|
2004
|
|
|
Zenbait akzio aldi berean egikaritu direnean
|
pertsona
baten edo batzuen aurka, auzitegi eskuduna izango da gainerako akzioen oinarri zein akzio izan eta horri dagokion tokikoa; halakorik izan ezean, akzio metatu gehienen gaineko ardura zein auzitegik izan eta hori izango da eskuduna; eta, azken buruan, zenbateko handieneko akzioari dagokion tokiko auzitegia izango da eskuduna.
|
|
|
Beste alderdiak proposa ditzake, azterketa judiziala gauzatu aurretik, bere intereseko dituen beste gai batzuk; alderdi horrek adierazi du, halaber, ekitaldira aurreko lerrokadan adierazi
|
pertsona
batekin agertzeko asmorik duen.
|
|
|
3 Edozeinek eman diezaioke Fiskaltzari ezgaiketarako erabakigarri izan daitezkeen egitateen berri. Agintariek eta funtzionario publikoek, euren kargua dela eta,
|
pertsona
bat ezgaitzeko ustezko arrazoia dagoela jakin badakite, horren berri eman behar diote Fiskaltzari.
|
|
|
Aurreko artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe, interesdunak euren kabuz agertu ahal izango dira, baina ezin izango dira baliatu prokuradore gaitua ez den beste
|
pertsona
batez, betiere prokuradoreak dauden herrietan:
|
|
|
2 256 artikuluaren 1 paragrafoko eginbideetan aipatu agiri eta tituluen azterketa egiteko, auzitegiaren egoitzara jo dezake eskatzaileak, gaian aditu den
|
pertsona
baten laguntzarekin, azken horrek beti eskatzailearen kontura diharduela.
|
|
|
Egintza sustatu duenak edo horretan interes legitimoa duenak eskatzen badu beste
|
pertsona
bat entzutea, edo epaileak uste badu hori komenigarria dela, entzunaldia egingo da, auzi paperak epe labur baterako eskribautzan agerian jarrita; epea epaileak erabakiko du, kasuan kasuko inguruabarren arabera.
|
|
|
Apeo eta hainbanaketa espedientean, lehenengo jakinarazpena modu pertsonalean edo zedularen bidez egingo da, lege honen 262 artikuluaren eta ondorengoen arabera. Geroagokoak entzuteko, interesdunek beste
|
pertsona
bat izendatu ahal izango dute apud acta, baldin eta pertsona horrek bere egoitza epai barrutiaren buruan badu.
|
|
|
Bazkide administratzaileak proposatutako pertsonaren aurka, arrazoi oinarridunak alegatuz gero, interesdunei beste agerraldi baterako zitazioa egingo zaie; eta, agerraldi horretan adostasunik lortzen ez bada, bazkideek beste
|
pertsona
bat izendatuko dute.
|
|
|
Inskripzioak fede ematen du,
|
pertsona
baten heriotzari buruz, zein heriotza horren data, ordu eta lekuari buruz.
|
|
|
Lekuko horiek ezin izango dituzte
|
pertsona
bat baino gehiago ordeztu idazkunean edo eginbidean.
|
|
|
Karguen izaera, eta ordezkaritza
|
pertsona
bat baino gehiagoren ardura den eta zein neurritan.
|
|
2005
|
|
|
Pertsona zehatz bati ondasun higiezin edo eskubide erreal batzuk adjudikatzeko egintzak edo kontratuak, nahiz eta egintza horietan ezarri, ondasun edo eskubideak beste
|
pertsona
bati eskualdatu behar zaizkiola edo horien zenbatekoa helburu jakin baterako inbertitu behar dela.
|
|
|
Ezin daiteke demanda, enbargo, xedatze debeku nahiz legeak ezarritako beste edozein debekuren idatzoharrik egin, prozedura Erregistroko titularra ez den
|
pertsona
baten kontrakoa denean. Prozedura kriminaletan, kautelazko neurri moduan, aurreneurrizko enbargo idatzoharra edo xedatze debekuaren idatzoharra egin daiteke, epaile edo auzitegiaren iritzirako, zantzu arrazoizkoak daudenean ondasunen benetako titularra prozeduretan egotzia dela pentsatzeko, eta hori manamenduan agerrarazi behar da.
|
|
|
Inskripzio edo idazkuna
|
pertsona
baten izenean egin nahi denez gero, horren izen abizenak.
|
|
|
Legearen 73 artikuluko bigarren lerrokadak aipatutako idatzoharretarik bat izateagatik horrek
|
pertsona
baten ondasun guztiak jaso behar dituenean eta tituluan ez dagoenean horien deskripziorik, pertsona beraren izenean inskribatuta agertzen diren guztiak idatzoharrean jasoko dira, inguruabar hori adieraziz eta, ondasun higiezinaren deskripzio zein zamei dagokienez, kasuan kasuko inskripzioak aipatuz.
|
|
|
Hirugarrenari begira, inskripzioak azkentzen dira, horiek ezerezten direnean bakarrik, edota inskribaturik dagoen jabaria zein eskubide erreala beste
|
pertsona
bati eskualdatu zaiola adierazten duen beste inskripzio bat egiten denean.
|
|
|
Hirugarren edukitzaileak bat baino gehiago izanez gero, finkaren gaineko jabetza edo zuzeneko jabaria
|
pertsona
bati dagokiolako, eta gozamena edo jabari erabilgarria beste bati, orduan errekerimendua biei luzatuko zaie.
|
|
|
Enbargopeko finkaren jabetza
|
pertsona
baten izenean inskribaturik badago eta enbargoa ez bada pertsona horren kontrakoa, idatzoharrari ezezkoa emango zaio, edo idatzohar hori etengo da, kasuan kasuan. Erregistratzaileak manamendu judizialaren bikoizkin batekin geratuko dira, eta bestea itzuliko dute, 133 artikuluak agindutakoaren arabera.
|
|
|
Prozedura judizial laburtuetan enkanteetako eskaintzak egin daitezke, errematea hirugarren
|
pertsona
bati lagatzeko.
|
|
2006
|
|
|
ez bitarteko
|
pertsona
baten bidez, masa aktiboa osatzen duten ondasun eta eskubideak, ezta enkante batean ere.
|
|
|
Ondasunen banantze eraentzapean ezkondutako
|
pertsona
baten konkurtsoa adierazi ondoren, masaren mesederako uste izango da, horren aurkako frogarik izan ezean, konkurtsopekoak ezkontideari dohaintzan eman ziola horrek ondasunak kostu bidez eskuratzeko ordaindutako kontraprestazioa, kontraprestazio hori konkurtsopekoaren ondaretik atera denean. Ezin bada egiaztatu kontraprestazioaren jatorria, uste izango da, horren aurkako frogarik izan ezean, konkurtsopekoak kontraprestazio horren erdia eman ziola dohaintzan bere ezkontideari, baldin eta ondasunak konkurtso adierazpenaren aurreko urtean eskuratu badira.
|
|
|
Auzipetua auzi ihesean badago, edo, irekierarako zitazioa jasota, ez badu bertan egon nahi edo beste
|
pertsona
bat izendatu nahi bere izenean bertan egon dadin, instrukzio epaileak, hori gorabehera, gutuneria irekiko du.
|
|
|
Fidantza era daiteke esku-diruarekin edo kotizazio prezioaren araberako efektu publikoekin, direla auzipetuarenekin, direla beste
|
pertsona
batenekin, helburu hori duen establezimenduan gordailututa.
|
|
|
Instrukzio epaileak astean behin bisitatuko ditu udalerriko espetxeak, aurretiaz abisurik eman gabe eta egun zehatzik jarri gabe. Berarekin batera joango da Fiskaltzako
|
pertsona
bat; pertsona hori izan daiteke kasuan kasuko audientziaren fiskalaren eskuordetza ondore horretarako duen udal fiskala. Bestalde, auzitegi hori dagoen tokian, bisita egingo dute audientzia horretako edo beraren arlo kriminaleko salako presidenteak eta magistratu batek, Fiskaltzako pertsona batekin eta instrukzio epailearen laguntzarekin batera.
|
|
|
Berarekin batera joango da Fiskaltzako pertsona bat; pertsona hori izan daiteke kasuan kasuko audientziaren fiskalaren eskuordetza ondore horretarako duen udal fiskala. Bestalde, auzitegi hori dagoen tokian, bisita egingo dute audientzia horretako edo beraren arlo kriminaleko salako presidenteak eta magistratu batek, Fiskaltzako
|
pertsona
batekin eta instrukzio epailearen laguntzarekin batera.
|
|
|
Lehenengo agerraldian, epaileak informazioa emango dio egotziari, modurik ulergarrienean horri egotzi zaizkion egitateei buruz. Aurretiaz, idazkariak hark dituen eskubideei buruzko informazioa emango dio, Espainian helbide bat edo
|
pertsona
bat izendatzea eskatuko dio jakinarazpenak toki horretan egiteko edo pertsona horrek jakinarazpenok haren izenean jasotzeko; horrekin batera ohartarazpena egingo dio aipatu helbidean edo aipatu pertsonari zitazioa egiteak ahalbidetzen duelako, epaiketa bera gabe egitea, 786 artikuluan ezarri kasuetan.
|
|
|
Delitu berberaren ondoriozko kondena bi pertsona edo gehiagori ezarri zaienean kontraesaneko epaietan,
|
pertsona
batek bakarrik egin badezake delitu hori.
|
|
|
Ereindako lurrak, ereintzak, landaretzak, fruituak, errentak eta antzeko ondasunak enbargatzen badira, epaileak dekretatu ahal izango du, inguruabarrak aintzat hartuta komenigarritzat jotzen badu, auzipetuak horien administrazioari eustea, bere kabuz edo berak izendatutako
|
pertsona
baten bidez; kasu horretan, kontu hartzailea izendatuko du.
|
|
|
Behin behineko espetxealdia arrazoi horren ondorioz erabaki ahal izango da, bakarrik, delitu egitatea dolozkoa denean. Hala ere, aurreko paragrafoaren 1 zenbakian ezarritako muga ezin izango da aplikatu, baldin eta, egotziaren aurrekariak eta polizia judizialak eman edo jardunak ondorioztatzen dituen gaitziak beste
|
pertsona
batekin edo batzuenerako datu edo inguruabarrak direla medio, zentzuz atzera badaiteke egokin ados jarrita modu antolatuan jardun duela delitu egitateak burutzeko, edo delitu jarduera horiek ohikotasunez egiten dituela.
|
|
2007
|
|
|
j) Transferentzia erregistro publiko batetik egiten denean, interes legitimoa duen
|
pertsona
batek hala eskatuta, eta transferentzia hori bat datorrenean erregistro horren xedearekin.
|
|
|
Gaian aditu den
|
pertsona
batek, Unibertsitateetako Kontseilu Nagusiak proposatuta.
|
|
|
l) Lege honen 5, 28 eta 29 artikuluetan ezarri informazio eginbeharra ez betetzea, ukitua ez den beste
|
pertsona
batengandik jaso direnean datuak.
|
|
|
Errege adingabearen tutorea izango da Errege zenduak bere testamentuan nor izendatu eta berori, adin nagusikoa bada eta jaiotzez espainiarra; izendapena egin ezik, aita edo ama izango da tutorea, alargun den bitartean. Horiek izan ezean, Gorte Nagusiek izendatuko dute tutorea, baina erregeordetza eta tutore kargua ezin izango dira
|
pertsona
batengan pilatu, hori aita, ama edo Erregearen zuzeneko aurrekoetatik bat ez baldin bada.
|
|
|
i) Datuak lagatzea edo komunikatzea: interesduna ez den beste
|
pertsona
bati datuen berri ematea.
|
|
|
Aurreko lerrokadak aipatzen dituen datuak tratatzeko modukoak izango dira, berebat, tratamendua beharrezkoa denean ukituaren edo beste
|
pertsona
baten berebiziko interesa babesteko, ukituak bere adostasuna emateko gaitasunik ez duenean arrazoi fisiko zein juridikoengatik.
|
|
|
Elkarte baten kide izatea inoiz ezin da arrazoi izan
|
pertsona
batentzat, administrazio publikoengandik aldeko, abantailazko edo bereizkeriazko tratua izateko.
|
|
|
Egitateak egoztea edo iritziak agertzea, beste
|
pertsona
baten duintasuna edozein modutan urratzen duten ekintza edo adierazpenen bidez, pertsona horren ospeari kalte eginez edo beraren estimuaren aurka eginez.
|
|
|
Pertsona batek aldi berean gauzatzen baditu jarduera desberdinak, edo jarduera bera, baina baldintza edo modu desberdinetan, eta, ondorioz, pertsona hori Gizarte Segurantzaren Sistemako araubide desberdinetara bildu behar bada, edo araubide berera, baina
|
pertsona
bat baino gehiagoren kontura, pertsona horren kokapena anitza izango da. Hurrenez hurren, jarduera aniztasunaren eta enplegu aniztasunaren egoerak eratuko dira.
|
|
|
Modu bertsuan, errentapeko lokala erabiltzen jarraitzen ez bada, kalte ordaina jasotzeko eskubidea hizpatu da, beste
|
pertsona
batek, jabea zein errentaria izan, lehengo errentariaren jarduerak sortutako bezeriaz baliatzeko aukera duenean.
|
|
|
Printzipio horrek botere publiko guztien jardunean lehentasuna izango du eta desberdintasuna izan dezaketen gizarte, kultura eta arte errealitateen antolamenduan proiektatuko da, «berdintasunaren zeharkako dimentsio» izenekoa eratuz (15 art.). Gizonezkoen eta emakumezkoen artean tratu eta aukera berdintasunaren eskubidea eragingarri egin nahi da, emakumeen bereizkeria ezabatuz bizitzaren esparru guztietan eta, batez ere, politikan, arlo zibilean, lan arloan, arlo ekonomikoan, gizartean eta kulturan, EKren 9.2 eta 14 artikuluak garatuz (BLOren 1 art.). Lege hau Espainian dagoen edo Espainian jarduten duen pertsona fisiko eta juridiko orori aplikatuko zaio, horren naziotasuna, egoitza edo bizilekua gorabehera (2 art.). Bestalde, 4 artikuluan azpimarratu da gizonezkoen eta emakumezkoen arteko tratu eta aukera berdintasuna antolamendu juridikoa osatzen duen printzipioa dela. Hori dela eta, negozio juridikoen egintzak eta klausulak, sexua dela bide bereizkeria eragiten badute zuzenean (hau da, sexua dela-eta pareko egoeran dagoen beste
|
pertsona
bat baino makurrago hartzen den, hartu den edo har daitekeen pertsonaren egoera) edo zeharka (itxuraz neutroa den xedapen, irizpide edo eginera baten ondorioz, sexu bateko pertsonak beste sexuko pertsonekin alderatuz desabantaila egoeran jartzen ditu), deusezak eta ondorerik gabeak izango dira, eta erantzukizuna sortuko dute (4 art.).
|
|
|
Konstituzioaren arabera giza bizitza babesteko betebeharra dago eta horrek Estatuari eragotzi egiten dio buruaz beste egiteko lankidetza onartzea. Modu horretan, zehapena ezarriko zaio inor bere buruaz beste egitera induzitzen duenari eta
|
pertsona
batek bere buruaz beste egiteko beharrezko egintzekin laguntzen duenari (ZKren 143 art.). Konstituzio jurisprudentziak (honezkero aipatutako 120/ 1990 KAE eta 137/ 1990 KAE) argi utzi du pertsona baten bizitza erakunde publikoen mende dagoenean zuzenean (gogoan izan dezagun presoen kasua), Estatuak horien bizitza zaindu behar duela eta ezin duela onartu, modu pasiboan bada ere, herritar horiek eu... Izatez, Auzitegiek gizabanako horiek nahitaez elikatzea justifikatu dute, betekizun jakin batzuk betetzen badira eta pertsona horien askatasuna eta duintasuna errespetatzen dituzten muga batzuk ezarriz (esaterako, elikatze parenterala soilik baimendu da, eta hiltzeko arrisku larria dagoenean bakar bakarrik).
|
|
|
Konstituzioaren arabera giza bizitza babesteko betebeharra dago eta horrek Estatuari eragotzi egiten dio buruaz beste egiteko lankidetza onartzea. Modu horretan, zehapena ezarriko zaio inor bere buruaz beste egitera induzitzen duenari eta pertsona batek bere buruaz beste egiteko beharrezko egintzekin laguntzen duenari (ZKren 143 art.). Konstituzio jurisprudentziak (honezkero aipatutako 120/ 1990 KAE eta 137/ 1990 KAE) argi utzi du
|
pertsona
baten bizitza erakunde publikoen mende dagoenean zuzenean (gogoan izan dezagun presoen kasua), Estatuak horien bizitza zaindu behar duela eta ezin duela onartu, modu pasiboan bada ere, herritar horiek euren buruaz beste egitea, benetan hil nahi izan arren (adibidez, gose greba amaiera arte eginez); Giza Eskubideen Europako Auzitegiak beste horrenbeste esan du zentro psikiatrikoetan barneratuta da... Izatez, Auzitegiek gizabanako horiek nahitaez elikatzea justifikatu dute, betekizun jakin batzuk betetzen badira eta pertsona horien askatasuna eta duintasuna errespetatzen dituzten muga batzuk ezarriz (esaterako, elikatze parenterala soilik baimendu da, eta hiltzeko arrisku larria dagoenean bakar bakarrik).
|
|
|
Hori dela eta, botere publikoek zaindu egin behar dute pertsona guztiek giza duintasunarekin bat datorren tratua jasotzea, eta modu berezian, pertsona horiek haien mende daudenean, bai modu iragankorrean (atxiloketaren kasuan), bai luzaroagoan (presoak, adingabeak beren kargura, gaixo ospitaleratuak, etab.). Torturaren eta Gizabidezkoak ez diren edo Ankerrak edo Apalesgarriak diren beste Tratu edo Zigor batzuen aurkako Konbentzioak, New Yorken 1984ko abenduaren 10ean egindakoak, honela definitzen du tortura: «funtzionario publikoek eurek, edo horien adostasunarekin edo baimenarekin, egindako egintza oro,
|
pertsona
bati min edo sufrimendu fisiko edo mentalak nahita egitea badakar, informazioa edo aitorpena lortzeko, edo pertsona hori derrigortzeko edo larderiatzeko baino ez». Nazioarteko zuzenbideari eta Europako zuzenbideari (Torturaren aurkako 1984ko aipatu Konbentzioa, Torturaren eta Gizabidezkoak ez diren edo Apalesgarriak diren Zigor edo Tratuen Prebentziorako Europako Konbentzioa, 1987ko azaroaren 26koa, eta horren protokolo gehigarriak, eta Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Agiriko 3 eta 4 artikuluak) eta GEEAren jurisprudentziari jaramon eginez (1970eko urtarrilaren 18ko epaia. Irlanda Erresuma Batuaren aurka?; 1978ko apirilaren 25ekoa. Tyrer kasua?
|
|
|
Legearen 7 artikuluan, 2 artikuluko babes esparruan aipatutako «bidegabeko esku sartzeak» deskribatu dira: ...duen subjektuaren lanbide jarduera edo jarduera ofiziala dela eta; norbaiten irudiak jasotzea, erreproduzitzea edo argitaratzea, argazki, film edo beste edozein prozeduraren bidez, pertsona horren bizitza pribatuko toki zein uneetan; norbaiten izenak, ahotsa edo irudia erabiltzea, iragarki xedeetarako, merkataritza xedeetarako edo antzeko xedeetarako; egitateak egoztea edo iritziak agertzea, beste
|
pertsona
baten duintasuna edozein modutan urratzen duten ekintza edo adierazpenen bidez, pertsona horren ospeari kalte eginez edo beraren estimuaren aurka eginez.
|
|
|
a) egotzia prozesura agertuko dela ziurtatzea, baldin eta zentzuz atera badaiteke ihes egiteko arriskua dagoela; b) frogak ezkuta, alda edo suntsi daitezen saihestea; c) egotziak biktimaren ondasun juridikoen aurka jardun dezan saihestea. ...ak gertatuta, arriskua saihestu behar denean, egotziak beste delitu batzuk egin ditzan, egotzitako delitu egitatea dolozkoa denean, eta azken kasu horretan, lehenengo zenbakian ezarritako muga ezin izango da aplikatu, baldin eta, egotziaren aurrekariak eta polizia judizialak eman edo jardunak ondorioztatzen dituen gainerako datu edo ingurabarrak direla medio, zentzuz atera badaiteke egotziak beste
|
pertsona
batekin edo batzuekin ados jarrita modu antolatuan jardun duela delitu egitateak burutzeko, edo delitu jarduera horiek ohikotasunez egiten dituela.
|
|
|
Eskubide horien eduki zehatzari dagokionez eta ohorerako eskubidetik hasita, Konstituzio Auzitegiak esan du
|
pertsona
baten izen ona babesten duena dela, besteen aurrean balioa galtzea eragin dezaketen adierazpen edo mezuen aurrean babestuz, pertsona horren izen ona galtzea edo gutxiestea eragiten dutelako iritzi publikoaren arabera iraingarriak izateagatik (otsailaren 26ko 49/ 2001 KAE). GEEAren jurisprudentziari jarraituz (GEEAE hauek:
|
|
|
Ziurrenik, mota horretako jardun gehienak sexu bereizkeriari lotuta egin dira, bai zuzeneko bereizkeria izenekoa(
|
pertsona
bati antzeko egoeran tratu makurragoa ematen zaionean sexua dela-eta), bai zeharkako bereizkeria (itxuraz neutroa den xedapen, irizpide edo eginera bat dela-eta sexu jakin bateko pertsonak beste sexuko pertsonekin alderatuta egoeran makurragoan daudenean), emakumezkoak arlo jakin batzuetan izandako gutxiespen historikoa dela bide (enpresan, administrazio publikoetan, politikan, etab.). Emakumezko... Azken buruan, kasu bakoitzean aztertu behar da neurri horien azken xedea gizarte sektore gutxietsien benetako integrazioari mesede egitea den edo, aitzitik, kolektibo batzuen gutxiespen jarraibide gaindituak oinarri dituen babesa ematea den, gizabanakoak berdin hartu beharrean.
|
|
|
Bigarren, EKren 11.3 artikulua dela bide naziotasun bikoitzaren erakunde juridikoa Konstituziora bildu da. Horren bidez,
|
pertsona
batek naziotasun lotura estatu batekin baino gehiagorekin izan dezake. Konstituzioan, naziotasun bikoitza Iberoamerikako herrietara edo Espainiarekin lotura berezia duten edo izan duten herrietara mugatu da.
|
|
|
Kontzeptu hori Espainiako kasuari aplikatuz, bi estradizio mota aipa ditzakegu: batetik, estradizio aktiboa (Espainiako estatuak Espainiatik kanpo dagoen pertsonaren bat erreklamatzen duenean Espainian delitua egin duelako) eta, bestetik, estradizio pasiboa (beste estatu batek Espainiari eskatzen dio delitu bat egiteagatik estatu hartan erreklamatu edo kondenatutako
|
pertsona
bat, orain Espainian dagoena, atxilotzeko eta bidaltzeko). EKren 13.3 artikuluan estradizio pasiboaren araubide juridikoari aipamen egiten zaio.
|
|
|
Horren bidez, estatuak lankidetzan aritzen dira jokabide ez zilegiak epaitu eta zigortzeko, bestela zigorrik gabe geratuko lirateke-eta, jokabide horien erantzuleak jokabide horiek zein estatutan egin eta estatu horretatik kanpo daudelako. Edonola ere, prozesu horrek zenbait berme eskatzen ditu, estatu batek
|
pertsona
batek delitu bat egin duela esate hutsa pertsona horren estradizioa lortzeko nahikoa izan ez dadin, modu horretan pertsona horren oinarrizko eskubideak hautsi daitezke-eta fikziozko akusazioak eginda. Hori saihesteko, Konstituzioak, nazioarteko tratatuek eta Espainiako arau osagarriek kautela eta muga jakin batzuk ezarri dituzte.
|
|
|
Hori saihesteko, Konstituzioak, nazioarteko tratatuek eta Espainiako arau osagarriek kautela eta muga jakin batzuk ezarri dituzte. Lehenengo eta behin, elkarrekikotasun printzipioa(
|
pertsona
bat estatu batera estraditatzeko, estatu horrek, antzeko kasuan, jazarria edo kondenatua Espainiara estraditatzea onartu behar du). Bigarren, «delitu politiko» izenekoak estradiziotik kanpo gelditzen dira, baina Konstituzioan argi utzi da terrorismo ekintzak ez direla multzo horretan sartzen; hala ere, egia da askotan ez dela erraza zehaztea zer den «delitu politikoa», ezta «terrorismo egintzak» zein diren esatea ere.
|
|
|
Erregeordetzari dagokionez, Konstituzioan Gorteek izendatutako erregeordetza ezarri zen,
|
pertsona
bat, bi, hiru edo bosten esku egongo zena. Isabel II.a erregina tronutik bota ondoren, Gorteek, errege berria hautatu arte, botere betearazleko lehendakari izan zena erregeorde izendatu zuten:
|
|
|
Izatez, Konstituzioan ezarri zen erregea adingabea bazen, erregearen aitak edo amak, edo halakorik izan ezean, koroan oinordeko izateko eskubidea zuen ahaide hurbilenak, erregeordetza beteko zutela. Erregeordetza eskubidea inork ez bazuen, Gorteei deialdia egiten zitzaien erregeordetza izendatzeko, eta, kasu horretan,
|
pertsona
batek, hiruk edo bostek osatzen zuten. Izendapen hori egin bitartean, Ministroen Kontseiluak herrialdea gobernatuko zuen.
|
|
|
Erregeordetzak Konstituzioan erregeari aitortutako eginkizun guztiak betetzen zituen, erregea horiek egiteko ezgaituta zegoenean edo adingabea zenean. Konstituzioan ezarritakoaren arabera, kasu horietan, Gorteek erregeordetza izendatuko zuten,
|
pertsona
batek, hiruk edo bostek osatua. Gorteek erregeordetza izendatu arte, erresuma behin behinean erregearen aitak edo amak gobernatuko zuen eta, halakorik egon ezean, Ministroen Kontseiluak.
|
|
2008
|
|
|
beste
|
pertsona
baten bidez azter ditzake sozietatearen liburuak, eta Administrazio Kontseiluaren bileretara hizpidez baina hautespiderik gabe joan daiteke.
|
|
|
araubide orokorraren arabera; Gobernuak
|
pertsona
bat izenda dezake, horrek likidazioan esku har dezan presidente moduan jardunda, eta legearen zein sozietate estatutuen betepena zain dezan.
|
|
|
Likidatu eta banatu beharreko kapitala handia denean, akzioak edo obligazioak ukandun kopuru handiaren artean banaturik daudenean, edota, beste edozein arrazoiren ondorioz, likidazio hori garrantzitsua denean, Gobernuak
|
pertsona
bat izenda dezake, horrek likidazioan esku har dezan presidente moduan jardunda, eta legearen zein sozietate estatutuen betepena zain dezan.
|
|
|
2 Nahitaezko baldintzak dira defentsa elkartea edo obligaziodunen sindikatua eratzea eta sozietateak
|
pertsona
bat izendatzea, horrek komisario gisa
|
|
|
1 Sozietate anonimoaren, erantzukizun mugatukoaren edota inskribatu beharreko erakunde baten izendazioan ezin da sartu oso osorik edo zati batean
|
pertsona
baten izena edo goitizena horren adostasunik gabe. Izendazioan zein pertsonaren izena edo goitizena sartu eta pertsona hori sozietatearen bazkidea bada, ulertzen da adostasuna eman duela.
|
|
|
1 Sozietatearen inguruko idazkunak ezereztutakoan beste ondasun batzuk agertzen badira, likidatzaileek aurreko bazkideei adjudikatu behar diete horiei dagokien kuota gehigarria, aurretiaz ondasunak diru bihurtuz, hori beharrezkoa denean. Likidatzaileei aurreko paragrafoan ezarritakoa betetzeko agindeia egin zaienetik sei hilabete igaro badira aurreko bazkideei kopuru gehigarri hori adjudikatu gabe, edo, likidatzailerik ez badago, interesdunetatik edozeinek eska diezaioke sozietatearen azken egoitzako lehen auzialdiko epaileari
|
pertsona
bat izendatzeko, horrek likidatzaileen ordezko eginkizunak bete ditzan.
|
|
|
3 Akzioak tarteko
|
pertsona
baten bidez harpidetu badira, eratzaile edo sustatzaileek eta, hala denean, administratzaileek erantzukizun solidarioa dute harpidetutako akzioen ordainketaren gain.
|
|
|
1 1 Sozietateak akordioren bat egiten badu beste
|
pertsona
batekin, eta horren bitartez pertsona horri betebeharra ezarri edo legitimazioa ematen bazaio atal honetan sozietateentzat debekaturiko eragiketaren bat egiteko bere izenean baina sozietatearen kontura, akordio hori deuseza izango da.
|
|
|
2 Partaidetzak tarteko
|
pertsona
baten bidez bereganatu badira, eratzaileek eta, hala denean, administratzaileek erantzukizun solidarioa dute bereganatutako partaidetzen ordainketaren gain.
|
|
|
Sozietate kontratuan,
|
pertsona
bati esanbidez ematen bazaio konpainia administratu eta horren izenean sinatzeko bakarreko ahalmena, geroago ezin zaio ahalmen hori kendu; hala ere, pertsona horrek ahalmena modu desegokian erabiltzen badu eta kudeaketaren ondorioz kaltea eragiten bazaio masa erkideari, gainerako bazkideek eragiketa guztietan esku hartuko duen administratzailekidea aukera dezakete, edo kontratuaren hutsalketa esk...
|
|
|
Bazkideak ezin dio inori eskualdatu berak konpainian duen interesa, eta beste
|
pertsona
batek ezin ditu gauzatu berari sozietate administrazioan dagozkion zereginak, gainerako bazkideek horren gaineko adostasunik ematen ez badute.
|
|
|
1 2 Aurreko paragrafoan xedatukoa gorabehera, bat egitean parte hartzen duten sozietateek hala eskatuz gero, txostena bakarra izan daiteke guztientzat, baina sozietate interesdun bakoitzeko ordezkaritza ahalordea duen
|
pertsona
batek sinatu behar du eskaera orria.
|
|
|
sozietateek hala eskatuz gero, txostena bakarra izan daiteke guztientzat, baina sozietate ukitu bakoitzeko ordezkaritza ahalordea duen
|
pertsona
batek sinatu behar du eskaera orria.
|
|
|
1 Lege hau indarrean jartzean, sozietate anonimoa edo erantzukizun mugatukoa 125 artikuluko egoeraren batean izanez gero, 1996ko urtarrilaren 1a baino lehen bazkide bakarraren identitatea zehazten duen adierazpena aurkeztu behar da Merkataritzako Erregistroan inskripziorako, eta adierazpen hori sinatu behar du ziurtagiriak egiteko ahalmena eta sinadura legitimatua duen
|
pertsona
batek.
|
|
|
1 Eratze eskrituran izendatutako edo bazkideen erabakiz aukeratutako
|
pertsona
batek edo gehiagok administratuko dute elkartzea.
|
|
|
1 Ulertzen da eskabidea modu publikoan egin dela,
|
pertsona
batek hiru akziodun baino gehiago ordezkatzen dituenean.
|
|
|
4) Sozietateak, horietan administratzailea, zuzenean edo tarteko
|
pertsona
baten bitartez, Balore Merkatuari buruzko uztailaren 28ko 24/ 1988 Legearen 4 artikuluak aipatu egoeraren batean badago.
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskatzaileak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomi ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio
|
pertsona
bati kendu horrek bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskatzailea izan zitekeen lanbidearteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat). Horren harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da; horren arabera, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
Argi dago nazioarteko zergapetze bikoitza gertatzen dela, Estatuek antzeko irizpide edo irizpide berdinak erabiltzen dituztelako pertsonak zergapetzeko. Ahalak eta leherrak egin behar dira halako egoerak konpontzeko, batez ere, justizia eta zuzentasun arrazoiengatik(
|
pertsona
batek hainbat herrialdetan harremanak izateagatik ez luke tributu gehiago ordaindu behar). Gainera, azken urteotan zabaldu diren ideiak hizpidera ekarriz, ekonomi politikaren arrazoiek ere bidezko dezakete arazoaren konponketa, botere publikoek nazioarteko merkataritza eta inbertsioak suspertu behar dituztelako.
|
|
|
Analogiak, eta, oro har, integrazioak? arau berriaren sorrera dakar, lehenago araututa ez zegoen kasurako; sormen hori interpretatzaileak edo araua aplikatzen duenak egiten du, hots, legegilea ez den
|
pertsona
batek. Ondorenez, analogiaren aplikazioak lege erreserbaren printzipioa hausten du.
|
|
|
Hori dela eta, SAINZ DE BUJANDAk zuzeneko zerga metodoaren eta zeharkako zerga metodoaren artean egiten du bereizketa. Lehenengoetan, legegileak kargapean jarri nahi duen pertsonak benetan ordaintzen du tributua, bestela esanda, pertsona horrek ezin du legez medeatu beste
|
pertsona
baten kontura herri erakundeari ordaindu diona. Zeharkako zerga metodoetan, ordaindutakoa berreskuratzeko ahalmenak ematen dizkio tributu arauak zergaren subjektu pasiboari inorengandik, hain zuzen ere, harreman juridiko tributarioetatik at dagoen pertsonarengandik berreskuratzeko ahalmenak.
|
|
|
Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu pertsona hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean
|
pertsona
bat baino gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
1) Autolikidazioak eta aitorpenak garaiz ez aurkeztea, kalte ekonomikorik sortu gabe (198 art.). Zehapena isun finkoa izango da, 200 eurotik 400 eurora artekoa. Aitorpen horiek oro har aurkeztu badira informazioa emateko TLOren 93 eta 94 artikuluek ezarri duten betebeharra dela-eta, orduan zehapena isun finkoa izango da aitortu beharreko datu bakoitzeko edo
|
pertsona
bati buruzko datuen multzo bakoitzeko 20 eurokoa, gutxienez 300 euroko isuna dela eta gehienez 20.000 eurokoa. Bizkaian, zehapena 150 eurokoa da datu bakoitzeko eta gutxienekoa 400 eurokoa.
|
|
|
a) Beste
|
pertsona
bat edo batzuk tartean jartzea, tributu betebeharpekoa benetan nor den ezkutaturik geratzeko moduan.
|
|
|
a) Gizarte Segurantzari begira, beste
|
pertsona
bat edo batzuk tartean jartzea, betebeharpekoa benetan nor den ezkutaturik geratzeko moduan.
|
|
2009
|
|
|
Hildako bidaiari horren ordez ontziak beste
|
pertsona
bat onartzen badu, jaraunsleek ez dute ezer ordaindu behar.
|
|
|
Edozein arrazoi dela bide, jabeari agiriaren edukitza kentzen bazaio, jabetutako korrituak edo muga eguneratuko direnak hirugarren
|
pertsona
bati ordain horrek epaile edo auzitegi eskudunera jo dezake, kapitala eta muga eguneratzea saihesteko, baita tituluaren jabetza beste norbaiti eskualdatzea edota pertsona horri bikoizkina luzatzea saihesteko ere.
|
|
|
Kredituzko agindu gutuna
|
pertsona
baten pentzudan ematen da, eta pertsona horri begira, ordaindutakoaren gaineko betebeharrak izango ditu gutuna eman duenak, gutun horretan zehaztutako gehieneko mugaren barruan.
|
|
|
Beharrezkoa izanez gero, igortzaileak edota endosatzaile nahiz abal emaile batek letran
|
pertsona
bat aipa dezake, horrek letra onar edo ordain dezan. Halaber, pertsona batek, letran esanbidez aipatuta egon ez arren, atzerabidezko edozein betebeharpekoren kontura esku har dezake, letra onartu edo ordainduz.
|
|
|
Beharrezkoa izanez gero, igortzaileak edota endosatzaile nahiz abal emaile batek letran pertsona bat aipa dezake, horrek letra onar edo ordain dezan. Halaber,
|
pertsona
batek, letran esanbidez aipatuta egon ez arren, atzerabidezko edozein betebeharpekoren kontura esku har dezake, letra onartu edo ordainduz.
|
|
|
Esku hartzea egin dezake hirugarrenak, igorpenduak berak edota kanbio betebeharpekoetatik edozeinek, onartzaileak izan ezik. Esku hartzaileak
|
pertsona
baten kontura jarduten duenez, esku hartzearen berri eman dio pertsona horri, bi egun balioduneko epean. Epe hori bete ezean, eragindako kalte galerak ordaindu dira, betiere letraren zenbatekoa gainditu gabe.
|
|
|
Letran
|
pertsona
bat izendatu denean, horrek, ordainketa toki berean, letra onar edo ordain dezan beharrezkoa izanez gero, ukandunak muga egunaren aurreko atzerabidezko akzioak galduko ditu aipamen hori egin duenaren eta horren osteko sinatzaileen aurka. Zehaztutako pertsonari letra aurkeztu eta horrek onartu ez badu, ez dira akzkio horiek galduko, baldin eta onarpenik eza protesto bidez agerrarazi bada.
|
|
|
Gainerako esku hartze kasuetan, ukandunak ezezkoa eman diezaioke esku hartze bidezko onarpenari; esku hartze hori onartuz gero, eta onarpena beste
|
pertsona
baten kontura eman dela kontuan harturik, ukandunak galdu egingo ditu muga eguna heldu baino lehen pertsona horren aurka zituen akzioak, bai eta horren osteko sinatzaileen aurkako akzioak ere.
|
|
|
Esku hartze bidezko onartzaileak
|
pertsona
baten kontura jarduten duenez, ko endosatzaileei eta letraren ukanduna erantzukizuna du pertsona horren osteri begira; bestela esatearren, esku hartzaileak pertsona horrek izango lukeen erantzukizun berbera izango du.
|
|
|
Letra esku hartze bidez onartzen bada ere, esku hartze hori beste
|
pertsona
baten kontura egiten denez, pertsona horrek edo beraren berme emaileek eskubidea dute ukandunari eskatzeko letra, protestoa eta erresaka kontua eman dezan, jaso izanaren adierazpenarekin batera, eta 58 artikuluan zehaztu zenbatekoak ordainduta.
|
|
|
Letra galdu, ostu edo suntsitzen denean, horren edukitza galdu duen ukandunak epailearengana jo dezake, letra hori hirugarren
|
pertsona
bati ordaintzea saihesteko, berori amortizatzeko eta horren titulartasuna aintzatesteko.
|
|
|
Preskripzioa geldiarazten duen egintza
|
pertsona
bati begira gauzatzen denez, horri bakarrik aplikatuko zaizkio geldiarazpen horren ondoreak.
|
|
|
Norbaitek bere sinadura jartzen badu txekean beste
|
pertsona
baten ordezkari moduan, horren izenean jarduteko ahalorderik izan gabe, txeke horren ondoriozko betebeharrak hartuko ditu. Pertsona horrek txekea ordainduz gero, ustezko ordezkatuaren eskubideak izango ditu.
|
|
|
1 Endosu zuria betetzea, beraren edo beste
|
pertsona
baten izenarekin.
|
|
|
Edozein arrazoi dela bide
|
pertsona
bati txekearen edukitza kentzen bazaio, ukandun berriak ez du txekea itzultzeko betebeharrik, baldin eta txeke hori onustez eskuratu badu. Txeke hori eramailearentzakoa izan daiteke, edota endosatzeko moduko beste edozein, baina azken kasu horretan, pertsona horrek bere eskubidea frogatu behar du.
|
|
|
Norbaitek bere sinadura jartzen badu kanbio letran beste
|
pertsona
baten ordezkari moduan, horren izenean jarduteko ahalorderik izan gabe, hark letra horren ondoriozko betebeharrak hartuko ditu. Pertsona horrek letra ordainduz gero, ustezko ordezkatuaren eskubideak izango ditu.
|
|
|
1) Endosu zuria betetzea, beraren edo beste
|
pertsona
baten izenarekin.
|
|
|
Edozein arrazoi dela bide,
|
pertsona
bati kanbio letraren edukitza kentzen bazaio, ukandun berriak ez du letra itzultzeko betebeharrik, baldin eta letra hori onustez eskuratu badu. Horretarako, ukandun horrek bere eskubidea frogatu behar du, aurreko lerrokadan azaldutakoaren arabera.
|
|
|
Sozietate kontratuan,
|
pertsona
bati esanbidez ematen bazaio konpainia adketa guztietan esku hartuko duen admiministratu eta horren izenean sinatzeko bakarreko ahalmena, geroago ezin zaio ahalmen hori kendu; hala ere, pertsona horrek ahalmena modu desegokian erabiltzen badu eta kudeaketaren ondorioz kaltea eragiten bazaio masa erkideari, gainerako bazkideek eraginistratzailekidea aukera dezakete, edo kontratuaren hutsalketa esk...
|
|
|
Bazkideak ezin dio inori eskualdatu berak konpainian duen interesa, eta beste
|
pertsona
batek ezin ditu gauzatu berari sozietate administrazioan dagozkion zereginak, gainerako bazkideek horren gaineko adostasunik ematen ez badute.
|
|
|
Txekea galdu, ostu edo suntsitzen denean, horren edukitza galdu duen ukandunak epailearengana jo dezake, txeke hori hirugarren
|
pertsona
bati ordaintzea saihesteko, berori amortizatzeko eta horren titulartasuna aintzatesteko.
|