondoren
, lanturuka hasi baitzen:
|
|
|
Karral! esan zuen Antiaju Berdek bere onetik
|
aterata
. Larruzko bastoia lurrean sartuta utziz, zaldiagana jo eta zorro batean sartuta zeukan fusila ateratzen hasi zen.
|
|
|
esan zuen Antiaju Berdek bere onetik aterata. Larruzko bastoia lurrean sartuta utziz, zaldiagana jo eta zorro batean sartuta zeukan fusila
|
ateratzen
hasi zen. La Vache qui Ritek garrasi egin zidan:
|
|
|
Zer moduzkoa da zure barruko ahotsa? —galdetu zidan basoaren eta ilargiaren arteko puntu hartatik
|
atera
zenean.
|
|
|
Nire barruko ahotsak berak, den borrokazalearekin, zahar horrengandik apartatzeko esaten dit. Hortik
|
atera
kontuak. Beste bixki horiekin, nahi dudana, zeren bixkiok hemen nekazari naxkante horietakoak baitira, eta besterik ez.
|
|
|
Nire aldetik, amore emanez, begira jarri nintzen, eta ilargi handi bat ikusi nuen zeruan. Harana isil isilik zegoen, hego haizeak han eta hemen
|
ateratako
txintak besterik ez ziren entzuten.
|
|
|
Artean iturrian sartuta geunden, gure jabe egindako mutil gazteak azaldu zirenean. Handik
|
atera
, lepoan soka jarri eta kaiola itxurako ukuilura eraman gintuzten.
|
|
|
Ezezaguna egiten zitzaigun auzo batekin egokitu ginen aurrena, eta bide mehe batek malda gaineko etxe bakartira eraman gintuen. Handik
|
ateratzen
zen beste meheago batek, berriz, baso batera. Gelditu, eta jan egin genuen pittin bat:
|
|
|
Kobazulo hartatik
|
atera
eta poliki poliki abiatu nintzen mendian barrena. Ez ordea, polikitasun hura, Setatsuari obeditu eta paseatzeko asmoa nuelako, baizik eta La Vacheren aldaketak indarge utzi berria ninduelako.
|
|
|
Eta berriro ere, isiltasuna, elurraren zuria, harkaitz haren beltza. Eta bitarte horretan guztian, nire barruko Setatsua txintik
|
atera gabe
. Antza, mindua zegoen aurrez emandako erantzun txarrarekin.
|
|
|
—Eta zer, nola
|
aterako
gara hemendik? —esan nuen.
|
|
|
Nola hamasei otso? Nondik
|
ateratzen
ziren hainbeste otso. Hotzikara batek hartu zizkidan bizkar isatsak, baina nengoen tokian tinko gelditzea erabaki nuen.
|
|
|
Berarekin eraman zituen belarri eta begiak, berarekin eraman zuen ahoa, baina ahoko hortzik ez zuen eraman. Den denak
|
atera
nizkion kolpearekin. Handik pixka batera, etxeko ukuiluaren babesean nengoen, eta Setatsuari esker, neurri handi batean.
|
|
|
Txori bihotzekoa naiz ni: bihotzagatik balitz, oraintxe bertan
|
aterako
nituzke hegoak zorroetatik eta hasiko nintzateke hegan, eta desbideratu gabe joko nuke nire haurtzaroko basora. Iritsi hara, lurreratu nire bostehun kiloak elur mataza bat bezain xuabe, eta oihu erdiragarria aterako litzateke nire eztarritik:
|
|
|
bihotzagatik balitz, oraintxe bertan aterako nituzke hegoak zorroetatik eta hasiko nintzateke hegan, eta desbideratu gabe joko nuke nire haurtzaroko basora. Iritsi hara, lurreratu nire bostehun kiloak elur mataza bat bezain xuabe, eta oihu erdiragarria
|
aterako
litzateke nire eztarritik:
|
|
|
Ordea hegogabea naiz eta ezin dut gorputzik mugitu ezpada lurraren gainean lau hankak ondo jarri ondoren, eta orduan ere nahiko nekez, zeren onenak emanda bainago. Hain zuzen ere, eta txori kontuak alde batera utzita, horrexegatik ez naiz itzultzen Balantzategira, daukadan sasoi kaxkarragatik; sasoirik banu, ez nuke hego beharrik izango, bihar bertan
|
aterako
nintzateke bidera. Eta, pentsatzen jarrita, sasoirik gabe ere abiatuko nintzateke baldin eta zenbat denbora gelditzen zaidan jakingo banu.
|
|
|
Burua jiratu eta jakin egin beharra neukan. Eta jiratu nuen burua, ikusi nuen ikusi nuena, ikusi nituen neure isats, bizkar eta abarrak, eta errai erraietatik marru erdiragarria
|
atera
zitzaidan:
|
|
|
Deabrua
|
atera
behar zaidala eta batzuetan belauniko jartzen nau Pauline Bernardettek, eta hantxe egoten gara biok komentuko lorategian izter gerriak nekatzen eta eroarena egiten. Baina, zer egin dezaket?
|
|
|
Eta, nork daki, agian halaxe gertatuko zen nik indarra edukitzera, neure jaiotetxea galtzeraino urrutiratuko nintzela. Baina, ahul egon artean eta Balantzategiko haranetik
|
atera gabe
ibili nintzen. Batzuetan, gelditu eta marru egiten nuen:
|
|
|
Aurreratua nengoen Bakardade desertuan, eta, elurtean otsoen zain egondakoan bezala, erabat hartua neukan burua, harlauza batek galarazi egiten zidan zuzen pentsatzea. Esate baterako, ikusi katalexu hura, gogoratu gure bankete gauean Balantzategira jaitsitako zaldizkoak, eta ondorio garbia
|
atera
nezakeen:
|
|
|
Ondorio hau gaur
|
ateratzen
dut, memoriak idazten ari naizela eta dakizkidanak dakizkidalako; baina egun hartan harlauzak, asperkeriaren harlauza astunak, ez zidan inolako aukerarik luzatu. Bi hortzaundiei begiratu eta buelta bat eman nuen inguruetatik, ea La Vache ikusten nuen zelata lanetan.
|
|
|
Oro har, denbora asko behar izaten zuten hostoek adarretik airera, eta airetik lurrera erortzeko. Aurrena mantxa hori bat
|
ateratzen
zitzaien berdean, eta segidan beste mantxa bat, horiagoa eta handiagoa; hurrena, berriz, den dena hori gelditzen ziren, baina mantxa marroi batekin. Kolore marroia erabat zabaltzen zenean, puntu gorri batzuk azaltzen zitzaizkien, eta erori bezperan zeuden.
|
|
|
Kolore marroia erabat zabaltzen zenean, puntu gorri batzuk azaltzen zitzaizkien, eta erori bezperan zeuden. Eta, bitarte horretan guztian, nik apustuak egiten nituen neure buruarekin, baietz gaur arratsalderako beste mantxa bat
|
atera
, edo baietz bihar goizean erori. Egia esan behar badut, asko entretenitzen nintzen horrela, ahaztu egiten zitzaizkidan arazoak.
|
|
|
Egun batez, arratsa izango zen, behi bat sumatu nuen niregana inguratzen. Aurrena, isil isilik zetorrenez, ez nion diosalik egin; baina hurbildu eta hamar bat metrora jarri zitzaidanean, bere buru handia ikusita eutsi ezinezko marru bat
|
atera
zitzaidan: " La Vache qui Rit!".
|
|
|
Zergatik ez hasi izarren izen eta legeak ikasten, lagun? Begira hor goian, begira aurren aurrena
|
atera
den izar gorrizta hori. Artizarra duzu, edo beste modu batera esanez, Venus.
|
|
|
—Egia da. Hots motela
|
ateratzen
dute zaku horiek.
|
|
|
—Galdera horiek erantzuten asmatuko bagenu, bukatuta Balantzategiko sekretuak —esan zidan berak. Eta ukuiluaren
|
atera
iristear geundenez— Baina isil gaitezen orain, segituko dugu beste behiok lotan daudenean. Kontuz ibili behar dugu makal jendearekin.
|
|
|
—Eta nondik
|
atera
da arroz zaku hori. Zertarako behar dute hainbeste arroz Balantzategin?
|
|
|
Oraintxe bertan, Balantzategiko behi makalak ukuiluan sartuta daude, atzo jandakoarekin hausnarrean. Ez daukate haize hotzera
|
ateratzeko
kemenik. Hotza den onarekin!
|
|
|
Ni ere Balantzategiko gaiari heltzeko desiratzen nengoen ordurako. Izanez ere, eta neguko arratsalde hartan erdi
|
ateratako
eguzki zurbilari esker, hortzaundien katalexuko kristala ikusten nuen; katalexuaren kristalak noizbehinka egiten zuen keinua, zehatzago esateko. Hortzaundietako batek batera eta bestera zerabilen tresna eguzkiari buruz jartzen zenean, txinparta moduko zerbait sortzen zen errotaren teilatuan.
|
|
|
Luze gabe, Balantzategiko etxe inguruan ezkutatuta zeuden hogeita hamar guardia haiek maldan behera abiatu ziren, errekarantz. Hantxe aurkituko zuten haranetik
|
atera
eta herriraino zihoan bidea.
|
|
|
Gauak lehengo ilun berbera zeukan, baina lehen baino apur bat isiltasun gutxiago. Hogeita hamar bota parek pausoa batera ematean
|
ateratzen
duten hotsa entzuten zen orain. Baina, errekarena bezalaxe, hain zen isiltasunaren antzekoa hots hura non ez zuen enbarazurik egiten.
|
|
|
Gu ukuilutik
|
ateratzen
ginen bitartean, hesitutako belazerantz egin zuen korri hango behi gorriak uxatzeko. Luze gabe, aldaketa egina zegoen:
|
|
|
Ni ahalik eta lasterren abiatu nintzen ukuiluko
|
atera
, baina La Vache ez. Zegoen tokian gelditu zen bertan iltzez josita bezala.
|
|
|
Huraxe izan zen, behiok marruka hasi ginenekoa, gauaren memento erabakigarria; harria eskutik
|
atera
zen mementoa, esango nuke. Harri hark airean bide azkarra egin eta kristalaren aurka joko zuen.
|
|
|
Ostera ere korrika, ukuilutik
|
atera
eta eskaileretan gora abiatu zen, arin arin, ia egurra zapaldu gabe. Ez zen salan gelditu, gorantz jarraitu zuen.
|
|
|
Eskutik
|
ateratako
harriak egina zuen aireko bidea, eta kristaleraino iristekotan zegoen. Usandizagaren eskopetak tiro egin zuen Balantzategiko teilatutik, eta ordu arteko gau xuxen, isil eta osoa mila zatitan hautsi zen.
|
|
|
Ordurako etxe aurreko belazean geunden behi beltz guztiok, gorriekin elkartuta. Lortua genuen, gure marruei esker, ukuilutik
|
ateratzea
.
|
|
|
Segituan ikusi zenez, hortzaundiek Balantzategiri ahalik eta zuku gehiena
|
ateratzeko
asmoa zekarten. Hala zirudien, hustu egin nahi zutela guztia:
|
|
|
Dena dela, behiok ez ginen lapurreta haiekin sobera arduratzen, zeren hortzaundiek gure gisara uzten baikintuzten, eta ez baitzitzaigun belarrik falta. Aitzitik, inoiz baino belar gehiago geneukan apirileko euriaren ondotik
|
ateratako
eguzkiarekin. Egoera hartan, eta egia esateko, kosta egiten zitzaidan Setatsuaren esanak aintzat hartzea:
|
|
|
Hasiera batean, uko egin genien, ez ginela zubipetik
|
aterako
eta ez ginela aterako. Alferrik, orduan ere.
|
|
|
Hasiera batean, uko egin genien, ez ginela zubipetik aterako eta ez ginela
|
aterako
. Alferrik, orduan ere.
|
|
|
Zubipetik
|
atera orduko
, bi hortzaundiak etorri ziren guregana. Altxa egin nituen begiak:
|
|
|
—Eraman egin dizkiagu, bai —etsi zuten gazteek azkenean. Gero, dirua
|
atera
eta ordaindu egin zioten hortzaundiari.
|
|
2010
|
|
|
Haien zintzotasunak, eta haien ahultasunak, biek batera, erlijio aferak estatuaren eginbeharretatik erauztera bultzatu zituzten. Nork bere egia eta bizimodua aurrera
|
ateratzeko
, erlijio aferetan agintearen abstentzioari derrigorrezkoa iritzi zioten Ameriketako puritanoek lehen aldiz. Erlijioaren onurarako estatuak ez zuen zertan ezer esan haren gainean.
|
|
|
" Kongresoak ez du erlijio ezarpenaren gainean legerik
|
aterako
, ezta haien praktika debekatuko ere".
|
|
|
Independentzia garaian inork ez zuen zalantzan jarri errepublikaren oinarrian erlijioak egon behar zuenik, erlijio kristauak, hain zuzen ere. Gauza zen zimentu ideologiko erlijioso honetatik konstituzio sekular bat
|
atera
zela, batek daki zergatik. Are harrigarriagoa:
|
|
|
Ez etorri, eta mugimenduok urtu egin ziren. Alabaina, dezepzio honetatik
|
ateratako
hainbat adarrek indar dezente hartu zuten: esaterako, Zazpigarren eguneko adbentistak eta hauetatik banandutako Jehovaren lekukoak.
|
|
|
Ikusi denaren arabera, ondorio kontrajarriak
|
atera
litezke tolerantzia sortu zen garai honetatik: mundu ikuskera edo erlijio bat nagusi denean ez dago bestearen onarpenerako zirrikiturik.
|
|
|
Garai haietan, arrazoimenaren mendean, beste pentsamolde bat umotu zuen I. Kantek. Beste inora begiratu gabe gizakiarengan jarri zuen konfiantza, eta konfiantza honetatik
|
atera
zitezkeen ondorio etiko guztiak zukutzen saiatu zen. Gizakia berez zerbait handia zen eta horrek duintasuna izateko arrazoiak eman zizkion.
|
|
|
Gainera, ongi jokatu beharra zegoen ongi jokatu behar hutsarengatik, ez beste ezergatik. Gizakia, hortaz, erlijioak atxilo zeukan kaiolatik
|
atera
zen eta bere kabuz pentsatzen hasi. Bidea zabalik zegoen arrazoimen horren erabilpenak ekar zezakeen aniztasuna onartzeko.
|
|
|
Konklusio garbia
|
atera
daiteke honetaz guztiaz. Gaur egun, bere garaian bezala, jarrera ustez unibertsalista duten komunitateetan ere oraindik erlijioak berebiziko indarra dauka.
|
|
|
Puritanoen jarrera berbera erakutsi zuen Tocquevillek, baina arrazoi teologikoen ordez arrazoi politiko praktikoak erabili zituen. Eliza eremu praktikoan sartuz gero, lehenago edo beranduago kaltetua
|
aterako
omen zen. Tocquevillek alde horretatik jarrera errealista proposatu zuen erlijioekiko.
|
|
|
komunitatea vs indibiduoa, eta perfekzionismoa vs antiperfekzionismoa. Bien arteko konbinazioaren ondorioz tipologia anitza
|
atera
daiteke. Komunitaristak eskuarki perfekzionistak dira, gizabanakoari bidea taldeak erakutsi behar diola uste baitute.
|
|
|
Mendebaldeko baloreen aldarrikapena egiten denean, irakurketa historiko interesatuak egin ohi dira, mendebaldeko balore humanistikoak udaberriko loreak bezalatsu berez sortu izan balira bezala. Historiari zorrotzago begiratuz gero, mendebaldeko aurrerapen moralak itsaso beltz sakonetik
|
aterata
eta Leviathanen aurka erdietsitakoak direla ondoriozta daiteke. Munstro horien artean hainbat doktrina filosofiko arrazionalista daude.
|
|
|
Okzitaniako Tolosako familia protestante bateko burua zen Jean Calas. Haren seme batek, Marc Antoinek, ezin zuen abokataritzan aurrerapenik
|
atera
, garai hartan lanbide guztietan katolikotasun agiria eskatzen baitzen. Bera protestantea izanik, ezin zuen lortu eta etsi etsian lagun bati esan zion bere buruaz beste egiteko zorian zegoela.
|
|
|
Azkenaldiko iskanbila sozialetan ohikoa izan da tentsio arrazialak tartean egotea. Ohartzekoa da kalera
|
atera
direnak ez direla berriki etorritakoak, hauen seme alabak eta bilobak baizik. AEBetan, Frantzian eta Ingalaterran istiluak izan direnean bigarren eta hirugarren belaunaldiko etorkinak izan dira poliziaren aurrean.
|
|
|
Eskubide guztien sorreran dauden tentsioek eta borrokek aurkakoa erakusten dute, ordea. Eskubideen sorreraren prozesu historikoan garbi dago eskubideak taldeen eskakizunen ondorioz
|
atera
direla. Esklabotza, emakumeekiko bazterketa, langileen esplotazioa..., guztietan taldeak zapaltzen ziren eta hauen egoera salagarriarengatik daude jasoak eskubideen zerrendan.
|
|
|
ikuspegi zabalena eta toleranteena aurren aurrenetik izatea eta, ondoren, nork bere baloreak umotu eta defendatzeko aukera izan dezala. Hartara, denak izango lirateke beren bizitza egitasmoa aurrera
|
ateratzeko
gauza. Egitasmoon arteko bateraezintasunak eguneroko sen onaz edo instituzio demokratiko eta parte hartzaile zabal batzuetan konpon litezke.
|
|
|
Horrengatik, historian zeharreko pluralismo kasuetara begiratu bat emanez gero, ikaspen politak
|
atera
ditzakegu. Aurrenekoa:
|
|
|
Benetako zailtasuna gutxiengoaren asmoak eta bizitza egitasmo alternatiboak errespetatzean eta haiekin modu egokian datza. Finean, gizarte pluralista aurrera
|
ateratzea
da erronka, soluzio baztertzaileak gehiegitan gailendu dira, eta ondorio tamalgarriak historiaren kontakizunetan betirako geratu dira. Diferentziak kudeatzen asmatu behar da, ez desagertarazten.
|
|
|
Hau ez zen aurrerapen txikia. Bide beretik, Spinoza juduak ere liburu sakratuak interpretazio dogmatikoetatik
|
ateratzea
gomendatu zuen, eta moralaren dimentsio publikoa (zuzenbidearekin zerikusia duena) eta dimentsio pribatua (nork bere kolkorako gorde behar duena) bereizi zituen. Erlijioa bigarren honetan kokatu zuen, isla publikorik behar ez duen dimentsioan, alegia.
|
|
|
Jarrera honek elaborazio teoriko handia eskatzen du, eta abiapuntu batzuen onarpena; esaterako, bizitzaren eta honek merezi duen duintasunaren definizio zehatzak. Hortik egunerokotasunean, janzkeran, kontsumoan, bizimoduan eta abarrean ondorio zuzenak
|
ateratzen
dira. Jakina erlijioa eta ekologismoa ez direla gauza bera.
|
|
|
Bi definizio hauek hainbat erlijio edo teoria filosofiko kanpoan uzten dituzte. Zaila litzateke, beraz, teoria horietatik
|
ateratako
antolaketa politikoan adostasuna erdiestea.
|
|
|
Hortaz, Jose Aretxabaletak artikulu bat argitaratu zuen Laurak baten, bere eskutik
|
ateratako
lehena eta azkena izango zena, erredakzio kontseilua abandonatzera behartuko zuena, eta eztabaida bizi bizia ekarriko zuena.
|
|
|
Ostera, txonten kontua bestelakoa da, arras nahasgarria. Hasteko, Galapagoetan dabilela Darwinek ez zuen ezer berezirik igarri txori horien artean, haren begiarentzat ez ziren bereizgarriak suertatu, izatez, haien lumajea arre eta aspergarria begitandu zitzaion, eta ezin izan zuen inolako argitasunik
|
atera
haien marroi kolorearen tonu desberdinen artean. Darwinek ez zion jaramonik egin txonten mokoen tamainu eta itxurari.
|
|
|
Itzulpen distortsionatu horren oihartzuna esparru politikoraino iritsi zen, eta Bigarren Inperioko jendalde zabala urrundu egin zen Darwinen ideietatik hurbildu beharrean, materialismorik arriskutsuenarekin asoziaturik ikusi baitzuten. Darwinismoak, esan gabe doa, ez zuen atarramendu onik
|
atera
garai horretako polarizazio politikoaren borroka eta liskarretatik: lehen itzulpen frantsesa kaltegarri suertatu zitzaion, oso.
|
|
|
Nik neuk apostua egingo nuke. Nolanahi, nahiz eta darwindarrek espeziearen modifikazioaren gaineko behaketatik
|
ateratzen
zituzten ondorio itzelak onartzea errefusatu zuen, Armand David nahikoa konbentzituta gelditu zen Darwinen hipotesiaren ondadeaz.
|
|
|
Jainkoak egina, abere guztiak buru batetik
|
ateraiak
izanez geroz elkarren antza edo eite zerbeit izatea ez da arritzeko".
|
|
|
Begira, hortxe zeukaat motoa. Duela hilabete
|
atera
nian karneta". Errepidearen bazterrean Lambretta bat zegoen.
|
|
|
Nahi baduzu, etxera lagunduko dizut", esan nion. Pentsatu gabe
|
atera
zitzaidan. Kalkulu baten ondorena izan balitz agian ez nintzatekeen ausartuko.
|
|
|
" Hotelak ganbara dauka hor goian, neronek ere ezagutzen ez nuena. Baina, etxean
|
atera gabe
egon naizen honetan, esplorazioak egiten ibili naiz, eta oso gauza interesgarriak aurkitu ditut. Ikusiko duzu." Arnasa estutzen zitzaion hitz egiterakoan, eta hormari bermatuta geratu zen une batez.
|
|
|
Ezker eskuin, atetilak zeuden, kandaduekin gakotuak. Teresak giltzatxo bat
|
atera
zuen poltsikotik, eta atetila haietako bat zabaldu zuen, C letra zeramana. " Sar zaitez, David.
|
|
|
" Ekarridazu, mesedez". Eskura eman nion, eta kolore urdin maiztuko bat
|
atera
zuen handik. " Nire osaba Antoniorena da.
|
|
|
Teresak orri soil bat
|
atera
zuen. " Halaxe da.
|
|
|
" Erotuta zaude, Teresa", esan nion. " Beharbada bai, David." Txartel moduko bat
|
atera
zuen azaletik, makinaz idatzita zegoena. " Erdaraz dago", argitu zidan irakurtzeari ekin aurretik.
|
|
|
" Arrazoi duzu, nahikoa da", eman zuen berak amore, eta kaxan utzi zuen gutun hura ere. Gero, plastikozko poltsa bat hartu eta Dunhill tabako pakete bat
|
atera
zuen handik. " Monsieur Nestorrek ere zigarro horiek erretzen ditu orain", esan nuen.
|
|
|
" Zergatik ez gara lorategira jaisten? —esan nion— Gusturago erreko dugu hango banku batean eserita." Jaramonik egin gabe, platertxo bat
|
atera
zuen plastikozko poltsatik, eta hautsontzi gisa erabiltzen hasi zen.
|