|
2007
|
|
|
Euskararen erabilera eta bilakaera, luzaroan nagusitu den mugazgaindiko lankidetzaren ahultasunari lotuak daude. Izan ere, azken urteetaraino, batez ere frantses Estatuak, Akitaniako Eskualdeak eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusiak begi txarrez ikusten zuten" atzerriko" erakunde publiko batek dirua eman zezan ikastola bat eraikitzeko,
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko ala eskolatik kanpoko jarduerak euskaraz eskaintzen dituen elkarte bat laguntzeko. Susmoa zen nagusi; are eta gehiago jakitean hizkuntza komunitate bereko zati bat ordezkatzen zuen erakunde batek" Frantziako barne gaietan" bere sudurra sartzen zuela.
|
|
2008
|
|
|
37 Hau ez da balorazio kualitatibo bat, objektiboki neur daitekeena baino: abandotarrak ez zuen lortu Azkuek 18881903 epean atera zituen adina
|
euskarazko
liburu argitaratzea, Azkuek bezala euskara hutsezko aldizkaririk sortzea, Azkuek beste pertsonari euskara irakastea, Azkueren hiztegiaren pareko bilketa lanik egitea, Azkuek adina antzezlan idaztea, edota Azkuek beste harreman egitea Euskal Herri osoko kultur eragileekin.
|
|
2011
|
|
|
Nik dakidala, teknika kualitatiboetan oinarritutako lehen ikerketa soziolinguistiko aplikatua 1991 urtean argitaratu zen. Hain zuzen ere, Marije Lezetak eta Elena San Martinek Giro Urbanoko gazteak eta
|
Euskara
liburua argitaratu zuten.
|
|
|
Gure datuen arabera, 1983 urtean kaleratu zuen Eusko Jaurlaritzak unibertsitate mailako
|
euskarazko
liburu argitaratuentzat berariazko diru-laguntza deialdia640 Aurretik euskaraz argitaratutako liburuak finantzabide publiko gabe atera ziren: UEUren hasiera urteetako liburuak, esate baterako, Banco de Vizcayak inprimatzen zituen, beste argitaletxe batzuek harpidetza hobesten zuten, eta harpidedunek eusten zieten argitalpen proiektuei.
|
|
|
Anaitasuna). Horretaz guztiaz gainera, Zarauzko Itxaropena argitaldariak
|
euskarazko
liburuak argitaratzen zituen baita frantziskotarren argitaletxeak ere. Ikus dezagun zer zioen Villasantek:
|
|
|
Arazoen artean aipatzen zituen: argitaletxeen espontaneotasuna
|
euskarazko
liburuak argitaratzean, argitaletxeen kontserbadurismoa argitalpen proiektuetan, literatura gazteari bizkarra ematen ziona (adb. Arestiren lanei bizkarra ematen ziena), liburu erosleen militantziaren mugak («gehienetan euskal liburuaren erostuna lehenengo abertzale zaharra da, liburua, euskaltzaletasunak eraginda eta ez irakurtzeko asmoz erosten duena» (Arregi, 1969b: 7)), merkatuaren saturazioa betiko idazleak betiko gaiez aritzen zirelako484, liburuak argitaratzeko inongo planifikaziorik ez egotea, ezta liburuaren politika argirik ere, eta abar.
|
|
|
Arestian aipatu moduan, bigarren testua bera hil osteko Politikaren atarian liburuan argitaratu zen, eta bertan jasota datorrenez, Arregik berak irakurri zien 1969ko uztailean Urnietako taberna batean bere editorialeko taldekideei. Izan ere, Arregi euskal liburugintzaren planteamendu teorikoetatik harago joan zen, eta beste zenbait kiderekin batera Lur argitaletxea sortu zuen 1969an485 Lurrek
|
euskarazko
liburuak argitaratu zituen. Paulo Iztuetak dioenez, Lur argitaletxearen proiektuak liburugintzaren esparruko amateurismoa gainditu nahi zuen argitaletxea izan zen (Iztueta, 2001:
|
|
|
Hala, euskarazko katekesia emateko liburuak, argitalpen baimen faltsuekin eta klandestinoki inprimatuta gauez banatzen ziren. Unzurrunzagak
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko asmoan ez zuen etsi, bertako probintziako agintariengandik baimenik lortu ez arren.
|
|
|
1947ko irailean, P. Rocamora Espainiako Prentsa eta Propaganda zuzendari orokorra Zarautzera oporrak igarotzera joan zela aprobetxatuz, Jose Artetxe eta biak harekin bildu ziren «poema erlijioso eta folkloriko batzuen argitalpen lizentzia eske», baita lortu ere187 Beraz, ordutik Itxaropenak
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko garai berri bati ekin zion. 1948 urtetik aurrera Salbatore Mitxelenaren lanak, Basarrirenak eta Orixeren Euskaldunak (1950) poesia lanak argitaratu zituen, baita prosa lanak ere, Yon Etxaideren Alos torrea eta abar.
|
|
2013
|
|
|
1954an egin zuten Antonio Arrue euskaltzain, euskararen alde eginak zituen merituengatik baino gehiago egin zitzakeenengatik, besteak beste,
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko eta biltzarrak egiteko baimenak lortzen eman zezakeen laguntzagatik; karlista tradizionalista izanik, euskaltzale gerra galtzaileek ez zituzten adiskideak eta harremanak zituen erregimenean norbait zirenen artean, bera ere izan baitzen norbait Francoren erregimenaren baitan. Alfonso XIII.a erregeak 1926an sorturiko Meritu Zibilaren Ordenaren domina eman zioten 1964an, Espai...
|
|
2017
|
|
|
Euskararen inposizioa ere entzun behar izaten dugu… Hemen azken 500 urteetan inposatu den hizkuntza bakarra gaztelania da. San Inazioren bizitzari buruzko
|
euskarazko
liburua argitaratzea debekatu zuten XVIII. mendearen amaieran; euskarazko libururik ez zegoen argitaratzerik hemen… eta hori baino lehenagoko eta ondorengo beste hamaika adibide ere badira.
|
|
2019
|
|
|
|
Euskarazko
liburuak argitaratzea benetako sufrikarioa zen argitaletxeentzat. Itxaropenak, adibidez, Gregorio Mújicaren Peŕnando Amezketaŕa (1927) umorezko liburuaren datarik gabeko hirugarren edizioa egin zuen, gerraurrekotzat saltzeko asmoarekin.
|
|
|
Belaustegigoitiaren txostenak 21.000 pezetako partida, diru asko zen garai hartan? proposatzen zuen
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko, euskarazko aldizkariak hobetzeko eta euskarazko literatura lehiaketak antolatzeko, besteak beste, horren kudeaketaren ardura Euskaltzaindiaren esku utzita. Baina Euskaltzaindia sortu eta abian jarri zenerako jeltzaleek boterea galdu zuten eta Liga Monárquica alderdi espainolista nagusitu zen Bizkaiko Aldundian.
|
|
|
1978an, Euskerazaintza Euskeraren Erri Akademia sortu zuten Arantzazun gauzatzen hasitako batasunaren aurkakoek; Lino Akesolo izan zuen aurreneko presidentea, Augustin Zubikarai aurreneko zuzendaria. Lau urte geroago, 1982an, Euskaltzaindia, el batua y la muerte del
|
euskera
liburua argitaratu zuten Bixente Latiegik eta Dunixi Oñatibiak, Kardaberaz Bazkunaren enkarguz. Baina gero eta eragin eta oihartzun murritzagoa izan zuten gizartean Euskerazaintzak eta, oro har, euskara batuaren aurkako adierazpen guztiek.
|
|
|
Legutio udalburuaz gain, Urrunaga, Goiain eta Elosu herriak ere batzen ditu udalerriak, Gasteiztik 15 kilometro ingurura. Alderdi horretako euskara aztertzen aritu ziren Iñaki Carrera eta Imanol Garcia eta, hainbat urtetan egindako ikerlanaren ondorioz, Legutiano aldeko
|
euskara
liburua argitaratu zuen Arabako Aldundiak 2005ean. Harrezkero hamahiru joan badira ere, susmoa dut lana ez dela ezaguna, ez Araban eta ez Euskal Herrian.
|
|
|
Argi da, beraz, 1766ko azaroaren 13tik aurrera Rada Etxeak ere ez zuela
|
euskarazko
libururik argitaratzeko baimenik. Eta ez, agidanez, asmorik ere.
|
|
2020
|
|
|
Testuinguru horretan, BERRIAk eta Elkar argitaletxeak kanpaina bat sustatu dute, «euskal liburua ikusarazten jarraitzea» helburu. Egitasmo hori euskal argitaletxeen parte hartzeari esker gauzatuko da; izan ere,
|
euskaraz
liburuak argitaratzen dituzten argitaletxe ugariren liburuak salgai jarriko dira: Alberdania, Denonartean, Desclee, Elkar, Erein, Harriet, Igela, Katakrak, MeettokMezulari, Pamiela, Susa, Travel bug, Ttarttlo, Txalaparta, Xarpa books.
|
|
2021
|
|
|
1954an egin zuten Antonio Arrue euskaltzain, euskararen alde eginak zituen merituengatik baino gehiago egin zitzakeenengatik, besteak beste,
|
euskarazko
liburuak argitaratzeko eta biltzarrak egiteko baimenak lortzen eman zezakeen laguntzagatik; karlista tradizionalista izanik, euskaltzale gerra galtzaileek ez zituzten adiskideak eta harremanak zituen erregimenean norbait zirenen artean, bera ere izan baitzen norbait Francoren erregimenaren baitan —Alfonso XIII.a erregeak 1926an sorturiko Meritu Zibilaren Ordenaren domina eman zioten 1964an, ... 836)
|
|
|
«Ordura arte, gure estrategia zen lizentziak erostea eta erabiltzaileen eskura jartzea. Konturatu ginen
|
euskarazko
liburuak argitaratzen dituzten argitaletxe batzuk, bereziki, ez zutela ikusten eLiburutegia jorratu beharreko arlo gisa. 2019an ahalegina egin genuen argitaletxe horiekin, liburuak formatu digitalera ekartzeko».
|