|
2000
|
|
|
Niri ere lanak ematen dizkit zergatik
|
hori
ulertzea. Euskal kulturaren ikuspuntutik, biblioteka nazional bat hil ala biziko arazoa dela esango nuke.
|
|
|
Beraz, gure herriaren gehiengoa egiten dugun proiektu politikoaren atzean demokratikoki ipintzea lortzen badugu, guere joan gintezke ate joka Europara. Eta Estatu espainiarrak gizarte zibila zapaltzera bere armada hemen sartuko balu, Europan litzateke
|
hori
ulertu.
|
|
|
Honen ondorio bat daaskotan aipatzen diren egungo diziplinanitzaren, diziplinartekotasunaren, edo diziplinazeharkotasunaren beharra, aztergai bakoitzaren inguruan, egungo zientziagintzan. Orokorki zein partikularki hartutako hizkuntzen aztergaiak nahiko etsenplu onak ematen dituzte
|
hori
ulertzeko; horrela sortu dira lehen aipatutako zenbaitdiziplina berri, beraien artean geroz eta lotura handiagorekin bilakatzen aridirenak: soziolinguistika, psikolinguistika, etab.; eta horrela gertatzen dira, baitaere, aditu eta ikerlari gehiago geroz eta jantziagoak egotea, modu anitz honetanorokorki zein partikularki hartutako hizkuntzak aztertzean.
|
|
|
Azken finean, modernizatze prozesuak berekin dakarren aldaketak kultur identitatearen oinarrietan eragin nabarmena izan behar duela pentsatu behar da55, eta, lehen ikusi dugun legez, kultur identitatea funtsezko zutabea dugu Estatu Nazioa eraikitzerakoan (dakigun bezala, hizkuntzaren eta kulturaren batasunek Estatuaren jarduera errazten dute; eta ez dagoenean, helburu bilakatzen dira). Beharbada, adibide batek
|
hori
ulertzeko errazbidea eskainiko digu. Jo dezagun, esate baterako, gertuko testuinguruan, Frantziaren kasuan hain zuzen, gertaturikoa ikustera; Brunot ek dioenez:
|
|
2001
|
|
|
Dekretu honek bete betean iraultzen du orain arteko euskararen arautzea administrazioan, eremu mistoa ia ez euskalduna bihurtuz eta euskalduna mistoa. Ondorengo ibilbide historikoan dira garapen
|
hori
ulertzeko klabeak.
|
|
|
Hori aritzeko modu azkarra eta distiratsua! Hasteko, testua zuhurtasunez hartzeko behartzen zaitu:" Argi dago zaila dela oraingoz gauzagarri den errealitate integratu
|
hori
ulertzea, zaila egiten da errealitate hori eraikitzearen abantailak argi ikustea. Hau da, zaila da errealitate lurraldetar berri bat izatearen abantailak ikustea, non potentzialki 1+ 1, 2 baino gehiago den".
|
|
|
Orain, dinamika horretan jende askok nahi dugu, gizarteak ulertzea hori lagun talde txiki batek egin badu, gizarteak ere egin dezakeela. Gizarteak
|
hori
ulertzen duenean, helburua ere lortuko da. Intsumituen adibidea hor dago.
|
|
|
Ezker Batuaren jarrerak eztabaida bizia eragin du proiektu honen aurkako taldeen barruan. Jarrera
|
hori
ulertzen laguntzeko, garai batean EEk Leitzarango Autobiaren gaiaren inguruan hartu zuen jarrerekin alderatu dute. Gaur egun desagerturik dagoen EE alderdia Gipuzkoako Foru Aldundiaren gobernuko kide zen garaian, txosten berriak egiteko premia aldarrikatzen zuten eta obrak atzeratzeko itxaropena zuten, nahiz eta beren funtsezko jarrera EAJk zuenaren parekoa izan.
|
|
|
Biktimak borreroaren beharra duen bitartean ez du sekula haren aurkako lekukotzarik egingo eta
|
hori
ulertzea kosta egiten zaio Espainia zein Marokoko poliziari.
|
|
|
Sobera formalak dira, graziarik gabeak, aseptikoak.Hori, trebetasun hartzaileen garrantzia kontuan hartu ez dugulako eta behar bezainongi landu ez ditugulako gertatzen da. Ikasleak beren inguruan txertatzeko prestatubehar ditugu, eta erabiltzen diren hizkeren jabe izatea lortu behar dugu; ez bakarrikhizkera
|
hori
uler dezaten, erabil dezaten baizik.
|
|
|
Baina bi laginen ereduen artean badaude ezberdintasun batzuk ere, batez ereeuskararen ezagutza mailaren aldagaiak eraginda: aldagai hori boteretsuena balitzbezala agertzen delako euskararen erabileran, lagin osoko kasuan (1 irudia); errazada
|
hori
ulertzea, nekez erabili daitekeelako nahiko ezagutzen ez den hizkuntza.Horrez gain, ezberdintasun nagusia jarreren aldagaiekin gertatzen dena da: laginosoko ereduan agertzen ez delako, baina bai euskaraz egiteko gai diren subjektuekin lortutako azpilagineko ereduan; beraz, identitatearen aldagaiekin batera, aldagai estari psikosoziala osatzen duelako, euskararen erabilera horrela baldintzatuz.Identitatearen eta jarreren arteko konparazioa eginez, identitatea da eragin handienez aldagai estari psikosoziala baldintzatzen duena, espero zen bezala.
|
|
|
‘Bikote batzuek hitz egiten dakite, ’ diot eta beldurrak nago, ‘urruntze
|
hori
ulertu nahi dute, baina gehienek ez dute ulertu beharrik... ’
|
|
|
Hamalau urte pasatu dira, dagoeneko, tenperatura altuko lehen supereroalea aurkitua izan zenetik eta fenomeno berri
|
hori
ulertzeko asmoz burutu diren ikerketa teorikoen kopurua handia izan da, baina ahalegin guztiak hutsalak izan dira. Berriro ere, konplexutasunaren ondoriozko propietate emergenteen garrantzia ren adibide baten aurrean gaude.
|
|
|
Erasooi dagokienez, berriz, nik uste dut intrantsigenteago izan behar genukeela euskara ideologia jakin batekin identifikatu nahi dutenekin. Ho rtik gora zer egin dezakegun ez dakit nik, zenbaiti euskara guztion ondare dela ulertarazteko,
|
hori
ulertu baino nahiago baitute, antza, euskara ideologia jakin batekin lotuta dagoela diotenei sinetsi, eta lasai bizi.
|
|
|
esperientzia lege enpiriko berezien sistema gisa pentsatu behar da bertan zerbait ulertu nahi bada. Izaki bizien osotasuna izaki goren batek ordenatu ahal izan balu bezala ikus dezakegu, mekanikoki uler ezin daitekeen
|
hori
ulertzearren. Azkenik, aipatu behar da Kantek geroago, argitaratu ez zituen idazki batzuetan, subjektuaren soina hartu zuela izaki biziez hitz egiteko euskarri gisa.
|
|
|
Horregatik, sentimenaren pasibotasuna ezagutzeko ekintzak eskatzen duen une bat baino ez da izango. Eta
|
hori
ulertzeko autoafekzioa eta azkenean autoezarpena bezalako ideiak erabiliko ditu. Geroago emango ditugu argibide gehiago.
|
|
|
Bestetik, aise ulertzen da B agerpenak eta bere errebelazioek sortu zituzten poza eta ilusioa itzelak izan zirela; eta,
|
hori
ulerturik, are aiseago ulertzen da denok –B ere barne, noski– sagardotegira afaltzera eta gero parranda egitera joan ginela. Eta parranda ikaragarria egin genuen, sekula ez bezalakoa, kanona bilatzen hastearena hurrengo egunerako, geroko, bai, geroko utzirik; eta edan ere, luze, ikaragarri luze edan genuen, batez ere B botika probatuko genuelakoan eta bestondorik edukiko ez genuelakoan (zeren, gure artean esan dezadan, bestondoa baita edateak sortzen duen arazorik txarrena).
|
|
2002
|
|
|
«Badakizu non topatuko duzun gaur egungo Argentinako gazteria?» dio Aitor Ibargurenek, «Espainia eta Italiako enbaxaden ate pareko ilaratan. Baina jarrera
|
hori
ulertu behar da, bizi ere egin behar dugu».
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, desobedientzia orori atxiki dakioke subiranoaren konnotazioa. Geratzen dena, hemen, Euskal Herrian, konnotazio
|
hori
ulertzen badugu herri honen subiranotasuna lortu nahi duen ekimen bezala, hartara, desobedientzia zibila subirano zalea, helburu espezifiko baten bila ari den desobedientzia zibil gisara sailkatuko nuke. Desobedientzia mota hau, beste une eta lekune batean, adibidez, ejertzitoen deuseztapenerako aplika liteke eta bere mugapena eta kokapena bere helburuak berak xedatua legoke.
|
|
|
Azken bi hamarkadetan Hego Euskal Herriko inportazioen hazkundea oso inportantea izan da, eta munduko zein Europako Batasunekoigoerak gainditu ditu, urte batzuetan salbu. Igoera
|
hori
ulertzeko ere, esportazioenhazkundea esplikatzen zuten egiturazko arrazoiak berretsi behar ditugu: hots, Europako Batasuneko merkatu bateratuaren sorrera, nazioarteko merkataritzarenliberalizazio azkarra eta, oro har, ekonomiaren globalizazioa dira hazkunde horiesplikatzen duten gakoak.
|
|
|
Nola lortu zuten Probintziaren boterea beren eskuetan edukitzea? Prozesu
|
hori
ulertzeko, egileak Arrasateko leinu baten historia hartu zuen abiapuntu, Bañez Artazubiagakoaren leinuarena, hain zuzen. Arrasateko hiribilduan bestefamiliek egin zuten erara, XV eta XVI. mendeetan Bañeztarrek ondarea pilatu, jaraunspen lerro bat definitu eta bere etxearen egonkortasuna bermatu zuten.Kontzejua, hots, tokiko boterea?
|
|
|
Zergatik aukeratu ditu egileak? Bere aburuz, XIV.eta XV. mendeetan Nafarroako erresumaren egitura militarrak bilakatzen badira, prozesu
|
hori
ulertzeko, aipatu den garaiko feudalismoaren krisialdian kokatu beharra dago. Gizarte osoaren krisi horrek nobleziaren errentak ahuldu eta jaitsarazizituen.
|
|
|
Azken ideia
|
hori
ulertzeko, desberdintasun sozialen indibidualizazioaz egindako azalpena ulertu beharra dago eta, hein berean, klase kontzeptua baztertu, kontraesanean dauden bi ikuspegi direlako (Beck, 1998a: 116).
|
|
|
Gaur arteko ereduarekiko arrisku
|
hori
ulertzeko nahitaezkoa da desberdintasun erreala, bere baldintza eta kausekin, kontzientzia hartzearekiko bereiztea (Beck, 1998a: 152).
|
|
|
Azken gogoeta
|
hori
ulertzeko, destradizionalizazioaren ondorioz, pertsonaren esperientziak eta norberaren nortasunaren eraikuntza gero eta zatikatuagoak daudela frogatu besterik ez dago. Aldi berean, testuinguru, talde eta bizitza sozial eta kulturalaren arlo desberdinetan jarduten du gizabanakoak batak bestearekin loturarik zertan eduki ez duena.
|
|
|
palestinarrak Israelgo herritarren aurka, Alkaedakoek New Yorkeko dorreen aurka... Oro har, Mendebaldean ez dugu inmolazio mota
|
hori
ulertzen; ez dator bat gure kultura aztura nagusiarekin.
|
|
|
Peiok ez zuen entzundakoa sinetsi nahi, Jonek ez zuela sekula huts egiten baitzekien, ez behintzat abisatu gabe. Alabaina, pareko gizona ez zen
|
hori
ulertzeko gai, ez zuen sentimendurik hesiaren bestaldean zeudenentzat, ez zuen ulertu nahi.
|
|
|
Gaizki ibiliko gara euskara nahitaez, gustatu nahiz ez, beti beti ideologia batekin lotzen baldin badugu eta euskara zaleak baldin bagara ez euskara maite dugulako, baizik herri hau menderatzen duten balizko kate batzuk hautsi nahi ditugulako, berdin dela zein den erabiltzen dugun hizkuntza, nahiz badirudien, euskara ez den beste zerbait baldin badarabilgu ahoan, mingaina hortz artean trabaturik geratzen zaigula. Euskarak ideologia guztietako jendea behar du bere alde egiten dutenen artean, eta
|
hori
ulertzen ez badugu, edo hori onartzen ez badugu, euskararen hilobiaren zuloa handiagotu besterik ez dugu egiten, euskaltzaletasuna itota eta askatasunik gabe gelditzen delako. Gaizki ibiliko gara, eta mesede gutxi egingo diogu denek, nonbait, hain gustukoa dugun hizkuntza honi.
|
|
|
Zeren orain, euskara bultzatzeko inoiz baino diru eta baliabide gehiago erabiltzen diren honetan, Euskaltzaindia baita inoiz baino estuago ibiltzen. Nekez da
|
hori
ulertzen. Nekez da ulertzen erakunde hau izaki erakunde ofizial bakarra, goi mailako legeetan espresuki onartua, auzo koxkor bateko elkarte baten antzera tratatua izatea.
|
|
|
Hori esan ziguten behintzat. Edo nik bederen
|
hori
ulertu nien garai hartan. Hizkuntza indartu nahi zela, eta indartzeko bide egokia ikusi zela telebista bat izatea, hizkuntza landu orok duen gisa.
|
|
2003
|
|
|
beti esportazioari begira egongarela. Gure ekonomia, gure burgesia, beti egon da kanpora begira eta horibarneratu egin dugu eta gure gizarteak ere
|
hori
ulertzen du. Baina beste alde batetik ere badauzkagu neoliberalismoaren eraginak.
|
|
|
ARS Image Gallery Gurinaren ordez margarina erabiltzea ukaezina da duela hamar urte baino gehiagotik. Hainbat arrazoik lagundu lezakete fenomeno
|
hori
ulertzen, hasi osasunari mesede egiten dionetik eta horrek kontsumitzaileari irudi hobea ematen dionetik eta etxean erabilgarritasun handiagoa izateraino. Hala ere, ez dago produktu bat beste bat baino askoz hobea dela frogatzen duen froga zientifiko aski sendorik, ez eta industrian margarinaren testura, plastikotasuna, zaporea eta aroma gurina baino askoz hobea dela hautematen duenik ere.
|
|
|
Funtsean, gaixorik zeuden animaliak, edo haien zati bat, tratatu egiten ziren agente infekziosoak desagerrarazteko, eta, ondoren, animalien produkzioan sartzen ziren, haragi, odol, hezur edo nahasketa irin bihurtzen baitziren, eta horiek interes handiko osagarri proteiko minerala dira. Hala ere, oraindik jakinarazi gabe dauden zenbait datuk lagunduko lukete kasu positibo
|
hori
ulertzen, eta neurri handi batean argituko lukete gertaera puntuala den edo, aitzitik, behi patologiaren barreiatzea Atlantikoaren beste aldean hasten den. Erantzunik gabeko lehen kontua da ea irinek prioiak desaktibatzen zirela ziurtatzeko tratamendu egokiak jaso zituzten.
|
|
|
–Sekula ez dut
|
hori
ulertu. Oskarrek gauza bera esaten dit.
|
|
2004
|
|
|
Hitz hori osotasun baten barnean ulertu behar da. Alde batek ezin du bakarrik bizi, bestearen parean bizi behar du osotasun
|
hori
ulertu ahal izateko. Eta, hala ere, mugaldekoek euren arteko ezagutza nola bizi duten gauza bat da, eta beste gauza bat da nola ikusten duten »beren" esparru natural" horretatik kanpo» mugaz harantzagoko alde bat nahiz bestea.
|
|
|
Baina informazio hori ongi erabiltzen al da? Jendea gai ote da han eta hemen eskuratzen duen informazio
|
hori
ulertu eta probetxuz baliatzeko. Internet etik lortutako informazio uholdeak, modu egokian jaso eta dekodifikatu ezean, ez ote dio hiritar arruntari mesede baino kalte gehiago egingo?
|
|
|
Kontuan izan behar dugu, beharbada inguruan zuen jendeagatik edo zahardadeagatik azken hamar urteetan Oteizaren lanak izugarrizko eraldaketa jasan zuela. Planteamendu ideologiko zehatz bati erantzuten dion heinean, Oteizaren lana oso hauskorra da, eta, ulertzeko, planteamendu ideologiko
|
hori
ulertu behar da. Planteamendu hori errespetatzen ez den momentuan, guztia hankaz gora geratzen da.
|
|
|
Hobeto erabakitzeko eginbideei kalterik egin gabe,
|
hori
ulertzen da erroldatze ziurtagiria espedientera elkartzea bezala, lekuko bidezko froga edo bestelakoak aurkeztu zein zabaltzea bezala.
|
|
|
Bestelako espedienteak berreratze espedientearekin batera pilatzen direnean, pilaketa
|
hori
ulertzen da bakoitzaren araubide bereziari, eta, hala denean, haien nahitaezko onespen judizialari kalterik egin gabe.
|
|
|
–Bai, bai,
|
hori
ulertu dizut, baina Beñatekin eta zurekin hitz egin dudanean, bada, nik...
|
|
|
Aldiz honek guztiak ez du inplikazio nazionalik zertan izan, hizkuntza eta hari lotutako kontzeptu soilak baitira abiapuntu, ez leialtasun politikoak (beti ere euskara ondare komun gisa onartzen deno, ezen leialtasun nazional jakin batek euskara baztertu beharra eskatzen badu argi dago hemen proposatzen dena bateraezina izango dela proiektu nazional baztertzaile horrekin). Bestalde, euskara, Euskal Herria eta euskaldungoa balio gisa sustatzea proposatu arren ez dira historiaren bidez esentzializatuta aurkeztu nahi, baizik historia ikasgaiak haien izaera konbentzional eta aldakorraz ohartzeko balio dezake, izaera konplexu
|
hori
ulertzeak absolutismorik gabeko balio gisa estimatzen lagunduko dituelakoan. Zentzu horretan guztiz posible da euskal historia kritiko bat eraikitzea, gure egungo ikuspegiak abiapuntutzat hartuko dituena baina horregatik ez dena autokonplazentzian eroriko, baizik dogmatismorik gabe norbere ezagutzan sakonduko duena.
|
|
|
Eta kullura zein gizarte
|
hori
ulertzeko ez dira nahikoa guk maneiatzen ditugun ohikokategoriak. Ongi frogatu zuen Kuhn ek gure fisikarekin ezin dela fisika aristotelikoa ulertueta, era berean, testu homerikoen azterketan hasten denak berehala antzematen du gurekategoria filosofikoekin ezin dela mundu homerikoa ulertu.
|
|
|
Errealitatearen eta ametsaren arteko maila horretan, alboko mutilaren hitzak entzuten zituen lainotan. Eta mutilak zioen, edo
|
hori
ulertu zion Romanek," zelan ez ote genuen guk gauza bera egin txapelekin...", eta gero hitz solteak entzun zizkion, ezer gutxi, murmurio atsegin bat baino ez, kamioiaren motorraren antzekoa.
|
|
|
Eskolaren zeregina da mundu jakin batean bizi ahal izateko eta mundu
|
hori
ulertu ahal izateko funtsezkoa den guztia irakastea. Orain arte funtsezkoa zen irakurtzen eta idazten jakitea.
|
|
|
Bitxia eta paradoxikoa ematen du, egia esan, agintean oinarritutako ezagutza orori aurre egiteko gertu dagoen gizonak aginte forma nagusia eta bortitzena den armada bere egin eta ihesbide modura hartzea. Gaur, seguru, onartezina irudituko litzaiguke, baina kontuan hartu behar dugu armadan parte hartze
|
hori
uler daitekeela ere bere bidaiatzeko grina asetzeko modura eta bere izaera abenturazalearen isla bezala, eta ez, hainbeste, gerragizon baten bokazio modura.
|
|
2005
|
|
|
Ziur aski, aspaldiko amorrazio eta ikusiezin ezkutuak bere garaian gaia planteatzeko iaiotasun ezarekin nahastuko ziren. Honek bakarrik ez du, hala ere, gorrotozko tema
|
hori
ulertzeko balio. Batez ere, buruzagi kalamitosoak izan dituzte.
|
|
|
Hortik, gero, automobilismoaren adarretako batera igarotzen dira batzuk; aukera faltan ez daude behintzat. Auto eta lasterketa mota asko dago, eta anabasa
|
hori
ulertzea ez da erraza bertan ez dabilenarentzat. Rally, rally sprint, mendi igoera, slalom hor trebeziak agintzen du, ez abiadurak, kart... Guzti horien Euskadiko Txapelketa bana antolatzen du Federazioak, eta batez beste 40 gidari aritzen da bakoitzean.
|
|
|
Beraz, gerturatze arrazionala egitea ezinezkoa da; eta noski, Alardeahaiek bezala bizi, sentitzen? ez duenak ez du inoiz sentipen
|
hori
ulertuko. Ideiahau islatzen duten adierazpenak oso ohikoak izaten dira Bidasoan.
|
|
|
Kasu larriak ezagutu ditugu ikasturte honetan bertan. Nafarroan adibidez, Patxi Larraintzar eta Ezkaba ikastetxeetako kasuak argigarriak ditugu
|
hori
ulertzeko. Edota Seaskan Estatuak egindako murrizketak.
|
|
|
Norat haize, harat aise! Ezin dute
|
hori
ulertu.
|
|
2006
|
|
|
Guk ekintzen armairua nahi dugu, orduan sinetsiko dugu alderdiek ere sakabanaketa politikarekin amaitu nahi dutela. Hitza ekintza bihurtzen ez duten bitartean ez dugu balizko nahi
|
hori
ulertzen. «Gobernuak hurbilketaren politika hasi behar duela» diote alderdiek.
|
|
|
Eta hori, gai ikusgarriren bat ukitzen badute. (...) Telebistek ere ez dute egile dokumentalez ezer jakin nahi(...) Kate pribatuen aldetik jarrera
|
hori
ulertzen dut, azken finean dirua irabaztea baita euren xedea; baina ez publikoen aldetik».
|
|
|
Izan ere, argot ak ala frantses ez legitimoak hiru eginbehar ditu: 1) ludikoa, 2) kriptikoa, esan nahi baita hizkuntza kode bereziak sortzen direla beste pertsonek ez dezaten hizkuntza
|
hori
ulertu, eta 3) nortasun funtzioa, hots, hizkuntza, taldearen ezaugarria bilakatzen dela. Hizkuntza merkatu hori eta bertan erabiltzen den hizkuntza, modu bat da eskola porrotari eta haustura sozialari aurre egiteko baita hizkuntza ez zilegia baieztatzeko.
|
|
|
Izan ere, argot ak ala frantses ez legitimoak hiru eginbehar ditu: 1) ludikoa, 2) kriptikoa, esan nahi baita hizkuntza kode bereziak sortzen direla beste pertsonek ez dezaten hizkuntza
|
hori
ulertu, eta 3) nortasun funtzioa, hots, hizkuntza, taldearen ezaugarria bilakatzen dela. razleetariko bat da, batez ere maila soziokultural apaleko jendeetan eta usadio legetimoekin itsututa dauden pertsonetan. Garbizaletasuna hizkuntzaren ikuspegi atzerakoi bati lotua dago non arauei toki garrantzitsuegia ematen zaien.
|
|
|
Baina elizgizon frantsesak egindako deskribapen horrek ez du XI. mende bukaerako eta XII. mende hasierako Euskal Herriko errealitatearekin bat egiten. Arrazoi ezberdinak aipatu dira Aymeric Picauden jarrera
|
hori
ulertzeko, hala nola, Europaren iparraldeko eta hegoaldeko biztanleen arteko ohiko liskarren ondorio zela, egileak erabili zituen iturriak zaharregiak zirela, edota VIII. mendean gertatutako Orreagako guduaren ondorioz baskoiek Europan zehar irabazi zuten fama txarraren emaitza zela49.
|
|
|
Eta eboluzio horren ondorioz, Mendebaldeko zibilizazioak lortutako nagusigo teknikoa begi bistakoa da. Baina, badago beste aspektu bat arrazionalizazio prozesu
|
hori
ulertzeko azaldu beharrekoa: munduaren gaineko irudien arrazionalizazioa.
|
|
|
Gaur egun, mundu guztiak Lurraren eitea gutxi gorabehera esferikoa dela jakin arren,
|
hori
ulertzea eta jakinaraztea ez da lan makala izan... mende askotan, populazioaren gehiengoak Lurra laua zela uste izan du; eta besterik pentsatzea ere ideia heretikotzat har zitekeen!
|
|
|
Ohiko argindar instalaziora konektatzea besterik ez zegoen, gutxieneko luzerako horma garbi batean itsatsita. Segurtasun arrazoiengatik, oso inportantea bide da argindar etendurarik ez egotea Tetra martxan dagoen bitartean, eta horregatik bateria osagarri txiki batekin datoz, zortzi orduko autonomia ematen diena antza; arrazoi berberengatik, edo
|
hori
ulertu nuen nik bederen, Tetretan lorik ez egitea gomendatzen da.
|
|
|
Batzuetan yuch eta burua adiera berarekin erabiltzen ditu Homerok35 Euskarak ongi ematen digu, berriro ere, kidetasun
|
hori
ulertzeko modua eta argitzen, batzuetan, oso lauso agertzen diren hainbat pasarte homeriko: burua norbera litzateke grekoz ere; ez da, derrigorrez, giza arima fisikoki burmuinean edo garunean zertan jarri.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik guztiagatik, zelulak bikoizten hasi edo ez zerk agintzen duen arakatzen ari dira zientzialariak. Sistema
|
hori
ulertuz gero, hurrengo urratsa gizakiarentzat onuragarriak diren aplikazioak garatzen asmatzea izango da.
|
|
|
Beherapen hori enpresen onurak handienak direnean gertatzen da, hain justu. Erreforma
|
hori
uler zitekeen beherapen horiek lan prebentzioan, lan trebakuntzan, lanpostuen mantenuan, lana eta bere kalitatea gehitzen, laneguna gutxitzen edota soldatak hobetzen inbertsio handiagoa ekarriko balu. Enpresek, batez ere handiek, ez dituzte euren onurak produkzio inbertsioetara bideratzen, finantza inbertsioetara baizik.
|
|
|
Bertan, agertzen den bigarren emaitza da adin talde horrek% 3,7 galdu dituela, gehiago galdu duen adin taldea da beraz. Datu
|
hori
ulertzen da belaunaldi horrek euskara eskolatik kanpo ikasi zuela kontuan hartzen badugu, familian eta auzoko eremuan beraz, orduan euskararen irakaskuntzarik ez baitzen. Euskaldun belaunaldi hori nahitaez txikitzen da eta gero eta gehiago ez euskalduna bilakatzen.
|
|
|
Elizari dagokionez, zehatz dezagun argazkilari lanetan jardun nahi duena liturgia
|
hori
ulertzeko eta errespetatzeko gauza dela Madrilgo Artzapezpikutzak 2003ko maiatzean argitara emaniko 8.
|
|
|
Hipertentsio arterialaz zenbat eta gauza gehiago ikasi, orduan eta konplexuago bihurtzen zaigu fenomeno
|
hori
ulertzea.
|
|
|
Bereizketa hori gauzatzea guztiz zaila zen, ondoko arrazoiak direla eta: lehenengo eta behin, gaur egungo testuan elkarri lotuta daude, batzuetan artikulu bakar batean, paragrafo desberdin gisa, izaera organikoa eta izaera arrunta duten manuak, eta, horiek banantzearen ondorioa izango litzateke arauak kalitate teknikoa galtzea, eta zaila izatea arau
|
hori
ulertzea, aplikatzea eta interpretatzea; eta bigarrenik, elkartzeko eskubidea arautzen duen oinarrizko kodea testu bakar batera bilduta betiere zati organikoak eta organikoak ez direnak bereizita, ahalbidetzen da herritarrek oinarrizko kode hori ulertu eta erabiltzea. Hurrean ere, modu horretara, herritarrek elkartzeko eskubidea ulertzeko ia ia modu bakarra dute, eskubide horren arautegiari dagokionez, estatuaren esparruan bederen.
|
|
|
Bereizketa hori gauzatzea guztiz zaila zen, ondoko arrazoiak direla eta: ...aera organikoa eta izaera arrunta duten manuak, eta, horiek banantzearen ondorioa izango litzateke arauak kalitate teknikoa galtzea, eta zaila izatea arau hori ulertzea, aplikatzea eta interpretatzea; eta bigarrenik, elkartzeko eskubidea arautzen duen oinarrizko kodea testu bakar batera bilduta betiere zati organikoak eta organikoak ez direnak bereizita, ahalbidetzen da herritarrek oinarrizko kode
|
hori
ulertu eta erabiltzea. Hurrean ere, modu horretara, herritarrek elkartzeko eskubidea ulertzeko ia ia modu bakarra dute, eskubide horren arautegiari dagokionez, estatuaren esparruan bederen.
|
|
|
Ondore horietarako, ulertuko da elkarte batek aurreko lerrokadan ezarri jarduerak gauzatzen dituela, elkartearen ordezkaritza organoetako kideren bat, edo elkartearen edozein kide aktibo epai irmoaren bidez kondenatzen denean, talde armatuaren kide izateagatik, talde armatuaren zerbitzupean jarduteatik. Gainera,
|
hori
uler dadin, beharrezgatik edo talde armatuari laguntzeagakoa da, kide horrek kondena oso osoan bete bitartean, elkarteak jendaurrean ez ezestea kide horrek osatu, lagundu nahiz babestu, edo goraipatu zituen erakunde terroristaren xede eta bideak.
|
|
|
Geldirik dagoela, ardatzari bultzatu eta erori egiten da, baina, biratzean, ardatzari egiten zaion indarra banatu egiten du. Azalpen geometriko bat nahikoa da
|
hori
ulertzeko. Grafiko honetan ikusten da.
|
|
|
Gainera, zer nahi duzu esatea, Iraitz? Lehen ez nuen zuen historia
|
hori
ulertzen, baina orain ezberdin ikusten hasia naiz.
|
|
|
ez du hauteman; euren aurretiazkoekin, ez zitzaien kabitzen buruan. ...kastokia Vienara aldatu du); besteren batzuk, aldi baterako politika baztertu eta herri gogoaren altxor kultural antzinatarrak biltzen eta edertzen enplegatu dira (Brentano, von Arnim, Görres); denek, nolabait, Kant-engandik Tieck enganaino, euren buruak iragan aleman eder baten ideian gorde dituzte, errealitatean Iraultzak beren begien aurrean hondoratua zuen mundu galduan, politikoki berritasun
|
hori
ulertzeko erabat ezgauza: nazionalistak barik (Alemaniako kasuan, garai honetako. Herder, etc.?
|
|
|
Kalkuluek esan zigutena baino bi aldiz indar handiagoa izan du. Baina arma berria izanik, oker
|
hori
ulertzekoa da.
|
|
|
Zerbaiten omenez egiten dena gutxitan izaten da haren berdin berdina. Baina plan sistemak askotan ez du mezu
|
hori
ulertzen. // Henning Stummel Londresko erdian bizi da etxe jorjetar batean.
|
|
|
Enpresak dirurik irabazten ez badu, ezin ditu kalitatezko lanpostuak sortu, eta gizarteak kalitatezko lanpostuak eskatzen dizkio. Horretarako, enpresak ongi joan behar du, enpresak bere esparrua eta bere kontuak harroagertzea erabat zilegi da eta
|
hori
ulertu egin behar du gizarteak. Azken batean, enpresak aberastasuna sortzen baldin badu, aberastasun hori itzuli egin ahal izangodio gizarteari, eta bestela ez.
|
|
|
Beraz, europarguztiek kultura bat bera dutela onartu ez ezik, beren buruen isla beronetan ikusikolukete. Baina europar kulturaz ari garenean, ordea,
|
hori
ulertzen badugu, esandezakegu zerikusi estuagoa duela asmakizunekin errealitatearekin baino.
|
|
|
Kontuan hartzen badugu lehen aipatutako eskizofrenia ekonomikoa, agianbalizko kontraesan
|
hori
uler dezakegu. Izan ere, ekonomia monetarioak ez daukazerikusirik ekonomia errealarekin, eta banku zentralek erabilitako ohiko monetapolitikek ez dute deus balio moneten gorabeherak kontrolatzeko.
|
|
|
Politika publikoetan, eta ingurumen politikan bereziki, zientziarekiko mendetasunanabarmen hazi da. Horrek zientziaren eta politikaren arteko harremana eta, oro har, zientziaren eta gizarteko beste esparruen arteko harremana zeharo aldatu ditu.Harreman berri
|
hori
ulertzeko bi modu aipa genitzake. Lehenik eta behin, zientziakarazo ekologikoak identifikatze aldera funtzio hazkorra du:
|
|
|
Hori gutxi ez dela, ordea, organizazio horiek ezagutza modu berri bat ereekoizten dute. Errealitate berri
|
hori
ulertzeko zailtasuna da, gainera, organizazioberri horien aurka osatu diren kontrakotasunen arrazoia. Merezi du kritika horienerrepasoak.
|
|
|
Argudiatze
|
hori
ulertzeko, alfabetizazioari atxiki behar gatzaizkio. Alfabetizazioa tradizionalki gai bat irakurtzeko eta gai horretaz idazteko gaitasun eta trebezia modura ulertu izan da.
|
|
|
Hoffman-ek proposatzen duen afektu enpatikoari dagokionez, argudia daitekeizan daitezkeela egoeraren ezagueran oinarritzen ez diren erreakzio moralak, oinarrizko sentimenduek edo senek sortutako erreakzioak hain zuzen (errusentimendua, esate baterako). Beraz, arau hauste baten kontrako erreakzioak ezdakar, berez, hauste
|
hori
ulertu beharra; izan ere, arau hauste horrek dakartzanondorioen aurreko erantzun emozionala izan daiteke, besterik gabe. Baina moralaal da hori?
|
|
|
Eta galdera bat: metafora
|
hori
ulertuko al da gure kulturatik at. Bada, ez.
|
|
|
[1] Kant-engana mugatuz: analogiak «ez du esan nahi, ohiki hitz
|
hori
ulertzen den bezala, bi gauzen arteko antz inperfektua, eta bai, erabat diferenteak diren bi gauzen arteko erlazioen antz perfektua»503.
|
|
|
Izan ere, oso likidoak ez diren akzioetan (kontratazio gutxi dutenetan), burtsako eragiketak etengabe gurutzatzen ez direnean eta balioaren kotizazioa une oro aldatzen ez denean, gerta daiteke agindua berehala ez aktibatzea, nahiz eta aktibazio baldintza prezioan egon. Mekanismo
|
hori
ulertzea erraza da kontuan hartzen badugu, adibidez, saltzeko stop egoeran inbertsioaren arriskua kudeatuko dela, bi salmenta agindu bidalita: bata, galerak mugatzeko, eta bestea, irabaziak finkatzeko.
|
|
2008
|
|
|
Erketzen helburua, ondare kulturalari dagokion balioa ematea da, belaunaldiz belaunaldi transmititu den zerbait ikustean ikusitakoari buruzko jakintza zuzena izatea. Horretarako lehenik iraun duen ondare hori bera ezagutarazi behar da, dantza, baina baita
|
hori
ulertzeko eta interpretatzeko gakoak eskaini. " Hori egin nahi dugu aurtengo emanaldian.
|
|
|
Zilegitasun hori xahutuz joan da, baina eusten dio. Ez dago arrazoi bakarra
|
hori
ulertzeko. Bat:
|
|
|
Telebistaren kasuan, aldiz, kontsumo euskaldunagoa erakusten dute euskal elebidun arruntek, trebatuek baino. Alde
|
hori
ulertzeko, kontuan hartu behar da elebidun trebatuak gazteak direla gehienbat, eta horien artean ETB1ek sarbide urriagoa duela, zaharragoen artean baino.
|
|
|
Zalantzarik gabe, hainbat mailatako jardueren bidez egituratu behar da hizkuntza aldatzeko prozesuaren itzulgarritasuna eta, nagusiki, ardura politikoen eremutik. Egia da, halaber, prozesu
|
hori
ulertzeko eta prozesu horretan jarduteko mailarik baxuena hitz egiten duen pertsonaren maila dela. Gobernuen hizkuntza politikak legeetan islatzen dira, eta hizkuntza erabileraren ereduak sortu behar dituzte, eraginkorrak izango badira Azkenean, baina, ekintza horiek guztiek, edozein eremutatik abian jarrita ere, norbanakoen iragazkitik igaro behar dute halabeharrez; izan ere, norbanakoek aukeratuko dute hizkuntza bat edo bestea testuinguru jakin batean.
|
|
|
Mekanismo
|
hori
ulertu ahal izateko, kontuan izan behar dugu legeak zerga egitatearen egileari tributua edonori jasanarazteko eskubidea ematen diola, eta kontsumitzaileari, aldiz, jasanarazpen hori pairatzeko eginbeharra ezarri diola. Zerga horien legeek adierazi dutenez, jasanarazpenaren azken helburua da kontsumoaren bidez agerturiko ekonomi ahalbidearen titularra kargatzea.
|
|
|
Administrazioak ez du bere interesean jarduten, ezpada interes publiko orokorraren alde. Jarrera
|
hori
ulertzeko, tributu eginkizunaz hitz egin behar dugu. Tributu eginkizunak azaltzen du legeek agindutakoaren ondorioz Administrazioak duen jarrera, eskubide eginbehar jarrera berezia.
|
|
|
Abdoulaye Wade presidentea musulmana eta wolofa da,, eta diolak basatiak baino ez ei dira?. Baina ez dut oraindik diglosia berezi
|
hori
ulertu, woloferaren aurka egiteko norbere hizkuntza barik frantsesa hartzea. Frantsesa ere kolonizatzaile izan zelako batetik, eta frantses kolonizatzaile horrek ezarri zuelako wolofa aginte karguetan, bigarrenik.
|
|
|
Harrigarria da. Niri, egia esan, beldurra ematen dit aste hauek eurekin igarotzeak espirituen mundu
|
hori
ulertzen saiatzeko.
|
|
|
(on) Munduaren ikuspegi berezia daukazue, eta
|
hori
ulertu nahi nuke. Xamanen munduan aparteko interesa daukat.
|
|
|
New Yorken, bestalde, idazle bisitariak bere burua aurkitzen du eta berdefinitu egin behar izango du bere kokalekua. Literaturak fikzio
|
hori
ulertzen eta bizitzen lagunduko dio baina delako fikzio hori bizi ondoren, Canok etxera bueltatu beharra dauka, idazle egina (Urkiza,
|
|
|
36 Iparraldeko euskaldun batzuen jokabide, sinkroniko?
|
hori
ulertzeko, nik uste, ezin ahantzizkoa da oraindik han pairatzen duten ofizialtasunik eza. Horren eraginez, Iparraldean gure hizkuntza frantses hutsezko mundu ofizialetik kanpoan dago erabat, eta, batez ere, etxekoen eta ezagunen arteko ahozko komunikaziorako tresna besterik ez da.
|
|
|
Hala ere, plan idatzi hura interpretagarria zela pentsatu bide zuten, batez ere Hendaian aho batez onartu zutenean ez zutelako halako literaltasun zurrunaz onetsi. Puntu
|
hori
ulertu baina malguki irakur zitekeela pentsatu bazuten, aldiz segurta daiteke parte hartzearen puntua ulertu gabe segitzen zutela. Jada ikusi da jatorrizko planeko «euzkerálogos y euzkeráfilos» haiek aski ilunak zirela.
|
|
|
Jakina, bestelako kezka batzuk ere izan zitzaketen (erlijiosoak adibidez, edo norbanakoari lotutakoak), baina karakteristikoena nazioarekiko ardura zen (adibidez Unamunoren bereizgarri nagusia ez zen bere joera katolikoa baizik «me duele España» ezaguna). Zentzu horretan, aditu guztiak bat datoz mende arteko intelektualen interes existentzial nagusia nazioa zela nabarmentzean50 Nazio
|
hori
ulertzeko eta konponbideak proposatzeko orduan diferentziak zeuden, baina abiapuntua berdintsua zen guztientzat: «la nación no les interesó tanto como una comunidad política, ni económica o social, sino como una comunidad cultural con una identidad colectiva propia»51 Hola bada, neure egiten dut Eric Storm ek garai honetako intelektualak (XIX X X mende artekoak) karakterizatzeko proposatzen duen definizioa:
|
|
|
Ekimen honen muina liberal kutsuko Argiano eta Astiazaran izan zirela dirudi, sinaduren artean beroienak agertzen baitira lehen postuetan; baina horiekin batera Juan Bautista Sarasuarena eta Pedro Saturnino Ezenarrorena aurkitzeak (karlista ohiak), alderdikerietatik at, Eibarko apaizek zerga berria aho batez onartu zutela adierazten digu. Batasun
|
hori
ulertzeko orduan kontuan hartzekoa da hamarrenen sistemak nekazari eremuetako apaizek hirietakoek baino gehiago irabaztea suposatzen zuela; horrek eragiten zuen nekazari eremuetako kleroa erreformaren aurka egotea, eta hirietakoa ez alde, baina aurka ere ez921 Eibarko kleroaren kasua hirietakoen pare jar dezakegu, zeren azken hamarkadan bizi izandako populazioaren gorakada hirigunearen hazkundear... Beraz, kabildoaren protesta sinbolikotzat jo dezakegu, ziur asko euren benetako nahia hamarrenaren ordez ezarritako zerga berria onartzea baitzen.
|
|
|
batetik, fisikaren eta matematikaren alorretako lanak sistema konplexuei buruz eta, bestetik, biologian eta psikologian sistemen arteko elkarrekintza ulertzeko egin diren aurrerapenak. Bigarren ikusmoldetik abiatuta, ikuspegi
|
hori
ulertzen laguntzen duten bi kontzeptu aipa daitezke: epigenesi eta ekifinalitate kontzeptuak, alegia.
|
|
|
Ikerketa batzuen arabera, Wernickeren eremuan eta zirkunboluzio angeluarra biltzen duen eremu kortikalean ulertzen da idatzitako hizkuntza, modu holistikoan prozesatzen baita informazioa eremu horretan. Alabaina, Brocaren eremuak zedarritutako eremu kortikalean prozesatzen da irakurketa ozena, eta faszikulu arkutuak jokatzen du irakurketa mota
|
hori
ulertzeko bitarteko gisa, eremu horietako informazioa sekuentzietan edo serieetan prozesatzen baita.
|
|
|
Linux sistema eragileak edozein Windows sistema abantaila handiekin ordezka badezake ere, batzuetan bien arteko elkarbizitza interesgarria da. Honako hauek dira bi adibide adierazgarri elkarbizitza
|
hori
ulertzeko:
|
|
|
Oteizak hasiera hasieratik arteari eskatzen zizkion ezaugarri bereziak zirela eta, logikoa izan zitekeen, emaitza konkretu batzuk lortu ondoren, eskultura egiteari uko egitea. Eta gertakari
|
hori
ulertzea eta besteei azaltzea da Quousque tandem?! liburuaren helburu nagusietariko bat eta hor datza gure ustez bere muina, nahiz eta helburu hori bestelako ideiez estalita egon, gehienak euskal kulturaren aspektu batzuen interpretazio mitikotik datozenak.
|