|
2008
|
|
|
Perez de Barradas eta Konrad Preuss etnologoek eginiko ikerketetatik abiatuta, berauei estetikaren esparrutik korrekzioak egiten zizkien Oteizak. Korrekzio horietan oinarriturik, zenbait parekotasun
|
ikusten
zituen kultura primitibo horien garapenaren eta europar arteak izandako garapenaren artean. Oteizaren lanak horien ondorengo izan luke.
|
|
|
Estetika ezkorraren bidez lortutako huts horretan Oteizak eraldaketa espiritualaren sinboloa
|
ikusten
zuen, benetako bizitzara salto egiteko gaitasuna ematen zion eraldaketa espirituala. Benetako bizitzak ez zuen munduaren joan etorriarekin zerikusirik, ezta heriotzarekin ere, ezpada horien aurka arteak eraikitzen zituen sinboloekin.
|
|
|
Argazkiaren deskribapena egitea eskatu zaie lehendabizi. Idatziz, argazkian
|
ikusten
dutena deskribatzea proposatu diegu bakarka egindako saioan. Horretarako, koloretako argazki bat jarri zaie mahai gainean.
|
|
|
Gainera, elebitasunak dakarzkien onurak aprobetxatzen asmatu litzateke, bai kognitiboak bai komunikatiboak. Azken horien ikerketan sakondu beharra
|
ikusten
da. Ikuspegi linguistikoa baztertu genuke, komunikatiboa hobesteko.
|
|
|
Komunikazio estrategien ezagutza eta estrategia horien erabilera kokatu dituzte gaitasun honetan. Helburu pedagogikoei begira egindako eredu honetan, komunikazio estrategiak hobetsi dituzte, horiexek baitira modu esplizituenean deskribatu direnak eta horiek
|
ikusten
baitituzte garrantzitsuenak hizkuntzaren erabileran eta irakaskuntza komunikatiboan.
|
|
|
Azkenik, eta testu honen lan esparrua den garapen lankidetzarako kasuari dagokionez, Parfitt ek (2004) dioenez, parte hartzea bitarteko moduan
|
ikusten
den heinean, objektu diren komunitateen eta agentzia emaileen arteko botere harremanak ez dira aldatzen. Parte hartzea helburutzat hartzeak, ordea, emaileen eta hartzaileen arteko botere harremanen aldaketa dagoela esan nahi du, zeren bigarrenek lehenengoekin dituzten bezerokeria harremanak aldatzen baitira.
|
|
|
Lehenik, boterea sistema itxi baten barruan ondasun eskas eta finitu bat bezala
|
ikusten
duten gatazkaren ikusmoldearen teorikoak daude. Kasu honetan boterea zero batura suposatzen duen jokoa da, indibiduo edo talde batek izan dezakeen boterea ezin du beste batek aldi beran izan, batek irabazten duena besteen kontura da, eta horrexegatik banaketa gatazka gisa aurkezten da.
|
|
|
Neoliberala beharrean ikuspegi erradikalago batetik abiatuta, beste mota bateko enpoderamendu bat bilatzen da, gizartearen mobilizazioa behetik gorako estrategia bat bezala planteatzen denean estatuaren eta merkatuaren interes hegemonikoei aurre egiteko. Boterea gatazka eta erlaziozko terminoetan
|
ikusten
denez, baztertutako giza taldeen enpoderamenduak erlazio politiko eta ekonomikoen egiturazko eraldaketa bat bilatzen du.
|
|
|
Aldi berean espazio baten sorrerak eta bertan parte hartzeak balio dezake identitate eta interes kolektibo berriak sortzeko, errealitate soziala zeharka eta oharkabean aldatu daitekeelarik. Hots, parte hartzeko espazio batean murgiltzean kide bakoitzak aurretiaz izaera edo nortasun bat badu ere, hori alda daiteke prozesu parte hartzailea aurrera doan heinean eta toki horren arauak onartzen diren heinean; hau hainbat giza mugimenduren instituzionalizazioaren adibidearekin garbi
|
ikusten
da.
|
|
|
Prozesu parte hartzaile bat modu hobezin batean diseinatua izan dena, irekia, justua eta barneratzailea dena, balio gutxikoa izango litzateke baldin eta bertotik eratortzen diren ekintzak eragin sozial txikikoak balira. Are gehiago, parte hartzen duten pertsonek
|
ikusten
badute euren lan bikainak ez duela ezertarako balio, edo sentitzen badute txikikeria bat erabakitzeko zela, euren konpromisoa hurrengo prozesuetan arriskuan jartzen da. Zentzu horretan garrantzitsua da parte hartzea hobestea eta ez besterik gabe kuantitatiboki maximizatzea.
|
|
|
Elkarrizketatu dugun jende askok ez du
|
ikusten
izenetan genero bereizketa ezartzeko inongo behar praktikorik, ez, behinik behin, beste modu batez bete ezin den beharrik. Hala ere, asko izan dira haien ustetan inozoa den lege mugapen bati aurre egin behar izan diotenak.
|
|
|
Arte horiek ez dute mintzaira propiorik, ezin dute euren buruaren konturik eman eta ez dira gai gogoeta eta berbaldi propioa egiteko, baina arte horiek dira eguneroko bizitzaren jakintza, eta bizimodu arruntean modu askotara agertzen dira trebetasun praktiko horiek. Haietan
|
ikusten
du De Certeau k, erresistentziaren erregimena?: erresistentziari buruzko diskurtsoek eta gogoetek ekintza arautzen ez duten abagunetan egiteko moduei darien erresistentzia agertzen da, egiteko modua da erresistentzia hori, ez pentsatzeko modua, diskurtso ideologikoetatik libre dabilen berezko ekimena baizik.
|
|
|
Prozesu oedipianoa da zinez, gure kondizioaren egia hobeki ikusteko itsutze bat: itsu gisa begiratzen ikasi behar da, herioaren ilunean («Batzuetan burura jiten zait beharbada ez zela hala eta ez zuela gau hartan beltza baizik
|
ikusten
[haur itsuak]», 145 or.) isilik mintzatzen ikasi behar da. Konturatze hori aintzina arau, ez daiteke gehiago osotasun bat itxuratzen duen testu segiturik aipa:
|
|
|
Aurrerantzean, teknologiak eragindako testuinguru berrien sorrerarekin, irrati programazioa entzuleriaren ezagutza zabal eta igorlearen eta entzulearen arteko parte hartze komunikatibo eta interaktibo bati lotua geratuko da. Keith (2001) eta beste askok hala
|
ikusten
dute igorleen eta entzuleen arteko elkarrizketan oinarritu baita tradizionalki irratia. Hala zioen joan den mendeko 30eko hamarkadaren bueltan Bertolt Brecht antzerkigile eta olerkari alemaniarrak, zeinaren ustez irratiaren xedea eta beronen arrakasta komunikazio sistema publikoa den heinean igorleen eta entzuleen arteko erdizkako lanean egon behar zen.
|
|
|
Bizkitartean bazuten biek hauxet, egungo egunean bakan
|
ikusten
dena: bata ez bertzea ez ziren buru apaltzaletarik.
|
|
|
Berrogoi ta hamabi urte baizik ez zituen; eta itxurala, zen baino ere gazteago emaiten zuen. Hurbilenetik
|
ikusten
zutenek zakiten bakarrik, artaren beharra bazuela; baina berak bere buruaz baino gehiago baitzuen ordean bertzeen osasunaz. Eta, erran dena, azkarraren itxura zuen.
|
|
|
Lehen grafikoan
|
ikusten
da erabateko kalitate kudeaketak laurogeita hamarreko hamarkadan izan zuela goraldia, datu baseko laburpenen arabera. Laurogeita hamarreko hamarkadaren bukaeran ia erabat desagertu zen argitalpenetatik, beheraldi handia izan zuen; argitalpen akademikoetan aipamenak motelago desagertu dira.
|
|
|
Dena dela, printzipio hori nolabait ere kontrajarri egiten da gero praktikan orain arteko etxebizitza politikaren muina izan den babestutako etxebizitzen produkzioarekin. Hain zuzen ere, azken urteotako etxebizitza eskaintza aztertzeko unean argi eta garbi
|
ikusten
da etxe berrien eraikuntzaren bidetik doala parte hartze pribatu zein publikoen ardatz nagusia (orotara 66 mila etxebizitza berri hamar urtean), eta beraz, garapen iraunkorrarekin era kontrajarrian.
|
|
|
4 esaldian
|
ikusten
den legez helduak birritan hitza ezagutzen du, eta are gehiago, erabiltzen du, baina esanahi ezberdina duela adierazi digu: bigarrenez esatean, egun berean?
|
|
|
Gazteak noien erantzuna eman du, orainaldiko adizkiaren gainean eraiki da iraganeko forma. Gero eta sarriago
|
ikusten
dira egitura horretako aditzak, badirudi hizkuntza jasaten ari den ahulezia baten eraginez sortuak, iraganeko forma orainaldiko formari n bat erantsita egin da.
|
|
|
Gehienetan, 3 taulan ikus dezakegun bezala, migrazio prozesuaz eta hona egokitzeko prozesuaz egiten duten balantzea positiboa da eta hartutako erabakiarekin harro daudela
|
ikusten
da. Helburu gutxi batzuk lortu dituztela pentsatu arren, haien estres maila gehiegizkoa ez dela deritzote eta eskerrak ematen dituzte emigratzeko aukera izateagatik.
|
|
|
Hori lortzea ez da erraza izango, emakume etorkinentzat gordetako lan esparruek dituzten ezaugarriei erreparatuta: ez dira
|
ikusten
diren lanak, lan baldintzak prekarioak dira eta gizarteak ez ditu baloratzen. Baina badira ere traba edo muga etorkinei buruzko diskurtso sozialak, asko eta asko xenofoboak eta arrazistak.
|
|
2009
|
|
|
Bigarren erreforma aukera, Arana Goirik egokiagoa
|
ikusten
zuena, bigarren eta hirugarren ordenen arteko zenbaki batzuen izenak aldatzean zetzan. Horrela, 20 berrama?, 30 irurama?, 40 larama?, 50 bostama?, 60 seirama?, 70 saspirama?, 80 zortzirama?
|
|
|
Testuak aztertuta, euskara nazioarteko sistemetara hurbiltzeko ahalegina
|
ikusten
da gaia jorratu zuten egile guztiengan; nolanahi ere, gaurko ikuspuntutik, egin zuten aukera desegokia izan zela esango genuke. Izan ere, erdara baztertzeko asmoz, hitz berriak asmatu zituzten, baina hitz horiek ulergarritasuna zailtzen zutenez, ez dute arrakastarik izan beranduagoko testuetan:
|
|
|
The Hobbit en itzulpenen azterketatik ondorioztatu ahal izan denez, ordea, itzulpen askotan Moduari buruzko informazioa galdu egiten da. Jatorrizko ingelesezkoan Moduari buruzko osagaiak 64 baziren, satelite hizkuntzetan kopurua berdintsu mantentzen dela
|
ikusten
da (62), baina aditz hizkuntzetan nabarmen jaisten dela (52) (Slobin, 2005: 123).
|
|
|
Bideari buruzko informazioa banatzeko joerari dagokionez, euskara salbuespena dela aipatu dugu gorago. Halaxe
|
ikusten
da Ibarretxe Antuñanok egindako zenbait ikerketatan (2003, 2004b). (10) adibidean, The Hobbit en 6 kapituluko esaldi baten itzulpena ageri da, Ibarretxe Antuñanoren lan batetik hartua (2003: 161).
|
|
|
(10) adibidean, The Hobbit en 6 kapituluko esaldi baten itzulpena ageri da, Ibarretxe Antuñanoren lan batetik hartua (2003: 161). Argi
|
ikusten
da euskarak ingelesak bezala joka dezakeela Bideari buruzko espresioekin, aditz bati bat baino gehiago lotuz.
|
|
|
Aditz kopuruak aztertutakoan, hasieran emandako hipotesiak betetzen direla
|
ikusten
dugu: ingelesez euskaraz baino mugimenduzko aditz gehiago daude (83 ingelesez eta 59 euskaraz).
|
|
|
«Orain dela gutxi sindikatuen proposamenak jaso genituen, baina hemengo langileek argi dute nahiago dutela langile ordezkari propioak izatea. Sindikatuak sartuz gero, langileen interesak defendatu baino, sigla batzuen interesa defendatzeko arriskua
|
ikusten
du jendeak. Era berean, kanpora begira, identifikazio zehatz batek ez liguke nire ustez onurarik ekarriko, zeren orain arte lortu dugun sinesgarritasuna, horrelako xehetasun batek zapuztuko luke»16.
|
|
|
Sektore guztirako lan itun bat sortzea mesedegarria litzateke, profesioa arautzeko, gutxieneko lan baldintzak arautzeko, eta, bide batez, egungo anabasa honetan ordena apur bat jartzeko. Lan honetarako elkarrizketatu diren iritzi igorleek begi onez
|
ikusten
dute sektorerako hitzarmena sortzea, egungo lan baldintzak hobetzeko lagungarria izan litekeelako. Hala ere, zaila iruditzen zaie euskarazko komunikabideen sektore osoa arautuko duen hitzarmena gauzatzea.
|
|
|
Analisi hau egiteko elkarrizketatu diren prentsa idatziko ordezkariek onartzen dute ezen egitasmo horietan dauden lan baldintzek jendearen mugikortasuna sorrarazten dutela. Goienako gerenteak duen esperientziaren arabera, jendeak euskarazko hedabide pribatu hauetan ez du bere burua epe luzerako
|
ikusten
. «Sumatzen dut gurea bezalako hedabide batean jende asko sartzen dela ikasteko asmoz, ondoren beste toki batera jauzi egiteko, non baldintza eta soldatak hobeak diren.
|
|
|
Eta uste dut hiruzpalau laguneko, enpresa? edo taldea dagoen leku horietan, askoz gehiago mugitzen dela jendea, ez baitu
|
ikusten
aurrera egiteko aukerarik eta soldata eskasekin ari delako» 40.
|
|
|
Lan ordutegi luzeek, lan egutegi estuak, dedikazio handiak, taldeen egitura txikiek eta soldata baxuek jendearen mugikortasuna eragiten dute euskarazko hedabide pribatuetan. Horrek zaildu egiten du langileria finkatzea eta, ondorioz, jendeak zailtasun handiagoak ditu lanean ari den proiektu horretan konpromisoak hartzeko, ez baitu bere burua luzaroan hedabide horietan
|
ikusten
. Jendearen finkotasunik ezak produktuaren kalitatean du eragin zuzena, zeren euskarazko hedabide pribatuetan trebatutako kazetariek alde egiteko arriskua handiagoa baita.
|
|
|
Prentsa idatziak aspalditik mundu mailan bizi duen irakurleen galerari, publizitatearen jaitsiera lotu zaio azken urte eta erdian eta Euskal Herrian horren eragina nabaritzen hasia da. Prentsarena argiago
|
ikusten
bada ere, sektore osoko hedabideek dute erronka etorkizunari erantzun ahal izateko, eta horretarako, langileak funtsezko pieza bilakatuko dira hedabideotan.
|
|
|
azkenik iritxi duzute amairu urrtetatik onaraiño izan dan zuen amets gozoa. Iya ezta amets utsa, egizko gauza baizik; gure begiyak
|
ikusten
, gure biotzak sentitzen ari bai dira21.
|
|
|
Hau guztia ikusita esan dezakegu Bilbaok hauxe defendatzen zuela; jendeak bi aberri izan ditzakeela, bata aberri handia (kasu honetan Espainia) eta bestea aberri txikia (kasu honetan Hego Euskal Herriko lau lurralde historikoak). Haren ideologiaren barruan ikus dezakegu euskal zaletasun kulturala espainoltasunaren aurka jaio zelako ideia, beraz, tesi aranistak
|
ikusten
zituen Euskal Erria euskal etxearen inguruan.
|
|
|
Euskal Erria euskal etxearen sortzaileetariko bat izan zen (Aramendi, B. Urrutia eta beste askorekin batera), are gehiago, euskal etxe horren zutabe nagusitzat hartu genuke. Begi onez
|
ikusten
zuen, bai Ipar Euskal Herriko bai Hego Euskal Herriko biztanleek bertan parte hartzea, inongo diskriminaziorik egin gabe. Baina haren nahiak ez ziren bertan bakarrik gelditu, eta Euskal Herriko kolektibitatearen alde zenbait lan egiten jarraitu zuen.
|
|
|
Alde batetik, Euskal Erria euskal etxean EAJren luzapen ideologikoa
|
ikusten
dute, beraz, defendatu egiten dute Euskal Erria alderdi horren eremuan zegoen jendeak sortu zuela; Jose Manuel Azcona Pastor har dezakegu ikuspegi honen irudi gisa15.
|
|
|
Latinoamerikatik etorri direnentzat behin behineko finkapena aukera nagusia zen,% 64,8k izan ere,% 17,6k soilik bere herrialdea modu iraunkor batean uzten zuen. Magrebtar populazioaren kasuan, erantzunen aniztasun handiagoa
|
ikusten
da, nahiz eta behin betiko geratzeko asmoarekin etorri zirenak gehiago izan. Azkenik Ekialdeko Europako populazioan finkapenarekiko ziurtasun falta eta zalantza gailendu egiten da.
|
|
|
Azkenik, antsietate, depresio eta sintomatologia somatikoei dagokienez ez da ezberdintasun esanguratsurik
|
ikusten
. Populazioaren erdiak gutxi gorabehera antsietatea erakusten du eta heren batek sintoma depresibo eta somatikoak ere.
|
|
|
Hala ere, puntuazioak ebaki puntutik gertu agertzen dira. Talde kulturalak kontuan hartzean,
|
ikusten
da taldeekiko adierazitako aurriritzirik ez dagoela, baina alde ezkutuari dagokionez, magrebtar populazioarekiko aurreiritzi gehiago agertu egiten dira.
|
|
|
informazio gardena sustatzea; eztabaidaguneak irekitzea; komunikazio fasean proiektuaren inpaktuak, arriskuak edota ondorioak argitasunez jasotzea. Jendeak kultura politiko, ekonomiko eta mediatikoan (konfiantza eza merezi duten hiru instituzio garrantzitsuenetan, hau da, politikariengan, enpresariengan eta kazetariengan) aldaketa bat antzematen badu, zintzotasunez dihardutela iruditzen bazaio, informazio osoa jendartera zabaldu eta aldeekin eztabaidatzeko borondatea
|
ikusten
badu, orduan instituzioekiko herritarren konfiantza eza eraldatu egin ohi da. Konfiantza eza, bereziki, auzi funtzionalek eta prozedura mailakoek eragiten dute.
|
|
|
«aurkakotasun eza ez da aldekotasuna». Herritar batzuek ez dituzte jadanik promesak sinesten («ez digu mesede errealik egingo»), eta beste batzuek ez diote alternatibarik
|
ikusten
(«gure nahien kontra, baina eraiki egingo dute»), baina horiek guztiek as if posizioa hartzen dute. Alegia, instituzioen proiektuetan sinetsiko balute bezala jardutea erabakitzen dute, sakonean alde egon gabe, ezen ez diote proiektua eraldatzeari (ez eraikitzeari, birmoldatzeari, eztabaidatzeari) aukerarik ikusten.
|
|
|
Herritar batzuek ez dituzte jadanik promesak sinesten («ez digu mesede errealik egingo»), eta beste batzuek ez diote alternatibarik ikusten («gure nahien kontra, baina eraiki egingo dute»), baina horiek guztiek as if posizioa hartzen dute. Alegia, instituzioen proiektuetan sinetsiko balute bezala jardutea erabakitzen dute, sakonean alde egon gabe, ezen ez diote proiektua eraldatzeari (ez eraikitzeari, birmoldatzeari, eztabaidatzeari) aukerarik
|
ikusten
. «Aterabide eza» eta «proiektua eraldatzeko giza agentziaren gaitasun eza» dela eta, proiektuaren eraikitzeari makurtzen dira.
|
|
|
Azken urteetan ikus entzunezko saioen pertsonalizazio edo autore programa dinamika bat
|
ikusten
ari gara. Fenomeno hau, gainera, entretenimenduzko saioetatik at informatiboetan ere nabarmentzen ari da.
|
|
|
Orain arteko lokuziorako formazio programetan komunikaziorako teknikak bakarrik erakutsi diren bitartean, alboratu egin dira beste aspektu psikologiko garrantzitsu batzuk, kontuan izan barik kamera edo mikrofono baten aurrean jartzeak jendaurrean aritzeak bezainbeste herstura sortzen duela (Toral, Murelaga eta Vidales, 2008). Momentu honetan, gainera, eta testuaren hasieran esan dugun modura, gero eta entzuleriarekiko konexio emozional handiagoa
|
ikusten
da, eta ikerketa taldearen ustez, konexio hori izan behar da benetako giltzarria edozein programa garatzeko.
|
|
|
Taulan
|
ikusten
den moduan, lehenengo grabaketatik aurrerako hurrengo bost asteetan talde esperimentaleko subjektuak, irratiko praktikekin batera, bihotz tasa jaisteko arnasketa teknika eraginkor batean trebatu ziren. Ariketa bakoitzak 10 minutu inguru iraun zuen.
|
|
|
Talde osoan komunikazioaren kalitateak gora egiten du bigarren grabaketan. Taldeen arteko analisian, ostera, ez da
|
ikusten
ezberdintasun esanguratsurik.
|
|
|
Herstura mailaren jaitsiera eta egoera psikologiko egokiarekiko hurbilketa esanguratsuagoa
|
ikusten
da talde esperimentalean. Bihotz tasaren jaitsierak azaltzen du hobekuntza honen zati bat, baina kontrolatu ez diren beste faktore batzuek ere eragin dezakete emaitza hauetan.
|
|
|
Arnasketa trebaketan izandako batez besteko bihotz tasaren grafikoaren eboluzioan ikus daitekeenez? 1 grafikoa?, lehenengo bi ariketetan, ardatz horizontaleko 2 eta 3 puntuak? oinarri lerroarekiko batez besteko bihotz tasaren igoera txiki bat
|
ikusten
da? 1 puntua: lasaitasun egoerako batez besteko bihotz tasa?.
|
|
|
Batzuek diote ezen XIX. mendeko Desamortizazioarekin gauzak garbi geratu zirela, baina gauzak ez dira batere garbi
|
ikusten
: lehenik, Desamortizazioan komentuez eta lurrez hitz egiten da, baina ez herrietako erlijio tokiez.
|
|
|
Patronatu eta jabetza askotan gauza bera izan dela Nafarroako Señoríos direlakoetan
|
ikusten
da. Hor oso agerian agertzen da elizbarrutiak bi neurri ezberdin erabili dituela:
|
|
|
«Titular: Diócesis de Pamplona para la parroquia de Tal...» baina hori ez beti, eta ongi
|
ikusten
da botere juridikoa duena immatrikulatzeko elizbarrutia dela. Eta Nafarroako Elizbarrutia Vatikanoaren mendekoa da.
|
|
|
Esate baterako, Nafarroako herri gehienetan ez daude erregistraturik lur komunalak, herriko etxeak, eskolak, frontoiak, hilerriak, plazak, atrioak edo apaizetxeak, elizak eta baselizak ez ziren moduan... Udalek ez zuten hori guztia erregistrora eramaten horren beharrik
|
ikusten
ez zutelako. Zertarako?
|
|
|
Beste kontu bat da inskripzioa egiteko behar den bide eta titulu egokia zein den zehaztea. Ebazpenak, zuzenean, arazo horren gainean ez du ezer adierazten, baina Elizak emandako jabetza ziurtagiriei buruz zalantzak badituela
|
ikusten
da, ezer adierazi beharrik ez eta, arazoa gogorarazi eta oharra egiten baitu ebazpenak:
|
|
2010
|
|
|
Honaino helduaren eta gaztearen artean topatu ditugun desberdintasunak. Datu asko ez badira ere, zenbait joera
|
ikusten
dira, hala nola eredu estandarraren eragina gaztearengan, heldua eredu zaharrari atxikiago, kultur aldaketaren zantzuak... Dena den, argitu beharra dugu, geroxeago ere aterako baitzaigu gaia, Tolosako euskara oso nabarra izan dela, eta ez dela berdin hitz egi (te) n kalean eta inguruko auzo edo baserrietan (ezta azken horien artean ere).
|
|
|
Gorago Tolosakoez esan bezala, ez dugu nahikoa datu ondorio erabatekorik ateratzeko, baina, ikusi
|
ikusten
da joeraren bat: heldua eredu zaharrari gehiago atxikitzen zaio eta mailegu gutxixeago darabil.
|
|
|
etxetio (helduak) vs etxetik (gazteak). Argi
|
ikusten
da hor euskara batuaren eragina gaztearengan.
|
|
|
Ez dugu gehiegi sakonduko atal honetan (datuak nolabait sailkatuta emango ditugu), oso interesgarria izan daitekeen arren. Grafikoan
|
ikusten
denez, aditz morfologian gertatu da gazteen hizkeren arteko konbergentzia nabarmenena eta, hala eta guztiz ere, ez da oso handia. Gainerakoetan, edo ez dago alderik, edo oso txikia da berori.
|
|
|
hizkera biren (Tolosakoaren eta Ataungoaren) arteko hizkuntz (ez) berdintasunak eta, batez ere, herri biotako bakoitzeko bi belaunaldiren arteko aldeak. Horiek aztertuz bateratze edo urruntze prozesuak atzematen saiatuko gara, bai eta aldaera estandarraren eragina zenbaterainokoa den
|
ikusten
ere.
|
|
|
Lehendabizi
|
ikusten
duguna da belaunaldi batetik bestera hein bertsuan aldatu direla bi hizkerak, oro har. Datu deigarriena Tolosako gaztearen aditz morfologiarena da, hain zuzen batuaren eragin handiena jaso duen atala.
|
|
|
Emiliok ez zuen laguntza eskatzera joan nahi (bere emazteak hitz egiten du), asko kostatu zitzaion ez zuelako nahi. Nik
|
ikusten
nuen bakarrik arroza eta arroza jaten genuela. Niri ez dit penarik ematen, hegoamerikarrok ez dugu hainbesteko penarik.
|
|
|
Elikadura egokia eta kalitatezkoa eramaten saiatzen naiz, baina gehienetan hobea eramatea gustatuko litzaizuke. Fruta dendara joaten zara eta labela duten tomateak
|
ikusten
dituzu, lau edo bost euro balio dute eta erosiko nituzke besteek zaporerik ez dutelako, baina zoritxarrez bi euroko tomateak erosi behar ditut (E 4: Juan).
|
|
|
Horrela izanik, honen arabera Oinarrizko Errenta jasotzen duten pertsonen artean zenbait talde azpimarra daitezke. Elkarrizketetan ere, profil ezberdin horiek erraz
|
ikusten
dira. Juan (E 4) formakuntza duen pertsona gaztea da, haren lan integrazioa ia erabatekoa da eta egun enplegurako pizgarriak jasotzen ditu eta Oinarrizko Errenta berehala utziko duela ematen du.
|
|
|
Bazkari bat gutxiago, baina argia berdin berdin ordaindu behar duzu, ura, telefonoa, dena berdin ordaindu behar duzu. Hau oso gaizki
|
ikusten
dut (E 7: Felisa).
|
|
|
Aspirazio handiegirik ez dugu izan gure bizitzan, baina nola ez dituzu faltan botako gauza horiek? Jendea
|
ikusten
duzu, baina zuk bizitza hori ezin duzu eraman zure egoera ekonomikoarengatik. Gure egoera ekonomikoa ez da batere ona?
|
|
|
Euskaltzaindia: EHU, 2008, 314 or. Ez dakit bretoizaletasun horrek eraginik izan ote zuen Manexen aukeran, baina kontua da berehala
|
ikusten
dugula gure ezterenzubitarra sakonki engaiaturik ordena horretan ziren bi ezaugarri nagusietan: umeen heziketan eta, bretoieraren ordez, euskararen txertatzea.
|
|
|
Pentsatu ote zuen inoiz lanposturen bat eskuratzea EHUn? Lagunak bazituen mugaz honuntza, adibidez, lehenago aipatu dugun Joseba Agirreazkuenaga, eta beste hainbat ere; beraz, harremanak izan zituen, eta onak, baina ez dirudi berak bere burua Iparraldetik kanpo
|
ikusten
zuenik. Bestelako kontsiderazioak alde batera utzita, ziur aski neurri batean bere hautua izan zen17.
|
|
|
Areago, euskal gazteriari eskainia dela? Arazoa oraindik larriagotu egiten da
|
ikusten
dugunean frantsesez argitaratu bezain laster, eta Hegoaldean zabaltzeko helburuz, hasi zirela liburu horretako tomoak itzultzen... gaztelaniara7 Eta euskara, zer. Areago, denok dakigun bezala, Ipar eta Hegoaren arteko batasunean sinesteko dagoen arrazoi bakarra, berriz diot, bakarra, hizkuntza da, euskara.
|
|
|
Gertakizuna terraza batean gosaltzen ari den bikote baten eszenarekin hasten da. Bikotea berriketan ari da eta, bitartean, beste gazte bat aparkaturik dagoen auto baten inguruan dabilela
|
ikusten
da. Gazte horrek inork begiratzen ez diola ziurtatu ondoren, burdinazko barra batekin autoko kristala apurtzen du eta barrutik kirol poltsa bat hartzen du.
|
|
|
Neskak mutilari anbulantzia bati deitzeko eskatzen dio, eta lapurrarengana doa. Ondoren lapurra esku ohe batean jartzen dutela eta anbulantzian ospitalera doala
|
ikusten
da. Polizia batek mutilari gertatutakoa salatu nahi duen galdetzen dio, baina mutilak ez duela salaketarik jarriko dio.
|
|
|
Gainera, 1 irudian
|
ikusten
den bezala, Adina x Eduki elkarrekintza esanguratsua izan zen [F (2, 116)= 11,58; p < 0,001]. Gazteek zaharrek baino ekintzen proportzio txikiagoa gogoratu zuten (51,75 vs 62,49; p < 0,001) baina gazteek gogoratutako proportzioa handiagoa izan zen pertsonen ezaugarrien kasuan (23,94 vs 18,43; p= 0,006) eta detaileen kasuan (18,67 vs 13,95; p= 0,011).
|
|
|
Azkenik, erantzun zati batzuk daude nonezinezkoa edo arazoa oso konplexu eta soluzio zailekotzat
|
ikusten
duten (n= 10;% 8). Alde batetik, uste dute ez daudela neurri eraginkorrak prebentziorako.
|
|
|
Haatik, eztabaidan jarritako partaideen argudioak kontuan hartzen baditugu,
|
ikusten
da genero indarkeriaren fenomeno estrukturalen bitartekaritza gisa, patriarkatua eta honen lekukoa den adierazpen indibiduala daudela. Kausa anitzeko ereduari jarraituz (Heise, 1998; Heise eta García Moreno, 2003; Sanmartín, Farnós, Capel eta Molina, 2000; UNICEF, 2000), etorkizuneko heziketari begira, emakumeen aurkako indarkeria fenomeno konplexu bat dela adieraztea da helburu.
|
|
|
Aurreko estimuluekin bezala, lehen kategorizazioa egin ondoren, esanahi dimentsioak definitu ziren non barne hartzen diren kategoriak. Ondoren, analisi kualitatibo eta kuantitatibo bat egin zen 3 taulan
|
ikusten
den moduan.
|
|
|
«Gizarte eredu bat nahi badugu, non emakumeenganako indarkeriarik ez dagoen, batez ere haur eta gazteen hezkuntzan
|
ikusten
dut egin behar dela prebentzio lana».
|
|
|
Eremu honetan lan egingo duten profesionalekin honetan guztian sakontzea osgarrantzitsuoada, azkenbatezChicanoketaNaredok (2003) diotenbezala, seztapener indarkeria honen sorburua non dagoen ez badakigu, zaila izango da haren deua iristea. Gizabanakoaren ikuspegitik, erasoa egoera konkretu baten erantzun gisa
|
ikusten
bada, ikuspegi sozialetik indarkeria honek desberdintasunean oinarritutako harremanetan du sorburua. Hori horrela ulertuta, beharrezkoa izango da erantzuna maila sozial batean ematea (Bosch eta Ferrer, 2000):
|
|
|
Lehen kategorizazioa egin eta dimentsioak definitu ondoren, analisi kualitatibo eta kuantitatibo bat egin zen 1 taulan
|
ikusten
den moduan:
|
|
|
Lehen kategorizazioa egin eta dimentsioak definitu ondoren, analisi kualitatibo eta kuantitatibo bat egin zen 2 taulan
|
ikusten
den moduan:
|
|
|
Kapital oligopolikoek, batez ere botere finantzarioek, erromatar legioetako jeneralen antzera,
|
ikusten
duten guztia, herritarrak barne, ustiatzeko moduko objektutzat daukatenez, harago eraman nahi dute harrapaketa, eta etekinik handiena lortze aldera, Europako ongizate gizartea eraitsi nahi dute kosta ahala kosta, etekin handiagoa lortuko duten itxaropenaz. Are gehiago, harrapariek beren burua arriskuan ikusi dutenean, gobernuak herritarren diruaz hornitu dituzte.
|
|
|
Bauman ek dioskunez (2008), norabide horretatik, gizartea bere izaera estrukturala galduz doa. Hasi gara gizartea matrize ireki bezala
|
ikusten
, aleatorioki aldatzen den konexio eta deskonexioen sarea, mugarik gabe alda daitekeena. Gizartea likido bihurtzen ari da, sendotasunik gabea.
|
|
|
Funtsean ez dago aukera librerik. Bere buruari begira bizi den gizabanakoak ez du
|
ikusten
ez duela baldintzarik bere erabakiak hartzeko, eta egia bakarra dela bere biografia arriskuen artean garatzen ari dela. Norberaren bizitza bizitzeko itxaropenak talka egiten du muga eta erresistentziekin.
|
|
|
Ondasun komunaz ez arduratzeko joera du, guztien ongiaren aurrean eszeptikoa edo zuhurra. Bere burua ez du
|
ikusten
erkidegoaren subjektu politikotzat. Indibidualizazioak, beraz, azpia jaten dio herritartasunari.
|
|
|
Botere militarra protagonismoa irabazten ari da mundu osoan, eta orobat, aldi berean, kontrol politikoa eta disidenteen errepresioa egiturazko izaera hartzen ari dira gizartean. Kapitalismo oligopolikoarentzat askatasuna kontsumo produktu desberdinen artean aukeratzeko ahalmena da; aldi berean askatasun politikoaren kontra jotzen du, sistemaren oinarriak astintzeko arriskua
|
ikusten
duen heinean. Merkatu librea, garapenaren eredua eta ekonomiaren etengabeko hazkundea gaitzesten dituenak terrorista epitetoa merezi lezake.
|
|
|
Bat: eskolen jabetzari erreparatuz gero (alegia, publikoak ala pribatuak diren),
|
ikusten
da ezen nota hobeak atera dituztela hezkuntza sistema publikoan txertatuta dauden ikasleek. Bi:
|
|
|
Galdetu zaie ea ba dakiten entzuleriaren fideltasuna neurtzeko aparaturik ba ote den. Eta galdetu zaie ba dakiten
|
ikusten
dutenaz kexu baldin badira ba ote dagoen instituziorik kexak bideratzeko eta hedabideei erantzukizunak eskatzeko.
|
|
|
Ikus entzunezko produktuen dimentsio estetikoaren azalpenari erreparatuz gero,
|
ikusten
dugu ezen Euskal Herriko nerabeek eta gazteek ez dutela asko balioztatzen dimentsio hori. Eta hori horrela da:
|
|
|
Denadela, aldizkarialerrotuadagoelapentsatzenduenikerebada: Aikorren %13, 2k,... etakitto! n%5, 6k, Barrenen%11k, Karkaran%14, 7ketaAldaizen% 6,5ek. Bitxia da, lerrotua dela diotenen irakurle gutxi horien artean, bi joera nagusi
|
ikusten
baitituzte, Batasuna eta EAJren aldekoa hain zuzen ere. Eibarko... eta kitto!
|
|
|
Itaun horiek galdetegian sartzea ez zen erabaki erraza izan, gustuko ez zuten erantzuna jasoko zuten ustea eta beldurra baitzuten aldizkarietako arduradunekzitekeenare eta Topaguneko kideek ere. «Uste zen jendeak lerrotuta ikusiko zituela aldizkariak eta udalarekiko objektibotasun eza antzemango zuela, baina aurreikusnkontra, jendegehienakezditutokiantokikoaldizkariaklerrokatuta
|
ikusten
. Datuek erakutsi digute, aldiz, lana ondo egiten ari garela eta guztiz erratuta geundela gure uste horietan.
|
|
|
Honen harira, Coppensek (1991: 15) argi
|
ikusten
du zigor bitartekaritzak bere funtzioak eta helburuak betetzeko Estatuko epai boteretik kanpoko antolaketa eta lan metodoak erabili behar dituela.
|
|
2011
|
|
|
Ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko karraxi sarkorrik. Ez dugu sekula egin, hitz batean esateko, Leturia-rena bezalako ibilaldirik gogobideetan barrena;(...) Nik ez dut Txillardegi bakarrik
|
ikusten
. Txillardegi eta «Leturiaren egunkari ezkutua» gizaldi berri baten eta gizaldi horren obren aintzindari gisa agertzen zaizkit.
|
|
|
giza bizitzaren tajugabea azaltzea. Ez munduari ta ez gizonari ez omen zaio nondik norakorik
|
ikusten
. Aurretik lillura gezurtia ta engañagarria, eta gero, lilluratik esnatutakoan, egia gordin eta ikaragarriakin topo egin bearra, eta ortik etsipena(.) Ba ote du tesis garbirik eleberri onek?
|
|
|
«Heidegger' en azalkizunak»; «Platon eta Eraklito», «Rousseau Ion Iakue», «Platon eta Parminedeta» «Platon eta Pitagora ta»... eta idazle frantses batzuei buruzko artikulu laburragoez: «Staël anderea», «Lamennais», «Villon», «Rabelais», «Aldi Erdiko Edesti Idazleak Parantze' n», eta kultur ondare horrekin gai
|
ikusten
zuen bere burua euskal kulturgintza gidatzeko hortxe nonbait.
|
|
|
Dirudinez, zenbaiten iritzian, euskera zaitzeko biderik ederrena erderaz idaztea bide da. Nik, beintzat, eztut aien begietatik argia
|
ikusten
, ala bearrik.(...) Areago euskeraz mintzatzeko ta idazteko garaian bizi gera, euskera dalata erderaz baino. Euskalariak baino areago euskaldun eta euskaltzaleak bear ditugu, noski baino noskiago, beste nonbait idatzi nunez (Zaitegi, 1956).
|
|
|
«Eragilleen» kutsu ori, ezta besteen kutsua, ezta kopiarik, besteakiko topo eta egokiera utsa baizik. Gaurko geran guziok bazter eta paisaje berberak
|
ikusten
ditugu ta.(...) Zure ustez «Euskalerriko gaiak» ukitu bear dira bakarrik. Izan ere, Euskalerriko bizieran edo kondairan badira, noski, idazki mamitsu asko.
|
|
|
Disney k erakusten duen neska nerabearen irudia aztertzeko telebista kanal horretan gehien
|
ikusten
diren lau serie aztertu dira. Hots, Hannah Montana, Los Magos de Waverly Place, Zack y Cody:
|
|
|
11 eta 12 urte bitarteko gazteen artean Disney Channel eta bertako telesailen kontsumoa egiaztatzea zen galdeketaren helburua, baita gehien
|
ikusten
diren telesailei eta bertan agertzen diren emakume protagonistei buruzko datu kuantifikagarriak lortzea ere.
|
|
|
Halaber, audientzia kuota handienak dituzten Disney ko telesailak bat datoz gure ikerketarako aukeratu ditugun ikastetxeetako ikasleek gehien
|
ikusten
dituztenekin. Carolina Fentanes Disney Channel España-ko Prentsa eta Komunikazio arduradunak emandako datuen arabera, 2010eko maiatzean, kanal horretan gehien ikusi ziren hiru telesailak honako hauek izan ziren:
|
|
|
Emakumeen audientzia duen katea da nagusiki Disney Channel eta horixe erakusten dute ikerketa honetan lortu ditugun emaitzek. Bi ikastetxeetan guztira egindako 49 galdetegietatik,% 78k (38 inkestatuk) aitortzen du Disney Channel
|
ikusten
duela eta maiz ikusi ere, erdiak baino gehiagok(% 58k) egunero edo astean birritan edo hirutan ikusten baitu. Komedia horiek dibertitzeko duten gaitasuna da kate hori sarritan ikusteko arrazoi nagusia.
|
|
|
Emakumeen audientzia duen katea da nagusiki Disney Channel eta horixe erakusten dute ikerketa honetan lortu ditugun emaitzek. Bi ikastetxeetan guztira egindako 49 galdetegietatik,% 78k (38 inkestatuk) aitortzen du Disney Channel ikusten duela eta maiz ikusi ere, erdiak baino gehiagok(% 58k) egunero edo astean birritan edo hirutan
|
ikusten
baitu. Komedia horiek dibertitzeko duten gaitasuna da kate hori sarritan ikusteko arrazoi nagusia.
|