|
2008
|
|
|
CCOOk, berriz, fiskalaren esku hartzea exijitu du, istripu hilgarriak gertatzen direnean ez ezik,
|
lanean
arrisku argiak daudenean ere enpresei jazartzeko.
|
|
2009
|
|
|
Eta lan istripuek, egoera honetan, beste gogoeta bat iradokitzen dute: krisiari aurre egiteko horrenbeste diru publiko ekimen pribatura bideratzen den honetan, harrigarria gertatzen da enpresek segurtasun neurriak betearazteko behar adina ez bideratzea, harrigarria krisirik ez dagoenean ere ez zaizkiela enpresei
|
Lan
Arriskuei Aurrea Hartzeko Legea betetzeko inbertsioak exijitzen.
|
|
|
Foruzaingoa istripuaren arrazoiak ikertzen ari da jada, baina Nafarroako CCOOk eta UGTk ikerketa zorrotza exijitu dute. CCOOk lan ikuskari gehiago eskatu ditu,
|
Lan
Arriskuak Prebenitzeko Legea urratzen duten enpresak zigortzeko. Sindikatuak uste du ikuskari gehiagok lan eginez gero lan segurtasuneko araudia urratu nahi duten enpresariek atzera egingo luketela.
|
|
|
Enplegua galduko duen beldurrez, gaixorik egonagatik lanera joan ohi da jendea, eta bestelako inguruabarretan onartuko ez lituzkeen
|
lan
arriskuak onartu behar izaten ditu, edo lanaldia behar baino gehiago luzatu behar izaten du, trukean inolako ordainsaririk jaso gabe. Izan ere, larritasuna areagotu egin ohi da oraindik ere landunak direnengan.
|
|
|
Hori guztia gutxi ez balitz bezala, patronalek eta administrazioek gero eta maizago aurre egiten diote prebentziorako neurrietan inbertitzeari. Garai batean bankuko billeteekin pizten zituzten zigarroak, eta, orduan, uko egin ohi zioten
|
lan
arriskuei aurre egiteko legeak harrarazten zizkieten neurriak ezartzeari; eta, orain, aitzakia ezin hobea dute krisia, ezer egin gabe geratzeko edo lan baldintzei dagokienez atzera ere egiteko. Ekonomia jarduerek behera egin izanak tarte apurren bat eman liezaiekete estatistikak itxuraldatzeko, baina egoeraren larriaren adierazgarri bikainak dira zenbait datu:
|
|
|
Hortaz, beharrezkoa izango da langileen osasuna kaltetzen duten arriskuen prebentzioan sakontzen jarraitzea; izan ere, langileak
|
lan
arriskuetatik eta gaixotasunetatik babestea, lan arloko eskubidea ez ezik, pertsonen oinarrizko eskubidea ere bada.
|
|
|
UGTk
|
laneko
arriskuei buruzko prestakuntza gehiago eskatu du langileentzat. UGTk eta CCOOk Administrazioari eskatu diote ikuska ditzala segurtasun neurriak eta langileen prestakuntza.
|
|
|
izan da. Eta, lanen sustatzaileak diren aldetik, Interbiaken eta Bizkaiko Foru Aldundiaren jarrera salatu du,?
|
lan
arriskuak saihesteko neurriak ez betearazteagatik, azpikontratazioa eta prekarietatea bultzatzeagatik, eta lanordu luze eta neketsuak onartzeagatik?.
|
|
|
Hori dela eta, Osalani, agindu zehatzak? eman dizkiola jakinarazi du Lan kontseilariordetza sailak ohar baten bidez. Era berean,
|
lan
arriskuen prebentzio legea betetzen ez duten enpresei erantzukizunak eskatzeko agindu dio.
|
|
|
Egun, milioi batetik gorakoa da, estatistikek ez dute hori kontuan hartzen. Eragileek egin beharrekoa aztertu beharra dago, enpresek
|
lan
arriskuen prebentzioa egiten eta langileek segurtasun neurriak betetzen. Edozein motatako lan istripuak dauden bitartean, lanean jarraitu behar dugu.
|
|
|
Uste al duzu euskal enpresa gehienek
|
lan
arriskuen prebentzioari buruzko legeak betetzen dituztela?
|
|
|
Beharginak egin behar ez zuen lana egitera bidali zutela dio horrek, makinaren konponketak tuneletik kanpo, segurtasun eremuan, egin behar zirelako. Langileen artean eginiko inkestek, halaber,
|
lan
arriskuetan zuten trebakuntza falta agerian utzi zutela nabarmendu zuen sindikatuak. Horregatik guztiagatik, istripuaren ardura argitzeko ekintza berriak iragarri zituzten.
|
|
2010
|
|
|
Tabernari eta zerbitzarien osasunarentzat onuragarria izango dela uste dute, lanean ematen duten denbora guztian ez dutelako kea arnastuko. Argi dago tabakoa dela tabernariok dugun
|
lan
arrisku nagusia, gogorarazi du Carlos Sobronek, Gasteizko Aiztogile kaleko 7 tabernako arduradunak. Ordea, aldaketa egiteko moduak zalantza asko sorrarazten dizkiola aitortu du.
|
|
|
Euskadiko UGTren arabera, enpresen %14k baino ez dituzte
|
laneko
arrisku psikosozialen azterketak egin, eta %6k baino ez dituzte prebentzio neurriak hartu.
|
|
|
Osalanek Espainiako
|
Laneko
Arriskuen Prebentziorako Fundazio Laboralari dirua eskatu ala ez ere bozkatu dute bileran. Eusko Jaurlaritzak, Confebask patronalak, CCOOk eta UGTk ekimena babestu dute; aldiz, ELAk eta LABek ez.
|
|
2012
|
|
|
Ezin da ukatu urteetan enpresa, Prebentzio Zerbitzu eta Mutuaren prebentzio lana berehalako kalteak eragiten dituzten eta ezkutatzeko zailak diren lan istripuak ekiditera bideratu dela,
|
laneko
arrisku higieniko, ergonomiko eta psikosozialek gaixotasun eta sufrimendu handiagoa, lan-egunen galera gehiago eta lan istripuek baino kostu askoz handiagoa eragiten dutela ahaztuta. Europako Segurtasun eta Osasun Agentziak dioen moduan, minbizia profesionalak bakarrik kontuan hartuta (Europako beste herrialde batzuetan bezala Amiantoa, Silizea, Kromoa, Nikela, Disolbenteak eta abarrekin lan egin eta gero aitortuko balitz) lan istripuek baino 10 aldiz heriotza, kostu eta sufrimendu gehiago eragiten dutela ikusiko genuke.
|
|
2013
|
|
|
Patxi Lopezen Eusko Jaurlaritzaren bidetik egin du Iñigo Urkullurenak, eta Espainiako
|
Laneko
Arriskuen Prebentziorako Lan Fundazioaren funtsak eskatu ditu. ELAk eta LABek erabaki hori salatu dute, laneko osasuneko politika propioa egitea trabatzen duelakoan eta patronala eta beste sindikatu batzuk mahai azpitik finantzatzeko bidea delakoan.
|
|
2017
|
|
|
Elikadura burujabetzaren bidean jardun behar dugu herri honek aurrera bidea izango badu, eta ezinbesteko dira lan horretan mendi larreak, bailaretako baserriek ez baitute etorkizunik izango berauek gabe. Garbi dugu, halaber, baserritarren bizi baldintzak hobetzen saiatuko garela, eta
|
lan
arriskuak gutxitzen, langile denentzat desio dugun moduan. Bide horretan bat eginarazten saiatuko gara alderdi politiko eta eragile sozial guztiak, Euskal Herriak etorkizunerako bidea izan dezan.
|
|
2020
|
|
|
Horietako bati —lanetako zuzendaria—, urte erdi bateko espetxe zigorra jarri dio Donostiako Epaitegiko zigor salako epaileak, arduragabekeria leporatuta; besteari —Udaleko Azpiegituren eta Hiri Zerbitzuen saileko zuzendaria—, delitu bera egotzita, 900 euroko isuna ezarri dio.
|
Lanetako
arriskuaz herritarrak behar bezala ez ohartaraztea leporatu diete.
|
|
|
|
Lan
arriskuen prebentzioen lege bat dago horretarako, eta aplikatu da pandemia honetan. Uste badugu enpresa ez dela neurri egokiak hartzen ari, salatu dezakegu.
|
|
|
Beste kontu garrantzitsu bat da gu osasun langileak garela, eta Espainiako Gobernua nahiko gaizki portatu dela farmazialariekin: Osasun ministroa eta haren laguntzaile Fernando Simon pandemiaren hasieran —denok beldurrez jota geundenean, maskarak ez zeudenean eta farmazialariak kexatu ginenean— aritu ziren esanez hau gure
|
lanaren
arriskua zela. Guretzat ez zen ezer egon.
|
|
|
«Baldin eta ikastegian haurdun edo bularra emateko egoeran dauden emakumeak badaude, ikastegira ez joateko, joan etorriak ahalik eta gehien murrizteko eta egon litekeen arriskutik urrun egoteko». EHUk gaineratu du
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legean ezarritakoaren arabera, haurdun eta edoskitzaroan dauden langileak «bereziki sentiberak» diren langile gisa identifikatzen dira. Kanpoko kontratei ere helarazi die eskaera, mezuan dioenez.
|
|
|
Baina, Hegoaldean behintzat, egon liteke zirrikitu legal bat, adituen artean ere eztabaigai den arren: posible da
|
lan
arriskuen prebentzioaren legea erabiltzea, lan egiteari uko egiteko. Lege horren 21 artikuluak aipatzen du lantokian arrisku larri eta saihetsezin bat baldin badago eta enpresak horri aurre egiteko modurik ez baldin badu, langileak bere lanpostua utz dezakeela.
|
|
|
|
Lan
arriskuak murriztu
|
|
2021
|
|
|
4.1 Eskola publikoetan, premiazkoa da behin behinekotasuna amaitzea, kontsolidazio prozesuak burutzea, EPE ereduak guztiz aldatzea, gazteberritze planak, soldaten ekiparazioa (lan berdina, soldata bera) zein
|
lan
arriskuen ebaluazioak eta egokitzapenak gauzatzea.
|
|
|
Hain zuzen, SATSEk salatu zuen Osakidetzak askatasun sindikala erabiltzeko oinarrizko eskubidea urratu egin zuela, COVID eragindako osasun krisiaren kudeaketan langileei ezarritako neurriak negoziatzeko prest ez zegoelako. Izan ere, zenbait eskaera egin zituzten, hala nola
|
laneko
arriskuen prebentziorako neurriak eta ezarritako lanaldi luzapenak eta konpentsazioak berraztertzea, baina epaitegiak ondorioztatu du halakorik ez zela egin.
|
|
|
Daadasen kasua eta Palestinako haurren beste eskubide urraketa ugari dokumentatzera eta nazioartean salatzera bideratzen du bere jarduna DCI Pk. Baina haren
|
lana
arriskuan dago orain. Baita giza eskubideen aldeko mugimenduan Palestinako gizarte zibilarentzat erreferentziazkoak diren beste bost elkarte palestinarrena ere.
|
|
2022
|
|
|
Aukera bat zen, eta ziur argigarria litzatekeela. Gero ikusi litzateke zer garraiolari leudeken hitz egiteko prest, jakinda haien
|
lana
arriskuan jar zezaketela. Bertako langileek eginiko deklarazio batzuk publikatu dira dagoeneko, eta esaten zuten ez zegoela kontrolik, ikerketak noiz izango ziren abisatzen zuela Jaurlaritzak...
|
|
|
PSOErenak dio laneko arrazoiengatik minbizia eragiten duen substantzia horren eraginpean lan egin eta gaixotu diren pertsonek konpentsazioetatik kanpo geratu luketela, argudiatu duenez, Gizarte Segurantzak eta
|
laneko
arriskuen prebentziorako sistemak jada «babes berezia» ematen dielako, haien patologiak gaixotasun profesionaltzat hartzen dituztelako. Amiantoaren kontrako borrokan ari diren taldeek, baina, ez dute iritzi bera, eta gogorarazi dute kasu gehienetan auzitara jo behar izan dutela aitortza eta kalte ordainak lortzeko.
|
|
|
PSOErenak dio laneko arrazoiengatik minbizia eragiten duen substantzia horren eraginpean lan egin eta gaixotu direnek konpentsazioetatik kanpo geratu luketela, argudiatu duenez, Gizarte Segurantzak eta
|
laneko
arriskuen prebentziorako sistemak jada «babes berezia» ematen dielako, haien patologiak gaixotasun profesionaltzat hartzen dituztelako. Amiantoaren kontrako borrokan ari diren taldeek, baina, ez dute iritzi bera, eta gogorarazi dute kasu gehienetan auzitara jo behar izan dutela aitortza eta kalte ordainak lortzeko.
|
|
2023
|
|
|
Gogorarazi duenez, Osalanen ikerketak zera zioen: «Ekintza borondatezkoa izan zenez, eta kausa askok eragindakoa, ezin da esan
|
lan
arriskuko faktoreak izan direla haren kausa zuzena».
|
|
|
Gogorarazi duenez, Osalanen ikerketak zera zioen: «Ekintza borondatezkoa izan zenez, eta kausa askok eragindakoa, ezin da esan
|
lan
arriskuko faktoreak izan direla haren kausa zuzena».
|
|
|
Ildo beretik, CIntruenigoko istripuaren harira, UGTk eskatu zuen istripu lazgarri horren zergatiak sakon ikertzeko, enpresak
|
lan
arriskuen prebentziorako neurriak zorrotz bete dituen ikusteko.
|