|
2000
|
|
|
Neurri horiekin, prebentzio jarduerak bultzatu eta zigor neurriak ezarri nahi dira.Izan ere, apirilean bertan 557 enpresa zeuden oraindik legedia bete gabe,
|
laneko
arriskuak ebaluatzeko eta era ezberdinetako lan istripuak saihesteko prebentzio planak behar den moduan egin gabe
|
|
2001
|
|
|
“Lan munduarekin katalogatzea, definitzea eta elkartzea askoz ere konplexuagoa da”, adierazi zuen. García Gómez, Kantabrian
|
laneko
arriskuen prebentzioaren inguruan egindako joera berriei buruzko ikastaro batean. García Gómezek bere azalpenean nabarmendu zuen Espainian 1978koak diren lanbide gaixotasunen zerrenda eta horiek aitortu eta erregistratzeko prozedurak zaharkituta zeudela.
|
|
2002
|
|
|
Espainian, laneko ezbehar tasak azken hamar urteetan izan duen hazkunde geldiezina “epidemia” gisa hartu izan da, eta indarrean dagoen araudia zorrozki ordez beste tratamendu bat eman beharra zegoen.
|
Laneko
arriskuen prebentzioan parte hartzen duten eragile, talde eta erakunde guztiek erabaki zuten nork bere aldetik borrokatzeari uztea eta indarrak batzeko apustua egitea, prebentzioaren kultura sustatzeko eta istripuak geldiarazteko. Hala, joan den uztailean sortu zen Malagan eraikuntzako lan istripuei aurrea hartzeko sektore arteko plana.
|
|
|
Istripu fisiko asko estresak eragindakoak dira, baina legeriak ez ditu halakotzat katalogatzen», argitu du.
|
Laneko
Arriskuei Aurrea Hartzeko Legeak (1997), enpresen prebentzio zerbitzuek arriskuen ebaluazioa egiteko betebeharra jasotzen du (horietako bat psikosozialak), eta, Izagirreren iritziz, lehen urratsa da estresa eragiten duten faktoreak kontuan hartzen hasteko, psikosozialak eta buruko karga. Osalaneko adituak adierazi du datorren urtean lan osasuneko informazio sistema bat martxan jartzea aurreikusten dela, Sisal.
|
|
|
Lan faktoreek gutxiago pisatzen dute kontsumitzeko, baina, horien artean, hauek dira pisu handiena dutenak:
|
lanaren
arriskua, gaueko lana, errutina, gaizki ordaindua sentitzea, nagusiekiko pozik ez egotea eta lan prekarietatea. Azterketaren beste ondorio bat da langileek egindako prestakuntza eta informazio eskariaren eta enpresek jasotzen dutenaren arteko desberdintasun handia, askotan nulua izan baita.
|
|
2003
|
|
|
arrisku fisikoak (biologikoak, biomekanikoak, kimikoak eta erradiologikoak hartzen dituzte barne) eta arrisku psikosozialak. Artegatasunarekin dute zerikusia
|
laneko
arrisku fisikoek, eta, aldi berean, urduritasun hori bera da estresaren motorra. Arrisku psikosozialak, aldiz, testuinguru sozialari eta ingurumenezkoari ez ezik, lanaren diseinuari, antolaketari eta gestioari daude lotuak, eta kalte psikologiko, sozial edo fisikoren bat sor dezakete.
|
|
|
Donostiako Lan arloko 1 Epaitegiak Irunen (Gipuzkoa) dagoen Pastería Aguirre enpresa kondenatu du bere enplegatuetako bati Erabateko Ezintasun Iraunkorreko prestazioen %30eko errekargua ordaintzera, langileak hartutako eritasun profesionalaren aurrean segurtasun neurririk ez duelako, “okindegiko asma” izenekoa, Langile Batzordeak sindikatuak atzo jakinarazi zuenez. Epaiak dioenez, enpresak ez zuen egin
|
laneko
arriskuen ebaluaziorik, ezta prebentzio planik ere, eta azterketa mediko generikoak baino ez zituen egiten, ez arriskuei buruzkoak. Enplegatuak, 44 urteko pastelgile batek, baja ugari izan zituen 1994 urteaz geroztik bere gaixotasunagatik, eta, azkenik, 2001 urtean Gaixotasun Profesionalagatiko Ezintasun Osoa aitortu zitzaion.
|
|
|
CCOOren aburuz, epai horrek “bonus malus delakoaren aurrekari garrantzitsua du”, eta aurrerapauso bat da “gertaera tamalgarri batekin amaitzeko: merkeagoa da
|
Laneko
Arriskuen Prebentziorako Legea haustea osasuna bermatzeko prebentzio neurriak hartzea baino”. Bonus malus da Laneko Ezbeharren aurkako Planaren ardatz nagusietako bat.
|
|
|
Eskola beretik laneko istripuak prebenitzeko, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, Donostiako Easo Institutuarekin eta PAKEA Lan Istripu eta Lanbide Gaixotasunen Mutuarekin batera, programa aitzindari bat jarri du abian Espainian, eta
|
lan
arriskuen prebentzioa kudeatzeko eskuliburu integratu bat emango die Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxe guztiei. Espainian laneko ezbehar kopuru handia dagoenez, gizarteak gero eta gehiago eskatzen du laneko istripuak prebenitzeko mekanismoen kalitatea hobetzeko eta areagotzeko.
|
|
|
Espainian laneko ezbehar kopuru handia dagoenez, gizarteak gero eta gehiago eskatzen du laneko istripuak prebenitzeko mekanismoen kalitatea hobetzeko eta areagotzeko. “Neurri egokiak eta egokiak hartzeaz gain, zer aukera hoberik eskola beretik
|
laneko
arriskuen prebentzioaren kultura ezartzen hastea baino. Hori ez ezik, ikastetxeek ere izan behar dute tresnaren bat larrialdi batean une jakin batean zer egin behar duten edo laneko prebentzio zer politika egin behar duten azaltzeko”, dio Nekane Agirrek, Easo Institutuko irakasleak eta proiektu honen koordinatzaileetako batek.
|
|
|
Eskuliburua Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko teknikariek, PAKEAko profesionalek eta Easo Institutuko irakasleek idatzi dute, eta “oinarrizko galderei erantzuten die, esate baterako, zein sarrera ate jarri behar den, edo botikinek zein tresna eta material eduki behar dituzten edo zein makinek ez dituzten betetzen segurtasun baldintzak”, azaldu du Iñaki Mújica Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako zuzendariak. Urtebete inguru lan handia egin ondoren,
|
laneko
arriskuen prebentzioan integratutako kudeaketa sistema berriak, besteak beste, oinarrizko ildo batzuk eskaintzen ditu eskola gela batean egon daitezkeen arrisku kimikoak aztertzeko, bai eta produktu toxikoen zerrenda, prebentzio adierazleak eta larrialdi planak ere. “Ezinbesteko gida da edozein ikastetxetarako.
|
|
|
Proiektu hori esperimentalki hasi da Donostiako Easo Institutuan, eta “Euskal Herriko ikastetxe guztietan aplikatzeko” asmoa du. Ordura arte, Hezkuntza Sailak euskal ikastetxe guztiekin landu zuen
|
laneko
arriskuen prebentzioaren kudeaketa. Ikastetxeek laguntza eskatzen ziguten.
|
|
|
Zuzendaritza taldeak ez du prebentzioko teknikaria izan behar, baina, eskuliburuari esker jakingo du zer egin”, azaldu du Manuel Lansac Eusko Jaurlaritzako Laneko Hezkuntzako arduradunak. Hain zuzen, koordinatzaileen arabera,
|
laneko
arriskuen prebentzioan integratutako kudeaketa sistema horren bertuteetako bat da zentro bakoitzak “kudeaketa integratuaren kontzeptua” izango duela. Eskuliburuarekin jakingo dute zer hobetu edo aldatu behar duten ikastetxean.
|
|
|
Laneko prebentzioarekin zerikusia duen lan bakoitza identifikatuta eta antolatuta egongo da”, dio Iñaki Mujikak. Ziklo berria Plan pilotuari esker sortu den ondorio pragmatikoenetako bat Easo Institutuan emango den
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioko goi mailako heziketa ziklo berri bat sortzea izan da. “Lan munduan sartzeko aukera ezin hobeak dituen eta gizarte eskaera bati erantzuten dion hezkuntza eskaintza berria da”, azaldu du Lourdes Soto ikastetxe horretako zuzendariak.
|
|
|
Gehiegizko karga fisikoak direla eta, pisu gutxiagorekin jaiotzen dira haurrak, eta, aldi berean, atzeratu egiten dute haien hazkundea. Horixe da, behintzat, Almuñecarren (Granada),
|
laneko
arriskuei buruzko ikastaro batean, Granadako Unibertsitateko Zentro Mediterraneoan atzo amaitua, espezialistek aurkeztu zuten tesia. Pisu handia eta jarrera desegokiak dira bi arrisku faktore nagusiak.
|
|
|
Haren ustez, petrolio enpresak" larriki" urratu zuen
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea, prebentzio neurri egokiak hartu ez zituelako
|
|
|
Lau langile eta beste lau hil ziren. 1997ko uztailaren 9an errekurritutako ebazpenak 360.000 euro ordaintzeko isuna jarri zion konpainiari,
|
Laneko
Arriskuei Aurrea Hartzeko Legea “larriki” urratzeagatik, prebentzio neurri egokiak hartu ez zituelako, eta 30.000 euro biktimen enpresa kontratistei ez jakinarazteagatik zer arrisku zeuden eta zer babes, prebentzio eta larrialdi neurri behar ziren. Auzitegi Gorenak ez du onartu Repsol Petroliok jarritako kasazio errekurtsoa.
|
|
|
Enpresa nagusia arduratuko da azpikontratatuek
|
laneko
arriskuei aurrea hartzeko neurriak aplikatzeaz. Negoziatzen hilabete asko eman ondoren iritsi dira gizarte solaskideak akordio horretara.
|
|
|
Enpresaburuen, sindikatuen eta Gobernuaren akordioaren arabera, zentro berean enpresa bat baino gehiago daudenean, enpresaburu nagusiak —hau da, beste sozietate batzuei lan jakin batzuk azpikontratatzen dizkien enpresaburuak— “jarraibideak” emango dizkie gainerako enpresaburuei, gerta daitezkeen arriskuak saihesteko, eta, ondoren, horiek betetzen diren begiratuko du. Eraikuntzan, sustatzaileak, eta ez eraikitzaileak, kontratistei informazioa emango die eta
|
laneko
arriskuei eta haien prebentzioari buruzko jarraibideak emango dizkie. Sektore guztietan, enpresaburu nagusiaren aginduek langile guztiei eragingo diete, bai soldatapekoei bai autonomoei, baita harreman juridikorik ez dutenei ere.
|
|
|
Jarduerari ekin aurretik, enpresa azpikontratistek beren jarduerak dituen arriskuen berri eman dute, eta larriak edo oso larriak badira, idatziz jaso dira. Halaber, idatziz jasoko da
|
laneko
arriskuak ebaluatu eta haien prebentzioa planifikatu dela. Istripuren bat gertatzen denean, enpresaburu nagusiak jakinaraziko die gainerakoei.
|
|
2004
|
|
|
Landuko diren beste gai batzuk hauek dira: ekoizpen eta industria sektoreei aplikatutako kalitatea, lehengaia kalitate prozesuaren hasiera gisa aukeratzea, ziurtagiri publikoaren eta pribatuaren arteko konbergentziak,
|
laneko
arriskuen prebentzioa eta elikagaien banaketari aplikatutako kalitatea. Gainera, biltzarrak iraungo duen bi egunetan dastatze panelak, erakusketa eta produktu dastaketa egingo dira, eta horiekin zerikusia duten beste jarduera batzuk ere egingo dira, jardunaldietan zehar.
|
|
|
Enpresa guztiek
|
laneko
arriskuei aurrea hartzeko planak izan behar dituzte gaurtik aurrera.
|
|
|
Gaurtik aurrera, Espainian dauden enpresa guztiak behartuta daude
|
laneko
arriskuei aurrea hartzeko planak ezartzera, 1995etik lan segurtasuna arautzen duen legearen azken erreforma Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratu eta sei hilabetera. Betebehar hori abenduaren 14az geroztik indarrean dagoen 54/ 2003 Legean jasota dago, eta enpresetan prebentzio neurrien integrazioa hobetzea du helburu.
|
|
|
Betebehar hori abenduaren 14az geroztik indarrean dagoen 54/ 2003 Legean jasota dago, eta enpresetan prebentzio neurrien integrazioa hobetzea du helburu. Erreformak berak onartzen du
|
Laneko
Arriskuei Aurrea Hartzeko Legea indarrean egon den zortzi urte baino gehiagoan ez direla lortu praktikan espero ziren emaitzak, “betetze formalagoa eraginkorragoarekin”. Erreformarekin egindako aldaketek eragina dute laneko arriskuen prebentzioa “enpresaren ekoizpen prozesuan eta lerro hierarkikoan” sartzearen garrantzian.
|
|
|
Erreformak berak onartzen du Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legea indarrean egon den zortzi urte baino gehiagoan ez direla lortu praktikan espero ziren emaitzak, “betetze formalagoa eraginkorragoarekin”. Erreformarekin egindako aldaketek eragina dute
|
laneko
arriskuen prebentzioa “enpresaren ekoizpen prozesuan eta lerro hierarkikoan” sartzearen garrantzian. Horretarako, enpresaburua behartuta dago prebentzio plan bat egitera, sei hilabeteko epean (gaur amaitzen da).
|
|
|
Erreformak Lan Ikuskaritzaren lana indartu nahi du. Horrela, administrazio autonomikoetako
|
laneko
arriskuen prebentzioko teknikariei ikuskatze lanak egiteko aukera ematen die, baita aholkularitzakoak ere. Hori dela eta, Ikuskaritzari eskatzen ahal diote arau hausteen aktak egin ditzala, bidezkoa bada.
|
|
2005
|
|
|
Etorri berriaren eskuliburua.
|
Laneko
arriskuei aurrea hartu/ Manual de acogida. Prevencion de riesgos laborales.
|
|
2006
|
|
|
Zergatik? Sindikatu askoren ustez, zuzenean merkatuaren etekina bilatuko delako, lantokietako segurtasun, prebentzio eta
|
lan
arriskuen gainetik.
|
|
|
Beste batzuk, aldiz, harrokeria ezin kontrolatu eta... Hortxe hasten da
|
lan
arriskuen A fasea. Gehiegi gerturatu aurretik, esaldi hotz bat erortzen zaie:
|
|
|
Erakunde honen desadostasunak bezero baten “ekonomikoki mendeko autonomoaren” erregulazioan eta nahitaezko, unibertsal eta kotizaziopeko langabezia sistema ezartzean oinarritzen dira. Etorkizuneko arauak hiru milioi langileri baino gehiagori egingo die mesede, eta, besteak beste, autonomoaren definizioa finkatzen du; eskubide eta betebeharren katalogoa egiten du;
|
laneko
arriskuak prebenitzeko arauak arautzen ditu, eta berme ekonomikoak ezartzen ditu azpikontratatutako obretan lan egiten duen autonomoarentzat. Gizarte babesaren arloan, norberaren konturako langileen ekarpenak soldatapekoen ekarpenekin bateratzeko neurriak aplikatzen ditu; eta erretiro aurreratuari dagokionez, 65 urte bete aurretik erretiratzeko aukera ematen du, arrisku handiko lanbideen kasuan.
|
|
|
Lehenengo egunean langabezia bi ordukoa izanen da, bigarrena laukoa eta azkena 24 ordukoa. Sindikatuak protesta egin nahi du lanaldi, ordainsari, langileen prestakuntza eta
|
laneko
arriskuei aurrea hartzeko legea etengabe ez betetzeagatik. CCOO “handling” eko hitzarmen sektorialean ezarritakoa betetzea eskatzen du, eta gizarte laneko antolamenduan jasotako langileen eskubideak errespetatzea.
|
|
|
OSHAko zuzendariak nabarmendu zuen bere erakundearen zeregina “informazioa bildu, prozesatu eta zabaltzea” dela.
|
Laneko
arriskuak murrizteko formularik onenari dagokionez, adierazi zuen Suedian duela 80 urtetik Gobernuaren, sindikatuen eta enpresaburuen artean egindako akordioek eragin dutela laneko segurtasun eta osasun egoera onena duen munduko herrialdea izatea. Horixe da Agentzian ezarri beharreko eredua, non hiru estamentu horien ordezkariak baitaude, nabarmendu zuen.
|
|
|
Halaxe egon ziren pixka batez. Begi bistakoa zen aita damu zela, ez bakarrik erantzukizun guztia amonaren esku utzi izanaz, baita ezin zuelako ere amonak egindako
|
lanen
arriskua ezagutu eta kontrolatu. Niri, aldiz, iruditzen zait amonak ahultzat zuela aita, iniziatibarik gabetzat, aita uzkurra baitzen, esana dut lehenago ere, eta ez baitzuen erabakimenik erakusten.
|
|
2007
|
|
|
Horrelako lan istripu larriak, oso larriak eta hildakoak eragin dituzten istripuak %50ean gutxitu gura direla jakin eragin zuen egun batzuk lehenago Eusko Jaurlaritzak, eperako Laneko Segurtasun eta Osasunerako Plan berriaren aurkezpenean. Bertan,
|
lan
arriskuen prebentzioan enpresek sustatzeko neurriak batu dituzte. Prebentzioa lantzen duten enpresak sarituko dituzte; Administrazioaren kontratazio irizpideetan lan arriskuen prebentzioa hobetzeko bidean diharduen enpresak:
|
|
|
Bertan, lan arriskuen prebentzioan enpresek sustatzeko neurriak batu dituzte. Prebentzioa lantzen duten enpresak sarituko dituzte; Administrazioaren kontratazio irizpideetan
|
lan
arriskuen prebentzioa hobetzeko bidean diharduen enpresak: lan segurtasun plan propiodunak edo horren inguruko agiriak dituzten enpresak Administrazioaren lehiaketetan puntuazioaren bitartez hartuko dira kontutan.
|
|
|
Istripu indizea ere nabarmen txikitu gura dute eta istripu larriak, oso larriak eta hildakoak eragin dituztenak %50 gutxitu 2010 urterako.Lan arriskuen kontrolaIaz, 1.000 langileko 61ek istripuak izan zituzten eta, gura dute1.000 langileko gehienez 50 istripu izatea.
|
Lan
arriskuak kontrolatzeko ikuskatzaile eta teknikarien kopurua nabarmen handitzeko asmoa dauka Jaurlaritzak: egun, 20.000 langileko teknikari bakarra dago, eta 2010ean 8.000 eta 9.500 langileko teknikari bat egotea gura dute.
|
|
|
Estatutuak kolektibo horren eskubideen hobekuntza ekarriko du, bai eta zenbait betebehar ere.
|
Lan
arriskuen prebentzioa arautzea, langilearentzako berme ekonomikoa, menpeko autonomoaren lanbide erregimena, 30 urtetik beherako seme alabak kontratatzeko aukera, edota Lan Autonomoaren Kontseiluaren sorrera dira, besteak beste, Langile Autonomoaren Estatutuaren Lege berriaren edukiak. Lortutako hobekuntzen artean ondokoak aipa ditzakegu:
|
|
|
EESEk, besteak beste, honako alderdi hauek barne hartuko lituzke:
|
lan
arriskuak prebenitzeko eredua; lan osasunari arreta emateko sistema publiko integrala; lanbideen arteko gutxieneko soldata zehaztea; lan egutegi propioa egitea; gizarte segurantzako sistema propioa sortzea (pentsioak) eta haren finantza eta antolaketa zehaztea; lan politika aktiboak, lan zerbitzuak edo institutuak sortzea (Nafarroan, EAEn eta Iparraldean); lanbide heziketarako sistema propioa; ga... hala nola, Lan Harremanen Kontseilua, Lan Epaitegia, Kontseilu Ekonomiko eta Sozialak, Iparraldeko Garapen Kontseilua, Industria Mahaia, Funtzio Publikoaren Kontseilua, Osalan eta Lan Osasunaren Institutu Nazionala (INSL) krisi sakonean dago gaur egun eta abar.
|
|
|
5 Haurdunaldi bitarteko arriskua dagoenean,
|
Lan
arriskuen Prebentzioari buruzko azaroaren 8ko 31/ 1995 Legearen 26 artikuluan, 2 eta 3 idatz zatietan ezarritakoaren arabera, kontratuaren etetea amaituko da amatasun biologikoaren ondoriozko kontratu etetea hastean edo langilea bere lanpostuan edo bere egoerarekin bat datorren beste lanpostu batean berriro lanean hasteko ezintasuna desagertzean.
|
|
|
Lege honek
|
laneko
arriskuak prebenitzeko arautegiaren esparruan erabiltzen dituen definizioak gorabehera, lan arriskuaren, lanbide gaixotasunaren eta gaixotasun arruntaren kontzeptuak nahiz Gizarte Segurantzaren arautegian gertakizun horientzat jasotako araubide juridikoa aplikagarri izango dira, arautegi horren esparruan duten esangurarekin eta esparru horretan ezarri ondoreekin.
|
|
|
Lege honek laneko arriskuak prebenitzeko arautegiaren esparruan erabiltzen dituen definizioak gorabehera,
|
lan
arriskuaren, lanbide gaixotasunaren eta gaixotasun arruntaren kontzeptuak nahiz Gizarte Segurantzaren arautegian gertakizun horientzat jasotako araubide juridikoa aplikagarri izango dira, arautegi horren esparruan duten esangurarekin eta esparru horretan ezarri ondoreekin.
|
|
|
Lege honetan,
|
lan
arriskuak prebenitzeko politika bideratzen da eragingarritasun, koordinazio eta partaidetza printzipioetan oinarrituta. Politika hori botere publikoen jardun multzoa da, lan baldintzak hobetzea sustatu bekumenak dituzten administrazio publihar duena, langileen osasunak eta segurtasunak babes gehiago izan dezaten.
|
|
|
|
Lan
arriskuen
|
|
|
Halaber, Espainiako barne antolamenduak beharrizan bikoitza du. Batetik, amaitu behar da,
|
lan
arriskuak prebenitzeko politikan dagoen batasunik ezarekin; batasunik eza indarreko arautegigia barreiatua da, denboran pilatu dire barreiatuaren ezaugarri da, eta arautelako lerrun zein joera oso desberdinekotituzioaren aurrekoak. Bestetik, dagoe arauak, horietako asko Espainiako Konsneko zaharkiturik dauden arauketak eguneratu behar dira, eta aurretiaz aintu.
|
|
|
Hori guztia dela eta, lege honen xede da beharrezko bermeen eta erantzukizunen oinarrizko arautegia finkatzea, lan baldintzek eratorritako arriskuen aurka, langileen osasuna maila egokian babes dadin. Gainera, xede hori bat etorri behar da
|
lan
arriskuak prebenitzeko politika koherente, koordinatu eta eragingarriarekin.
|
|
|
5
|
Laneko
arriskuek hala eskatzen dutenean, langileen osasun egoera aldian aldian zaintzeko eskubideak iraungo du, lan harremanak amaituta ere, erregelamendu bidez ezarritakoaren arabera.
|
|
|
|
Lan
arriskuak prebenitzeko plana, lege honen 16 artikuluaren 1 idatz zatiak ezarritakoa aintzat hartuta.
|
|
|
1 Lantoki berean bi enpresa edo gehiagoko langileek jarduerak gauzatzen dituztenean, enpresa horiek lankidetzan aritu dira,
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia aplikatzeari dagokionez. Horretarako, enpresa horiek beharrezko koordinazio bideak ezarriko dituzte, lan arriskuak babestu eta prebenitzeari dagokionez, eta euren langileei horien gaineko informazioa emateari dagokionez, lege honen 18 artikuluko 1 idatz zatiak ezarritakoaren arabera.
|
|
|
1 Lantoki berean bi enpresa edo gehiagoko langileek jarduerak gauzatzen dituztenean, enpresa horiek lankidetzan aritu dira, lan arriskuak prebenitzeko arautegia aplikatzeari dagokionez. Horretarako, enpresa horiek beharrezko koordinazio bideak ezarriko dituzte,
|
lan
arriskuak babestu eta prebenitzeari dagokionez, eta euren langileei horien gaineko informazioa emateari dagokionez, lege honen 18 artikuluko 1 idatz zatiak ezarritakoaren arabera.
|
|
|
3 Berezko jardueraren obra edo zerbitzuak beste enpresa batzuekin kontratatzen edo azpikontratatzen dituzten enpresek, obra edo zerbitzu horiek euren lantokietan gauzatzen badira, zaindu dute kontratari eta azpikontratari horiek
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dutela.
|
|
|
a) Enpresan prebentzioa izatea ahalbidetzen duen
|
lan
arriskuak prebenitzeko plana diseinatu, ezarri eta aplikatzea.
|
|
|
1 Langileek enpresan parte hartzeko eskubidea dute,
|
laneko
arriskuak prebenitzearekin zerikusia duten gaietan.
|
|
|
2 Enpresa batzordeei, langileen eskuordeei eta sindikatu eskuordeei dagokie, Langileen Estatutuak, Administrazio Publikoen Zerbitzupeko Langileen Ordezkaritza organoen Legeak eta Sindikatu askatasunari buruzko Lege Organikoak aitortutakoaren arabera, langileen interesak defendatzea,
|
laneko
arriskuak prebenitzearen inguruan. Horretarako, langileen ordezkariek egikarituko dituzte arau horiek ezarri eskumenak, informazioari, kontsulta eta negoziazioari, ikuskatze eta kontrolari, eta enpresetan zein organo eta auzitegi eskudunetan akzioak egikaritzeari buruzkoak.
|
|
|
1 Prebentziorako eskuordeak dira
|
lan
arriskuen prebentzio arloan eginkizunak dituzten langileen ordezkariak.
|
|
|
Orobat, negoziazio kolektiboan edo Langileen Estatutuaren 83 artikuluko 3 idatz zatiak jaso akordioen bidez erabaki daiteke lege honetan prebentziorako eskuordeei aitortutako eskumenak hitzarmenean edo aipatu akordioetan sortutako organo bereziek egikaritzea. Organo horiek eskumen orokorrak izan ditzakete, erabakitako inguruabarren eta modalitateen arabera, hitzarmenaren edo akordioaren aplikazio esparruko lantoki guztiei begira, lantoki horietan
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia hobeto betetzea sustatzeko.
|
|
|
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzeko, langileen lankidetza sustatzea zein bultzatzea.
|
|
|
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia bete dadin, zaintza eta kontrol lanak egitea. Lege honen 38 artikuluko 2 idatz zatian xedatutakoaren arabera, segurtasun eta osasuneko batzorderik ez duten enpresetan, horretarako behar beste langilerik ez izateagatik, prebentziorako eskuordeek egikarituko dituzte lege honetan segurtasun eta osasunerako batzordeari eratxikitako eskumenak.
|
|
|
a) Teknikariei laguntzea, laneko ingurunearen prebentzio izaerako ebaluazioetan, bai eta, lege honen 40 artikuluak ezarritakoaren arabera, Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileei laguntzea ere, horiek lantokietan egiten dituzten bisita eta egiaztapenetan,
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela egiaztatzeko. Ikuskatzaile horiei egin diezazkiekete egokitzat jotzen dituzten oharrak
|
|
|
Segurtasun eta osasuneko batzordea parte hartzeko erakunde parekidea eta kide anitzekoa da,
|
lan
arriskuak prebenitzeko arloan enpresaren jardunak erregulartasunez eta aldizkakotasunez kontsultatzeko.
|
|
|
Lantokietara egiten diren bisitetan,
|
lan
arriskuen prebentzioari buruzko arautegia betetzen dela ziurtatzeko, Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileak bertara doala komunikatu behar die enpresaburuari edo horren ordezkariari zein ikuskatu beharreko pertsonari, segurtasun eta osasuneko batzordeari, prebentziorako eskuordeari edo, horrelakorik izan ezean, langileen lege ordezkariei, bisitak iraun bitartean horiek lagundu eta egokitz...
|
|
|
4 Ordezkaritza handieneko sindikatu erakundeak eta enpresaburuen erakundeak kontsultatuko dira, Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzak
|
laneko
arriskuak prebenitzeko arloan jarduteko planak egin aurretik, bereziki, sei langile baino gutxiagoko enpresentzako programa bereziak egin aurretik. Orobat, plan horien emaitzen gaineko informazioa emango zaie hauei.
|
|
|
Aurreko bi lerrokadetan aipatu subjektuek informazioa eman dute, langileek horiek erabiltzeko modugokian maneiatu edo erabiltzearen ondoriozko
|
lan
arriskuak zehazteko. zuzena, hartu beharreko prebentzio neurri gehigarriak eta horiek ohiko moduan erabiltzearen zein modu eze
|
|
|
1 Enpresaburuek
|
lan
arriskuak prebenitzeko dituzten betebeharrak ez betetzeak administrazio erantzukizunak sortuko ditu, bai eta, hala denean, zigor erantzukizunak eta ez betetze horrek erator ditzakeen kalte galeren ondoriozko erantzukizun zibilak ere.
|
|
|
1 Laneko eta Gizarte Segurantzakorrekoak izateagatik, 44 artikuluan eza ikuskatzaileak egiaztatzen duenean
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia hautsi dela, enpresaburuari aginduko dio antzemandako akatsak ongitzea, salbu eta, arriskuak larriak eta hur hurri geldiaraztea erabaki daitekeenean. Hori guztia hala da, kasuan kasuko zehapen proposamena gorabehera.
|
|
|
1 Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileak egiaztatzen duenean
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia aintzat ez hartzeak, bere ustez, langileen segurtasun eta osasunerako arrisku larri eta hur hurrekoa dakarrela, lan edo zeregin horiek berehala geldiaraztea agin dezake. Neurri hori enpresa erantzuleari komunikatuko zaio, eta horrek geldiaraztearen berri emango die ukitutako langileei, segurtasun eta osasuneko batzordeari, prebentziorako eskuordeari edo, horrelakorik izan ezean, langileen ordezkariei.
|
|
|
|
Lan
arriskuen Prebentzioari buruzko Legea
|
|
|
§2 Azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea,
|
Lan
arriskuen Prebentzioari buruzkoa 231
|
|
|
Egin eginean ere, prozesu demokratiko horren ondorio diren lan arauak jaso dira liburuki honetan, bi hizkuntzatan, gaztelaniaz eta euskaraz, eta zehatzago esanda honako hauek: martxoaren 24ko 1/ 1995 Legegintzazko Errege dekretua, Langige Lege dekretua, Lan harremanei buruzkoa; urtarrilaren 26ko 84/ 1996 Errege dekretua, Gizarte Segurantzan Enpresak Inskribatzeari, eta Langileen Afiliazioari, Altei, Bajei eta Datu aldaketei buruzko Erregelamendu Orokorra onetsi duenaleen Estatutuari buruzko Legearen testu bategina onetsi duena; azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea,
|
Lan
arriskuen Prebentzioari buruzkoa; abuztuaren 2ko 11/ 1995 Lege Organikoa, Sindikatu askatasunari buruzkoa; martxoaren 4ko 17/ 1977 Erre
|
|
|
e) Jarduerak koordinatzeko hartutako neurriak,
|
lan
arriskuak prebenitzeari dagozkionez.
|
|
|
Langilea
|
lan
arriskuetatik babesteko, ez da nahikoa enpresaburuak behar besteko multzo zabala osatzen duten eginbehar eta betebehar j akin batzuk betetzea, eta are gutxiago gauzatutako arrisku egoerak gerogarrenean zuzentzea. Bada, lege honek lan arriskuak prebenitzeko ezarritako ikuspegi berrian, oinarrizko osagai dira, prebentzioaren plangintza, enpresa egitasmoa diseinatzen denetik; lanari datxezkion arriskuen hasierako ebaluazioa eta ebaluazio horren aldizkako eguneratzea, inguruabarrak aldatu ahala; aurkitutako arriskuen izaerarekin bat datozen neurri koherente eta oro hartzaile batzuen antolaketa; eta neurri horien eragingarritasunaren inguruko kontrola.
|
|
|
Langilea lan arriskuetatik babesteko, ez da nahikoa enpresaburuak behar besteko multzo zabala osatzen duten eginbehar eta betebehar j akin batzuk betetzea, eta are gutxiago gauzatutako arrisku egoerak gerogarrenean zuzentzea. Bada, lege honek
|
lan
arriskuak prebenitzeko ezarritako ikuspegi berrian, oinarrizko osagai dira, prebentzioaren plangintza, enpresa egitasmoa diseinatzen denetik; lanari datxezkion arriskuen hasierako ebaluazioa eta ebaluazio horren aldizkako eguneratzea, inguruabarrak aldatu ahala; aurkitutako arriskuen izaerarekin bat datozen neurri koherente eta oro hartzaile batzuen antolaketa; eta neurri horien eragingarritasuna... Orobat, ikuspegi berri horren oinarrizko osagaikuntza, langileek hobeto ezagutu ditza dira langileen informazioa eta prestaten, lanak eratorritako arriskuen benetako norainokoa eta arrisku horiek prebenitzeko zein saihesteko modua; informazio eta prestakuntza hori bat etorri behar da lantoki bakoitzaren ezaugarriekin, lantoki bakoitzean lan egiten duten pertsonen ezaugarriekin eta langileek gauzatzen duten jarduerarekin.
|
|
|
Espainian innei? eratxiki die
|
laneko
arriskuak predarrean dagoen ordezkaritza sistema kolektiboa oinarri hartuta, legeak prebentziorako eskuorde deritzenei, ordezkaritza organoen esparruan, langileen ordezkarien artean, langileen ordezkariek eurek hautatzen dituztebenitzeko eginkizun bereziak egikaritzea, horretarako behar besteko eskumenak, ahalmenak eta bermeak aitortuz. Horrez gain, Espainiako lan antolamenduan sustraitua eta tradizio handikoa den erakundearen jardunari eutsiz, segurtasun eta osasuneko batzordeak bere baitara biltzen ditu aipatu ordezkariak eta enpresaburua, arriskuak prebenitzeko arloan partaidetza orekatua izan dadin.
|
|
|
1 artikulua.
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia
|
|
|
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia osatzen dute lege honek, lege hau garatu edo osatzen duten xedapenek eta lan esparruan prebentzio neurriak hartzarmen bidezkoak izan arren.tzeko aginduak jaso dituzten arauek edo esparru horretan halako neurriak sor ditzaketen arauek, horiek lege zein hi
|
|
|
2 Aurreko paragrafoan ezarri xedeak erdiesteko, administrazio publikoek sustatuko dute prebentzio arloko heziketa hobetzea, hezkuntza maila desberdinekaintzan, bai eta
|
lan
arriskuak prebenitan eta, batez ere, lanbide kualifikazioen sistema nazionalaren prestakuntza estzeko behar besteko giza baliabideen prestakuntza egokia izatea ere.
|
|
|
3 Orobat, administrazio publikoek sustatuko dituzte bigarren artikuluko lehenengo idatz zatiak aipatu subjektuek gauzatutako jarduerak, laneko segurtasun eta osasun baldintzak hobetu eredu berriak ikertu eta gehitzeko, eta prebentzio egitura eragingarriak susta eta
|
lan
arriskuak murrizteko, babestzeko.
|
|
|
1 Lege honetan xedatutakoa betetzeko, lan arloan eskumena duten administrazio publikoek gauzatuko dituzte prebentzioa sustatzeko eginkizunak, aholkularitza teknikoa eta euren aplikazio esparruko subjektuek
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzearen gaineko ikuskapena eta kontrola. Horrez gain, administrazio publiko horiek modu honetara zehatuko dituzte arautegi horren inguruko arau hausteak:
|
|
|
b)
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela zainduz, ikuskatzeeta kontrol jardunen bidez. Ondore horietarako, behar besteko aholkularitza eta laguntza teknikoa emango dute, arautegi hori hobeto betetzeko, eta programa bereziak egingo dituzte, kontrola eragingarriagoa izan dadin.
|
|
|
c) Lege honen aplikazio esparruko subjektuek betetzen ez dutenean
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia, ez betetze horiek zehatuz, lege honetako VII. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
b)
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arloan, prestakuntza, informazio, ikerketa, azterketa eta zabalkunde jarduerak sustatzea, eta, hala denean, gauzatzea. Behar izanez gero, koordinazio eta elkarlan egokia izango da, autonomia erkidegoetako prebentzio arloko organo teknikoekin, horiek arlo honetan dituzten eginkizunak gauzatzean.
|
|
|
1 Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzari
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia zaindu eta kontrolatzeko eginkizuna dagokio.
|
|
|
a)
|
Lan
arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela ikuskatzea, bai eta prebentzio arloan lan baldintzetan eragina duten arau juridiko teknikoak betetzen direla ere, nahiz eta zuzenean arau horiek lan arautegiaren izaera izan ez. Ikuskatzailetzak kasuan kasuko zehapena proposatuko dio eskumena duen lan agintaritzari, lan arriskuak prebenitzeko arautegia hautsi dela egiaztatzen duenean, lege honetako VII. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
a) Lan arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela ikuskatzea, bai eta prebentzio arloan lan baldintzetan eragina duten arau juridiko teknikoak betetzen direla ere, nahiz eta zuzenean arau horiek lan arautegiaren izaera izan ez. Ikuskatzailetzak kasuan kasuko zehapena proposatuko dio eskumena duen lan agintaritzari,
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegia hautsi dela egiaztatzen duenean, lege honetako VII. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Lan agintaritza informatzea heriotza eragin duten lan istripuez, lan istripu oso larriez edo larriez, eta osterantzeko lan istripuez, halakoetan informazioa ematea beharrezkotzat jotzen bada, lan istripuaren ezaugarriak edo horrek ukitutako subjektuak direla-eta. Halaber, Ikuskatzailetzak lanbide gaixotasunez informatuko du lan agintaritza, kalifikazio horiek izanez gero, eta, orokorrean, lan agintzaritzaknitzeko arautegia bete dadin. hala eskatu badu,
|
lan
arriskuak prebe
|
|
|
Zeregin horiek gauzatzean, aipatu administrazioetako funtzionario publikoek, aurreko paragrafoak jasotako
|
lan
arriskuak prebenitzeko arloan lan teknikoak gauzatzen badituzte, aholkularitza, informazio eta egiaztatze eginkizunak gauza ditzakete, enpresa eta lantokietako segurtasun eta osasun baldintzen inguruan; eginkizun horiek gauzatuko dituzte, artikulu honen 3 idatz zatian ezarritakoaren ildotik eta lege honen 43 artikuluak aipatu agindeiak egiteko gaitasunarekin, betiere erregelamenduek ezarritakoa a...
|
|
|
|
Lan
arriskuen, lan istripuen eta lanbide gaixotasunen gainean, prebentziorako arauak egitea zein horiek betetzen direla kontrolatzea, prebentzioa sustatzea, eta ikerketa eta ikuskatze epidemiologikoa egitea dela eta, lan, osasun eta industria arloetan eskumenak dituzten administrazioen jardunak koordinatzeko beharra sortzen da, langileen segurtasuna eta osasuna modu eragingarriagoan babesteko....
|
|
|
Lan baldintzak hobetu eta langileen laneko segurtasuna eta osasuna babesteko kudeaketaren plangintzan, programazioan, antolaketan eta kontrolean, enpresaburuek eta langileek duten partaidetza, ordezkaritza handieneko enpresaburuen erakundeen eta sindikatu erakundeen bidez,
|
lan
arriskuak prebenitzeko politikaren oinarrizko printzipioa da, lurralde desberdinetan eskudunak diren administrazioek garatu behar dutena.
|
|
|
3 Batzordeak eskumena izango du administrazio publiko eskudunek gauzatzen dituzten jardunen gainean, lege honen 7, 8, 9 eta 11 artikuluek aipatu
|
lan
arriskuen prebentzioa sustatzeari, aholkularitza teknikoari, eta ikuskatze eta kontrolari dagokienez. Berebat, Batzordeak jardun horien inguruko informazioa eman eta proposamenak egin ditzake, berariaz, honako hauek aintzat hartuta:
|
|
|
14 artikulua.
|
Lan
arriskuen aurrean babesa izateko eskubidea
|
|
|
Eskubide horrek enpresaburuarentzat dakar langileak
|
lan
arriskuetatik babesteko eginbeharra
|
|
|
2 Babes eginbeharra betetzeko, enpresaburuak bere zerbitzupean dauden langileen segurtasuna eta osasuna babestu ditu, lanarekin zerikusia duten alde guztietan. Ondore horietarako, enpresaburuak, bere erantzukizunen esparruan,
|
lan
arriskuak prebenituko ditu, enpresan prebentzio jarduera ezarriz, eta langileen segurtasun eta osasuna babesteko behar besteko neurriak hartuz; horretarako, aintzat hartuko ditu hurrengo artikuluetan jasotako berezitasunak, lan arriskuak prebenitzeko planari, arriskuak ebaluatzeari, langileen informazioa, kontsulta zein partaidetza eta prestakuntzari, larrialdietan eta arrisku larri eta hur hurre... Horrez gain, enpresaburuak lan arriskuak prebenituko ditu, erakunde bat eratuz eta behar besteko tresnen bidez, lege honen IV. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
2 Babes eginbeharra betetzeko, enpresaburuak bere zerbitzupean dauden langileen segurtasuna eta osasuna babestu ditu, lanarekin zerikusia duten alde guztietan. Ondore horietarako, enpresaburuak, bere erantzukizunen esparruan, lan arriskuak prebenituko ditu, enpresan prebentzio jarduera ezarriz, eta langileen segurtasun eta osasuna babesteko behar besteko neurriak hartuz; horretarako, aintzat hartuko ditu hurrengo artikuluetan jasotako berezitasunak,
|
lan
arriskuak prebenitzeko planari, arriskuak ebaluatzeari, langileen informazioa, kontsulta zein partaidetza eta prestakuntzari, larrialdietan eta arrisku larri eta hur hurrekoetan jarduteari eta osasunaren zaintzari dagokienez. Horrez gain, enpresaburuak lan arriskuak prebenituko ditu, erakunde bat eratuz eta behar besteko tresnen bidez, lege honen IV. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Ondore horietarako, enpresaburuak, bere erantzukizunen esparruan, lan arriskuak prebenituko ditu, enpresan prebentzio jarduera ezarriz, eta langileen segurtasun eta osasuna babesteko behar besteko neurriak hartuz; horretarako, aintzat hartuko ditu hurrengo artikuluetan jasotako berezitasunak, lan arriskuak prebenitzeko planari, arriskuak ebaluatzeari, langileen informazioa, kontsulta zein partaidetza eta prestakuntzari, larrialdietan eta arrisku larri eta hur hurrekoetan jarduteari eta osasunaren zaintzari dagokienez. Horrez gain, enpresaburuak
|
lan
arriskuak prebenituko ditu, erakunde bat eratuz eta behar besteko tresnen bidez, lege honen IV. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
3 Enpresaburuak bete ditu
|
lan
arriskuak prebenitzeko arautegian ezarri betebeharrak.
|
|
|
16 artikulua.
|
Lan
arriskuak prebenitzeko plana, arriskuak ebaluatzea eta prebentzio jarduera planifikatzea
|
|
|
1
|
Lan
arriskuen prebentzioa enpresako kudeaketa sistema nagusira bildu da, hala enpresako jarduera guztiei dagokienez, nola enpresako hierarkia maila guztiei dagokienez, hurrengo lerrokadak aipatu lan arriskuak prebenitzeko plana ezarri eta aplikatuz
|
|
|
1 Lan arriskuen prebentzioa enpresako kudeaketa sistema nagusira bildu da, hala enpresako jarduera guztiei dagokienez, nola enpresako hierarkia maila guztiei dagokienez, hurrengo lerrokadak aipatu
|
lan
arriskuak prebenitzeko plana ezarri eta aplikatuz
|
|
|
|
Lan
arriskuak prebenitzeko plan horrek bildu behar ditu, erregelamenduaksan arriskuak prebenitzeko ekintza gauza dadin beharrezko antolaketa egitura, erantzukizun, eginkizun, praktika, prozedura, prozesu eta baliabideak. ezarritakoaren ildotik bildu ere, enpre
|
|
|
2 Arriskuak prebenitzeko plana kudeatu eta aplikatzeko oinarrizko tresnak dira
|
lan
arriskuak ebaluatzea eta prebentzio jardueraren plangintza, faseka gauza daitezkeenak, modu programatuan. Tresna horiek hurrengo paragrafoek jaso dituzte:
|
|
|
1
|
Lan
arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 32bis artikuluak xedatutakoa aplikatuko da urriaren 24ko 1627/ 1997 Errege dekretuak, eraikintza obretan segurtasun eta osasunaren gutxieneko xedapenak ezartzeari buruzkoak, arautu eraikintza obretan, ondoko berezitasunekin:
|