|
2001
|
|
|
Lanbide gaixotasunen koadro berrian sartuko dira teknologia berriek (NT) eragindako patologiak,
|
laneko
harreman berriak eta ekoizpen esparru berria, Montserrat García Gómez Osasun Ministerioko Laneko Osasun Zerbitzuko buruaren arabera. Gaur egun, bi gaixotasun multzo handi “izurriteak” hartzen ari dira, hala nola talde osteomuskularrarenak (muskulu eskeletikoak) eta izaera mentalekoak.
|
|
2003
|
|
|
parte hartze gutxi erabakiak hartu behar direnean eta lanaren gaineko kontrol eza. Langileen
|
laneko
harremanei dagokienez, bakartze soziala edo fisikoa, goi karguekiko harreman txarrak, pertsonen arteko gatazkak eta babes sozial eza. Lana etxea bikoaren erlazioan, laneko eta etxeko eskakizun kontrajarriak dira arrisku:
|
|
2004
|
|
|
Puntu askotan lege akastuna zen, baina berrikuntza ugari ekarri zuen. Uztailean
|
laneko
harremanen legea irten zen eta martxan jartzeko National Industrial Recovery Act baliogabetu zuten.
|
|
2005
|
|
|
Bi kolektibo horiek (euskaldun zaharrak eta berriak) oso ezberdinak dira kualitatiboki, bai euskaraz edo gaztelaniaz hitz egiteko orduan duten trebetasun edo erraztasun erlatiboaren ikuspegitik, bai beraien familiako, gizarteko eta
|
laneko
harreman sareetan duten euskaldun dentsitatearen ikuspegitik. Eta, azken batean, nagusiki bi faktore horien arabera egin ohi da hizketarako hizkuntzaren hautua.
|
|
2007
|
|
|
Gerra zibila amaitu eta erregimen frankista ezarri ondoren, 40 hamarkadan, lan legeria bildu zen demokrazia organikora. Horren arabera, hasieran, estatuak neurriz kanpoko partaidetza izan zuen
|
laneko
harreman juridikoetan, eta nazional sindikalismoa erakunde bihurtu zen. Horrek guztiorrek lan gatazka ukatzea ekarri zuen.
|
|
2009
|
|
|
Langileak soldata jasotzen du, baina diruz ordaindu ezin dena ere uzten du, biziaren, izatearen eta denboraren zatiak lagatzen ditu lan harremanean. Horregatik iristen da
|
laneko
harremana kontratuan idatzita dauden baldintzetatik haratago. Zer esanik ez lan hori borondatezkoa denean.
|
|
|
Epe ertainean, enpresen lehiakortasuna areagotzea eta lan merkatua eta
|
laneko
harremanen aldaketa bultzatzea aipatu ditu Adegik helburu moduan.
|
|
|
Elizak bakarrik ez, heldulekuak izan diren bestelako espazioak ere krisian daude, edo krisi bidean dira: auzunea eta auzokidetasuna,
|
laneko
harreman sare trinkoa, ideologia modernoak, familia harremanak... Komunitatea argaldu eta talde naturaletan sosegua aurkitzeko aukerak murriztu ostean, orduantxe agertu dira terapiak eta terapeutak, berealdiko funtzioa beteaz.
|
|
|
Nola ez den beti lainu ttiki baten gainean bizitzen ahal, eta nola Beñatek ni bezala maite dituen mahaineko plazerrak, hurbildu gare jatekoari eta afariari grazi aitz onak eman ditugu. Hala, bat bertzearen berriak hartuz, gure azken elkar ikustetik orain arteko denbora beteratzen dugu, eguneroko historio ttikiak,
|
laneko
harremanak, eta gure bizimoduko tunkak klaratuz.
|
|
2010
|
|
|
Era berean, lehen ezinezkoak ziruditen enpresapolitikek inbertsioaren amortizazioari ematen diote lehentasuna, eta laugarren etabosgarren lan txandak ezartzen dituzte enpresetan. Horrek berebiziko eragina dugizarteko eta
|
laneko
harremanetan. Bestalde, banaketaren sektorean areagotzen ariden malgutasunak denda txikiak baztertuko ditu eta hiriguneetatik handien inguru merkantilistara eramango du hiritarren komunikaziorakoeremua.
|
|
|
Etxeko gizona, Fernando Mendigorria, gure aitaren lagun eta lankidea izan zen, biak ere adin bertsukoak. Inoiz ez dut jakin txikitako lagunak ote ziren, ala
|
laneko
harremanak bihurtu ote zituen adiskide. Nolanahi dela, 50eko hamarkada hasiera hartan, hamabost bat urte zituztela sartu omen ziren biak Montajes Alfonso Bergara-n, eta harrezkeroztik bereiziezinak bihurtu omen ziren.
|
|
2012
|
|
|
H Hiztegia Psikologiaren arloak Psikologiaren arlo nagusiak honako hauek dira: osasunaren esparruarekin lotutakoa (Psikologia Klinikoa); hezkuntzarekin eta prestakuntza garapenarekin zerikusia duena (Hezkuntzaren Psikologia); pertsonen jokabidearen gaineko gizartearen ekintzari buruzkoa (Gizarte Psikologia); eta lanaren eta enpresaren esparruarekin,
|
laneko
harremanekin eta merkatuarekin lotutakoa (Lanaren eta Erakundeen Psikologia).
|
|
2013
|
|
|
Beste helburuetako bat langileen harremanak euskalduntzea zen. Gauza bat
|
laneko
harremana da: bilerak euskaraz direla inork ez du zalantzarik, modu naturalean egiten da.
|
|
|
ESKa aplikatzeko,
|
laneko
harremanek zuzendarien edo jabeen eta langileen arteko harreman onean oinarrituta egon behar dute. Horretarako, akordioak lortu behar dira sustapenari, parte hartzeari, trebakuntzari, laneko osasunari, enpleguaren kalitateari, eta langileen eta enpresaren interesak bat etortzeari buruz.
|
|
|
4··Bilatu BOEren webgunean 39/ 1999 Legea, Familiako Bizitza eta Lanekoa Bateragarri egiteari buruzkoa, eta zerrendatu
|
laneko
harremaneko zer esparruri eragiten dieten laneko bizitza, familiakoa eta aisialdia bateragarri egiteko legean jasotzen diren neurriek.
|
|
|
askotariko jolas eta kirol jarduerak eta aire zabaleko abenturak egitea da, eskuarki natura ingurune batean, hala nola arroilak jaistea, rafting, tirolina eta rappel. Helburu nagusia da
|
laneko
harremanetako funtsezko alderdiak lantzea, esate baterako, talde lana, komunikazioa, lidergo gaitasuna, eta abar, jardueran zehar gertatuko diren egoerak baliatuz.
|
|
2015
|
|
|
Hitzezko teknika edo gaitasun jakin batzuk lagungarri zaizkigu
|
laneko
harremanetan nahiz harreman pertsonaletan jokabide asertiboa izateko. Hona hemen teknika horietako batzuk:
|
|
2018
|
|
|
Portuak gaztelaniaz funtzionatzen duela diote. Hala ere, aipatu dute ondarroarrak
|
laneko
harreman informaletan euskaraz aritzen direla.
|
|
2020
|
|
|
Bestela esanda, ordena sozial berria lankide bakoitzaren kontzientzian eta erantzukizunean datza. Hori da gakoa, eta horrek esplikatzen ditu kooperatibak, demokrazia eta parte hartzean oinarrituriko
|
laneko
harremanak eta ekonomiaren antolaketa. Pertsonalismoak, hain zuzen ere, gizaki bakoitzari zentzu propio autonomoa eman dio historiaren filosofian.
|
|
|
Bakoitzak bide ezberdin bat hartu zuen. Merlinek guztiz abandonatu zuen artea, eta familiako eta
|
laneko
harremanetara bideratu zuen bere sormena, kulturarekin batere zerikusirik ez zuen ofizio batean. Porrota.
|
|
2022
|
|
|
Emakumearen harremanak ez ziren anitzak. Familiakoak aparte,
|
laneko
harreman arruntak eta bera bezalako beste emakume latinoamerikar batzuk. Aparteko harreman bakarra, Lucrecia, Lulu zen, lagun minena.
|
|
2023
|
|
|
Dekretua,
|
laneko
harreman kolektiboetan, formalizatze, adiskidetzeeta arbitraje prozedurei buruzkoa. Bada, une horretatik aurrera gatazka kolektiboak aitortu ziren, nahiz eta aitortza hori gatazkok konpontzeko prozedurak arautzera mugatu, eta balizko konponbide moduan ez onartu presio bideak edo gatazkak azaleratzeko bideak; izan ere, artean, gatazka kolektiboak salbuespen mugatu eta iragankor bezala hartzen ziren, lan harremanen sistema antolatuan.
|
|
|
Espainian, ordea, lan merkatua malgutu beharrean, apirilaren 8ko 16/ 1976 Legea,
|
laneko
harremanei buruzkoa, onetsi zen; lege horrek banakako lan harremanak indartzen jarraitu zuen, nahiz eta, zenbait aldetan, 1944ko Lan Kontratuari buruzko Legeak lan kontratuaren inguruan egindako arauketa aldatu.
|
|
|
Horrela, LANEk emandako irizpideei jarraituz, eta orduko Europako Ekonomia Erkidegoan nagusi ziren joerak aintzat hartuz, banakako kaleratzea berriro definitu zen. Zehatzago, bertan behera utzi zen bidegabeko kaleratzeetako langileak berriro hartzeko betebeharra ezartzen zuen erregela orokorra (apirilaren 8ko 16/ 1976 Legeak,
|
laneko
harremanei buruzkoak jasotakoa), eta kaleratze modalitate berria arautu zen, hots, langilearen gaitasunak edo enpresaren jardunbide beharrizanek eratorritako inguruabar objektiboengatiko kaleratzea (kaleratze objektibo gisa ezagutzen dena).
|