|
2000
|
|
|
Eta ene isiltasunak bertze isiltasun bat ekarri zuen gibeletik, are isilagoa eta osoagoa, kondenatuen oihu ustezko haiek irentsi zituena. Eta malkoak xukatu, eta neurri tipi batean neure buruaren jabe egiten nintzela, ohartu nintzen ezen, ziega
|
hura
ezin ilunagoa zen arren, zerbait ikusten nuela, halaz guztiz ere. Bai, atearen azpitik zetozen errainu urri erdi itzaliak ziren barrena argitzen zutenak.
|
|
|
Eta, honegatik edo hargatik aitaz ordu arte kexu izan banintzen ere, mementu hartan ez, zeren ezin eskuzabalago jokatzerat baitzihoan, bere bizia ere Mattinenaren faboretan jarririk... eta zeren
|
hura
ezin izan baitzitekeen buruan dirua baizik ez duen merkatari baten obra, baina zinezko heroi batena. Eta kontsiderazino haiek ene beldurraren areagotzea ekarri zuten, zeren eta istant hartan nabaritu bainuen ezen bihotzez maite nuela aita ere, luzaroan mesprezatu eta arbuiatu izan nuen arren.
|
|
|
Aitak harriduraz so egin zion... baita kezkaz eta mesprezuz ere, nik uste, zeren eta kezka eta mesprezua izan ohi baitira erotasunaren ordaina, eta ideia
|
hura
ezin izan baitzitekeen ero batena baizik: ordea, ni aitzinean nengoelako edo, aitak ez zion osabak erranaren gutiesteari ekin, baina haren asmoei ate guztiak hersterat entseiatzen zela, ihardetsi zion:
|
|
|
Eta erran zigun, hasteko, ezen tigre hura Afrikako ordokietako piztia zela, basoetan barrena eta zuhaitzetan goiti nekez egiten zuena, nahiz eta ongi baino hobeki zekien haietarat igaiten; erran zigun, ondotik, ezen tigre
|
hura
ezin arinagoa eta ezin bizkorragoa zela, zeren eta halakoak baitziren tigre suerte hartako tigreak, eta nekez oldartzen zirela gizonaren kontra edo etxeko abere eta kabaleen kontra, nahiz eta txakurrei ezinikusi handia zieten; erran zigun, halaber, nola haien moldatzeko eta ematzeko, begiak estaltzen zizkieten, baita alhatzen eta torturatzen ere etengabe, loa eragotziz euli hosto batez, eta hala ...
|
|
|
Edo, bertzela erranik: jaun Estebanen karta hura irakurri ote zuen aitona Nikolasek, eta ba ote zekien, ondorez, ezen gizon
|
hura
ezin onestago izan zela, protestant izan zen arren eta etxeko ardi beltza?
|
|
|
Eta astoa edo katua behar zuen osorik —asto osoa edo katu osoa—, zeren eta asto erdiarekin eta katu erdiarekin ez baitzegoen nehorat ere joaiterik, hondamendurat eta ondikorik ondikozkoenerat ez bazen. Eta neure kezka
|
hura
ezin azaldu nion osaba Joanikoti, ez niolako, alde batetik, jaun Marcelek enegan zuen eraginaren aztarnarik eman nahi, eta, bertzetik, banekielako, lehendanik ere, haren ihardespena: egia bat eta bakarra zen, bai, eta hura protestantismoa zen, zientzia beti ere oinarri.
|
|
|
Eta nik, noizik behin, saihetsetik soslai so egiten nion, eta neure ondoreak ateratzen nituen. Eta, arestian erran badizut ere ezen jendeak, osaba Joanikoten eta Lutheroren tormentuen aitzinean, irri eta oihu egiten zuela, guztiak ere festa batean baleude bezala, Pedro Huizik, aitzitik, ez zirudien alegera, nengoen tokitik
|
hura
ezin seriosago nekusanez. Eta, are gehiago, zeren oroitzen baitut ezen, ene behako haietarik batean, eskuak betarterat eramaiten ikusi nuela, ikusten ari zena ikusi nahiko ez balu bezala.
|
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean, sortasun hain ageriko
|
hura
ezin zitekeela iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; areri... Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. Garai hartan euskara ondo ikasteko zailtasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu
|
hura
ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak hura behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
|
2001
|
|
|
Tasio jaiki eta, Patxiri sukaldean laguntzera noa esanez alde egin du azkenean. Isilune
|
hura
ezin jasanez.
|
|
2002
|
|
|
Apenas argitzen zuten ezer. Julenek, harriz inguraturiko giro
|
hura
ezin zapaltzaileagoa zela iritzi zion, kezkaz. Sartu aurretik, gelditasuna nabari zuen; airea, gasezkoa izan beharrean, altzairuz egindakoa balitz bezala.
|
|
|
Sutan jarri zen Pantxike, kontu
|
hura
ezin ulerturik:
|
|
|
Eta, amarekin izandako liskarrak gaizki sentiarazten bazuen ere, ezin pozikago zegoen, bestalde, hura guztia Sergiori zion maitasunagatik egin zuelako eta Sergiorengatik sufritu zuelako. Baita bere erabaki
|
hura
ezin erromantikoagoa izan zelako ere, azken finean...
|
|
|
Beste ikastola batzuek bazuten aurretik sare txiki bat hedatua elkarren artean, argi eta garbi aukera pribatu bat eginez. Baina, usteketan eta denok pentsatzen genuenean legearen aukera
|
hura
ezin zela inola ere galdu, hori aldarrikatzen egona baitzen jendea urteetan zehar, bat batean hirugarren sare handi bat sortu zen: ikastolen sare berezkoa.
|
|
2003
|
|
|
txingarretan erreriko
|
hura
ezin gozoago zegoen; olioa dastatu bai baina arrainaren ahogozoaren gainetik ez zen nabarmentzen neurri egokienean. Buruko hezurrak banandu eta haren zati mamintsuak, oliotan apur bat bustita, ahora eraman zituen.
|
|
|
Orduan ez nion jaramonik egin esaerari, baina laster jabetuko nintzen haren zentzuaz. Zapi
|
hura
ezin izan dut inoiz jantzi baina gordeta daukat ordudanik. Yoyes ez dut ahaztu, nola ahaztuko dut ba.
|
|
|
Labur esanda, gureak Mungia aldea defendatzeko prestatzen ari ziren. Tartean Mungia izeneko guda taldea edo batailoia zegoen eta, horrek eskualde
|
hura
ezin galduko genuela zioskun halako uste isil bat eragiten zuelakoan nago. Izenek, izen hutsek, errealitatean eragin ahal izango balu moduan.
|
|
2004
|
|
|
Baina nik oso bestela pentsatzen nuen: halako oinazea ematen zidan grina
|
hura
ezin zen parte onekoa izan. Ez al zuen minik ematen?
|
|
|
Etxean nuen, eta azkena jakin behar orduan ere! Baina
|
hura
ezin zitekeen: izan ere, ez al zen D., bada, Klaudia izeneko bere lagun batekin oheratu, baita harekin gaua pasatu ere, egun gutxi batzuk lehenago?
|
|
|
" Eta zer, ni ere homosexuala banintz...?". Eta are urduriago jarri nintzen, eta nik ezetz eta ezetz,
|
hura
ezin zitekeela... ni ez nauk, ez, marikoia, mundu guztiari demostratuko zioat...!
|
|
|
Ama, aitaren heriotza goiztiarraren erru bila, lehendabizi aita berarengan, ondoren semearengan, azkenean herriarengan, laido
|
hura
ezin garbiturik bizitza osoa suspirioka,, marmarrean, mahukatiko pañueloari zintzaka, tristura hari guztiari jirabiraka bizi izan zitzaion emakume ia ezezagun hura. " Ez genuen inoiz elkar konprenitu, baina, noizbait ere, harmoniaren antzeko bat lortu bagenuen, atxilotu gintuztenetik hil zen arteko lau urte haietan lortu genuen; ez lengoaia eta esperientzia konpartituaren elkar ulertzeak sor dezakeen harmonia, edo maitasun agerikoak ezberdintasun guztiak barkatu eta gaindituz eman dezakeena, ez; baizik eta bizimodu berdinak, eskaileretan gurutzatzean bakoitzak zein aldetik joan behar duen jakiteak, esaterako, edo adostu gabean bakoitzaren zereginak zein diren jakin eta betetzeak bezalako gauzek sorturikoa.
|
|
2005
|
|
|
Barrez ari zen, erokeria hura sekulako ideia balitz bezala; besteok, mutu, jakin gabe nola esan
|
hura
ezin zela inondik inora egin.
|
|
|
Alabaina, ezerk ez zuen adierazten hori horrela zenik, ez behintzat atarian idatzitako ezerk. Lokatzaz betetako oinezko bide batean behera, ibairaino bertaraino jaitsi beharra zegoen hara iristeko, eta istant batez pentsatu nuen
|
hura
ezin zitekeela inoiz errota aberatsa izan. Bide estu haietan ez zela ibiltzen ahal kargatutako gurdirik, uztartutako idi paperik.
|
|
2006
|
|
|
Uko egin zion zurrutadatxoari –" one for the way" edo" parting draught" deitzen omen diote, ‘biderako bat’ esango bagenu bezala– eta, tabernan denborarik galdu gabe, urkamendira eraman eta urkatu egin zuten, besterik gabe. Minutu gutxi batzuetan geratu izan balitz tabernan, heriotza zigorraren barkamena jasoko zuen Bawtryko uhalgileak, ordurako bidean baitzegoen, norbaitek gizon zintzo hura ezagutzen zuelako edo epaileari esan ziolako bidegabekeria
|
hura
ezin zitekeela egin. Nahikoa izango ziren minutu urri haiek barkamen papera bera baino lehen iritsi eta bizia salbatzeko...
|
|
|
...a haundia, guk plazan jarri nahi genuen eta lehen egunian haruntzago bidali gintuzten eta bigarrenian batere etziguten utzi eta hanka in behar, jendia moxkor moxkor ina furgoneta gainian saltoka hasi zitzaigun eta nik irten eta mailuarekin uxatu, behintzat egun hartan bukatu genituen haragiak eta gehiago bila herrira joan ginen, konjeladorian bait genuen bajeran haragia eta gero noski biharamunian
|
hura
ezin saldu eta bota in behar izan genuen jenero guztia, Mixa pena batekin zegoen, arratsalde berian zentro komertzial batian nebera bat pillatu genuen, gero beste bat santurtzin, hara bezperan joan ginen eta udaltzainekin negoziatu genuen, han in genuen lo eta han ere izan genuen mobida bat ze, malabarista batzuk suarekin jolasten ari ziren eta ia saria erre ziguten, labana haundia erakutsi nien ... ha!
|
|
2007
|
|
|
Minen kokapena adierazten zuten mapak zituzten, bazekiten non eta zenbat zeuden. Gainera paisaia
|
hura
ezin hobea zen lanerako, laua, eta batere begetaziorik gabea.
|
|
|
Hurrena, jiratu egin zen. Esku ahurrarekin babestu zuen begi eguzkiak itsutua, baina
|
hura
ezin nahikoa izan aurrean zituzten lur-sail ikaragarriak bere osotasunean ikusteko: galsoro moztu berriek kanalerainoko tarte osoa hartzen zuten, eta bertatik herrirainoko bazterrak baratzeen berdeak margotzen zituen.
|
|
|
Orain nuke, baina lehen beti izaten nintzen azkena etxera itzultzeko orduan. Ematen zuen nire baitan neraman bizitzeko egarri
|
hura
ezin nuela inola ere ase, beti prest zernahitarako. Azkenari infernuaren ateraino bertaraino laguntzeko ere bai.
|
|
2008
|
|
|
Haurtzaro gogor eta traumatikoa eduki dutenek ere izaten dute depresioa, bizi esperientzia
|
hura
ezin gaindituak eraginda.
|
|
|
Baina orduan gertatu zitzaion gertatzekoa, ateraldi bikain bezain aparta bururatu ez zitzaion, bada! Segundo hamarren bat izan zen, zeinean senak eman baitzion tontotik ez zuela ezta ile bat bera ere, nola, bada, ateraldia hain distiratsua iruditu bazitzaion!?, eta senak eman, halaber, aukera
|
hura
ezin desaprobetxa zezakeela: erdaraz ere ikuskizuna emateko aukera, erdara hutsean gainera, lehen aldiz bere bizitzan!
|
|
|
Zeren, amodioan, elkartzen duen jomugak, zirkulua biren artean ixten den neurrian, guztiz bereizten baitu, eta zeren, alor hartan, biek ala biek nekez onartuko baitzuten hiruren arteko konponketa bat, bururatu ere ez, beharbada, jaso zutèn heziketaren mende zeudèn heinean. Huraxe zen halako zerbait gertatzen zitzaièn lehen aldia, eta, ondorioz, Natalia eta Natividad aztoraturik sentitu ziren, eszena bertatik jarrai zezakeèn edonork joko zituen nesken txaloak eta irriak gehiegizkotzat, egoerak, barne mugak haustearren, plus hartara behartu balitu bezala?, jakin ez sentimendu hartaz lotsa zirelako, edo sentimendu
|
hura
ezin konpartitzeak sorrarazten zièn ezinegonaz. Edo beldur ote ziren, besterik gabe, jakin bazekitelako egoerak, soinekoen kasuan ez bezala, erremediorik ez zuela, zeren beti bat izan zirenak elkarren etsai izateko bidean baitziren jada?
|
|
|
Eta pentsatu nuen lelo goibel
|
hura
ezin egokiagoa zela goiz hartan halako galerak pairatutako jende harentzat. Baina, egia esan, nik ikusi nuenagatik, zeharkatzen zuten itsasoa bezain sorgorrak ziren bukanero haiek guztiak.
|
|
|
Apez ezagutuak ere bai haa tik bat ala bestea. Ez ahal zituen igandez bezperak ere hutsegitekoak Gerezietakoak, eguerdi aitzin meza nausitik landa emanen bazituzten ere ai tzintzerat herriko elizan, aratsaldeko pilota partida
|
hura
ezin utzia izanki eta Hazparne alde hortan.
|
|
|
Hala egingo balu, eta Bilbaoren helegitea babestuko balu, Hauteskunde Batzordearen esku egongo litzateke Bilbaoren hautagaitzari buruz erabakitzea. Baina
|
hura
ezin balitz Arabako zerrendetan aurkeztu, Ezker Batuak Jose Miguel Fernandez legebiltzarkide eta Arabako EBko koordinatzailea izendatuko luke Arabako zerrendaburu.
|
|
|
Baina orduan gertatu zitzaion gertatzekoa, ateraldi bikain bezain aparta bururatu ez zitzaion, bada! Segundo hamarren bat izan zen, zeinean senak eman baitzion tontotik ez zuela ezta ile bat bera ere –nola, bada, ateraldia hain distiratsua iruditu bazitzaion! –, eta senak eman, halaber, aukera
|
hura
ezin desaprobetxa zezakeela: erdaraz ere ikuskizuna emateko aukera, erdara hutsean gainera, lehen aldiz bere bizitzan!
|
|
|
Zeren, amodioan, elkartzen duen jomugak, zirkulua biren artean ixten den neurrian, guztiz bereizten baitu, eta zeren, alor hartan, biek ala biek nekez onartuko baitzuten hiruren arteko konponketa bat, bururatu ere ez, beharbada, jaso zutèn heziketaren mende zeudèn heinean. Huraxe zen halako zerbait gertatzen zitzaièn lehen aldia, eta, ondorioz, Natalia eta Natividad aztoraturik sentitu ziren –eszena bertatik jarrai zezakeèn edonork joko zituen nesken txaloak eta irriak gehiegizkotzat, egoerak, barne mugak haustearren, plus hartara behartu balitu bezala–, jakin ez sentimendu hartaz lotsa zirelako, edo sentimendu
|
hura
ezin konpartitzeak sorrarazten zièn ezinegonaz. Edo beldur ote ziren, besterik gabe, jakin bazekitelako egoerak, soinekoen kasuan ez bezala, erremediorik ez zuela, zeren beti bat izan zirenak elkarren etsai izateko bidean baitziren jada?
|
|
2009
|
|
|
–Ze Maria? , nire buruan zegoen Maria eta zerrendako
|
hura
ezin ziren pertsona bera izan.
|
|
|
Maite nuen maite. Halako batean, bagoiko tentsio
|
hura
ezin eramanez, oihuka hasi zen: –bat batean bakarrik nago, zerua urdina delako eta zuhaitzak berdeak direlako...?, esaldia luzeagoa zen baina lehen zati hori bakarrik gogoratzen dut.
|
|
|
Reginak Benjamin Mariaren jaiotzak eragin ziòn traumaren berri eman zion: . Ez daki berorrek zer den norberaren gorputza ustelduta bezala sentitzea, zeren, Jainkoak sei sagar ezin osasuntsuago oparitu ondoren, zazpigarren bat bidali baitzidan, ezin ustelagoa, auskalo zergatik?, halaxe aritu zitzaion Regina, hitz gordinak erabiliz, apaingarrietara ohitua zegoenak bere min
|
hura
ezin apaindu balu bezala behingoz, eta markesa andereak kontsolatu egiten zuen: –Lasai, Regina, egin behar zenuena egin zenuen-eta?
|
|
|
Esan nahi baita, denborarekin, karta sorta
|
hura
ezin utzizkoa gertatu zitzaiola Chaplini: hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere. Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan?, bazeraman:
|
|
|
Izan ere, Irazabalen artikuluan, 25 bat lagunen fusilatzeren berri ematen da, baina toki etagarai desberdinetan. Beraz, argazki
|
hura
ezin zitekeen izan Durangaldeanfrankistek egindako fusilatzeen lekuko.
|
|
|
Gogoz dira Lizarrakoak. Ambrosek jokalari guztiak ditu jokatzeko prest, Barbosa izan ezik,
|
hura
ezin baita oraingoz aritu Txapeldunen Ligan, horretarako baimenik ez duelako. Asteazkenean Ribarroja mendean hartu zuen Itxakok, Ligan, eta sailkapenean lehenengo dago jada.
|
|
|
neska bati bizkarretik heldu eta agertokira azaltzea oso zaila egiten zen. Hura zen
|
hura
ezina! Urte batzuk lehenago, Azpeitira Zarauzko talde bat etorri zen Itziarko ama^ lana egitera.
|
|
|
Esan nahi baita, denborarekin, karta sorta
|
hura
ezin utzizkoa gertatu zitzaiola Chaplini: hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere –Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan–, bazeraman:
|
|
|
Reginak Benjamin Mariaren jaiotzak eragin ziòn traumaren berri eman zion: " Ez daki berorrek zer den norberaren gorputza ustelduta bezala sentitzea, zeren, Jainkoak sei sagar ezin osasuntsuago oparitu ondoren, zazpigarren bat bidali baitzidan, ezin ustelagoa, auskalo zergatik", halaxe aritu zitzaion Regina, hitz gordinak erabiliz, apaingarrietara ohitua zegoenak bere min
|
hura
ezin apaindu balu bezala behingoz, eta markesa andereak kontsolatu egiten zuen: " Lasai, Regina, egin behar zenuena egin zenuen-eta...
|
|
|
Biena. Hari
|
hura
ezin zen eten, giza haria eten ezin den bezala.
|
|
|
Itxura ona neukala esanez agurtu ninduen. Nik banekien
|
hura
ezin zela egia izan eta neu animatzeagatik esan zidala. " Nora zoaz, ba?", galdetu zidan jarraian.
|
|
|
Zer egingo dut, ba? Pastelak bandeja batean eramatea bezalakoa izan zen sasoi hartakoa niretzat, bat jausten hasi, eta hura salbatu nahian zeozer egiten ahalegintzerakoan,
|
hura
ezin salbatu eta gainerakoak ere haren atzetik jausi zitzaizkidan, banan banan edo guztiak batera. Pastelak gogoratu ditut medikuak azukrea aipatu didalako aste honetan.
|
|
|
Gero ni izango naiz egoskorra eta tematia, baina eltzagorra ere hisiaturik zegoen berearekin eta, ahariak topeka ikusteaz asperturik, Estudianteak, norgehiagoka
|
hura
ezin eramanik, paskinak inprimatzea proposatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Egunero entzuten ditugu gero eta maizago demokraten esatariak beren ebanjelioa oihukatzen; hau ez da onartzen,
|
hura
ezin dezakezu esan, beste hura debekatuta dago, gure zigorra demokraziaren babesle da. Eta kito, ez dago besterik.
|
|
|
Kasparovek esan zuen bigarren partidaren gakoa mugimendu oso arraro bat izan zela; jokaldi
|
hura
ezin zuela makina batek kalkulatu, eta gizakion laguntza ezkutua izan zuela Deep Bluek partidan zehar. Horregatik, IBM enpresari eskatu zion ikerketa bat egin ahal izatea partidetan zer gertatu zen ikusteko.
|
|
|
–Arimarik ez dago, Jainkorik ere ez dago, eta zer zabiltza horrelako txorakeriekin?!?. Nik
|
hura
ezin esan, ordea! Eta anaiaren aurka pilatu zitzaidàn errabia irentsi behar izan nuen kolpetik, jakina:
|
|
|
Izebak, ordea, bera izan zen Regina enetik desfilera joan ez zèn bakarra?, aurrera egin zuen, eta are aurrerago egingo zuen handik aste pare batera. Aste bi haiek, baina, tentsio sor batez betetakoak izan ziren, afalorduan isil isilik egoten baikinen, aitak begirune handia zion izebari eta esana behar zion Teori ez hura zirikatzeko berriro?, isiltasun
|
hura
ezin ozenago mintzatzen bazen ere, izebaren eta aita semeen arteko desadostasunaz, harik eta, egun batean, izebak izotza haustea erabaki zuen arte:
|
|
|
Guk geuk ere ezagutu genuen markesa, hamar bat urte izango nituen orduan?, gure etxera etorri eta hilabete eskas bat egin baitzuen bertan; bisita
|
hura
ezin hobeto etorri zitzaion gure amari, egia esan, amak ez baitzuen burua altxatzen Benjamin Maria urtebete eta erdi lehenago hil zenetik, nire kalkuluak oker ez badaude; izan ere, markesa gure etxean sartzea eta amaren aurpegia erabat aldatzea, guztia bat izan zen; arratsaldean iritsi zen, eta, amak markesa bere logelan egokitu ondoren, egongelara bildu ginen etxean geundèn guztiok, solasean ar...
|
|
|
zenbat eta gertaera hura gehiago oroitu, orduan eta sinesgarriagoa egiten zait neure interpretazioa. Edo, besterik gabe, aitak bere min
|
hura
ezin jasan, buruaz nagusitu ahala bereganatzen ditu minezko minak buru bihotzen norabide guztiak, non urtu eta ezaba baitzitezkeen Beñardoren, Jainkoaren eta aitaren beraren irudiak, baita haiei lotutako pentsamendu eta sentimendu guztiak ere, betiko atsedena amets, eta minak erabaki ote zuen, azkenean, minaz eta bere buruaz beste egitea?
|
|
|
Hurrengo minutuetan argi handia piztu zitzaidan barruan: bidegabekeriazko egoera
|
hura
ezin nuen isilik pasatzen utzi! Beste inork ez zuen gu pasatako 5 eguneko infernutik pasa behar, ez eta egun bakar bat ere!
|
|
|
Ihourk etzian erranen ezpeitzian üdüri, gogatüren niala maitia jagoiti.Mintzo nintzeiron bethi ahalaz uneski, Ene erranen gati
|
hura
ezin konberti.
|
|
|
Enükian sinhetsi, ezpeitzin üdüri, Gogatüren niala maitia jagoiti; Mintzatzen nintzirozün ahalaz eijerki; Ene errana gatik
|
hura
ezin kumberti.
|
|
|
Guk geuk ere ezagutu genuen markesa —hamar bat urte izango nituen orduan—, gure etxera etorri eta hilabete eskas bat egin baitzuen bertan; bisita
|
hura
ezin hobeto etorri zitzaion gure amari, egia esan, amak ez baitzuen burua altxatzen Benjamin Maria urtebete eta erdi lehenago hil zenetik, nire kalkuluak oker ez badaude; izan ere, markesa gure etxean sartzea eta amaren aurpegia erabat aldatzea, guztia bat izan zen; arratsaldean iritsi zen, eta, amak markesa bere logelan egokitu ondoren, egongelara bildu ginen etxean geundèn guztiok, solasean ar...
|
|
|
" Arimarik ez dago, Jainkorik ere ez dago, eta zer zabiltza horrelako txorakeriekin...!". Nik
|
hura
ezin esan, ordea! Eta anaiaren aurka pilatu zitzaidàn errabia irentsi behar izan nuen kolpetik, jakina:
|
|
|
Izebak, ordea —bera izan zen Regina enetik desfilera joan ez zèn bakarra—, aurrera egin zuen, eta are aurrerago egingo zuen handik aste pare batera. Aste bi haiek, baina, tentsio sor batez betetakoak izan ziren, afalorduan isil isilik egoten baikinen —aitak begirune handia zion izebari eta esana behar zion Teori ez hura zirikatzeko berriro—, isiltasun
|
hura
ezin ozenago mintzatzen bazen ere, izebaren eta aita semeen arteko desadostasunaz... harik eta, egun batean, izebak izotza haustea erabaki zuen arte: " Nazario, Teofilo Maria:
|
|
|
zenbat eta gertaera hura gehiago oroitu, orduan eta sinesgarriagoa egiten zait neure interpretazioa. Edo, besterik gabe, aitak bere min
|
hura
ezin jasan —buruaz nagusitu ahala bereganatzen ditu minezko minak buru bihotzen norabide guztiak, non urtu eta ezaba baitzitezkeen Beñardoren, Jainkoaren eta aitaren beraren irudiak, baita haiei lotutako pentsamendu eta sentimendu guztiak ere, betiko atsedena amets— eta minak erabaki ote zuen, azkenean, minaz eta bere buruaz beste egitea. Hori ere baliteke, nik uste...
|
|
|
Bere ganberatxoan ohean etzanik, beroaren handiaz loak ez zuen Thierry hartzen ahal, eta agure neskatoez pentsamenduka jardun zuen gau osoan, neskatoak —oi! — egin zuen memento
|
hura
ezin edeki buru barrenetik.
|
|
2011
|
|
|
Egoera horren eraginez, pertsona hori zaindu eta hari arreta eman beharrean gertatzen da familia. Arazo larrienak agertzen dira oso arreta espezializatua behar denean, eta
|
hura
ezin denean ordeztu. Kasu horietan, kanpoko laguntza behar da (gizarte eta osasun arretako profesionalak, erizainak?) zaintzailea etxean ez dagoenean, eta, kasu askotan, beste baliabide batzuk behar dira (eguneko zentroak, egoitza zentroetan sartzea?).
|
|
|
Esate baterako, korrika (footing) egiten zuten. 70eko hamarkadako Euskal Herri hartan oraindik erabat ezohikoa zen korrika egitera irtetea eta oñatiarrei ohitura
|
hura
ezin harrigarriagoa suertatu zitzaien. Hortik haragoko eraginik, bereziki euskal esparru unibertsitarioan ez zuten izan Oñatiko ikasketek.
|
|
|
Anaia teilaginak, nonbait, bolada onean egon eta dirutza polita irabazirik zeukaten. Halako batean, soldaduetako batek,
|
hura
ezin eroan, zutitu, eta azpijokoan zebiltzala egin zuen oihu. Euren artean euskaraz berba egin eta horrela bidaltzen zizkiotela mezuak elkarri.
|
|
|
Hori da, bestalde, errealitatearen ikuspegi holografikotik bizitzarako atera daitekeen ondorioaren laburpena: ni zu bat bera da, hau
|
hura
ezin dira bereizi.
|
|
|
" Hizkuntza bat bazuen ezin gehiago garbia; bainan hain tinki, hain jori, hain mamitsu, non laborari gaizo gehienak akitzen baitziren,
|
hura
ezin jakituz.
|
|
2012
|
|
|
" Beti aurrera", hori da helarazten duten mezu nagusia: " Bizitza ez da penetan itotzeko,' ai, hau ezin dut' eta'
|
hura
ezin dut', aurrera egiteko baizik. Bestela, akabo.
|
|
|
Antologia oso kantu esanguratsu batekin hasten da, Txiki eta Otaegiren hilketa gogoratzen duen Irailak 27 rekin. Gainera, zuzenean egindako grabazio bat da, kantu
|
hura
ezin izan bainuen estudioan grabatu. Herri Irratiak antolatutako 24 Ordu Euskaraz jaialdian grabatu zen, 1976an.
|
|
|
Neska laguna, Mirene, jatorra zen, azkarra eta ederra, eta Alazneren orkatilak hobera egin zuen terapia osteopatikoari esker... Aita galduaren mina zuen, jakina, osaba Pedro Mariren heriotza kolpe itzela izan zen denontzat,
|
hura
ezin zion inork leundu, baina gainditu zuen, gainontzeko guztiok lez. Kepa ez zen aurrera egiten saiatzen; lehengo kontuetara itzultzen zen behin eta berriro, arranguraz, ezer ahaztu gabe.
|
|
|
Ederregia zirudien guztiak egia izateko. Ezkorrek esango zuten
|
hura
ezin zela ondo atera. Zerbaitek eztanda egingo zuela.
|
|
|
Azkenaldian, batez ere. Lehen, hasieran, kezkatzen hasi eta medikutara arrastaka eramaten nindutenean, ama zera zen... nola larunbat arratsaldeetan telebistan jartzen dituzten pelikuletako heroiak?, bada, haietako bat bezalakoxea zen ama; pelikuletan, semea edo senarra koman geratu eta heroia hantxe egoten da, ohearen ondoan geldi, eguna joan eta eguna etorri..., eta zu telebista kanalez aldatzekotan zarenean,
|
hura
ezin delako irentsi, rau!, eta koman dagoena esnatu egiten da bat batean; orduan, emakume heroiak besarkatu egiten du, suharki, eta gaixoak: –Alde, xapal xapal eginda utzi behar nauzu eta!?, eta, orduan, denek arrazoia ematen diote, nahiz eta lehen erdi erotzat zeukaten, eta miretsi egiten dute, baina heroiak ez du zirkinik ere egiten, eta ez zaio iruditzen inork miretsi lukeenik, berak ustez arrazoizkoa eta gizalegezkoa dena baino egin ez duelako.
|
|
|
Barrua oso dauka deseroso: oroitzapenetan ageri zaion nerabe
|
hura
ezin da izan oroitzapenok berritzen ari den gizona, hogeita hamar urte gazteago. Ez da posible.
|
|
2013
|
|
|
Arruabarrena Segiko kide zela frogatutzat eman zuen, baina ez «kide aktiboa» zenik. Hala, ebatzi zuen
|
hura
ezin zela zigortu. Donostiako gazteak, zain Orain, Auzitegi Gorenaren ebazpenaren zain daudenak 2007an egindako operazio batean atxilotutako Donostiako hamasei gazteak dira.
|
|
|
Hamza eta Pedro ziren gelatik irteteko lehenak; Pedrok sakelakoa zeraman eskuan, zaintzaile buruzagiarekin etengabeko harremanetan egoteko; Hamzak, berriz, berarekin zeraman ordurako Lorenek Pedrori kendutako pistola, halako eran, non, biak gelatik irten ez beste, tiro egin baitzuen Hamzak, jende guztiari
|
hura
ezin serioago zihoala adierazteko edo: Pedro bizirik zegoela, alegia, baina beste mundura joan zitekeela hurrengo istantean; jarraian, lehenengo bikotetik bizpahiru pausora, Koldo eta Eduardo irten ziren, eta hiruzpalau segundora, Loren eta Vanesa.
|
|
|
Hura, beraz. Faysalena? normaltasunerako deia zen, baina Yazîden absentziak Hamzari eragiten ziòn mina hain zen handia eta berezia, non bai baitzirudien ezen egoera minezko
|
hura
ezin erremedia zezakeela erremedio berezi bezain erabateko batek baizik.
|
|
|
nola ez, bada, siestaren azkeneko partean halako aiene batzuk ere egin bazituen, begitarteko giharrak ere minaren bidean ipinita, keinu eta imintzio!; mutilak bazekien, beraz, amets egin zuela? ametsa gogoan ez zuen arren; eta, hala ere, jakin bazekien, halaber, bere amets
|
hura
ezin izan zitekeela amesgaizto bat baizik, hain sentitu zen, esnatu ahala, soraio eta borondate gabe, deus egiteko ezgauza, halako eran, non guztiz aldatu baitzituen Dionixiok loak hartu aurretik zituèn asmoak?
|
|
|
Esatarien hipotesi guztiek ezin seguruagotzat jotzen zuten ordurako ezen
|
hura
ezin hobeki antolatutako islamiar muturreko batzuen atentatua izan zela: Hamasena, Yihad islamikoarena edo alqaidatarrena, hauena ziurki?
|
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak, kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa?, baina egia da, halaber, sexu ikastaro
|
hura
ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: –Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon batek baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire beste zer horren truke??.
|
|
|
Hura, beraz –Faysalena– normaltasunerako deia zen, baina Yazîden absentziak Hamzari eragiten ziòn mina hain zen handia eta berezia, non bai baitzirudien ezen egoera minezko
|
hura
ezin erremedia zezakeela erremedio berezi bezain erabateko batek baizik.
|
|
|
Hamza eta Pedro ziren gelatik irteteko lehenak; Pedrok sakelakoa zeraman eskuan, zaintzaile buruzagiarekin etengabeko harremanetan egoteko; Hamzak, berriz, berarekin zeraman ordurako Lorenek Pedrori kendutako pistola, halako eran, non, biak gelatik irten ez beste, tiro egin baitzuen Hamzak, jende guztiari
|
hura
ezin serioago zihoala adierazteko edo: Pedro bizirik zegoela, alegia, baina beste mundura joan zitekeela hurrengo istantean; jarraian, lehenengo bikotetik bizpahiru pausora, Koldo eta Eduardo irten ziren, eta hiruzpalau segundora, Loren eta Vanesa.
|
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak –kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa–, baina egia da, halaber, sexu ikastaro
|
hura
ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: " Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon batek baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire beste zer horren truke...".
|
|
|
Esatarien hipotesi guztiek ezin seguruagotzat jotzen zuten ordurako ezen
|
hura
ezin hobeki antolatutako islamiar muturreko batzuen atentatua izan zela: Hamasena, Yihad islamikoarena edo alqaidatarrena, hauena ziurki...
|
|
|
Loak, baina, ez zuen lasai zegoena are gehiago lasaitu, artegatu baizik: nola ez, bada, siestaren azkeneko partean halako aiene batzuk ere egin bazituen, begitarteko giharrak ere minaren bidean ipinita, keinu eta imintzio!; mutilak bazekien, beraz, amets egin zuela... ametsa gogoan ez zuen arren; eta, hala ere, jakin bazekien, halaber, bere amets
|
hura
ezin izan zitekeela amesgaizto bat baizik, hain sentitu zen, esnatu ahala, soraio eta borondate gabe, deus egiteko ezgauza... halako eran, non guztiz aldatu baitzituen Dionixiok loak hartu aurretik zituèn asmoak... orduan lagunekin biltzeko gai ikusi baitzuen bere burua eta orain ez.
|
|
|
ETAri gogoetarako gaia aurkeztu zitzaion: nazioartean eta Euskal Herrian laguntzeko jarrera ager zitekeen, baldin eta ekintza armatuak desagertzen baziren; baina balizko jarrera
|
hura
ezina izango zen ekintzek jarraituz gero.
|
|
|
Zer gertatu ote da Antsoneko baserrian? Amona gaixo
|
hura
ezin litekek bizi biloba Xanen laguntzarik gabe.
|
|
2014
|
|
|
Nire ibilbideko egunik politenetarikoa izan zen, baina, hala ere, galdu. Pena eman zidan nirekin etorritakoei poz
|
hura
ezin emana; ea larunbat honetan...». Hura, dena den, ez da izan elkarrekin kaiolan sartu diren azken aldia.
|
|
|
Baina jazarpen
|
hura
ezin ongi bukatu Mikel Strogoffentzat. Haren zaldia den dena emanda zegoen, eta, hala ere, ibaiaren hegiraino eraman ahal izan zuen.
|
|
|
Iluntasun handi
|
hura
ezin egokiagoa izango zen Ivan Ogareffen asmoak aurrera ateratzeko.
|
|
|
Betirako gogoan iltzatuta geldituko zaion enkontrua delako. Imanolek Idoia eta Axular txikitatik zirela bikote jakinarazi zionean, harreman
|
hura
ezin zela hautsi iradoki ziolako. Iradoki besterik egin ez bazion ere, Edurnek dena ulertu uste izan zuelako.
|
|
|
Euzkera> garbija ren aldeko aranatarrek aldarrikapen
|
hura
ezin barkatuzko sakrilegio eta gerra deklaraziotzat jo zuten, Euskal tzaindia, ia ia, euskara galbidera zeraman erakunde espainolista bat zela iradokitzen zuten. Bilbo aldean, hain zuzen, G. Aresti zen Euskaltzaindiaren aldarrikapen horren aldeko kide nabarme nenetako bat.
|
|
|
Eta horregatik esaten da etxeak gauez eraikitzen zirela, inguruan zebilen harrobiko zaindaria ekiditeko. Eguna argitzen zuenean hormak altxatuta bazeuden, etxe
|
hura
ezin izango zen eraitsi. Beste batzuen esanetan, berriz, gauez eraikitzearen arrazoia denbora kontua baino ez zen.
|
|
|
Victoria Ocampok arrazoi du, seguruenik ere. Heriotzak eraman zuen
|
hura
ezin zen fantasma bat, izaki alegorikoa, izan. Lawrencek hezur haragizko Dahoum zuen gogoan, eta bere poemak lagunak lagunari idatzitako elegien zerrenda luzea jarraitzen zuen, Gilgameshek Enkiduren heriotzako unean hasitakoa.
|
|
2015
|
|
|
" Mugak zaintzen zituzten guardia zibilek ia harrapatu zituztela kontatzen zuen nire senarrak. San Jeronimo [Mutrikuko auzoa] ingurutik behi bat ekarri behar zuten etxera, baina,
|
hura
ezin mugituta zebiltzala, guardia zibilekin topo egin zuten. Urduri jarri beharrean, gure aitaginarrebak zezena behia estaltzeko zain zeukatela esan zien, eta haiek sinetsi, eta eurek lagundu zieten behia kortara eramaten".
|
|
|
Atxilotu eta Madrilera gindoazela mozorroa jarri, postura mingarrietan bidaiatzera derrigortu, kolpatu, umiliatu eta denetik esaten zidaten: pederasta nintzela, ETAko kidea, ez dakit nor hil nuela… eta une batetik aurrera egoera
|
hura
ezin nuela onartu eta mutu eta gor gelditzea erabaki nuen: " Panpin bat zara, zure gorputza badute eta saia zaitez burua har ez dezaten", esaten nion nire buruari.
|
|
|
Zuela eternitate bat, Apirileko bidean, Maisuak erran zidana gogoratu nuen. Izaki
|
hura
ezin zen hil. Bizirik ez zegoelako, hain zuzen.
|
|
|
Jamesi maitagarri ipuinak irakurtzen aritu zen, esan zion emazteak. Ez,
|
hura
ezin zuten partekatu; hartaz ezin ziren mintzatu.
|
|
|
Irakasleari ez nion galdetu nahi ordea: garbi zegoen liburu
|
hura
ezin zela ikastetxearena izan, eta, jabea bilatzeko asmoz liburua apaizen eskuetan jartzen banuen, mesedea egin ordez agian estuasun batean jarriko nuen; gainera, seguru liburua desagertarazi egingo zutela, eta nik bitartean hura irakurtzeko gero eta gogo biziagoa. Liburua orrikatu eta gainbegiratuta, garbi zegoen lan politiko bat zela hura, anarkismoaren proselitismoa egiten zuena.
|
|
|
–Bai, bai, irribarre orojakile
|
hura
ezin nuen jasan?. Baina kopetako adarra luzatzen ari zaik hiri ere.
|