|
2007
|
|
|
Nahitaez, frantses kulturak frankofonia sortzen du eta elkartasun bat lotzen frantsesa darabilten herrien artean. Gauza bera gertatzen da euskal kultura eta euskal nortasunaren artean, baina molde militante batean. eta bizimolde kulturala nolazbait hizkuntza baino indartsuago da euskaltasuna pizteko et biziberritzeko.
|
euskara
ez dakiten anitzek beren burua" eusNortasun 2005 inkestan ikertu da herritarrentzat zer den euskal kultura. Galdea zen:
|
|
2008
|
|
|
Gurasoek euskaraz ondo hitz egiten ez dutenean7, seme alaben %95ek gaztelania bakarrik jasotzen du lehen hizkuntza gisa, %3, 5ek gaztelania euskararekin batera eta %2 baino gutxiago dira euskara bakarrik jasotzen dutenak. Hala ere, esan beharra dago ehuneko hori horren txikia izan arren,
|
euskara
ez dakiten gurasoen seme alaben multzoa hain handia izanik (seme alaba guztien ia %70 hain zuzen), lehen hizkuntza gutxienez euskara dutenen kopurua handi samarra dela, 17.133 lagunekoa, alegia.
|
|
2009
|
|
|
Ikertutako bikoteetan, kideek harremana hasi zutenean —elkar ezagutu zutenean— gehienetan ez zen posible harremana euskaraz izatea, bietako batek edo biek
|
euskara
ez zekitelako (hiru kasutatik bitan). Ondorioz, aldaketa emateaz gain, kasu gehienetan kide bat edo biak euskara ikastean joatea ere gertatu da prozesu hauetan.
|
|
2010
|
|
|
[Lekunberri]... Etxean gazteleraz hitz egiten zuten nire gurasoek(
|
euskara
ez baitzekiten), eta nik euskara, ikastolan ikasi nuen(...) egia da ere gehiago erabiltzen nuela. Azkenaldian euskara gehiago erabiltzeko esfortzu bat egiten ari naiz, nire harremanetan garrantzia gehiago emanez eta eguneroko bizitzan maiztasun handiagoz erabiliz(...) bihotzean dudan hizkuntza euskara da; benetan maite dut eta horren alde borrokatu nahi dut, izandako heziketagatik eta nire inguruarengatik batzutan kosta egiten bazait ere.
|
|
|
Oso txikia nintzenetik hasi nintzen euskararekin harremanetan, 2 urterekin nire gurasoek ikastolan apuntatu zidaten. Etxean erdaraz hitz egiten dugu, nire gurasoak
|
euskara
ez dakitelako. Euskara asko gustatzen zaidan hizkuntza bat da, baina azken urte hauetan asko galdu dudala nabaritu dut, bakarrik eskolan erabiltzen dudalako, eta hori aldatzea gustatuko litzaidake. euskararen egoera higatuago dagoen eskualde horietan euskaldunen dentsitatea %50etik behera dago (ultzaman [alkotz eta iraizotz] %50 inguru euskaldun eta altsasun %20). aurreko herrietako hiztunen bizipenekin antzekotasun handiak badira ere, ultzama eta altsasuko gazte horien adierazpenetan hasten dira sumatzen eremu erdalduneko gazteek maiz azalduko dituztenak:
|
|
|
hain zuzen, poza lizentziatuak Malon etxaideren liburuaren aurreko urtean kaleratu zuen berea (1587). galderak ez du, noski, hemen nahiko litzatekeen erantzunik. garai haietan egon zen euskal herrian baliozko eliz gizonik zinezko literatura erlijiosoa euskaraz ere abiarazi zezakeenik. agian, horrelako lana sustatzeko ideia zuzenak bazituzten batzuek, nahiz eta baldintza pertsonal eta instituzionalak ez ziren egokienak gertatzen. taxuzko unibertsitate tradiziorik ez genuen, euskararen lurraldean jaiotako elizgizon baliozkoenak erbesteko zerbitzuetan jarri zituzten, eta, aldiz, gehienetan kanpotarra izan zen bertako hierarkia, gure hizkuntzarik gabea. hala ere, elizgizon euskaldun eta ia euskaldunen artean bazeuden izen handiak trento aurreko, inguruko eta ondoko garai haietan: ...1576) eta barasoaingo Martin azpilikueta (†1586) edo, nork daki, diego lizarrakoa (†1578), hiru nafarrak, eta iparraldean berehala (1599..) baigorriko bertrand etxauz (†1641), axular eta lagunen babeslea. horietako zenbait agintean egon zen, edo besteak idazle izan ziren. aipatutako ia guztiok euskararen lurraldean edo elebidunetan jaioak genituen, eta inori buruz ere ez nuke esango
|
euskara
ez zekitenik (hain zuzen, Malon etxaide eta beharbada diego lizarrakoaren kasuak izan ziren bestelakoak); kalahorrako gotzain d� az de luku k ama zuen lukukoa eta bera ere herri horri oso atxikia ageri zaigu, eta predikari euskaldunen bila ibili zen. izendatutakook erreforma zaleen artean jarri behar ditugu, eliztarren heziketan herri hizkuntzen erabilpena gogo onez ikusten zutenak. ezaguna ... zein tradizio idatzi izan zuten erlijiosoek orduan?
|
|
2012
|
|
|
Ikerketaren landa lana 2010eko irailetik abendura burutu zen Agurainen, Bergaran, Berriatuan, donostiako Antigua auzoan, orion eta zeanurin. egitasmo hau parte hartzaileek euskararekiko duten gertutasunaren edo urruntasunaren baitan egituratzen da eta bi profil aurreikusten ditu: Auzotarrak (egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrak) eta Auzokideak(
|
euskara
ez dakiten herritarrak). Auzokok bi profil horien arteko euskarazko harreman pertsonalak bultzatzen ditu, euskaraz jakitea kohesioa eta berdintasun soziala bultzatzeko faktore garrantzitsua dela nabarmenduz.
|
|
|
Auzotarrak, egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrek osatzen dute. Auzokideak berriz,
|
euskara
ez dakiten herritarrek osatzen dute, euskaratik urrun bizi direnak.
|
|
|
euskararen ezagutza eta erabilera ez doaz abiadura berean. Ezagutza indizea asko igo da, baina ez eragite nabarmenetarako beste, eta
|
euskara
ez dakitenen kopurua kezkagarria da, oraindik. Artikulu honetan normalizazio bidean abiadura hobea izan dezagun, etorkizun hurbilean lehentasunak adosteko eta neurriak zehazteko bideak jartzeko aukera badagoela pentsatuz, euskal jendartean hizkuntza normalizazioan merezi eta behar dituen gutxieneko baldintzak proposatuko dira.
|
|
|
Hizkuntza bat erabiltzeko orduan, ezinbesteko aldagaia da hizkuntzaren ezagutza. Euskararen kasuan, ezagutza indizea asko igo da, baina ez eragite nabarmenetarako beste, eta
|
euskara
ez dakitenen kopurua
|
|
2014
|
|
|
Euskal hiztunak, nagusiki, solaskideak
|
euskara
ez dakienean edo ez dakiela iruditzen zaionean, gaztelaniara edo frantsesera jotzeko ohitura du, eta gainera modu sistematikoan egiten duela esan daiteke. Ferran Suay k eta Gemma Sanginés ek sortutako TELP (Taller d’espai
|
|
2015
|
|
|
Hemen bizi behar duena ikasten saiatu litzateke, eta adibidetzat jarri zuten bere biloben lagun beltz euskalduna. Erdaldunek, era berean,
|
euskara
ez jakitearen pena izan lukete.
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko;
|
euskara
ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizkuntza plangintzatik baztertzea; eta bukatzeko, euskara batua denona egitea....
|
|
|
— Gizarte Politikaren kasuan, asko dago egiteko oraindik, eta zailtasunak daude: jende askok parte hartzen du sarean, eta horien artean
|
euskara
ez dakiten asko daude; arlo batzuetan, langile euskaldunak kontratatzeko zailtasunak; beste kasu batzuetan, erabiltzaileen artean euskaldun gutxi, esate baterako, bazterketa egoera dagoen jende gehiena ez da euskalduna...
|
|
|
Gizarte Politikaren kasuan, asko dago egiteko oraindik, eta zailtasunak daude: jende askok parte hartzen du sarean, eta horien artean
|
euskara
ez dakiten asko daude; arlo batzuetan, langile euskaldunak kontratatzeko zailtasunak; beste kasu batzuetan, erabiltzaileen artean euskaldun gutxi, esate baterako, bazterketa egoera dagoen jende gehiena ez da euskalduna...
|
|
2017
|
|
|
32. "... alde politikoa, ikastolaren irudia, baina ene ustez gezurretako arrazoi bat da [gurasoek
|
euskara
ez jakitea] aitortzen zailagoa den arrazoi bat ezkutatzen duena, alde politikoa alegia".
|
|
|
Familia barnean edo seme alabekin harremanean hizkuntzaren transmisio" naturala" ziurtatu ezin duten guraso erdaldunengan jarri dugu arreta,
|
euskara
ez dakiten horiengan. errealitatean ordea banaketak ez dira hain zurrunak. guraso guztiz erdaldunak elkarrizketatu ditugu, baina baita euskarazko nolabaiteko adierazpen eta ulermen maila dutenak ere, eskolan, familian eta euskaltegian ikasitakoari esker. hortaz, hizkuntzaren gaitasunaren ikuspegitik gurasoen profila ez da guztiz homogeneoa. kategoria dikotomikoak ez dira egokiak mailakatzeari eta... gure xede taldeko gurasoek beren burua erdalduntzat50 dute oro har.
|
|
2021
|
|
|
Ingurune horren arabera, kontuan izanik harrera gizartean euskarak eta gaztelaniak erabilera publiko zein pribatuan banaketa desorekatua dutela, modu berezituan aztertu dira, alde batetik, jatorriz ez gaztelania ez
|
euskara
ez dakiten jarrerak, eta, bestalde, jatorriz gaztelania duten etorkinena.
|
|
|
Era berean, euskara ikasteari buruz ere informazioa eskatu zaie, hain zuzen, aurrez agerian jarri delako
|
euskara
ez jakitea eragozpentzat hartzen dutela etorkin askok, esate baterako, lana aurkitzeko (Shershneva eta Fernández Aragón 2017, 766).
|
|
|
etorri berriak dira harrera planaren helburu, Bortzirietara, euskararen arnasgune den edo horretarako bokazioa duen eskualde honetara bizitzera etorri den pertsona oro. Bereziki,
|
euskara
ez dakiten herritarrei bideratua da harrera plana, baina ez bakarrik.
|
|
2023
|
|
|
•" Euskara ez dakitenengana ere heldu beharra" aipatzen da ondoren Oinarriparretan. Nafarroan oso dinamika interesgarria abiatu da
|
euskara
ez dakitenen aldekotasuna areagotzeko. Egitasmoa Euskal Herri osora zabaltzeko aukerak serioski aztertu dira.
|