2005
|
|
–Emili, aitortu zion Kontxik?, barkamena eskatu behar dinat: axaleko aldizkari horiek erosita gero, axaleko
|
emakumetzat
baihindudan, baina ez. Eta arrazoi dun, gizonezkoek sukalderako nahi baikaituzte; eta, sukaldetik ateratzen garenean, lorontzi bihurtzen gaitizten.
|
2008
|
|
Gizarte bat ezin da ibili bakarrik arrakoi, botere, diru eta lehiaren ondotik, justiziaz eta berdintasun ezberdinaz amestu gabe. Menturaz, feminitatearen ordez neutraltasuna aldarrikatzekoa genuke, ez gaitzatela
|
emakumetzat
har dretxoak eztabaida eta banatzekotan, soilik jendetzat: jendea jende zioen aita zenak ironiaz auzoarekin kexatzen zenean.
|
2009
|
|
Dena dela ere, bere hitzetan, ez da lotsatzeko zerbait. Bi organo genital ditu, emakumezkoena eta gizonezkoena, baina berak bere burua
|
emakumetzat
omen dauka. Gainera, bisexuala denez, bi sexu organo izateak asko aberasten ditu nire harremanak.
|
|
–Zin egin zenidan, eta hitzeko
|
emakumetzat
zintudan? –Adak.
|
|
Gero, baina, bularra emateari utzi bezain laster, bere buruari galdezka hasi zitzaion, argi baten bila, fedeko
|
emakumetzat
baitzuen berak bere burua; Reginak, izan ere, Ama Birjinari eta Kristo gurutziltzatuari debozio berezia zien, eta debozio haietatik iristen hasi zitzaizkion erantzunak.
|
|
–Zin egin zenidan, eta hitzeko
|
emakumetzat
zintudan... –Adak.
|
|
Gero, baina, bularra emateari utzi bezain laster, bere buruari galdezka hasi zitzaion, argi baten bila, fedeko
|
emakumetzat
baitzuen berak bere burua; Reginak, izan ere, Ama Birjinari eta Kristo gurutziltzatuari debozio berezia zien, eta debozio haietatik iristen hasi zitzaizkion erantzunak.
|
2011
|
|
Noiz hartuko ete doguz gugaz bat ez datozanak borondate oneko gizon
|
emakumetzat
–
|
|
Baina koadernoa irakurri ahala Ama batez ere Ama dela ohartuko da eta autoerrukia leporatuko dio. Laura biziki haserretuko da Amaren idazkeran biktimarena egiten ari dela sumatzen duelarik, txori babesgabearena, aginpide zabaleko
|
emakumetzat
baitzuen. Laura Garate aldi berean hurbilduko zaie Ama desidealizatzeari, Mireni eta bere burua ezagutzeari, Amaren koaderno gorriaren bidez.
|
|
Dena ukatzea espero zuen, hobe izango zen hori? Bere bizitzako
|
emakumetzat
eduki zuen Fontechak Patricia, baina aspaldiko hilabeteetan ez hainbeste: Belen zeukan orain, mileurista baten hilabeteko soldata balio zuen Pauillac botilarik edaten ez zuena, politikari eta politikariei Patriciak ez zien errespetua eta estimazioa ziena, bere errugabetasunean sinesten zuena, aura gazte eta itzalezin baten jabe.
|
2012
|
|
Izan ere, bakardade intelektuala sentitzen zuen Kongoko barrualde hartan, ez baitzegoen hemezortzi ofizialen artean bakar bat ere Baudelaireren beraren izena ezagutzen zuenik. Bere bigarrenak, kasu, Van Thiegel tenienteak, Baudelaine esaten zuen, eta
|
emakumetzat
zeukan Madelaine izenarekiko antzagatik.
|
2013
|
|
Gaurkoan ez ditugu mintzagai izango, baina noizbait ere irakurtzea gomendatzen dizuet. Nin idazlea zen, bai, baina edozeren gainetik
|
emakumetzat
zuen bere burua, eta bi kontzeptu horien batasunean oinarrituz jorratu zuen bere ibilbide literarioa.
|
2014
|
|
Halako iritzia indartzen Ramon Menéndez Pidalek asko lagundu zuela dirudi. Honek, idazteko inolako bokaziorik gabe, letrarik gabeko
|
emakumetzat
agertzen digu, hitz egiten bezala idazten duena eta herri herriko hiztegia, ia arrunta erabiltzen duena. Naturaltasun, erraztasun hori ez da lilura gabea; horren alde on eta erakargarriari erreparatzen die berak.
|
2015
|
|
Halako iritzia indartzen Ramon Menéndez Pidalek asko lagundu zuela dirudi. Honek, idazteko inolako bokaziorik gabe, letrarik gabeko
|
emakumetzat
agertzen digu, hitz egiten bezala idazten duena eta herri herriko hiztegia, ia arrunta erabiltzen duena. Naturaltasun, erraztasun hori ez da lilura gabea; horren alde on eta erakargarriari erreparatzen die berak.
|
2017
|
|
bestea,
|
emakumetzat
(Jainkoak bedeinka)!
|
|
33? 34). Kolonietan ere, sorgina izatea leporatzeko arriskurik handiena emakumeek zuten; izan ere, europarrek baztertu egin zituzten, buru gutxiko
|
emakumetzat
hartuta, eta beren komunitateen defendatzaile sutsuen bihurtu ziren laster (Silverblatt 1980: 173, 176? 79).
|
|
[Baconek] bere xede eta metodo zientifikoak taxutzeko erabilitako imajineriaren zati handi bat epai aretoetatik dator; eta, asmakuntza mekanikoen bidez torturatu beharreko
|
emakumetzat
tratatzen duenez natura, sorgin epaiketetako galdeketak dakartza gogora, bai eta sorginak torturatzeko erabilitako gailu mekanikoak ere.
|
|
Asko idatzi da, aldi berean, Virginiaren hoztasunaz senarrarekiko harremanetan, senarraren hoztasunaz ezer adierazi gabe, noski. Baina hainbestek babestu beharreko
|
emakumetzat
hartua izan zenez, ez dut aurkitu familia preskripzioz familiarik ez izateak eragingo zion minaren berririk, ez eta medikuarekiko eta bere inguruarekiko sentitu zuen haustura edo etena, erotzat edo gutxituaz tratatu izatetik datorkeenik. Ez zen Virginia andre txoro eta gaixoa izan.
|
2018
|
|
Inudeei osasun ona izatea eskatzen zitzaien, esne ona izatea, garbiak izatea eta aiurri onekoak izatea. Eskuarki emakume txiroenak izaten ziren inude horiek, beste mailako hazamek hiriko familia aberatsenen seme alabentzat lan egiten baitzuten (familia aberatsa horiek ardura handiz aukeratzen zituzten halakoak), beste maila bateko
|
emakumetzat
hartuak ziren eta soldata hobeak jasotzen zituzten. Antonia Beunzak ospitaleko inude gisa lan egin zuen 1749 eta 1752 bitartean.
|
2019
|
|
Emakumeok egiten ditugun lanei ez zaie inolako baliorik ematen, hala gertatu izan da beti, emakumeek etxean lan egiten zutenean berdin, lanoi ez zitzaien baliorik ematen. Nik beti esan izan dut ez gaituztela emakume langiletzat hartzen, baizik eta
|
emakumetzat
soilik. Gure lanak ez dauka balio ekonomikoa izateko behar adina errekonozimendu, zeinak ahalbidetu ligukeen gure lanetik bizitzea.
|
|
Orain,
|
emakumetzat
hartzen nautelarik (nire hileko faltsuen kausaz), kongregazioa nire jaun eta jabe bihurtu da, nolabait esateko. Denek dute, nonbait, eskubidea nire bertuteagatik begiratzeko.
|
|
15 emakume bertsolariren testigantzak bildu ondoren, 22 mekanismo identifikatu ditu Alberdik. Esaterako, gizonen" kidetzat", ez
|
emakumetzat
hartuak izatea; itxuragatik epaituak izatea; merezimendu faltaren epaia eta hari lotutako autoexijentzia suntsitzailea; desexualizazioa zein hipersexualizazioa; umore azpiratua; gutxiespena; desautorizazioa eta marasma horretan falta direnak.
|
|
2 Gizonen “kidetzat”, ez
|
emakumetzat
hartuak izatea
|
|
“Elkarrizketa publikotik kanporaturiko emakumeen adibidez beteta daude literatura eta historia” idatzi zuen Mary Beardek “The Public Voice of Women” artikuluan. Mintzo publikoa maskulinitatearen ezaugarri definitzailea izan dela eta dela azaldu zuen argudio soka luzean, eta jendaurrean solastatzen den emakumea, definizioz, ez
|
emakumetzat
joa. Gutxitan ematen zaio zilegitasunik emakumeen ahotsari eta, ematen zaionetan, biktima posiziotik edo bere buruaren eta bere gisako beste emakumeen izenean izan ohi da.
|
|
Orduan ezagutu zuen Mendebaldeko kultur ordezkaritzak, Bertolt Brecht tartean, Mei Lanfang antzezlearen jokamoldea, eta guztiz bestelakoa zela konturatu ziren; izan ere, gizonezkoa zen arren, emakumezkoen paperak egiten zituen, baina bere asmoa ez zen
|
emakumetzat
har zezaten, baizik eta pertsonaia emakumezkoa, kasu honetan jendearen aurrean erakustea, haren emozioak bere egiteko edo bere barruan pizteko batere asmorik gabe.
|
2020
|
|
Txillardegiren hirugarren nobela izan zen. Protagonista, Elsa, euskal literaturaren benetako lehen emakume edo hezur mamizko lehen
|
emakumetzat
hartua izan da. Hona hemen aipatu bertsio horren pasarte bat (euskara batua ere sortu aurretiko testua berau):
|
|
Txillardegiren hirugarren nobela izan zen. Protagonista, Elsa, euskal literaturaren benetako lehen emakume edo hezur mamizko lehen
|
emakumetzat
hartua izan da. Hona hemen aipatu bertsio horren pasarte bat (euskara batua ere sortu aurretiko testua berau):
|
2021
|
|
Falometroan ezarritako neurri arbitrarioa betetzen badu, gizon izendatuko da. ‘Behar bezain gizona’ ez bada (hots, organoa pixa zutik egiteko eta penetrazio baginalerako beharrezkotzat jotzen den neurri eta itxurakoa ez bada)," gehiegizko gizontasuna" kendu eta
|
emakumetzat
joko da (ibid.: 80).
|
2022
|
|
Adimen eta zorroztasun handiko
|
emakumetzat
hartu izan zaitut beti.
|
2023
|
|
Ez zuten bakarrik ezkertiarren kontra egiten: homosexualak edo ohitura txarreko
|
emakumetzat
jotzen zituztenak ere salatzen zituzten. Ordena moralaren zaindariak ere baziren».
|
|
Desgenerizazio prozesu bat dago: ez dira jotzen ez
|
emakumetzat
ez gizontzat, eta ez dute generoak ezarrritako espektatiba eta arau berak. Baina generoa ez da desagertzen; harreman anbibalente bat dago.
|