|
2017
|
|
|
Beste pieza bat saldu behar izan genuen, eta gero beste bat, baina antikuarioa atzeratu egiten zen dirua bidaltzen, eta heltzen zenerako galdua zuen bere balioa. Saiatu ginen enkanteetara
|
joaten
, baina han ere iruzur egin ziguten, nahiz eta prezioak ikaragarriak izan... Milioiak heltzen zirenerako gure eskuetara, balio gabeko paperak bilakatuak ziren.
|
|
|
Nire haurtzaroko igandeez oroit naiz. Ama eta aitarekin mezara
|
joaten
nintzenean amak beti nire soinekorik ederrenaz janzten ninduen. Kolore gorriko lazoak jartzen zizkidan beti nire ile artean kateaturik.
|
|
|
Eta gauero, egunaren azken argien agurrekin alaba gelara
|
joaten
zenean marrubia jaten zuen aitak.
|
|
|
Berandurarte egoten ziren horrelako egunetan suaren inguruan, suari begira, suaren barnean mundu berriak ikusten, begiak bero, munduko zoriontasun guztia lau pareta haien barruan kontzentratuko balitz bezala. Gero lotara
|
joaten
ziren. Anaia gaztearekin eta anaia zaharrarekin logela berdinean egiten zuen lo eta maindire azpian etorkizunari buruz eta bizitzari buruz galderak egiten zituzten.
|
|
|
Aste bat daramagu infernu honetan, ez dugu jatekorik, ez urik, ez ezer, baina Margotekin nago eta hori da garrantzitsuena. Momentu oro jendea hil egiten da gure inguruan, kiratsa ez da inoiz
|
joaten
eta erretzeko prest dauden gorputzez beteriko piloak ikus ditzaket bata bestearen gainean," dutxara" doazen ilara handiak ere bai. Bat batean txilibitu baten soinua entzuten da:
|
|
|
Eta egunez egun denbora gehiago ematen du munduak asmatzen. Gauetan oroitzapenetara
|
joaten
da bizitzera. Egunez egun denbora gutxiago ematen du errealitatean; bere etxe perfektuan, bere lan perfektuan, bere gizon prefektuarekin...
|
|
|
Sarritan
|
joaten
da mundu haietara bizitzera. Baina egunero egunero begiak irekitzen ditu bat batean; iratzargailuaren zarata monotono eta ozenak ametsetako gordelekuetatik bortizki ateratzen duen unean.
|
|
|
Ba dago euskaldun dexente hitzaren jolasarekin, gure pentsamentuak tolestatzeko eta botatzeko gaitasunarekin gozatzen duena eta horrek poz handia ematen digu guri, eta bestetik txapelketan gertatzen da, guzti horren erpina bihurtzen dela eta txapelketak ba dauka bertsozaletasunaz harago ere beste esanahiren bat, finalak adibidez. Finalean euskalduna
|
joaten
da, euskaldun asko joaten da, ez bakarrik bertsoaren alderdi ludiko eta sozial eta politiko hori gustatzen zaiolako, euskaldunak arrazoi gutxi izaten ditu euskera hutsez euforia momentuak bizitzeko eta nik uste dut denoi gustatzen zaigula noizean behin kolektibo baten parte sentitu eta momentu onak pasatzea. Eta bec ek hori ziurtatzen dio euskaldun askori.
|
|
|
Ba dago euskaldun dexente hitzaren jolasarekin, gure pentsamentuak tolestatzeko eta botatzeko gaitasunarekin gozatzen duena eta horrek poz handia ematen digu guri, eta bestetik txapelketan gertatzen da, guzti horren erpina bihurtzen dela eta txapelketak ba dauka bertsozaletasunaz harago ere beste esanahiren bat, finalak adibidez. Finalean euskalduna joaten da, euskaldun asko
|
joaten
da, ez bakarrik bertsoaren alderdi ludiko eta sozial eta politiko hori gustatzen zaiolako, euskaldunak arrazoi gutxi izaten ditu euskera hutsez euforia momentuak bizitzeko eta nik uste dut denoi gustatzen zaigula noizean behin kolektibo baten parte sentitu eta momentu onak pasatzea. Eta bec ek hori ziurtatzen dio euskaldun askori.
|
|
|
Hurrengo egunean akaso jubilatu bazkari batean kantatu dezaket. Eta hurrengoan gazteetxe batean, orduan bai bertsolariok daukagun harremana intergenerazionala da eta oso ofizio gutxitan ikusi dezakegu laurogei urteko pertsona bat, joxe agirren modura eta 19ko bat, Miren Amuriza, elkarrekin kotxean
|
joaten
jaialdi batera, eta hor ikaragarri ikasten du larogeikoak eta ikaragarri ikasten du hemeretzikoak"
|
|
|
Bertsolariok daukagun harremana intergenerazionala da eta oso ofizio gutxitan ikus daiteke 80 urteko pertsona bat, Joxe Agirreren moduan, eta 19ko bat, Miren Amuriza, elkarrekin kotxean
|
joaten
jaialdi batera. Eta hor ikaragarri ikasten du larogeikoak eta ikaragarri ikasten du hemeretzikoak.
|
|
|
Finalean euskaldun asko
|
joaten
da, ez bakarrik bertsoaren alderdi ludiko eta sozial ta politiko hori gustatzen zaiolako baizik eta euskaldunak arrazoi gutxi izaten ditu euskara hutsez eta euforia momentuak bizitzeko eta nik uste dut, denori gustatzen zaigula noizean behin kolektibo baten parte sentitu eta momentu onak pasatzea.
|
|
|
Modu askotan alderatu daitezke bertsolaritza eta munduko beste inprobisazio generoak. Baina nik orain arte ez dut ikusi saioak zuzenean ikustera
|
joaten
den jendetzaren neurriko ezer beste generoetan. Esate baterako, lehengo Yugoslaviako ekitaldi batean izan nintzen eta han ere milaka ikusle zeuden, baina hura oso saio profesionala izan zen, haien ahozko tradizioa azaltzeko erakustaldia zen, ekitaldia bera baino gehiago, beraz, hein batean ez zen erreala.
|
|
|
Modu askotan alderatu daitezke bertsolaritza eta munduko beste inprobisazio generoak. Baina nik orain arte ez dut ikusi saioak zuzenean ikustera
|
joaten
den jendetzaren neurriko ezer beste generoetan.
|
|
|
Jendeak kontzertuetarako izaten duen irrikaren parekoa sentitzen dute. Eta nire ikasleei erakuts diezaieket badagoela lotura bat ahozko tradizioaren jardun horren eta bertara
|
joaten
den jendetzaren artean. Hori ez dugu ikusten liburuetan, jakina, eta hori da gauza garrantzitsuenetako bat:
|
|
|
Izan zuen garai bat, Bolivia, Valparaiso, Bucarest, urrutira
|
joaten
zena: " Baina joaten garen lekura joaten garela, lehenago edo beranduago abiapuntura itzultzeko joaten gara.
|
|
|
Izan zuen garai bat, Bolivia, Valparaiso, Bucarest, urrutira joaten zena: " Baina
|
joaten
garen lekura joaten garela, lehenago edo beranduago abiapuntura itzultzeko joaten gara. Sekula ez zara erabat esku hutsik itzultzen, noski:
|
|
|
Izan zuen garai bat, Bolivia, Valparaiso, Bucarest, urrutira joaten zena: " Baina joaten garen lekura
|
joaten
garela, lehenago edo beranduago abiapuntura itzultzeko joaten gara. Sekula ez zara erabat esku hutsik itzultzen, noski:
|
|
|
Izan zuen garai bat, Bolivia, Valparaiso, Bucarest, urrutira joaten zena: " Baina joaten garen lekura joaten garela, lehenago edo beranduago abiapuntura itzultzeko
|
joaten
gara. Sekula ez zara erabat esku hutsik itzultzen, noski:
|
|
|
Gainera, ez duzu ahaztu behar osasun arrazoiengatik bidaiatzen zarela". Jarraitzen du asko
|
joaten
Baionara liburuak erosteko bizioarekin konplitzera, Arragon liburu dendara, eta Donibane Lohitzunera, familia politikoa bertan bizi baita. Eta jarraitzen du idazten, asko idazten.
|
|
|
Ez da lehen aldia, noski, bereziki gustuko ez dudan norbaiten kontzertu batera
|
joaten
naizela. Tira, gustuko ez dudan, Raimon ez dut gehiegi jarraitu, egia esan, bere hit ak ezagutzen ditut, nola ez, baina beti iruditu izan zait kantatu baino oihu egiten duen kantari bat (eta ni gehiago naiz murmurioaren aldekoa), beti iruditu izan zait kantatzen ez zekien kantari bat (eta horrek ez du derrigor ezer esan nahi, begira Fermin Muguruza).
|
|
|
Mendian arnastea zail eta eskerrak jartzen diguten platerean. Baina oraindik mendira
|
joaten
den idealista horietakoa bazaitugu, egizu proba, ausartu Jaizkibelekin, sartu hara hona zeharkatzen duten hainbat zainetako batean. Hartuko duzu sorpresa.
|
|
|
Migdia gaur ez da existitzen, baina Carme kalea bai, horiek bizi zituen batez ere. Batzuetan, seik egiten zuten lo izararik gabeko ohean, eta egun argitzetik
|
joaten
ziren merkatuetara, amoina eskatzera. Taldean atera Barriotxinotik, Paral.lel etorbidean banantzen ziren, kapazu bat besazpian, etxeko andreek errazago ematen zutelako, txanpona baino, porru bat edo arbia.
|
|
|
Stilitano besamotzaz zegoen esekita, baina, ai, gizon gizona izan maingua. Sarri
|
joaten
ziren elkarrekin La Criollara. Ordura arte sekula ez zitzaien bururatu.
|
|
|
Napoleón, barberian, orratza pasatzen ari zen bere ile likatsuetatik. Ilea mozteko besaulkian eserita, Moisesek urketari baten aldarria entzun zuen kalean behera
|
joaten
eta, bitartean, egunkari zaharrez papereztatutako sabaira begira jarri zen.
|
|
|
Koartzen ehizan ibili ohi ziren biak elkarrekin. Gizonak tiroa jo eta guaraguaoa hegan
|
joaten
zen, aztoreen modura, zingira erditik ehiza gaia atzaparretan ekartzera.
|
|
|
Izan ere, aipatu lesio larriaz gain, berari loturik sufritu zuen gernu ihesak, ezinezkoa egin zuen haurraren eskolatzea. Horiek horrela, ama arduratu zen semearen prestaketa akademikoaz, etxera, frantsesa eta italiera irakastera,
|
joaten
zitzaizkion hizkuntza irakasle biren laguntzaz. Eta buruz oso argia eta bihotzez sentiberatasun handikoa izaki, Joaquínek ongi baino hobeto baliatu zituen laguntza guztiok.
|
|
|
Alarguna begiztatu orduko, ordea, arin arin aldentzen da mozkorrengandik. Ikusi duten andrazkoaz liluratuta," gau-txoriak" atzetik
|
joaten
zaizkio bide luzean, alargun eder hori harrapatu nahian. Harik eta, ibili luzeak nekatuta, deitzen dioten arte eta, bat batean, sorginkeria deseginik, tamarindopeko alargunak bila datozkion galaiengana itzuli eta egiazko aurpegia erakusten dien:
|
|
|
Horrela deitzen zaio Latinoamerikan bi ohol hesiren artean, kale moduko bat osatuz, geratzen den lurrari. Gehienetan estutuz
|
joaten
da eta gehienetan abere biltegi baten sarreran amaitzen da.
|
|
|
Mendira joateko ohitura zuen, lotara. Eta Güerta Marditara
|
joaten
zen. Bost axola, han, bere emazte eta seme alabekin batera lurperatuta zegoen beltzari eman zion tormentua:
|
|
|
Neskaren" zaharra", berriz, oso jeloskorra. Oso noizbehinka baino ez zien uzten alabei erdialdera
|
joaten
. Auzoa leku bazterrean zegoen.
|
|
|
Bizitzak gainez egiten die aurreikuspen guztiei. Nire izarrak esaten dit, ordea, Amerikak askatasunerantz
|
joaten
jarraituko duela.
|
|
|
Bueno, Iparraldean itsasoak bustitzen dituen lurraldean bai, Santiagoko erromesen bide horrek zipriztintzen duen bestean ere akaso, baina gure erreserba indiotzat ere etorkizun kaxkarra duen Zuberoan agian ez. Geu ere ez gara
|
joaten
... Maskarada eta pastoralekiko lilura galdu dela esanen nuke, gure sustraien bila XIII. mendeko errege erregina nafarrengana joanda moldatzen baikara, eta gainera, onar dezagun, gauzak arrunt aldatu dira eta indioen hizkuntza eta kantuak eta baino gogokoago ditugu bakeroen hizkuntza eta kantuak eta.
|
|
|
Ipar eta Hego Euskal Herriaren arteko harremanena, bisitaz ari naizela, aldatu baita. Harremana badago eta Espainian jai izanik Baionara paseatzera eta erosketa batzuk egitera
|
joaten
gara, eta beharbada hortik hurbilago dago garai batean eskatzen genuena, hori eta ez ikurrina motxilan sartuta Zuberoako kantu eta dantzekin malkoak isurtzera joan beharra. Normalidadea iritsi zaigu seguruenik, baina nago hizkuntza bidean galdu dugula.
|
|
|
Ez nuke nahi gutako batzuk Zuberoara
|
joaten
ginen bezala etortzea turistak hona, lumadun txapelarekin argazkia ateratzera, Sanferminetako zezenak eta gastronomia. Erreserbetako argazkiak ez ditut nahi, eta ezta postal guai eder baina hutsak.
|
|
|
Edo akaso lumatzen ditugun lurraldekoak, sagar eta aranez beteta labeetan hilobiratzen ditugunekoak. Ala neguan epelera
|
joaten
diren lur horretakoak, batzuk azkenean bertakotzen direla gure aitona amonak Benidormen bezala?
|
|
|
Euskal kulturgintzan nor direnak, nortxo direnak eta izan nahi dutenak Durangon baitabiltza egunotan parrandan (eta lanean). Idazle, musikari, bideogile, ekoizle, banatzaile, erosle, lagun, ingurukoak, langileak, ideiagileak, lekulariak... ezen pentsatzekoa baita lurrikara gertatu eta Azoka behera etorriz gero denak barruan harrapatuz (aldameneko tabernetakoak barne) euskal kulturgintza umezurtz geratuko litzatekeela, denak han baikaude bizpahiru idazle (ebentoetara
|
joaten
ez diren arraro horiek, badakizue) eta artista batzuk salbu.
|
|
|
Ez dut uste Katmandun Maiatzaren Lehena ospatuko zutenik, atzo. Baina orain arte egingo zuten, ez alferrik gerrilla eta mugimendu maoista oso indartsua eduki dute, armak utzi eta politikara emana, mugimendu eta gerrilla zeinaren berri kosta zitzaigun izatea, haien mendiak" konkistatzera"
|
joaten
hasi ginela aspaldi bada ere.
|
|
|
Baina seguru hemen ere errudunak mafiak direla, giza trafikatzaileak. Eta ez da paradoxa txarra giza trafikatzaileez jardutea jakinik itsaso eta hondartza horietara
|
joaten
diren turistetako asko hango hankarteetan haur eta nerabeak maiz murgil egitera joaten direla.
|
|
|
Baina seguru hemen ere errudunak mafiak direla, giza trafikatzaileak. Eta ez da paradoxa txarra giza trafikatzaileez jardutea jakinik itsaso eta hondartza horietara joaten diren turistetako asko hango hankarteetan haur eta nerabeak maiz murgil egitera
|
joaten
direla.
|
|
|
Trenetan herritarrak
|
joaten
gara, eta kamioi frigorifikoetan okela, eta tarteka haragia. Egunotan zabaldu da argazki bat, hilarri batena, eta hildakoaren izenari dagokion tokian" Africano" jartzen du.
|
|
|
(...) Barkatu! Burbuilei begira jarri eta burua
|
joaten
zait. Beno... zertan nengoen?
|
|
|
Etxe berrira joan zirenetik, hirurak autoz
|
joaten
ziren Errenteriaraino; hantxe hartzen zuen Igonek trena Groseko anbulategira joateko, Renfekoa, etxe ondoko topoak urrun uzten baitzuen lanetik, Amaran. Hondarribia Donostia autobusa ere aukera zuen, baina hari itxoitea apustu bakarra eta arriskutsua zen:
|
|
|
Pasilloetan, patioan, ikastetxearen aurreko espaloian taldetxoak sortu dira. Oso jatorra zela Floren, lagun asko zituela, motorrez
|
joaten
zela ikastetxera, neska laguna ere bazeukala, lur jota dagoela gaixoa eta lasaigarriak eman behar izan dizkiotela... Batek entzun du Florenen lagun bat ere ingresaturik dagoela; nor den galdetu diote eta ezin izan du erantzun; eta ea nola jakin duen, eta entzuna duela erantzun du.
|
|
|
Goizaren lehen partean, Martxelok irmo eutsi zion egun hartan kafetegira ez joateko asmoari, agian ez zela inoiz itzuliko, eta inoiz itzultzen bazen, aurrerantzean kate motzaz hartuko zuela laguna, txantxa gutxi jasango ziola; areago, egun hartan bertan
|
joaten
bazen, azkenean joatea erabakitzen bazuen, eta ez zekien ziur, Besteak koldarkeriaz salatu ez zezan joango zela, akaso txarrak bai, baina haiek koldarrak ez zirelako, epailea erosi beharrik ere ez zeukatela.
|
|
|
Zergatik ez? Hara
|
joaten
naiz beti.
|
|
|
Baina, Asle ez zela konturatu zenean, txundituta geratu zen, inork ez baitzuen hara heltzea lortu. Leku hartako jende gehienak kobazuloaren sarrera ikusita ez zen barrura sartzen eta besteek Tutiren ahotsa entzun eta beste pasabidetik
|
joaten
ziren. Txakur erraldoi haren begi hilgarriak ikusi arte Nortzuk zarete?
|
|
|
Gaztelu hark elezahar bat zuen: aspaldi aspaldian, jendeak zioenez, ilargia betea zegoenean gargolek bizitza hartzen zuten eta etxez etxe
|
joaten
ziren haurrak bahitzen. Ondoren gaztelura eraman eta, gau osoa pasatzen bazuten, eurek ere gargola bihurtzen ziren.
|
|
|
Isilean, gauetan, Martin lotara
|
joaten
zenean, lana egiten zuen eta, dirua aurreztuz, Gabon eguna heldu zenerako 14 pezeta lortu zituen. Baina nondik atera azken pezeta?
|
|
|
Egunero patinak hartu eta bueltatxo bat ematera
|
joaten
gara eta, egia esan, asko gustatzen zaigu. Lagun onak gara eta bere etxea bisitatzera eraman nau.
|
|
|
Bertan telebista eta irrati bat zituzten. Hara
|
joaten
ziren kontatzera eta jolastera triste zeundenean. Peiok burumakur jarraitzen zuen oraindik lotsaren lotsaz.
|
|
|
Hori esanda, sukaldean sartzen zen. Alaitz, bi minutu begira egon eta gosaltzera
|
joaten
zen.
|
|
|
Herriko jendea eta Alaitz, hori ikustean, oso pozik jarri ziren eta handik aurrera hondartzara
|
joaten
hasi ziren. Mutila hori egiteaz damutu egin zen herriaren gustukoa izan zelako, baina denborarekin ulertu zuen egin zuenak ondorio ona ekarri zuela eta handik aurrera ez zituela gaiztakeriak egingo.
|
|
|
Dena zuzen
|
joaten
bazara han aurkituko duzu esan zuen gizonak.
|
|
|
Baina nire aitonarik maiteena hemengoa da, nire gurasoak kanpoan daudenean bere etxera
|
joaten
naizena, hori aitona Patxi da. Aitonarekin bizitzea asko gustatuko litzaidake, nahi dudan guztia egiten uzten didalako.
|
|
|
Denborarekin egoera hau normaltzen hasi zen eta herriko denek beti bezala tratatzen ninduten. Orain mendira joan beharrean hondartzara
|
joaten
nintzen eta bertan mendi tontor haietan sentitzen nuen askatasuna, aire garbia eta txorien kantuak sentitzen nituen eta gainera hondartzan itsasoak zuen askatasuna sentitzen nuen eta erietxetik irteterakoan galdu nuen askatasun zatia ere berreskuratu nuen.
|
|
|
Oso gaztetatik entzun nuen Europa izeneko lurralde batez hitz egiten. Jendea bertara
|
joaten
zen, antza denez, miseriatik ihesi, bizimodu hobe baten bila. Gauetan, oheratu ondoren, begiak zabalik, baina errealitate gordinetik urrun, lurralde harekin amesten nuen, txirotasunik ezagutzen ez zuen lurralde harekin.
|
|
|
Nartziso gazte lirain bat zen. Egunero aintzirara
|
joaten
zen bere edertasuna kontenplatzera. Hain zegoen liluratuta bere buruaz ze, halako baten, aintzirara jausi eta ito egin zen.
|
|
|
Orain, ostera, onean uzten badidazue
|
joaten
,
|
|
|
utzirik zuei jarraitzeari. Laga, faborez,
|
joaten
.
|
|
|
Emazteak ez dira behar izan komentuan edo ezkondu, bazuten beste asmorik ere, denbora horretako beste emazte batzuek ere. Zeren eta geroztik irakurria dut Kristobal Kolonekin
|
joaten
zirenak denak gizonak zirela, eta Pizarro eta Cortesekin emazteak ere joaten ziren konkistarat. Beraz, ez zen hain harrigarria emazteak ikustea, nahiz eta Katalina gizonez emana zen.
|
|
|
Emazteak ez dira behar izan komentuan edo ezkondu, bazuten beste asmorik ere, denbora horretako beste emazte batzuek ere. Zeren eta geroztik irakurria dut Kristobal Kolonekin joaten zirenak denak gizonak zirela, eta Pizarro eta Cortesekin emazteak ere
|
joaten
ziren konkistarat. Beraz, ez zen hain harrigarria emazteak ikustea, nahiz eta Katalina gizonez emana zen.
|
|
|
Egia erran, gizona zela eta emazteak maitatzeko prest zela behar zuen erakutsi. Ez nintzen urrunago
|
joaten
ahal.
|
|
|
Ez dakit izan zaren Hego Amerikan, baina
|
joaten
bazara edozein lekutara denetan badituzu euskal izenak, karriketan, etxeak... Gure historia beltza da.
|
|
|
Hasieran errespetu handiz hartzen zuten proposamena. Joan aurretik txostena bidaltzen nien eta hara
|
joaten
nintzenean esaten zidaten: " Irakurri dugu txostena eta ez dakigu ekarpenak nola egin".
|
|
|
Egia da demokrazian hauteskundeak egon direla, baina hautetsiak izan diren asko diktadura garaian ministro izandakoak edo haien ondorengoak dira. Hala ere, haize berria badator, eta, zorionez, atmosfera kutsatu zaharra
|
joaten
ari da. Agur, Manuel Fraga Iribarne; ohorerik bat ere ez.
|
|
|
Batzuentzat astelehenaren aurreko egun depresibo hori izaten da domeka, eta besteontzat guk nahi badugu zoragarria izan dadila lor dezakegun egun bat gehiago. Batzuk Jaungoikoarekin zita izaten dute, eta mezetara
|
joaten
dira. Beste batzuk, berriro jaisteko igotzeari zentzua aurkitzen diotenak, mendira joaten dira; eta besteok herriko plazan itxaroten diegu elkarrekin bazkaltzeko edo txikiteorako.
|
|
|
Batzuk Jaungoikoarekin zita izaten dute, eta mezetara joaten dira. Beste batzuk, berriro jaisteko igotzeari zentzua aurkitzen diotenak, mendira
|
joaten
dira; eta besteok herriko plazan itxaroten diegu elkarrekin bazkaltzeko edo txikiteorako. Futbola gustatzen zaienentzat ere, polita da igandea:
|
|
|
ez dizut ulertzen, ez dakit euskararik, emadazu txartela behingoan... nik barre egin diot borroka pertsonalaren kontu horri, baina gauez majo kosta zait lo egitea. Lanera autobusez
|
joaten
naizenetan, lo edo irakurtzen gehienetan, ikuskatzaileei zer esaten duten entzun ere egin gabe ematen diet txartela, euskaraz egin diezadaten eskatu gabe. Badakit oso gutxitan eskatu didatela euskaraz, eta garraio publikoko langileak dira, eta jendearekin harreman zuzena dute, eta euskara ulertu behintzat egin behar lukete.
|
|
|
Sekulako gerra sortuko zait berriz ere barruan, baina goizeko 11:00 arte lo eginda gero, neure burua kontsolatuko dut: lasai, Onintza, ateoak Benidormera
|
joaten
dira Aste Santuan.
|
|
|
Gehiago interesatzen zaizkit besteak: harremanak noiz amaitu jakin dutenak, dena utzi eta abentura bila
|
joaten
direnak, ikasketetan huts egin zutenak... jende onarekin aspertu egiten naiz.
|
|
|
Behin onei buruz idatzita, txarrei buruz idaztea zor nuen, baina kosta egiten zait; txarra zer den argitu nahian, nahastu egiten naiz. Adibidez, txarrak kartzelara
|
joaten
direla esan zidaten niri ere umetan, baina handitan ez da horrela izan: onak ikusi ditut kartzelan usteltzen, eta herritarren odola zurrupatu arte tiraka ibili direnek gorbata eranzteko beharrik ere ez dute izan.
|
|
|
Jendetza batuko da Gernikan, eta askok eramango ditu poltsikoak bero standetan generoa erosteko. Han egongo dira asteleheneroko baserritarrak merkatuko plazan, baina jendea ez da hara
|
joaten
. Haiek ez dute normalean baino gehiago salduko, nahiz eta standetan baino merkeago izan generoa.
|
|
|
Urtean pare bat aldiz haiek maite ditugun antza ematen dugu, baina nor gogoratzen da benetan baserritarrez? Esaten dugu ez garela astelehenetan azokara
|
joaten
lanean gaudelako, baina astelehen goizetan supermerkatuak bete egiten dira eroslez, Gernikako plaza ez bezala. Saihesbide berrian azpian erori dira baserri zaharrak, eta belardiak sasiak hartu ditu.
|
|
|
Txertoetan doan dirutzaz gain, kontrolik gabe kontsumitzen dira muki jarioa egun bakarrean kentzen duten pastillak edo sobreak, eta inor ez da egun batez ohean gelditzeko gai. Gure lanean ezinbestekoak bagina bezala
|
joaten
gara lanera sukar eta guzti, birusa etxean hil ordez, lantegian hedatuz. Iruditzen zait txertoa bera baino gehiago txertatzen digutela medikamentuak derrigorrezkoak diren sentsazioa, eta batzuek beherapenetara joaten garen moduan joaten direla beste batzuek medikuarenera eta farmaziara.
|
|
|
Gure lanean ezinbestekoak bagina bezala joaten gara lanera sukar eta guzti, birusa etxean hil ordez, lantegian hedatuz. Iruditzen zait txertoa bera baino gehiago txertatzen digutela medikamentuak derrigorrezkoak diren sentsazioa, eta batzuek beherapenetara
|
joaten
garen moduan joaten direla beste batzuek medikuarenera eta farmaziara.
|
|
|
Gure lanean ezinbestekoak bagina bezala joaten gara lanera sukar eta guzti, birusa etxean hil ordez, lantegian hedatuz. Iruditzen zait txertoa bera baino gehiago txertatzen digutela medikamentuak derrigorrezkoak diren sentsazioa, eta batzuek beherapenetara joaten garen moduan
|
joaten
direla beste batzuek medikuarenera eta farmaziara.
|
|
|
Norbera bakarrik kabitzeko zaila bada gizarte hau, pentsa ezazue zer izango den binaka kabitzea. Ni ohituta nago ohera bakarrik
|
joaten
, eta bakarrik jaikitzen, eta tarteka zenbait gauzaren falta igarri arren, ez naiz hain gaizki bizi, benetan. Ez dut ulertzen zergatik behar dugun beste norbaiten besotik joan bankura dirua eskatzera.
|
|
|
Badakit euskaltegira
|
joaten
dela egunero fin fin. Gero eta euskara gehiago hitz egiten dut berarekin, eta jakin dakit niri ingelesez egitea kostatzen zaidan adina kostatzen zaiola oraindik euskaraz komunikatzea.
|
|
|
" Ni ez naiz
|
joaten
", esan zidan. Gernikan hildakoen omenezko ekitaldiak aspalditik egiten dira, baina bera ez zen joaten.
|
|
|
" Ni ez naiz joaten", esan zidan. Gernikan hildakoen omenezko ekitaldiak aspalditik egiten dira, baina bera ez zen
|
joaten
. " Zertarako?", galdetu zidan.
|
|
|
Isilik begiratu nion, eta esan zidan omenaldien kontua zabaldu ahala irabazleen bandokoak ikusten zituela edonon, lehen ilaran. " Tristea da herrian egiten ziren ospakizunetan Francoren insignia hartuta aurretik
|
joaten
zirenak oroitzapen ekitaldietan ikustea. Nork erre zuen Gernika, bada?".
|
|
|
Oraingo langileek ez dute 1886an Chicagon hil zituztenekin zerikusirik. Oraingo langileek oporretarako etxea dute, auto handiak, trago luzeak edaten dituzte noiznahi, markako arropa janzten dute, ez dira grebara ateratzen diru gehiegi deskontatuko dietelako, manifestazioak bertan behera uzten dituzte eguraldi eskasa argudiatuta, haserretu egiten dira beste langile batzuk grebara atera direlako ezin badute zubia pasatzeko hegazkina hartu, jatetxe garestietara
|
joaten
dira. Ez dugu 1886an baino baldintza hobeetan lan egiten.
|
|
|
bakoitzak daki non dagoen bere gogoko aldapa. Niri egunero
|
joaten
zait orduren bat sare sozialetan. Azkar eta urrutira komunikatzeko aukera ematen didate, eta, jende asko dagoenez Facebooken edo Twitterren dena kontatzen duena, gauza asko jakiten ditut aulkitik jaiki gabe.
|
|
|
Denbora inoiz baino gehiago betetzen dugu. Goizero
|
joaten
gara lanera, lagunekin elkartzen ahalegintzen gara ordu erdirako bada ere, afaltzeko orduak bileretan harrapatzen gaitu, tarteka ikastaro interesgarriak egiten saiatzen gara, eta goizaldeko ordu txikietan irakurtzen ditugu azken nobedadeak. Eta hala ere, inoiz ez gaude ziur:
|
|
|
Trenaren barruan ahal duena egiten du bakoitzak: lo, paisaia ikusi, maitea besarkatu, sudokuak, tabernara joan, bagoi batetik bestera ibili... eta badira, oinetakoak kendu eta aulkia haientzat eginda balego legez, oso eroso
|
joaten
direnak ere. Bidaiaren amaieran geltokiko atea gurutzatu, eta zain inor ez dugunean, edo euria ari duenean, edo postura onik hartu ezin izan dugulako kokoteko mina daukagunean, ohartzen gara zein garrantzitsua den bidaia ahalik eta ondoen aprobetxatzea.
|
|
|
Garauak ateratzen zitzaizkidan gorputz guztian, eta azkura itzela izaten nuen. Medikuarenera
|
joaten
nintzenean, azkura kentzeko ukenduak ematen zizkidan, baina oraindik ez dakit udaberriro ateratzen zaizkidan lagun gorrixka txiki horiek zerk eragiten dizkidan. Azkuraren kontrako ukendu guztiak probatu ditut, farmaziakoak zein etxean egindakoak, baina sintoma hauentzat dudan azalpen bakarra amama Klarak umetan ematen zidana da:
|
|
|
Hala ere, fakultatetik kanpora bizi izan dudan kazetaritzak ez du galderarik. Grabagailua hartu, eta prentsaurrekoetara
|
joaten
dira kazetariak. Hainbeste prentsaurreko egiten direnez, gainera, aukeratu egiten du kazetariak, edo saileko buruak, zeintzuetara joan eta zeintzuetara ez.
|
|
|
Gaur igandea da. Mezetara
|
joaten
ez garen arren, oraindik ere, funtzionatzen du igande eguerdiko txikiteoak. Meza ateratzen den ordurako, soziedadean edo tabernan egoten gara ateook fededunen zain.
|
|
|
Egun batean diruak zertarako balio duen ahaztu zitzaion, eta gauza arraroak egiten hasi zen. Elizara eramaten genuen domeketan, eta meza osorik kantatzen zuen, baina nola gure izenak ahaztu egin zitzaizkion, ez zuen jakiten elizara norekin
|
joaten
zen esplikatzen. Gau batean hitz egiteko gogoa joan zitzaion, eta ez zigun berbarik egin sei urte luzez.
|
|
|
Egia da Gantza (konfiantza onartzen badidazu), jendeari helduta hil nahi izaten dugula, eta ahal dugunean azken mezua uzten saiatzen garela; irakurri orduko aitita bien irudia etorri zitzaidan. Inportantea da joan aurretik agur esatea gelditzen garenontzat zein
|
joaten
direnentzat; nahiz eta hil ondoren kontzientzian kargarik izan ez. Gerora jakin dut gorpua baino leku gehiago bete zutela aitita bien hilkutxetan gordeta joan ziren sekretuek; baina agur egin zigutenean, azken besarkada edo bostekoa eman zigutenean, ez genuen irudipen hori izan, eta lasaiago hil ziren.
|
|
|
Besteak hor konpon! Maite izan dudan jendea
|
joaten
ikusi dut, baina berriak jaio dira, eta nire geografia humanoa berriro betez doa. Datozen hamar urteak ere antzekoak izango dira niretzat, baina Bateragune auzian auzipetutakoei nork itzuliko dizkie lapurtutako hamar urteak?
|
|
|
Gure gurasoen garaian, jende gutxi
|
joaten
zen unibertsitatera, baina kasurik gehienetan gaztetan hasitako lanari eutsi diote erretiratu diren arte. Gure aitak etxean dauka lantegian 25 urte bete zituenean erregalatu zioten erlojua, eta handik urte askotara erretiratu zen.
|
|
|
Medikuak dio Irene ere badoala. Belaunaldi osoa ari zaigu
|
joaten
Zabalen, eta munduari berdin dio. Mundua abiadura bizian doa beheko errepide nagusian, baina guri nork egingo dizkigu txurroak eta txokolatea hotz egiten duenean?
|
|
|
Alkandora berrira botatako lehen kafetik, afalorduan jasotzen dudan dei desatseginera arte, ez zait ezer ganorazkorik gertatzen egun batzuetan. Goiz
|
joaten
naiz ohera halakoetan, hurrengo egunean guztia desberdina izango den itxaropenarekin. Eta gehienetan, hurrengo eguna desberdina izaten da:
|
|
|
Edo, hobeto esanda, kontua da pentsatzen dudala egunak berdinak direla berez baina neu naizela aldarte hobea edo okerragoa izaten dudana. Egun guztiek dituzte 24 ordu, gehienetan lanera
|
joaten
naiz, izaten ditudan konpromisoak ere gutxi gorabehera antzekoak izaten dira, baina batzuetan lagun zahar batekin topo egitea erregalutzat hartzen dut eta besteetan astunkeria itzela balitz legez. Errutinak, baina, ez du derrigor txarra izan behar.
|
|
|
Erretiroa hartzeko adina badauka, nahiz eta ez duen ematen; baina ez du erretiratu nahi. Kostako herri batzuetan asteburuetan eta udan bakarrik zabaltzen dituzte tabernak, baina Agurtzanek egunero eskaintzen die zerbitzua lanetik deskantsua hartu nahi dutenei, uda pasatzera kostaldera
|
joaten
direnei, gaur mozkortzeko gogoa dutenei, atzoko ajea pasatu nahi dutenei, lagunei, maite dugunoi. Gutxi garenean ere, atea zabaltzen digu.
|
|
|
tu egiten diote etxetik eskolarako bidean. Zenbait gizon helduk erabaki dute, ez dakigu zein Jaungoiko edo erlijioren izenean, Na' ama Margolese ez dela egoki jantzita
|
joaten
eskolara, eta hori pentsatzeak umeari tu egiteko eskubidea ematen die, antza. Hau guztia judu ultraortodoxoen obsesio berria baino ez da.
|
|
|
Sekulako dirutza eskatzen dute, eta guk ez daukagu, jakina. Diskoak grabatzera tokitara
|
joaten
dira, eta hori ordaindu egin behar da, badakizue. B aldea:
|
|
|
Kostata, baina elizara joatea erabaki zuen, eta bueltan etorri zenean soroa goldatuta aurkitu zuen. Askotan gogoratzen naiz Isidroz, baina ez dut ezagutzen mezetan egon den denboran aingeruek lurra goldatu dioten beste inor; nahiz eta gure inguruko zaharrak urtero
|
joaten
ziren mezetara gaurko egunez. Gaur, baina, ospatzeko ere apenas duten ezer baserritarrek.
|