|
2000
|
|
|
—Kopernikok Samosko Aristarkoren teoriak oroitarazi zizkigunetik eta haren sistema heliozentrikoa berriro agerian jarri, badakik ezen Eguzkia ez dabilela Lurraren inguruan biraka, baina Lurra Eguzkiaren inguruan, eta erran genezakek, hortik aitzina, ezen
|
mundu
berri baten atarian gaudela. Zeren eta Eguzkia argia duk, baina bertze argi baten metafora ere duk:
|
|
|
Ordea, urduritasun hark gehiago zuen alegrantziatik kezkatik baino, zinez bainengoen bozkarioz gainezka, neure lehen itsasaldi haren aitzinean! Eta, noiz eta biharamuneko goiz eguzkitsuan haizeak untziaren belak hantu eta hanpatu, eta portutik jalgi baikinen, Kolon tipi bat bezala sentitu nintzen,
|
mundu
berri baten konkistatzerat zihoana, untziak ur urreztatuen artean aitzina egiten zuela.
|
|
|
Eta, hura erraiten zidala, osaba Joanikotez oroitu nintzen, zeren eta hura ere
|
mundu
berri batez mintzatzen baitzitzaidan, zeinak zientzia izanen baitzuen zimendu eta harroin. Ordea, zientzia orotarik harat, bertze mundu berri hura zegoen, Kolonek aurkitua, eta Antoniori eta bioi deika ari zitzaiguna.
|
|
|
" Erraiten ditek ezen Indietan dagoela mundu berria, baina bada unibertsoan mundu berri gehiagorik: izan ere, planeta bakoitza duk
|
mundu
berri bat, eta izar bakoitza, orobat" —eta, bere hitzen azpimarratzekoedo hatza altxatzen zuela, erantsi eta eratxiki zuen—: Eta Pierre Gassendiri berari aditu nizkioan, halaber, neure bizitzan peripatetikoen eta eskolastikoen kontra aditu nituen lehen hitzak, zeren eta etsai baitzituen haiek guztiak, Epikuroren miresle zen bezala, edo Kopernikorena eta Ke ple rre na, baina Galileorena bere batez...
|
|
2003
|
|
|
Bere betiko euskara egoki, samur eta sen ikaragarrizko hori darabil hemen ere, noski. Baina eskutitz hauetan
|
mundu
berri bat deskubritu duela iruditzen zait, eta harrigarria da zer nolako ausardiaz jokatu duen, eta zeinen ondo asmatu duen mundu berri hori eraikitzen.
|
|
2004
|
|
|
Lainoak bi gorputzak inguratu eta estali ditu, izara zuri batek legez, eta Mikelek pentsatu du bikotea
|
mundu
berri batean sartuta dagoela orain, biena bakarrik den mundu berri batean. Eta inbidia sentitu du.
|
|
|
Lainoak bi gorputzak inguratu eta estali ditu, izara zuri batek legez, eta Mikelek pentsatu du bikotea mundu berri batean sartuta dagoela orain, biena bakarrik den
|
mundu
berri batean. Eta inbidia sentitu du.
|
|
|
Eta inbidia sentitu du. Zoriontsuak haiek, jendetzatik urrundu eta
|
mundu
berri bat asmatzen dutenak. Batzuetan handitasunez betetako esaldiak asmatzea gustatzen zaio, gero koadernoan idazten dituenak.
|
|
2006
|
|
|
Alice mundu miresgarri batera jausi da. Bat batean
|
mundu
berri batean bizitzea suertatu zaio eta ez ditu hango legeak ezagutzen. Baina horrela egokitu zaio, berak ez du eskatu han egotea.
|
|
2008
|
|
|
Sekulako bizitza dago munduko txoko txiki honetan. Alde guztietara begira gabiltza, sentipen bakoitza barruan gorde guran, atzotik gaur bitartean
|
mundu
berri batean sartu bagina legez. Dena hain afrikar, hain beltz eta koloretsu, arropak, argia, irudiak, musika eta zarata?
|
|
2009
|
|
|
etorri zen, beti larri, are triste, irritu, bere buruari alaitasun pixka baterako baimena ematen ausartu ezinean, kezkati. Barru hori hautsi eta, arrakastarekin, bere buruan konfiantza gehiagorekin, nolabait askatasun
|
mundu
berri batera jaiki denean ere, zaharrak beti tormentatzen, lotzen jarraitu du. Bere buruari gogor inposatu egin dion askatasunak inoiz ez du naturaltasunarekin libre izatea lortu.
|
|
|
Elorri
|
mundu
berri bat zen. Tradizionalki Ama Birjinaren jaiera txepelkeria kursi guztien bilduma izan da, ez esateko faltsete sentimental belaxka guztiena patologiaraino.
|
|
|
Zeuregandik urrunduz zoaz; kezka berriek okupatzen dizute espazioa, interes berriek, harreman pertsonal berriek. Eta
|
mundu
berri batek bereganatzen zaitu. Urteak geroago, egun batez, mundu zaharra berriro pizten hasten da, hortxe zure aurrean, eta guztiz bestelakoa bilakatua dago dena.
|
|
|
U NAMUNO: hala ere, apaizaren fede krisia tratatu duenean, Salamancako Errektore mistikoak (batzuei oraindik haren sozialismoa errebindikatzea gustatzen zaie, dominatxoren batzuen bila edonon PSOErentzat)
|
mundu
berri baten amets gutxiagorekin eta dimentsio sozial edo politikorik batere gabe planteatu du hori: San Manuel Bueno, mártir (1930) da, apaiz bat herrixka bazter batean Gaztela aldean, bera sinestuna izan gabe bizia sinestunen alde sakrifikatzen duen martiria.
|
|
|
Egun haietan zinea zen, urte gutxi batzuk lehenago kinetoskopioa izan zen bezala, komunikabide berriaren zinezko izena, moda eta berrikuntza teknikoa elkartzen zituena; hasieran, kafetegietan ematen hasi ziren, era xume bezain apalean; gero, zineak hiritarrak irabazi eta hura garrantzia hartuz joan zen heinean, antzokietan. Zinea
|
mundu
berri batera jotzen zuèn leiho bat zen, eta orbetarrak ez ziren leihoa ireki gabe geldituko, ez horixe! Hala, izeba Ernestinak neska mutilak hartu eta film bat ikustera eraman zituen, gero beste batera eta beste batera, harik eta egun batean munstro itxurako bat atera zen arte, gizotso erraldoi baten antza zuen?, zuhaitzak errotik ateratzen zituena eta urrunera jaurtitzen.
|
|
|
Eskolara etorri zen lehen egunean ematen zuen
|
mundu
berri batera sartzen zela, baina laster moldatu zen ingurura, eta laster egin ginen lagun. Onartu behar dut Carmenek asko lagundu ninduela eskolan.
|
|
|
Egun haietan zinea zen, urte gutxi batzuk lehenago kinetoskopioa izan zen bezala, komunikabide berriaren zinezko izena, moda eta berrikuntza teknikoa elkartzen zituena; hasieran, kafetegietan ematen hasi ziren, era xume bezain apalean; gero, zineak hiritarrak irabazi eta hura garrantzia hartuz joan zen heinean, antzokietan. Zinea
|
mundu
berri batera jotzen zuèn leiho bat zen, eta orbetarrak ez ziren leihoa ireki gabe geldituko, ez horixe! Hala, izeba Ernestinak neska mutilak hartu eta film bat ikustera eraman zituen, gero beste batera eta beste batera, harik eta egun batean munstro itxurako bat atera zen arte –gizotso erraldoi baten antza zuen–, zuhaitzak errotik ateratzen zituena eta urrunera jaurtitzen.
|
|
2010
|
|
|
UNIBERTSITATEAN hastearen berrikuntza esanguratsuena, Keparentzat, ez zen unibertsitatea bera izan, etxetik kanpo bizitzea baizik. Beste hiru mutilekin hartu zuen pisu bat errentan, eta horrek
|
mundu
berri bat ireki zion. Bere pisukideentzat, nahi adina parranda antolatu ahal izatea zen pisuaren abantaila nagusia, edozein erokeria egin ahal izatea ondoko zigorraren beldurrik gabe, eta horren aldean onez eramatekoak iruditzen zitzaizkien garbiketa eta sukalde lan beti gogaikarriak.
|
|
2011
|
|
|
|
mundu
berri baterako daukagun konpromisoan?
|
|
2012
|
|
|
Eta sortu
|
mundu
berri bat
|
|
|
Hamabost urterekin hasi nintzen Benito Lertxundi maitatzen. Bere disko bat iritsi zen
|
mundu
berri bat deskubritzen ari zen nerabearen eskuetara, Zuberoa/ Askatasunaren semeei deitua. Berehala konturatu nintzen hura zerbait sakona zela, ez zela modako edo denbora pasako disko arrunta:
|
|
|
Beste emakume baten gorputzean sartzen ari nintzela sentitu nuen une hartan. Sugea bezala, azal zaharra utzi, eta
|
mundu
berri batean barneratzen nintzela. Mundu guztiz ezezagun batean.
|
|
|
Meditazio ikastaro batean eman zuen izena. Eta
|
mundu
berri bat deskubritu zuen, zeinean burua, gorputza, arima eta natura harmonian bizi zitezkeen. Handik aurrera, yoga ikastaroak egin ditu, baita utzi ere, baina norbere burua zaintzearen garrantziaz ohartu da, oreka mantentzeak eta duzuna baloratzen jakiteak duen garrantziaz.
|
|
2015
|
|
|
Askotan sentitu nituen aldi berean bibragailuaren dardara gozoa aluan eta Markelen zakilaren bultzadak ipurtzuloan. Asko ari nintzela aurreratzen arte erotikoetan esaten zidan barrez, eta aitortu behar dut Markelen pisuan igarotzen genituen arratsalde luze haietan
|
mundu
berri bat ari nintzela deskubritzen. Egongelan hasten ziren normalean gure saioak, nobelaz eta arte liburuz betetako apalez inguratuta.
|
|
|
Baina begira iezaguzu guri, ilargi errainuen argipean bi zoro liburu metaz inguratuta. Bilatuko dugu errautsotan
|
mundu
berri bat?
|
|
|
–Bai baina, hona lehenengoz etorri eta dena berria egingo zitzaion. Eta
|
mundu
berri batean guraso berriak behar, bidea erakusteko. Eta nola zu izan zaituen taldeko begirale eta ezagutu duen lehenengo heldua, halako lotura afektibo bat landu du zurekin?.
|
|
|
Haatik, benetan «kezkagarria» izan lukeena ez da horrenbeste «haragi kable» konexioa, «animalia makina» erlazioaren izate eraldatzaile konplexua baizik. Izan ere, behin konexio hori imajinatu eta lortu dugunean,
|
mundu
berri batean murgiltzen gara. Badakit horrek, horrela esanda, fikzio hutsa dirudiela, baina ez da.
|
|
|
Guardia Zibilaren komandantziatik irtendakoan,
|
mundu
berri bat ezagutu nuen Martuteneko kartzelan, lur azpiko mundu bat, zeren ETAk frankismoaren kontra ilunpetan zeraman borroka kartzelan bakarrik gera zitekeen agerian. Askatasuna zen, nolabait; lau harresiren arteko zoko hartan harrapatutako askatasuna.
|
|
|
Hala ere, niretzat hona iristea etsipen handi bat izan zen hasieran?. Ametsez beteriko ezkerreko mugimendu idealistaren semea zen Chavarria, Che Guevararen irudiz hornitzen zen
|
mundu
berri bateko jarraitzaile grinatsua. –Kubako Iraultzan ikusten genuen Ameriketako bigarren askatze prozesuaren ikurra.
|
|
2016
|
|
|
Coruñan kokatu nintzenean, familiatik urrun eta herriko kontrol sozial hertsagarri hartatik libre, benetan bizitzen hasi nintzen. Alde batetik, hiri batean nengoen (garai hartan, garrantzi handia zuen horrek); bestetik, ordura arte susmatu besterik egiten ez nuen
|
mundu
berri batean murgiltzeko aukera nuen. Gogotsu ekin nion murgiltze lanari.
|
|
|
Porrotaren eta miseriaren erdian, zeru txiki bat izan zen Marseillako portua 1941eko urtarril hartan. Batzuk gabonetarako zeuden han, badaezpada, eta euskal kantuz agurtu zuten urte zaharra, atsekabe eta zoritxar guztiak harekin batera joan eta urte berriak berri hobeak ekarriko zituelakoan; edo
|
mundu
berri bat bestela, han, Ameriketan...
|
|
|
ordez desberdintzari erreparatuz,
|
mundu
berri bat zabaltzen
|
|
2017
|
|
|
–Beronelaxe?, pentsatu nuen,, bisionario handiek, poeta inspiratuek dituzte beti gauza guztiak lehen aldiz ikusten. Goiz bakoitzean
|
mundu
berri bat agertzen zaie begietara; baina ez, funtsean ez dute mundu berri bat ikusten: berek dute sortzen?.
|
|
|
–Beronelaxe?, pentsatu nuen,, bisionario handiek, poeta inspiratuek dituzte beti gauza guztiak lehen aldiz ikusten. Goiz bakoitzean mundu berri bat agertzen zaie begietara; baina ez, funtsean ez dute
|
mundu
berri bat ikusten: berek dute sortzen?.
|
|
|
Ermitau hark 1204an Konstantinoplan erail zuten errege ospetsua (Balduin IX.a) zela esan zuen. Hori egiaztatzerik ez zegoen arren, hark
|
mundu
berri bat agindu izanak gerra zibila piztu zuen, eta flandriar ehungintzako langileak izan ziren jarraitzailerik sutsuenak (Nicholas 1992: 155).
|
|
|
Prest nago, hala ere, onartzeko, mugimenduok ez direla belaunaldi aldaketaren axaleko sintoma soilak, terminologia edo kontzeptu berrien kontua,
|
mundu
berri batena baizik (hala ikusita, agoratik erretiratzea tokatuko litzaidake neuri). Sakonagoko egoera eta mentalitate iraulketaren seinaleak dira.
|
|
|
Babak negar asko egin izan zuen harrera zentroetan. Izan ere, batean baino gehiagotan egotea tokatu zitzaion, eta leku bakoitza
|
mundu
berri bat zen, zentro bakoitza jende berria, haur berriak, hezitzaile berriak. Ustez babesa eskaini behar zioten zentro haietan ez zuen loturarik aurkitzen edo, topatu orduko, norbaiti kariñoa hartu orduko, joan egiten ziren.
|
|
|
Orain, zera besterik ezin dugu egin: haren eragin kaltegarriak albait gehien arintzen saiatu, eta
|
mundu
berri batera egokitu, non eraginak handiak izango diren gizarte, ekonomia eta ingurumen sektore guztietan. Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Aditu Taldeak (IPCC) orain arte egindako azken txostenean zehaztu duen bezala,, klima sisteman tenperaturak igotzen ari dira ezbairik gabe, eta 1950eko hamarraldiaz geroztik nabaritu diren aldaketetako asko sekula ikusi gabeak ziren aurreko hamarkadetan eta milurtekoetan.
|
|
2018
|
|
|
Alegia: emakumeek beren eskubide zibil eta politikoak segurtaturik izango balituzte, eta ekonomikoki independenteak balira borondatezko kooperazioan oinarritutako
|
mundu
berri batean, ez lukete arrazoirik izango gizonen mende egoteko babesaren truke, eta gizonek ez lukete modurik izango emakumeen sexu ugazaba bihurtzeko.
|
|
|
porruak, kaputxak, eguzkitako betaurrekoak? Ez dira akaso gauza handia gaur, baina orduan berritasuna ziren, ezustea, talka,
|
mundu
berri bat.
|
|
2019
|
|
|
Bizitzan lehen aldiz ahul ikusi duzu ama, eta begiratzen diozun bakoitzean
|
mundu
berri batek egiten dizu eraso, orain arte existitzen ez zen mundu batek. Beti eduki duzu, eta orain konturatzen zara, segurtasun bat:
|
|
2020
|
|
|
Krisiak ziklikoak izaki, hitzaurre hausnarketa gisa, gure artean inkontzienteki eraikitzen joan garen globalismo bizimolde hau amaitu dela dio Grayk3 Tximeleta efektu gisara4 aurkeztu zaigun zisne beltz5 fenomenoa den COVID disrupzioak, nazioarteko geopolitika eraldatzen ari da munduko hiritar" librea" 6 izanik bere lehenengo biktima. Bitartean, gu, gure etxeetan sartuta
|
mundu
berri bat, aurrekoaren errautsetatik birsortzen pantailetatik ziztu bizian eta (guri) baimenik eskatu gabe ikustearen testigu gara. Etorkizuna ez da eraikitzen:
|
|
2021
|
|
|
Bera ere gaztetan bohemioen artean bizitakoa zelako edo, Leveque jaunari gustatzen zitzaion, bereziki igande arratsaldeetan, gazteok berarekin hartu eta Montparnassera joatea eta han Man Rayren argazkiak begiratzen egotea, maiz egiten baitzituzten erakusketak, baita auzo horretako kafetegietan biltzen ziren garaiko beste hainbat artistaren solasaldiak entzuten egotea ere. Niretzat
|
mundu
berri bat zen. Guztiak Man Rayren argazkiekin miretsirik zeuden, baina nik nire baitan Andre Kertesz maite nuen edo miresten nuen, eta haren irudiek zerbait harrigarria, zerbait etxekoa, zerbait nirea zutela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Sexuaren aukera ez zen kontzientea eta deliberatua izan, baina denak emeak jaio ziren. Hain kontzentratuta eta gustura zebilen
|
mundu
berri bat sortu nahian, ezen ez zela ohartu atzean ikusleak zituenik, Mu bonito, pero que mu bonito esaka hasi ziren arte. Ez zuen aurpegirik jiratu beharrik izan egoeraren larriaz jabetzeko.
|
|
2022
|
|
|
Ozpina bezain mikatza zen eta kontrako eztarritik joan zitzaidan, baina nola edo hala lortu nuen eztula menderatu eta trago pare bat edatea. Aitaren begiak ikusita, jakin nuen urrats ttiki bat eman berri nuela
|
mundu
berri batean.
|
|
|
Karrikara atera nintzenean, bonba bat jarri banu bezain izuturik, harro sentitu nintzen,
|
mundu
berri batean urrats zail bat egin banu bezala.
|
|
|
Emakumeak bezain kateatuta daude gizonak oinordetzan hartu dituzten genero ereduekin. Gizonek ere hautu politikoak egin ditzakete genero harremanen
|
mundu
berri baten alde. Eta, hala ere, hautu horiek baldintza sozial konkretu batzuetan egiten dira, zeinek mugatu egiten baitute saia daitekeena, eta emaitzak ezin dira erraz kontrolatu.
|
|
|
Eztabaida langile mugimenduaren eta klasearen ingurukoa izan da bereziki. Ez dugu espero langile klaseko bizitzan aurrez zuzen irudikatutako
|
mundu
berri bat aurkitzea. Klase gabetasunak gailentasun maskulinoaren adierazpen itsusiak sortzen ditu, Erresuma Batuan futbolzale bortitzen saldoak eta skinhead en arrazakeriak erakusten dutenez.
|
|
|
Ez genuen elektrizitaterik. Eta
|
mundu
berri baten hasiera izan zen hori.
|
|
2023
|
|
|
" Gure lana herrigintzarekin, kulturgintzarekin eta euskalgintzarekin oso lotua dagoenez eta oso inurri sentitzen garenez, gure poza horri oso lotuta dago. Erdigunea euskara da, baina euskarak
|
mundu
berri bat eman digu. Gu Lasarterekin lotuta gaude, pertsona bezala Lasarte Oria bizi dugu, bere erronkak, aurrerapausoak, geldiuneak...".
|
|
|
Izan ere, Nafarroako pop rock lehiaketan finalista geratu ziren, Nafarroa Oinezeko kanta egin zuten, eta bi disko grabatu zituzten. Kontua da Gorka Lekunberri utzi eta Iruñera joan zela ikastera, eta han musika
|
mundu
berri bat ireki zitzaion; berak bezala rocka maite zuen jendea ezagutu zuen, eta bere zaletasunetik gertuago zegoen musika talde bat sortzearen ideia lantzen hasi zen. " Su ta Gar zen gure eredua, baina gu bi bakarrik ginen, Aitor eta ni.
|