|
2010
|
|
|
Teoria filosofiko eta erlijiosoak gainetik begiratuz, beharbada errazagoa da autonomia moralaren sustapenarekin ados egotea, teoria orohartzaileak arrazoiketa sekular eta berezia duen teoria politiko bateragarri bat garatzea baino. Tolerantziaren ikuspegitik, ordea, Razek mendebaldeko eduki kultural
|
jakin
bat eskatzen du, eta hau, arina izanagatik, hainbat kulturak eta erlijiok ez dute lehenesten. Autonomia morala, esaterako, ez da ezer garrantzitsua ekialdeko kosmobisioetan.
|
|
|
Zigarro asko erre behar izan genituen gure gelako leihoan ustekabe hura irensteko. Nik esan nien egia zirudiela gure organizazioak defenditzen zuena, Leninen edo Troskiren jarraitzaile batek ere ezin zuela baztertu nazio
|
jakin
baten kultura. Imajinaezina zela Ondarroako edo Hernaniko troskista batek gauak belauniko pasatzea.
|
|
|
Lacoste markako niki besomotz berde argi bat zeraman; galtzak, arraiaz lisatuak eta beixak ziren; oinetakoak, sandalia soil batzuk. Zaila suertatzen zen lanbide edo estatus
|
jakin
batekin lotzea, baina, edozein modutara, han inguruko pertsona bat ematen zuen, konfiantzazkoa. " Berriro hola jokatzen baduzue, alferrik eskatuko didazue laguntza", zehaztu zuen.
|
|
|
Baina okertu egiten zen juzguan. Berak amodio
|
jakin
bat sumatzen zuen nire joeran, jaunartzera joaten zen neska baserritarren batekin maitemindua nengoela pentsatzen zuen. Ez zen egia.
|
|
|
Eta egunaren argiarekin ederra zena are ederrago bihurtzen zen gauaren lehen iluntasunarekin, argiak pizten baitzituzten etxe bakartietan eta herrietan, eta haran guztia orban horixkaz betetzen baitzen. Gauak aurrera, argi, orban
|
jakin
baten bila hasten nintzen: Obabakoak aurkitzen nituen, eta haien artean zerrategikoak; zerrategikoen ondoan Virginiaren etxekoa.
|
|
|
" Virginia, andre ederra zaude". Eta nik ere, edertasuna era hartan juzgatuz, okertu edo hobetu ahal den egoera
|
jakin
baten moduan," Virginia, orain dela lau urte baino ederragoa zaude", esan nahi izaten nion. Baina isilik geratzen nintzen.
|
|
|
Sendagile eta antropologo zen Paul Broca frantsesa giza garunari buruz egindako lanengatik da, batez ere, ezaguna. Brocak hizkuntza gaitasuna garuneko leku
|
jakin
baten menpe zegoela frogatu zuen, garuneko funtzionamenduari buruzko ezagutza irekiz.
|
|
|
Nafarroan Aragoiko muga diren Zangoza eta Leireko monasterioaren lurraldean garatua, nafar gortearen, gobernuaren alegia, mintzaira ofiziala izan zen. Ez dirudi hiztun gehiegi izan zuenik, administrazioaren hizkuntza gehiago izan zen, jende maila
|
jakin
batena, alegia, lurralde batena baino. Hala ere XV. menderako Gaztelerak zuen bereganaturik.
|
|
|
Galipentzun (N), une
|
jakin
batean, irakasleak lortu zuen haurrak erdalduntzea, Jose Mateo galipentzuarrak azaldu zuen bezala (1730):
|
|
|
Herri bat definitzeko mugarriztatzeko, alegianekez aurki daiteke irizpide zabalagorik, mintzaira bat ikastea denen esku baita printzipioz. Aldiz, leinu
|
jakin
baten ondorengoa edo" arraza" bateko izatea (herri askok bere burua definitzeko aukeratu zuten irizpidea) ez da guztien eskuragarri: izaten da ala ez, baina ez dago aukerarik.
|
|
|
Helburu horrekin sortu ziren Euskara taldeak, herri mailan erabilpen eta motibapenean eragiteko, beti ere baldintza
|
jakin
bat beteaz: talde politikoetatik independente izatea, gakoa elkartzea baitzen, ez zatitzea.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, sasoi
|
jakin
batean oso idazgai erabilia izatera iritsi ziren ongailu berriak, eta, ziur aski, Arnaut Abadia jaun kalonjea izan da euskaraz haien gainean orrialde gehien idatzi dituena: makina bat zutabe plazaratu zituen etxe ongarriaz eta ongarri arrotzez, gisuaz eta azoteaz, gehienetan atalka antolatuak.
|
|
|
Ikur bakoitzak uste zuen maisuakbere esanahia nabarmentzea du helburu, baina esanahi hori, nolanahi ere, inguruko hitzen baldintzapean dago; karaktereak elkartu egiten dira, baina elkartze horretan muga jartzen dio batak besteari. Ordenamendu
|
jakin
bat eskatzen dute; hitz bakoitza bere lekuan egokitu behar izaten da, zeren, bestela, berdin dio hitz lauz edo neurtitzetan, karaktereek ez dute esaldirik osatuko.
|
|
|
Nago, irudi hau karaktereak asmatzeko modu berdinean edo antzekoan sortua dela. Ikur bakar eta
|
jakin
baten osagarriak balira bezala: aztala, enara, zaldia bera, uneak biltzen dituen alderdi nagusi guztiak daude agerian; bat izan ezik:
|
|
|
Inolako presarik gabe, aspaldi badakite ezkerreko pedalari eragiten bazaio, eskuinekoa datorrela gero; yang bat zanpatu bakoitzean, yin bati dagokiola hurrengo txanda; izan ere, inor gutxi dabil Txinan, abaila bizian, bere helburura iristeko irrikan. Alderdi hauetako ziklistak badaki distantzia
|
jakin
batek denbora jakin bat eskatzen duela; badaki, bere horretan jarraitu besterik ez duela egin behar eta, halako batean, erlojuari bere azken hondar alea agortzen zaionean, ametsa eten eta aurrean, bidearen beste muturrean, aurkituko duela, ezinbestean, bere helburua.
|
|
|
Inolako presarik gabe, aspaldi badakite ezkerreko pedalari eragiten bazaio, eskuinekoa datorrela gero; yang bat zanpatu bakoitzean, yin bati dagokiola hurrengo txanda; izan ere, inor gutxi dabil Txinan, abaila bizian, bere helburura iristeko irrikan. Alderdi hauetako ziklistak badaki distantzia jakin batek denbora
|
jakin
bat eskatzen duela; badaki, bere horretan jarraitu besterik ez duela egin behar eta, halako batean, erlojuari bere azken hondar alea agortzen zaionean, ametsa eten eta aurrean, bidearen beste muturrean, aurkituko duela, ezinbestean, bere helburua.
|
|
|
Mendebaldean kausalitateak agintzen du edo, beste modu batean esateko, gertaeren sekuentzia interesatzen zaigu; txinatarren lege zaharrean, aldiz, batera datozen gertaerak hartzen dira batez ere kontuan; aldi berean, jazo bitartean nola ageri diren; batera datozen alderdi horiek elkarren berri emateko gai balira bezala, zeren une
|
jakin
batean gertatzen diren gauzak oro, une horri dagozkion ezaugarri propio eta bereziak omen dauzkate ezinbestean.
|
|
|
Kazetaria erredakzioan lanean ari den bitartean badaki epe
|
jakin
bat duela artikulua amaitzeko: egunkaria makinetan sartu aurretik.
|
|
|
Lehen multzoari dagokionez, errepikatu behar da beti dagoela inprobisazioa Achiaryren kantaeran, baita melodia
|
jakin
bati jarraitzen dionean ere(" inprobisazioa eta kantua gauza bera dira niretzat"). Baina sailkatu beharrak eraginik gauzak sinplifikatuz, egin ditzakegu bost atal:
|
|
|
Nire uste apalean, zoriak pitzadura bat zabaldu du determinismoaren eta erabakimenaren artean, eta jadanik ez da inola ere ziurra gidoi
|
jakin
bat hitzez hitz betetzea, ez ahalegin orok saria izatea, ez literaturaren eta bizitzaren arteko bat etortzeak ere esanguratsuak izatea. Hortaz, ez gara harritu behar topatzen baditugu jendeak" fortunaren zoritxarrak" edo, besterik gabe" zorte txarra" deitzen duen horrekin; edo zortedun ergel mordo batekin, edo sineskeriatsuentzat (jende gehiena, ez zaitez engaina) bakarrik esanahia duten baina esanahirik gabeko gertaera antzekoekin.
|
|
|
Lanbidearen aje hutsagatik, eleberri bat idazteko bi modurekin konparatu zuen arazoa: lehena, aldez aurretik finkatutako gidoi bati, pertsonaien karakterizazio
|
jakin
bati eta luze hausnartutako egitura bati jarraituz; bigarrena, berriz, testuaren norabidea jazoera batetik bestera joaten utziz, aurreikusita ez zeuden gertaera eta pertsonaiak sortu ahala erantsiz. Nassimen bizi ikuskera bigarren bidetik hurbilago zegoen, ustezko askatasunari lotuta.
|
|
2012
|
|
|
Atxikimendu burugogorra nozioa Hegelen Fenomenologia idazlanean zehar da operatiboa. Atxekimendu burugogorra da prozesu dialektiko
|
jakin
batean,(" alde batekoa" eta" abstraktua" den) aukera faltsu baten beharra, hobekien erakusten duen nozio zalantzagarria. Nolabaiteko eduki berezi eta banatzaile batekiko atxekimendu" patologikoa" adierazten du:
|
|
|
Hegel, baina, urruti dabil halako atxekimenduak soilki kondenatzetik. Behin eta berriz azpimarratzen duenez, atxekimendu hori ekintza baten a priori ontologikoa da, subjektu eragilearen ekintzarena, zeinak gizarte
|
jakin
bateko osotasun sozio etiko eratuan ainguratzen diren ohitura onartuen oreka bera aztoratu eta nahasten duen. Ez da harritzekoa, ondorioz, ekintza hori tokian tokiko komunitatearen gehiengoak gaiztakeriatzat hartzea (adibidez:
|
|
|
Ukabilak (xedezko lanaren oinarria, gure gorputzeko zati kontrolatu eta entrenatuena den eskuak, estuki hertsia) faloa ordezkatzen du (izan ere, gure kontrol kontzientetik guztiz at dagoen organoa, erekzioa ez baita gure borondatearen arabera joan etortzen). Emaitza, hemen, pixka bat harako harena da, zeina" berez" edo" espontaneoki" sortu litzatekeen egoera
|
jakin
batera heltzen den baliakizun ondo planeatu eta instrumentalen bidez. Adibidez: bere poemak" arrazionalki" eraikitzen dituen olerkaria ukabil larru jole poetikoa litzateke.
|
|
|
Dimentsio unibertsala, aldiz, kontradikzio partikular horretan bizi da, literalki. Egoera konkretu bakoitzean, kontradikzio" partikular"
|
jakin
batek osatzen du kontradikzio nagusia. Hainbat non, kontradikzio printzipalaren erresoluzio bidean borroka irabazteko, kontradikzio partikularra kontradikzio nagusia balitz bezala antzeman behar den, eta beste borroka guztiak haren menpean kokatu.23 Tentazioa izan liteke, hemen, argudioaren muina ulertzeko (benetan sinplea), pasartea berriz irakurri beharrean, kanpai jotze mentaltzat hartzea.
|
|
|
Zer egingo dugu orduan idazleok? Diotenez, etorkizun hurbil batean posible izango da pertsona baten edo, okerrago oraindik, gizarte oso baten oroitzapen
|
jakin
bat ezabatzea. Eta posible izango da, baita ere, alderantzizko ariketa zientifiko praktikoa aplikatzea:
|
|
|
Entrenamendu latzak izan omen ziren, izan ere, eliteko soldaduak nahi omen zituzten bilakatu, gaur egungo James Bond agentearen modura, edozein akzio edo ekintza egiteko prest, eta hilabete luzetan egon omen ziren inork ez zuelarik horren berri ezta gudari horien familia eta senitartekoek ere. Kontua da gudariek uste zutela eta hauxe da Paco de Eizagirrek dioena bere liburuanentrenamendu gogor haiek helburu
|
jakin
bat zutela, laster batean Francoren diktadura zakurraren ipurdira joango zenean eta askatasun garaia iritsiko amerikarren laguntzari eskerEuskadik izango zuen ejertzitoaren lehen ofizialak prestuki prestatzea eta, jakina, beraiek izango zirela ejertzito horretako lehen agintariak. Horretan zeuden behintzat orduan Eizagirre eta beste gudari ausart haiek.
|
|
|
Horrela izan zen benetako istoria: jakina denez gerra hura alde batera joan zen eta modu
|
jakin
batean amaitu zen, ez alemanek uste eta nahi bezala. Errusiarrak Berlinen sartu ziren eta Hitler suizidatu egin zen bere bunkerrean 1945eko apirilean.
|
|
|
Kaleidoskopioa izena eman dio Iturraldek artikulu bilduma honi. Kaleidoskopioa, hainbat ispilu angelu
|
jakin
batean kokatu eta kolorezko irudi ezberdinak sortzen dituen gailua. Eta David Brewster fisikari eskoziarrak" irudi ederrak behatzeko" asmatu zuen trikimailuaren antzera, hamaikatxo ispilu ditu Iturralderen kaleidoskopioak ere, eta irudi ederrak ez dakit, baina errealitatea deitzen diogun hori begi berriekin behatzeko aukera eskainiko digu, zalantzarik gabe.
|
|
|
Eta David Brewster fisikari eskoziarrak" irudi ederrak behatzeko" asmatu zuen trikimailuaren antzera, hamaikatxo ispilu ditu Iturralderen kaleidoskopioak ere, eta irudi ederrak ez dakit, baina errealitatea deitzen diogun hori begi berriekin behatzeko aukera eskainiko digu, zalantzarik gabe. Ikuspuntuak baitu garrantzia, gaiari nondik begiratzen zaion, eta interesgarria da ikustea sujet
|
jakin
batek euskal idazle baten eskuetan hartzen duen ñabardura, xehetasunaren nolakoa; mundu mailako gertakari handi baten karietara izan edota gertaera ustez hutsal eta ezdeusaren aurrean. Azken emaitza testu sorta kaleidoskopikoa, hots, askotarikoa eta aldakorra bihurtzen da hartara.
|
|
|
Horrela, zientzia, literatura, musika, artea, politika, erlijioa... jorratu zituzten pertsonak azalduko zaizkigu, denak, esan bezala, ezaugarri ezberdinekin baina denek, baita ere, puntu komun bat daukatela: euren une
|
jakin
batean den denek maitatu izan dute sexu bereko pertsonaren bat.
|
|
|
Orain ordea alderantzizko emigrazioa hasia zen, ehunka pertsonak alde egin behar izan zuen nazien atzaparretatik eta horretarako behar beharrezkoa zen hegoalderantz ihes egitea, Pirinioak zeharkatuz. Une
|
jakin
batean naziek milaka pertsona harrapatu (eta asko eta asko, hil) zituzten Frantzian, Belgikan, Holandan ezin izan zutelako hegoaldeko muga zeharkatu. Esate baterako, ehunka soldadu aliatu eta hauen artean, dozenaka eta dozenaka paraxutistatxori txikiak bezalaxe izan ohi ziren harrapatuak (eta asko momentuan fusilatuak) beren konpainietatik galduta, eta bakarrik isolatuta, geratzen ziren orduko.
|
|
|
Hizlaria, esan dezadan behingoz, Joxe Manuel Odriozola idazlea izan zen eta jende aurrera ekarritako gaia," Euskalgintzako hainbat iritzi". Zenbait iritziren ustez, euskararen herria erdal herri bihurtu zaigu eta ordezkapen horren arrazoi eta mekanismo ezkutuak oso sakonak eta konplexuek dira, euskal gizartearen eredu
|
jakin
bat irauli eta haren ordez erdal gizarte bat ezarri da. Euskalgintzan dihardutenak, eragileak, mota askotakoak dira, esate baterako, hizkuntzalariak, irakasleak, idazleak, kazetariak, euskaltzaleak, euskararen militanteak..., baina lehen sailkapen bat egitean bi multzotan bana ditzakegu guztiak, bi jarrera kontrajarrien arabera:
|
|
|
Goazen beste arlo batera. Une
|
jakin
batean uste izan zen komunikazioaren globalizazioak esan nahiko zuela mundu guztiak disfruta zezakeela edozein informazio eta ia dohain gainera, teknologia berriei esker. Uste izan zen komunikazioa libre izango zela eta erraztuko zuela espiritu demokratikoaren hedatzea mundu osoan zehar.
|
|
|
Twitterreko mezuak sailkatzeko # (hashtag edo traola) ikurra erabiltzen da. Gai
|
jakin
bati buruzko mezuak lokalizatu eta kontabilizatzeko balio izaten du.
|
|
|
Klitorix. iz. Zeltiar mitologian, emakumearen jainkosa, Asterix eta Obelix eta gainerako zokormazoak erromatarrekin etengabe borrokatzera behartu zituena. lerdo. izond. Besteak halakotzat dauzkana. movilizazio. iz. Moviyaren bitartez deitutako protesta mugimendua, zeinaren eraginkortasuna ohiko bitartekoez deitutakoaren paretsukoa izaten baita, zero absolututik goraxeagokoa. noelogismo. iz. Hitz berria, trago dezente eginda asmatua. ñañoteknologia. iz. Teknologia berrien oinarria, pertsona deritzana ñañotu, haren garuna tamaina ñimiñoenetaraino txikitu eta ergeltasun erabatekora eramaten ari dena. ostia. iz. Kaloriatan baxua den ogi mota bat, hipertentsiodunentzat ere egokia, Euskaltzaindiaren 1968ko Arantzazuko Biltzarrekoa baino lehenagokoa (aplikazio topikoan baliagarria gorputzaren alde
|
jakin
bat berotzeko). paramo ia. iz.+ adb. Lurra, XXI. mendean. XXII.erako paramo erabatekoa izango baita.
|
|
|
Sarriegitan sentitzen zara horrela, inguratzen zaituen guztitik at, ekidistantzia betiereko hori ezin saihestuz. zenuke, batzuetan, zure aurrean eserita doan nerabe txatxuaren antzera, Che Guevaradun kamiseta horietako bat jantzi eta gizatalde
|
jakin
baten parte zarela sentitzea. Esaterako, izan zintezke gizatalde politizatu bateko kidea.
|
|
|
laudatu eta mespretxatua maila gorenean eta aldi berean. Anbibalentzia hori ez dela kasualitatea pentsatu izan du Asierrek, ezta garai edo herri
|
jakin
baten ezaugarria ere, baizik eta gure zibilizazio osoak aspaldiko mila urteetan bizi izan duen androzentrismoaren —misoginiaren? — seinale ageria eta ia ezinbesteko ondorioa.
|
|
|
Eta bidari batzuei panorama hura Mad Max australiarraren abentura hagitz ospetsuen parekoa iruditzen zaie, eta beste baten bati Brueghel Zaharra pintore flandestar bikainaren margolan
|
jakin
bat oroitarazten dio
|
|
|
Itsasartearen beste aldean, Eduardo erregea dauka zain, bere aliatu nafarraren esku sekula inork inoiz ikusi ez bezalako ontzidi bat uzteko. Eta ontzietako bakoitza Normandiako itsasbazterreko puntu
|
jakin
batean lehorreratuko da. Eta puntu horiek dira Semenok aldean daraman mapak seinalatzen dituenak, horregatik jarraitzen baitzioten Duguesclinen gizonek.
|
|
2013
|
|
|
Garai hartan,, urterik huts egin gabe biltzen zen nire familia osoa osaba izebek zeukaten jatetxean San Juan eguneko bazkaria egitera, eta batzuetan, Joxe Austin Arrietaren Abuztuaren 15eko bazkalondoa liburuan bezala, familiaren iragana izaten zen hizpide, gerra kontuak tartean zirela, erdizka, saiheska, esanak; beste batzuetan, Bertold Brechten Burges txikien ezteiak antzerkian bezala, arazoen eta alkoholaren nahasketak haserrea sortzen zuen postreetara iritsi baino lehen. Edozein kasutan, bazkaria ez zen inoiz izaten Mannixek —edo, mende asko lehenago, Agatoneknahi bezalakoa, gai
|
jakin
baten inguruko solasa.
|
|
|
Gauez, bibrazio bat sentitzen nuen nik, eguneko gertaera guztien ondorioa, eta kosta egiten zitzaidan lo hartzea. Poliziak jakinarazi zuen posible zela kriminala unibertsitatearekin zerikusia zuen norbait izatea, itxura normaleko pertsona bat bere betiko bizimodua egiten jarraitzen zuena eremu
|
jakin
batean, North Virginia Street etik San Rafael Ranch parkeraino, eta McCarran ingurabidetik 80.eraino. Eremu horren erdigunean zegoen College Drive.
|
|
|
Hitzak ikastea ere ikaragarri kostatzen zitzaion. " Livre" aditzen zuenean, kasu, liburu
|
jakin
bat irudikatzen zuen, medikuak etsenplu bezala erabilitako alea; ez zen jabetzen kontzeptu abstraktuaz. Normalean, ez zen ezertan aritzen.
|
|
|
Baina Pedro de Ugartek arazoak izan zituen Liguigeko biztanleak lanean jartzeko, eta umeekin saiatzea erabaki zuen, lana jolasarekin batuz. Apustua egiten zien ea nork garbitzen zuen sastraka gehien edo nork egiten zuen lurrean zulorik handiena; edo, helburu
|
jakin
batekin, dantzan jartzen zituen, bera ere dantzarien artean zela:
|
|
|
Hurrengo kapitulu batean jardungo dugu euskal komunitatearen nazioartekotasunaz, beste ikuspegi batetik. Gune ofizialetatik iduri du euskal kulturaren kanpo hedapenaz ari garelarik norabide
|
jakin
bati buruz aritu direla: ipar mendebaldeko unibertsitate, erakusketa eta zirkuitu jakin batzuetan euskarazko sorkuntzako egile edo produktu homologagarri batzuk kokatzeaz.
|
|
|
Patroi hori gertakari historiko bat izan omen da, mende luzeetan elkarri lotutako herri multzo
|
jakin
batek garatu eta praktikatu duen pentsamolde jakin bat. Hainbestekoa izan da herrion hedapena eta arrakasta, pentsamolde hau unibertsala dela uste izateko joera dugu.
|
|
|
Patroi hori gertakari historiko bat izan omen da, mende luzeetan elkarri lotutako herri multzo jakin batek garatu eta praktikatu duen pentsamolde
|
jakin
bat. Hainbestekoa izan da herrion hedapena eta arrakasta, pentsamolde hau unibertsala dela uste izateko joera dugu.
|
|
|
Batak sos gutxi batzuk lortzen ditu bere artisautzatik, bizitzan sei eleberri idatzi izanaren ordain logiko eta neurritsu xamar bat. Bestearen bizitzak puntu aristokratiko bat lor dezake, aurrekoaren oso antzeko ekoizpen eta maila literarioarekin, une soziopolitiko
|
jakin
batean bide jakin batzuk hartzeak sortutako prestigio dinamikaren elur bola maldan behera eramanda. Bide biak interesgarri gure kultur komunitaterako.
|
|
|
Kontseilua gizarteko beste hainbat gaitan sortzen diren moduko artikulazioa da: alor
|
jakin
bateko gizarte eragileak biltzen ditu, beren artean lehentasunak jartzeko, alorreko norabideak adosteko, eta berari dagozkion gauzetan agintari publikoen aurrean interlokuzioa izateko nahiz presio lana egiteko.
|
|
|
Dena den, hau ez da liburu honetarako gaia. Aukera zabal horren barruan, bide
|
jakin
bat da euskalgintzaren ereinaldia, eta aukera bereziak ditu.
|
|
|
Iñaki Martinez de Lunak behin esan zuen moduan, honetan ere, hanka batekin baino hobeto aurreratzen da birekin. Paradigmaren legamia deitu diogun motibazio polistiko zabal honetan, proiektu abertzale
|
jakin
baten hanka eta motibazio ekologiko zabalago baten hanka izan litezke bi desberdin, izan litezke bi lotu.
|
|
|
Arriskua zerak du: gizartera zabaltzen den zapore eta mezuetan alderdi bloke
|
jakin
bati lotzeak euskararen aldekotasuna. Bide laburra du horrek gurea bezalako hiztun komunitate baten egoera polistikoan.
|
|
|
Bata, irakurle datu oso kaxkarrak lortzen dituela, ez duela asmatzen irakurleria euskaldun zabal batengana iristen. Bestea, politikoki lerratua dagoela, eta irakurle sektore
|
jakin
bat bakarrik sentiarazten duela eroso.
|
|
|
Gauza batzuk azpimarratzea atera zait, ordea. Praktika kokapen batetik eta koiuntura usaimen
|
jakin
batetik egindako hautua da. Hiztun komunitatearen erdiko gunean eta komunitate horren geruza antolatuan jarri dut arreta gehiena, ez egitura politikoari buruzko debatean.
|
|
|
Euskal telebistaren espazioa pentsatzean, eredu desberdinez pentsa genezake. Joan diren hamarraldietan ere hautu desberdinak egin zitezkeen, eta hautu
|
jakin
bat egin zen: monokultiboa, telebista publiko autonomiko baten monokultiboa.
|
|
|
Botilaren gerria uste genuena baino askoz zabalagoa izan. Oso ondo non ez dakigula, gainera, botilak zuloak ditu, betetze erritmo
|
jakin
batetik behera ibiliz gero gehiago hustera egiten dutenak.
|
|
|
Gizateriaren ibilbide luzean, zibilizazio abagune bakoitzak gauza batzuk azpimarratzen ditu eta estilo bat garatzen du. Modernitatearen aro honetan, norbanako kontzientziaren loratze
|
jakin
bat izan da, eta loratzeen hasieran gertatu ohi den moduan, nahiko sutsuki bizi dira alderdi batzuk. Hiruzpalau mende daramagu norbanakoaren hautuaren inguruko narratiba emozioz bizitzen.
|
|
|
Eta horietako bat, ez hutsala, hizkuntza desberdinek ematen dieten mintzo ahalmen desberdinean datza. Gaztelerak eta frantsesak mintzo ahalmen
|
jakin
bat ematen diete, zabala eta espresiboa, berehala, naturalki, eskura. Olioztatutako motorra dendatik datorkie.
|
|
|
Ereinaldiaren kapitulua amaitzeko, beharbada merezi du egitea euskal unibertsitateari buruzko hipotesi
|
jakin
bati buruzko gogoeta ere, labur antzean.
|
|
|
Pantzo Hirigarairena izan behar du ateraldiak. Hegoaldeko giro abertzale
|
jakin
bateko aldarte eta tonuaren parodia, Baxenafarroatik.
|
|
|
Zarata handiko gizarte feria honetan, bertsolaritzak abiadura
|
jakin
bat eman dio bere ekoizpenaren zirkulazioari, sagardotegiko iraganaren eta Interneteko posibilitateen artean. Badakit batzuentzat gehiegizkoa izan dela abiadura hori.
|
|
|
Ekologiak etika bat esan nahi du. Balio multzo
|
jakin
bat. Ez bakarra, ez onena.
|
|
|
Hain zuzen ere horregatik, duen dimentsio politiko lodiagatik, ez da hiztun komunitatearen politika nolanahi lotzekoa bloke alderdikoi bati edo estatu botereari buruzko korronte
|
jakin
bati.
|
|
|
Horixe zen gazte taldekoek aspaldian itxaroten zuten unea. Harsoilko erreloko sua itzaltzeko ura idoitik igo behar zen; horretarako, arropak eta oinetakoak kendu eta Harsoilko losarri epeleko bazter
|
jakin
batean utzita egiten da urketa Ganboako idoitik Harsoilko kaxkora. Izan ere, idoiko ura uherra ez ezik, zikin amorratua ere bada.
|
|
2014
|
|
|
Beraz, tautologia hutsa edo identitatea dela esan genezake, MV= PT moduan idatzi beharrekoa. Aitzitik, ez dugu bide hori jarraitu beharrik, V," eraginkortasuna", beste hiru magnitudekiko modu independentean defini genezakeelako, adibidez, moneta bat batez beste zenbat aldiz ordaindua izan daitekeen errenta jasotzaile bati gizarte bateko erakunde marko
|
jakin
batean. Gainera, abiadura mota ezberdinak daude, garrantzitsuena, errenta abiadura.
|
|
|
Don Ignacioren informazioaren arabera, ez zuten igo soldadu liberalek herriaren inguruan jasotako harresia. Seinale
|
jakin
bati erantzunez, ofizial lagun batek garnizioko ate nagusia irekiko zuen, bidea libre utziz.
|
|
|
EGIA al da une
|
jakin
batean euskarak ez duela hiztunik goizaldeko bortzak bortz gutiagotan Ereñon, Oztibarren eta Arizkunen?
|
|
|
Plazerra, desioa eta maite duzun zerbaitetan aritzeagatik. Sufrimendua, lana delako idazketaren kualitate
|
jakin
bat bilatzea, beste gauza askori ezetz esan behar dien lana. Ehizian ez, ezian bai.
|
|
|
Pixa zutik egitea gizonezkoen fikzioa dirudi egun, ez emakumezkook ezin dugulako zutik pixarik egin, baizik eta ahaztu egiten zaigulako zenbat gauza izan diren kulturalki eraikiak. Esate baterako, komuna publikoak ere sozialki eraikiak dira, komunetako atarietan jartzen diren ikur argigarri edo ez hain argigarriak, esanahi
|
jakin
bat bilatzen duten eraikuntza sozialak dira. Ez ote zegoen Mikaela eta garai hartako emakume askoren ekintzaren atzean ere gizarteak ezarritako arauei muzin egiteko intentzio txiki bat, errebeldia puntu bat, ñimiñoa eta guztiz ikusezina bazen ere?
|
|
|
Ni-aren ahots anitzek ez dute ahotsa gorputz zurrun eta itxi batean kaiolatzen. Identitate
|
jakin
baten rolean.
|
|
|
Honek ez du esan nahi dimentsio biologikoa ukatzen denik, sexualitatearen formazioaren diskurtsoek zein instituzioek eginiko paperari lehentasuna ematen zaiela, baizik. Zentzu honetan, agertutako egia prozesu honetan ez da inondik inora deskubritua, produzitua baizik, Foucaultek aldarrikatu bezala; eta, horrezkero, botereari uztarturik egonik, diskurtso
|
jakin
baten barneko ezagutza gisa existitzen da.
|
|
|
Paradoxikoa bada ere, batzuek zein besteek benetan egoera hori gustuko ez duten arren, logika elikatzen jarraitzen dute amaierarik gabeko zirkulu batean. Oraindik ere, gizon eta mutil askok emakumeengan naturala dena bilatzen duten neurrian, emakumeek ere gizon modu
|
jakin
batean izatera behartzen dute.
|
|
|
Hauetan guztietan bada aipatu ikuspegi kontsumista: bezeroak sexu harreman mota
|
jakin
bat izateko ordaintzen du, gastatu duen diruaren baliokide den harreman bategatik. Hemen ez dago, beste batzuetan dagoen bezala, flirteo edo gorteiatzerik, trantsakzio hutsa baita.
|
|
|
Jatorri ustez matriarkala izanik, tantrismoak ez du inolako mendekotasun eredurik aldarrikatzen, gizon emakumeak modu beran tratatzen ditu. Tantrismoa ez da dogmatikoa, ez dago sinesmen
|
jakin
bati atxikirik, eta, ondorioz, esperientzia pertsonala du oinarri.
|
|
|
Postmodernoaz ari garenean ez gara garai
|
jakin
batetaz ari, egun bizi dugun garaian eragina izan duen kultura, ikuspegi edo diskurtso multzo batetaz baizik. Horrexegatik, hipermoderno deitu dugun egungo garaiari, esandakoaren ostean, Postmodernitatearen garaia ere deitu diezaiokegu, beraien buruak postmodernotzat izan dituzten ikuspegiek izugarri eragin baitute, guztiz gailendu ez diren arren.
|
|
|
Laburbilduz zera esaten genuen, bi genero baino gehiago bereizi dituzten kulturek auzitan jartzen zutela Mendebaldeko dualismoa edo sistema binarioa. Bestela esanda, alde batetik, generoaren inguruko guztia kultura
|
jakin
baten baitan baino ezin dela ulertu, eta, bestetik, Mendebaldeko kultura murriztaile agertzen zaigula, beste behin ere.
|
|
|
Zentzu honetan esango zuen Humek zentzuduna denak onartu beharra duela nazio bakoitzak bere tradizio multzo propioa duela. Bada karaktere nazionalik, eta kausak ezin dira fisikoak izan, akzidentalak baizik; hau da, aiurri nazionalak egoteak ez du esan nahi gizabanako
|
jakin
batek modu jakin batean jardun behar duenik, edota nazioak berak izaera bera izan behar duenik betiko.
|
|
|
Zentzu honetan esango zuen Humek zentzuduna denak onartu beharra duela nazio bakoitzak bere tradizio multzo propioa duela. Bada karaktere nazionalik, eta kausak ezin dira fisikoak izan, akzidentalak baizik; hau da, aiurri nazionalak egoteak ez du esan nahi gizabanako jakin batek modu
|
jakin
batean jardun behar duenik, edota nazioak berak izaera bera izan behar duenik betiko.
|
|
|
XIX. mende amaieran, Max Weberrekin batera, Diltheyk ezagutzaren metodoak aldarrikatzen zituen, testuen interpretazioa; baina, ez hori bakarrik, bere ustez bizi esperientziak gizarte eta kultura
|
jakin
baten printzipio bildumak eraturik baitzeuden intelektualki, emozionalki eta moralki. Testuinguru jakin batean produzitutako sentsazio eta harremanek eramaten dute gizabanakoa kosmos ikuskera indibidual jakin bat eratzera, era berean, ekoizpen kultural guztia kosmo ikuskera jakin horren produktua litzateke.
|
|
|
XIX. mende amaieran, Max Weberrekin batera, Diltheyk ezagutzaren metodoak aldarrikatzen zituen, testuen interpretazioa; baina, ez hori bakarrik, bere ustez bizi esperientziak gizarte eta kultura jakin baten printzipio bildumak eraturik baitzeuden intelektualki, emozionalki eta moralki. Testuinguru
|
jakin
batean produzitutako sentsazio eta harremanek eramaten dute gizabanakoa kosmos ikuskera indibidual jakin bat eratzera, era berean, ekoizpen kultural guztia kosmo ikuskera jakin horren produktua litzateke.
|
|
|
XIX. mende amaieran, Max Weberrekin batera, Diltheyk ezagutzaren metodoak aldarrikatzen zituen, testuen interpretazioa; baina, ez hori bakarrik, bere ustez bizi esperientziak gizarte eta kultura jakin baten printzipio bildumak eraturik baitzeuden intelektualki, emozionalki eta moralki. Testuinguru jakin batean produzitutako sentsazio eta harremanek eramaten dute gizabanakoa kosmos ikuskera indibidual
|
jakin
bat eratzera, era berean, ekoizpen kultural guztia kosmo ikuskera jakin horren produktua litzateke.
|
|
|
Zentzu honetan, fenomeno sozial oro testuinguru sozialetatik abiatuz sortzen da. Ondorioz, errealitatea definitzen dugun bakoitzean tradizio kultural
|
jakin
batetik egiten da, elkarrekin komunikatzean eraikitzen baitugu bizi dugun mundua, errealitatea bera.
|
|
|
Subjektua eta objektua elkarri loturik daude, nahiatez. Horrenbestez, egia komunitate historiko kultural
|
jakin
baten testuinguruan baino ezin daiteke existitu; hau da, gizabanako ezberdinek errealitate ezberdinak bizi ditzakete.
|
|
|
Historia sorkuntza da eta gizartea forma bat, orden partikular eta singular bat. Errealitatearen edo egiaren interpretazio oro, horrezkero, kultura
|
jakin
baten baitango harremanetan eta baldintza historiko jakin batzuetan eraikitzen dela esan daiteke.
|
|
|
Garai historiko jakin bakoitzak badu bere eredu baliagarri propioa, egia eta normaltasuna definitzen dituen diskurtso nagusi propioa, azken batean, egia oro komunitate
|
jakin
baten testuinguruan baino ezin baitaiteke izan. Hemen, horrezkero, unibertsal, uniforme eta komun hitzek berebiziko garrantzia hartzen dute.
|
|
|
Arazoa sortzen da testuinguru
|
jakin
bateko egia batek Egia gisa agertzen duenean bere burua, interpretazioak ez baitira gauzen balorazio espezifikoen jabe gisa soilik agertzen, jarkitzen diren beste balorazio batzuei gailentzeko estrategia gisa ere bai. Orduantxe sartzen gara uniformearen esferan, non uniformeak unibertsalaren aurkakoa esan nahi duen, eredu bakarra ekoizten dela.
|
|
|
Horrenbestez, hainbat mendetan gailentzen den scientia sexualis horren diskurtsoek sorrarazitako egia ez da inondik inora deskubritua, produzitua baizik; garai bakoitzean ikuspegi
|
jakin
baten menpeko den botereren batek sortua. Horrezkero, Modernitatean ikuspegi biologizistak baldintzaturiko diskurtso ezberdinak nagusituko dira sexualitatearen inguruan, XX. mendean antropologiak sexualitatea birdeskubritu zuen arte.
|
|
|
Egungo demokrazia ez da, ostera, gehiengo baten gailentzea, gutxiengo batena baizik. Alderdi bati zein besteari botoa eman, sistemak diseinaturiko demokrazia eredu anker batean jarraitzen dugu parte hartzen, oligarkia politiko eta ekonomiko
|
jakin
baten mendekoak izaten.
|
|
|
Gauza da norbaitek, lehengusu harakinak, edo agian aitaren lagunen batek, adibidez, Kaxkabarra izenez ezagutzen genuen gizonak, pezeta bat ematen zigunean, txanpona gorde egiten genuela, aurreztu. Ez dakit zertarako, seguruenik ez helburu
|
jakin
baterako: aurreztea zen legea eta hura bete besterik ez genuen egiten.
|
|
2015
|
|
|
Gerdamuak mirlakatzen zizkion bakoitzean, eskidantxa arrenkurati batean nahaspilatzen zen, eta sokorrari begira utsaltzen zuen bere burua, sentituz poliki poliki pataskak uzentatzen zitzaizkiola, moskiltzen, izkortzen zihoazela, kazkako kaukel batzuk erortzen utzi zaizkion ilari herosdun bezala etzanik gelditu arte. Eta hala ere, hasiera baizik ez zen, une
|
jakin
batean neskak uhatxuak damuztatzen zituelako, mutilak bere ohitzak hurbil ziezaizkion utziz. Gurutzelarkatu bezain pronto, molorrika bezalako batek oliatzen zituen, trozatzen eta eskuersten, bat batean atzakandela zen, tokiloaren mindulin pantotxua, pantxetaren lurtxigol gorrasta, ekilikiaren zego ukentsua, ireluaren maztrangak labera akara labanta batean. jEvohe!
|
|
|
Adibide sinple bat: musika mota
|
jakin
bat entzuteari, demagun flamenko entzuteari, adiera bat edo beste emango diogu horretarako ditugun kodeen arabera, kode horiek esan diezagukete flamenkoa espainiar frankisten ikurra dela, edo herri musika jatorra dela, edo musika zaharkitua dela, edo jende marjinalen adierazpide kultural bizia dela... Kode horiek, bistan da, aurretiaz egin artikulazioak dira.
|
|
|
Elkarri aitortu eta onetsi behar omen diogu nor izana, antza, elkarren ikuskizun eta erakuskizuna garen neurrian baino ez gara. Ondo ulertu behar dugu, horrenbestez, zertan diren gure signifikatze praktikak, nola bihurtu zaizkigun ikuskizun eta publizitate, nola eutsi ahal diogun praktika
|
jakin
bati izatera bainoago, antzezte liluragarrietara kondenatuta gaudenean, areago ere esentzien mundua atzean utzi dugularik, performanceen garaira heldu garen honetan.
|
|
|
Euskara, bistan da, hitz bat da, izen bat, baina bada izan hitz egiteko era, hots, praktika modu bat. Izena den aldetik adiera batekin, hitz egiteko era
|
jakin
batekin, lotu dugu, praktika den aldetik hainbat eta hainbat praktikarekin lotzen dugu. Lotura maila batean izenari adiera edo esanahia eman diogun bezala, bestean zentzua emango diogu.
|
|
|
Baina jostura motak eta mailak ditugu. Kodifikatzea eta interpretatzea, azken buruan, esanahien azalera zabalean adierazle bat puntu
|
jakin
bati josita dagoela adostea baino ez da. Ados jarri direnentzat adierazle horrek" puntu" hori adierazten du, hura da haren denotazioa.
|
|
|
Hartarako darabil baliokideen katearen figura. Alegia, gaurko gizarte konplexuetan boterearen logika nagusia menderatuen posizioak sakabanatzea bide da, hala ere, borrokaren bitartez eta adierazle
|
jakin
baten bidez hainbat posizio baliokide gisa agertu ahal dira. Edo bestela esan, adierazle batek botereak diferentziatu dituenak uztartu ahal ditu.
|
|
|
Erregistro marka edozer izan daiteke: izen berri edo zahar bat, sinbolo bat, praktika
|
jakin
bat, borroka bat. Adierazlea zein den neurri batean ez du axola, mugikorra da, eta batez ere beteezina, finkatu ezina.
|
|
|
Euskal identitatea, horrela ikusita, ez da, edo ez dateke, praktika konkretu bat, ezta praktika bilduma ere, ez da sinbolo edo objektu bat, ezta marka
|
jakin
bat ere, euskal Zera definitzeko praktika eta borroka antagonikoen joko eremua da. Eremua, hau da, bat eta ez anitz eremu, hala erregistratu dutelako izatez eta esatez hura signifikatzeko hegemoniaren alde elkarren aurka ari diren taldeek.
|
|
|
Metonimia indexikala da guztiz, seinalea dela esan dut: zentzua inguru
|
jakin
batek emanda duenez, beste nonbait eta noizbait zentzua mudatuko luke. Oinarrizko maila batean pentsa liteke metonimia dela sinbolismo ororen hastapena, lehendabiziko adierazpen sinbolikoak gorputz arteko erreakzioei loturik daudelako.
|
|
|
aita gizontzeko modurik eta osatuena da, aita izan barik ez dago gizon osoa izaterik, herritar on konplituak aita izan behar du, giza naturaren joera nahitaezkoa da ugaltzea, aita sena hor da... Zernahi esan ere, zein da joko sozial
|
jakin
batean serioski hartzen den jarrera. Zein da besteen, inguruko guztien, iritzia?
|
|
|
Badiouren kontzeptuak erabilita honela esan liteke: anomalietan, euskal Zera barne, agitzen den jazoera ez da eduki
|
jakin
baten sorrera, zinezko jazoera aniztasun ontologikoa da. Baina aniztasun hori forma jakinetan baino ez denez, noraino eraman behar dugu forma batekiko fideltasuna?
|