|
2001
|
|
|
Badira ezberdintasunak jatorrizko bertsioaren eta beste hizkuntzetan eskainitakoen artean, halere: alde batetik, funtsean testua berdina den arren, kontakizuna berridatzia izan da; eta bestetik,
|
euskarazko
liburua Jokin Mitxelenaren marrazkiaz horniturik agertu zen bezala, erdarazko bertsioetan Asun Balzolak eman die irudien bidezko bizia ipuineko protagonistei, alegia sorgin lardats samar bati, sorgintxoak hegan egiteko erabiltzen duen bigarren eskuko erratzari, eta bien gaiztakeriak jasan behar izaten dituztenei. Irakasleak dira den denak, hara!
|
|
|
Euskal liburugintzaren industria sendotzeko bidean, berriz, ekoizpen eta zabalkunde egiturei dagozkien irizpideak ere kontuan hartu behar dira: argitaratzaileen egituraren profesionaltasuna eta bideragarritasuna onartu eta hauei laguntzak bideratu behar zaizkie;
|
euskarazko
liburuen kostuak arintzearren, gurearekin lotutako inprimategientzaGari Berasaluze*
|
|
2002
|
|
|
Arinegi al zebilen zenbait gazte? Eta ea Arantzazun aholkatu ziren urratsak gehiegi handitu egin al zituzten batasun horren aldeko batzuek, eta herria inoiz
|
euskarazko
liburuak irakurtzen zituen herria beraiei jarraitu ezinik utzi.
|
|
|
Euskarazko produkzioaren maila oso txikia dela bonbardatzen da merkatuan, etengabe, baina hona beste datu bat: EAEn,
|
euskarazko
liburuaren erosleak 325.000 inguru dira, Euskal Herri osoan 400.000 erosle direla esan dezakegu.
|
|
|
Kopuru hori alderatzen badugu euskaldungoaren kopuruarekin, konturatzen gara
|
euskarazko
liburuen erosle proportzioa izugarria dela, kontuan har dezagun horiek ere gaztelaniaz edo frantsesez erosten dutela. Irakurle komunitate zale bat dugu beraz.
|
|
|
Ekoizpena ez da gehiegi, nik liburu bat aukeratze soilarekin gozatzen dut, liburu denda batera joate soilarekin, aukeratzeko eskaintza zabala izatea eskertzen dut, gero eta liburu eskaintza gehiago izan eta gero eta gehiago gozatzen dut liburua aukeratzean. Orain gutxi, idazle batek zioenez, orain hamar urte
|
euskarazko
liburu guztiak irakurri zitzakeen eta orain ezinezkoa zaio. Gaur egun zaila da, baina neurri batean badago nobedade gehienak inguratzea edo horien berri izatea; interesa duen irakurle bati gutxitan eginen dio ihes euskal nobedade baten berriak, gero liburu denak irakurri ez arren.
|
|
2003
|
|
|
Aitzakiak: egunen batean kontatu digute kritikari horietako batzuek zergatik ez duten borrokarik egin, haien medioetan,
|
euskarazko
liburuen kritikak gaztelaniazkoak bezain luzeak izan daitezen; bestalde, karaktere gutxirekin gauza duin samarrak egin daitezkeela erakusten dute A. Unanueren kritiketako batzuek, «Aizu!» aldizkarian.
|
|
|
Ez guri erantzunik edo konponbiderik eskatu. Guk
|
euskarazko
liburuak irakurri eta argitaratzen ditugu. Ez gara aztiak edo politikoak.
|
|
2004
|
|
|
Pauli Davilaren esanetan,
|
euskarazko
liburu haiek ez ziren ume askorengana iristen. Kontuan izan behar da Araban, ia Nafarroa osoan eta Iparraldean usainik ere ez zietela hartu, erdarak baitziren jaun eta jabe hezkuntzan.
|
|
2005
|
|
|
Argitaletxeetako profesionalak, horietako 20 bat Euskal Editoreen Elkartearen baitan bildu dira. Elkarteak
|
euskarazko
liburuen produkzioaren alde egiten du lan eta oraindik ez du kanona ezartzearen inguruko jarrera bateraturik adostu.
|
|
|
Jesus Moyak, berriz, jatorriz gasteiztarrak izan ziren Isunza eta Hurtado de Mendoza ahizpak XVI.mendean Burgosko Medina de Pomareko klaratarren komentuan izan zuten bizitzaz dihardu. Eta Jose Luis Barrio Moyak 1730eko ezkonsari gutun madrildar batean agertzen diren
|
euskarazko
liburu batzuen berri ematen du.
|
|
|
\ Gure etxeetan indarrez sartzen diren hedabideetan (telebista, irratia, prentsa, internet…) euskarazko eskaintza handitu behar da, gazteek, bereziki, aukera gehiago izan ditzaten kirola, musika informazioa edo bestelakoak euskaraz jasotzeko. Horretaz gain, jatorrizko ekoizpenaren zein itzulpenen bitartez,
|
euskarazko
liburuen, aldizkarien eta komikien eskaintza areagotzera egin behar da »gazteentzakoak, bereziki», gaztelaniaz dagoen eskaintzarekin lehiatzeko adinako kalitatea eta erakargarritasuna bermatuz.
|
|
2006
|
|
|
30en bat argitaletxek kaleratzen dituzte euskarazko lanak, Jorge Gimenezen esanetan, eta horietatik zortzi inguru dira testuliburugintzan dihardutenak, baina kaltea guztientzat litzateke. " Salmenta sareak jasango lituzkeen kalteen ondorioz,
|
euskarazko
liburu salmentak, oro har eta ez testuliburuenak soilik sekulako kolpea hartuko luke. Berez badaukagu toki txikia salmentan, pentsa toki hori murrizteak zer ekarriko ligukeen".
|
|
|
Frankismo garaian ireki zenuten denda, 1955ean. Aita, euskaltzalea,
|
euskarazko
liburuak saltzen jarduten zuena. Poliziak ere bisitak egin zizkizuen...
|
|
|
Jarri dezagun hori neurrian: ezin dugu pentsatu
|
euskarazko
liburu bati mundu mailako promozioa egin behar zaionik, baina ezin zaio hiri baten mailako promozioa egin. Ez da, ahal dela, euskal komunitatearen promozioa egin behar, etxean oihartzuna izatea nahi badugu.
|
|
|
Euskarazko liburugintzan falta dugu gure bezeroa behar bezala tipifikatuko duen azterketa bat. Ez dakigu euskaldunak,
|
euskarazko
liburuak kontsumitzeko gai denak, zein joera duen. Laginak ez du hizkuntzaren irizpiderik hartzen.
|
|
|
Ez dago alderatzerik ere. Areago, askotan
|
euskarazko
liburu baten egile oso ezagunaz galdetzen diozu saltzaileari eta ez du ezagutzen.
|
|
2007
|
|
|
Congostok dio
|
euskarazko
liburuen eskaera badagoela, baina txikia: «ONCEn, euskaraz irakurri nahi dutenen irakurle kopurua murritza da.
|
|
|
Oraindik orain, euskaraz ahots sisteman 300 liburu inguru daude eta braillez idatzita gutxiago. Gure liburutegia
|
euskarazko
liburuz hornitu nahi dugu eta Eusko Jaurlaritzak asmo bera du. Gaztelaniaz 4.000 liburu badaude, euskaraz 1.000 egon daitezen da xedea, nahiz eta gaztelaniazko irakurle kopurua askozaz ere handiagoa izan.
|
|
|
Jesukristoren miraria, helduentzako
|
euskarazko
liburu ilustratu bat!
|
|
2010
|
|
|
Baina ekintza nagusia Kritika Sarien bezperan egitekoa zuten lau kritikariek. Ohar bidez,
|
euskarazko
liburuentzako saria Kirmen Uriberen Bilbao New York Bilbao eleberriak eta Larrearen poema liburuak jaso zutela zabaldu zuten. Amua irentsi eta Euskadi Irratian eta Noticias taldeko komunikabideetan horrela argitaratu zuten berria.
|
|
2013
|
|
|
Hernani, Markina Xemein eta Ziordia, euskararen ezagutza eta erabilera maila ezberdina duten hiru herritako liburutegietara gerturatu gara, eta errealitate bera aurkitu dugu hiruretan: umeek
|
euskarazko
liburuak hartzen dituzte, eta liburutegietan gehien kontsumitzen dutenek aldiz, 50 urtetik gorakoek, gaztelaniazkoak.
|
|
|
Best-sellerrak behintzat bai, Harry Potter-en liburuak dira adibidea. Gainerako hizkuntzetara bezain azkar itzuli ziren euskarara, eta irakurri egin ziren, liburutegian dauden Harry Potter-en
|
euskarazko
liburuak asko erabili dira, sumatzen da esku ugaritik pasa direla".
|
|
|
Erdarazko irakurgaien eskaintza handiagoa izanagatik, euskaraz aniztasuna badela gogoratu du Igor Idoetak, eta garai batean
|
euskarazko
liburuak batez ere euskal literaturara mugatzen ziren arren gaur egun itzulpen ugari dagoela. Orduan, zergatik mailegatzen dute euskaldunek nagusiki erdaraz?
|
|
|
Joera orokor hauei aurre egin nahian, erakustokietan
|
euskarazko
liburuei leku berezia egiten saiatzen dira sarri liburuzainak, euskarazko nobedadeak bistaratzen edota liburu proposamenen karteletan erdararekiko oreka bilatzen. Markina Xemeinen, irakurketa gomendioak egiten dituzte inguruko herriekin batera (Ermua, Iurreta, Durango, Ondarroa) eta gomendio gehienak euskaraz izan daitezen ahalegintzen dira.
|
|
|
Markina Xemeinen, irakurketa gomendioak egiten dituzte inguruko herriekin batera (Ermua, Iurreta, Durango, Ondarroa) eta gomendio gehienak euskaraz izan daitezen ahalegintzen dira. Hernanin,
|
euskarazko
liburuak baino proposatzen ez dituen gida-liburu bat kaleratzen dute, herriko euskara elkartearekin elkarlanean. Inprimakiak banatzen dituzte irakurleen artean eta horien gomendioak, euskarazkoak, Hernaniko Kronikan plazaratzen dituzte hilean behin, irakurlearen iruzkinarekin;" herritar gutxi animatu da oraingoz".
|
|
2015
|
|
|
Zazpikaleetako Verdes. Beste askoren artean, Pott bandakoen liburu denda kuttuna izan zen eta frankismotik ateratzen ari zen hiriarentzat paper garrantzitsua jokatu zuen honek ere
|
euskarazko
liburuak zabaltzeko.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen inposizioa ere entzun behar izaten dugu… Hemen azken 500 urteetan inposatu den hizkuntza bakarra gaztelania da. San Inazioren bizitzari buruzko
|
euskarazko
liburua argitaratzea debekatu zuten XVIII. mendearen amaieran; euskarazko libururik ez zegoen argitaratzerik hemen… eta hori baino lehenagoko eta ondorengo beste hamaika adibide ere badira.
|
|
|
Euskararen inposizioa ere entzun behar izaten dugu… Hemen azken 500 urteetan inposatu den hizkuntza bakarra gaztelania da. San Inazioren bizitzari buruzko euskarazko liburua argitaratzea debekatu zuten XVIII. mendearen amaieran;
|
euskarazko
libururik ez zegoen argitaratzerik hemen… eta hori baino lehenagoko eta ondorengo beste hamaika adibide ere badira.
|
|
2020
|
|
|
" Benetan balore politiko bat zeukatelako", dio Atxagak. Euskal literaturarekin gauza bera gertatzen dela uste du, gizarteak onartu ez ezik babestu ere egin dituela
|
euskarazko
liburuak. " Euskararen balio politikoa oso posizio fuertea da, non eta eusten diogun.
|
|
2021
|
|
|
Bestetik, jendeak gehiago irakurtzea nahi baduzu zuk eskaini behar duzu zerbait hobea. Euskal Herrian, hain justu, bada publiko bat nahiko militanteki erosten dituena
|
euskarazko
liburuak, euskal idazleenak behintzat, igual itzulpenak gutxiago, baina ez dut uste arazoa jendea denik. Gehiago da kulturalki zer posizio ematen zaion itzulpengintzari, eta horren arduradun direnek zelako bultzada ematen dioten.
|
|
2022
|
|
|
Euskaraz idatzitako liburuak ere arras guti ziren. Etxezaharretak oroitzen du Bordaleko unibertsitatean bideraturiko Langue, litterature et civilisation basque [Euskal hizkuntza, literatura eta zibilizazioa] kurtsoan eskaitzen zituztela
|
euskarazko
liburuak: " [Pierre Narbaitzen] Kattalinen gogoetak, Xaramela, Otsobiren alegiak, Tournier Lafitten hiztegia, kasik fitsik, praktikan ez zelako euskarazko libururik denbora horretan".
|
|
|
Etxezaharretak oroitzen du Bordaleko unibertsitatean bideraturiko Langue, litterature et civilisation basque [Euskal hizkuntza, literatura eta zibilizazioa] kurtsoan eskaitzen zituztela euskarazko liburuak: " [Pierre Narbaitzen] Kattalinen gogoetak, Xaramela, Otsobiren alegiak, Tournier Lafitten hiztegia, kasik fitsik, praktikan ez zelako
|
euskarazko
libururik denbora horretan". Terra nullius batetik datozela dio Bordak.
|
|
2023
|
|
|
Baina zehaztapen gehiago ongi etor dakioke Hegoaldeko txokoren batean euskaraz erosoago bizi den herritarrari, imajina dezan zer nolakoa den Ziburuko egoera kulturaren esparruan: eskualdean ez dago
|
euskarazko
liburuak egiten dituen dendarik, Baionara edo Irunera joan behar du bertako jendeak. Areago:
|