|
2000
|
|
|
Ala, nire desditxak baino gehiago, nik eragin nituenak interesatzen zitzaizkien? Hausnarketa
|
hark
ere, noski, ez zuen nire baitan erantzunik aurkitu, barrundatzen nuen arren ez zirela nire ezbehar ugarien atal bakarrarekin konformatuko. Hain zen aberatsa, nire bizi  tzan, zoritxarren katalogoa!
|
|
|
Ez zion astirik eman bere haserreari bare zedin; sekulako garrasien artean, bere onetik kanpo, errudun errukarriaren burua eskatu zuen. Deere jauna ez zen otzanago ibili;
|
hark
ere errudunaren burua eskatu zuen, baina bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela. Jokoarekin jarraituz, Edurtxo Caterpilarrek bi lankideak lasaitzekoak egin zituen, ezer handirik lortu gabe, egia esan.
|
|
|
Hasiera batean, Karmeloren deiak entzuteko irrikaz egoten nintzen, baina entzutearen poderioz edo, haren deiek gero eta axolagabeago uzten naute. Eta
|
hark
ere bai.
|
|
|
Hura nahigabea! Heriotza
|
hark
ere amonari zirrara handia eragin zion arren, artean auzunean Polikarporen ondorengo gehiago bazen, bai, eta bazkalondoko lo kuluxka egiten jarraitu ahal izan zuen (Ipar Amerikan biziz gero, amonari garbigai  lu enpresa salatu, eta sos ederrak lortzea gomendatuko niokeen...).
|
|
|
Egun berezietan lore sortak jasotzen diren bezala, Dabidekin bizitzen hiru bat urte neramatzala, astelehen buruzuri eta guztiz arrunt batean lore sorta bat ez, baina kilo bat gerezi jaso nituen bulegoan. Guztiarekin, loreek ekarri ohi duten ohartxoa zekarren opari bitxi
|
hark
ere, eta, gutxi gorabehera, honela zioen: " Gerezi bat ahora eraman, eta zeure egin dezazula nahi dut, dasta dezazula, ahogoza dezazula.
|
|
2001
|
|
|
Bai, zazpi aloz omen zeuzkan txapel
|
hark
ere kanpoaldean, bueltan bueltan hartuak denak Â, eta, gainean, tira mehe mehe bat, alozok apaintzeko eta estaltzeko propio hala jarria. Aurrean, kopeta gainean, eguzkiak kalterik ez egiteko edo, aterpe antzerako teilatu modukoa, bisera deitzen den horietakoa.
|
|
2002
|
|
|
Josu R goiko aretora igo, eta, nahiz ilunpetan mugitu, berehala topatu zuen bere eserlekua, Kandidoren ondoan. Lagun koadrilakoak ez ziren ohartu ere egin haren sarreraz. Â Kandido noski, baina
|
hark
ere arreta guztia pantailan zeukan jarria, eta ez zion deus esan. Une hartan, luxuzko itsasontzi barruan, ilehori platinoak zaplazteko bat eman zion Maurice Ronet i, eta, kanpoan, Alain Delonek  itsasontziaren motorra konpontzeko ahaleginak egiten zituen.
|
|
|
Ordea, euskara gure hizkuntza izanik ere, orain dela zenbait urte, eguneroko bizitzan, gure hizkuntzaz ezin baliaturik bizi ginen, norabaiteratuak batzuetan, hori da kontua. Eta ez dakit nik gogoan duzuen nola hasi ginen aitzin hartan gure hizkuntza berreskuratu, hedatu eta plazara jalgiarazi nahian, jakite hegoek igoa, beste poeta
|
hark
ere idatzi zuen bezala, euskara noranahikoa nahi genuen aldi hartan: pentsatzen dut eskolan edo ikastolan norbaitek galdetuko zizula Lizardiri buruz zerbait.
|
|
2003
|
|
|
Arraposki. Borda
|
hark
ere zainketa berezia hartze zukeela ondorioztatuz.
|
|
2005
|
|
|
Idoiak atera ninduen hartatik, eta haizemaile baten ahurra bezala zabaldu zidan bizitza. Idoia zirimolatsu samarra zen, eta alde asko zituen; pinturaz gain, gogor ikasten zuen
|
hark
ere, eta maite zuen erizain lanbidea, biziki maite ere, eta gaixoei eta behartsuei laguntzeko jaidura berezia zuen, pertsonengana eta haien kezketara erraz hurbiltzen baitzen. Bazuen halako misiolari kutsu bat, batzuetan, bere gurasoen idealismoaren eraginari irtenbide mistikoagoak emateko joera edo.
|
|
|
Putzuari begira geratu nintzen une batez, ilgoraren argitan; kutxa zaharrean topatutako prismatiko hautsiak oroitu nituen. Putzu
|
hark
ere kristalak hautsitako largabista baten antza zuen, denborak bezala, zeinak baikaramatza ikus ez dezakegun zulo batera, etorkizun itsu batera, non itotzen baitira arima katutxo jaioberriak.
|
|
|
Adelaren animuak gora egin zuen; areago, Marroren mendetik libre sentitzen zelako edo Albertorekin zoriontsu zelako, umetan ezagutu nuen maistra zirudien berriro. Indar hura baliatuta, mugaz bestaldera eraman genuen azkenean, Albertok eta biok, eta aurkitua nuen psikiatra batek tratamendua ipini zion; horrez gain, homeopata batengana ere joan ginen, eta
|
hark
ere sendagai batzuk eman zizkion. Adelak eritasuneko baimena hartua zuen ikasturte amaiera arte, depresioagatik.
|
|
2006
|
|
|
Jameson pantailari begira zegoen buru belarri,
|
hark
ere bidaiaren bat egin behar balu bezala.
|
|
|
Amonak ez zuen ezer esaten. Beldurrez egon behar zuen
|
hark
ere. Otoitz egiten, baina.
|
|
|
Zein da arazoa? Bada, Jorge Alonso" ikerlariak" ere testu bera itzuli zuela,
|
hark
ere euskararen laguntzaz. Romanek herri izenak ikusi zituen tokian, Alonsok honakoa irakurri zuen:
|
|
2007
|
|
|
Ukuilu hondarrei begira begira imajinatzen zuen, seinale bila. Agian
|
hark
ere kamioi bat ikusi du bertan geldirik, motorra itzali gabe, eta tiroak entzun uste ditu halako batean, garrasitik garrasira, zaparrada bat hasieran, bi hiru solte gero. Berak bezala begiak ixten baditu, pentsatu du?, Igor ikusiko du beren parera estropezuka iristen, alkandora zuria odoletan blai, eta orduan biak batera baztertu dira, eskuin ezker, gazteak malkarretik behera salto garbia egin dezan.
|
|
|
Merkadilloan saltzen omen zituen larunbatetan, beste girgileria merke batzuekin batera. " Behi sakratu
|
hark
ere ez zuen askorik iraungo betizuarena egiten", esan zion Gigik, morroi hura hizpide ekarri zuten batean. " Orain apustu egingo nuke su artifizialekin korritzen den beste ñoñostiar ergel horietako bat dela".
|
|
|
Printzeak galdegin zuen ea zer ziren apezpikuak bere aitzinean zituen pertsona haiek. Hark ihardetsi zion apezak zirela eta gure printzeak
|
hark
ere apez behar zuela izan eta elizatik ateratzen zen lehenaren izena hartuko zuela. Elizatik atera zen lehenaren izena Iohan zenez, Iohan Apezaren izena hartu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Hamarnaka mezu bidali dizkiat, eta lehengo egunean, hire amarekin topo egin nian kalean:
|
hark
ere ez zakik ezer hitaz, eta neuri galdetu zidaan, pentsa. Eta koadrilakoak haserre zaudek hirekin.
|
|
|
Knörrek berehala erantzun dit, eta University of Alaskako arduradunarekin jarri nau harremanetan, e postaz;
|
hark
ere berehala erantzun dio nire mezuari. Seth Anderson du izena eta, dioenez, nik banekien jada?, toponimiaren inguruko kongresu batean ezagutu zuen Knörr, eta oso interesgarria iruditu zitzaion euskaldunei buruz kontatu zion guztia.
|
|
|
Hark utzi duen tartetik pasatzekoa egin dudanean, bidea itxi dit. Iragan nahian eskuineko tartera jotzean,
|
hark
ere eskuinerantz egin du. Aurrez aurre gelditu gara.
|
|
|
Tabernak beste aire bat hartu zuen, Tomas oso pozik zegoen, nik uste dut gizajoa konturatzen zela zergatik etortzen ziren bezeroak, hasieran ez nien uzten ezta arrimatzen ere, baina bezeroek ez esatekoak esaten zizkidaten, eta kolpetxoak ematen zizkidaten ipurdian eta, eta, ahal izan balute, egingo zidaten gauza gehiago ere, egia da nik txeraz hartzen nituela bezeroak, beti gustatu izan zait jendearen kariñoa, eta taberna bateko negozioak ere horrela egiten du aurrera, kariñoarekin eta ez zaputzaldiekin, nola bestela?, baina nik ez nien marratik pasatzen uzten, hori sekula ez, tabernari batek jakin egin behar du zein den bere terrenoa, eta Tomasek esaten zuen bezala, tabernaria emakumea baldin bada, are gehiago... ...aterik, eta larrutan hasten ginen, berak agindu bezala portatzen nintzen ni, eta pentsatu nuen eskubide osoa nuela partila izateko tabernako martxan, eta gau batean senarra goxo goxo hartu eta ohera eraman nuen, zerbait gertatuko balitzaizu, zer?, eta berak, zer gertatu behar zait ba?, baina nik ez nuen etsi, eta handik gutxira bion izenean jarri zituen paper guztiak, goxoa jarri zen Amalia, baina
|
hark
ere firmatu egin zituen paperok, zaputz zaputz baina firmatu, ez zion sekula ezetzik esaten semeari, atsoa gai zen baita semearen lerdeak miazkatzeko ere...
|
|
|
Izan ere, Chongqingetik alde egin aurretik gure txofer Jacky Chang ekin argazkia ateratzeko asmoa baikenuen. Ez dakit zer pentsatuko zuen gutaz âziurrenik
|
hark
ere barbarotzat gintuen, hain ziren ozenak gure txangoetako barre algarakâ, baina kariño berezia hartua genion eta eskupekoa geuk eman nahi genion. Horrelako bidaietan eskupekoaren kultura oso zabalduta dago eta tarifak, nolabait esatearren, araututa daude.
|
|
2009
|
|
|
Nire gau tristeak eskaintzen dizkizut, Jauna, nire minak, nire sufrimendu guztiak, baina, arren, pentsa dezala Dariok semeak oraindik maite duela, lortu ezazu semeak barka diezaiola, nik ere senarrari beti barkatu izan diodan bezala, bihotz bihotzez, are gehiago maitatuz harenganako sentitzen nuen erruki handiarengatik, Zuk ere barkatuko diozun bezala, ene Jainkoa. Beste inork baino tinkoago, beste inork baino sutsuago bilatzen zuen
|
hark
ere ongia, baina ez da haren errua zuk hari odol hori, desio horiek, sukar hura, besteok baino trinkoago maitatzeko eta gorrotatzeko gaitasun hori eman izana. Lurreko lohiaz egina dago, ez arima hutsez; baina, Jauna, Zuk sortua baita, erruki zaitez hartaz!
|
|
|
–Bai, halaxe esan du
|
hark
ere.
|
|
|
Biharamunean, larunbata, Teori galdetu eta
|
hark
ere baietz, ondo iruditzen zitzaiola Aberri Egunaren aurreko astea Euskal Herritik kanpora ematea. Eta Jon Etxabek eta Jonek ere, baietz.
|
|
|
Gertaera
|
hark
ere zerbait kraskatu zuen Anandaren bihotzean, yoghiaren pentsamoldeak eskemak hautsi zizkionean buruan gertatu zitzaion bezala. Hasiak ziren ernamuintzen norabidearen galera eta barneko larritasuna gauzatuko zioten haziak, eta garatu ere sobera garatuko ziren denborarekin.
|
|
|
Hernialdekoa, Gipuzkoako herrixka hartakoa, eta maitale triangeluarena... horrek lehertu zuen guztia, Ananda; lizun talde bat masoiak eta aztiak imitatuz, horixe zen hura; azken batean, benetako masoi bakarra Xabier zen, baina
|
hark
ere erudizio sinbolikoa baino zerbait haragizkoagoa nahi nonbait.
|
|
|
zure aita beste gizon guztiak bezalakoa zen, bazituen grinak, ahuleziak, denok bezalako egoa, besteok ez bezala mozorrotua agian, inozoak liluratu eta bereganatzen baitzituen; galdetu al diozu inoiz zeure buruari ea benetan hilik ote duzun ama, ez ote zuen ihes egin senarraren etengabeko desleialtasun" mistikoak" jasan ezinik, beharbada Aurovillen ere efeboak eta dontzeila samurrak limurtzen ibiliko zen yoghi zintzoa. ...a yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina
|
hark
ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, A... Gogamen lohia duzu, Sara, ez zara konturatzen haizeak nondik jotzen duen ere, zertarako landu ditugu hainbeste yoga liburu, honetarako?, ez duzu zipitzik ere ulertu; zeu zara, Ananda, ezer ulertzen ez duena, yoga liburuek ezin dituzte ezabatu sentimenduak eta giza grinak; horixe da, ordea, kontua, Sara, egoaren uholdeei eusteko sortua baita yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina hark ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, Ananda; hil egingo zaitut, Sara, jainkoa, zer gertatu zaigu, hain ondo zihoan dena; ez mehatxurik niri, gero, Ananda, dena ondo zihoan nik guztiari men egiten nion bitartean, baina ni neu izan nahi dut orain, eta begira zer esango dizudan, prest nago yogaren bidean sakontzeko eta Iñigok eta Xabierrek proposatzen duten zorakeria hori ere errespetatuko dut, muga bateraino behintzat, baina aldi berean ni neu izan nahi dut, jende guztiak bezala gozatu sexuaz, larrua aurretik eta atzetik jotzen didazula sentitu, zergatik da hori zikina, orgasmoak izatea, gozamenez eztanda egitea, zure sabelaren gainean lokartzea eta esnatzean zakila miazkatu eta berriro gure gaztetasunaren sua berpiztea, ekin, bizi, eta ez soilik zure zakila barruan dudala geldirik iraun, tantra meditazioan, otoitzean, eta garbiketa praktika amaigabeak eginez larrutan egin behar dugun bakoitzean, pentsatuz ez dakit zer eroriko zaigula zerutik, gauzarik ederrena balitz ere ez leukake zertan ito gure grina eta gure egoa, bai, egoa, Ananda, ni neu izan nahi dut, ego hutsa; zu zeu, Sara, zu zeu, zeurekeria horretan itoko zara, ez duzu ikusten lakioan erortzen ari zarela, ez duzu ikusten liluramenduaren infernura arrastatzen nauzula; eta gustura asko irristatzen zara nirekin batera, memelo alaena, baina onartu egin behar duzu, obsesionaturik bizi zara, naturalago jokatu behar dugu, normalago, Ananda, hainbeste nahasmen mistikorik gabe; nahasmen mistikoa diozu, milaka urtean milaka pertsona zintzok eta hainbat santuk ondutako jakintzari nahasmen mistikoa deritzozu; beharbada ez dira irakaspen okerrak, Ananda, agian dena egia da, baina gu hemen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik, bai baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara berriro ere igoko zara, nahi duzun denbora guztian geratu, lagunduko dizute Iñigo eta besteek euskal zera horretan, eta ni hemen behean zain geratuko natzaizu, bihotz zabalik, ez zaitut gorroto, Ananda, nire bizitzako gauzarik onena zara, baina ezin dizut jarraitu amildegira; amildegi deitzen diozu gailurrari, burugabe horrek, baliteke bakarrik berriro igotzea lortzea, baina zuri loturik nago, zutaz maitemindurik, eta nuke bakarrik egin bidaia hori zurekikoa eten gabe, zu nire bizitzatik ezabatu gabe, eta ez zaitut galdu nahi, maite izan dudan emakume bakarra zara, eta bizitza osoan dudan bakarra; hori desira da, Ananda, hara; ez, Sara, maitasuna da; desira, Ananda, ego hutsa, niri aurpegiratzen didazun berbera.
|
|
|
Gogamen lohia duzu, Sara, ez zara konturatzen haizeak nondik jotzen duen ere, zertarako landu ditugu hainbeste yoga liburu, honetarako?, ez duzu zipitzik ere ulertu; zeu zara, Ananda, ezer ulertzen ez duena, yoga liburuek ezin dituzte ezabatu sentimenduak eta giza grinak; horixe da, ordea, kontua, Sara, egoaren uholdeei eusteko sortua baita yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina hark ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, Ananda; hil egingo zaitut, Sara, jainkoa, zer gertatu zaigu, hain ondo zihoan dena; ez mehatxurik niri, gero, Ananda, dena ondo zihoan nik guztiari men egiten nion bitartean, baina ni neu izan nahi dut orain, eta begira zer esango dizudan, prest nago yogaren bidean sakontzeko eta Iñigok eta Xabierrek proposatzen duten zorakeria hori ere errespetatuko dut, muga bateraino behintzat, baina aldi berean ni neu izan nahi dut, jende guztiak bezala gozatu sexuaz, larrua aurretik eta atzetik jotzen didazula sentitu, zergatik da hori zikina, orgasmoak izatea, gozamenez eztanda egitea, zure sabelaren gainean lokartzea eta esnatzean zakila miazkatu eta berriro gure gaztetasunaren sua berpiztea, ekin, bizi, eta ez soilik zure zakila barruan dudala geldirik iraun, tantra meditazioan, otoitzean, eta garbiketa praktika amaigabeak eginez larrutan egin behar dugun bakoitzean, pentsatuz ez dakit zer eroriko zaigula zerutik, gauzarik ederrena balitz ere ez leukake zertan ito gure grina eta gure egoa, bai, egoa, Ananda, ni neu izan nahi dut, ego hutsa; zu zeu, Sara, zu zeu, zeurekeria horretan itoko zara, ez duzu ikusten lakioan erortzen ari zarela, ez duzu ikusten liluramenduaren infernura arrastatzen nauzula; eta gustura asko irristatzen zara nirekin batera, memelo alaena, baina onartu egin behar duzu, obsesionaturik bizi zara, naturalago jokatu behar dugu, normalago, Ananda, hainbeste nahasmen mistikorik gabe; nahasmen mistikoa diozu, milaka urtean milaka pertsona zintzok eta hainbat santuk ondutako jakintzari nahasmen mistikoa deritzozu; beharbada ez dira irakaspen okerrak, Ananda, agian dena egia da, baina gu hemen eta orain bizi gara, geure gurari eta ametsekin, eta ezin dugu amildegian behera bota geure nortasuna, ez iezadazu eskatu ni neu izateari uko egiteko, hori inoiz ez, izan ere modu ezkutu bat baino ez da emakumearen zapalkuntza puta hau luzatzeko, ulertzen, polit horrek?; zeu zara, Sara, ezer ulertzen ez duena, emakumearen zapalkuntza diozu benetako askatasun osoa eskaintzen ari natzaizularik, bai baitakit nora noan, behin izan nintzen-eta hantxe, Kailas mendian, nire izatearen gailurrik gorenean, nortasun oroz harago, eta gailur hura bion artean iraunkor bihur dezakegu, hantxe geratu betiko, eta handik euskal arraza berria hedatu mundura, eguzkiaren errainuen antzera, fida zaitez nitaz; erabili egin nahi nauzu, Ananda, igo zaitez zeu bakarrik mendi arraro horretara, behin han izan bazara berriro ere igoko zara, nahi duzun denbora guztian geratu, lagunduko dizute Iñigo eta besteek euskal zera horretan, eta ni hemen behean zain geratuko natzaizu, bihotz zabalik, ez zaitut gorroto, Ananda, nire bizitzako gauzarik onena zara, baina ezin dizut jarraitu amildegira; amildegi deitzen diozu gailurrari, ...a yoga; baina, Ananda, nola sinets ditzakezu oraindik horrelako asmakeriak, gertatu den guztia gertatu eta gero, zer uste duzu, liburu horiek maitagarrien ipuinak direla?, eta zure aita sentimendu ororen nagusi, ipotxen errege balitz bezala?; berriro iraintzen nauzu, Sara, eta nire aita ere bai, hura gizon betea zen, behin eta berriz erakutsi zuen hori; ez dizut esaten hala ez zenik, Ananda, baina
|
hark
ere zakil tentekorra zuen, ar gehienek bezala, eta neska eta mutil gaztetxoak atsegin zituen, pederastiaren mugaraino, eta ez dakit zuon bion arteko harremana bera ere oso sanoa izan ote zen, intzestuaren usaina hartzen diot...; urde halakoa, zerria, zerria, zure gogoa gorotzez beterik dago, berriro iradokitzen baduzu aitak bortxatu egiten ninduela, hil egingo zaitut; nik ez dut halakorik esan, A...
|
|
|
Aurrekoarekin gertatu izan zena kontuan edukita edo, ahalegin handiak egin dituztela iruditzen zait ni gustura uzteko. Baina, zer diren gauzak gero, peluka
|
hark
ere ez zuen nire buruan jarria izan gura, itxura denez.
|
|
|
Doña Mercerdeseneko argizaiola etorri zitzaidan niri orduan gogora. Egia zen,
|
hark
ere gizakiaren forma zeukan, begiratze hutsaz ikus zitekeen bezala. Ondo pentsatuta, gizakiarena ez ezik, doña Mercedesen beraren itxura ere bazeukala esango nuke nik.
|
|
|
Autoak geldiarazi zituen eta haien turrun hotsa ez zen nolanahikoa izan. Nonorako presa izango zuen gizon
|
hark
ere. Errepidearen erdian zegoela jarri zen berde oinezkoen semaforoa.
|
|
|
Hogeiren bat minutu ibiltzen eman ostean, Errekaldeko aterpetxera sartzen ikusi nuen. Harritu egin nintzen; nonor izango
|
zuela
hark ere han pentsatu nuen. Momentu hartan, itxura barregarria izan behar nuela iruditu zitzaidan:
|
|
|
askeago, modernoago, iraultzaileagoa. Zetarik gabeko Euskadi
|
hark
ere
|
|
|
" Baña nik, izkuntza larrekoa, nai aunat ere noranaikoa". Ordurako aurrea hartua zion, XVI. mendean hain zuzen ere, Bernard Etxeparekoak,
|
hark
ere olerki bidez, itxaropenez betetako deiadar ezaguna aireratu zuenean: " Heuscara, ialgui adi plaçara!".
|
|
|
1983an plazaratu zen Euskadiko irakaskuntza ez unibertsitarioan hizkuntza ofizialen erabilera arautzen duen 138/ 83 Dekretua, ikasturtetik aurrera A, B eta D hizkuntza ikastereduak sortu eta ezarri zituena, irakaskuntza elebiduna garatzeko tresna gisa. Hamar urte geroago, 1993an, onartu zuen Eusko Legebiltzarrak Euskal Eskola Publikoaren Legea, eta
|
hark
ere jaso zituen hizkuntza ikastereduei buruzko zehaztapenak [60].
|
|
2010
|
|
|
Hire adina izango zinan, gutxi gorabehera, putzu zikin hartan ikusi huenean, telebistan, Zergatik ez dute basatza horretatik ateratzen, nola da posible, baina. Ezin huen ulertu nola zitekeen begi beltzeko neskato hura postura hartan han edukitzea, eta kazetarien txorakeriak entzun beharra, No te aflijas, ahorita te sacan de ahÃ; bai, ahorita,
|
hark
ere, gajoak, zerbait amaitzera zihoala sentituko zinan, zeruan omen zuen amari hots egiten zion bezala hots egiteko; harengandik, eta mundu osoa telebistatik begira zuela, despeditu zen bezala despeditzeko. Ez zain haren ile kizkur iluna atzendu, ez zain hire denbora guztian atzenduko.
|
|
|
Adiskidearen silueta hauteman zuen azkenean, tontortxoetako baten atzealdetik burua beldurturik ateratzen. Baina ezin zuen ulertu zer gertatzen ari zitzaion dortokari, zergatik egiten zuen laster
|
hark
ere, inoiz egin ez zuen moduan gainera, zer edabe edo ukendu eman ote zioten haren oin labur eta traketsei, zerk eginarazten zion jauzi piztia izutu baten moduan.
|
|
|
Ezker Batuak 36.373 boto hartu zituen herritarrengandik, eta
|
hark
ere legebiltzarkide bakarra lortu zuen.
|
|
|
Baina, gure maisua eta emaztea, ondasunen aurreneko zerrenda hori sinatu ondoren, segituan oroitu ziren nola aurreneko andre zena Benita Loiarte hiltzean Batista Eraso bigarren aldiz ezkondua zen Margarita Zubirirekin, eta
|
hark
ere bazuela gauza franko arreoan ekarria:
|
|
|
Are gehiago. Begien bistatik Lesakara eraman zuten Isabela
|
hark
ere, hain juxtu 1748an emanak zituen bere ondasun pizarrak ahizpari, gure Zabaleta maisuaren emazteari. Trabukoren bertsoak salatzen zuen Elamako hilketa ilun hark Fraixku Villanueva gogora ekarri ziolakotz agian?
|
|
|
Aldez aurreko poza aski ez, miraria zirudien
|
hark
ere! Argi guziak batbatean ote datozkit gaur, edo zer arraio da hau?...
|
|
|
Nik behin kantatu nizkion, Mikel Laboak ateratako bertso horiek, eta oroitzen naiz, Orleanen zen, eta erdi negarrez gelditu zen". Ama sentibera
|
hark
ere berdin: jakin bai, baina kantatu ez.
|
|
|
Hurrena, Pelaio Retegik Elamako burdinola utzi eta Alduntzingoa hartzean, beste denbora puska batean Josef de Fagoaga, ferron arrendador oiartzuarra etorriko zen Elamako burdinolara. Baina, aurrekoen gisara, zakurraren ipurditik meazketan asperturik, eta gastuak ezin kitaturik,
|
hark
ere Manuel Huizi meatzari zaharrari eskatu omen zion: como maestro menaquero que era, le hiziese el favor de reconocer algunas menerales que se hallaban enpezados a descubrir en el distrito de dichas errerias de Elama y expecialmente en el parage que llaman de Choricantariaga y otras.
|
|
|
Ezagutuxe duzu Mª Klara eta Doña Manularen garaiko Elama hura, eta haien ondotik, berriz, Martin Aristegi etxalartarra etorriko zen olajaun. Baina,
|
hark
ere aurrekoen neke berberak: Donostiako portutik eta Aiako Harri inguruko meatzuloetatik aberetan garraitu behar meatzea, Elamako ola zaharretan burdinarik landuko bazuen, eta ez kontentu, gizona:
|
|
|
Al Caponerekin akordatu nintzen:
|
hark
ere, beti kaballero, lore sorta bidaltzen baitzuen bere biktimen beiletara txintxo asko.
|
|
2011
|
|
|
Odola da erruduna, arrazoiaren aurka ibiltzeaz gainera, belaunaldi batetik hurrengora jaraunsten baita. Horixe zen Oihartzunaren gaia, izenburuak berak adierazten duen bezala, eta Egoerak behartutarena; azken honetan, ama etsituak bere alabaren bihotz alaia maitasun kondenatu baten leizean amiltzen ikusten baitu, baina
|
hark
ere, justifikatzeko, protesta lezake Annek bezala: " Utzi neure bizitzaz nahi dudana egiten, argi dago?".
|
|
|
Ez da Bizi zenean, hobe zukeen dibertitzen jakin balu
|
hark
ere, gainerako guztiek bezala jokatu izan balu. Baina soldata ziztrin bat irabazteko lanean leher egitea, hori nire ustez, inozoarena egitea da, zer nahi duzu esatea?
|
|
|
Filipu zutitu zen gero eta hauxe esan zuen,
|
hark
ere euskaraz, malko batzuk zerizkiola begietan behera:
|
|
|
Ondoren, Pere katalana zutitu eta
|
hark
ere euskaraz egin zuen oihu:
|
|
|
Hura ere niri begira egon da. Beharbada
|
hark
ere ezagutzen nau ni. Halako batean, burua itzuli duenean, eskuineko matrailean zeukan orbana ikusi diot.
|
|
|
Euskara ikasten hasi duk. Intina indiarra izan, eta euskaraz hitz egiten zuela ikusirik,
|
hark
ere ikastea erabaki dik. Eta ikasiko dik.
|
|
|
Beti izan gara adiskide, bizi izan garen bitarteko guztian eta, Filipuk moduan,
|
hark
ere ondo eta asko lagundu dit. Baita, jakina, Don Franciscok ere.
|
|
|
Ondoren, Intinak jaso zuen txoleta eta hauxe esan zuen,
|
hark
ere euskaraz:
|
|
|
Anton ere, azken batean, senide moduan ikusten nuen, anaia nagusia balitz legez. Asko ikasi nuen haregaz eta
|
hark
ere ni anaia txikitzat hartzen ninduen. Ene akatsak zuzentzen zituenean, sekula ez zidan esaten berba bat gogorra.
|
|
|
Azken ohar batzuk zirriborratu nituen udako Mallorcako egotaldian. Duela ez horrenbeste eredu modura aipatzen ziren hango hiruko gobernuaren (PSM, IU eta Berdeak) neurriak, batez ere ekotasarena, baina, egia esan, begiratu batean Lloret, Salou, Benidorm eta enparauen antzeko zirudien
|
hark
ere; hotelak, txiringitoak, minigolfak, kaleak ingeles, aleman eta irlandarrez lepo... Badago alderik, hori bai, laketontziz beteriko hiriburutik (gerraontzi batzuk ere bai tartean) gu egon gineneko Santa Ponsa herrira.
|
|
2012
|
|
|
–Galdera hau ez zitzaion bat batean otu, lehenagotik zion bere buruari egina; hurrengoa bezalaxe, nahiz eta tarte bati joaten utzi bien artean?: Gaurko Iruñeko Manterola dendetakoekin zerikusirik izango ote zuen txokolate etxe
|
hark
ere?
|
|
|
–Arratsalde on, don Luis, agurtu du
|
hark
ere.
|
|
|
Bezero gehiago ez sartzeak eskainitako bakealdian Inasek azaldu dio Luisi etxekoek eta lagunek Ignacio beharrean Inas deitzen diotela eta
|
hark
ere, nahi izanez gero, hala dei diezaiokeela. Sortu duten bien arteko konfiantza giroan, Luisek galdetu dio ea arrazoiren bat eduki duen Iruñeko institutura berariaz etortzeko.
|
|
|
Aitonari biriketakoak jo eta arnasari buelta eman ezinik zegoela, ito behar larrian, medikuari deitu genion, baina alferrik izan ziren hark emandako botikak. Oxigenoa jarri zioten gero, baina
|
hark
ere atseden guztizkoa ematen ez.
|
|
|
Usoak hegoak astindu zituen hegoalderantz egiteko. Ehiztariaren laguna uso baten itxura hartzen hasi zen eguzki galgatan, eta hegoalderantz hartu zuen
|
hark
ere.
|
|
2018
|
|
|
Jiratu, eskuak gerriondora eraman, eta, hankak zabalduz, oihu egin zuen
|
hark
ere niganantz:
|
|
|
Erregek, onenean ere, bere burua zurituko zuen gorte  gizonen aurrean, eta bat egingo haiekin:
|
hark
ere ni seinalatuko ninduen ziega izurrite habia bihurtu izanaren errudun.
|
|
|
Bilau Txanfarron... . Battisek ere adeitsu jokatu nahi izan zuen, nahiz jakin Salis
|
hark
ere laster egingo ziola jauzi lepora...
|
|
|
Ur falta
|
hark
ere lasaituko zuen, seguruenik, arrotza, ustez ez zegoelako modurik errekan behera ihes egiteko.
|
|
|
Neu naiz gaur goizeko itsu hura, eta airearen usaina aztertu nuen, neure kautan esanez: kiratsarengatik, astar batek egindako umea dela esango nikek, egia baita, Baronet, zure soldadu gehienek bezala, soldaduburu
|
hark
ere oso keru berezia zuela, mandoen pixaren eta galtza garbitu gabeen kiratsaz oretua eta trinkotua.
|
|
|
Bota nuen dukat pare bat ere, kantoi gainean jiraka, haren oinetara. Bat berehala erori bazen ere, bigarrenaren zilarrezko hots dantzaria luzaz aritu zen, ziba bailitzan, zirimola indargetzen hasi, eta, hordi antzo makaldu eta gero,
|
hark
ere lurra jo zuen arte.
|
|
2019
|
|
|
–Nirea ere zurruteroa zen,
|
hark
ere egurra ematen zidan baina ni ez nintzen ibiltzen gainerakoei irainka eta joka. –" Horixe ibiltzen zinela", pentsatu dut, baina ez dut ezer esan.
|
|
|
Gorila kantoian zen ordurako, tren makina baten gisan. Urko geldi eta okerturik ikusteak olio orbanaz ohartzea galaraziko zion akaso, eta
|
hark
ere irrist egin zuen. Muturrez aurrera erori zen gizonkotea, eta haren buruak porlanezko zorua jo zuen.
|
|
|
Soziolinguistak, agian Humboldt edo Vinson jaunak baino eraginkorrago, hizkuntzari objektiboki baliagarria iritzi zion, eta subjektiboki hunkigarria, babestu eta zaindu beharreko ondarea inondik ere, zeren, Sapir hizkuntzalariak adierazi bezala, mintzaira bat belaunaldi asko eta askoren obra erraldoi eta anonimoa baita. Alabaina, soziolinguista ongi baino hobeki jabetu zen egoeraz eta, zorigaitzez,
|
hark
ere euskaldunen mintzaira gainbehera zetorrela egiaztatu behar izan zuen.
|
|
|
Gauean, ohean, Alfredo Trombetti herrikidearen liburuko hitzaurrea etorri zitzaidan gogora, beharbada
|
hark
ere euskalari prusiarra aipatzen duelako: " Da quando, in principio del secolo passato, Severino Vater Guglielmo di Humboldt ricchiamarono l, attenzione dei dotti sulla singolarissima lingua basca, lo studio di essa andò acquistando sempre maggiore interesse scientifico".
|
|
|
Guztiarekin, egiaztapenik lortzerik izan ez banuen ere, lehengo lepotik burua nik?, Euskal Museoaren bitartez Vinson jaunaren ahaideek bidalitako materialak eskuratu nituen, eta berriro ere izpiritu bera: Parisen, 1887ko hauteskundeetan, Vinson jauna alderdi errepublikarraren zerrendan hautagai agertu zen, lehengo lepotik burua
|
hark
ere?: " je suis républicain de principes et de raison; aussi éloigné des utopies chimériques que des résistances aveugles, je veus le plein développement de l, idée républicaine avec toutes ses conséquences logiques et naturelles arrivant à leur heure par le progrès spontané et continu de l, esprit public".
|
|
|
Blanche bisitan etorri zitzaigun hilabete batzuetan, baina etortzeari utzi zion. Gorrotatu egingo gaitu
|
hark
ere. Lehen sinesgabeek gorrotatzen gintuzten, eta orain hautatuek mespretxatzen gaituzte.
|
|
|
Behin, ordu erdiz egon ginen han. Nik amarekin hitz eta pitz jardun nuen, orduaz ahaztu zedin, Sherezadek bezala,
|
hark
ere isildu gabe hitz egin behar baitzuen gauero istorio polit bat asmatu beharrez, erregeak hil ez zezan. Basoan babespean egon nahi badut, nola edo hala bete beharra daukat Jainkoari ostutako denbora hau.
|
|
|
Alegia, maitasuna egin nahi nuela berarekin. Baina edo ez zen konturatu edo beldurra zeukan
|
hark
ere. Edo igual pentsatuko zuen nik ez nuela nahi.
|
|
|
Bidean goazela, aitari hitza emateko eskatu diot, agintzeko ni han utzi, eta etxera itzuliko dela. Aitak ezetz, geratu egin nahi duela; gaixoa,
|
hark
ere jakin egin nahi zer gertatzen den. Nik ere berdin egingo nuke.
|
|
|
Arrietaren kasuan,
|
hark
ere argitaratu berria zuen nobela bat, Abuztuaren 15eko bazkalondoa, hura ere arrakasta handikoa euskararen errepublikan. Cortázarri buruz egindako galdera bera egin dezake irakurle batek baino gehiagok Arrietaren itzulpenarengatik:
|
|
|
Berdintsu seinalatu nahi du sanmieletako beste
|
hark
ere: San Miel ilberriko elurre, neguko ta maiatzerainoko elurre.
|
|
|
Nolanahi ere, martxoak bere euri eta eguzki, belar ugari ekartzen ere badaki, eta behiak larre irrikatan muuuka jartzen ere bai. Ederki biltzen du baserritarren batek ezarritako zigilua daraman beste esaera
|
hark
ere: Martxoak belarra, berak indar eta berak ihar.
|
|
|
Urtarrileko lehen hamabi egunak, zotalegunak, seinalatzen du garbi atsotitzak. Ez ote zuen egun hauen berri eman nahi beste harako esaera zahar
|
hark
ere: Urteberri zereki?
|
|
2020
|
|
|
Baina birao bat euskaraz entzunda egiten zituzten algarak kenduta, zergatik, zergatik isiltasun ia sakratua antzezpen baten aurrean? Ezagutzen nituen euskaldunen gaztelaniaz mintzatzeko zailtasunak, baina
|
hark
ere ezin zuen zuritu aspalditik egiten dudan galdera. Ez zeharo behintzat, euskaldunen antzeko isiltasuna gordetzen baitzuen publikoak gaztelania nagusi zen herrietan ere.
|
|
|
Ahizpak begiradaz eskerrak eman zizkiola iruditu zi  tzaion Mikelari, ezagun zuen
|
hark
ere ez zuela atsegin Juliaren senarra. Eskaileretan behera zihoazela entzun zituen Salusen hitzak, inongo disimulurik gabe bota zituenak:
|
|
|
Eta lana gogor eginez gero, hogeita hamar urte bete baino lehen izan zitekeen teniente. Medikuak txalotu egin zuen armadan boluntario sartzeko hartu zuen erabakia,
|
hark
ere ikusten zuen han etorkizuna izan zezakeela, eta esan ere egin zion, gizon adoretsua eta zuzena zara, seme, armadan merezi duzun bizitza izango duzu eta ohorea ere bai.
|
|
|
Marianne atsekabetu egiten du hartan erori izanak; atsekabetu, haiekin zerbait konpartitzen zuela uste izanak, haiek adiskidetasuntzat saltzen zuten merkataritza burtsa hartan parte hartu izanak. Institutuan uste izan zuen bera kapital sozial truke argi eta garbi horien gainetik zegoela, baina haren bizitza unibertsitarioak erakusten zuen ezen institutuan norbait harekin hitz egiteko prest egon izan balitz,
|
hark
ere beste edonork bezain gaizki jokatuko zukeela. Ez da inondik ere besteak baino hobea.
|
|
|
Zigarro bat piztu eta ondoko arbola baten beheko hosto batzuk birrintzen ari zelarik, atea zabaldu zen eta Eric etorri zitzaion ondora. Ericek barre konplize bat egin zuen hura ikustean, eta ipurdiz gora zegoen loreontzi baten gainean eseri eta zigarro bat piztu zuen
|
hark
ere.
|
|
|
Pisuak hezetasun arazoak ditu eta askotan hain hotz egiten du gauetan ezen Connellek bere arnasa ikusten baitu iluntasunean, baina Niall pertsona jatorra da behintzat. Belfastekoa da, eta
|
hark
ere arraroa irizten dio Trinityko jendeari, eta hori lasaigarria da. Connellek dagoeneko erdi ezagutzen ditu Niallen lagun batzuk, eta ikaskide gehienak ere bai, baina inor ez elkarrizketa taxuzko bat izateko modukorik.
|
|
|
–Izeba horrek afera nik baino hobeki ezagutzen eta
|
hark
ere...
|
|
|
Martineri, Beatrizekin eduki eztabaidak kontatu nizkion. Nahiz idealista irudi nire adiskideak ez zuen
|
hark
ere gero ederrago batean sinesten eta ustekabekoak aitortu.
|
|
|
–Olazabal anderea, zure baimenarekin neuk lagunduko diot Jagoberi lorategiraino, esan orduko, Manuelak aurrean zeraman Jagobe jangelako aterantz. Mari Gaboni begiratu zion eta iruditu zitzaion
|
hark
ere lasaitua hartu zuela, eta ez nolanahikoa.
|
|
|
Monteoliveteko azokaren ondoan bada paper denda bat kromoak saltzen dituena. Juaninek esan dit eta
|
hark
ere albuma ia bukatua du, Gentoren faltan. Hantxe ikusi omen du Gentoren kromo berri berri bat pezeta batean salgai.
|
|
|
Letek zer giro dagoen ematen du aditzera, eta zein zaila den berotasun horretan hotz eta lasai kantatzea. Belokiri egiten dion aipua dela eta, esan behar da
|
hark
ere giro barearen alde hitz egin zuela emanaldiaren aurkezpenean, besteak beste, Euskaltzaindiaren presentzia goretsiz: " Har dezagun ardatz moduan geure arteko liskarretan ez galtzeko, izan dadila batzeko".
|
|
|
Hain zuzen, hala amaren aldetik nola aitaren aldetik, familia abertzalea zen Leterena, eta horrek eragin zuzena izan zuen bere heziketan eta pentsamendu etikoan. Horrez gain, amaren anaia bat, Juan Jose, apaiza zen, eta
|
hark
ere bideratu zituen Xabierren irakurketak.
|
|
2021
|
|
|
uda igarotzera abiatzeko zorian gaude eta erabat sinetsita gaude udaldian pertsona egokia aurkituko dugula; ia bihozminik gabe bereizten gara begi biribileko lagunarengandik, ziur ziur egonik trenak pertsona egokiaren ondora eramango gaituela; eta laguna, halaber, ziur da berak beste horrenbeste aurkituko duela; auskalo zergatik, baina bat batean ziur gaude pertsona egokia udako oporretan aurkituko dugula. Joan doaz udako hilabete luzeak, aspergarriak eta bakardadean; gutun amaigabeak idazten dizkiogu lagunari; huts egindako enkontruaz kontsolatzeko, kontu handiz jasotzen ditugu familiako aspaldiko ezagunek edo senide zaharrek gutaz emandako aldeko iritziak, eta lagunari transkribatzen dizkiogu;
|
hark
ere antzeko gutunak egiten dizkigu, senide zaharrek haren adimenaz edo ederraz emandako aldeko iritziekin. Udazkenean, geure buruari aitortu beharrean gaude ez dela aparteko ezer gertatu; baina ez gaude ilusioa galdurik, udazkena iritsia baita, bizitasunez eta atseginez elkartzen gara berriz lagunarekin eta gainerako adiskideekin; pozarren barneratzen gara udazkenean, pertsona egokia, agian, kale kantoian izango dugu zain.
|
|
|
Etika eta erlijio kontuetan integrista hutsa. Izango zituen
|
hark
ere bere itzalguneak, baina haren portaera zurruna eta estua zen benetan, bere buruarekin behintzat, eta seme alabokin ere bai. Zorren bat zeukanean, hura kitatu arteko onik ez zuen izaten.
|
|
|
Amak bai, mingaina dantzariagoa zuen, eta bazekien gauzak taxuz azaltzen, eta bazekien orobat noraino heldu behar zuen. Ziur nengoen
|
hark
ere, behar ez zen hitzen bat itzurita, probatua zuela aitaren errebes hezurtsua. Aieru bat da, osaba astasuge honen aieru bat, ilobatxo, baina astasugeok askotan asmatzen dugu.
|
|
|
Zahar  tzera, berriz, erraz asma nezakeen bilakabidea: familia tradizional bateko etxeko jaun ohoretsua bihurtu gure bilauba, nahiz eta semeak emandako atsekabea bakardadean digeritu behar izan; ikasi zuen Gorriti
|
hark
ere, beste batzuek bezala, Trantsizioan zehar leun leun trantsitatzen, bere itzala lekuz aldatuz.
|
|
|
Baina garai hartan neuk ere ezin nezakeen pentsatu morroi
|
hark
ere ez zuela niri bidea libre uzteko batere asmorik.
|
|
|
Sei hilabete atzeragoko egunen aldartea non gorde, ezkutatu edo nora ihes egin ote duen galdezka. Hondartza inguruko pasealekutik behin eta berriz itsasora begiratu, eta ziurtatzea
|
hark
ere ez duela inondik inora sei hilabete atzeragoko aldarte bera. Iritsiko direla, badatozela, hortxe daudela guztia beste argi batez estaliko diguten egunak.
|
|
|
Eta zoriontsu zegoen hori sentitzeagatik. Bere ustetan, gai zen neska horretaz ez maitemintzeko, nahiz eta oraintsu arte neska berezia zela eta
|
hark
ere maite zuela pentsatzen zuen.
|