|
2003
|
|
|
Legazpiko mendi bisitatuenetakoa da, herriko gurutzea bertan dagoenez. Legazpiarrek sarri egiten diote bisita, gainontzeko
|
herrietakoek
ez asko. Gurutze horren historia, Euskal Herriko beste mendi gurutze askoren antzekoa da.
|
|
2007
|
|
|
Kaletarako zidorra, abere bideak nahiz Lezorako ur eroapen zaharra baliatuz orografia latzeko itsasertza gainditu duzue, betiere olatuen gainera jausten diren ezponda ikusgarriak ezkerrean utziz. Zati honetan aurkitzen dira higadurak harearrian sorturiko forma bitxi eta eder ugari, inguruko
|
herrietakoek
duten itxuraren arabera bataiatu dituztenak, esaterako, Gran Canto 1go sakanerako jaitsieran, Trikuharri bigarren sakana baino lehen eta Orratz falikoa laugarrenerako jaitsieran.
|
|
|
Kanporaketa egiten den herri bakoitzean inguruko
|
herrietakoek
parte hartzeko lehentasuna berezia izanen dute eta soilik puntuaketaren arabera, aurreneko gelditzen diren 20 partaideak, talde bikote nahiz bakarlari moduan aurkeztuko dira finalera.
|
|
2008
|
|
|
Merkeenak 138.000 euroko prezioa izango du eta 230.000, berriz, garestienak. Alkateak berak azpimarratu gura izan duenez, garajea eta trastelekua ere izango dute prezio tasatuko etxebizitza hauek.Zaldibarren erroldatutako herritarrek izango dute zozketan lehentasuna, Barrenetxea Arandok azpimarratu duenez, eta horreen ondoren Durangaldeko beste
|
herrietakoek
. Urrian, egindako eskarien azterketa egin ondoren, azarorako itxaroten dute etxebizitza erosiko dutenen behin betiko zerrenda egitea.
|
|
|
Berriei dagokienez, bi motatakoak dira. Bata euskal
|
herrietakoek
, poli tikarekin zerikusia dutenek osatzen dute; horietan berriak iritziekin batera emanak dira, bereizi gabe. Berri horietako batzuk Le Pays Basque sailean agertu ziren, beste batzuk gutun formaz, herrietako berriketariek edo herritar errepublikano batzuek idatziak eta ezizenez sinatuak.
|
|
|
Horniketen ordainketaagiriek adierazten digutenez, Arrasateko milizianoek ogia eta pezeta bana (4 erreal) kobratzen zuten zerbitzuan aritutako egun bakoitzeko. Gainerako
|
herrietakoek
–Eibarkoek barne, ez zuten dirutan kobratzen, baina egun bakoitzeko ogia, haragia, babak eta ardoaren gastua, pertsonako hiru errealetik gorakoa zen517 Bazkari bakoitzeko anoa, libra bat ogi, libra erdi haragi eta litro erdi ardo zen518; beste horrenbeste, afaritan.
|
|
2009
|
|
|
Hiriak, mende hasiera hartan, bazituen hiritartasunaren ezaugarriak, eraikin gero eta modernoagoak, automobilak, zinematografoa, kafetegiak, kasinoa, antzokiak, jende dotore jantzia?, baina bazituen, halaber, herritartasunarenak, hiria herri handi bat besterik ez baitzen, funtsean, eta hori igarri egiten baitzen hainbat zeinu eta adierazpenetan; hiriko umeek, esate baterako,
|
herrietakoek
bezalaxe, beren jolasak eta beren boladak izaten zituzten, jolas bakoitzak bere garai eta aro zehatza balu bezala; ziben aroa, puxtarrien aroa edo aroen aroa mutilek; sokena, tortoloxena edo txingoena neskek, kanaberazko xirulen aroa ere tartean, bai batzuentzat eta bai besteentzat ere; jolasen alternantzia hura nola gauzatzen zen, hain modu berezko eta naturalean, itxura batean?, misterio bat zen:
|
|
|
Hiriak, mende hasiera hartan, bazituen hiritartasunaren ezaugarriak –eraikin gero eta modernoagoak, automobilak, zinematografoa, kafetegiak, kasinoa, antzokiak, jende dotore jantzia–, baina bazituen, halaber, herritartasunarenak, hiria herri handi bat besterik ez baitzen, funtsean, eta hori igarri egiten baitzen hainbat zeinu eta adierazpenetan; hiriko umeek, esate baterako,
|
herrietakoek
bezalaxe, beren jolasak eta beren boladak izaten zituzten, jolas bakoitzak bere garai eta aro zehatza balu bezala; ziben aroa, puxtarrien aroa edo aroen aroa mutilek; sokena, tortoloxena edo txingoena neskek... kanaberazko xirulen aroa ere tartean, bai batzuentzat eta bai besteentzat ere; jolasen alternantzia hura nola gauzatzen zen –hain modu berezko eta naturalean, itxura batean–, mis... bazirudien ezen hiriko puntu batean norbait hasten zela, adibidez, ziba batekin, edo neska batzuk txingoan, eta berandu gabe ekiten ziotela mutil guztiek ziba dantzatzeari eta neskek txingoka, domino efektu ekidinezinean.
|
|
2011
|
|
|
Bere 32 artikuluak xedatzen zuenez, 7.000 biztanle baino gehiagoko herrietako bake epaileek 300.000 pezeta jasoko zituzten; 200.000 pezeta, 5.001 eta 7.000 biztanle bitarteko herritakoek; 150.000 pezeta, 2.001 eta 5.000 biztanle bitartekoek, eta 100.000 pezeta 2.000 baino biztanle gutxiagoko
|
herrietakoek
.
|
|
|
1.999 biztanle arteko herrietako bake epaileek 1.082,12? jasotzen dituzte; 2.000 biztanle eta 4.999 biztanle bitarteko
|
herrietakoek
, 1623,12?; 5.000 biztanle bitarteko herrietakoek 2.164, 16?; 7.000 eta 14.999 biztanle bitarteko herritakoek 3.246,20, eta 15.000 biztanle baino gehiagoko herritakoek 4.328,28?.
|
|
|
1.999 biztanle arteko herrietako bake epaileek 1.082,12? jasotzen dituzte; 2.000 biztanle eta 4.999 biztanle bitarteko herrietakoek, 1623,12?; 5.000 biztanle bitarteko
|
herrietakoek
2.164, 16?; 7.000 eta 14.999 biztanle bitarteko herritakoek 3.246,20, eta 15.000 biztanle baino gehiagoko herritakoek 4.328,28?.
|
|
|
Trois Rivièresko biztanleak eurak ere txunditurik zeuden hazkunde sinestezin harekin, baina baita jeloskor ere zumardi bikain hura eman zien lursailarekin. Ez zen ez harritzekoa beheko jendeak, Saint Georgeskoek eta beste
|
herrietakoek
aztikeriarena esatea!...
|
|
2012
|
|
|
Era berean, saihestezina da herri honetako kolektibo eta elkarteek, inguru
|
herrietakoek
eta Euskal Herriko zein nazioarteko mugimendu feministek erakutsitako baldintzarik gabeko elkartasuna nabarmentzea: Algortako Bilgune Feminista, Uribe Kostako M15 mugimendua, Mujeres Con Voz elkartea, Berbalamiñe euskara elkartea, Bizkaiko Emakumeen Asanblada, Txiapasko K´Inal Antsetik A.C., Txiapasko Jolom Mayaetik kooperatiba, Txiapasko Rosa Luxemburgo kolektiboa, Txiapasko Red Estatal de Mujeres Contra la Violencia, Durangoko Bilgune Feminista, Erandioko Emakumeen Asanblada, Itzubaltzeta/ Romoko auzokideen elkartea, Itzubaltzeta/ Romoko ezker abertzalea, Itzubaltzeta/ Romoko greba batzordea, Itzubaltzeta/ Romo eta Pinuetako jai batzordea, Eztabaida gune antiautoritarioa, Itzubaltzetako Gazte Asanblada, Itzubaltzetako Herrira, Kalian Hiri kultur gunea, Kurkudi kultur elkartea, Leioako Bagabiz elkartea, Leioako Bilgune Feminista, Leioako ezker abertzalea, Leioako Gazte Asanblada, Oñatiko Asanblada Feminista, Pare Deustuko gazte talde feminista, Plaza Beltza kultur elkartea, Plentzia eta Gorlizko Gazte Asanblada, Posada de los Abrazos Besarkatuz elkartea, LZPren Aurkako Asanblada, Tafallako Gure Indarra elkartea, Ungari mendi taldea, Urdulizko Gazte Asanblada, Uribe Kostako LAB sindikatua.
|
|
2013
|
|
|
Ez dago ezer demokratikoagorik, ez dago parte hartze ariketa naturalagorik, herri galdeketa bat baino. Beraz, Zumaiako alkateak (eta gainontzeko
|
herrietakoek
berdin) nahikoa lan izango du herritarren hitzari mozala jartzea justifikatzeko". Urola Kostako Hitza n argitaratua, Arkupea gehigarriko seigarren orrialdean.
|
|
|
Ez dago ezer demokratikoagorik, ez dago parte hartze ariketa naturalagorik, herri galdeketa bat baino. Beraz, Zumaiako alkateak (eta gainontzeko
|
herrietakoek
berdin) nahikoa lan izango du herritarren hitzari mozala jartzea justifikatzeko".
|
|
|
—Zer esanen ote lukete gutaz inguru
|
herrietakoek
, baldin eta balekite Kokoherrin ez daukagula kalendariorik, galdetu dute Ustepuxikakoek.
|
|
|
" Ez al zuen norbaitek aurreikusi behar zinegotzi berriendako behar adinako jarlekua? Zer esanen ote lukete inguru
|
herrietakoek
arlotekeria honen berri izanez gero?" entzuten da handik eta hemendik. " Ez al zuen idazkariak premia hau iragarri behar, bere ohiko zirtzilkerietan ibili ordez?"
|
|
|
—Irri eginen digute inguruko
|
herrietakoek
iragarri zuen Hitzontzik. Gezur apustuaren fama zoritxarrez olioa bezalaxe hedatu da eta zorotzat eta erotzat joko gaituzte, beti bezala.
|
|
|
Jakina ez gaitezkeela enara, saguzar, armiarma, apo edo mantangorrien zain gelditu. Zer esango lukete bestela, inguru
|
herrietakoek
–
|
|
|
Udalbatza handitu egin behar da. Kokoherrik inguru
|
herrietakoek
adinako udalbatza behar du.
|
|
|
—Zergatik ez dugu inguru
|
herrietakoek
adinako udalbatza izan behar Kokoherrin, errepikatzen dute batak bestearen atzetik bizimodua bertan jokatzen ari balira bezala.
|
|
|
—Inguru
|
herrietakoek
zorakeria barregarri hau ikasten dutenetik, hobe genuke Kokoherrikook aurpegia zaku zaharrez estalita ibili bota du Ustepuxikako harroxkoak.
|
|
|
Zertarako ekarri da Saroitik haritz enbor hain lerden eta lodi hau? Baina, bestalde, zer esanen lukete inguru
|
herrietakoek
agintari aulkia egiteko zorigaitz izugarria gertatutako zuhaitzaren enborra darabilgula ikasiko balute?
|
|
2014
|
|
|
Datuak ere eman dituzte{ ikusi goiko grafikoan}: elgoibartar batek, batez beste, 424 kilo hondakin sortzen ditu, eta horietatik 284 kilo doaz zabortegira; eskualdeko beste
|
herrietakoek
botatzen dutena baino %11 gehiago, koalizioaren arabera.
|
|
|
Elgar Oinka taldeko nexkek eman dute ohorezko dantza eta ondotik zintzur bustitze bat izan da. Eguerditan bi
|
herrietakoek
elgarrekin jan dute Harana plazan antolatutako bazkarian, hauekin 250 bat bazkaltiar zenbakitu ditugu. Bertzalde biziki azpeitiar gazte ainitz etorri dira gaualdiko kontzertuetarat.
|
|
|
Joanden asteburuan hasi rik, 30 urtemugako ospakizunek bi hilabete nunbaitan iraunen dute. Joanden igandean, mendian dute bi
|
herrietakoek
elgar atxeman, Sara eta Zugarramurdiren arteko mu gan, Aihertarrak Sarako harpeetatik abiaturik, Antzuolarrak aldiz Urdazuritik. " Mugaren gainetik herri bakar bat gira'', hara zer adierazi nahi izan duten.
|
|
2015
|
|
|
Deriokoa izan zen lehenengoa. Loiun ere egin dute, eta bide bera jarraituko dute Sondika eta Zamudio
|
herrietakoek
ere. Ezezko biribila eman diote ordutegia luzatzeko proposamenari.
|
|
|
Loiukoek zein Txorierriko gainerako
|
herrietakoek
ez dute oztopo izan gura Bizkaiaren garapenerako. Hala ere, egin dituzten azterketen arabera, hegaldi kopurua handituta balio erantsia ez da handituko; ez eskualdean, ezta Bizkaian ere.
|
|
|
Bi kurtsoak oren bat eta erdikoak dira. Parte hartu nahi duenak izena oraino ematen ahal du, horretarako edo informazio gehiago izateko, deitu Cristina Morante Arruferia telefono honetan 05.59.29.86.99 Ainhoarrez gain, bertze
|
herrietakoek
ere parte hartzen ahal dute.
|
|
2016
|
|
|
Merkatua, dirua, lan aukera, aisia aukera… hori dena aspaldian Donapaleun gertatu da. Behar bada kanpotik eraman dira berrikuntzak, baina hiriak duen prestigioak eta erakargarritasunak eragin du bertakoek berenganatu ondoren ondoko
|
herrietakoek
hartu eta etxera eramatea. Uste dut, hipotesi bat da, hori gertatzeko moduko indarra Donapaleuk duela.
|
|
|
Urepeleko baserriak jenderik gabe gelditzen ari dira haren ustez, segidarik ez dutela izanen etxe anitzek. Eta inguruetako
|
herrietakoek
ere ez. Euskaragatik ere agertu du kezka, Xalbadorrek liburua idaztean adierazi zuen bezalaxe.Artxibo gehiagoHil zenetik omenaldiak egin dizkiote urtero Xalbadorri.
|
|
2017
|
|
|
Bertako biztanleek eta inguruko
|
herrietakoek
Arbazu eta arbazuar hitzak erabiltzen dituzte herria eta herritarren izenak adierazteko. Posible litzateke jatorrizko Arbazu Arvazu idaztea hasieran eta hortik Ar (r) uazu idazten jarraitzea beti.
|
|
|
Frantziaren kontrolpean zegoen eremu hura eta zaindariek Espainiara joateko animatzen zituzten han zeudenak. Gurs ondoko
|
herrietakoek
jatekoekin eta laguntzen zieten. II. Mundu Gerra bukatzean kontzentrazio eremua erre eta zuhaitzak landatu zituzten.
|
|
2018
|
|
|
Atzoko plenoan galdetu genuen ea zergaitik irabazten duen Soraluzeko alkateak beste
|
herrietakoek
baino gehiago. Izan ere, Soraluzeko alkatearen soldata gehien irabazten duten Gipuzkoako alkateen TOP10ean dago.
|
|
2019
|
|
|
Izurun zaharra Donostia (Done+ Sebastia) izatera pasatu zen gaskoien eraginez, 1000 urte inguruan bertako baserritarrek San Sebastian martiriaren omenez eraikitako monasterioaren izena erabiltzen hasi baitziren hiri gaskoi berritua izendatzeko. Gaskoien garai haietatik datorkie donostiarrei inguruko
|
herrietakoek
ematen dieten goitizena: kaxkarinak, hau da, kaskoi arinak.
|
|
|
Lasterketan ezin du edozeinek parte hartu, Sara inguruko
|
herrietakoek
baino ez: Ainhoa, Azkaine, Baigorri, Ezpeleta, Donibane Garazi, Hendaia, Sara, Senpere, Urruña, Bera, Elizondo, Etxalar, Hondarribia, Irun, Lesaka, Urdazubi, Luzaide eta Zugarramurdiko bina korrikalarik egin dezakete lasterketa.
|
|
2020
|
|
|
Euskal Elkargoaren osaketa sufragio unibertsal bidezko hautaketa zuzenaren bidez egin behar liratekeela diote batek baino gehiagok. Batetik, herritar guztiek ez bakarrik 1.000 biztanlez goragoko
|
herrietakoek
erabaki ahal izateko osaketa eta bestetik, karguen metaketa mugatzeko. Hori eskatzen dute, besteak beste, EH Bai koalizioak zein Batera plataformak.
|
|
2021
|
|
|
Horien babesa lagungarri izan zuen, jendearekiko zuzeneko solasean oinarrituriko kanpaina batean. Babesik sendoena barnealdeko
|
herrietakoek
eman zioten, Hego erdialdeko Andeetakoek», laburbildu du Alberto Galvez Olaecheak. Tupac Amaru mugimendu iraultzailearen buru izandakoa da Olaechea, 27 urte kartzelan emandakoa.
|
|
|
Pandemiaren egoerak ere ez zuen batere lagundu: joan den asteartetik itxiera perimetrala ezarria dago Bilbon, inguruko
|
herrietakoek
ez daukate Bilbora sartzerik tartean pisuzko arrazoirik ez badago, eta atzo nabaria izan zen askoz jende gutxiago ibili zela kalean. Goiz goizetik, udaltzainak metro geltokietan aritu ziren bidaiariei dokumentazioa eskatzen.
|
|
2022
|
|
|
Berriro ere, trenbide hori hobetuta, azkar joan daiteke leku batetik bestera. Horrez gain, tartean dauden
|
herrietakoek
ere erabili lezakete trenbidea. Tren azkar bat jarri liteke, eta geltoki guztietan gelditzen diren beste batzuk ere bai.
|
|
2023
|
|
|
" Tximintxak deitzen zizkien lehen derioztarrei ondoko
|
herrietakoek
. Horixe zen gure ezizena.
|
|
|
Ikuztegi publikoak hemeretzigarren mendean zehar sortu ziren, 1820ko hamarkadatik aurrera, garaiek hala agintzen zutelako modernitatearen une gogoangarri hartan; izan ere, emakume askoren bizkarra arindu egin zen haiei esker. Hiribildu eta hiriguneetako garbitegiek, baita habitat kontzentratuagoa zuten Arabako eta Nafarroako
|
herrietakoek
ere, dozenaka emakume biltzen zituzten egunero, beren saski eta tinakoak hartuta, arropa garbitzera. Eta esan daiteke XIX. mendean ez zegoela herririk garbitokia eraikitzeko borrokarik egingo ez zuenik.
|
|
|
Dena den Azkoitia eta Azpeitia mailan, eskola kirolak indar handia du oraindik. Ia 300 ume dira Ikaskirolen gaur egun. Beste
|
herrietakoek
esan didatenez, indar asko galdu du beste herri batzutan. Hemen programazioa, egitura, egutegia definituta dituzte eta horrek jendea gehiago konprometitzea dakarrela uste dut.
|
|
|
ostirala da eta aroa aldakor dago, ez ote den ekaitzik sorturen... Kanpoan Philippe eta herritar eli bat ikusi dute; eskiulatarrak bahanka biltzailiak eta serora bühürtekariak direla erraten dute inguruko
|
herrietakoek
. Eskiula, ekialde urruneko euskararen herexategia, ezezaguna manex eta gainetiko euskaldunendako.
|
|
|
– Misio
|
herrietakoek
(beltzek, txinatarrek...) eskubide hori baldin badute, nola ulertu euskaldunek (‘Baskoniakoek’ Intxaurrondoren hitzetan) ez izatea?
|