|
2000
|
|
|
Hirugarrenak ez
|
zuen
hitzik esaten.
|
|
|
Argi zegoen maisuak ere bazekiela gertatutakoaren berri, baina ez
|
zuen
hitzik esaten. Egoerak ihes egin zion, eta errudun aurki  tzen zuen bere burua.
|
|
2001
|
|
|
Baina ez zen mugitu ere egin. Ez
|
zuen
hitzik esan. Bortitzago bultzatu nuen, ohetik bota arte.
|
|
|
Adi zegoen Lucas haiei begira Matias heldu zenean. Bizikleta zuhaitz batean bermatu eta irribarre exageratua egin zion Lucasi, baina ez
|
zuen
hitzik esan bankuan eseri arte:
|
|
|
Juliak ziurtasunez hartu eta zerbait idatzi zuen paper batean. Ez
|
zuen
hitzik esan. Komunikazioa eten zutenean, libretatik idatzitako papera moztu, tolestu eta poltsan sartu zuen.
|
|
2003
|
|
|
Rakelek ez
|
zuen
hitzik esan. Bat batean energiarik gabe geratu zela zirudien.
|
|
2004
|
|
|
Neskatoa atariraino etorri zen, segundo batez gora begiratu zuen, Pablorenera. Bete zituen ontziak esnez, begiratu zuen gora, eta igual ez
|
zuen
hitzik esan edo keinurik egin, baina Pablori iruditu zitzaion bekainak altxatu zituela eta eskuarekin agur ere egin ziola, eta ezpainekin esan ziola" bihar ere etorriko naiz", eta igual" guapo" ere esan ziola, deskuidoan, eta azkenik, asto gainera egin zuela salto, trebetasun harrigarriz eta begirada Pabloren leihotik kendu barik, azken baldintza horrek asko zailtzen zuen arre...
|
|
2006
|
|
|
Edo bezpera gaueko nire arima biki hura agure erkindu bat zela ikusi berri banu bezala. Ez
|
zuen
hitzik esan, baina irribarrez geratu zitzaidan begira, egun on esanez bezala, edo nigan eguzki jaioberria ikusiko balu moduan.
|
|
2007
|
|
|
Harridurak tokia kendu zion izuari bere begi bakarrean. Ez
|
zuen
hitzik esaten, baina buruarekin ezetz eta ezetz egiten zuen.
|
|
|
Astindutxo batean pixka bat lurrera erori zitzaion, limoi zati bat eta guzti. Ahoarekin helduta zekarren Franziskaner botila mahai gainean utzi arte ezin izan
|
zuen
hitzik esan.
|
|
2008
|
|
|
Ustekabe atsegina hartu nuen, izan ere kointzidentzia handia zen, hirurehun eserleku baino gehiago duen hegazkin batean, bioi elkarren ondoan egokitzea. Ez
|
zuen
hitzik esan. Irribarre estu bat egin, gauzak goiko armairuan utzi, eseri, eta gerrikoa lotu zuen.
|
|
|
Kontzertu osoan ez
|
zuen
hitzik esan, musikariak aurkezteko izan ezik, eta burua makurtuz adierazi zuen esker ona. Agurrean ere, mundu osoko agertokiak zapaldu dituen artista laudatuaren irudiari Asti jaioterriko erretiroan bizi den gizon apal eta lotsatiarena gailendu zitzaion.
|
|
2009
|
|
|
ikaskideek ez bezala, zeinek. Hemen, jauna!? erantzuten baitzuten beren izenak entzun ahala, Ligoriok ez
|
zuen
hitzik esaten, noski, baina belarriak itxuragabeki tentetzen bai, Ildefonsok berak hala kontatzen zuen behinik behin, auskalo?; esan nahi baita guztiek maite zutela eta guztiek zaindu nahi zutela Ligorio, eta, jakina, nola untxia lasaia baitzen eta nola egun osoan jaten egoten baitzen, ikaragarri gizendu zen azkenean; eta orduan, gertatu beharrekoa gertatu zen, zeren, maisua ikasleei kapelupeko u... –Neska mutilak, ongi konturatuko zineten bezala, mahukapean ez dut untxirik, eta kapelupean ere ez dago??; hura esan ahala, ordea, kapeluan kabitzen ez zelako edo, untxiak kapelua astindu eta isatsa atera zuen, maisua nabarmen utziz; han izan ziren barreak eta irri karkailak!; maisuaren hitzak aintzakotzat hartuz gero, gainera, badirudi orduantxe bururatu zitzaiola Ildefonsori, estutasunetik ateratzeko edo, astebete lehenago Charles Chaplinen City Lights filma ikusi izanak ere izango zuen nolabaiteko eragina?, onddo kapela buruan jartzea eta Charlot imitatzen hastea, neska mutilen algaren artean:
|
|
|
Walter Pandianiren inguruan ez
|
zuen
hitzik esan, dena dela. Zigandak eta Goikoetxeak baztertuta zeukaten aurrelari uruguaitarra biak Osasunan lanean ari zirenean, baina Pandiani sasoirik onenera itzultzea lortu du Camachok.
|
|
|
hain untxizale bihurtu ziren hauek, non, berandu gabe, maskotatzat hartu, kaiola batean sartu eta eskolan –gelan, alegia, gela bakarreko eskola baitzen, sei eta hamalau urte bitarteko umeak hartzen zituena– zaintzera obligatu baitziren, batean batek belarra ekartzen ziola eta bestean beste batek azenario pare bat... honek kaiola garbitzen zion eta horrek ura ematen; izena ere jarri zioten –Ligorio–, baita gelako zerrendan sartu ere... eta are gehiago, zerrenda irakurtzerakoan harena ere irakurtzen zuen maisuak, untxia ikasle bat gehiago balitz bezala: ikaskideek ez bezala, zeinek" Hemen, jauna!" erantzuten baitzuten beren izenak entzun ahala, Ligoriok ez
|
zuen
hitzik esaten, noski, baina belarriak itxuragabeki tentetzen bai, Ildefonsok berak hala kontatzen zuen behinik behin, auskalo...; esan nahi baita guztiek maite zutela eta guztiek zaindu nahi zutela Ligorio, eta, jakina, nola untxia lasaia baitzen eta nola egun osoan jaten egoten baitzen, ikaragarri gizendu zen azkenean; eta orduan, gertatu beharrekoa gertatu zen, zeren, maisua ikasleei kapelupeko... " Neska mutilak, ongi konturatuko zineten bezala, mahukapean ez dut untxirik, eta kapelupean ere ez dago..."; hura esan ahala, ordea, kapeluan kabitzen ez zelako edo, untxiak kapelua astindu eta isatsa atera zuen, maisua nabarmen utziz; han izan ziren barreak eta irri karkailak!; maisuaren hitzak aintzakotzat hartuz gero, gainera, badirudi orduantxe bururatu zitzaiola Ildefonsori, estutasunetik ateratzeko edo –astebete lehenago Charles Chaplinen City Lights filma ikusi izanak ere izango zuen nolabaiteko eragina–, onddo kapela buruan jartzea eta Charlot imitatzen hastea, neska mutilen algaren artean:
|
|
2010
|
|
|
Barruko emozioa salatuko
|
zuen
hitzik esan gabe, indar guztiekin heldu zion Oihanak aitari, eta bere bizitzako bidaiarik zirraragarrienari ekin zion.
|
|
|
Hala zirudien, berak ere jakin mina zeukala. Baina Martinek ez
|
zuen
hitzik esaten. Berriro ere, laukiaren baitan zebilen alde batetik bestera.
|
|
|
" Zaldi horiekin, zazpi edo zortzi ordutan jarriko ginateke Frantzian", erantzun zion berak. Gazteak ez
|
zuen
hitzik esan. " Zuen etxeak ba al du gordelekurik?", galdetu zion.
|
|
2011
|
|
|
Gero, Anjel etorri zen. Geltokira joan ginen eta ez
|
zuen
hitzik esaten ez euskaraz ez gaztelaniaz. Bakarrik bi hatz jartzen zituen maleta seinalatuz Norvegian bi zituela esateko.
|
|
|
Giovannik ez
|
zuen
hitzik esan baina gorrotoak bihotzeko atean deika zuela nabari zuen. Pinelli, anarkista errugabearen irudia ezin zuen burutik kendu.
|
|
2012
|
|
|
Franek ez
|
zuen
hitzik esan, baina burua emeki aurrerantz makurtuz erantzun zion lagunari. Beñatek berriz ekin zion:
|
|
|
Ezin esan nuen. Ez
|
zuen
hitzik esan; eta nik ahaleginak eginda ere ezin nuen silabarik ebaki. Dardar ikara hotz batek korritu zidan gorputza; eraman ezinezko larritasuna gaineratu zitzaidan; jakin min izugarri bat sartu zitzaidan ariman; eta eserlekuan atzera eginda, arnasestuka eta geldi geldi geratu nintzen denbora puska batez, begiak Berenizerengan finkaturik.
|
|
|
Neu hasi nintzen istorio osoa kontatzen, eta hark arreta handiz entzun zuen, ia txunditzeraino, eta batez ere janariz eta munizioz hornitzeko egin behar izan nituen gauza harrigarriak entzutean; eta nire kontakizuna mirariz betea zegoenez gero, bihotza jota utzi zion. Baina bere buruaz gogoeta egin, eta berari bizia salbatzeko han babestua egon nintzela bururatu zitzaionean, ezin izan zien malkoei eutsi, eta ezin izan
|
zuen
hitzik esan.
|
|
|
Tamala erakusten zuen kristaua ez zelako, eta beste munduan bere arima ez zelako inoiz Grigori Aleksandrovitxen arimarekin elkartuko, eta honek paradisuan beste emakumeren bat hartuko zuelako lagun. Burura etorri zitzaidan hil aurretik bataiatzea; proposatu egin nion; ezbaiti begiratu zidan, eta puska luze batean ezin izan
|
zuen
hitzik esan; noizbait erantzun zidan jaiotzetik zeukan fedeari atxikirik hilko zela. Horrela igaro zen egun osoa.
|
|
2013
|
|
|
Erretilua hartu eta pasteltxoak usaindu ondoren bata bestearen atzetik irentsi zituen, apurrei mahai gainera erortzen utziz. Ez
|
zuen
hitzik esan denak jan zituen arte. Amaitutakoan hatz mamiekin bildu zituen kondarrak, eta ahoratu haiek ere.
|
|
2014
|
|
|
Mikel Strogoffek ez
|
zuen
hitzik esan. Bidean berak eraman zuen Nadiaren eskua, eta ez Nadiak harena.
|
|
|
«Konpainiako gutun konfidentzialak irakurtzen dituzu?» galdegin nion. Ez
|
zuen
hitzik esateko. Asko dibertitu nintzen.
|
|
2015
|
|
|
ederra, alaia, begirada bizi ilun eta irribarre zabal zurikoa. Ez zuen euskaraz egiten, gaztelaniaz ere erdipurdi, baina keinuz eta imintzioz osatzen
|
zuen
hitzez esan ezin zuena. Aisha zer moduz galdetu genion guk sartu bezain laster, gaixo ote zegoen, eta berak ezetz:
|
|
|
Urduri eta zurbil haiek ere. Hiruretako inork ez
|
zuen
hitzik esaten asmatu luzaroan. Ahedoren atzean, aldiz, hoteleko pasilloan, hitz ozenak eta marruak entzuten ziren.
|
|
|
haren oroitze guzian eta haren aurrekoenean ere halaxe zela ohitura, pilotak entregatzekoa, eta ez bazituen eman nahi, Gobernadore jaunaren eskuetan paratu zela asuntoa. Orduan, Maleneko Juan Navarro errejidore lehenak hartu
|
zuen
hitza esanez: «que dicho Escudero estaba dispuesto a entregar las pelotas pero si el Ayuntamiento le cedía un lugar para amontonar sus helechos».
|
|
2016
|
|
|
Sorbaldak altxatu eta argia itzali zuen. Nire aurretik irten zen kanpora, ilunpean, eta ez
|
zuen
hitzik esan hesi atera iritsi arte, erdibidean Lalumìa andreak, leihotik begira, egin zion «Gabon» agurrari erantzuteko eta, hesi ate ondoan geundela, niri berarekin Giovanni n afaltzea proposatzeko izan ezik.
|
|
2017
|
|
|
Zaharrenak ez
|
zuen
hitzik esan. Aurpegi beltza mizpirondoaren enbor kiribiltsua bezain zimurra hauts kolorekoa egin zitzaion... oso hauts kolorekoa.
|
|
|
Zorbak ezpainak tximurtu zituen baina ez
|
zuen
hitzik esan. Bakarrik kurriska batzuk egin zituen, jipoitutako txakur fidelak bezala.
|
|
|
Dena dela, Faulknerren biografian bada atal bat aski ezaguna, hain zuzen bere haurtzaroa, eta horrekin batera bere jatorria; bere odola, idazlearentzat hainbesteko garrantzia
|
zuen
hitzarekin esateko. Aipa ditzagun, azaletik bada ere, atal horretako datu bat edo beste, idazlearen bizitza eta obra markatu zutenak.
|
|
|
Ez
|
zuen
hitzik esan. Arnasaz puztu, besterik ez zuen egin, lehertzera balihoa bezala.
|
|
|
Gustora esango zien ea nortzuk ziren beraiek bera han gordeta edukitzeko. Baina isilik geratu zen eta ez
|
zuen
hitzik esan egun oso batean.
|
|
|
–Bai? , galdetu zion andreak, gizonak ez
|
zuen
hitzik esaten eta.
|
|
|
Baina Karrek ez zion ezer kontatzen psikologoari. Ez
|
zuen
hitzik esaten. Alfer alferrik ari ziren gurasoak ordaintzen.
|
|
|
Ofizialen lubakira Pablo Erdozain heldu zenean, han ziren Bradburn, Noboa, Torres eta Hennessey sendagilea beste ofizial batzuekin batera. Ito beharrean arnasarik gabe heldu zenez, Pablok ezin izan
|
zuen
hitzik esan eta, eskua luzatuta, Minaren eskutitza eskaini zien. Eskutitz hura eskuz esku pasatuta Pablori itzuli zioten harridura handiz, ez zuten hitzik ere ulertzen:
|
|
|
pilotak entregatzekoa, eta ez bazituen eman nahi, Gobernadore jaunaren eskuetan paratu zela asuntoa. Orduan, Maleneko Juan Navarro errexidore lehenak hartu
|
zuen
hitza esanez: " que dicho Escudero estaba dispuesto a entregar las pelotas pero si el Ayuntamiento le cedia un lugar para amontonar sus helechos".
|
|
2018
|
|
|
Gizon orok eskuratu dezake emakume bat sexurako, eta, horrela, saihestu egin dezake mutilzahar geratzea, zeina bi, zoritxar sozial? handietako bat baita (bestea umezurtz izatea da; Lévi Straussek ez
|
zuen
hitzik esan neskazaharren patuaz); gizon orok lor dezake emakume bat (emazte bat), dauden, ondasunetan baliotsuenetako bat,[?] hura gabe ezinezkoa baita bizitzea, edo, gehienez ere, gainbeherarik beherenera apaltzen baita bizitza?. Aurreko atalean, aipatu dut Lévi Straussek trukearen arketipotzat jotzen zuela ezkontza, eta orain argi ikusten da zergatik.
|
|
|
Bizi bizirik zirauen haren eztitasunak oinazean. Ez zuen halako oinazerik aipatzen, sekula ez
|
zuen
hitzik esan horretaz. Batzuetan, dar dar egiten zion aurpegiak, begiak itxi eta estutu egiten zituen hortzak.
|
|
|
Kontatu nion gizona Monsieur Perrin zela, ispiluak saltzen zituela eta lan bat eskaini zidala Parisen eta bainuetxean irabazten nuenaren bikoitza ordainduko zidala. Ez
|
zuen
hitzik esan, ez orduan eta ez gero, Perrin jauna eta biak bakarrik atarian utzi eta ama eta biok sukaldera sartu ginenean ere. Leihotik ikusten genituen Monsieur Perrin hizketan eta aita tarteka txapel txikiari buelta erdi bat ematen.
|
|
|
Gero, bi eskuak elkartu zituen, otoitzerakoan bezala hatz puntak zerurantz. Ez
|
zuen
hitzik esan, ilehorien kopetak markatzen zituenaren izena esate hutsak ere galbidea bailekarkion.
|
|
|
Añesen familiaren bailaran sartu da hegazkina. Belaunaldi partidea, ugaritasuna adierazteko birramamak erabiltzen
|
zuen
hitzaz esateko, bailara horretan ahazturik.
|
|
2019
|
|
|
Hura poza Tomek barruan sentitzen zuena. Ez
|
zuen
hitzik esan, ez aurpegiko espresioa aldatu ere. Laster etorriko zen izeba, galdetuko zuen nor izan zen, eta orduan jakingo zuen," santu" hura," santutxo" hura, ez zela ez hain zuzen, ez hain santu.
|
|
|
Aitari ez zion molestatzen kontzentrazio esparruan bizitako abenturen gainean hitz egiteak, baina juduen jaietan bakarrik egiten zuen, berak eta beste gizonezko batzuek, mahaiaren inguruan eserita, beren esperientziak azaltzen zituztenean... ikaragarriak guztiak, zein baino zen. Amak, aldiz, ez
|
zuen
hitzik esaten xehetasunei buruz. Behin bakarrik egin zuen.
|
|
|
Berak ez
|
zuen
hitzik esan. Emakumea ohar libretan begiratzen ari zen, orrialdeak poliki pasatuz.
|
|
|
Izugarria da, benetan aipatu nuen nik Dariori entzun ondoren. Florinak ez
|
zuen
hitzik esaten, sobra ere, hura guztia oso ezagun egiten zitzaion, mexikarra izaki.
|
|
2020
|
|
|
Lonjaren ate ondoan zain zegoen Aingeru, kanuto bat erretzen, Kasiano agertu zenean. Ez zekarren honek oso aurpegi gozoa eta ez
|
zuen
hitzik esan artez atea irekitzera hurbildu zenean.
|
|
|
Hurbiltzerakoan, herrenka samar artean ere, aitak keinu leun bat egin zion hanka seinalatuz, baina ez
|
zuen
hitzik esan. Ezta Mikelek ere.
|
|
|
Telebista nahi izanez gero, etxetik ekarri zuten. Matildek arratsalde osoan ez
|
zuen
hitzik esan, eta Teresak orduak eman zituen leihotik begira, egun batzuk barru estreinatuko zen udaberriari zantzurik hartu ezinik. Lore batzuk eramango zizkiola esanez agurtu zuen Matilde.
|
|
|
Gogorra izan zen lana; hanka besoak minduta bukatu zuten bi neskek, eta Mikelak ez
|
zuen
hitzik esan arratsalde osoan, Rosarioren hitz jarioan hileko entzun zuen arte.
|
|
|
Mikelari kontatu zionez, Rosariok ez omen
|
zuen
hitzik esan Gonzalok era guztietako azalpenak emateari ekin zionean, nahiz eta barrua bor borka sumatzen zuen, hainbeste denboraren ostean mutila hain gertu sentituta. Harridura begirada ezabatu ezinik, baina zirkinik egin gabe eutsi ziola.
|
|
|
Aurrenekoan, ez. Duarterekin, on Dario Rocharen zaintzaile isil harekin, hitz egiten saiatu zen autoan sartzean; eskerrak eman nahi izan zizkion bere zain egoteagatik, baina gizonak ez
|
zuen
hitzik esan, autoaren barruko ispilutik begiratu zion eta irribarretzat har zitekeen keinu moduko bat egin zuen aurpegiko giharrekin, baina, jakin, ezin da seguru jakin hori zenik bere benetako asmoa. Gero, ehunka urte zituen auto handi eta eroso haren barruan lehenengo minutua pasatu eta gero, zerbait esan zuen adinari buruz, miresgarria zela 95 urte edukitzea eta on Dario bezain panpoxo eta sasoiko egotea (hitz hori atera zitzaion, panpoxo, eta bai berehala damutu ere); Duartek, ordea, ez zuen hartan ere zirkinik egin, autoaren barruko ispilutik berari begiratzeko keinu txiki bat ere ez, ezer ez, berean jarraitu zuen sor eta gor, entzun ez balio bezala.
|
|
|
Unibertsitateko lau urtean eskuin nafarraren burugai hark ez zez izan, antza, olcoztar bat definizioz zen eredu morala. Abortatzeko eskubidearen zilegitasunaren inguruko eztabaida batean(" eztabaida" deitzen ahal bazaio unean uneko solaskideak txalotzen duen bakarrizketa bati) gainerakoen erreferente gisa jokatu behar zuen gazteak ez
|
zuen
hitzik esan. Areago, ikaskideen elkarrizketak bitartean asperdura nabarmena erakutsi zuen, besoak antxumatuta zituelarik, aurreko ikaslearen garondoan begiak iltzatuta.
|
|
2021
|
|
|
Haurrek gazela harrapatu zuten, eta gazelak ez
|
zuen
hitzik esan.
|
|
|
Allenek haritz batean josi begirada eta ez
|
zuen
hitzik esan.
|
|
|
âgaldetu zion LucÃak. Davidek ez
|
zuen
hitzik esan.
|
|
|
LucÃak ez
|
zuen
hitzik esan etxerainoko bide guztian. Entzun besterik ez zuen egin.
|
|
2022
|
|
|
Ezohikoagoa izan zen, hala ere, lehen ministroaren gobernukideen isiltasuna. Izan ere, ministroek babesa adierazi ohi diote elkarri halako krisiren bat gertatzen denean, besterik ez bada sare sozialetan argitaratutako mezuen bidez. Oraingoan, baina, Johnsonen kabineteko kide bakar batek ere ez
|
zuen
hitzik esan haren agerraldiaren ostean, eta horrek indartu egin zituen gobernuburuaren kargugabetzearen edo dimisioaren inguruko zurrumurruak.
|
|
|
Saddamen krimenen ondorioz demografikoki aldatutako leku bat zen, eta, ezin ahaztu, petrolio zelai izugarria zeukan. Baina Turkia berehala oldartu zen, hirian bizi ziren turkmenak aitzakia gisa jarrita –Saddamek sarraskitu zituenean Ankarak ez
|
zuen
hitzik esan turkmen haien alde–, eta inbasiorako mehatxua egin zuen. Hala, Washingtonen presiopean, pexmergek Kirkuk utzi zuten ofizialki, baina bai PUKek eta bai KDPk euren bulegoak zabaldu zituzten, eta handik gutxira alkate kurdua hautatu zuten hirirako.
|
|
|
Alemanian gauza bera gertatu zen". Baina Lucilek ez
|
zuen
hitzik esan eta alai eta pozarren utzi zuen amaginarreba, hogei urte gazteturik, bainugelako sofa prestatzen. Bere koltxoiarekin, bere burukoarekin eta zeuzkan maindire onenekin, maitasunez, ohea egiten ari zen Benoît Labarierentzat.
|
|
2023
|
|
|
Ezer gutxirekin, Petrarena erabili ezinik utzia ziguten. Adiskidea harriturik geratu zen nire autora eraman nuenean, baina ez
|
zuen
hitzik esan eta ni lehenbailehen saiatu nintzen motor hotza pizten. Halatan, apur bat kostatu arren, Nikolas eta Andreas begien bistatik galdu baino lehen, atzetik gindoazkien gu.
|
|
|
Eta inork ez
|
zuen
hitzik esan!
|