|
2000
|
|
|
Hori izan zenK. Mitxelena-ri
|
mundu
berri baten inpresioa egin ziona ere. Gero, ez da ahaztu beharhor daudela jada ezkontza tradizionalaren kritika, erlijio tradizionalaren kritika, ohitura hutsa bilakatuta dagoena gizartean?, erlijioaren eta fedearen pertzepziosoziologiko bat, absolutuaren forma guztien ezintasuna, etab., gauza pila, izugarrikritikoa bere garairako.
|
|
|
—Kopernikok Samosko Aristarkoren teoriak oroitarazi zizkigunetik eta haren sistema heliozentrikoa berriro agerian jarri, badakik ezen Eguzkia ez dabilela Lurraren inguruan biraka, baina Lurra Eguzkiaren inguruan, eta erran genezakek, hortik aitzina, ezen
|
mundu
berri baten atarian gaudela. Zeren eta Eguzkia argia duk, baina bertze argi baten metafora ere duk:
|
|
|
Ordea, urduritasun hark gehiago zuen alegrantziatik kezkatik baino, zinez bainengoen bozkarioz gainezka, neure lehen itsasaldi haren aitzinean! Eta, noiz eta biharamuneko goiz eguzkitsuan haizeak untziaren belak hantu eta hanpatu, eta portutik jalgi baikinen, Kolon tipi bat bezala sentitu nintzen,
|
mundu
berri baten konkistatzerat zihoana, untziak ur urreztatuen artean aitzina egiten zuela.
|
|
|
Eta, hura erraiten zidala, osaba Joanikotez oroitu nintzen, zeren eta hura ere
|
mundu
berri batez mintzatzen baitzitzaidan, zeinak zientzia izanen baitzuen zimendu eta harroin. Ordea, zientzia orotarik harat, bertze mundu berri hura zegoen, Kolonek aurkitua, eta Antoniori eta bioi deika ari zitzaiguna.
|
|
|
" Erraiten ditek ezen Indietan dagoela mundu berria, baina bada unibertsoan mundu berri gehiagorik: izan ere, planeta bakoitza duk
|
mundu
berri bat, eta izar bakoitza, orobat" —eta, bere hitzen azpimarratzekoedo hatza altxatzen zuela, erantsi eta eratxiki zuen—: Eta Pierre Gassendiri berari aditu nizkioan, halaber, neure bizitzan peripatetikoen eta eskolastikoen kontra aditu nituen lehen hitzak, zeren eta etsai baitzituen haiek guztiak, Epikuroren miresle zen bezala, edo Kopernikorena eta Ke ple rre na, baina Galileorena bere batez...
|
|
|
Horregatik nengoen beti, egoera haien berri nori entzungo. Agurea nuen bakarra; gaur ongi dakit ez zela egokiena; baina tira!,
|
mundu
berri bat azaltzen zidan, eta etxekoek ez zuten oso begiko Migelek eta biok agureari egiten genion abegi ona.
|
|
|
Beren ustez ezkutuko, begietan irakurtzen baitzitzaien beren gau ametsa. Erreka bat dago beherago, eta haren ertzean etzaten dira mozkorrak eta
|
mundu
berri bat aurkitu nahi duten neska mutil gazteak. Elkarrekin asetzen dituzte gorputzaren goseak, eta belar zapalduak ematen zigun garai hartan han etzandako neska mutilen ibileren berri.
|
|
2001
|
|
|
– Tximu talde hark abiatzeko erabakia hartu zuen azkenez eta oihanak eta zuhaitzak atzean utzirik bideari ekin zion, elikagai berria aurkitzeko asmoz, estepa luzeetan barna, eta nahigabean, baita
|
mundu
berri baten bila ere.
|
|
2002
|
|
|
Beharrezkoa da, albait arinen, aldatzen ari den gizarteari ohiko kontzeptuei esanahi berria emanaz, edo hobeto, hizkera berri baten bidez, erreferentzia egitea. Sakoneko aldaketa zientifikoetan jazo zen bezala, gizabanakoak eta taldeak orduan baino ez dira egingo kontziente modernitate industrial kapitalista bere azkenera iritsia dela; hau da,
|
mundu
berri batean bizi direla.
|
|
|
Lumière anaien zinematografoa berehala heldu zen Errusia Inperialera. Zinematografoak
|
mundu
berri bat aurkitu zuen Errusian. 1917 urteko Urriko Iraultzak aldatu egin zuen zinema errusiarraren mundua, goitik behera eraberritu zuen; eta zinema sobietarra eredu berri bilakatu zen munduko gainerako zinematografiarentzat.
|
|
|
Konturatzerako Donostiako tren geltokian nintzen, eskuak gartsuki hotz nahiz urduritasunagatik igurtziz, bagoiko ateak zabaldu eta
|
mundu
berri batera sartzeko itxaropenarekin.
|
|
2003
|
|
|
Ate berriak Sekuentziazioaren garrantzia funtsezkoa da natur zientziak ezagutzeko. “Harekin —dio Pedrós irakasleak—, natura hobeto ulertzeko
|
mundu
berri baterantz irekitzen dira ateak”. Baina prozesua motela izango da.
|
|
|
Bere betiko euskara egoki, samur eta sen ikaragarrizko hori darabil hemen ere, noski. Baina eskutitz hauetan
|
mundu
berri bat deskubritu duela iruditzen zait, eta harrigarria da zer nolako ausardiaz jokatu duen, eta zeinen ondo asmatu duen mundu berri hori eraikitzen.
|
|
2004
|
|
|
Krisialdian, aldatu aginean, eta usnatu egiten zen
|
mundu
berri baten atarian zegoen Euskal Herriaz idatzi zuen Mikel Zaratek. Haurgintza minetan zegoela ikusten zuen berak.
|
|
|
Testu hau
|
mundu
berri bat eraikitzen ari direnentzat da, eta tresna berriak ezagutzeko gonbite bat.
|
|
|
Lainoak bi gorputzak inguratu eta estali ditu, izara zuri batek legez, eta Mikelek pentsatu du bikotea
|
mundu
berri batean sartuta dagoela orain, biena bakarrik den mundu berri batean. Eta inbidia sentitu du.
|
|
|
Lainoak bi gorputzak inguratu eta estali ditu, izara zuri batek legez, eta Mikelek pentsatu du bikotea mundu berri batean sartuta dagoela orain, biena bakarrik den
|
mundu
berri batean. Eta inbidia sentitu du.
|
|
|
Eta inbidia sentitu du. Zoriontsuak haiek, jendetzatik urrundu eta
|
mundu
berri bat asmatzen dutenak. Batzuetan handitasunez betetako esaldiak asmatzea gustatzen zaio, gero koadernoan idazten dituenak.
|
|
|
Gainera, eta hori dute onena, aplikazioak ere anitzak dira, eta bizitzako, gizarteko espektro ezberdinetan baliatu daitezke. Alegia, mundu digitala
|
mundu
berri bat da, daukagunaren gainean eraikia, daukagunetik eta behar dugunetik. Mundu digitala errealitatea da, errealitatearen gainean eraikitakoa.
|
|
|
Baina etsipen eta ezintasun adierazpen ororen gainetik, mezu baikorra eta itxaropentsua zabaltzen du: " Ahantzi nahi ditut etsipen kantuak/ Herri zapaldu honen intziri nigarrak —dio errepiketan— Esperantza kantatzen ez naiz asperturik!" (NPI, 66 or.). Izan ere, herria zutitzen, iratzartzen, oldartzen ari dela ikusten du, eta borroka horrek Euskal Herri berri bat,
|
mundu
berri bat ekarriko duela ziur da(" Populu bat...", HH, 63 or.;" Itxaropena", BP, 26 or.;" Sinesten dut", NPI, 64 or.). Mundu berri baten itxaropenak iraultza aldarrikatzera darama Erd ozaintzi; iraultza da herriaren irtenbide bakarra. Poesia bu rruka baten elea dela zioen eta berea hala da.
|
|
|
Manex Erdozaintziren idatziek
|
mundu
berri bat, Euskal Herri berri bat iragartzen digute. Baina ez nolanahikoa.
|
|
|
Bestalde, kontuan eduki behar da bere garaian zientzia aldaketa handia jasaten ari zela,
|
mundu
berri batera, mundu ikuskera berri batera, zeraman iraultza bat ematen ari zela eta oinarri falta nabarmena zegoela filosofia zaharrak ez zuelako balio zientzia berriaren aurrerakuntzen arrazoia emateko eta bere ondorioak ateratzeko. Honela, bada, zalantza egia bilatzeko tresna eraginkorra bihurtzeko eta zuzen bereizi ahal izateko zientziaren esparruan sar zitekeenaren eta ezin sar zitekeenaren artean, Descartesek metodo zientifikoaren mugak ezarriko dizkio zalantzari.
|
|
2005
|
|
|
Dena. Ikasi behar dugu sistema desikasten, jolastu ahal izango den
|
mundu
berri bat imaginatu ahal izateko.
|
|
|
Hargatik xifre bat gogoetagarria ematen digu Gabriel Matagrin Grenobleko apezpiku ohiak: hiru laurehun bat apezpiku ez ziren agertu Kontzilioko bilkuretan.234 Eta bereziki ez dira gai
|
mundu
berri bati buru egiteko. Ez dira genituzkeen profetak.
|
|
|
Nahiz eta zientzia gaiez ikasketak egineta ikerlanak argitaratu, badirudi ez zirela guztiz gustukoak, hogeita hamar urte bete zituenean sartu baitzen beste
|
mundu
berri batean, hots, hizkuntzalaritzan. Hara zer dioskun berak:
|
|
2006
|
|
|
Orain sei urte Andoaingo fabrika batean egiten zuen lan, eta gaur egun Goiburu golf eskolako irakaslea da. «Golfean hasi nintzenean
|
mundu
berri bat aurkitu nuen. Laneko estresa alde batera utzi eta lasaitzeko oso baliagarria egin zitzaidan.
|
|
|
Alice mundu miresgarri batera jausi da. Bat batean
|
mundu
berri batean bizitzea suertatu zaio eta ez ditu hango legeak ezagutzen. Baina horrela egokitu zaio, berak ez du eskatu han egotea.
|
|
|
Dena den, ikasleen berezko arazoengatik (lan baldintza gogorrak, txanda aldaketak lanean, etxez maiz aldatu beharra...) zenbaitetan asistentzia ez da oso ona izaten. Ikastaro hauekin
|
mundu
berri bat irekitzen zaie ikasleei; izan ere, kaletik doazela ez zaizkie arrotzak egiten ikusten dituzten kaleko errotuluak, kartelak... Nola bizi garen ezagutzen dute eta gure kulturara hurbiltzen dira.
|
|
|
Monitoreari gustatu egiten zaizkio horrelako jolasak, behin eta berriz arauak gogorarazten dizkigu, guk ez diogu hala zintako kasurik egiten, badirudi bera ez dela ohartzen gure ez axolaz, arduraz ari zaigu,
|
mundu
berri bat erakutsi nahi digu.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, Kant-ek (eta haren ondotik bigarren modernitateak) irudimenaz ulertzen duenak ez dauka zerikusirik irudimen tradizional klasizistarekin, horrentzat irudimena bigarrentiarra zen kreazioan, apainketarako fakultate soila, oroimenaren lagungarri funtsean, sentsuek esperimentaturikoa ordenatzen eta adelatzen zuena soilik. Orain irudimenak, sentsuek inoiz atzeman gabea eta atzeman ezina sortzen du; errealitateaz gaindiko, esperientziaz gaindiko errealitate bat,
|
mundu
berri bat, bere kreazioa dena. Bera da poetaren, artistaren, baina baita ere zientzialari sortzailearen, asmatzailearen fakultate lehenbizikoa.
|
|
|
«Je sens mon coeur et je connais les hommes», deklaratu du Rousseau k294 «Neure golko barnera itzultzen naiz eta mundu bat edireten dut», isuri du bere egunkarian Werther gazteak295 Maiatza da. Hölderlin, Schelling eta Hegel, hiru jeinu gazteak, ardo baten inguruan,
|
mundu
berri bat? «mitologia» berria, programatzen ari dira, ausarki, nor bere libertate hutsetik sorturiko mundu berria.
|
|
|
Frantziako Iraultzak itsuki egin duena, Kant-ek razionalki argitzen du. Kant-en kritikak subjektuaren askatasuna eta beregaintasuna deklaratu du, subjektua bere lotura zaharretatik (berak bere buruari ipiniak!) jaregin du, horretan Rousseau-ri jarraituz (eta «Robespierre ezer ez da Rousseauren eskua besterik», idatzi du Heine-k) 27 Kant ez da suntsitzaile handia bakarrik; errealitate ororen orpoa subjektuan ezarriz. Sub/ jektua, Sub/ stantzia?, Kant-ek
|
mundu
berri bat, bere baitan, bere izpirituan, oinarritua, jada berak sortu du.
|
|
|
Zure gaitasuna erabiliz, bestelako ikuspuntu bat hartuko duzu, eta besteek ere bestelako begiz ikusiko zaituzte. Euskaldun bihurtu eta disfrutatu
|
mundu
berri batez!
|
|
2008
|
|
|
Oso sinplea dirudien arren, beraientzat gauza berria da. Euskal musika taldeen letrak edo telebistako saioak ulertzen dituztenean
|
mundu
berri bat irekitzen zaie. Zein da ikasleen motibazioa euskara ikasteko. Lanerako euskararen beharra motibazio nagusiena da.
|
|
|
Legea gehiengo jakin batek inposatu zuenetik igaro diren hamarkada luzeetan, hiru parada izan ditugu gehiengo hura aldatzeko, eta hiruretan kale. Eta guztietan, itxura osoz, teorian behintzat euskaltzaleenak direnek, abertzaleek euskara
|
mundu
berri baten ikurrik kuttunena dutenek hain zuzen, huts egin izanagatik, dela adabakigintzari uko egin nahi izan ziotelako (oi, kontsumismo zalekeria zaharkitu hori, birziklatzearen aldeko ideia berrien garaiotan!), dela parlamentari batek ibili nahi izan duelako munduko gailurrik altuenetako magaletan, gure bazterretako politikagintza lau honetatik ihesean.
|
|
|
Haurrek egin dioten harrera eta balorazioa ezin hobeak omen dira. Bizitza aldatu die,
|
mundu
berri bat ireki. Aurrez imajinatu ezinezko erabilerak ematen dizkiete, batak bestearengandik ikasiz.
|
|
|
Sekulako bizitza dago munduko txoko txiki honetan. Alde guztietara begira gabiltza, sentipen bakoitza barruan gorde guran, atzotik gaur bitartean
|
mundu
berri batean sartu bagina legez. Dena hain afrikar, hain beltz eta koloretsu, arropak, argia, irudiak, musika eta zarata?
|
|
|
Urte gutxian
|
mundu
berri batean sartu gara, dimentsio
|
|
|
Dena dela, ideia hori ñabartu egin litzateke, datuak hor baitaude eta benetan esanguratsuak dira hurrengo puntuetan ikusiko dugun bezala, datu bat aipatzearren, 1998ko finantza krisiaren ostean biztanleriaren% 38 pobrezia mailaz azpitik bizi zen eta 2002an% 3038.Beraz, errealitateak kasu honetan shock eta aldaketa mentala eragingo zuen. Gure ustez, nahiko argi dago
|
mundu
berri bat dela, gizabanakoaren bizitzaren esparru garrantzitsuenetan Estatuaren bermea galdu duen mundu bat.
|
|
|
Aurrera egin nahi dugu, suntsitu gabe”. Indigena askorentzat, gainera, dramatikoa da
|
mundu
berri batean kokatzea. “Bizitzeko zentzua galtzen dute, ez diote zentzurik aurkitzen beren bizitzari.
|
|
|
92 min. Txetxenia, gaur egun. Aleksandra Nikolaevnak biloba militarra du, eta hura bisitatzera joan da. Bidaia horretan,
|
mundu
berri bat ikusiko du, gizonen mundu bat, emakumerik gabekoa eta kontsolamendu falta nabaria duena. Tolosa (Leidor aretoan).
|
|
|
Uraz haraindik
|
mundu
berri bat
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, ikasleek egindako argazkiak edo sarean aurkitutako irudiak igotzeko aukera ematen dute blogek, eta horiek deskribatu edota azaltzen dituzte ikasleek. Beraz, irakasleoi
|
mundu
berri bat zabaltzen zaigu, eta bide batez, gure ikasleen jakin mina pizten dugu.
|
|
|
Pesadillas antes Navidad filmaren zuzendari berak gidatuko du Coraline eleberriaren zinemarako moldaketa. Neskato batek ate magiko bat zabaldu eta bere munduaren bikoitza den beste
|
mundu
berri bat aurkitu du, baina mundu askoz okerragoa. Bertan bereak bezalakoa diren etxe bat eta gurasoak aurkitu ditu eta mundu berri horretan pertsona guztiek begiak izan ordez, botoiak dituzte begizueloetan.
|
|
|
Bada garaia PSP Radiant Red kontsolari esker eskura duzun kolore
|
mundu
berri batean sartzeko. Esan bezala, aste honetan helduko da saltokietara, eta 184,99 euroan salduko dute.
|
|
|
Ikuskizunak, humorea eta dantza estilo ezberdinak bat egiten ditu eta protagonista moduan hiru neska esploratzaile ditu. Hauek
|
mundu
berri bat aurkitzen dute non animaliak, landareak eta beste bizidun batzuk dantza egin eta transformatzen diren. Dinamikako zenbait kidek ikuskizunaren inguruko iritziak emango dituzte.
|
|
|
Bere ama (Laura Conejo) eta bere mutila, Nathaniel (Bernat Saumell) zaintzen dute eta Ásia egoera horretara eraman duten ekintzak azaltzen dira gutxinaka. Lagunekin, bere amarekin eta bere mutilarekin duen erlazioa azalaraziko dira eta batez ere, Eloïseren istorioa (Ariadna Cabrol aktorearen papera),
|
mundu
berri batean sartuko du. Bere amaren ezezkoaz gain, Eloïsekin zoriontsu izaten saiatuko da protagonista.
|
|
|
Hala ere, gauza bat argi utzi zuen espintronikaren asmatzaileak:
|
mundu
berri bat ireki duela.
|
|
|
etorri zen, beti larri, are triste, irritu, bere buruari alaitasun pixka baterako baimena ematen ausartu ezinean, kezkati. Barru hori hautsi eta, arrakastarekin, bere buruan konfiantza gehiagorekin, nolabait askatasun
|
mundu
berri batera jaiki denean ere, zaharrak beti tormentatzen, lotzen jarraitu du. Bere buruari gogor inposatu egin dion askatasunak inoiz ez du naturaltasunarekin libre izatea lortu.
|
|
|
Elorri
|
mundu
berri bat zen. Tradizionalki Ama Birjinaren jaiera txepelkeria kursi guztien bilduma izan da, ez esateko faltsete sentimental belaxka guztiena patologiaraino.
|
|
|
Zeuregandik urrunduz zoaz; kezka berriek okupatzen dizute espazioa, interes berriek, harreman pertsonal berriek. Eta
|
mundu
berri batek bereganatzen zaitu. Urteak geroago, egun batez, mundu zaharra berriro pizten hasten da, hortxe zure aurrean, eta guztiz bestelakoa bilakatua dago dena.
|
|
|
U NAMUNO: hala ere, apaizaren fede krisia tratatu duenean, Salamancako Errektore mistikoak (batzuei oraindik haren sozialismoa errebindikatzea gustatzen zaie, dominatxoren batzuen bila edonon PSOErentzat)
|
mundu
berri baten amets gutxiagorekin eta dimentsio sozial edo politikorik batere gabe planteatu du hori: San Manuel Bueno, mártir (1930) da, apaiz bat herrixka bazter batean Gaztela aldean, bera sinestuna izan gabe bizia sinestunen alde sakrifikatzen duen martiria.
|
|
|
Egun haietan zinea zen, urte gutxi batzuk lehenago kinetoskopioa izan zen bezala, komunikabide berriaren zinezko izena, moda eta berrikuntza teknikoa elkartzen zituena; hasieran, kafetegietan ematen hasi ziren, era xume bezain apalean; gero, zineak hiritarrak irabazi eta hura garrantzia hartuz joan zen heinean, antzokietan. Zinea
|
mundu
berri batera jotzen zuèn leiho bat zen, eta orbetarrak ez ziren leihoa ireki gabe geldituko, ez horixe! Hala, izeba Ernestinak neska mutilak hartu eta film bat ikustera eraman zituen, gero beste batera eta beste batera, harik eta egun batean munstro itxurako bat atera zen arte, gizotso erraldoi baten antza zuen?, zuhaitzak errotik ateratzen zituena eta urrunera jaurtitzen.
|
|
|
Eskolara etorri zen lehen egunean ematen zuen
|
mundu
berri batera sartzen zela, baina laster moldatu zen ingurura, eta laster egin ginen lagun. Onartu behar dut Carmenek asko lagundu ninduela eskolan.
|
|
|
Bizi garen hankaz gorako mundu itsusi hau ikusirik,
|
mundu
berri bat irudikatu eta aldarrikatzeko beharra sentitzen zuen Gianni Rodarik. Iraultzailea baitzen Rodari, ezkertiar konprometitua, baina ez alderdiko ortodoxian galtzen den horietakoa, mundu hobe baten bila ezkerreko ideiez baliatzen den filantropoaren erakoa baizik.
|
|
|
1992an, Brasilgo hiriburuan Amerikako konkistaren ospakizun lotsagarrien hasiera adierazi behar zuen erloju monumentala jarri zuten. Ordua iritsi zenean, indio talde batek geziak bota zituen erlojuaren kontra, historiaren martxa geldiarazi nahian
|
mundu
berri bati bidea irekitzeko.
|
|
|
Zure diskak bat, bi, hiru, hamaika, hamabi. Haika, jeiki hadi mutxurdin ilargi, zerura kantari, zu asmatzen ari,
|
mundu
berri bat gure herri zaharrari.
|
|
|
Erabakia arriskutsua zen. 21 urte,
|
mundu
berri bat, talde galtzailea, saskipean erraztasunik batere emango ez zion gihar oihan bat bere zain...
|
|
|
Egun haietan zinea zen, urte gutxi batzuk lehenago kinetoskopioa izan zen bezala, komunikabide berriaren zinezko izena, moda eta berrikuntza teknikoa elkartzen zituena; hasieran, kafetegietan ematen hasi ziren, era xume bezain apalean; gero, zineak hiritarrak irabazi eta hura garrantzia hartuz joan zen heinean, antzokietan. Zinea
|
mundu
berri batera jotzen zuèn leiho bat zen, eta orbetarrak ez ziren leihoa ireki gabe geldituko, ez horixe! Hala, izeba Ernestinak neska mutilak hartu eta film bat ikustera eraman zituen, gero beste batera eta beste batera, harik eta egun batean munstro itxurako bat atera zen arte –gizotso erraldoi baten antza zuen–, zuhaitzak errotik ateratzen zituena eta urrunera jaurtitzen.
|
|
|
Iñigok Arantzazun igarotako urteak kontraste handikoak izan ziren, bizipenei eta sentipenei dagokienez. Alde batetik, Araozko familiaren mira sentitzen zuen, sarri amets egiten zuen arreba Mirentxurekin, baserriko bizimoduarekin; bestetik, ordea, Arantzazuk
|
mundu
berri bat erakusten zion, bizitzaren alde berri bat; Iñigok denetik ikasi nahi zuen: zientzia, historia, musika, marrazketa, poesia; diziplina gogorrak eta fraide batzuek noziarazten zizkioten zigor fisikoek, atzera eginarazi ordez, grina natural oldarkorra pizten zioten barruan, eta grina hura lagunekin berdintzen zuen batzuetan, baina batez ere futbolean, pilotan edo mendian, harrietan gora, basahuntzen pare, bizi energia erabat askatuz.
|
|
|
Mundu hartakoa zen Anandaren aita, halako giroan umotua, eta huraxe erakutsi nahi izan zien hala semeari nola dizipuluei. Anandak Sarari eskaini zion aitagandik jasotako altxorra, eta horrexek zabaldu zion neskari gogamena, eta Anandarekin batu aurretik amestu ere ez zezakeen
|
mundu
berri bat erakutsi. Indian ezkondu ziren hartan, Sara, pozezko malkoz beterik, Anandaren arrastotik abiatzeko prest zegoen, mutilaren euskarri bihurtzeko prest, berarekin bat egin eta biak batera izaeraren Kailas mendira igotzeko prest, Himalaiako mendietan gora elkarrekin igo ohi ziren bezala.
|
|
|
...k ere maite ditut, ez noski zuk zeure aita eta zeure ama bezala, hutsunetik maite baitzenituen zuk eta nirekin bete nahi baitzenuen haien hutsunea, nik gurasoak modu arruntean maite ditut, gorrotoa eta gatazka ere tartean direla, nebarekin berebiziko eztabaidak izanez, maitatuz eta gorrotatuz, bai; hasieran, gurasoak biziki eskertu zizuten nire alde egin zenuena, nolabait salbatu egin baininduzun,
|
mundu
berri bat zabaldu baitzenuen nigan, lehen haren susmorik ere ez nuen mundu bat, gurasoak harro zeuden nire aldaketaz, baina urrundu egin ginen haiengandik, horrek min egin zien, zuk ez zenituen onartzen amaren erlijio ohiturak eta aitaren nahiz Kandidoren ateismoa, gu elizaz ezkontzea gustatuko zitzaion amari, edo gutxienez epaitegian, ados, niri ere bost axola hori, baina ulertzen diet; igandeet... Bai, nahi dut hori, Ananda, baina aldi berean ni neu izaten utzi behar didazu, bizimodu normal bat nahi dut, lagunei telefonoz deitu, haiekin noizbehinka geratu, nola doakien jakin, familiarekiko harremana berreskuratu; besteek ere badaukate zer erakutsirik, ez yoghiek soilik, Ananda, zatoz, jar ezazu burua nire bularren gainean, honela, honela, ikusten zein ongi gauden.
|
|
|
–doinu erretorikoz?. Bide berriak,
|
mundu
berri baten legamia.
|
|
|
Eta horretara abiatu zen:
|
mundu
berri bat eraiki zuen, asmatu zuen, bere ideia horiek, beti hor daudenak, beharrezkoak zaizkigunak, derrigorrezkoak, ezagutzeko... kokatzeko. Honela dio Platonek Sokratesen ahotik, nolabait, orain erran duguna:
|
|
2010
|
|
|
Orain haurrei ari naiz gitarra klaseak ematen, eta
|
mundu
berri bat irekitzen ari zait. Harrituko zinatekete sei edo zortzi urteko haur batek zenbateraino garatzen duen sena esperimentala, hura elikatuz gero.
|
|
|
Nik ere neure egiten dut rock and rollak bizitza salbatu didala dioen esaldia. Oso gaztetan, anaia zaharragoen eraginez, Victor Jara, Paco Ibañez, Kilapayoun eta enparauak entzuten hasi ginen, baita Pantxoa eta Peioren estiloko euskal musika ere, baina niretzat Deep Purple eta AC/ DC bezalako taldeak deskubritzea
|
mundu
berri baterako atea irekitzea izan zen. Pentsa, oraindik gogoan dut 15 urterekin Ingalaterran izan nintzela eta AC/ DC ren partitura liburua eta MXR distortsio pedal batekin etorri nintzela bueltan.
|
|
|
Ez naiz oraingoan geure lanaz ari, munduaz baizik. Elkarren artean gero eta lotura handiagoa izango dugun mundurantz, orain arte ezagutu duguna baino askoz aberatsagoa izango den
|
mundu
berri baterantz (aldi berean, inoizko desoreka handienak erakutsiko dizkiguna, bide batez esanda). Populazioaren mugimendu handiak ezagutuko dituen mundu berrirantz ari gara hurbiltzen, horrek dakarren kultura, hizkuntza eta mundu ikuskerari dagozkien ezaugarri berriekin (aniztasuna, mestizajea, elkarbizitza...) Eta dudarik gabe, informazioaren eskuragarritasunari dagokionez, gero eta gardenagoa den mundu baterantz.
|
|
|
Gaixoaldian
|
mundu
berri baten aurkikuntza edo antzeko zerbait sumatu zuen. Filosofiarekin egin zuen topo, pentsamendua eraikitzen laguntzeko tresnarekin.
|
|
|
Azkenik,. Sare sozial birtualak? izeneko txostenean
|
mundu
berri baten aurkezpena egin zigun Eneko Barberena jaunak. Internet bidez sareak gazteen artean hartzen ari diren indarraz jabetzeko zenbait datu eskainiz.
|
|
|
Industri mota honekin batera merkataritza ere berdingaratu zen. Ondorioz, begien aurrekoa izaten hasi zen
|
mundu
berri bat eraikitzenari zela betiko eta eternoa zirudien mundu tradizionala behera zetorren bitartean.
|
|
|
UNIBERTSITATEAN hastearen berrikuntza esanguratsuena, Keparentzat, ez zen unibertsitatea bera izan, etxetik kanpo bizitzea baizik. Beste hiru mutilekin hartu zuen pisu bat errentan, eta horrek
|
mundu
berri bat ireki zion. Bere pisukideentzat, nahi adina parranda antolatu ahal izatea zen pisuaren abantaila nagusia, edozein erokeria egin ahal izatea ondoko zigorraren beldurrik gabe, eta horren aldean onez eramatekoak iruditzen zitzaizkien garbiketa eta sukalde lan beti gogaikarriak.
|
|
|
Denak kabitzen dira: elkartasunak pozten ditu eta pozak elkartzen, eta elkarrekin
|
mundu
berri bat eraikitzeko borondatea dute barruan irakiten. Horixe zen Jesusen ametsa eta gertatzen ari da.
|
|
|
Ikasketa batzuk hastera zoaz, Filosofia, eta
|
mundu
berri bat irekitzen zaizu. Filosofia hori ez da filosofia modernoaren bidetik joango, eskolastikaren bidetik baizik, baina tradizio garrantzizko batzuekin topo egiten duzu:
|
|
|
Urte sabatikoa bezala da. Ikasketa guztiak uzten dituzu, sartzen zara
|
mundu
berri batean eta ikasten dituzu espiritualitateari dagozkion gauzak, frantziskotarra izateari dagozkionak, eta irakurtzen dituzu maisu espiritual esaten zitzaienen lanak.
|
|
|
Batek unibertsitateko edo dena delako tokiko ikasketak amaitzen ditu eta bide berri bat hasi behar du. Filosofia eta Teologia bukatuta, Forura joatea
|
mundu
berri batean sartzea zen niretzat: literaturaren eta hizkuntzaren munduan.
|
|
|
Elizaren barruko boterearen kontzepzio berriak zeuden. Batzuentzat hori krisi ikaragarria izan zen, eta guretzat, gazteagoentzat,
|
mundu
berri bat irekitzea.
|
|
|
Herrira bueltan gatoz euri epeletan. Mar eta Paulo loak hartuta doaz amaren albo banatan eta hirutasun orekatua osatzen dute furgonetaren atze aldean,
|
mundu
berri baterako zutabe adardun posiblea.
|
|
2011
|
|
|
Bideoetako abenturak kontatzeko, J.R.R. Tolkienen alegoriazko mundura joan da Rodriguez, Erdiko Lurraldera. Bideoetako irudiak hartu, photoshop bidez tratatu eta
|
mundu
berri bat irudikatu du. «Fikziozko ukitu bat eman diot.
|
|
|
Hitz potoloak. Eredu aldaketa bat behar dugu,
|
mundu
berri bat sortu behar dugu, baina nondik hasi. Ni?
|
|
|
|
mundu
berri bat sortzera noa
|
|
|
Bai, jendearen haserrea eta gogaitzea eta
|
mundu
berri baten aldeko ilusioa bost kontinenteetatik barrena doaz bolbora gisa. Azkenean sistemak polizia baino suhiltzaile gehiago ditu.
|
|
|
Horizontes Latinoseko kartelak egunsenti bizi batek kontrastez beteriko aurpegi batean eragindako kolore beroen, argien eta itzalen mundu batean murgiltzen gaitu, begirada sakon baten bitartez. Gure aurrean indartsuago sortzen ari den
|
mundu
berri bat.
|
|
|
|
mundu
berri baterako daukagun konpromisoan?
|
|
|
Chinua Achebek oso ondo jakin du garai jakin bateko egoeraren amaiera deskribatzen, kolonizazioaren aurka talka egitean. Liburuan ikus daiteke nola amaituz doan tribu kulturaren aroa kristautasunak ekarritako
|
mundu
berri baten aurrean. Nigerian jaiotako Achebe
|
|
|
Itxura berriarekin, Txiki txokoa lehen baino askoz ere politagoa izango dela zioten eta harro daudela egiten ari diren lanarekin. Eurei esker, Zabalotegiko eskola zaharreko erabiltzaileei
|
mundu
berri bat zabalduko zaie eta lagun berrien konpainia izango dute aurrerantzean. Zapatuan fin aritzea ez zen nahikoa izan, ordea, lan dena bukatzeko, eta zapatu honetan –apirilak 9– bigarren saio bat egin dute.
|
|
|
Arrunta haiz, esaten zidan erlijioak, baina Jainkoak den dena lezakek, mugarik gabea duk haren altzoa. Alienatua haiz, esaten zidan ideologiak, baina iraultzak den dena alda lezakek, mugarik gabea duk
|
mundu
berri baten esperantza. Ulertzen, aita, zein erraza egin zitzaidan bide batetik bestera pasatzea?
|
|
|
Koleraren garaian idaztea konplikatua izan da beti, eta horrexegatik bilatu izan da nola edo hala saihestea Orain eta Hemen beldurgarriak La Cosaz ez mintzatzeko xedeaz (Iban Zalduak dioen moduan). Anabitarte irakasleak bezala, helburua da ihes egitea, eta ezin bada, orduan asmatu
|
mundu
berri bat, neurrira eginda.
|
|
|
Gañerakoan esistentzialista guziak bezelaxe, oiturakeritik ateratzen gaitu. Irakurri ala piztu egiten gera, beste
|
mundu
berri bat ikusita. Kalean ikusi ez degun zerbait arkitzen degu argan:
|
|
|
128), Existentzialismoak, kultura zaharretik ihesi, mintzaira bat jartzen zuen eskura: paradigma bat, unibertso bat, globalki aurreko guztiarekin hausteko (erlijioarekin, politikarekin) eta jauzi batez
|
mundu
berri batean paratzeko. Alde batera, kulturako eta gizarteko alor guztiak bereganatu zituen (janzkera, orrazkera, zinema, eleberria, antzerkia...), eta, izen batzuk aipatzearren, Kafka, Rosellini, Ingmar Bergman, Heidegger, Unamuno eta Camus pentsatzeko eta sentitzeko giro horretan partzuer izan ziren; baina, bestera, hertsikiago filosofia moduan ordurainoko ordena tradizionalaren suntsipenaren, balio trukaera errotikoaren, nahas mahas eta kaosaren eragile izan zen, pentsamendu tradizionaletik behaturik, guztiz irrazionala.
|
|
|
Horretarako hizkuntza alemana da aproposena, edo apropos bakarra. Heideggerrek aditzera ematen duenez, bere baitatik
|
mundu
berri bat sortzeko ahalmena duen bi hizkuntza dago: grekoa (behiala) eta alemana (orain), azken hori hain zuzen grekoarekin elkarrizketan sustatu eta argitua (GA 53:
|
|
|
Itsasora sartu eta begiak ixten zituen horietakoa ninduan ni, aukeran nahiago zeren gainean igeri egiten nian ez jakin. Begiak zabaldu eta
|
mundu
berri bat deskubritu nian arte, Diego... Probatu egin behar huke.
|
|
|
Barre egin zioten hirurek, Antoinettek, Philipek, Patriciak. " Benetako ardoak orain datoz, gorde lausenguak gerorako" esan zion Philipek, paternalismo handiz, sarkina
|
mundu
berri batean onartzearen prezioa haren lepotik barre egitea dela azpimarratuko bailuten. " Ez zara gutarikoa, baina onartzen zaitugu...
|
|
2012
|
|
|
Gitarra jotzen eta kantatzen hasi zen gaztetan, eta musikarako zaletasunak eta maitasunak eraman zuen musika tradizionalera. Atzera begiratze horretan, «zoragarria» iruditu zitzaion
|
mundu
berri bat ezagutu zuen: Erdi Aroko musika.
|
|
|
Bide batetik edo bestetik, ordea, porrot berera heldu ziren biak. «Bi intelektualak saiatu ziren
|
mundu
berri bat sortzen, beren bizitzen halabeharra eta munduaren beharra batuko zituena, eta, hala, natura gaindituko zuena. Narrazioaren edo eskulturaren bitartez, Unamuno eta Oteiza saiatu ziren naturaren mugez libratzen (heriotzaz, desagerpenaz, ahanzturaz).
|
|
|
Gabon gauean urtero telebistan ikusten dugun kapitalismo monarkikoaren aurrean, guk euskal errepublika sozialista hautatzen dugu. Herrialde berri batean bizi nahi dugu, behetik gora eraikita dagoen
|
mundu
berri batean. Klaserik gabeko mundu bat, gure patuaren jabe izaten uzten gaituen mundu bat.
|
|
|
Eta sortu
|
mundu
berri bat
|
|
|
Hamabost urterekin hasi nintzen Benito Lertxundi maitatzen. Bere disko bat iritsi zen
|
mundu
berri bat deskubritzen ari zen nerabearen eskuetara, Zuberoa/ Askatasunaren semeei deitua. Berehala konturatu nintzen hura zerbait sakona zela, ez zela modako edo denbora pasako disko arrunta:
|
|
|
Beste emakume baten gorputzean sartzen ari nintzela sentitu nuen une hartan. Sugea bezala, azal zaharra utzi, eta
|
mundu
berri batean barneratzen nintzela. Mundu guztiz ezezagun batean.
|
|
|
Meditazio ikastaro batean eman zuen izena. Eta
|
mundu
berri bat deskubritu zuen, zeinean burua, gorputza, arima eta natura harmonian bizi zitezkeen. Handik aurrera, yoga ikastaroak egin ditu, baita utzi ere, baina norbere burua zaintzearen garrantziaz ohartu da, oreka mantentzeak eta duzuna baloratzen jakiteak duen garrantziaz.
|
|
|
Irudia: amoeda Hondartza unibertso berria da haurtxoarentzat, eta badirudi egunero
|
mundu
berri bat aurkitzen duela. Dena da desberdina:
|