|
2000
|
|
|
Weinreich en ildotik
|
etorritako
azterketa estrukturalistari ukipenarekin lotutakolan ildo berriak batu zaizkio. Blom ek eta Gumperz ek9, Norvegiako herri txiki batekohiztunen eredua aztertuz, elkarrizketa mailako alternantziaz hitz egin zuten.
|
|
|
Gerrak baldintzaturik, alde errepublikarretik ihesi
|
etorritako
zenbait fraide etxeanzela, hizkuntz eskubideak eskatzeko nahiz euskaltzaletasuna agertzeko adore bereziabehar zelarik, eta fraide talde osoaren atxiloketa bat tartean, mozorro samar jokatubeharra zegoen. Horregatik beragatik ez zen indartu, nahi bezain laster eta lehengopunturaino, komentu etxeko euskararen status a.
|
|
|
1937ko udazken hartan Donostiako komentuan bizi zirenak 27ren bat ziren, bainabertoko egoiliarrak hamabost edo bakarrik. Errefuxiatuta, edo gabe, behin behingozbertara
|
etorritako
batzuek osatu zuten urte hartako Fraide Senitartea (Cronica: I, 335336).
|
|
|
Ez dago argi noiz iritsi zen gizakia Kantauri aldera, hasieran oso jende gutxi izan bide baitzen eremu zabalotan bizi zena; gainera, ez zen aztarna askorik gelditu. Hala ere, Asón eta Karrantzako haranak ehizaleku aproposak izaki, ekialdetik
|
etorritako
lehen ehiztariak haran hauetako kobazulo eta erreken inguruetan azkar finkatu zirela pentsa daiteke. Dena dela, Karrantzan aurkitutako giza aztarna zaharrenak, Paleolito ertainekoak (K.a.
|
|
|
Era berean, eta kanpotik
|
etorritako
kulturei esker seguruenik, gizakiak hainbat landareren haziak kultibatzen ikasi zuen, fruitu eta hazi biltzaile izatetik nekazari izatera pasatuz. Lehen nekazari horiek itineranteak ziren, hau da, baso zati bat erre, bertan erein eta urte gutxi batzuetan uztak jaso eta gero, lurzorua txirotzen zenean, beste baso zati batera joaten ziren.
|
|
2001
|
|
|
1997 ikasturtean hasi ginen HABEtik
|
etorritako
behin behineko kurrikuluagurera ekartzen. Kurrikulu honek prozesua hiru mailatan banatzen zuen, seiehunordu emanez.
|
|
|
Izan ere, Pirinioen beste aldetik frankoen eragina iritsi zen baskoienlurraldeetara. Hiru aldiz nabarmentzen dugu garbi Frantziatik
|
etorritako
eraginhori. Lehena VIII. mendearen azken hamarkadetan koka daiteke.
|
|
|
Bizkaiko hilarri funerarioak, forma ez erregularrekoak; epigrafikoak dira eta ez dute apaingarririk. Hegoaldetik
|
etorritako
kulturalatino kristau mozarabearen eragina sumatzen zaie.
|
|
2002
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, berriz, hazteari utzi gabe ere, halako moteltze bat antzeman zen urte horietan; geroago aztertuko duguna (2.4 irudia). Populazioaren hazkunde horrek, neurri handi batean Estatu Espainiarreko eremu behartsuago batzuetatik (Gaztela Zaharra eta Galizia)
|
etorritako
migrazio korrontebatean oinarrituta gertatu zenak. Hego Euskal Herriko hazkunde industrial azkareta orokorrerako behar zen lan eskua ekarri zuen.
|
|
|
Kapital horiek errazbideratu ahal izan ziren, enpresen tamainak ez baitzuen inbertsio unitario handirikeskatzen; horrez gain, kanpotik, bereziki Frantziatik?
|
etorritako
enpresarienlaguntza ere izan zen, mekanismo hori izaki, bestalde, zuzenean etortzen ez zirenaurrerapen teknikoak eta antolamenduzkoak ekartzeko bide egokia.
|
|
|
desegituraketa sozial bat, zeren pertsonenkopuruaren egonkortasunaren atzetik, hazkunde txikiekin bada ere? Ipar EuskalHerriko barnealdeko biztanle asko Ameriketara joatea baitzegoen, kostaldekopopulazioaren hazkundea beste lurralde batzuetatik
|
etorritako
pertsonekin gertatuzelako.
|
|
|
Filosofia etaHezkuntza Zientzien Fakultateak, Donostiako Zorroaga auzoan kokatutazegoenak, berebiziko garrantzia izan zuen, bertan euskal munduko pertsona ugariintegratu zirelako: Ipar Euskal Herritik
|
etorritako
R. Baxok eta P. Xarriton, Jakintaldeko Joxe Azurmendi eta Paulo Iztueta edota ikastola munduko Paki Arregi etaFeli Etxebarria, adibidez.
|
|
|
irakasleeuskaldun zaharrak, zeintzuk esfortzu galanta egin behar duten?; euskaldun berriak, horiek oraindik esfortzu gehiago?: eta belaunaldiberrian ikastolatik
|
etorritako
gazteak, horiek baldintza hobeak dituzte, baina kontratazioen murrizketa dagoela eta, iturri natural horrek emandezakeena galdu egiten da?. Dena den, unibertsitateko hezkuntzan, mugaobjektiboak dituen, lehen aipatutako muga politiko kulturalei produkziozientifikorik eza, kontzeptu zientifikoaren gabezia eta hizkuntz hedapenaren eskasia gehituz?
|
|
|
aitorensemeak alabak ez zirenak. Kanpotik
|
etorritako
giza multzoak nabarmen gelditzenziren egitura horretan. Horregatik, ongi aukeratu zituen Alizia Sturtze k (1998) ikertu zituen giza multzoak:
|
|
|
Familia plebeiokoa zen eta homo novus gisa sartu zen politikagintzan, K.a. 195ean kontsul izan arte. Zentsore gisa (184) luxuaren eta bigunkeriaren aurka jardun zuen, Erroma zaharreko morala defendatuz Greziatik
|
etorritako
berrikerien aurka.
|
|
2003
|
|
|
Via Campesina bezalako bestelako nazioarteko sareek, eztabaidez gain, kale protestaren aldeko apustua egin zuten, establishment politiko eta korparatiboenaurrean. 20 herrialdeetatik
|
etorritako
40 ordezkariak, zentzu batean, hegoafrikakogiza mugimenduen nazioarteko bermea izan dira, eta Alexandratik Sandtonerakoibilaldi arrakastatsuak zerikusi handia izan zuen konpromiso internazionalistarekin. Diskurtso globala erabili zuten, baina lekuan lekuko errealitateak ahantzibarik.
|
|
|
2002ko abuztuaren 24tik irailaren 4ra Hegoafrikako Johannesburgo hiritzarra bostkontinenteetatik
|
etorritako
milaka pertsonen bilgune izan zen Nazio Batuekdeitutako Garapen Jasangarriari buruzko Lurraren Goi bilera egiteko.
|
|
|
behargin zaharrenei lan itunean agindutako soldata igoerarik ezbermatzea, 96.000 pezetako (600 euro baino gutxiago) soldata garbirik ez ematea (enpresaren barne agiriek taldearen emaitzak geroz eta hobeak zirela eta lantegiberriak zabaldu behar zituztela zioten arren) eta beharginak eurak lan-lekuz aldatzea; haien ordez, diru gutxiago irabazten duten neskato gazteak paratu zituztenlanean. ...saren zabalkunde plana abiarazi zuenduela gutxi; inork ez du bermatzen, ordea, hemendik hamabost urtera beste nonbaiten eskaintza hobea jaso eta beharginak kale gorrian utzita bertara alde egingoez duenik (hondakinak gurean utzita, bistan denez); multinazionalon beharginekiko jokabidea (lan sariak eta enparauak) txukun txukuna ere ez dela ondo dakiguhonezkero (esanguratsua da, adibidez, Gasteizera
|
etorritako
Daewo enpresarenkasua, Iruñeko Volkswagenena edota Danone, Marks&Spencer, Toshiba zeinEricssonen kasuak esanguratsuak diren moduan).
|
|
|
Mendebaldekomunduan gure garaiaren ezaugarri nagusia den globalizazio prozesu bera dugu etaEuskal Herriak, bistan denez, industrian eta ekonomian indar handikoa izanik, garrantzi handia du Espainiar Estatuan. Aldez aurretik bi osagai horiek argitu arren, oraindik korapilatsua da, globalizazio neoliberala dela eta, nazionalismotik
|
etorritako
erantzunen gaiari heltzea.
|
|
|
Agian, horren ondorio zuzena izango zen Ipar Euskal Herritik
|
etorritako
batek esandakoa: «Lehen Uztaritzen erdaraz franko egiten zen, eta hemen ez dugu hitz bat ere erdaraz entzun».
|
|
|
120 lagun inguru bildu ziren guztira lizeoan, 50 lehen egunerako heldu ziren, «hainitz Bizkaia (ikasle andana) eta Gipuzkoatik etorriak, Araba eta Nafarroatik banaka batzu, Laburdi eta Baxe Nabarretik pulliki, (10 bat) eta Xuberotik bat edo bertze». Han izan zen, gainera, Estatu Batuetako Nebadatik
|
etorritako
Paul Etxe berri Laxalt izeneko gaztea. Gehienak aurreko urtekoak baino gazteagoak ziren, 22 urte artekoak, unibertsitatean ikasle eta gizonezkoak, hamarretik zazpi.
|
|
|
Baliabide gutxi eduki arren, eta irakaskuntza baldintzak oso kaskarrak izan arren, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateak (Donostiako Zorroaga auzoan kokatua) berebiziko garrantzia izan zuen euskalduntze prozesuan, bertan euskal munduko pertsona ugari integratu zelako: Ipar Euskal Herritik
|
etorritako
R. Baxok eta P. Xarritton; Joxe Azurmendi eta ikastoletan irakaskuntzan aritutako Paki Arregi eta Feli Etxebarria, besteak beste.
|
|
|
Iruñeko VI. UEUn bizi izan zuten beste ekintza aipagarria, Kataluniatik
|
etorritako
Universitat d' Estiuko ordezkaritzak egindako azalpena dugu133 Hitzaldiak lau zati izan zituen, aurrenekoan Universitat dEstiuren eta Valentziako Escola dEstiuren berri eman zuten, bigarrenean Kataluniaren bilakaera historiko politikoa azaldu zuten, hirugarrenean hezkuntza sarean katalanak zuen tokia argitu zuten; laugarrenean, aldiz, katalanaren egoera orokorra erakutsi zuten134 Azkeneko bi... Hirugarren saioan zera azaldu zuten, ikastetxe propioak sortu ordez katalana ikastetxe ofizialetan sartzen ahalegintzen ari zirela eta hori lortzeko zituzten laguntza eta oztopo politiko, administratibo eta juridikoen berri eman zuten.
|
|
2004
|
|
|
bezeromerkatua, testuinguru soziala, plangintza estrategikoa, auditoriak, komunikazioaeta informazio sistema. Negozio ezberdinetatik
|
etorritako
pertsonekin bideratzendituzte gero, gune bakoitzean, hausnarketarako, foroak?. Hori da ezagutza kudeatzeko metodologia berria.
|
|
|
Orain arte erabilitako abiapuntuari jarraituz, bigarren mundu gerraren ostean teknologia fordistetan zeuden, serie luze eta estandarizatuak?, gaur egungo globalizazio honetan, serie motz eta sofistikatuak bihurtu dira gero eta gehiago. Jakina, mikro elektronikaren iraultzatik
|
etorritako
teknologia berriak sistema produktiboan aplikatzerakoan, denbora oso txikian tresneria guztia aldatzeko eta ekoizpendibertsifikatua gauzatzeko aukera eskaintzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Bidasoa izanik jokalekua, tradizionalistek ez dute onartzen esparru judizialaren edota komunikabideen esku hartzea, kanpotik
|
etorritako
eragileak baitira.Auzia bertan konpondu behar da, kanpoko esku hartzerik gabe. Izan ere, Irun etaHondarribia dira, erabakitzeko esparrua?.
|
|
|
Batez beste, lurrazalaren puntu batetik ihes egiten duen energiak 1/ 10.000 proportzioa du Eguzkiaren erradiazioaren ondorioz puntu horretara heltzen denarekiko. Argi dago Eguzkitik
|
etorritako
beroak prozesu geologikoetan eragina duela, azken finean, klima menderatzen duelako. Erosio eragile indartsuenek, alegia, euriak, haizeak, tenperatura aldaketek edo izotzak energi iturri horretan dute jatorria.
|
|
2006
|
|
|
Horrek, J. A. García de Cortázar ren98ideiak sorrarazi zituen: hegoaldetik
|
etorritako
akulturazio berantiar bati lotutako kristautasuna, jabego pribatua, nekazaritza, etab. Baina, indusketa berrien ondorioz (Aldaieta, Elortz, Finaga Arrigorriaga?), zalantzan jarri dira data eta teoria berantiar horiek eta, bereziki ikertu ondoren, beste hilarri haiek lehenagokoak direla uste dute, K. o. VII. VIII. mendekoak, alegia, bigarren eta hirugarren paradigma deituetan sarturik99, nahiz eta garaikideak diren hilarri epigrafedunak ere badiren. X. eta XI. mendekoak, irudirik gabeak eta zazpigarren paradigman sartzen dituztenak (Azkarate eta García Camino, 1996:
|
|
|
profesionalak izaten ziren, mertzenarioak bezalakoak. Beste herrietatik
|
etorritako
leinukideak ere izan zitezkeen. Kanpoko laguntzaileak ere bakarrik onartzen ziren hiribildua kanpoko erasoetatik babesteko.
|
|
2007
|
|
|
Proiektu generiko ez konpetitiboen finantzaketa jaitsi ahala, eta enpresen eskaria txikia izanik, deialdi publikokonpetitiboetan (Europan eta Estatuan) diru iturriak bilatzera behartuta egon dirazentro teknologikoak (6 taula). 5 taulari erreparatuz gero, ikus daiteke 2004.urtean EBtik
|
etorritako
dirua %15era iritsi zela. Printzipioz, Europan finantzaketalortu ahal izatea positiboa da, horrek maila altua erakusten duelako proiektuendefinizioari zein kontsortzioen eraketari dagokienez.
|
|
|
Horren ondorioz, geografia berri baten aurrean gaudela argudiatu genezake, non etengabe naturaren desegituraketa garatzen den, prozesuan zehar jatorririkgabeko geografia postmodernoa ekoitziz. Hemen naturak jauzi nabarmena egitendu, zeren eta bizitza berri bat ekoizteko orduan edozein lekutatik
|
etorritako
informazioa bildu ahal baita organismo (transgeniko) batean: jarraitutasuna jadanik ezda gertatzen garapen proiektuaren bidez, programa informatikoaren ondoriozbaizik.
|
|
2008
|
|
|
Azkoitia, Elgoibar, Zestoa, Deba? Oro har, kanpotik
|
etorritako
matxinoak ziren erreboltari hasiera ematen ziotenak, eta ondoren matxinatu berriak hurrengo herrietara joaten ziren. Horrela, matxinada maiatzaren 16an ailegatu zen Elgoibarrera, eta hurrengo egunean elgoibartarrek debarrak matxinarazi zituzten?
|
|
|
bereiziz29 1786ko zerrendari eskertarrak jakin dezakegu ezen Areta, Arizmendi, Egiguren, Gisasola, Pagaegi edo Suinaga, besteak beste? zirela benetako eibartarrak, eta XVIII. menderako udal boterea galtzen ari zirela Gipuzkoatik
|
etorritako
Ibarzabal, Larrañaga edota Laskuraindarren aurrean, baita herrialdetik kanpo ailegatutako Bustindui, Olabe edo Baskarandarren aurrean ere. Sailkapen horrek abiapuntu bat eskaintzen digu.
|
|
|
Uste baino lehen izan zuten gerrillari karlisten lehen bisita. Urtarrilaren 8an, gaueko 11:30ak aldera, Bizkaia aldetik
|
etorritako
gerrillari karlistek Felipe Argiano alkatea bere etxetik atera eta udaletxera eraman zuten, udalaren diru kutxatik 8.000 erreal ordaintzeko exigituz. Udaletxean dirurik ez zegoenez, Argianok herriko biztanle batzuei deitu zien aguazilaren bidez,«?
|
|
|
Laugarren kapituluan, hirigunearen berreraikitzea eta Konbentzio Gerrak utzitako ondorioak ezagutuko ditugu. Bosgarrenean, Napoleonen inbasioak eta Cádizko Gorteek udalaren antolaketa politikoan utzitako arrastoari jarraituko diogu, baita ondoren Fernando VII.aren eskutik
|
etorritako
berrezartzeari ere. Seigarrenak antzeko eskemari jarraituko dio; izan ere, Hirurteko Liberalak Eibarren izan zuen bilakaera arrakastatsuaren ostean, bigarren berrezartzeak utzitako ondorioetara joko baitugu.
|
|
|
Haren buruan alkatea, bere Erret Makilarekin, udalerri mailako aginte politiko gorena eta eskuduntza judizialaren32 ikurra. Izan ere, alkatearen eginkizuna zen eibartarren artean sortzen ziren auziei buruzko lehen epaia ematea33, baita kanpotik
|
etorritako
beste botere judizial batzuetatik herritarrak babestea ere34 Elgoibarko udal ordenantzek diotenez, ahozko epaiketetan alkateak alde biak deitzen zituen eta bat bateko erantzuna ematen zuen. Alkate izateko baldintza hauek bete behar ziren:
|
|
2009
|
|
|
Gure artean ere izan ziren Sobiet Batasunetik
|
etorritako
laguntzaileak. Aizpururenliburuak haien lana eta gehiago ere lantzen du, Iparraldeko Frontearen historia bat erebada liburu hau.
|
|
|
Justifikazio laiko honen ondoan armadak hasiera hasieratik izan zuen ElizaKatolikoaren mutur kontserbadoreenaren (Espainiako Elizaren zatirik handienaren) laguntza ezinbestekoa ere aipatu behar da. «Zerutik» behera
|
etorritako
babesa esangenezake izan zela hau, zeren aterpe ideologiko honek eman zizkion armadari, batetik, frankisten aldean lerrokatu ziren indarrak batzeko ideologia eta, bestetik, erbestean laguntzak bideratzeko modu garbia. Elizaren laguntza ideologikoa ez zendoakoa izan eta militarrek gerrako lehenengo egunetan publiko egin zituztenbandoetan Eliza edo erlijioaren aipamenik bat ere ez agertzetik, gerra bera gurutzada bihurtzeraino eragin zuen.
|
|
|
Apurka apurka izan bazen ere, 60 eta 70eko hamarkadetan Espainiako unibertsitateetan kanpotik
|
etorritako
haize berriak leku hartzen hasi ziren. Erregimenarenmonolitismoak pitzadurarik handienetarikoak akademian kausitu zituen, eta, sarrigertatzen den bezala, muturreko jardunari kontrako bazterreko erantzuna emanzitzaion.
|
|
|
Laguntza humanitarioa eskaintzera
|
etorritako
idazle emakumeen eskutik heldu ziren gerrariburuzko emakumeek idatzitako lehenetariko testigantzak (Usandizaga, 2007). Bestalde, gerraerreportariek eta kazetariek berebiziko garrantzia hartu zuten.
|
|
|
Albiste agentziak. Sarritan, agentzietatik
|
etorritako
albisteok bide erakuslegertatzen dira; alegia, nork bere aldetik landu behar duen berriaren atariizaten dira. Kirol sailetan kazetari bakoitzak bere espezialitateak ditu.Horietan eurak dira jaun eta jabe eta eurek ere erabaki behar dute zer eginteletipoekin:
|
|
|
Agarosatik edo orekatzetanpoitik
|
etorritako
kutsadura
|
|
|
Urte gogor batzuk pasatu eta gero, beraz, Argiak, ZerukoAnaitasuna izenlaguna galduta, egoerari buelta ematea lortu zuen: produktua kaleratzeko beharrezko zen azpiegituraz jabetu zen, kazetari gazteen talde zabala prestatu zuen (tik
|
etorritako
taldea ere lagun zutela) eta baita irakurle esparru berrietara iritsi ere. Oinarri horiek ezarrita, hamarraldi amaieran hurrengo pausoa emateari ekin zion:
|
|
|
Egin kontu Argia sortu eta bi urte pasatxora, 1923ko irailean, Primo de Rivera jeneralak estatu kolpea eman zuela Espainian. Egoera zail hartan (eta baita beronen ondoren
|
etorritako
diktadurak iraun zuen ondorengo urteetan ere) oso jarrera zuhurra hartu zuen Argiak. Nabarmentzeko modukoa da, adibidez, 1924ra arte astekarian Primo de Riveraren aipamenik ez agertzea eta soilik Espainiari buruzko albiste onen berri eman izana.
|
|
2010
|
|
|
Gehien gehienak 1945era arteeta hainbat kasutan, Rivesalteskoan esate baterako, 2007ra arte. Izan ere, BigarrenMundu Gerraren amaierarekin Gursekoa edo Le Vernetekoa itxi baziren ere, Rivesalteskoa behin eta berriro erabili izan zuten 60ko hamarraldian agintari frantsesek, Aljeriatik
|
etorritako
harkiak barneratzeko. 1964ko amaieran ematen zuen historialuze horren behin betiko bukaera zetorrela.
|
|
|
Nolabait, praktikoak diren erabakiak gutxi izandira, eta guztiz sinbolikoak, ordea, nabariak. Hala ere, 1996an Euskal HerrikoGarapen Kontseiluak (EHGK) aurrera eraman zuen planifikazio figura berezi batnon Iparraldeko lurraldeei buruzko plangintza zuzendari oso bat osatzen den.Kontseilua eta plana bera Frantziako estatutik
|
etorritako
fondo ekonomikoekinelikatu ziren, Europar Batasunak eman zizkion diru-laguntzatik, hain zuzen ere.Dena den, plan horrek izan duen eragina nahiko urria izan da, aurrerago ikusteragoazen bezala.
|
|
|
Zahartasuna da nagusi etapiramidearen oinarria etengabe murrizten joan da. Etorkizunari begira, alternatiba gutxi, jarduera berriak erakartzeko zailtasun handiak dituztelako, zerbitzu orokorrak urriak direlako eta dituztenei eusteko zailtasunak dituztelako eta, batez ere, bertako gazteak edo kanpotik
|
etorritako
populazioaezin direlako herrian finkatu. Bailara askotan egoera larria da eta Pirinioetako bi aldeetan herriak eta azpieskualdeak desagertzeko arriskua handia da.
|
|
|
Garai honetan ia ez daetxebizitzarik eraiki eta bat batean bost urteko epean bi herrietan ehunka etxebizitza eraiki dituzte. Bertako gazteak bertan gelditzen ari dira, bertan egiten dutebizitza proiektua baina horietaz gain hirietatik
|
etorritako
populazioa herri hauetanari da instalatzen. Beste garai batzuetan ez bezala, automobilaren erabilerak, zerbitzuetan izandako aurrerapenak eta distantziaren murriztapenak eragin dute herrihauek bizigune bezala aukeratzea.
|
|
|
WTO/ MMEren arauen arabera, horrelako babes neurriak ezartzeko orduan, irizpide objektiboei jarraitu behar zaie. Babes neurriak ezin daitezke ezarri aukeratutako herrialde batetik edo batzuetatik
|
etorritako
inportazioei aurre egiteko. Ez da onartzen bereizkeriarik arlo honetan.
|
|
2011
|
|
|
Bistan da, UEU argitaletxe gisa, ez dela itzulpengintzan gehiegi murgildu, eta jatorriz euskaraz prestatutako materialen argitalpenetan zentratu dela. Batetik, eskura zuen materialaren ekoizpenbide naturala hori zelako, alegia ikastaro edota sailetatik
|
etorritako
materialak zirelako, eta bestetik UEUk ez zuelako nahikoa baliabiderik itzulpen proiektuetan sartzeko.
|
|
|
UEUren argitalpengintza, Udako Ikastaroen osagarri gisa sortu zen, Udako Ikastaroetako irakaskuntza osatzeko asmoz. Baina hasieran, nahiz eta nagusiki Udako Ikastaroetako materiala publikatu, bere barne jardueratik kanpo
|
etorritako
materialari ez zion muzin egin. Izan zen libururik, UEUren ikastaroekin harreman zuzenik eduki ez arren, UEUk argitaratu zuena, adibidez Enrike Zabalaren Euskal Literaturaren historia laburra (1977).
|
|
|
Hortik «nortasun arazo bikoitza» izenburua. Katalunian Grup d. Estudi de Llengües Amenaçades ikertaldeak (www.gela.cat) egindako lan bat aipatzen da32, Marokotik
|
etorritako
ikasleak ea jatorriz kultura eta hizkuntza marokoardunak ziren, ala, ikertzaileek susmatzen zuten bezala, tamazight hizkuntza egiten zuten33 Inkesta pasatu zitzaien ikasleei, erantzun zezaten nongoak ziren eta zein zuten etxeko hizkuntza. Ikasle guztiek erantzun zuten marokoarrak edo arabiarrak zirela, eta etxeko hizkuntza arabiera zutela.
|
|
|
Orduan, beste ikasle batzuek ere besoa altxa zuten, adieraziz beraiek ere lau hizkuntza horiek egiten zituztela. Horrela jakin ahal izan zuten ikasgela hartan Marokotik
|
etorritako
ikasle guztiak berbereak zirela.
|
|
2012
|
|
|
2006an, Euskobarometrok emandako informazioaren arabera, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoankontsultatutakoen% 64k uste zuen autodeterminazio erreferendum batek ezlukeela zatiketarik ekarriko gizartera (Euskobarometro, 2006). ...n da Euskal Herrian Euskal Estatu posible batek nolako eraginaizango lukeen estatu horretan sinesten ez dutenengan, eta zehatzago, badairitzi bat, noizbait haizatzen dena, esaten duena Euskal Estatu batek kanporatuegingo lituzkeela etorkinak eta espainiar sentitzen direnak9 Horretaz guztiaz datukuantitatiborik ez dugu, baina aukera dugu datu kualitatibo batzuk erabiltzeko, 5080ko hamarkaden artean
|
etorritako
hainbat immigranterekin eginiko elkarrizketetatik (ik. Zabalo/ Basterra/ Iraola/ Mateos, 2010).
|
|
|
Horrekin batera, arestian aipatu dugun Estatuetatik abiatutako immigrazioak (eta 1950 immigrazio aldia igarota, Espainia eta Frantziatik gertatutakofluxu etengabea) pisu handia dauka Euskal Herriko gizartean,% 20ren inguruan.Horrekin batera, Estatuetatik
|
etorritako
gurasoetako bat edo biak dituztenak aipadaitezke,% 24 inguru baitziren 2001 ean (Aztiker, 2006: 117).
|
|
|
117). Euskal Herriarenosaera demografikoa aztertuta, albora ezinezko errealitatea da Espainiatik zeinFrantziatik
|
etorritako
immigrazioa, beraz.
|
|
|
Izan ere, immigrante kategoria, estigmabat finean, saihestu nahi izaten da, herritar oso eta normala izateko, nahiz eta horrenondorioa ez den jatorrizko identitate zein praktika kulturalei muzin egiteko nahia (Zapata Barrero, 2004). Edonola ere, lan honetan immigrante edo etorkin kategoriamodu lausoan erabiliko dugu, Euskal Herritik at
|
etorritako
biztanle guztiez aritzeko, haien migrazio prozesua orain dela hamarkada batzuk gertatu bazen ere.
|
|
|
Euskal Herrian nortasun eta kultura desberdinak bizi dira. Tradizioz euskaraz biziizan direnen alboan, kultura eta nortasun espainiarra eta frantziarra daude, baitaazken aldian
|
etorritako
etorkinen identitateak eta ohiturak ere (ikusi Baxok eta bestebatzuk, 2006). Hain lurralde txikian, horrenbeste mundu ikuskera elkarren alboan, elkar ukituz edota nahastean bizitzearen ondorioz, desadostasun asko daudeeuskal kultura definitzerakoan.
|
|
|
4 Malgutasuna, etengabeko aldaketa garai hauetara azkarrago egokitzeko.Estatu txikiak kanpotik
|
etorritako
krisiekiko minberago direnez, egiturazko erreformakhobeto kudeatzen dituzte. J. Frenkel-ek (2010) jardun du estatu txikien azterketan, berritzaile global moduan, baita zientzia eta teknologian ere.
|
|
|
Nazioarteko garapen politikek eta giza eskubideen aldeko politikek aurrera egin zuten neurrian, «herri indigenak» kategoria teknikoa bihurtu zen garapen politiken onuradunak identifikatzeko. Hau guztia herri indigenen existentzia kolonia garaitik
|
etorritako
problematzat zuen marko kontzeptual eta normatibo baten barruan garatu zen (Stavenhaguen, 1990).
|
|
|
Hura lortzeko opor fiskalak, luremateak, diru-laguntzak eta kontratu komertzialak jarri zituen kolonizatzaileen esku. Horrekin batera presidenteak Brasilgo beste lurraldeetatik
|
etorritako
emigrazioa bultzatzeko neurriak hartu zituen. Herri berriak eraikitzeko asmoak iragarriko dira.
|
|
|
6) bitartean parkeen sorrera kolonialismoarekin lotzen du zuzenean. Prozesu historiko honen bertsio garaikide honetan mendeetan zehar euren ingurumena mantentzeko gai izan diren indigenei kanpotik
|
etorritako
ikuspegiak eta moduak inposatuko zaizkie (Rodriguez, 2000). Ezaguna zaigun eredu kolonialari jarraituz, berriz ere, arrotzek erabaki egingo dute indigena nor den (Dumoulin, 2005), zer den baliozkoa bere kulturan, zer mantendu, zer sustatu behar den eta zer ez, horrela etnofagia burutuz, (Díaz Polanco, 2005) eta azkenik nolakoa izan behar duen euren lurraldeen gainean eraikitako parkeetan jarraitu ahal izateko beharrezko den «portaera ekologiko» berriak (Hames, 2007).
|
|
|
Era berean, basoen kontribuzioa onartzen zen unean herri indigenek hauek mantentzeko egindakoa, euren eskubideak errespetatzea eta partaidetza areagotzea eskatu zuten. Indigenek OJren babesa hobetzeko eta hortik
|
etorritako
onurak partekatzeko eta euren eskubideak hobeto babesteko deia egin zuten. Kontuan hartu behar da Brasilgo gobernua bioproduktuen jatorria erakusteko beharra eta onurak partekatzeko nazioarteko sistema baten bultzatzaile nagusienetariko bat dela.
|
|
2014
|
|
|
Euskalgintza xedatzeko orduan, oro har, diasporan bizi direnei arretahandiagoa jarri bazaie ere, askoz gutxiago begiratu zaie etorkinek bizi izandakoesperientziei. Berriemaile izan ditudan etorkinen seme alaben artean, bi emakumerenlekukotzak ekarri nahi ditut hona, Toni Ortiz eta Jone Miren Hernandezenak11.Izan ere, 60ko hamarkadan Extremaduratik eta Salamancatik
|
etorritako
gurasoenondorengoak dira eta Basaurin (Bizkaia) eta Lasarte Orian (Gipuzkoan), hurrenezhurren, bizi dira. Biak ala biak beren gurasoek hemen errotzeko indarrean jarridituzten bitarteez eta taktikez aritu dira haiekin izandako elkarrizketetan.
|
|
|
Pentsamendu hau pentsamendu nagusiada. Pentsamendu bat da baieztatzen duena sexuak «dagoeneko hor» zeudela, alegia, pentsamendu ororen aurretik, jendarte ororen aurretik
|
etorritako
zerbait direla.Pentsamendu hau da emakumeak gobernatzen dituztenen pentsamendua.
|
|
|
irakurleari argazki intimoenak erakusten zaizkio, medikuntza liburu batean beharrean Hustler aldizkarian agertuko balira, pornografikotzat hartuakizango lirateke. Hain zuzen ere, liburu hau prestatzen ari nintzela medikuntza liburuak kontsultatunituen, eta sarritan ikusi nuenez, nire aurretik
|
etorritako
irakurleek intersexualen eta/ edo horien sexuorganoen argazkiak moztuak zituzten. Kurioski, anbiguotasun sexuala erakusteko, beti ipintzen digute«lehen»aren argazkia, eta oso gutxitan, ordea, «ondoren»arena.
|
|
2015
|
|
|
Artikulu honentzat, ez da teoria gordinena jorratu nahi izan (bigarren kapituloa), komunitatearen inguruan 80eko hamarkadatik (batez ere Frantzian) geroztik
|
etorritako
diskurtsofilosofikoa. Hala ere, kapitulo honek, ezinbesteko garrantzia du tesia filosofiaren arloankokatzeko eta ez Artearen Historiaren esparruan.
|
|
|
Kontuan hartzeko laugarren auzia, komunean duten historia da. Zona honetako herrialdeen arteko erlazioak, zein kanpotik
|
etorritako
eraginek, historiaren bilakaera guztiz baldintzatu dute, askotan patu bera konpartitu dutelarik. Ekialde Ertaineko egungo estatu gehienek Otomandar Inperioaren eragina, britainiar edota frantziar kolonialismoaren esku hartzea, Israelgo Estatuaren osaketa edota azken urteotan estatubatuarren eta haien aliatuen esku hartze inperialistak bizi izan dituzte.
|
|
|
Zine tradizionaletik
|
etorritako
egile askok esploratu dituzte web dokumentalak, eta askotariko proiektu independenteak aurkitzen ditugu eremu horretan. Hala eta guztiz ere, haien erronka nagusia haien istorio dokumentalak hedapen plataforma berriei egokitzean datza, batez ere 3 arlo desberdinetan:
|
|
2017
|
|
|
Azken hamarkadetan iritsi da lehen aldaketa ideologikoa, globalizazio prozesuak berak eta honekin batera
|
etorritako
azpi prozesuen azkartzeak behartuta. Kontraesankorrak dira abian dauden ildoak eta Euskal Herriaren lurralde garapena ere, abagune liskartsu horretan kokatu da:
|
|
2019
|
|
|
Frankoen hizkuntza ofiziala oktitaniera zen (Cierbide Martinena, 2011: 763), eta hortik, Ultraportuetatik
|
etorritako
jendea deitzea. Frankoak, autore askok frantziarrekinkonfunditzen badituzte ere, ezin dute okzitaniar besterik izan, frankoak deituak libre zirelako, eta ez frantziarrak zirelako.
|