|
2003
|
|
|
...presoaldia bada edo beste izaera batekoa, kondenatuari zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoenari berari entzutea, eta epaile horrek
|
adieraztea
hori lege honen hezkuntza helburuarekin bat datorrela. Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
Fiskaltzak alegazio idazkian eskatzen badu 7 artikuluaren 1 paragrafoko e) letratik m) letra artekoetan araututako neurrietatik bat edo batzuk ezartzeko, eta adingabea eta horren letradua ados badaude, adingabeen epaileak epaia emango du, bestelako izapiderik egin gabe, eskatutako neurria ezarriz; adingabeak eta letraduak adostasun hodian, 36 artikuluarekin bat etorriz.ri
|
adierazi
dute adingabeen epailearen aurrean egindako agerral
|
|
|
Adingabeak egitate anitz burutu eta horien gaineko erantzukizuna badu, neurri bat edo batzuk ezarriko zaizkio, lege honen 7.3 eta 9 artikuluetan
|
adierazitako
irizpideak kontuan hartuta.
|
|
|
1 Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren 69 artikuluaren arabera, lege hau aplikatuko zaie hemezortzi urtekoak baino nagusiagoak eta hogeita bat urtekoak baino gazteagoak diren gizabanakoei, delitu egitateak egozten zaizkienean, baldin eta instrukzioko epaile eskudunak hala
|
adierazten
badu auto bidez, behin Fiskaltzari, egotziaren letraduari eta lege honen 27 artikuluak aipatzen duen talde teknikoari entzun eta gero.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoetan
|
adierazitakoa
ebazten duen autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da hiru eguneko epean. Horren gaineko eskumena auzitegi nagusi egokiko adingabeen aretoak izango du, aurreko eraldaketa errekurtsorik gabe.
|
|
|
3 Lege honen artikuluetan
|
adierazitako
adinak beti ulertu behar dira egintzak noiz gauzatu eta une horri begira; hartara, prozedura hasi aurretik edo horren izapidetza bitartean adin hori betetzeak ez du eraginik izango lege honek adingabeen epaile eta fiskalei emandako eskumenean.
|
|
|
Iraupena, guztira, ezin da izan 9 artikuluak ezartzen duena baino luzeagoa. Talde teknikoak argibideak eman ditu bi denboraldi horien edukiari buruz, eta epaileak epaian bertan
|
adieraziko
du zein den bakoitzaren iraupena.
|
|
|
Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera. Epaileak zioak jaso behar ditu epaian, eta xehetasunez azaldu behar du zergatik aplikatzen duen neurri zehatz bat;
|
adierazi
behar du, halaber, zenbat iraungo duen neurri horrek, adingabearen interesa balioetsi ahal izateko.
|
|
|
Era berean, 7.1.a), b), e), d) eta g) arauetan ezarritako neurri askatasun gabetzaileen iraupena ezin da inoiz izan egitate berberaren ondorioz subjektuari ezarriko litzaiokeen zigor askatasun gabetzailea baino luzeagoa, subjektuak, adin nagusiko izanez gero, Zigor Kodearen arabera erantzukizuna duela
|
adierazi
izan balitz.
|
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak beren beregi hori
|
adierazten
badu, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri du urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko du, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen hasi denetik lehenengo urtea igarotzea.
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten berri badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari
|
adierazi
behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu edo ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan hartuta; Fiskaltzak zainduko ditu berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren eginbideak burutuko ditu, egitatea bera eta adingabeak hori burutzean izan duen erantzukizuna egiaztatzeko. Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu edo euren egilea ezezaguna bada.
|
|
|
Behin aurreko paragrafoan aipatutako jarduna burutu eta gero, Fiskaltzak adingabeen epaileari
|
adieraziko
dio espedientearen hasiera; epaile horrek hasiera emango die, bestalde, izapidetzako eginbide egokiei.
|
|
|
Talde teknikoak bitartekaritza lana egingo du adingabearen eta biktima edo kaltedunaren artean, aurreko paragrafoan aipaturiko ondorioetarako. Talde horrek Fiskaltzari
|
adieraziko
dizkio adostutako konpromisoak eta horien betetze maila.
|
|
|
1 Fiskaltzaren instrukzio jardunak helburu izango du adingabeak egitateetan zein parte hartze izan duen balioesgabearen beraren interesari ondo uztartea, haren jokabideak zein gaitzespen merezi duen
|
adierazteko
; helburu du, orobat, hezkuntza eta zehapen izaerako neurri zehatzak proposatzea, betiere egitatearen eta egilearen inguruabarrekin bat datozenak, eta, batez ere, adintzen zaizkionak, interes hori auzian bertan balioetsiko da eta.
|
|
|
Era berean, talde teknikoak, komenigarri baderitzo eta adingabearen intereserako gertatzen bada, txostena emango du adingabe horrek konpontze jarduera burutu edo biktimarekin adiskidetzeko ahalbideari buruz, lege honen 19 artikuluan xedatutakoaren arabera; beren beregi
|
adieraziko
ditu aipatutako jarduera horren edukia eta helburuak. Kasu horretan, ez da beharrezkoa izango txostena egitea artikulu honen 1 paragrafoan ezarritako ezaugarri eta edukiekin.
|
|
|
Adingabearen letraduak alegazio idazkia aurkeztu duenetik bost eguneko epean, edo, aurkezpenik izan ez bada, behin aurkezpenerako epea bukatzeaz geroztik, adingabeen epaileak, entzunaldia irekitzeko autoaren bidez, kasuan kasuan egokia dena erabakiko du proposatutako frogen egokitasunari buruz; eta entzunaldi hori, hurrengo hamar egunen barruan, zein egunetan eta zein ordutan hasiko den
|
adieraziko
du.
|
|
|
1 Entzunaldia egitea bidezkoa denean, epaileak gonbita luzatuko die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, horiek euren aburuz komeni dena
|
adieraz
dezaten, beste froga batzuk egiteari buruz edota prozeduraren izapideak egitean hautsi den oinarrizko eskubidetako eskubidea berrezartzea, hori bidezren bati buruz; edo, hala denean, haiei adieraziko die eskatutakoaz bestelako kalifikazio edo neurri bat aplikatzeko aukera. Jarraian, epaileak erabakiko du entzunaldiari ekitea edo hautsikoa denetan.
|
|
|
1 Entzunaldia egitea bidezkoa denean, epaileak gonbita luzatuko die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, horiek euren aburuz komeni dena adieraz dezaten, beste froga batzuk egiteari buruz edota prozeduraren izapideak egitean hautsi den oinarrizko eskubidetako eskubidea berrezartzea, hori bidezren bati buruz; edo, hala denean, haiei
|
adieraziko
die eskatutakoaz bestelako kalifikazio edo neurri bat aplikatzeko aukera. Jarraian, epaileak erabakiko du entzunaldiari ekitea edo hautsikoa denetan.
|
|
|
1 Epaiak izango ditu Botere Judizialaren indarreko Lege Organikoak ezartzen dituen betekizun guztiak. Epai horretan balioetsiko dira egindako frogak, eta Fiskaltzak eta adingabearen letraduak
|
adierazitako
arrazoiak, bai eta, koa ere. Kontuan hartuko dira, halaber, egitateen inguruabarrak eta larritasuna, adingabearen nortasunari, egoerari, beharrizanei eta familia nahiz gizarte in hala denean, adingabeak berak azaldutaguruneari buruz eztabaidatu diren datu guztiak, eta adingabe horrek epaia emateko unean duen adina.
|
|
|
Horren guztiaren eretzean, adingabeen epaileak erabakia hartuko du proposatutako neurriari edo neurriei buruz. Beren beregi
|
adieraziko
ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu nahi diren helburuak. Erabakia zioduna izango da, eta, bertan, beren beregi adieraziko da zeintzuk diren frogatuta geratu diren egitateak eta zein frogabidetatik lortu duen epaileak konbikzio hori.katu eta gero, epaitza ahoz aurrera daite Gainera, behin entzunaldiko saioak buke, epaitza horri dokumentatu beharrari kalterik egin gabe; Botere Judizialaren Lege Organikoaren 248.3 artikuluak arautzen du dokumentatu behar hori.
|
|
|
Beren beregi adieraziko ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu nahi diren helburuak. Erabakia zioduna izango da, eta, bertan, beren beregi
|
adieraziko
da zeintzuk diren frogatuta geratu diren egitateak eta zein frogabidetatik lortu duen epaileak konbikzio hori.katu eta gero, epaitza ahoz aurrera daite Gainera, behin entzunaldiko saioak buke, epaitza horri dokumentatu beharrari kalterik egin gabe; Botere Judizialaren Lege Organikoaren 248.3 artikuluak arautzen du dokumentatu behar hori.
|
|
|
Gainera, epaileak zaintzapeko askatasunaren erregimena ezar dezake etendurak dirauen artean. Halaber, talde teknikoak edota adingabeak babestumendatuta, epaileak gizarte hezkuntza edo eraldatzeko erakunde publikoak aurreko entzunaldi izapidean hala goko jarduera bat egiteko betebeharra ezar dezake; jarduera horretan parte hartzeko konpromisoa izan dezakete adingabearen guraso, tutore edo zaintzaileek, eta, horretarako, epaileak
|
adieraziko
du zein den jardueraren izaera eta zein epetan burutu behar den.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoan
|
adierazitako
inguruabarrak ez badira betetzen, epaileak ezereztu egingo du etendura, eta epaia oso osorik betearaziko da. Hori erabakitzen duen ebazpenaren aurka lege honetan araututako errekurtsoak jarri ahal izango dira.
|
|
|
Behin epaia irmoa izan eta ezarritako neurriaren betearazpen programa onetsi eta gero, epaia zein epaitegik eman eta epaitegi horretako idazkariak neurri horren likidazioa gauzatuko du, hori zein datatan hasten den eta zein datatan bukatzen den
|
adieraziz
; interesdunari, hala denean, kautela neurriak ezarri bazaizkio, horien ondorioz betetako denbora zenbatuko da 28.5 artikuluan xedatutakoa kontuan hartuta. Aldi berean ere, betearazpen espedientea irekiko da, eta, espediente horretan, berabeherak agerraraziko dira, lege honetan ezarritakoarekin bat etorriz.tearazpenean zehar gertatzen diren go
|
|
|
Adingabea biktimarekin adiskidetzen denean, bi bion arteko adostasuna, lege honen 19 artikuluan aipatu bezala, edozein unetan gertatzearekin batera, adiskidetze horrek ondorerik gabe utz dezake ezarritako neurria, baldin eta epaileak
|
adierazten
badu, Fiskaltzak edo adingabearen letraduak hala proposatuta, eta talde teknikoari eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari entzun eta gero, adiskidetze horrek eta neurriaren iraupen osotik jadanik bete den denborak behar beste erakusten dutela adingabearen egitateek merezi duten gaitzespena.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez diezaioke hitzez epaileari, edo hitzez
|
adieraz
diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren berri luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak hartuko ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
Aseguru etxeak ere pieza horretara ager daitezke, euren burua alderdi interesduna dela uste badute; hala egin dute erantzukizun zibila eskatzeko akzioak zein epe izan eta epe horretan. Agertze idazkian
|
adierazi
dute noren aurka nahi duten, burututako egitateen erantzule direlakoan, erreklamazioa egin; nahiko izango da halakoen nortasunari buruz aipamen generikoa egitea.
|
|
|
Adingabeen epaileak adingabeari eta horren legezko ordezkariei, hala denean,
|
adieraziko
die erantzukizun zibila izan dezaketela.
|
|
|
Adingabeen prozedura horretan, entzunaldia egin eta gero, eta epaia edo behin betiko beste ebazpen bat eman ostean, epaileak epai zibila emango du indarreko Zigor Kodearen 115 artikuluan
|
adierazitako
edukiarekin, demandatuak absolbituz edo erantzule zibilak nortzuk diren adieraziz.
|
|
|
Adingabeen prozedura horretan, entzunaldia egin eta gero, eta epaia edo behin betiko beste ebazpen bat eman ostean, epaileak epai zibila emango du indarreko Zigor Kodearen 115 artikuluan adierazitako edukiarekin, demandatuak absolbituz edo erantzule zibilak nortzuk diren
|
adieraziz
.
|
|
|
2 4/ 1992 Lege Organikoak sorrera du Konstituzio Auzitegiaren 36/ 1991 epaian, otsailaren 14koan. Epai horrek
|
adierazi
zuen konstituzioaren aurkakoa zela Adingabeen Auzitegi Babesleei buruzko Legearen 15 artikulua; lege horren testu bategina 1948ko ekainaren 11koa da. Lege berri horrek esparru malgua ezarri du adingabeen epaitegiekkien neurriak, adingabeok zigor legeak hausten dituzten heinean.
|
|
|
9 Konstituzio Auzitegiak
|
adierazitako
jarraibideen arabera, eta jarraibideok lehen aipatu direla kontuan hartuta, berme sistema ezarri da prozesuko uziari egokitua. Horrek bermatzen du zehapena ezarriko dela errugabetasun presuntzioa gainditu ondoren, baina heziketa irizpideak eta adingabearen interesa balioesteko irizpideak oztopatu gabe, irizpideok ezinbestekoak baitira prozesu honetan.
|
|
|
Ezarritako neurria zentzarazpena denean, egoitza judizialean egintza bat bakarrik burutzen da, eta, egintza horretan, epaileak adingabeari
|
adierazten
dio, zehatz mehatz eta argiro argiro, adingabe horrek burututako egitateak zergatik diren onartezinak gizartearen ikusmiratik; adingabe horri azaltzen dio egitate horiek zer nolako ondorioak izan dituzten edo izan zitzaketen berarentzat eta biktimarentzat; eta, etorkizunerako, zenbait gomendio ere ematen dizkio.
|
|
2004
|
|
|
Aurreoinarri horiekin, orokorrean legeak bi bide atondu ditu, babes judizial adierazlerako: batetik, «epaiketa arrunt» deritzon prozesua, izen horrek ideia
|
adierazteko
duen erraztasunarekin; eta, bestetik, «hitzezko epaiketa».
|
|
|
Bestalde, une konstituziogiletik, egokitzat jo zen gai horretan kasazio errekurtsoa ezartzea, asmo horri buruzko desadostasunik edo susmo txarrik agertu gabe. Asmo hori koherentea da, batetik, legearen xedearekin, hots, kasaziotik gai zibil bat ere ez baztertzeko xedearekin, gai zibilak baitira, ezbairik gabe, nortasunari datxezkion eskubideak, Konstituzioan aitortuak?; eta, zio Auzitegian jarritako babes errekur bestetik, Auzitegi Gorena Konstituzioaren epaile ere badela
|
adierazi
ideiarekin, gainerako jurisdikzio organo arruntak bezala. Gainera, Konstitutsoa ordezko moduan hartu behar zen kontuan, legegintza aukera horretan.
|
|
|
Behin hona iritsita, eta errekurtso bereziekin bukatzeko, gogoratu behar da jurisprudentziak edo aurrekariak benetako garrantzia duela Espainiako sisnera, aginte hori da eta izango da, kasatema juridikoan, ez euren indar lotesleagatik, baizik eta beren aginte eta eragingarritasunarengatik. Aginte horrek jatorria du erabakiaren kalitatean, horren justifikazioan eta justifikazio hori
|
adierazteko
modu arduratsuan. Aginte hori, «case law» sistema juridikoetan ere, garrantzitsuen bihurtzen ari da.
|
|
|
Diruzko kondenagatiko behin behineko betearazpenaren kasuan, legeak agintzen dio betearazpen jardun zehatzaren aurka jartzen denari, batetik, hautabidezko neurri bideragarriak
|
adieraztea
; eta, bestetik, behar besteko kauzioa ematea betearazpenaren atzerapenari erantzuteko, auzitegiak hautabidezko neurriak onartzen ez baditu eta geroago diruzko kondena baieztatzen bada. Hautabidezko neurriak eskaini eta kauziorik eman ezean, aurkajartzea ez da bidezkoa izango.
|
|
|
3 Hildako auzilaria demandatua izan bada eta gainerako alderdiek horren oinordekoak ezagutzen ez badituzte, edo oinordekoak ezin badira aurkitu edo agertu nahi ez badute, prozesuak aurrera egingo du, alderdi demandatua auziihesean dela
|
adierazita
.
|
|
|
1 Demandaren eta errekonbentzioaren gainean gertatze bidezko inguruabarrak badira, eta, horien ondorioz, babesdatu errekonbentzio egilearenak proze judiziala lortzeko interes legitimoa bertan behera uzten bada, auzi jartzailearen uziak, eta, hala denean, demansutik kanpo betetzeagatik edo beste arrazoi baten ondorioz betetzeagatik, orduan inguruabar hori auzitegiari
|
adieraziko
zaio, eta, alderdien arteko akordioa izanez gero, prozesuaren amaiera auto bidez dekretatuko da.
|
|
|
2 Auzitegiak agerraldira deituko die alderdiei, hamar eguneko epean, baldin eta horietako batek oraindik interes legitimoa duela
|
adierazten
badu, bai prozesutik kanpo bere uziak ez direla bete azaldu duelako zioak emanez, bai bestelako argudioak erabiliz. Agerraldiaren gai bakarra hori izango da.
|
|
|
1) Auziaren jarraipena egitea, 30 artikuluan
|
adierazitako
arrazoiengatik ordezkaritza utzi ez duen bitartean.
|
|
|
Zerbitzu horretan jakinarazpenak jasotzean, jakinarazpenok ondore guztiak izango dituzte, bai eta prokuradoreek emandako idazki eta agirien kopiak jasotzean ere, gainerako alderdiei horiek helarazteko ondoreetarako. Jasoketa agertzeko eginbidearen kopian
|
adieraziko
dira hartutako kopien kopurua eta kopia horien jasotzaile diren prokuradoreen izenak.
|
|
|
Azken kasu horretan, epaiketan diharduen prokuradoreak arazoa eska dezake, dela hura ordeztu nahi duenak
|
adierazitako
ordezkaritzaren inguruan, dela ordezkaritza horren benetako izate edo baliozkotasunaren inguruan. Auzitegiak auto bitartez ebatziko du arazoa, ahalorde bakoitza egiletsi duen pertsona edo pertsonak entzun ondoren.
|
|
|
Abokatu eta prokuradorearen parte hartzea manuzkoa ez denean, demandatzaileak nahi badu bere kabuz agertu eta abokatuak defendatua edo prokuradoreak ordezkatua izatea, edota auzi jartzaileak bi profesionalen laguntza aldi berean nahi badu, orduan demandan hori
|
adieraziko
du.
|
|
|
Demandaren jakinarazpena jaso ondoren, demandatuak abokatu eta prokuradoreak ere erabili nahi baditu, auzitegiari hala
|
adieraziko
dio hurrengo hiru egunetan. Era berean, eta hala badagokio doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatu ahal izango du demandatuak.
|
|
|
3 Demandatuari ere badagokio 1 paragrafoan aipatutako profesionalen laguntzarekin prozesuan agertzeko ahalmena, auzi jartzailea abokatu edo prokuradorearen laguntzarik gabe dagoenean. Demandatuak auzitegiari
|
adieraziko
dio bere erabakia, demanda jakinarazi zaionetik hiru egunetako epean, eta auzi jartzaileari hori komunikatuko zaio. Demandatzaileak, orduan, abokatu eta prokuradorearen zerbitzuak baliatu nahi baditu, jakinarazpena jaso eta hurrengo hiru egunetan auzitegiari adieraziko dio hori, eta, auzi jartzaileak doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatzen badu, etendura erabaki ahal izango da, aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Demandatuak auzitegiari adieraziko dio bere erabakia, demanda jakinarazi zaionetik hiru egunetako epean, eta auzi jartzaileari hori komunikatuko zaio. Demandatzaileak, orduan, abokatu eta prokuradorearen zerbitzuak baliatu nahi baditu, jakinarazpena jaso eta hurrengo hiru egunetan auzitegiari
|
adieraziko
dio hori, eta, auzi jartzaileak doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatzen badu, etendura erabaki ahal izango da, aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
2 Dena den, doako laguntza juridikorako eskubiderik ez duen auzilariak eska dezake abokatuaren, prokuradorearen edo bien izendapena, horien parte hartzea manuzkoa denean, edo, halakoa ez bada ere, aurkako alderdiak auzitegiari
|
adierazi
dionean abokatuak defendatuta eta prokuradoreak ordezkatuta jardungo duela.
|
|
|
Prokuradoreak ahalorde emaile zordunari eskatu behar badizkio azken horrek auziaren ondorioz zor dizkion eskubide eta gastuen aurrerakinak, orduan kontu xehea eta egiaztatua aurkeztuko du auziaren gaineko ardura duen auzitegian. Hor
|
adieraziko
du eratorri eta erreklamatu dituen kopuruak zor zaizkiola eta ordaindugabeak direla. Prokuradoreen eskubidea euren jaraunsleek ere izango dute, prokuradoreek jaraunsleei izaera horretako kredituak utzi dizkietenean.
|
|
|
Auzian sortutako zerbitzu sarien ordainketa erreklama diezaiokete abokatuek, beraiek defendatutako alderdiari. Minuta xehea aurkeztu eta forma egokiz
|
adierazi
dute zerbitzu sari horiek zor zaizkiela eta ordaindu gabeak direla.
|
|
|
Agiri baten faltsutzeari buruzko zigor auzia alderdietako baten salaketaren edo kereilaren ondorioa bada, eta auzia bukatzen bada agiria kautoa dela edo faltsutzea frogatu gabe geratu dela
|
adierazi
duen ebazpenarekin, orduan prozesu zibilean kalte galeren ordaina eskatu ahal izango du prozesu zibila eteteagatik kalteak izan dituen alderdiak, 712 artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Eskumen objektiborik eza
|
adierazi
duen autoak zehaztuko du auziaren gaineko ardura zein auzitegi motari dagokion.
|
|
|
14) Prozesuetan, akzioak egikaritzen direnean, kontratazioaren baldintza orokorreko klausulak kontratuari ez eransteko edo horien deuseztasuna
|
adierazteko
, demandatzailearen egoitzako auzitegia izango da eskuduna. Era berean, gai horretan akzio adierazlea, bukarazte akzioa edo atzera jotzeko akzioa egikaritzen direnean, demandatuak establezimendua non izan eta bertako auzitegia izango da eskuduna, eta demandatuak establezimendurik ez badu, beraren egoitzari dagokion auzitegia izango da eskuduna; demandatuak egoitza Espainiako lurraldean ez badu, atxikimendua egin den tokiko auzitegia izango da eskuduna.
|
|
|
Aginduzko erregelek lurralde eskumena finkatu badute, auzitegiak ofizioz aztertuko du bere lurralde eskumena, demanda aurkeztu bezain laster. Fiskaltzak eta bertaratutako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, auzitegiak uste badu auziaz arduratzeko lurralde eskumenik ez duela, orduan auto bidez
|
adieraziko
du hori, eta lurralde eskumena duen auzitegiari jarduna igorriko dio. Aukerazko foruak aplikatzeko modukoak badira, ondore horietarako auzitegiak demandatzaileari zuzenduko dio agindeia eta demandatzaileak adierazitakoa beteko du.
|
|
|
Fiskaltzak eta bertaratutako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, auzitegiak uste badu auziaz arduratzeko lurralde eskumenik ez duela, orduan auto bidez adieraziko du hori, eta lurralde eskumena duen auzitegiari jarduna igorriko dio. Aukerazko foruak aplikatzeko modukoak badira, ondore horietarako auzitegiak demandatzaileari zuzenduko dio agindeia eta demandatzaileak
|
adierazitakoa
beteko du.
|
|
|
Lurralde eskumenik ezaren ondorioz, auzitegiak eskumena baliatzeari uzteko erabakia hartu badu, deklinatoria bidez edo alderdi guztiak entzun eta gero, orduan jarduna zein auzitegiri igorri eta horrek erabakia onartu behar du, eta ezin izango du ofizioz bere lurralde eskumenik eza
|
adierazi
.
|
|
|
Lurralde eskumenik ezaren ondorioz, eskumena baliatzeari uzteko erabakia hartu izan bada alderdi guztiak entzun gabe, orduan jarduna zein auzitegiri igorri eta auzitegi horrek
|
adieraz
dezake ofizioz bere lurralde eskumenik eza, lurralde eskumenik eza aginduzko erregelen bidez zehaztu behar denean.
|
|
|
Eskumenik eza
|
adierazi
duen ebazpenak aginduko du aurrekari guztiak zuzenean gorago dagoen auzitegi erkideari igortzea. Auzitegi horrek autoratu behar den auziaz, eta, hala badago bidez erabakiko du zein auzitegi ardukio, hurrengo hamar egunetan aginduko du auzitegi horri auzi paperak igortzea eta alderdiak epatzea.
|
|
|
Interes legitimoa nork egiaztatu eta horrek azter ditzake isilpeko izaerarik ez duten liburu, artxibo eta erregistro judizialak; agiri kautoa edo ziurtagiria ere lor dezake, bere kontura, bertan
|
adierazitako
gaiei buruz.
|
|
|
2 Itzulpen hori pribatua izan daiteke, eta, halakoetan, alderdietako batek itzulpena aurkaratzen badu bere helarazpenetik hurrengo bost egunetan, zehatza ez dela
|
adieraziz
eta desadostasunaren arrazoiak azalduz, orduan desadostasuna agiriaren zein zatitan egon eta zati horren itzulpen ofiziala aginduko da, itzulpen pribatua aurkeztu duenaren kontura.
|
|
|
2 Zedulak
|
adieraziko
du ebazpena zein auzitegik eman duen; zein auzitan eman den; zitazioa edo epatzea zein pertzearen objektua; zitatua agertu beharretsonari egin zaion eta zeintzuk diren horren izen abizenak; zitazio edo epako tokia, eguna eta ordua, edo epatzeak zein jardun aipatu eta hori gauzatzeko epea; kasuan kasuan ere, legeak xedatu ondoreak bertan ohartarazita.
|
|
|
Halaber, demandatzaileak zehaztuko ditu demandatuaren egoitza gisa, artikulu honen hurrengo paragrafoak aipatu tokietatik bat edo batzuk, haren lehen epatze edo zitazio ondoreetarako. Demandatzaileak demandatuaren egoitza gisa toki batzuk zehaztu baditu, tokien arteko hurrenkera
|
adieraziko
du bere ustez, komunikazioa arrakastatsua izan dadin.
|
|
|
Era berean, demandatzaileak demandatuari buruz dakizkien datuak eta demandatua aurkitzeko erabilgarri izan daitezkeen horiek
|
adierazi
ditu, kasurako, telefono zenbakiak, fax zenbakiak edo antzekoak.
|
|
|
1 Demandatzaileak demandatuaren egoitza edo bizilekua zehazterik ez duela
|
adierazten
duenetan, demandatuaren pertsonazio ondoreetarako erabiliko dira inguruabar horiek ikertzeko egoki diren bideak; horrelakoetan, jo daiteke, kasuan kasuan, 155 artikuluko 3 paragrafoan aipatu erregistro, erakunde, elkargo, erakunde eta enpresetara.
|
|
|
Aipatu erregistroan inskribaturik dagoen demandatuak inskripzioaren ezereztea eska dezake, baldin eta adierazten badu epaiketako komunikazioak zein helbidetara igorri ahal zaizkion. Demandatu horren aurkako prozesua zein auzitegitan izan eta auzitegi horiei igorriko die erregistroak, demandatuak komunikazioetarako
|
adierazi
egoitza. Une horretatik aurrera, baliozkoak izango dira egoitza horretara igorri komunikazioak.
|
|
|
Zedulak behar bezalako zehaztasunarekin
|
adieraziko
du epatua agerrarazteko zergatia, bertan prozedura eta auzia aipatuz. Halakoetan, ohartaraziko da, epatua agertzen ez bada zehaztu epean, ez agertzeko arrazoi zuzenik izan gabe, ulertuko dela komunikazioa gauzatu eta helarazpena burutu dela.
|
|
|
Komunikazioa jasotzaileari zuzendu bazaio, noizean behinkakoa ez den bere lantokira eta jasotzaile hori bertan ez badago, orduan jasotzailea ezagutzen duela nork
|
adierazi
eta horri emango zaio, edo, agiri nahiz objektuak hartzeko bulegorik badago, horren gaineko arduradunari emango zaio.
|
|
|
...ideak direla eta zein ebazpen, agiri, irizpen edo txosten aurkeztu nahiz igorri eta horren kautotasuna bakarrik aitortu edo begizta badaiteke zuzeneko azterketa edo bestelako prozeduren bitartez, orduan ebazpen, agiri, irizpen edo txostenok alderdiei eta interesdunei eman edo igorri zaizkie, aipatu prozedurekin bat datorren eran edo aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera, legeak kasuan kasuan
|
adierazi
denbora eta toki betekizunekin.
|
|
|
2) Exhortoa luzatzeko arrazoia zein auzi izan den
|
adieraztea
|
|
|
3) Auzian, alderdi eta euren ordezkari eta defendatzaile nortzuk diren
|
adieraztea
.
|
|
|
5) Gauzatu beharreko jarduna epe batean egin behar bada, exhortoan
|
adieraztea
noiz bukatuko den epe hori.
|
|
|
Ikustaldira joan behar direnetatik edozeini ezinezko bazaio zehaztu egunean bertara joatea, ezinbesteko kasua edo antzeko garrantzia duten zioetatik beste edozein dela medio, orduan berehala
|
adieraziko
dio hori auzitegiari, arrazoia edo zioa behar bezala egiaztatuz, eta auzitegiari eskatuko dio edo ikustaldirako beste data bat zehaztea edo egoera hori aintzat hartzen duen ebazpena ematea.
|
|
|
4 Auzitegiak ikustaldirako zitatu duen lekuko nahiz adituak
|
adierazi
eta agerrarazten badu manu honen lehenengo paragrafoko ezintasun egoera duela, orduan auzitegiak erabakiko du, desenkusa onartzen duen ala ez; onartuz gero, eta alderdiak hiru eguneko epe erkidean entzun ondoren, auzitegiak erabakiko du ikustaldirako zehaztu data ondorerik gabe uztea eta beste bat jartzea, edota lekukoa nahiz aditua zitatzea froga jarduna zehaztu ikustalditik kanpo burutzeko.
|
|
|
1 Lege honetan xedatu moduan auzitegia eratu ondoren, epaile edo buruak
|
adieraziko
du jendaurreko ikustaldia egingo dela, ekitaldia ateak itxita gauzatu behar denean izan ezik. Behin ikustaldia hasita, idazkari judizialak kasuan kasuko aurrekariak edo jorratu beharreko arazoak aipatuko ditu laburki.
|
|
|
Auzitegi ezberdinetan erabakitzeko dauden prozesuen metaketari aplikatuko zaizkio kapitulu honen aurreko ataletan ezarritako arauak, hurrengo artikuluetan
|
adierazitako
berezitasunekin.
|
|
|
81 artikuluan xedatutakoaz gain, prozesuen metaketa eskatzeko idazkian
|
adierazi
behar da, metatu nahi diren prozesuak zein auzitegitan erabakitzeko izan eta auzitegi hori zein den.
|
|
|
89 artikulua. Prozesu metaketa bidezkoa dela
|
adierazi
duen autoaren edukia
|
|
|
Auzitegi errekerituan bertaratutakoen artean inon badago auzitegi errekeritzailean aribidean dagoen prozesuan bertaratu gabe, orduan horrek bost eguneko epea izango du, auzitegi horren idazkaritzan ofizio eta agiri kautoaren jakitun izateko, baita metaketari buruzko idazkia aurkezteko ere, bertan bere eskubideari dagokiona
|
adieraziz
.
|
|
|
Aurreko paragrafoan
|
adierazitako
abstentzioa eta kasuan kasuko ezespena bidezkoak izateko, Botere Judizialaren Lege Organikoan epaile eta magistratuentzat ezarritako abstentzio eta ezespen arrazoiak gertatu behar dira.
|
|
|
5 Abstenitu den epaile edo magistratuaren abstentzioa eta ordezpena alderdiei komunikatuko zaizkie, ordezkoaren izena ere
|
adieraziz
.
|
|
|
Ezespena idatziz proposatuko da. Idazkian bertan, ezezpenaren oinarri diren legezko arrazoia eta zioak zehazki eta argiro
|
adieraziko
dira, horien froganatuko dute, auzian parte hartzen badu hastapenarekin batera. Idazki hori site, abokatuak eta prokuradoreak, baita ezesleak ere, edo, horrek sinatzen ez badaki, beste norbaitek, ezeslearen eskariz.
|
|
|
Ezespena eskatu ondoren, hori helaraziko zaie prozesuko gainerako alderdiei, hiru eguneko epe erkidean, horiek
|
adieraz
dezaten, dela proposatutako ezespen arrazoiaren inguruan euren atxikimendua edo aurka jartzea, dela une horretan beste ezespen arrazoiren bat jakitea. Epe horretan ezespena proposatu ez duen alderdiak ezin izango du hori geroago proposatu, salbu eta behar bezala egiaztatzen duenean alderdiak une horretan ez zekiela ezespen arrazoi berria.
|
|
|
2 Ezespenen izapidetza ez da onartuko zioen oinarriak zeintzuk izan eta horiek
|
adierazi
ez badira, edo 107 artikuluko 2 paragrafoan aipatu agiriak aurkeztu ez badira.
|
|
|
Instruktoreak aginduko du alderdiak bere aurrean ager daitezen, hurrengo bost egunetan, berak zehaztu egun eta orduan. Alderdiak entzun ondoren, eta egoki
|
adierazitako
froga burutu denean, instruktoreak egintza berean ebatziko du ekitaldi berean ezesteari buruz, probidentziaren bidez.
|
|
|
Ezesteari eman dion autoaren bidez aginduko da auziaren gaineko ardura ezetsiari itzultzea, hori dagoen moduan dagoela, eta ezeslea kostuak ordaintzera kondenatuko da, salbu eta beste erabaki bat justifikatzen duten ohiz kanpoko inguruabarrak daudenean. Intzidentea zein ebazpenek erabaki eta erabaki horrek beren beregi
|
adierazten
badu ezeslearen gaitzustea, azken horri isuna ezar dakioke*.
|
|
|
Epaitegi, sala edo ataletako idazkari judizialei aurreko ataleko manuak aplikatuko zaizkie, hurrengo artikuluetan
|
adierazitako
berezitasunekin.
|
|
|
Ezespen idazkia aurkeztu ondoren, idazkari judizial ezetsiak idatziz eta zezoia egiazko eta bidezkoa dela onartzen duen ala ez; auzi paperak dagozkionari helaraziko dizkio, azken horrek ezespehazki
|
adieraziko
du alegatutako arranaren gaineko ardura duen salari edo atalari horren inguruan kontu arrazoiak eman diezazkion.
|
|
|
Arrazoia legean tipifikatu direnen artean ez dagoela uste badu auzitegiak, ezespena bidezkoa ez dela
|
adieraziko
du. Auto horren aurka ez da errekurtsorik egongo.
|
|
|
Ezespen idazkia kontuan izanik, idazkari judizialak uste badu ezespen arrazoia legez tipifikaturikoen artean ez dagoela, ez du hori onartuko eskaera egintza horretan, ezespena ez onartzeko oinarri diren arrazoiak
|
adieraziz
. Ebazpen horren aurka, 224 artikuluko 3 paragrafoan ezarritako errekurtsoa jar daiteke.
|
|
|
Ezespen idazkiaren izapidetza onartu ondoren, eta idazkia jaso den egunaren biharamunean, ezetsiak idaztako arrazoia gertatzen den ala ez. Ezekari judizialari
|
adieraziko
dio alegatutsiak ezespen arrazoia egiazkoa dela onartzen badu, idazkari judizialak erabakiko du ezetsia legez zeinek ordeztu behar eta hori jartzea. Ebazpen horren aurka ez da errekurtsorik izango.
|
|
|
Idazkia zuzenduko zaio epaitegiko titularrari edo magistratu txostengileari, kide anitzeko auzitegia bada. Idazki horretan, ezespen arrazoia eta hura frogatzeko bideak zehazki
|
adieraziko
dira, eta, idazki horrekin batera, ezetsiarentzako eta prozesuko gainerako alderdientzako kopiak aurkeztuko dira.
|
|
|
Ezespena garaiz eta forma egokiz proposatu ondoren, idazkiaren kopia helaraziko zaie aditu ezetsiari eta alderdiei. Aditu ezetsiak
|
adierazi
dio idazkari judizialari ezestea zein arrazoitan oinarritu eta arrazoi hori egiazkoa den ala ez. Aditu ezetsiak hori egiazkoa dela onartzen badu, eta auzitegiak onarpena arrazoidun dela ulertzen badu, hura ezetsitzat joko da besterik gabe, eta ordezkoa haren lekuan jarriko da.
|
|
|
Epeen zenbaketarako, 131 artikuluko 2 paragrafoak
|
adierazi
presa jardunean ez dira baliogabeak izango abuztuko hilaren egunak. Zenbaketa horretan, igandeak eta jaiegunak ez dira zenbatuko.
|
|
|
Edozein kasutan, alderdiari emango zaio aurkeztu idazkien eta agirien ordainagiria, bertan horien aurkezpen data eta ordua
|
adieraziz
. Agiriak eta idazkiak hartu izana adieraz daiteke, halaber, alderdiak aurkeztu kopia soilean.
|
|
|
Edozein kasutan, alderdiari emango zaio aurkeztu idazkien eta agirien ordainagiria, bertan horien aurkezpen data eta ordua adieraziz. Agiriak eta idazkiak hartu izana
|
adieraz
daiteke, halaber, alderdiak aurkeztu kopia soilean.
|
|
|
5 Auzitegiek eta prozesuan parte hartzen duten subjektuek idazkiak eta agiriak igorri, eta horiek ohi moduan jasotzeko bide teknikoak badituzte, komunikazioaren kautotasuna bermatzeko, eta igortze eta jasotze oso osoa eta horien data modu sinesgarrian agerrarazteko, orduan idazkiak eta agiriak bide horien bitartez igorri ahal izango dira; modu berean ordainagiria
|
adieraziko
da, eta horiek aurkeztutzat joko dira, eskubideen egikaritza eta eginbeharren betetze ondoreetarako, legearen arabera zehaztu denboran.
|
|
|
2 Auzitegiak ulertzen badu jurisdikziorik ez duela, auziaren gaineko ardura beste estatu bateko auzitegiei dagokielako, orduan horixe
|
adieraziko
du auto bitartez, prozesuaren gaineko ardurarik ez du hartuko, eta largetsiko du.
|
|
|
3 Auzitegiak ulertzen badu jurisdikziorik ez duela, gaia beste jurisdikzio ordena bateko auzitegiei dagokielako, orduan auzitegiak
|
adieraziko
die, auziaren gaineko ardura hartu ez duen autoan alderdiei, euren eskubidea zein organotan baliatu duten. Ebazpen berbera emango du auzitegiak, eskumen objektiborik ez duela ulertuz gero.
|
|
|
Banaketa arauen arabera auziaren gaineko ardura auzitegi bati edo batzuei badagokie eta beste auzitegi batek ematen badu auziaren gaineko ebazpena, orduan ebazpenok deusezak direla
|
adieraziko
da, horiek zein alderdiri kalte egin eta alderdi horrek hala eskatuta. Horretarako, alderdiak deuseztasuna eskatu du banaketa arauak hautsi direla jakin eta hurrengoxeko prozesu izapidean, arau hauste hori aurreko paragrafoak ezarritakoaren arabera zuzendu ez bada.
|
|
|
Aurreko paragrafoan ezarritakoa gorabehera, auzi jartzaileak elkarren artean bateraezinak diren akzioak metatu ahal izango ditu, eta horretarako,
|
adieraziko
du zein den akzio nagusia, eta, lehen akzio nagusi hori oinarrigabea dela ulertzen bada, aldiz, zeintzuk diren bestelako akzioa edo akzioak, berak egikarituko dituenak.
|