|
2003
|
|
|
Manex Goihenetxek erakutsi duenez, Ipar Euskal Herrian, XVI. mendetik Frantses Iraultzara arte, liburu gehiago argitaratu ziren euskaraz frantsesez baino (90 euskaraz, 73 frantsesez eta 9 beste hizkuntzatan). Baina
|
euskarazko
liburu produkzioa, ia osotara gai erlijiosoen ingurukoa zen (90 liburutik 83), frantsesez orotariko gaiak lantzen ziren bitartean (literatura, zientziak, testu juridikoak, historia lanak,...). Epealdi horretan, Manex Goihenetxeren arabera, euskaraz ez zen propioki historia generoko lanik argitaratu (ikusi ditugun zeharkako historia aipamentxoak, eta eskuizkribu mailan geratu zen Etxeberri Sarakoa... Kontraerreformako Eliza katolikoak, protestantismoaren mehatxua ikusi ostean, serioago hartu zuen herritarren hezkuntza erlijiosoa.
|
|
|
«Euskalerria eta euskera ezer izango baldin badira oraintxe loratzen doan gizaldiaren esku dago»14 Lau dira fenomeno horren adierazleak:
|
euskarazko
liburu produkzioaren hazkundea, euskal prentsaren garapena, euskalduntzeko eta alfabetzatzeko prozesuek hartutako indarra eta ikastoletan matrikulatutako haur kopuruaren igoera. Frankismoak eskaintzen zituen zirrikitu gero eta handiagoek ahalbidetu zuten aldaketa hori, baina ezin dugu ahaztu, besteak beste, utzitako oinordetza.
|
|
2005
|
|
|
Argitaletxeetako profesionalak, horietako 20 bat Euskal Editoreen Elkartearen baitan bildu dira. Elkarteak
|
euskarazko
liburuen produkzioaren alde egiten du lan eta oraindik ez du kanona ezartzearen inguruko jarrera bateraturik adostu.
|
|
2011
|
|
|
Era berean, unibertsitate mailako liburu produkzioa ere urte berdinetan hirukoiztu zen (22tik 63ra pasatu zen). Ondorioz unibertsitate mailako
|
euskarazko
liburu produkzioaren proportzioa euskarazko liburugintzaren baitan ez zen igo, eta% 6koa izan zen bai 1979 urtean bai 1990 urtean ere (ikus 17 taulako emaitzak).
|
|
|
Zehazki antzeman ditugun bost ezaugarri nagusitan zentratuko gara: lehena, unibertsitate mailako testugintza sendotzeko lehen diru-laguntza publikoen agerpena; bigarrena, unibertsitate ofizialen
|
euskarazko
liburu produkzioaren agerpena, hirugarrena, goi mailako euskarazko produkzioari euskal kulturgintzak eusten ziola, laugarrena, goi mailako argitalpenak zituzten argitaletxeen dibertsifikazioa, eta bosgarren eta azkena, itzulpen lanen eskasia (eta Klasikoak bildumaren sorrera).
|
|
|
UPV/EHUk lehen liburua euskaraz 1984 urtean plazaratu zuen eta lehen itzulpena 1990 urtean. Deustuko Unibertsitateak, berriz, lehen liburua UPV/EHUk baino lehen atera zuen (1980an), baina lehen itzulpena 1994 urtera arte atzeratu zen641 Ingumako datuen arabera, urte tartean unibertsitateek goi mailako
|
euskarazko
liburu produkzioaren% 13 kaleratu zuten (ikus 18 taula).
|
|
|
UEUren hiru hamarkadako ekimen editorialak batez beste unibertsitate mailako euskarazko liburuen laurdena ekoitzi du. Hasierako urteetan bere argitaletxea nagusi zen, unibertsitate mailako
|
euskarazko
liburu produkzioaren gehiena berak ateratzen baitzuen. Baina 80ko hamarkadatik aurrera, unibertsitate mailako testugintza UEUtik kanpo ere ekoizten hasi zen, gero eta argitaletxe gehiagok kaleratzen zituzten mota honetako argitalpenak, eta horren ondorioz euskarazko goi mailako liburugintzak ondoko urteetan hazkundea ezagutu zuen.
|
|
|
54). Horregatik atal honetan, ezin dezakegu hamarkada osoko euskal liburugintza xeheki aztertu eta deskribatu,
|
euskarazko
liburuen produkzioa zabalegia baitzen (hizkuntza handietan egindako produkzioarekin alderatuta, urriegia bazen ere). Beraz segidan goi mailako euskarazko liburugintza zertzelada lodien bidez agertuko dugu, eta ondoren euskarazko lehen argitaletxe unibertsitarioan zentratuko gara:
|
|
2013
|
|
|
Duela bost urte, 2008an, goia jo ondoren 2.597 titulurekin, azken urteetan beheraka egiten ari da
|
euskarazko
liburuen produkzioa, pixkanaka pixkanaka bada ere, Joan Mari Torrealdaik Jakin aldizkariaren 198 zenbakian Euskal liburugintza 2012 izenburua duen azterketan emandako datuen arabera. 2012an 2.005 titulu argitaratu ziren, 2011n baino 241 gutxiago.
|