|
2004
|
|
|
Zentzu horretan euskaldungoa edo Euskal Herria balio gisa onartzea ere euskara ondare gisa hartzeri lotuta legoke, hizkuntza errespetatzearen parte baita mintzaira horretatik deribatzen den unibertso kontzeptuala errespetatzea (bereziki mintzaira horren lurralde esparruari edo hiztunei dagokionean). Aldiz honek guztiak ez du inplikazio nazionalik zertan izan, hizkuntza eta hari lotutako kontzeptu soilak baitira abiapuntu, ez leialtasun politikoak (beti ere euskara ondare komun gisa onartzen deno, ezen leialtasun nazional
|
jakin
batek euskara baztertu beharra eskatzen badu argi dago hemen proposatzen dena bateraezina izango dela proiektu nazional baztertzaile horrekin). Bestalde, euskara, Euskal Herria eta euskaldungoa balio gisa sustatzea proposatu arren ez dira historiaren bidez esentzializatuta aurkeztu nahi, baizik historia ikasgaiak haien izaera konbentzional eta aldakorraz ohartzeko balio dezake, izaera konplexu hori ulertzeak absolutismorik gabeko balio gisa estimatzen lagunduko dituelakoan.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, inguruneko aldagai disposizionalak aztertzen ari garen jokabidea izateko aukera alda dezaketen ingurumen baldintzak dira. Hauek izan daitezke testuinguru
|
jakin
batean euskaraz komunikatzeko aukeran eragina izan dezaketen aldagai disposizionalak: hizketakidearen edo taldearen hizkuntza; erreferentzia taldearen hizkuntza erabilerak; edo hizkuntza bat ala bestea aukeratuz gero aurreikus daitezkeen ondorioak.
|
|
|
Honekin ez dugu ukatu nahi, bestalde, salbuespenak egon daitezkeela. Adibidez, linguistika lanetan eta toki
|
jakin
bateko euskara den bezala jaso nahi denean bidezko izan daiteke H ez jartzea, edo Z eta S ez bereiztea, bustiduren grafiak jartzea, etab. Orobat, herri mailako literatur mota batzuetan H ez erabiltzea edo puntuazio marka berezi batzuk jarri behar izatea gerta daitekeena da, eta Euskaltzaindiak ez du deus horren kontra. Beste arrazoi berezi bat ere bada, bertsolaritza, dagoen horretan, alegia, bere fonetismo guztiekin, argitaratzeko.
|
|
2009
|
|
|
Oraingoan arazoa ez da aukera faltatik etorriko, baldin badator. Herritarrak, ordea, nekez lotuko zaizkio tokiko telebista
|
jakin
bati euskaraz dagoelako, ez behintzat euskaraz dagoelako baino ez; programazioarekin asmatu du telebistak. Telebista egileek asmatu dute herritar elebidunen apetak asebeteko dituen programazioa sortzen, kontsumitzaile potentzialak egiazko kontsumitzaile bihur daitezen eta euskaraz eskaintzen zaienaz goza dezaten.
|
|
2011
|
|
|
Baina, bestalde, populazio jakin baten talde izendapena ez ezik, euskal delakoaren eremua adierazten du jatorrian. Eremu
|
jakin
batean euskaraz ari direnak" Euskel erria" dira, Araban Perez Lazarragakoak XVI. mendean esaten duen eran, eta 1803an J.P. Astarloak Bilbon bertso jakin batzuetan. Euskaraz komunikatzen eta bizi den jendea dugu, beraz.
|
|
2013
|
|
|
c) eguneroko euskarazko prentsaren irakurleen kopurua (CIES, 2007a) ohiko irakurle moderatuen irizpidearen galbahetik (irizpidea sortzeko erreferentzia: Conecta, 2010) eta elebidunen ehuneko
|
jakin
batek euskaraz irakurtzeko dituzten zailtasunen irizpidearen galbahetik (irizpidea sortzeko erreferentzia: Ikerfel, 2007) pasarazita 50.738 da emaitza (5 taulan 8 kopurua da; kalkuluari buruzko azalpen gehiago 4d atalean).
|
|
2014
|
|
|
EGIA al da une
|
jakin
batean euskarak ez duela hiztunik goizaldeko bortzak bortz gutiagotan Ereñon, Oztibarren eta Arizkunen?
|
|
2018
|
|
|
Gehienetan informazio linguistikoa testuetatik ondorioztatzen aritu behar badugu ere," zeharkako lekukotasun" (Dees, 1988, 144) deitu ohi direnak ere badaude; hots, hango eta hemengo idazleek eremu
|
jakin
bateko euskarari edo hizkuntza ezaugarriei buruz emandako azalpenak, erdaraz idatziak. Oro har aipamen laburrak edo orokorrak dira, baina badaude zehatzak ere.
|
|
|
Esate baterako, Nafarroako euskararen legearen bidez, eremu ez euskaldunean bizi den ikasle bati behartzen zaio hamarka kilometroko distantzia egin behar izatera eskolara joateko. Euskal Elkargoan ere, herri
|
jakin
batean euskarazko eskaintzarik ez dagoenean, haurrak alboko herrietara eraman behar dira lehen maila egitera; kolegioa edota lizeoa euskaraz egin nahi duten ikasleek ikastetxe gutxi batzuk besterik ez dituzte aukeran. Kasurik larrienetan, haur horiek 2 ordutik gora eman ditzakete errepidean, egunero, autobus batean edo kotxe batean sartuta, eta honela, gainditu egiten dute Finlandiako haur batek joan etorrietan legez eman dezakeen denbora kopurua.
|
|
2019
|
|
|
Segurki, 1950 baino lehen ere (hots, haren jardun etimologikoaren gailurraren aitzinetik) asko idatzi zen, beharbada ondoko garaietan baino gehiago, euskal hitzen jatorri eta bilakabideaz, baina kantitatea eta kalitatea ez zihoazen bat, inolaz ere. Aipatu 1950eko mugarri horren aurretik bada, izan, hainbat eta hainbat hurbilketa beste hainbeste euskal hitzen eta urliak edo sandiak une
|
jakin
batean euskararekin ahaidetu nahi zukeen dozenaka haietako anitzekin (ik. Mitxelena 1950, 1964, 1968; Trask 1997; Lakarra 1997a, 1999) baina oso bestelakoak dira batzuk eta besteak berehalakoan ohar gaitezkeenez.6
|
|
2022
|
|
|
Niri frustrazioa sortzen zidan ezin genuela planteatu jarduera
|
jakin
bat euskaraz egitea, hala eginez gero ez zelako jende nahikorik etorriko. Jendeak euskaraz ez jakiteak asko mugatzen gintuen.
|