|
2000
|
|
|
Ba, egia esan, urte hauetan, umeen bizkortze prozesu horretan aldaketa nabarmena somatu dugu. Lehen haurtzaroa luzeagoa izaten zen, gaur egun, 12
|
urteko
haurrak jauntxoak dira; lehen aldiz, inozentzia hori 14 urte arte heltzen zen. Hala ere, 3 eta 8 urte bitarteko umeek samurtasuna erakusten dute gure ikuskizun baten aurrean eta, eskerrak Jainkoari, hain zuzen, telebistan ematen dituzten gauzak zeharo ikaragarriak direlako.
|
|
|
8
|
urteko
haurrei eskola ematen nenbilenean sartu nintzen mundu honetan. Haurrentzako literatur materialak biltzen nituen, eta gustatzen hasi zitzaizkidan gauza batzuk.
|
|
|
Euskaraz irakasten da ikastola honetan, hala ere, garrantzia handia ematen zaio beste hizkuntzak irakasteari. Bi
|
urteko
haurrak ingelesa ikasten hasten dira, eta datorren ikasturtean frantsesa ere eskaintzeko asmoa dute. Horrez gain, teknologia berrien aldeko apustua egin du Zubi Zaharrak.
|
|
|
Arratsaldean, aldiz, sei urtekoak arituko dira. Sei
|
urteko
haurrak Estatu Batuetako eskola sisteman ikasiko dute goizez eta ikastolan arratsaldez. Ipuinen liburutegi bat osatu nahi dute eta egoitza propioa lortu.
|
|
|
—Aski duk, Martin! Joanikotek bere kontzientzia dik eta ez duk hiru
|
urteko
haurra... —eta so egin nion aitona Nikolasi eta iduritu zitzaidan ezen, osaba Joanikoten aldeko hautua eginik, halako atsegina hartzen ari zela, gure aitaren gainetik sentitzen zelako edo, aspaldiko partez.
|
|
|
Umeak igotzen ziren itsasontzira, Errusiara joateko, baina haien gurasoak eta jende heldua ez. Bederatzi hamar
|
urteko
haurrek eramaten zituzten txikiagoak eskutik helduta. Itsasontzira igotzen zen ume bakoitzak txartela paparrean, bere datu eta destinoarekin.
|
|
2001
|
|
|
Ikas Bi elkarteak Euskal Herri osoko 5 eta 8
|
urteko
haurrei zuzendurik dagoen" Nanai" euskarazko hilabetekari berria sortu du, Akitaniako Kontseilua eta Eusko Jaularitzaren laguntzarekin. Aldizkariak komiki eta ipuinez gain, jokoak, sukaldeko errezetak, pegatinak, Olentzerori buruzko gehigarri berezia eta eskulanak biltzen ditu.
|
|
|
180.000 biztanletako hiri honetan 16 udal haurtzandegi, 13 itunpeko haurtzandegi, 3 jolas zentro, aire libreko 3 lorategi, irakurketa gune bat, familientzako 4 zentro eta udako beste 4 zentro daude. 0
|
urteko
haurren %34ak zerbitzu horiek erabiltzen ditu.
|
|
|
118 zuzenduz) ez/ eta baino// nola/ e/ bost
|
urteko
haur bateri/ nola
|
|
|
Era berean, uste du arazo horrek “eragin negatiboa duela gizarte, ingurumen eta gizarte alderdietan, eta eragina duela adingabearen gurasoengan ere, antsietatea eta larritasuna jasaten baitute, semeak edo alabak tumore bat izan dezakeela uste baitu”. Mandok azaldu zuenez, 2 edo 3
|
urteko
haurrak ezin dira adierazi, eta burua mintzen zaienean, lasai mugitzen dira, kexatu egiten dira, haserretu egiten dira eta portaera aldatzen dute; eta, 5 edo 6 urterekin zefalea hasi denean, “berresten dute txikitan zituen sintoma horiek zefaleak direla”. Haurren zefaloien tratamenduari dagokionez, neurologoak adierazi zuen ez dela analgesiko gehiegi hartu behar, helduen kasuan bezala, botika horiek errebote eraginkortasuna baitute.
|
|
|
Egia esan, arrautzaren lipido batzuek behazunaren funtzionamendua estimulatzen dute, eta kaltegarria da behazun harriak edo besikularen espasmoak izanez gero. Arrautza jaki alergenikoena da 1
|
urteko
haurrengan. Arrautzaren albuminak du ahalmen alergeniko handiena, eta zuringoan egoten da.
|
|
|
Ez zuen ordea botikak erosteko dirurik aski. Hil zenean alarguntsa eta Subir, zortzi
|
urteko
haurra utzi zituen.
|
|
|
Etorkizun iluna du hamabi
|
urteko
haur honek.
|
|
|
Ranchi ondoko herrixka batean bost
|
urteko
haurra putzu zulora erori zen. Laguna zuen zakurra ohartu zen eta pozadera ezpainetan zegoen baldea besoarekin putzu barrura bota zuen.
|
|
|
Etxeko lanak egiten edo senideak jagoten. Kalean bost
|
urteko
haurra bi urteko senidetxoa lepoan edo bizkarrean daramala ikusiko duzu.
|
|
|
Poza eta miresmena nabaritzen nituen bost bat
|
urteko
haurrak bi urteko senidea lepoan eramaten ikustean. Bi aingerutxo elkar maiteak.
|
|
|
Kamathipuran 1987an film bat egiten ari zen taldeak 11
|
urteko
haur bat aurkitu zuen, Hasina izenekoa, heroinari emana. Argal, gosetua, eri, zauriz betea.
|
|
|
Halere, Indian 15 urte bete ez dituzten 50 milioi haurrek dihardute beharrean. Sei
|
urteko
haurrak ere ez gutxi.
|
|
|
Hara zeintzuk diren datu ofizialak: 1996ra arte, elebidunen kopuruak gutxienez %5ean egin zuen gora; Nafarroako herritarren %68 ez dago euskara sustatzearen aurka, eta ikasturterako 3
|
urteko
haurren euskarazko matrikulazioak %30ean mantentzen direla ematen du.
|
|
2002
|
|
|
Indian ere adopzioa konplikatu egin da azkenaldian. Egun, 3
|
urteko
haurra adoptatzeko prozesuak laupabost urte irauten du (barne adopzioaren pare, beraz). Indiak adopzio espediente guztien sarrera CARA izeneko erakundean zentralizatua du eta ECAI (Nazioarteko Adopziorako Elkarte Laguntzailea) baten bitartekaritza derrigortzen du.
|
|
|
Aurten 17.332 umek eman dute izena. Hiru
|
urteko
haurren %8, 63k egin du A ereduaren aldeko hautua, %30, 12k aukeratu du eredua eta %61, 27k eredua. Kontuan hartu beharrekoa da haur askok eskola batean baino gehiagotan ematen duela izena.
|
|
|
Ostegunero eta ostiralero nahi duen orok orkestra nafarra entzuteko aukera du Gayarre antzokian. Era berean, zortzi eta hamabost
|
urteko
haurrei zuzenduriko emanaldiak eskaintzen ditu, txikienei Ravel lapurtarraren, Beethoven nahiz Stravinskyren lanak hurbiltzeko asmoz
|
|
|
Oroimenean banituen trenari buruzko kantuak," Pasa pasa por la puerta de Alcala", geuk txikitan asko kantatzen genituenak. 3
|
urteko
haurrekin nengoen, eta" Triki traka trika tra Martuteneko trena" sortu nuen.
|
|
|
1975eko uda, herri industrial bateko auzunean. Lehenengo pertsona plurala erabiliz, 11
|
urteko
haur baten ikuspegitik kontatzen dira gertakizunak. Hiru atal nagusi ditu liburuak.
|
|
|
Bereizketa honen bueltan ari zaigu Arnau (1997, 17 or.) 3, ikaslearengan eta irakaslearengan ardaztutako hurbilpenen inguruko ikerketa egin ondoren. Ikerketa hori hezkuntza elebidunaren markoan egin zuen Haur Hezkuntzakogeletan (4
|
urteko
haurren ikasgeletan). Hona hemen, ondorio modura, ikaslearengan ardaztutako hurbilpenaren abantailak:
|
|
|
2002ko maiatzaren 30ean hedabideek zorigaiztoko amaiera baten berri eman zuten: hamaika
|
urteko
haur bat hil egin zen, ustez, elikadura alergia baten ondorioz. Txangoan zerbitzatutako tortilla ogitartekoa izan zitekeen gertaeraren" erruduna", eta mokadu bat nahikoa izan zen okerrenerako.
|
|
|
Valentziako La Fe Haur Ospitaleko Kirurgia Pediatrikoko Zerbitzuak atzo aurkeztu zituen lehen interbentzioak, Pectus Excavatum, toraxeko malformazio ahurra zuzentzen duen teknika berritzaile baten bidez. Hiru esku hartzeak astelehenean 11, 12 eta 13
|
urteko
haurrei egin zitzaizkien, eta arrakasta izan zuten. Carlos Gutiérrez doktorea, La Fe Kirurgia Pediatrikoko Zerbitzukoa, izan zen teknika berria aplikatzeko arduraduna, eta duela hamarkada bat diseinatu zuen Nuss del Children of The King´s Daughters doktoreak Virginian, eta Espainian kasu gutxi izan zituen.
|
|
|
Hala ere, batzuetan ustekabeko egoerak gerta daitezke deslotura tragikoekin. Hiru
|
urteko
haur bat hil zuen gozoki bat irentsi zuten. Duela aste gutxi, albistea komunikabideetara zabaldu zen, Auzitegi Gorenaren epai bat argitaratzeagatik.
|
|
|
Antzina uste zen bizkarreko mina ohiz kanpokoa zela eskola umeengan, baina azken azterketek, fundazio horretakoak esaterako, sinesmen hori okerra dela frogatzen dute. “11
|
urteko
haurren %41, 6ri min eman die inoiz bizkarrean, eta %15, 6ri doluminak ematen ari zitzaizkien gai horri buruz galdetzen zitzaienean”, esan zuen Kovacsek. Txostenaren arabera, 13 eta 15 urte bitarteko haurren %50, 9k eta nesken %69, 3k bizkarra mindu die.
|
|
|
Blas Noguerol doktoreak, Odontologoen Kontseilu Nagusiko Batzorde Betearazleko kide eta inkesta horretako koordinatzaile denak, adierazi duenez, “erkidegoek dituzten hortzak zaintzeko laguntza programa guztiek haurren etapa bakarrik betetzen dute, 14 urte arte”. Gaur egun, zenbait autonomia erkidegotan ezartzen hasi diren Haurrentzako Hortzak Zaintzeko Programen (PADI) arabera, 6
|
urteko
haurrak bakarrik hartzen dituzte, eta gutxienez 8 urte dituzte 14 urtera arte zabaltzeko. Adin horretatik aurrera, Espainian inork ez du aho hortzetako osasuna estaltzen.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundeak (OME) ezarritako metodoetatik abiatuta, inkestan hiru adin tarte nagusi ezarri ziren: haurrak (12
|
urteko
haurrak), heldu gazteak (35 urte) eta heldu helduak (65 urte). Kariesa hortzetako ehunak suntsitzen dituen gaixotasuna da, eta batez ere karbohidratoen eraginek sortzen dute, bereziki azukreek.
|
|
|
Ordu artean azukrea hartuz gero, ez dugu denborarik ematen indarberritze horretarako”. Metatze prozesu bat denez, inkestan kontuan hartu dira jada tratatutako txantxarrak eta oraingoak; beraz, 12
|
urteko
haurren artean bilakaera oso positiboa izan da 1993tik: urte hartan %68k txantxarren bat bazeukan, 2000n proportzioa %43ra jaitsi da (%25 gutxiago).
|
|
|
Askotan, triste egoten dira, eta, batzuetan, asko harritzen ditugu, ez baitakite han gaudela”. Hala ere, inprobisazioa eta enpatia menderatu behar dituzten ahalmenak dira, ospitaleko pediatria instalazioak adin oso desberdineko haurrak baititu (hasi haurtxoak, hilak dituztenak, eta 14
|
urteko
haurrak, ipuinak entzuteari uko egiten diotenak). Haur batzuen mesfidantza gainditzeko, bost boluntarioek beren koloretako panpinak egiten dituzte atentzioa emateko.
|
|
|
0,7 mcg/ egun. 6
|
urteko
haurrak: 1,0 mcg/ egun.
|
|
|
1,0 mcg/ egun. 10
|
urteko
haurrak: 1’4 mcg/ egun.
|
|
|
Gainera, transmisio bertikaleko infekzio kopurua ere handitu egin da, hau da, amatik fetura. Arrisku handieneko taldeak dira 15 eta 24 urte bitarteko gazteak (adin horretan sexu harremanak dira nagusi) eta bost
|
urteko
haurrak. Neskatoen proportzioa handiagoa da adin talde helduena baino.
|
|
|
Burdina miligramotan neurtzen da, eta gorputzak behar duen kantitatea adinaren, sexuaren, gorputzaren tamainaren eta garapenaren eta bizimoduaren araberakoa izango da. 10
|
urteko
haurrak: 7 mg/ egun 11 urteko mutil nerabeak:
|
|
|
Egun hartan, maiatzeko egun eder hartan, lau
|
urteko
haur bat adoptatu zuen Winslot familiak.
|
|
|
Hamar
|
urteko
haur batek New Yorkeko Manhattanen, Wadsworth kaleko denda batean, ni bizi naizen etxetik oso urrun ez, iragarkia irakurri zuen: " Txakurkumeak salgai".
|
|
|
Etxean bazuten txakur bat, hizketan ez, baina bestela, arima salbu, kristauak bezalakoa zena. Jose Antonioren amak auzoko bospasei
|
urteko
haur baten ardura zuen eta, bazkalorduan, txakurrari" Txiki, hoa haurraren bila", esaten omen zion.
|
|
|
Ezin izan nuen. Izan ere, minbiziak jotako bost
|
urteko
haurraren irudia zetorkidan burura. Eta, batez ere, Sararekin izandako elkarrizketa.
|
|
|
Bai, don Nestorrek ene ama salbatu zuen, baina nik ez bost
|
urteko
haur hura. Eta ezin nuen haren irudia burutik baztertu, ezta haren amarena ere.
|
|
2003
|
|
|
Frantziako Estatuan eskolarizazioa nahitaezkoa da 6 urtetik 16 urtera arte. Eskolaurreko etapa (3 urte) aukerakoa bada ere, 3
|
urteko
haurren %99 ama eskoletara joaten da. Hezkuntzaren mailak hauek dira:
|
|
|
Juan Bautista hau kapitain zelarik apatxeen kontrako gerran hil zen 1740an. Juan Bautista semea hiru
|
urteko
haurra zenean.
|
|
|
Espezialistek diotenez, umorerik ez izatea gaixotzeko arrisku faktorea da.' Gaur egungo gizarteak arrisku zantzuak ditu, Sanz doktoreak dioenez “barrea ez dagoelako modan”. Egunean 300 bat aldiz barre egiten dute 7
|
urteko
haurrek. Helduak ez dira 80ko hamarkadara iristen.
|
|
|
Zenbait faktorek eragiten dute elikagai horren eta beste batzuen kontzentrazioan, hala nola aldakortasun genetikoak, ingurumen baldintzek, metodo analitikoak eta, are, uzta urteak ere, ikerketek diotenez. Pertsona heldu osasuntsu batek egunean 300 miligramo hartzen dituela zenbatesten da, 6 eta 9 urte bitarteko haurrek 200 mg eta 4 eta 5
|
urteko
haurrek 150 mg. Txikienek, 1 eta 3 urte bitartekoek, dagoeneko hasi baitaitezke fresak kontsumitzen, erreferentzia kantitatea 100 mg da.
|
|
|
Zelula ama horiek teoriko potentzial zientifiko handia dute gaur egun sendaezinak diren gaixotasun askoren aurkako tratamendu berriak diseinatzeko. AEBetako Osasunaren Institutu Nazionaletako Songtao Shik zuzendutako taldeak zehaztu du zelula horiek 7 eta 8
|
urteko
haurren esne ebakitzaileen mamitik isolatu zituela. Laborategian landu ondoren, nerbio zelula bihur zitezkeen, ehun adiposoko eta hortzetako zelula, hazkuntza faktoreen mende jarri ondoren.
|
|
|
Nahaste psikologikoek eta nahaste emozionalek, hala nola estresak edo depresioak, genetikoki aurresandako pertsona batek asma garatzea eragin dezakete, Espainiako Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Elkarteak (SEAIC) laster argitaratuko duen azterlan baten arabera. Bilboko Basurtuko Ospitaleko Alergologia Unitateko Ignacio Jáuregui doktoreak egindako ikerketan, familia “arazotsuetan” bizi diren hiru
|
urteko
haurrek gainerakoek baino asmatiko izateko aukera handiagoa dutela frogatzen duen ikerketa bat sartu da. “Estres txikiko eta aitatasun egokiko familietan bizi diren haurren %5, 3k bakarrik garatzen dute asma hiru urterekin, eta %25ek, berriz, estres eta aitatasun problematiko handiko familietan”, dio Jauregik.
|
|
|
Elena Puértolasek, Meridako “Trajano” ikastetxeko zuzendariak, gehitu du bere ikastetxean zeharkako arlo bat dagoela osasunerako hezkuntzari dagokionez, eskolako curriculumean sartzen den gai bat. Hori dela eta, 4 eta 5
|
urteko
haurren gurasoekin elikatze mota aztertzen da. Horrela, egunero haur bat arduratzen da “gosari komunitario” bat ekartzeaz, bereziki galleta tradizionaletan oinarritua.
|
|
|
Zortziren bat
|
urteko
haurra ekarri dute, istripua eduki duena. Aldamenean jarri didate, eta aldian behin kendu egiten digute bereizten gaituen bionboa, elkar distraitzeko.
|
|
|
Giza harremanak berak ere modu zientifiko batez lantzen dira, hezkuntza programek, presondegi erreformetarako proposamenek, trebakuntza militarrak eta abarrek erakusten duten legez. la arlo zientifiko guztiak beharrezko ikasgaiak dira gure eskoletan. Sei
|
urteko
haur baten gurasoek hura protestantismoaren hastapenetan, edo fede juduaren hastapenetan heztea erabaki dezakete, edo heziketa erlijiosoa guztiz alde batera uztea, baina ez dute antzeko askatasunik zientzien kasuan. Fisika, astronomia eta historia irakatsi egin behar dira.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Izan ere, zortzi hamar
|
urteko
haurrek badakite nola jaiotzen den ume bat, baina ez dute informazio gehiegirik. Denek dakite ume hori amatxoren tripa barruan dagoela jaio aurretik, eta beraiek ere horrela egondakoak direla, baina batzuetan hor bukatzen da beren informazio guztia.
|
|
|
“Proiektu honen arrakastarekin malariaren eta giza parasitoen aurka borroka egin dezakegula argi eta garbi erakustea lortu dugu”, esan zuen espainiar zientzialariak. Txerto horrek% 45 murrizten ditu infekzio berriak,% 30 malaria klinikoko gertakariak eta emaitza onenak lortzen ditu malaria larriaren bidez; izan ere, bi
|
urteko
haurren% 58,% 76, desagertzen da. Alonsoren esanetan, prestakinak ondorio kaltegarri gutxiago eta askoz argigarriagoak sortzen ditu, eta, gainera, “ez du eraginkortasuna galtzen denborarekin”.
|
|
|
Halaber, uste du familiak sustatu behar duela txikienek “telebistan ikusten duten publizitatea” diskrimina dezaten, “haurrentzako programazioan jostailuen eta janarien iragarkiak ez baitira hain osasungarriak”. Diabetesa II. motako diabetesa, “duela urte batzuk helduen artean baino ez zen antzematen”, 13 eta 14
|
urteko
haurren kasuan hasten da. Vidalen arabera, “azaleratzen ari den arazoa” da, gaixotasun hori oso lotuta baitago obesitatearekin.
|
|
|
Ezezkoa emateaz gain," Hezkuntza Sailak ideia behin betiko bazter dezan eskatzeko", komisioa sortuko dute guraso horiek. Hauen ustez, hezkuntza arduradunen" prebisio faltak" eragin ditu, gaur egun, ereduan eta 2
|
urteko
haurrekin dauden toki arazoak. " Matrikulazio aurrikuspenak kontutan hartu izan balira, Haur Hezkuntzarako eraikin berria egin behar izan zuten", diote hauek.
|
|
|
Bat eta bost
|
urteko
haurren gurasoentzat natolatu da haur masaje ikastaroa
|
|
|
Inguratu zitzaion neskatila hari bospasei
|
urteko
haur ijito ile nahasi bat, egon ziren biak ala biak pixka batean elkarri begira; bertatik bertara, elkarren hatz muturrekin jolastu ziren.
|
|
2005
|
|
|
Itxura guztien arabera, Osakidetzak txertoa erabiltzea erabaki du, eta Osasun Saileko iturrien arabera, hemen 10
|
urteko
haurrak aukeratu dituzte txertatzeko, adin horretan pediatrek normalean eskolako ume guztien azterketa egiten dutela aprobetxatuz. Barizela ez da gaitz oso larria, baina zenbait kasutan konplikazioak ekar ditzake, pneumoniak, hepatitisak edo entzefalitisak eta baita heriotza ere, lehen ikusi dugun bezala.
|
|
|
Urtez urteko helburuak ondo finkatuta al dauden? Ez dut ezagutzen errealitate hori, baina hala ere, oso desberdina litzateke helburu zehatzak finkatzea 2
|
urteko
haurrentzat, Lehen Hezkuntzako haurrentzat eta Bigarren Hezkuntzako gazteentzat. Adinak garrantzia handia du eskolako helburuak planifikatzerakoan.
|
|
|
Bere emaztea zinez maite duela, nahiz tronpatzen duen beraz noizean behinka. Handik eta zenbait minuturen buruan ikasten dugu bi
|
urteko
haur bat ere badutela. Beha zaude irratiko boz goxo hark noiz erranen ote dion, jadanik ezkondua denaz gain, lehen emaztea maite duenaz gain, haurra maite duenaz gain, utz dezan gizon hori eta beste bat bila.
|
|
|
Nahiz!!! Bederatzi
|
urteko
haur andana bati galdetu diot behin hean Jondoni Petrik bekaturik egin ote zuen. Aho batez, baietz erran zidaten denek.
|
|
|
Baina arrazoi dun, bestalde: izan ere, hogei, berrogei eta hirurogei
|
urteko
haurrak egiten ditinagu, bai, eta horrela zabilen mundua, hain indibidualista eta hain berekoia, haur bakoitzak bere haurkeriari arre?! –ihardesten zion amona Kontxik.
|
|
|
19 Ba, begiraâ? ¦ haurrentzako eskolan poniak baino ez ditugu erabiltzen, eta 4
|
urteko
haurrak ere badabiltza. Gero, jende nagusiagoarentzako beste eskola bat ere badaukagu, 20tik 40 urtera artekoentzat, zaldiketan hasteko.
|
|
|
Horrek, ondorioz, eskolen arteko gerra ekarri du, ikastetxepublikoen eta pribatuen artean, gehienbat. Ikastetxeek 2
|
urteko
haurrentzako gelakeratu dituzte, eta eskaintzen dituzten zerbitzuen inguruan lehian ari dira (jantokiaeta garraioa, besteak beste). Egun, ikastetxeetan, proiektu eredua garatzean, bi arlohauek lantzen hasi dira:
|
|
|
Horretarako, badira nikotina adabakiak edo tabako inhalagailuak. Alergiak batez ere gazteei eragiten die; izan ere, adin sektore horretan dago erretzaile kopuru handiena “izan ere, 13
|
urteko
haurrak ikusi ditugu tabakoa erretzen eta horrekin sentsibilizatzen”, gazteak dira alergien aurrean sentikorrenak.
|
|
|
Egunean behin edo bitan hartuz gero, 3 eta 4
|
urteko
haurren gehiegizko pisua izateko arriskua bikoiztu egiten da.
|
|
|
Izan ere, Estatu Batuetako ikastetxe askok dagoeneko debekatu dituzte azukreak gehitzen zaizkien freskagarrien makinak, eta gantz ugariko elikagai batzuk kendu dituzte. Ikerketan parte hartu zuten pediatrek ikusi zuten obesitaterako joeraren bat zuten 3 eta 4
|
urteko
haurrek egunean behin edo bitan edari gozoak kontsumitzen zituztela, eta horrek bikoiztu egin zuen urtebeteko epean gehiegizko pisua izateko arriskua. Jean Welsh ek “Pediatrics” aldizkarian azaldu du bere lana argitaratu duela, edari gozoak azukre iturri direla dietan, eta eskolaurreko adinean dauden haurrek esnea edo ura kontsumitu behar dutela batez ere, ez baitute kaloria askorik behar egunean.
|
|
|
María José Jové Fundazioak, A Coruñako Unibertsitatearekin elkarlanean, sustatu duen lan baten arabera, hiri hori eta bere inguruak dira Espainiako haurren artean asma gehien duten eremuak. Zehazki, 6 eta 7
|
urteko
haurren %12, 9k eta A Coruñaren inguruko 13 eta 14 urteko haurren %15, 2k du asma; Espainiako batez bestekoa, berriz, %9, 5 eta %10, 1 da, hurrenez hurren, Ángel López Silvarrey doktoreak azaldu duenez. Txostena Haurren Asma eta Alergiei buruzko Nazioarteko Azterlanaren zati da, eta Coruñan eta Culleredo eta Oleiros udalerrietan hasi zen garatzen, ia 70 ikastetxek eta 6 eta 7 urte bitarteko eta 13 eta 14 urte bitarteko 6.000 haurrek parte hartuta.
|
|
|
María José Jové Fundazioak, A Coruñako Unibertsitatearekin elkarlanean, sustatu duen lan baten arabera, hiri hori eta bere inguruak dira Espainiako haurren artean asma gehien duten eremuak. Zehazki, 6 eta 7 urteko haurren %12, 9k eta A Coruñaren inguruko 13 eta 14
|
urteko
haurren %15, 2k du asma; Espainiako batez bestekoa, berriz, %9, 5 eta %10, 1 da, hurrenez hurren, Ángel López Silvarrey doktoreak azaldu duenez. Txostena Haurren Asma eta Alergiei buruzko Nazioarteko Azterlanaren zati da, eta Coruñan eta Culleredo eta Oleiros udalerrietan hasi zen garatzen, ia 70 ikastetxek eta 6 eta 7 urte bitarteko eta 13 eta 14 urte bitarteko 6.000 haurrek parte hartuta.
|
|
|
Errinitisa Bestalde, emaitzek diote A Coruñako eskualdea bigarren lekuan dagoela arnas aparatuko beste gaixotasun batzuen eraginari dagokionez, hala nola errinitis alergikoa edo dermatitis atopikoa. Zehazki, 6 eta 7
|
urteko
haurren %11k eta 13 eta 14 urtekoen %19, 9k pairatzen dute, eta Espainiako batez bestekoa %8koa eta %16koa da, hurrenez hurren. Coruñan erregistratzen den klimatologiaren eta hezetasunaren eragina izan daiteke horren arrazoi nagusia, López Silvarrey doktoreak azaldu duenez.
|
|
|
Esperientzia kontraesankorrak Europako Batasunean, Suediak du haurrentzako publizitatea debekatzeko profil altuena. Herrialde horretan, 90eko hamarkadaren hasieratik, 12
|
urteko
haurrei edo adingabeei zuzendutako publizitate guztia debekatu da. Publizitate horretan sartzen dira arreta erakar dezakeen propaganda eta telebistako programazioan bideratutako publizitatea.
|
|
|
Gizentasunaren eragina Espainia Europako herrialdeen buruan dago haurren obesitatearen aurrerapenean. Gizentasunak 12
|
urteko
haurrengan duen eragina hain hedatua dago, ezen Italia, Malta eta Greziako adingabeek bakarrik gainditzen baitute. Gehiegizko pisuak osasun agintariak larritu egiten ditu, aspalditik ohartarazten baitute gizentasun goiztiar horrek kalte egiten diola adingabeen garapen psikosozialari, eta hainbat gaixotasun kardiobaskular, arnasketakoak, muskulu eskeletikoak eta diabete arriskutsua agertzen laguntzen du.
|
|
|
Perinataleko etapan gaizki elikatzeak gaixotasun kardiobaskularrak eragin ditzake bost edo sei
|
urteko
haurren artean, atzo Madrilgo Gregorio Marañón ospitalean egindako Elikadura Klinikoari buruzko XV. Mintegian bildutako adituen arabera.
|
|
|
Hurrengo goizean, bere izebei bere pentsaketak azaldu zizkienean, harriturik egon ziren. Baina aldi honetan, Gaellek telefonoa hartu eta notarioa deitu zuen galdegiteko: Egun on, nahi genuke jakin, Wendy-k umezurztegian utzi dituen hamabost mila liberak, nori zuzenduak diren. Hau, ez dakit erraiten ahal dudanez... baina uste dut hamabost
|
urteko
haur bati utzi diola sosa. Gero, bere izena ez dakit.
|
|
2006
|
|
|
\ Gipuzkoako probintzian burutu diren udalekuetara joandako 8/ 9
|
urteko
haurren aita/ ama bat baino gehiago gipuzkoarrak denak joan da bisitan nahiz eta espresuki eskatu, Foru Aldundiak bidalitako dokumentazioan, ez joateko haurrek ondorengo egunak gaizki pasa ohi dituztela eta. Udalekuen iraupena 7/ 8 egunekoa izan da aurten.
|
|
|
6 12
|
urteko
haurrentzat egokia.
|
|
|
Adin guztietako pertsonentzat egokia, 6 12
|
urteko
haurrentzat bereziki, berauentzat berariazko zonak baitaude bertan.
|
|
|
Bere aldetik, Stacey k (1998) proposatzen du familia homoparentalen haurrak toleranteagoak direlapraktika homosexualarekiko, gainera, familia heteroparentalen haurrekin alderatuz, neurri txiki batean garatuko lukete orientazio homosexuala, ezinezkoa izanik kasuhauen herentzi genetikoaren edo ikaskuntzaren elkarreraginari azterketa bat egitea.Baina ikerketarik korapilatsuena da Golombok ek (1983, 1996) aurkeztatukoa, eraaskotara ulertu eta interpretatua izan dena. Denboran zeharreko ikerketa horrenarabera, ama lesbianen kasuan, batez beste 23,5
|
urteko
haurrek orientazio homosexuala garatzeko probabilitateren bat lukete. Edonola ere, hainbat ikerketatanikusi den bezala, orientazio homosexuala eragiteko aukera oso baxua da (Bailey, Bobrow, Wolfe eta Mikach, 1995; Green, 1982; Green, Mandel, Hotvedt, Gray etaSmith, 1986; Hoeffer, 1981).
|
|
|
Garapen kognitiboan neba arreben arteko elkarrekintzek duten eraginareninguruan aztertu den beste gaitasun bat, perspektibak hartzea deiturikoa izan da.Arranz eta laguntzaileengandik (2004) jaso dugun bezala, Stewart eta Marvin en (1984) lan aitzindariak azaldu zuen ordezko atxikimendu irudi moduan jokatzenzuten lau
|
urteko
haurrek ere judizio ez egozentrikoak burutzeko gaitasun handiagoa zutela. Beste ikerketa batzuek frogatu dute neba arreba txikiagoen sentimenduei edota gaitasunei buruz ahozko erreferentziak egiten dituzten hiru eta bosturteko haurrak konpetenteagoak direla perspektiba hartzea eskatzen duten laborategiko ariketetan; perspektiba hartzeko gaitasun horrek norberaren perspektibatikezberdina den perspektiba hartzen jakitea eskatuko luke.
|
|
|
Beste ikerketa batzuek frogatu dute neba arreba txikiagoen sentimenduei edota gaitasunei buruz ahozko erreferentziak egiten dituzten hiru eta bosturteko haurrak konpetenteagoak direla perspektiba hartzea eskatzen duten laborategiko ariketetan; perspektiba hartzeko gaitasun horrek norberaren perspektibatikezberdina den perspektiba hartzen jakitea eskatuko luke. Beste ikertzaile batzuekaurkitu dute bi
|
urteko
haurrengan etxeko eguneroko gatazken eta familiako bestekideen emozio eta intentzioen ezagutzaren garapenaren artean asoziazioa dagoela.Ikerketa longitudinalak, non banako berdinen datuak denboran zehar jasotzendiren, hiru urterekin egindako emozioei buruzko elkarrizketen eta sei urterekinduten perspektiba emozionala hartzeko gaitasunaren artean dagoen asoziazioakonfirmatzen du.
|
|
|
Baina, nerabezaro aurretik asko indartzen daAGHNaren eta ikaskuntza zailtasunen arteko lotura. Hamaika
|
urteko
haurren% 80inguruk arazoak ditu irakurketa idazketan eta aritmetikan (Anderson, Williams, McGee eta Silva, 1987).
|
|
|
Hego Afrikako auzo baxuetan eta landa eremuetan GIBak kutsatutako milioika haur bizi dira. Horietako asko umezurtzak dira, eta 14 edo 15
|
urteko
haurrak familiaburu izatera behartuta daude”, salatu du Fouriek. Hala ere, Fundazioak mezu baikor bat transmititu du etengabe, haurrak birgizarteratzen eta haien talentua eta trebetasunak garatzen lagunduz ingurune normal batean.
|
|
|
Hauek dira ikerketaren alderdi garrantzitsuenak: Etorkin adingabeak batez beste 16
|
urteko
haurrak dira, eta Herbehereak, Belgika, Italia, Espainia eta Frantzia dituzte helmuga. Nahiz eta neska etorkinen kopurua mugatua izan, horiek ahulagoak dira sexu eta ekonomia ustiapenerako.
|
|
|
Barakaldoko (Bizkaia) Gurutzetako Ospitaleak alta eman die gaur goizean Castro Urdialeseko (Kantabria) haurtzaindegiko kide bat (2 urte zituen) hil ondoren, ostiralean, behaketan egon ziren hiru neskatoetako biri, eta, ondoren, 3 urteko beste kide bat sartu da, egoera larrian dagoena. Emakume txiki bat ostiralean hil zen Kantabriako anbulatorioan, oraindik ezagutzen ez diren arrazoiengatik Kantabriako Osasun Zuzendaritza Nagusiak adierazi zuen hiru
|
urteko
haurrak oso egoera larrian jarraitzen zuela atzo ZIUn. Hala ere, «eboluzio on txiki bat izan du, nahiz eta bere egoeraren larritasunak bere horretan iraun», iturri berberek diotenez.
|
|
|
gaixo autista baten garuna burmuin arrunta baino handiagoa da, eta irregulartasunak aurkitu dira aurreko lobuluetan, gorputz kailukarian, amigdalean, hipokanpoan eta zerebeloan. 4
|
urteko
haur autista baten garunak 13 urteko haur osasuntsu bati dagokion tamaina du. Jokabide sintomak Haur autistek ez diete begiratzen begiei ezpainei, ahoari, esaten zaien guztia argitzen saiatuz.
|
|
|
gaixo autista baten garuna burmuin arrunta baino handiagoa da, eta irregulartasunak aurkitu dira aurreko lobuluetan, gorputz kailukarian, amigdalean, hipokanpoan eta zerebeloan. 4 urteko haur autista baten garunak 13
|
urteko
haur osasuntsu bati dagokion tamaina du. Jokabide sintomak Haur autistek ez diete begiratzen begiei ezpainei, ahoari, esaten zaien guztia argitzen saiatuz.
|
|
|
Era berean, horrelako zailtasunak dituzten adingabeen adinak behera egin du (4,5, 9,10 urte). Agerian geratzen da 4,5, 9 eta 10
|
urteko
haurren portaera, gurasoek kontrolatu ezin dutena. Sexualitate arazoak.
|
|
|
Garcíak berretsi egin zuen “Yulka” inseminatzea lortzeak dakarren arrakasta, eta adierazi zuen helburua hau dela: “amak ardura hartzea belugen bi
|
urteko
haurraz eta maitaleaz”. Parkeko laborategiak “bioakustikari” buruz egiten dituen ikerketak mundu mailako erreferentzia dira, eta, alde horretatik, bai “Yulka” bai “Kairo” ikerketa proiektu honen esparruan aztertzen dira, “horien komunikazioa hobeto ulertzeko eta kutsadura akustikotik babesteko”.
|
|
|
Ikasturteko berrikuntzen artean 5
|
urteko
haurrak ez direla hiru eta lau urtekoen gela berean egonen aipatu behar da. Aurten lehenengo ziklokoekin batera egonen dira eskolako goiko pisuan
|
|
|
Ludoteka 3
|
urteko
haur eta gaztetxoei zuzenduta dago. Ikasturte berriaren hasiera ospatzeko bi astez ekintza mordoska bat prestatu dituzte Eskoriatzako haur eta gurasoei zabalduta.
|
|
|
17:00: 00: 3
|
urteko
haur eta euren gurasoentzat
|
|
|
Udaletxeko atarira bertara eraman zituzten atzo Getxoko Haur eta Lehen Hezkuntzako Ikasleen Gurasoen Elkarteen Federazioko kideek, zortzi ikastetxe publikoren bi urteko umeen hamazazpi gelatan (18 haur gela bakoitzeko) sortzen diren pixoihal zikinetako batzuk," azken bi ikasturteetan Udalak eskola garbitzeko kontrataturiko enpresak ez dituela egunero jasotzen" aditzera eman eta" horiek eragiten duten kiratsak eta higiene gabeziak seme alabak ez ezik, irakasleak eta laguntzaileak ere kaltetzen" dituela salatzeko asmoz. Iñaki Zarraoa alkateak, aldiz, horren ardura tokiko erakundearena ezean Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarena dela aipatu zuen, asteazkenetako ohiko prentsaurrekoan, “bi
|
urteko
haurrena derrigorrezko hezkuntza ez delako”. Hala ere, otsailaren 28ra arte, pixoihal zikinak astean birritan jasotzen jarraituko dutela jakinarazi zuen udal agintariak, “gure erantzukizuna ez den arren”.
|
|
|
Programak bi zati ditu: bat ikastetxeetan lantzen da, 4
|
urteko
haurrekin, eta bestea Zapo Txoko gaztelekuan egiten da 12 urtekoekin. Eskoletako jardunean 62 haur dabiltza, zazpi taldetan banatuta:
|
|
|
Hamaika
|
urteko
haurra izan ez banintz, kezketan abiatuko nintzatekeen. Hamaika urteko haurra nintzen, ordea, eta jendearen alegrantziak ni ere kutsatu ninduen.
|
|
|
Hamaika urteko haurra izan ez banintz, kezketan abiatuko nintzatekeen. Hamaika
|
urteko
haurra nintzen, ordea, eta jendearen alegrantziak ni ere kutsatu ninduen. Setioaren amaiera zen eta hura ospatu beharra zegoen.
|
|
2007
|
|
|
Julen Urruzola" Handi Ki lapurra" idazlanarekin; Nuria Valdivia" Loreak eta koloreak" lanarekin eta Aritz Rezola" Garfio eta altxorra" ipuinarekin. Euskarazko poesian idazlanik aurkezte ez denez, kategori honetan ez da saririk banatu.Bigarren kategorian 10,11 eta 12
|
urteko
haurrek parte hartu dute eta guztira 185 idazlan jaso ditu epaimahaiak. Euskarazko kategorian, Beñat Urruzola)" Iker eta bi marrazoak" lanarengatik, Maider Galardi" Ispilua" ipuinagatik eta Uxue Otxandorena" Afrikako zuhaitza" idazlanagatik izan dira sarituak.
|
|
|
" Zergatik maite ditut honenbeste atzerritar guztiak, bereizketa gabe?". Eta aurreraxeago erantzuten din: " Gertatzen dena zera da, gutako bakoitza bakarren baten beldur dela, edozein mozkorrek, bost
|
urteko
haur batek, edozein momentutan meteque dei gaitzan eta guk ezer ez erantzun ahal izatearen beldur".
|
|
|
Elhuyar Fundazioak 5
|
urteko
haurrentzako bideo-joko didaktiko bat argitaratu berri du. Plataforma joko dibertigarri bat da, eta matematikaren, hizkuntzaren eta inguruaren ezaguerari buruzko gaiak tartekatzen ditu.
|
|
|
Zergatik ez ditugu uztartzen bideo-jokoen izaera jolasgarria eta hezkuntzako edukiak? Hori helburu hartuta, Lehen Hezkuntzako ziklo bakoitzerako CD ROM bat egitea erabaki du Elhuyar Fundazioak, eta lehen ziklorako, hau da, 5
|
urteko
haurrentzat, lehen CD ROMa kaleratu berri du.
|
|
|
Grafikoki, jokoa hiru dimentsioko ingurunean garatzen da eta, beraz, oso ikusgarria da da, baina bi dimentsioko ingurunean jolasten da (aurrera, atzera, eskuinera eta ezkerrera mugituz), sistema hori egokiagoa baita 5
|
urteko
haurrentzat.
|