|
2000
|
|
|
Blazquezek
|
euskara
ez jakitea deitoratu zenuten. Zu zeu ez zara euskara praktikatzeagatik nabarmendu ere.
|
|
|
Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman. Euskal Herria
|
euskara
ez dakiten euskaltzaleez gainezka dago, eta, kuanto, baita erdalzale diren euskaldun askoz ere. Euskal Herriko eliztarren adina 45 urtez gorakoena da eta hala ere, jende gehiena, elizaz ezkontzen da.
|
|
|
Baina hona hemen horren guztiaren muga: . Zer leku emanantiabertzale diren euskaldunei?? 8 Edo
|
euskara
ez dakiten abertzaleei. Ezin erantzun.Impassean gaude, Buesari egurra ematea gauza erraza zen neurrian, zer gertatzen daBuesaren antzeko politika daraman Oliveri euskaldun petoarekin?
|
|
2001
|
|
|
Frankotan ezinbestean, erdaldunekin ari ginelako eta erdaldun horiek
|
euskara
ez zekitelako eta gu txikiak ginelako; euskara jakiteaz gainera, erdararen bat ikasia genuenez gero, gu izaten ginen, eta gu izaten gara orain ere, besterekin erdaraz mintzatzen garenak. Zenbait gauza, eta ez dira nolanahiko gauzak, beti gure artean erdaraz agertu izan dira.
|
|
|
Ibarretxek korrika eta presaka ikasi omen zuen euskara, eta barre egin zioten erdal komunikabidetan. Baina orain badira bi lehendakarigai,
|
euskara
ez jakin, ez ikasteko asmorik daukatenak. Errealitate hau ezin da ahaztu.
|
|
|
Euskal gizartearen parte bat euskararen kontra jartzeko bidean, batez ere bi elementu darabiltzate: batetik,
|
euskara
ez dakitenen kontrako diskriminazioa dagoela sinetsarazi nahi eta hori konpontzeko bideak ezartzea euskara zokoratzeko (adibidez, Sanzen bidez egiten ari direna); bestetik, euskara eta, batez ere, euskalgintza ETArekin lotu, horrela euskararen gizarte eragileak desegiteko" arrazoiak" ezarriz (komunikabideen eta Garzonen bidez egiten ari direna).
|
|
2002
|
|
|
Horretarako,
|
euskara
ez dakiten irakasleek, saileko interesak, era zinikoanerabiliko dituzte egiazko diskriminazioa justifikatzeko, berentzako onartezina den politika moldea irakasle elebidunei inposatzen saiatzen dira?. Politika molde horren ondorioz, bi irakasle mota garatu dira unibertsitatean:
|
|
|
Ikerketaegiten duen, edo egin duen?
|
euskara
ez dakien irakasleinternazionalizatuak, alde batetik; eta hizkuntza landuz klaseak ematendituen bertako irakasle lokala, bestetik.
|
|
|
Gehienek markatutako norabidea hauxe da: alde batetik, egunerokotasunak dakartzan arazoei aurre egiteko ekimen ezberdinak bideratzea; beste alde batetik,
|
euskara
ez dakiten irakasleek inposatutako ghetto bantustanaren eremua onartzea. Normalki, irakasle horiek, goi mailako boterean euskara ez dakiten irakasleen errekonozimendua bilatuko dute,, irakasle onak?
|
|
|
alde batetik, egunerokotasunak dakartzan arazoei aurre egiteko ekimen ezberdinak bideratzea; beste alde batetik, euskara ez dakiten irakasleek inposatutako ghetto bantustanaren eremua onartzea. Normalki, irakasle horiek, goi mailako boterean
|
euskara
ez dakiten irakasleen errekonozimendua bilatuko dute,, irakasle onak, direla erakusteko asmoz.
|
|
|
Konklusio gisa: irakasle elebidun gehienak eramandako jardunbide praktikoa edo estrategia
|
euskara
eZ dakiten irakasleen estrategiaren osagarriaizan da.
|
|
|
Jakina, euskararen normalizaziorako dinamika horrek euskara ez dakitenirakasleen estatus linguistikoa ukitzen du, euskalduntzea denon arazoa dela.planteatuz. Euskararen normalizazio prozesuan
|
euskara
ez dakitenek ulertzeko gaitasuna eduki lukete hasieran. Progresiboki, EHUko irakasle guztiek gaitasuna eduki lukete erkidegoko bi hizkuntzetanirakaskuntza emateko.
|
|
|
Euskararen adarrarekiko dauden hutsuneak, unibertsitateko plangintzarileporatuko liokeen politika berriak, irakasle elebidunen eskubideei emangolieke lehentasuna, irakasle elebidunen eskubide eta eginbeharrak definitukolituzkeen, arauketa berria? eskatuz, aspalditik
|
euskara
ez dakiten irakasleen eskubide eta eginbeharrak arautu dituzten modura?. Euskara hutseanlan egiten duten irakasleen kontratuen ezabaketa ere eskatu beharkogenuke, ghettoaren aldeko, harrapagailu?
|
|
|
Unibertsitate ofizialak duen ereduak, zeinak ezker eta eskuma zabaladituen?
|
euskara
ez dakiten irakasle pilo bat kontratatu ditu, barnekodemokrazia errepresentagarriaren erakundeak kontrolatzen ditu, barnekodinamikak eta irakasleriaren promoziorako irizpideak inposatu dizkigu, bere intereserako diren sartze/ esklusio dinamikak ezarriz, eta ohituraendogamiko, pribatizatzaile eta baztertzailea funtzionamendu arrunteansendotuz. Gainera, irakasle elebidunek egindako ghettoaren aldekodinamikak proiektua bideratzeko behar dugun, giza errekurtso minimoa, gutxitu du.
|
|
|
emititzeko irratia sortzea zen. Eduki batzuk frantsesez sartu dituen arren, ez dute garrantzi handia programazioan eta, batez ere,
|
euskara
ez dakitenekin elkarrizketek edo laguntzaileen parte hartzeek osatzen dute erdarari dagokion tartea.
|
|
|
Dinamika horren ondorioz, indibidualismo, korporatibismo eta elkartasun ezarekin batera, erdal irakasle hutsaren" zentralitatea" ezarri dute
|
euskara
ez dakiten irakasleek unibertsitatearen oinarrian; funtzionamendu arruntae rdara hutsean ziurtatuz eta irakasle elebiduna ghetto bantustan baten eremuan bigarren motako irakasle bihurtuz. Halaber, euskal irakasleak boteredinamika ren periferian kokatuz. Horrela, unibertsitate estatalak pilaturiko dinamika historikoak euskara ez dakiten irakasle pila bat kontratatu ditu, unibertsitatearen euskalduntzea ezinezko bihurtuz.
|
|
|
Dinamika horren ondorioz, indibidualismo, korporatibismo eta elkartasun ezarekin batera, erdal irakasle hutsaren" zentralitatea" ezarri dute euskara ez dakiten irakasleek unibertsitatearen oinarrian; funtzionamendu arruntae rdara hutsean ziurtatuz eta irakasle elebiduna ghetto bantustan baten eremuan bigarren motako irakasle bihurtuz. Halaber, euskal irakasleak boteredinamika ren periferian kokatuz. Horrela, unibertsitate estatalak pilaturiko dinamika historikoak
|
euskara
ez dakiten irakasle pila bat kontratatu ditu, unibertsitatearen euskalduntzea ezinezko bihurtuz. Gainera, testuinguru horretan, irakasle despedituen auzian, hain lotsagarri izan den irakaslego propioa defenditu dutenen aurkako irtenbide errepresibo eta militarizatuak kontsolidatu egin ditu aipatutako balio eta jarduera guztiak.
|
|
2003
|
|
|
Ez zara horretaz ohar  tzen ala? Euskararen alde bermatzen diren anitzek
|
euskara
ez dakite eta ez dute ikasteko kemenik ere erakusten. Zuen lurralde zatian, modatik kanpo dagoelako gaurkoan, armatua ez baina borroka aski zaiela irudi du.
|
|
2004
|
|
|
Beharbada hemen maila batean edo bestean erabiltzen ziren hizkuntzetan euskara maiteena, bihotzekoena, kuttunena zen, edo nahi baduzue, etxekoena; baina etxetik irten ahala eta beste beharretara eratzen ginenean, hasten ginen berehala beste hizkuntzaren bat erabiltzen, honetarako edo hartarako. Frankotan ezinbestean, erdaldunekin ari ginelako eta erdaldun horiek
|
euskara
ez zekitelako eta gu txikiak ginelako; euskara jakiteaz gainera, erdararen bat ikasia genuenez gero, gu izaten ginen, eta gu izaten gara orain ere, besterekin erdaraz mintzatzen garenak. Zenbait gauza, eta ez dira nolanahiko gauzak, beti gure artean erdaraz agertu izan dira?. 121
|
|
|
Maila indibidualean, hizkuntza normalizazioaren helburua pertsonen hizkuntza egoera hobetzea da. Hau da, euskararen aurka dauden pertsonak euskararen alde egongo diren pertsona bilakatzea,
|
euskara
ez dakiten pertsonak euskaldun izatea, euskara trakesdunak osatzea eta abar. Oso kontuan izan behar dugu, hizkuntza hiztunez (pertsonez) osatua dagoen hizkuntza komunitatea dela, eta hizkuntzaren normalkuntzak hiztunen normalkuntza eskatzen duela.
|
|
|
–Zer leku eman antiabertzale diren euskaldunei?? Edo
|
euskara
ez dakiten abertzaleei. Ezin erantzun.
|
|
|
Horra, bada, gordin gordin, atal honetako mintzagaiaren gakoa: politika abertzalearen aurkako euskaldunak versus
|
euskara
ez dakiten abertzaleak. Ezin omen zaio erantzun kontraesan garratz horri darion itunari.
|
|
|
Garaiko datu estatistiko en arabera, Bilbaoko hiritaren artean euskaldunak halako bi dira abizena es painola dutenak, 3.537 erdaldun 1.724 euskaldunen aurkez (21). Orobat, eskola nazionaletako maisu maistrak gero eta gehiago dira Bizkaian, 1894ko datu estastitikoen arabera, euskal abizenekoak 154 eta erdal abizenekoak, al diz, 129 Baina euskal abizenekoen kopuru hori oraindik areago murriztu be har da, baldin kontuan hartzen bada, horietako batzuek, Espainian jaiotakoak izaki, Euskal Herria mespresatu egiten dutela,
|
euskara
ez dakitela, edo, jakin da ere, gorrotoa diotela: «Total, que son muy contados los que(...) son biz kainos de naturaleza y en ideas, y los únicos en rigor que Bizcaya debiera sos tener para educar a sus hijos» (22).
|
|
2005
|
|
|
Baziren Hegoaldean lau probintziak, eta horiek orotara 500.000 jende bazituzten, eta hemen beharbada 200.000 bat, edo gutiago. Hegoaldean %20 bat bazen
|
euskara
ez zekienik, gelditzen ziren 400.000 euskaldun, hemendik eman dezagun 150.000 euskaldun, beraz bien artean 550.000 Orain 700.000 gara. Gertatzen dena da jendea etorri dela kanpotik eta orduan euskalduna %75 baldin bazen, orain %30 da.
|
|
|
EAEko irakasle batzuek itxialdia hasi dute euren lanpostua galtzeko zorian egon litezkeelako –nik, ikusi are, ez dut sinestuko,
|
euskara
ez jakitearren. Zenbait komunikabide arineketan joan dira haiengana, bozgorailua eskaintzera.
|
|
|
Euskara kontuan handik hona asko aldatu dira gauzak, onerako. Nik uste oraingo gurasoek badakitela
|
euskara
ez jakitea beren seme alabentzat kaltegarria dela. Orduan ezertarako ez zuela balio eta errazki uzten zen bazterrean.
|
|
|
Baina Edmea zalantzaz zegoen: baserriko solairuan Ikerrek bi astez ezkutatu zuen Ternuaren antzera, erresistentzian sarturiko gazte gehienek
|
euskara
ez zekiten eta barra barra espainolez mintzo ziren edo frantsesez, ikaragarriko kastelar aieruarekin. Pistola hartzea erosoagoa zen nonbait euskara biziarazteko, hizkuntza berreskura eta erabiltzea baino!
|
|
2006
|
|
|
Baina Jaurlaritza eta hainbat sailburu, Gasteizko Parlamentua... gai al dira dema nagusi horri aurre egiteko? Ezinezkoa...
|
euskara
ez dakitelako; eta ikasteko motibazio nahikoa erakutsi ez dutelako. Ez al da, motibazioarena Jaurlaritzaren beraren lehen erronka?
|
|
|
Laguntza horren helburua bikoitza da: alde batetik,
|
euskara
ez dakiten ikasle etorkinei berariazko laguntza eskaintzea, hizkuntza eta komunikazio trebetasunak lehenbailehen eskura ditzaten; eta, bestetik, ikasle horiek Euskal Hezkuntza Sisteman sartzen laguntzea, eskolan eta gizartean lehenbailehen eta ahalik eta baldintza onenetan integra daitezen lortzeko.
|
|
2007
|
|
|
Nahitaez, frantses kulturak frankofonia sortzen du eta elkartasun bat lotzen frantsesa darabilten herrien artean. Gauza bera gertatzen da euskal kultura eta euskal nortasunaren artean, baina molde militante batean. eta bizimolde kulturala nolazbait hizkuntza baino indartsuago da euskaltasuna pizteko et biziberritzeko.
|
euskara
ez dakiten anitzek beren burua" eusNortasun 2005 inkestan ikertu da herritarrentzat zer den euskal kultura. Galdea zen:
|
|
|
• Unibertsitate eta Lanbide Heziketaren eskaintza osorik euskaldundu behar da epe labur eta zehatz baten barruan. Era berean, Irakasle Eskolak euskaraz lan egingo du, ez baita zentzuzkoa
|
euskara
ez dakiten langileak prestatzea, Sisteman lekurik izango ez dutenez gero.
|
|
2008
|
|
|
Gurasoek euskaraz ondo hitz egiten ez dutenean7, seme alaben %95ek gaztelania bakarrik jasotzen du lehen hizkuntza gisa, %3, 5ek gaztelania euskararekin batera eta %2 baino gutxiago dira euskara bakarrik jasotzen dutenak. Hala ere, esan beharra dago ehuneko hori horren txikia izan arren,
|
euskara
ez dakiten gurasoen seme alaben multzoa hain handia izanik (seme alaba guztien ia %70 hain zuzen), lehen hizkuntza gutxienez euskara dutenen kopurua handi samarra dela, 17.133 lagunekoa, alegia.
|
|
|
–Zer leku eman antiabertzale diren euskaldunei? Edo
|
euskara
ez dakiten abertzaleei. Ezin erantzun.
|
|
|
Bigarren galderan. Azkargotaren erronkara etorrita?,
|
euskara
ez dakiten abertzaleei dagokien tokia genuen mintzagai. Hemen ere ez omen dakigu nola irten ataka estu honetatik.
|
|
|
izengoitipean, argi baieztatzen zuen ordurako Wagner bera garaiko entzulegoarentzat nekagarri egiten zela169 Horrek guztiak azaltzen du Azkueren porrota euskal konpositore nazional izateko saioan. Musikan Azkue bezain euskal bokazio nazional nabarmena ez zuten beste autore batzuk(
|
euskara
ez zekitenak, edota euskal musika soilik egin gura ez zutenak) baina akaso talentu handiagokoak zirenak, geratu dira posteritaterako «euskal musiko» gisa kontsakratuta (Guridi, Usandizaga, Sorozabal...). Azkue, konpositore gisa baino, musika biltzaile moduan gogoratzen da, bere herri kantuen bildumagatik.
|
|
|
Hola, euskal hiztunak, euskara mintzatzera eta beren hizkuntza lantzera animatzen zituen, horrek egiten zituela euskaldun adieraziz. Baina hau ez zien soilik euskal hiztunei esaten, «barne kontsumorako», animo altxagarri gisa, beren hizkuntzarekiko motibatzeko, baizik baita
|
euskara
ez zekitenei ere. Zentzu horretan, argigarria da 1905eko hiztegian «euskaldun» hitzaz eman zuen definizioa:
|
|
|
«cada vez me siento más euskalduny menos euskeriano ó euzkotar»115 Hola, hiztegian publiko egindako ikuspegi horrekin, kritika egiten zien euskara jakin gabe beren euskalduntasun «arrazialaz» harrotu zitezkeen herritarrei («Vascos «modernistas», impropiamente tales»), eredu biologikoari linguistikoa kontrajarriz. Azkuek
|
euskara
ez zekiten Bilboko loba kutunei beraiei ere egiten zien zirika116: «Chasco como el que me ha dado Santa!!
|
|
|
Euskararen berreskurapen prozesua azkartzea ezinbestekoa da. Hau da, egun Euskal Herrian
|
euskara
ez dakitenek ikastea, eta bere erabilera esparru eta eremu berrietan handitzea, ahalik eta eperik laburrenean. Ezagutza eta erabilera zabaltzeko aukera berriak sortzen jarraitu behar dugu.
|
|
2009
|
|
|
Ikertutako bikoteetan, kideek harremana hasi zutenean —elkar ezagutu zutenean— gehienetan ez zen posible harremana euskaraz izatea, bietako batek edo biek
|
euskara
ez zekitelako (hiru kasutatik bitan). Ondorioz, aldaketa emateaz gain, kasu gehienetan kide bat edo biak euskara ikastean joatea ere gertatu da prozesu hauetan.
|
|
|
Jatabera etortzen ziren maisu maistrek arin alde egiten ei zuten. Irakasle gehienek
|
euskara
ez jakiteak izugarri jaitsi zuen heziketa maila. Eta azkenean, Jatabeko ume askok partikularretan eta Plentziako moja eskoletara jo zuten.
|
|
|
Krutwigen iritzira, Areiltzak ez zuen komisario gisa izendatzeko asmorik, baina bai Gobernadore Zibilak, antza. Horrek Esteban Calle Iturrino izendatu nahi omen zuen, nahiz eta
|
euskara
ez jakin, Diputazioaren diru laguntzen ordainetan.
|
|
|
Ala ere
|
euskara
ez dakiten zonbaitzuk mintzatu nahi badute gure irratia idekia izanen zaie.
|
|
|
Euskaldunen askatasuna mugatzen duen hizkuntza politika baztertzailea egiten du EAJk, eta PSE EEk hori babesten du, hori da garrantzitsuena, gaineratu du. Hain zuzen ere, Ireki begiak bideoan
|
euskara
ez jakiteagatik irakasleak kaleratzen dituztela esatera heltzen dira, dendetan eta langileei euskara inposatzen zaiela eta oposaketetan doktorego batek 4 puntu balio dituenean euskara tituluak 16 puntu balio dituela.
|
|
|
Helburua, Aretxabaletan, bizitzako alor guztietan euskararen erabilera bermatzea izan da, eta horretarako lau alor jorratzen ditu Plan Estrategiko berriak: euskararen prestigioa, euskaldunak aktibatu eta motibatzea, euskaldunei eta
|
euskara
ez dakitenei euskararen beharra sentiaratzea eta ezgutzan eragina izatea.
|
|
|
Aldaketa nabarmena da eta euskaltzaleok ere nabarmen aldatu dugu jokaera; hau da,
|
euskara
ez jakiteko, eskubidea, aldarrikatzen dutenen aurrean, gure herrian, eta bizitzaren arlo guztietan, euskaraz aritzeko eskubidea exijitu, exijitu eta exijitu.
|
|
|
1 Euskararen berreskurapen prozesua azkartzea ezinbestekoa da. Hau da, egun Euskal Herrian
|
euskara
ez dakitenek ikastea, eta, bere erabilera esparru eta eremu berrietan handitzea, ahalik eta eperik laburrenean. Ezagutza eta erabilera zabaltzeko aukera berriak sortzen jarraitu behar dugu.
|
|
2010
|
|
|
[Lekunberri]... Etxean gazteleraz hitz egiten zuten nire gurasoek(
|
euskara
ez baitzekiten), eta nik euskara, ikastolan ikasi nuen(...) egia da ere gehiago erabiltzen nuela. Azkenaldian euskara gehiago erabiltzeko esfortzu bat egiten ari naiz, nire harremanetan garrantzia gehiago emanez eta eguneroko bizitzan maiztasun handiagoz erabiliz(...) bihotzean dudan hizkuntza euskara da; benetan maite dut eta horren alde borrokatu nahi dut, izandako heziketagatik eta nire inguruarengatik batzutan kosta egiten bazait ere.
|
|
|
Oso txikia nintzenetik hasi nintzen euskararekin harremanetan, 2 urterekin nire gurasoek ikastolan apuntatu zidaten. Etxean erdaraz hitz egiten dugu, nire gurasoak
|
euskara
ez dakitelako. Euskara asko gustatzen zaidan hizkuntza bat da, baina azken urte hauetan asko galdu dudala nabaritu dut, bakarrik eskolan erabiltzen dudalako, eta hori aldatzea gustatuko litzaidake. euskararen egoera higatuago dagoen eskualde horietan euskaldunen dentsitatea %50etik behera dago (ultzaman [alkotz eta iraizotz] %50 inguru euskaldun eta altsasun %20). aurreko herrietako hiztunen bizipenekin antzekotasun handiak badira ere, ultzama eta altsasuko gazte horien adierazpenetan hasten dira sumatzen eremu erdalduneko gazteek maiz azalduko dituztenak:
|
|
|
hain zuzen, poza lizentziatuak Malon etxaideren liburuaren aurreko urtean kaleratu zuen berea (1587). galderak ez du, noski, hemen nahiko litzatekeen erantzunik. garai haietan egon zen euskal herrian baliozko eliz gizonik zinezko literatura erlijiosoa euskaraz ere abiarazi zezakeenik. agian, horrelako lana sustatzeko ideia zuzenak bazituzten batzuek, nahiz eta baldintza pertsonal eta instituzionalak ez ziren egokienak gertatzen. taxuzko unibertsitate tradiziorik ez genuen, euskararen lurraldean jaiotako elizgizon baliozkoenak erbesteko zerbitzuetan jarri zituzten, eta, aldiz, gehienetan kanpotarra izan zen bertako hierarkia, gure hizkuntzarik gabea. hala ere, elizgizon euskaldun eta ia euskaldunen artean bazeuden izen handiak trento aurreko, inguruko eta ondoko garai haietan: ...1576) eta barasoaingo Martin azpilikueta (†1586) edo, nork daki, diego lizarrakoa (†1578), hiru nafarrak, eta iparraldean berehala (1599..) baigorriko bertrand etxauz (†1641), axular eta lagunen babeslea. horietako zenbait agintean egon zen, edo besteak idazle izan ziren. aipatutako ia guztiok euskararen lurraldean edo elebidunetan jaioak genituen, eta inori buruz ere ez nuke esango
|
euskara
ez zekitenik (hain zuzen, Malon etxaide eta beharbada diego lizarrakoaren kasuak izan ziren bestelakoak); kalahorrako gotzain d� az de luku k ama zuen lukukoa eta bera ere herri horri oso atxikia ageri zaigu, eta predikari euskaldunen bila ibili zen. izendatutakook erreforma zaleen artean jarri behar ditugu, eliztarren heziketan herri hizkuntzen erabilpena gogo onez ikusten zutenak. ezaguna ... zein tradizio idatzi izan zuten erlijiosoek orduan?
|
|
|
Bistan dena, bazterrak inarrosi nahi genituen eta gaizki ikusiak ginen. Enbata talde ttiki hortan, baziren, euskaldunak izanik ere,
|
euskara
ez zekitenak, Biarritzekoak, Baionakoak. Ez zuten batere esperientziarik laborari munduan eta ez zituzten gure editorialak ulertzen.
|
|
|
Euskara doi bat dakiena, ia euskalduna da edo kasikeuskalduna. Erdalduna da
|
euskara
ez dakiena eta euskaraz beste hizkuntza bat darabilena, frantsesa. Elebakarra da hizkuntza bakar bat menperatzen duena.
|
|
|
–
|
euskara
ez dakiten lankideek multzo handiena osatzen dute 468 erantzunekin;
|
|
|
– erdaldun elebakarrak,
|
euskara
ez dakitenak.
|
|
|
Ez da hau ehunekoei edo demokraziari lotua, ez da bozkatuz deliberatzen. Ez nabil
|
euskara
ez dakitenei amengatu nahian, baina onartu behar dute euskararik gabe baldin badaude hemen zerbait ihes eginen zaiela, ez dutela dena jakinen eta kontrolatuko. Kolonien denbora fini da.
|
|
|
Ordu batzuk geroago, ikasle garaietatik gorde nuen apartamentu ziztrineko sofa ohean sartuta geundela, ilunpean, lokartzekotan, galdera bat egin zidan: " Nik
|
euskara
ez jakitea arazo bat da zuretzat?". Lucia hemengoa zen, eta sinpatia abertzaleak zituen –edo behintzat antipatia deklaraturik ez–, baina bere familian ez zen erabiltzen.
|
|
2011
|
|
|
" Euskaraz batere hitz egiten ez duen pertsona, eta ez ondo ulertzen ez irakurtzen duena". " Erdaldun" terminoa kutsu ezkorra hartzen ari dela dirudi, eta, horri aurre egiteko, jardunaldiei neutraltasuna emateko eta agian
|
euskara
ez dakitenekiko enpatia adierazteko zein estrategia erabili den ikustea oso interesgarria da. Azkenean eufemismo bat jaso behar izan da.
|
|
|
Modu berean, etorkizuna aurreikusteko eta etorkizunean eragiteko ere balio du. Kasu honetan, eta topaketaren izenburua bakarrik hartuta, ezin da taxuzko ondoriorik atera noski, baina euskarari buruzko diskurtsoa berritzen ari dela dirudi; erdaldunei,
|
euskara
ez dakitenei, hurbiltzeko eta komunikatzeko bidea berritzen ari da, eta Iñaki Martinez de Lunak Bat aldizkariaren azken aurreko zenbakian argi aipatzen duenez, ezinbestekoa da garai honetan diskurtsoak berritzea eta garatzea euskarari etorkizun onik opa badiogu.
|
|
2012
|
|
|
Ikerketaren landa lana 2010eko irailetik abendura burutu zen Agurainen, Bergaran, Berriatuan, donostiako Antigua auzoan, orion eta zeanurin. egitasmo hau parte hartzaileek euskararekiko duten gertutasunaren edo urruntasunaren baitan egituratzen da eta bi profil aurreikusten ditu: Auzotarrak (egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrak) eta Auzokideak(
|
euskara
ez dakiten herritarrak). Auzokok bi profil horien arteko euskarazko harreman pertsonalak bultzatzen ditu, euskaraz jakitea kohesioa eta berdintasun soziala bultzatzeko faktore garrantzitsua dela nabarmenduz.
|
|
|
Auzotarrak, egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrek osatzen dute. Auzokideak berriz,
|
euskara
ez dakiten herritarrek osatzen dute, euskaratik urrun bizi direnak.
|
|
|
euskararen ezagutza eta erabilera ez doaz abiadura berean. Ezagutza indizea asko igo da, baina ez eragite nabarmenetarako beste, eta
|
euskara
ez dakitenen kopurua kezkagarria da, oraindik. Artikulu honetan normalizazio bidean abiadura hobea izan dezagun, etorkizun hurbilean lehentasunak adosteko eta neurriak zehazteko bideak jartzeko aukera badagoela pentsatuz, euskal jendartean hizkuntza normalizazioan merezi eta behar dituen gutxieneko baldintzak proposatuko dira.
|
|
|
Hizkuntza bat erabiltzeko orduan, ezinbesteko aldagaia da hizkuntzaren ezagutza. Euskararen kasuan, ezagutza indizea asko igo da, baina ez eragite nabarmenetarako beste, eta
|
euskara
ez dakitenen kopurua
|
|
|
JESSI. Fine, thanks! (
|
euskara
ez dakielakoan) Eta zu ere etzaude batere gaizki!
|
|
|
Hala ere, V. batzarraren inguruko ETAk, jendartean zegoen euskararen ezagutzaurria zela-eta, hizkuntza, naziotasunerako determinante baino, sinbolo indartsu etagarrantzitsuentzathartuzuen.Horrekin, euskalnaziokoa sentitzenzenakeuskararekikoobligazio bat izatea lortzen zen. Horrela,
|
euskara
ez zekiten naziokideen kasuan, obligazio horrek euskara ikastera edo gutxien gutxienez sortzen ari ziren ikastolaeta euskaltegiak bultzatzera behartzen zituen. Eta euskaldunak zirenen kasuan, aldiz, obligazioak, hizkuntza erabiltzera, alfabetatzera eta euskararen ingurukomugimenduan parte hartzera behartzen zituen.
|
|
|
Hala ere, V. batzarraren inguruko ETAk, jendartean zegoen euskararen ezagutzaurria zela-eta, hizkuntza, naziotasunerako determinante baino, sinbolo indartsu etagarrantzitsuentzathartuzuen.Horrekin, euskalnaziokoa sentitzenzenakeuskararekikoobligazio bat izatea lortzen zen. Horrela,
|
euskara
ez zekiten naziokideen kasuan, obligazio horrek euskara ikastera edo gutxien gutxienez sortzen ari ziren ikastolaeta euskaltegiak bultzatzera behartzen zituen. Eta euskaldunak zirenen kasuan, aldiz, obligazioak, hizkuntza erabiltzera, alfabetatzera eta euskararen ingurukomugimenduan parte hartzera behartzen zituen.
|
|
|
Euskararen kasuan, ezagutza indizea igo egin da azken urteotan, baina ez eragite nabarmenetarako beste:
|
euskara
ez dakitenen kopurua oso altua eta kezkagarria da oraindik ere. Bestalde, ezagutza indizearen barruan daudenak ia euskaldunak, esaterako erabiltzeko benetako gaitasunarekin zenbateraino bat datozen ere sakonago aztertu litzateke.
|
|
|
Euskararen kasuan, ezagutza indizea igo egin da azken urteotan, baina ez eragite nabarmenetarako beste:
|
euskara
ez dakitenen kopurua oso altua eta kezkagarria da oraindik ere. Bestalde, ezagutza indizearen barruan daudenak ia euskaldunak, esaterako erabiltzeko benetako gaitasunarekin zenbateraino bat datozen ere sakonago aztertu litzateke.
|
|
|
Harritu egin ninduen etxeko inork
|
euskara
ez jakiteak.
|
|
|
Nire ikerketak hasi nintzelarik, Euskalzaindiako Piarres Charritonekin hitz egin nuen eta hara bere arrapustua. Ematen dut frantsesez
|
euskara
ez nekielako: " Vous faites encore partie de ces universitaires français qui veulent etudier la culture basque sans connaitre la langue".
|
|
2013
|
|
|
Euskal Herrian gehiago dira
|
euskara
ez dakitenak ezagutzen dutenak baino. Asko kanpotik etorriak, urte ugari daramatzate gure artean, baina ez dute hizkuntza ikasi.
|
|
|
Guraso erdaldunei eskaintzen dizkiegu euskaraz ikasteko ikastarotxo batzuk ikastolan bertan, eta batez ere saiatzen gara beraiei jakinarazten zein inportantea den jarrera positiboa izatea hizkuntzarekiko. Nahiz eta beraiek
|
euskara
ez jakin, esaten diegu ez diezaietela haurrei transmititu hori oztopo bat denik eta ez dezatela inoiz hizkuntza gutxietsi egunerokotasuneko egoeretan".
|
|
2014
|
|
|
30 urte pasatu zituen Pastoralen ikertzen. Baionatik joaten zen ikustera, ez zuen fitsik konprenitzen,
|
euskara
ez baitzekien, baina denak segitzen eta markatzen zituen. Hemen utzi zituen (Baionako liburutegian) bere kaier eta nota guziak.
|
|
|
Euskal hiztunak, nagusiki, solaskideak
|
euskara
ez dakienean edo ez dakiela iruditzen zaionean, gaztelaniara edo frantsesera jotzeko ohitura du, eta gainera modu sistematikoan egiten duela esan daiteke. Ferran Suay k eta Gemma Sanginés ek sortutako TELP (Taller d’espai
|
|
|
Mahai inguru hartan ere esan nuen, eta oso argi daukat, hezi behar dugula publikoa euskarazko lanak ikustera etortzeko. Ez bakarrik euskaldunak direnak,
|
euskara
ez dakitenek ere joan behar dute saio horietara, eta, hala, konpainiek ere euskaraz sortuko dute. Hizkuntzaz gain, gauza asko ikus daitezke antzerki lanetan:
|
|
|
Bakoitzak bere esparru eta publiko berezia zeukan: ikastoletako haurrak eta gaztetxoak, txikitandiko euskaldun helduak baina erdaraz eskolatuak eta
|
euskara
ez zekiten euskal herritarrak. Guztiek testu-liburuak eta euskal materialak behar zituzten.
|
|
|
Gainera, erdaldunak ere erakarri nahiko genituzke ekintza hauetara. Nahiz eta
|
euskara
ez jakin, askok badute ulertzeko gaitasuna eta horiek ere gerturatzea gustatuko litzaiguke. Bide horiek erraztu nahi dizkiegu.
|
|
|
Banaiz bagara elkartea 2009an hasi zen lanean Hernanin, beste herrialdeetatik datozenei euskara eta euskal kultura ezagutarazteko asmoarekin. Hala ere, elkarteak oinarrizko komunikaziorako erabiltzen duen metodo berritzaile eta malgua ez da etorkinetara soilik mugatzen, arrazoi ezberdinen ondorioz
|
euskara
ez dakiten guztientzat baita erakargarria.
|
|
|
Bi ikastaro mota eskaintzen dira: batetik, euskara komertzialeko oinarrizko ikastaroa,
|
euskara
ez dakiten edo oso gutxi dakiten merkatari eta enplegatuentzat; bestetik, euskara komertziala hobetzeko ikastaroa, euskara zerbait hitz egiten dakiten eta bere maila hobetu nahi duten enplegatuentzat.
|
|
|
Adin horretan. Eskulturaz pasionatu neska batek hiru aldiz ikusi du estetikarengatik,
|
euskara
ez daki.
|
|
|
Haur horiek 9 edo 9: 30tako mezetara gomita ditzakegu serioski? Zergatik ez dira meza horiek eskaintzen
|
euskara
ez dakiten helduei. Meza elebidunak?
|
|
|
Postako" jaunaren" haurrak
|
euskara
ez badaki, bota katixima frantsesez haur guziendako. Katixima hobeki egiteko zenbait herritako haurrak elgarrekin biltzen badira, denek frantsesez eginen dute, herri bakar batetan hala egiten baitzen ordu arte.
|
|
|
Zenbaitek esperantza galtzen ote lukete eliza betea ez den pundutik.? Bestalde, ez dugu beribila hartzerik eskatzen, meza frantsesez den herrira joaiteko, beste elizetan
|
euskara
ez dakiten bakarreri, meza frantsesez den herrira joaiteko!
|
|
2015
|
|
|
Hemen bizi behar duena ikasten saiatu litzateke, eta adibidetzat jarri zuten bere biloben lagun beltz euskalduna. Erdaldunek, era berean,
|
euskara
ez jakitearen pena izan lukete.
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko;
|
euskara
ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizkuntza plangintzatik baztertzea; eta bukatzeko, euskara batua denona egitea....
|
|
|
— Gizarte Politikaren kasuan, asko dago egiteko oraindik, eta zailtasunak daude: jende askok parte hartzen du sarean, eta horien artean
|
euskara
ez dakiten asko daude; arlo batzuetan, langile euskaldunak kontratatzeko zailtasunak; beste kasu batzuetan, erabiltzaileen artean euskaldun gutxi, esate baterako, bazterketa egoera dagoen jende gehiena ez da euskalduna...
|
|
|
Gizarte Politikaren kasuan, asko dago egiteko oraindik, eta zailtasunak daude: jende askok parte hartzen du sarean, eta horien artean
|
euskara
ez dakiten asko daude; arlo batzuetan, langile euskaldunak kontratatzeko zailtasunak; beste kasu batzuetan, erabiltzaileen artean euskaldun gutxi, esate baterako, bazterketa egoera dagoen jende gehiena ez da euskalduna...
|
|
|
–Aitor dezagun zailsko izan zitzaiola Gure Irratiari bere berezitasun linguistikoaren onetsaraztea, euskararen integristatzat hartua zen. (...) askotan kanpoko jendea zetorren bisitatzera eta
|
euskara
ez zekitenez eta gauza asko kontatzeko interesgarririk, sortu zen arazotxo bat: kasu horietan onartuz geroz frantsesa, irratiak ez ote ditu bere helburu linguistikoak kolpatzen?
|
|
|
Hala ere
|
euskara
ez dakiten zonbaitzuk mintzatu nahi badute gure irratia idekia izanen zaie.?
|
|
|
" Azpeitia oso herri euskalduna da, euskara da bertako hizkuntza, eta bizitza ia guztia euskaraz egiten da", azaldu dute zinegotziek. " Horregatik, oso garrantzitsua da
|
euskara
ez dakitenek hizkuntza ikastea, kohesio sozialerako erreminta boteretsua dela uste dugu, harremanak erraztuko baitizkie. Euskaldun berrientzat ez ezik, euskaldun zaharrentzat ere formaziorako eskaintza izango da, izan ere, beharrezkoak diren titulu guztiak eskuratzeko aukera emango da, beti ere, ikasle bakoitzaren erritmora eta beharretara egokituta", adierazi du Udaleko Euskara batzordeburu Josu Labakak.
|
|
|
Pastoraletan frantsesa sartu, sartua da aspaldian. Baitira
|
euskara
ez dakitenak arizaleen artean. Errealitate soziolinguistikoaren adibide bat, besterik gabe.
|
|
2016
|
|
|
2016 ikasturtean parte hartu nahi dutenek orain dute izena emateko aukera, datorren asteko osteguna arte. Euskara komertzialari buruzko oinarrizko ikastaroak eta hobetzekoak eskaintzen dizkie
|
euskara
ez dakitenei edo oso gutxi dakitenei Biribilkok, 90 euroren truke. 90 ordukoa izango da ikastaro bakoitza.
|
|
|
Errespetu faltarena maizegi aipatu izan da, askotan aurreiritzi oker bat baino ez dena eta gure erosotasunerako aitzakia. Ez al digute eskatu barkamena behin baino gehiagotan
|
euskara
ez jakiteagatik. Bestalde, komeni da jakitea norekin ari garen hizketan.
|
|
|
Zer gertatzen da ordezkapena egin behar denean, esate baterako medikua oporretara doanean? Bada behin baino gehiagotan ordezkoak
|
euskara
ez dakitenak izan dira. Joan den udan Azpeitiak, Segurak eta Aulestik horrelako egoera salatu zuten eta tankera berean ziren udalerriak dozenaka ziren.
|
|
|
60ko hamarkada da joera horren puntu gorena, eta justu orduan abangoardiako euskal artista batzuk saiatzen dira erreferente bilakatzen Euskal Herrian. Adibidez, hartzen duzu Oteizaren kutxa bat eta nazioartean arazorik gabe txertatzen da joera formal zehatz batzuetan, baina jartzen duzu kutxa hori hemen eta bat batean hutsune harrrespil
|
euskara
ez dakit zer bat bilakatzen da. Esanahia behartzen zaio eta sortzen da kohesiorako artefaktu bat.
|
|
|
Bukaeran, galderak egin ahal izan dizkiegu eta goxoki erantzun digute, euskaraz. Itzulpena segurtatua zen
|
euskara
ez dakiten ikasleentzat. Solas interesgarriak izan dira, galde arraroak ere...
|
|
2017
|
|
|
Zer jartzen dugu mahaiaren gainean? Euskararen egiazko balioa edo
|
euskara
ez dakitenena eta administrazioan lanpostu bat lortu nahi dutenena?
|
|
|
32. "... alde politikoa, ikastolaren irudia, baina ene ustez gezurretako arrazoi bat da [gurasoek
|
euskara
ez jakitea] aitortzen zailagoa den arrazoi bat ezkutatzen duena, alde politikoa alegia".
|
|
|
Familia barnean edo seme alabekin harremanean hizkuntzaren transmisio" naturala" ziurtatu ezin duten guraso erdaldunengan jarri dugu arreta,
|
euskara
ez dakiten horiengan. errealitatean ordea banaketak ez dira hain zurrunak. guraso guztiz erdaldunak elkarrizketatu ditugu, baina baita euskarazko nolabaiteko adierazpen eta ulermen maila dutenak ere, eskolan, familian eta euskaltegian ikasitakoari esker. hortaz, hizkuntzaren gaitasunaren ikuspegitik gurasoen profila ez da guztiz homogeneoa. kategoria dikotomikoak ez dira egokiak mailakatzeari eta... gure xede taldeko gurasoek beren burua erdalduntzat50 dute oro har.
|
|
|
Helburu horren bidean bi oztopo gainditu lituzke, Jausororen arabera. Lehendabizikoa, a), oztopo ideologikoa da, hots, euskarari zer zilegitasun sozial esleitu nahi zaio??; bigarrena, b), oztopo demolinguistikoa da?, hau da,
|
euskara
ez dakitenen eta erabiltzen ez dutenen gizarte boteretsua.
|
|
|
Aipatu publikoa oraindik euskalduna da bakarrik: HELEPekilako hausnarketa baitezpadakoa da
|
euskara
ez dakitenentzat baliabide hauen jartzea ez ote denetz interesgarri izanen.
|
|
|
Jaialdiko langileek
|
euskara
ez jakiteagatik ere kexu izan dira, izan ere, horietako asko Estatuko hainbat lekutatik etorritakoak dira behin behineko lanaldiak eskaintzen duten enpresetarako lan egiten dutenak.
|