|
2000
|
|
|
IPAR Euskal Herriko Udalen Biltzarreko ordezkariek, martxoaren 9an Frantziako Barne ministroarekin biltzeko jaso duten gonbitari baietza eman diote. Parisera Jean Pierre Chevenementerekin hitz egitera
|
joanen
diren euskal ordezkariak zazpi dira. Euskal Departamenduari buruz hitz egitea xede dutelarik ere, ordezkariek aparteko esperantzarik ez dutela adierazi dute aldez aurretik.
|
|
|
Mauleko eta Atharratzeko bi kantonamenduek elkarlana indartuko dute. Zentzu horretan
|
joanen
da ere, herrien arteko Elkargoa, arrunt egitura berria; biek lagundu baitute Zuberoako enpresaburuen lana, eta kanpotik jin lantegien plantatzea
|
|
|
Jada hemen, Iparraldean, kasik Barnealde osoa Europari so dago bere dimentsio ekonomikoan, hango biztanleriaren parte handi bat laborantzatik bizi baita, eta laborantza politika ez baitaParisen finkatzen, Bruselan baizik. Joera hori handituz
|
joanen
da. Eta herritartasunaren alde politikoan ere gauzak aldatzen ari dira, mundializazioak eta Europareneraikuntza prozesuak nazioaren kontzepzioa desitxuratzen dutelako pixka bat.
|
|
|
Prentsaurreko batzuk kazetariak iturrien atzaparretan eror daitezen antolatuak dira, aditu askok salatu duten moduan. Irratilariak jakitun egon behar du, lantzean behin erakargailu propagandistiko hutsa bilakaturiko prentsaurrekoetara
|
joanen
dela. Eta horrelako kasuetan, etikoki jokatzea izan daiteke aholku bakarra; gainera, kasura helduta, irratilariak beti dauka aukera, iturri engainagarri horretatik lortutako informazioa ez emateko.
|
|
|
Eta nola, beraz, kontradikzioneak, hartaraz gero, itxurazkoagotzat jotzen ditudan egiazkoagotzat baino, zer gertatuko litzateke, baldin, zuk gutunean erraiten zenidan bezala, Giordano Brunoren ideiak aintzakotzat hartu eta are urrunago
|
joanen
bagina. Izan ere, mundu honetaz eta bertzeaz mintzatzen gara franko, baina zer, mundu hau eta bertzea bat eta bera balira?
|
|
|
—Mattin sendatzen bada, Loiolarat
|
joanen
gara, Joanes, pelegrinazionean —erran zidan amak lehenengo egunean, kaperako san Inazio eta san Frantziskoren figuren aitzinean biok belauniko egon ondoren, ordubete luzez.
|
|
|
—Oroitzen al zara, ama, nola han sagastian erran nizun lehenengo aldiz ezen uste nuela apez izan nahi nuela? Bada baldinba, orain fintki erraiten dizut eta zintki sinesten ezen segur nagoela... eta, neuregatik, bihar bertan
|
joanen
nintzatekeela Iruñako jesuiten kolejiorat, ez nehoren bortxaz, baina bolondreski, neure burua hertsi ahal izaiteko, halatan, bertuterat eta ontasunerat.
|
|
|
Eta, hala, bazkari arin baten ondotik zaldi gainerat igaiten zela, abiatu zen aita Ubarnerantz, nondik ilunabarrean itzuli baitzen. Eta erran zigun nola egon zen Ubarneko dama damatxoekin, eta nola haiek erran zioten ezen aitak berak basorat joan behar zuela, gau haietarik batean, zenbatenaz lehenago, hainbatenaz hobeki, zeren, baldin tigrea ehizatzen bazuen, Mattini sukarra
|
joanen
baitzitzaion.
|
|
|
—Orain berean
|
joanen
naiz...
|
|
|
Eta zulo hori, zinez erraiten diat, izarrik gabeko gaua duk, zeren bizirik bainago, baina hilik banengo bezala... Eta, Urbiainerat
|
joanen
banintz ere, amak ez likek bere seme hura aurkituko, itzal bat baizik, zeren mundua jan nahi zuen gazte hura munduak jan baitzuen, finean... Eta horretarakotz, hobeki nagok hemen.
|
|
|
—Lagun gaixtoak dira festa eta erreuma, eta, beraz, nola ez bainuke egun horietan karga bat izan nahi, apez don Frantziskoren etxerat
|
joanen
naiz...
|
|
|
—eta, isilune baten ondoren, segitu zuen—: Izan ere, iaz ama eritu eta gaizkitu zitzaigun, eta, nola medikuek ez baitzuten sendatzen, hala, promes egin nion san Jenarori ezen, ama sendatzen bazuen, munduaren azkeneraino
|
joanen
nintzela, erromes, etxetik sosik hartu gabe; eta sendatu zen ama, eta halaxe nauzue orain, Donejakuerako bidean, neure oinak eta gitarra lagun bakar ditudala.
|
|
|
BANEKIEN nik osaba ez zela igande hartan mezarat
|
joanen
, meza hura Monteverdiren musikaz lagundurik bazen ere, eta, hala, hari eman beharreko arrazoinetan pentsatzen hasten nintzela, harekin izan nezakeen solasa imajinatu nuen:
|
|
|
—Ongi da. Etxe honetan nahi ez banaute, neurerat
|
joanen
naiz!
|
|
|
—Probidentziak Utopiarat nahi gaitik, eta Utopiarat
|
joanen
gaituk, uretan goiti, mapak seinalatuaren arabera!
|
|
|
...joaiteko asmotan... eta gomendiozko karta bat ere bageneramala, eta gure nahia eta gure desira ez zela nehor hiltzea, baina indiarren alde lan egitea, eta kontu hura guztia ahanztea; eta erakutsi zion gomendiozko karta, aita Zacaríasek skribatua, baina Avilako zalduna ez zen beratu ez bigundu, eta ihardetsi zion ezen ulertzen zuela guk geure koaitak eta ondikoak kontatu nahi izaitea, eta joan ere
|
joanen
ginela misionerat, baina hil edo biziko bertze froga hura —bere nagusiaren alaba sendatzekoa— gainditu ondoren.
|
|
|
Eta, horrela, zenbatetan bururatzen zaidan ezen azkenean edabea edan gabe
|
joanen
naizela mundu honetarik...!
|
|
|
—Ez —erran zidan— Kasik lau urtez izan haut gau eta egun gogoan, Joanes, heure arrastoen gibeletik, baina ene eginbidea, hitaz denaz bezainbatean, hemen akabatzen duk, zeren amak hirekin hitz egin nahi baitu kontu ezin seriosago batez, eta ni guztiz soberan nengokek. Baina ez kezka eta ez antsia, zeren bertze egun batean, bai,
|
joanen
bainatzaizue lasaiago... —eta, eskurat urrezko ezkutu batzuk emaiten zizkidala, segitu zuen—:
|
|
|
—Badakizu ezen zure hitzak manuak bezalakoak direla enetzat, eta, beraz, ezin gogarago
|
joanen
naizela zuk erraiten didazun lekurat... —eta, nola ezin bainuen neure zisne beltza burutik kendu, eratxiki nuen, ezin urduriago—:
|
|
|
Eta hire amak hura guztia erran zidaan, eta bertze zerbait ere erraiterat zihoakidaan, baina nik ere hartua nian neure erabakia orduko, zeren, hasteko, itsasoa utzi nuenetik bortz hilabete baineramatzan lehorrean, gogait gaixto eginik, halako suertez, non itsasorat berriro itzultzeko asmotan bainengoen, eta zeren aitzakia ezin hobea izan baitzitekeen hura enetzat ere, Mundu Berria ezagutzeko eta obra on baten egiteko... eta zeren erakutsi nahi bainion neure buruari ezen ez nengoela artean ahiturik, adinean sartua egon arren; eta, hala, arrazoin haiek guztiak buruan nituela, erran nioan hire amari: " Andere Graziana, berorren semea ene semea ere izan zen, borzpasei urtez, Itsasoko Aman izan nuen bitartean, eta nihaur
|
joanen
naiz haren bila..."
|
|
|
29 Gerrarat
|
joanen
naiz, halabeharrez;/ dirurik banu, ez nindoake.
|
|
|
—Bai, halaxe natorrek zuekin, eta halaxe
|
joanen
nauk Potosirat lehen okasinoan!
|
|
|
Eta erabaki nuen, halaber, ezen biharamunean bertan
|
joanen
nintzela beheko txaboletarat, non baitzegoen Goruki, harekin mintzatu ahal izaiteko, profitatzen nintzelarik, hartarakotz, nagusi nafarrak emaztekien neuraganatzeko eta haiekin ezagutzatan sartzeko eman zidan eskubideaz.
|
|
|
Edo, hik jaso ote duk jauregia eta hik ote dauzkak harremanak Villagrandeko dukea bezalako jende printzipalarekin...? Eta beldurra aipatu duk, baina beldurra behar beharrezkoa duk, zeren, beldurrik ez balego, gizona oihanerat itzuli eta begien hertsi ireki batean
|
joanen
bailitzateke hankaz gora mende luzeetan eraiki duen guztia: herriak, estatuak eta eliza, elkarren arteko borrokak bitarteko.
|
|
|
—Hogei aldiz irakurri diat eta berriro irakurtzen ari nauk. Izan ere, Mundu Berrirat joan nahi nikek... eta, baldin Jainkoak nahi badu, eta baldin Asisko sainduak laguntzen badit —zeren aitortu behar baitiat ezen Asisko sainduaren dotrinarekin amorosturik nagoela—, honat ekarri nauen bidaiaren ondotik
|
joanen
nauk, halatan ezagutu ahal izaiteko Tomas Morok deskribatu zuen lur hura, Utopia deritzana, non gizonen arteko harremanak arras bertzelakoak diren, justizian eta anaitasunean oinarrituak —erran zidan, Donostiako euskara erabiltzen zuela, nik hemen Urbiaingo molderat aldatua.
|
|
|
—Bada, hi bahoa, ni ere
|
joanen
nauk, kontrakorik ez badaukak...
|
|
|
Eta guk bagenekien ezen In dietarat zihoazen giristinoek hutsaren hurrengotzat zituztela beltzak eta indiarrak, eta bagenekien, halaber, ezen bertze ikusmolde batetik abiatu behar genituela geure egiteko guztiak, zeren biok ere irakurria baikenuen orduko Bar to lo mé de las Casasen Brevísima historia eta zeren baikenekizkien, halatan, bertze historia batzuk ere, indiarren holokaustaren berri emaiten zigutenak: ...one, Kubako buruzagi edo cacique indiar harena, zeina giristinoenganik eta gizon zurienganik ihesi ibili baitzen, harik eta haien atzaparretan akabatu zuen arte; eta, hala, bada, kondenatu zuten giristinoek sutan hiltzerat, lotu zuten hura tronko bati... hurbildu zitzaion frantziskotar bat, erran ziona zer sinetsi behar zuen eta zer ez, baldin zerurat joan nahi bazuen, zeren, bertzenaz, infernurat
|
joanen
baitzen; eta, hura aditu bezain fite, kezkatu zen cacique a eta galdetu zion frantziskotarrari ea giristinoak zerurat joaiten ziren; eta ihardetsi zion frantziskotarrak baietz, eta buruzagi indiarrak erran zion, ordainean eta ustekabean, ezen berak orduan infernurat nahi zuela, zeren eta ez baitzuen hain jende krudelarekin zerurat joan nahi.
|
|
|
Eta alferrik zebilzkion galeoiko hainbat kide erraiten ezen Potosi gainbehera zihoala eta ez zela jada denbora batean izan zena. " Horrek ez du deus aldatzen —ihardesten zien, burugogor—, zeren eta Potosi baita ene ametsa, eta Potosirat
|
joanen
naiz".
|
|
|
—Ez. Hik irabazten baduk, hirurak
|
joanen
zarete nik emanen dizuedan txalupa batean, hornidura eta guzti; baina galtzen baduk, lepoa trenkatuko diat, eta zin degiat ezen orduan bertze mundutik ikusi duala El Dorado.
|
|
|
—Katolikoek Erroma ditek amets; mahomatarrak, berriz, Mekarat joaiten dituk bizitzan behin... eta gu ez gaituk gutiago izanen: gu ere geure Erromarat eta geure Mekarat
|
joanen
gaituk egunen batean: Pisarat, gure elizako sainduaren jaioterrirat, alegia!
|
|
|
Urbiaindik harat, itsas hegiko portu horietan, nahi duzuna, baina hemen ez, hemen ordena behar dugu, eta ordena iduriaren zaintzetik eta begiratzetik hasten da... Zeren eta, egia bada ezen arraina burutik galtzen dela, berant baino lehen
|
joanen
baitzaigu jauregia hankaz gora...". " Iduria ongi zaintzen dut nik, Graziana, sehiek eta menekoek didaten errespetua eta begirunea lekuko; eta bertze zer horiek, berriz... horiek jendearen asmakizunak dira eta atso zaharren erran merranak..." Eta hura erraiten ari zela, ate kolpe bat entzun nuen, kanpoko atearena, segur; eta, hura entzun bezain fite, jauzi batean zutitu eta pasabidean barrena kanpo alderat egin nuen, lasterka eta oihuka —dinbi danba, punp eta punp! —, kanoiarekin jostetan ariko banintz bezala, disimulatzen, ohi nuen moduan; segidan, Felisa ikusi nuen ate hertsiaren ondoan, eta aditu nuen, gero, aitaren garrasia:
|
|
|
—Ongi duk. Bihar bertan
|
joanen
gaituk Ubarnerat.
|
|
|
Zeren erraiten ari bainintzaizun ezen aitak Mattini hitz eman ziola biharamunean
|
joanen
zirela Ubarnerat... eta, hala, betetzen zuelarik aitak Mattini eman hitza, joan ziren biak Ubarneko dama damatxoenganat, itzuli ziren etxerat afalordurako, arrai eta alegera, eta, noiz eta afaltzen hasi baikinen, aitak erran zuen:
|
|
|
Eta orain erradak: zergatik
|
joanen
naiz mugaz harat, baldin mugaz honat gogara banago.... Zeren ni behin hegaldatu bainintzen, baina ez neure pinturarekin, Michelangelorenarekin baizen, han Capella Sixtina n...
|
|
|
Horregatik, gaurtik aitzina, kaperako zoko batean lo eginen diat, egunotan egiten ari naizen freskoaren aitzinean, zeren eta jaun Martin eta andere Grazianarekin mintzatu bainintzen atzo, eta haiek hartarako baimendua eman baitidate, freskoa akabatu bitartean. Eta, gero, neure Ubarneko etxerat
|
joanen
nauk, nondik ez bainuen iltki behar Italiatik itzuli nintzenetik, zeren gehiago baita jada gu biok bereizten gaituena elkartzen gaituena baino.
|
|
|
—Berriro
|
joanen
naiz jesuitekin, zeren prest bainago Jainkoaren ministroa izaiteko, osaba gehiegizko gaztigu batetik salbatzeko bada...
|
|
|
—Berori desterrurat doa... eta ni ere berorrekin
|
joanen
naiz, eta alegeraki eta uroski joanen naiz gainerat, zeren berorrentzat desterrua den hori ez baita enetzat desterru izanen, nola izan baita berorrenganik urrun egoitea azken urteotan.
|
|
|
—Berori desterrurat doa... eta ni ere berorrekin joanen naiz, eta alegeraki eta uroski
|
joanen
naiz gainerat, zeren berorrentzat desterrua den hori ez baita enetzat desterru izanen, nola izan baita berorrenganik urrun egoitea azken urteotan.
|
|
|
Eta erran zidaan: " Alferrik dabil berori, zeren berorrek bertze mundurat joaitea erabakitzen badu, ni ere berdin
|
joanen
naiz, notizia jakin orduko, berorren ondorat. Zeren berorrek desterrurik nahi ez badu, nik ere ez, eta bizitza hau, berori gabe, guztiz nuke desterru".
|
|
|
Eta, are gehiago, zeren, baldin egia bada, anitz jakintsuk idurikatzen duen bezala, ezen deabruak infernuan abariziosak abariziosekin bereizi eta partzelatzen dituela, ohoinak ohoinekin, arnegariak arnegariekin, eta, finean, kideak kideekin eta suertekoekin, prestik eta gerturik egon bainintekeen ni, iritzi haren arabera, deabruari berari ere neure arimaren saltzeko, baldin, ordainean, Mignonekin bereizten eta partzelatzen baninduen infernuko gela berean betierekotz! Eta imajinatzen nuen nolakoa izan zitekeen gure infernuko egonaldia, eta ohartzen nintzen ezen Mignonek eta biok, geure egarrien asetzeko, ez genuela Lazaroren behar handirik izanen, halako suertez, non nekez
|
joanen
baikintzaizkion hari ur xorta baten galdez, zeren, bertzenaz ere, guhaur ere ongi baino hobeki molda baikintezkeen geure egiteko hartan, geure gorputzeko ur gordeen iturria elkarri irekitzen geniola, bataren mihiak bertzearen mihitik edan zezan, eta bataren ezpainek bertzearen ezpainetarik.
|
|
|
—Nola
|
joanen
nintzen, bada, bertze ostatu hotz horretarat, gizon egin nauen emaztekiaren besoetan nehoiz izan dudan ostaturik gozoena aurkitu duda nean...?
|
|
|
—Berak ere gisako bat behar lukeela eta hirira noiz
|
joanen
garen erostera.
|
|
|
—Ordu erdi, ordu erdi —Ximurrak, gero eta ozenago— Aski zian erratea non zen, eta bila
|
joanen
gintzaizkioan. Telefonotik asotsa aditzen zuan, ezta?
|
|
|
—Aste honetan, egunen batean goizik bukatzen baldin badut, hanburgesa jatera
|
joanen
gaituk elkarrekin.
|
|
|
Idatziaren osagarri
|
joanen
ziren lau argazkiak hautatu berriak nituen: lehenbizikoa, hilkutxaren lehen planoa, orgatilaren gainean, hilerriko langile irribarretsuak atzean zituela; bigarrena, hilkutxa horma hilobian sartzeko unea; hirugarrena, heriotza agiria, Udaleko funtzionarioaren eskuetan; laugarrena, lehen orrialderako, plano orokorra, erdian apeza zuela isipuari eragiten.
|
|
|
Beraz, zutik eta eskaileretan beheiti abiatzeko prest nengoela harrapatu ninduen semearen deiak. Asteburuan eman hitza oroitarazi zidan hark niri —" Hanburgesa hartzera
|
joanen
gaituk elkarrekin" —, eta neure ohiko irteera ordu berantak nik hari. Adimen pizar baten jabe denetik ez zen huts egiten nion lehen aldia.
|
|
|
Minutu bat gabe, Anarekiko zita bertan behera zegoen eta neroni ari nintzen deika. Dena moldatu ahal izan nuela, eta zazpi eta erdietan
|
joanen
nintzaiola bila.
|
|
|
Eta ez bakarrik hari. Izeba gaizkitua zela eta etxera gindoazela erran diedalarik, zer eta zorioneko aqua parkera noiz
|
joanen
ote ginen, horrela erantzun bi ttikiek. Izorra hadi Piarres!
|
|
|
Irlaren batetara
|
joanen
ginateke, bestalde, Inon irlarik balego;
|
|
|
Gero orube abandonatu batera
|
joanen
ginateke denok;
|
|
2001
|
|
|
Kontatutako honekin guztiarekin azpimarratu beharreko berria honako hauxe da: AEK ko Batzorde Nazionalak hamabigarren Korrika ekitaldiaren karietara bilduko den diruaren parte bat Ipar Euskal Herriko AEK k Baionan zabaldu nahi duen euskaltegi berrirako zuzendua izanen dela, beste parte bat Nafarroako AEKra
|
joanen
delarik.
|
|
|
Baionatik Garazira egin den neurrikoa, oren erdi bateko bidea. Gainera, mugazgaindiko laguntzak hor dira eta kontseilari bezala ez badut laguntza hori galdatzen proiektu konkreu baten bidez, dirua Donostia Baionaren ardatza indartzera
|
joanen
da. Kantonamenduko herri guztiak batuko dituen Herrien Erkidegoaren alde lan egin nahi dut, hori izan da boz kanpainaren ardatz nagusia.
|
|
|
demografiaren beherapenari aurre egiteko. Eiki, aurreikusirik zegoen 2010 urterako bi mila biztanle galduko zituela Zuberoak (%14), baita zahartuz
|
joanen
zela jendetza, eta horrela, 2010ean, hogei urtez azpiko ehun gazterik ez zuela edukiko Atharratzeko kantonamenduak.
|
|
|
`Ez jauna, gehiegi litzake Joxe. Eskerrik asko, nerau
|
joanen
naiz'. Joxe zuzen, Joxe zorrotz… Joxe umil, Joxe bihozpera!"
|
|
|
Hargatik, eta ene egungo haria hortik
|
joanen
da, Iparraldean, bakearengatikhala dei dezagun, bada, mende honetan zehar, gainerako euskal herrietakoidazleen bide suertatu diren xendrak ireki dira, literaturaren hizkuntzaren edo gaienaldetik.
|
|
|
Besteak Falkland isletaraino
|
joanen
dira Iceblink ontzian, eta handik Estatu Batuetara.
|
|
|
Urrunera bidaian abiatutakoak ere izanen dira, mamu erromesen moduan. Ez dira geldirik inoiz geratuko, itsasoa bare dagoenean ere ez, harantz honanzka
|
joanen
dira eta edonoiz aldatuko dute beren abiada, korronteen arabera, edo haizearen arabera.
|
|
|
Enbarkazioa astiro
|
joanen
da, izotz harkaitzak saihestuz.
|
|
|
Begira hura, giza gorputzaren irudikoa, urdinkara izango da eta makurra, zahartzaro ezaugarriekin. Atso edo agure horrek itzelezko zuloak izanen ditu bularrean, eta bizkarretik bularrerako zuloetatik sartuko zaio haizea ffiuuu eginez, eta hor
|
joanen
da astiro bere arnaskera agonikoarekin.
|
|
|
‘Otsailaren azken aldera uda australa amaitu eta eguraldi txarrak hasiko dira. Orduan, gu iparralderantz
|
joanen
gara, kanal magallanikoetara, Ushuaiara... ’
|
|
|
Buzoi botila itxi eta pinguinoen itsaslabarretara
|
joanen
zarete. Mendian gora egin duzue, soka eta guzti, elurra nahiko gogorra eta irristakorra izango delako.
|
|
|
Baina Johnek derrigorrez ikusi nahi izango ditu eta, eskularru sendoak dituenez, mokokaden beldurrik gabe, pinguinoak buztanetik oratu eta baztertuko ditu. Habiarik habia
|
joanen
da horrela, zuek osaturiko segitaldearekin, familiak beren habiatik jaurtitzen eta arrautzak errebisatzen. Azelako ernegu, karraka eta deiadarrak pinguino amenak, pinguino jaunak hurrean serio eta arlote geratzen diren artean.
|
|
|
Trena gelditzean, maleta bizkarrean hartu eta lehenengo eskailerara igoko zara. Primerako bagoia ia hutsik topatuko duzu eta trenaren pasillotik bagoirik bagoi
|
joanen
zara, primerakotik segundakora, segundakoa zeharkatu eta indioz, kipez eta oiloz betetako hirugarreneko bagoietara pasatuko zara. Zure aldamenetik joanen da Andoni andenean barrena harik eta tertzeran gustuko aulkia topatuko duzun arte.
|
|
|
Primerako bagoia ia hutsik topatuko duzu eta trenaren pasillotik bagoirik bagoi joanen zara, primerakotik segundakora, segundakoa zeharkatu eta indioz, kipez eta oiloz betetako hirugarreneko bagoietara pasatuko zara. Zure aldamenetik
|
joanen
da Andoni andenean barrena harik eta tertzeran gustuko aulkia topatuko duzun arte.
|
|
|
Edwin Walsh bisitatzera
|
joanen
zara.
|
|
|
Edna, Merryl Streep, espediziora
|
joanen
ote den pentsatuko duzu, inguratu eta estaliko zaituen artetik irteteko, baina jadanik ez duzu deus ikusiko.
|
|
|
Malekoirantz
|
joanen
zara, txakurtxoa orpotik daramazula. Azken boz batzuk entzun ahal izango dira itsasontzietatik, baina ulertezinak, ahapekakoak.
|
|
|
Lotsatuta igoko zara ontzigainera. Barandari oratuz
|
joanen
zara ababorretik brankarantz eta han iluntasunak ankerki geldituko zaitu, kale itxiko harresiak ibiltari galdua geldiarazten duen moduan. Haize min eta zakarra egingo du eta itsasoak gogor jasoko ditu olarroak eta fumetak.
|
|
|
Pasillo ospeletik barrura sartuko zarete ilunetan, luzaroan
|
joanen
zarete, patio borobileraino. Han hiru ate izanen dira, hiru galeriatarantz.
|
|
|
Eskaileretara
|
joanen
zara, esanez:
|
|
|
Gero lemazainaren kabinara
|
joanen
zarete koadrilan.
|
|
|
Eta sobrearen bila
|
joanen
da, eskura emanen dizu eta sobrea irekitzen duzun artean kontatuko dizu:
|
|
|
Hurrengo eguna ekainaren hogeita lauaren bezpera izango da, sanjoanak. San Joan eta Inti Raimy bat eta bera baitira kitxuentzat, mozorroen festara
|
joanen
zara Andonirekin.
|
|
|
Gaupasa errematatzeko, goizaldean berandu, hiritik koadrilan irten eta mendian barrena erreka hotzerantz
|
joanen
zarete.
|
|
|
Errekara bidean, hazi eginen dira amildegi arteko harkaitzak, zitaldu horma garai arteko ataka sakonak. Han
|
joanen
zarete denak okerka, bidea ezin arteztuz.
|
|
|
Ilaran eta bata besteari sokaz lotuta joan duzue. Sokako lehenengoak mailak eginez
|
joanen
dira. Alboan amildegia izanen duzue eta erorketa arriskua.
|
|
|
Beldurragatik beharbada, ibiltzea nekagarria izango da. Haizeak gogor joko du, ibilera eragotziz, eroriz, zutituz, balantzaka, ia itoan
|
joanen
zara, ahoa zabalik.
|
|
|
Pinguino hiria kanpamentutik hurbilean izanen duzue eta sarritan
|
joanen
zarete hara, auzoko hiritar komikooi begiratzera. Pinguinokumeek beren lumatxa leuna galdua izango dute horrezkero eta luma beltz azulkarak luzituko dituzte, nagusien trajea jaso gabe oraindik.
|
|
|
Eta kanpamentu sobietikoaren bila
|
joanen
zarete elur lautadan barrena.
|
|
|
Enbarkazioa, elurrez estalita, den baino zuriago
|
joanen
da. Astiro, kontuz, izotz tontorrak saihestuz, izotz bloke txikiagoak pertikez eta palankez apartatuz.
|
|
|
Halako batean bat ikusiko duzue largabistaz, urrun. Oinerraketak jantzi eta eskopetarekin
|
joanen
zarete, distantzia zurian itu beltza galdu gabe, eta ohantze leun horretan etzanik aurkituko duzue. Itsasoaren izotz larrua zulatu eta argitara irten ondoren merezi duen eguzkialdia gozatzen egongo da lasai asko.
|
|
|
Ez zuen aldi
|
joanen
errotarriak eho haren oroitzapena, bestela bezala: jende azkarra eta langilea behar izan zen horrenbestetarako.
|
|
|
Onerako ala gaitzerako izan den, ez nuke nik esango. Aldi
|
joanen
nolabaiteko berpizte horrek neurri meharragoak ditu, beharbada, natur zientzien eremua mugatzen dutenak baino eta, harrigarriro hazi bazaigu ere, hurbil du agian, natur zientziak baino hurbilago noski, goi aldetik eta noraezean hertsatzen duen asintota moduko lerroa. Dena den, bistan ere da, alderantziz, ez direla sail horretako aurrerakuntzak besteak, natur zientzietakoak, bezain arriskuz beteak; are gehiago, ez direla gero ere izango.
|
|
|
Euskararen herriari datxekionez, aspaldidanikoa da auzia. Gure arorat mugatuz, autsiki handi eta abantxu behin betikoak jasan ondoren, espainiar eta frantziar nazionalismoa ren sistema euskaldungoaren azken burura inoko politikazko helburuak mendratzen eta are suntsitzen
|
joanen
zirelakoan zegoen. Baina ez hala gertatu.
|
|
|
Garapena helburu, politika munduko buruek, nor bere alorrean, denak pentsamendu sailetan kokatzen gintuzten. Sosa partekatzekoa zelarik, nagusiak berak banaketa obratzeko ordez, ez zena zazpietan hobe, bakearen izenean, mutilek erabaki zezaten zer nori
|
joanen
zitzaion: management’s first law.
|
|
|
–Abokatuarekin hitza hartzera
|
joanen
nintzela xanpatu nion eta lankide batek, bere esku zakuan zeukan lexomil pastilla bat eman zidan, ur baso batez lagundurik, jabal nendin bederen. Bistan dena, elkarrekin eraiki gure villa ederrera heldu nintzenean, Marttak lekuak hustuak zituela, baina bere usaina zoko miko guztietan hedatua zen.
|
|
|
Gauak marka berezia utzi zuen udazken hartan. Bagenuen beldurra Sadabaren bila
|
joanen
ote ziren kuarteleko bizilagunak, baina ez, bakean utzi zuten. Nago ez ote zien fabrikako nagusiak hura ez ukitzeko erran.
|
|
|
Gizona fusilatu nahi dutela? Hik laguntzen badidan, nerone
|
joanen
naun iluntzean Hargaitzera". Ezin ordea.
|
|
|
Eta Martin Joxe hark zer klasetako arima ote zuen? Garrafoiak nola ibilki zituen ikusirik, Bixentek ez zuen duda egiten, nagusiak partitzen zuen ardoa bera ere mingortua
|
joanen
zela Alkasoroko etxeetara.
|
|
|
Bixentek ez zuen aprobetxatu atsedenaldi hori, eta ederki urrikitu zitzaion, erabakia baitzuen Zubiko Bentara
|
joanen
zela euritea gelditzen zuenean. Iruditzen zitzaion Juanak norbaiten laguntza behar zuela, eta senar zital hura zernahi egiteko kapaz zela.
|
|
2002
|
|
|
Euskaltzaindiak saritutako eleberri hau urrun dabil ohiturazko eleberrietan marrazten den mundu idilikotik. Joanak
|
joanen
Pierre Topet" Etxahun" XIX. mendeko poetaren bizitza kontatzen zaigu eta, nahiz eta batzuen arabera obra likitsa izan, gertakariak ikuspuntu moraletik aztertzen dira, eta hau nabarmentzen da protagonistak amaieran bizi duen aldaketarekin. Baina eleberriaren punturik ahulena, beharbada, pertsonaiei ematen dien trataera da, gertakarien kontakizunak ez duelako haien psikologiaren garapenik islatzen.
|
|
|
Oinez
|
joanen
naiz, oinez. Oinez eta.
|
|
|
Iñakik publizitate bidez kartzelako zuzendaria bere janaria eskatzeko erakarriko zuen, prezio merkea eskainiz. Horrela, astero platoak eramatera presondegira
|
joanen
zenean Peiorekin komunikatu ahal izango zuen eta, dena prestatu ondoren, biak irten egingo ziren. Aste bete geroago kontu haundiz idatzitako propaganda bidali zuen eta bispahiru egun ondotik interesatuak zirela zihoen eskutitz bat jaso zuen.
|
|
|
Anak, bihotzean zuen guzia ezin atxikiz, dena kondatu zion. Amak aholkatu zion elgarrekin
|
joanen
zirela epaile baten ikustera. Neskatxak haren kontseilua segitu zuen, eta herriko justizia jauregira joan ziren.
|
|
|
|
joanen
gara zure amatxi eta kusiekin bizitzera!
|
|
|
zurekin
|
joanen
nintzateke, eskuak zikintzeko prest nengoke
|
|
2003
|
|
|
Euskaraz zerbait egiten dugularik tokia badago denentzat. Gure sareetan ari diren haurrak ez dira ikastolara
|
joanen
, eta beraz, irakaskuntza elebiduna eskaintzen bazaie, hobe nik uste. Adibidez, Sarako eskolak Hegoaldeko beste eskola publikoetako gurasoekin batera parte hartzen du tokian tokiko festetan, eta guretako askok Herri Urrats festan ere parte hartzen dugu.
|
|
|
Bidasoaldeko Emakumeek diote ez dutela espaziorik ez eskubiderik gutxiengoa direlako. Aurkariek amore eman dezatela nahi dute, baina haiek ez dira etxera
|
joanen
. Kale giroa berotu daiteke berriz ere, jarrerak erradikalizatzeko unean antzematen dira beste behin ere.
|
|
|
Deszentralizazioaren aldaketa kontzientzia aldaketa horren eraginez etorriko da. Frantziako estatuaren kontzepzioa gibelka
|
joanen
da, baina emeki emeki, bi mendeetan barneratu den kontzientzia ez baita berehala aldatzen.
|
|
|
Bainan berak eraman behar duen gurutza ere astuna da. Halako osagile batengana jende gutxi
|
joanen
da, bizimodu eskasa berea Madril bezelako hiri batean.
|