|
2015
|
|
|
Sentsazio oso onarekin oheratu nintzen AEBetako nire urtemuga
|
egunean
. Takoak jaten ospatutako Euskal Herriko urtemugaren ondoren, eder bilakatu zen 9 ordu geroagoko urtemuga amerikanoa.
|
|
|
Azken
|
egunean
, San Frantziskoko Euskal Etxera abiatu ginen, ziztu bizian, eta, nahiz eta emanaldirik eman behar ez genuen, Johnny Curutcheti egin ez genion elkarrizketa grabatzera joan ginen. Oso era ederrean erakutsi zigun Euskal Etxea, eta zin egiten dut itzela dela.
|
|
|
Eta handik goizeko ordu bietan irten –dena ondo badoa goizeko hiruretan neure herrira itzultzeko. Hurrengo
|
egunean
, demagun igandea dela, beste saio bat dago arratsaldez; lagunaren tabernan kafe petrolioduna hartu eta berriz kotxe zaharrean, irratia ez dabil, banoa bidean ahozko tradizio honen balio objektiboak banan bana akatzen. Bederatziak inguruan etxean izango naiz”.
|
|
|
Lekuan lekuko eta
|
egunean
eguneko publikoaren eta funtzioaren aurrean kokatu nahia izaten du borroka, egun, Elortzak. Funtzio sozial eta funtzio emozionalean kokatu nahia adibideekin erakutsi zuen:
|
|
|
Horiekin guztiekin bizi behar dela, eta horiekin guztiekin bizitzen jakin behar dela: “Egun batean oso haserre edo triste bazaude, egun hori pasatuko da, eta hurrengo
|
egunean
egongo zara pozik. Denak dira zure bizitzaren parte, eta bertsoa ere zure bizitzaren parte da”.
|
|
2016
|
|
|
hirugarren
|
egunean
.
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
, ordea, Joxeanek telefonoz hots egin, eta zera esan zidan: “Hi, Joxerra, Joxean nauk, eta erabaki diat hala ere egin egingo dudala”.
|
|
|
Bertso saioa Allurralden San Jose
|
egunean
. Arg:
|
|
2017
|
|
|
Hortaz, bertsoa, agian, ez dute hainbeste landuko. Maialen Lujanbio bat ez da hamar
|
egunean
egiten. Baina gure haur eta gaztetxoengan duen eraginean baino, hobe genuke terapia horretatik ikasiko bagenu.
|
|
|
Imanol Lazkano poltsikoan bi orrialde dituela etorri da elkarrizketara. Orrialde batean, hil zen
|
egunean
familiaren eskariz idatzitako bertsoa dakar:
|
|
|
Hizkuntzaz aldatzea oso zaila da behin harremana gazteleraz sortu denean; horregatik esaten nien lagun berri pare bat egiteko erabat euskaraz egingo zutenak eurekin. Niri Lazkaoko harrera familiarekin gertatzen zitzaidan, baina euskaraz aritzeko indarrik ez nuenean ez deitzea erabaki nuen eta hurrengo
|
egunean
saiatzea, adibidez, harreman hura euskara hutsean mantendu nahi nuelako.
|
|
|
Eta zer sentitu ote zuten bertsolariek, gizon hori herioaz jo zuten
|
egunean
–Nola kantatu zuten kontsolatzeko?
|
|
2018
|
|
|
Antza denez, berak beti ukatu arren eta berarekin injustizia egiten zela aldarrikatu, maiz ibiltzen zen putetxeetan eta jokoan xahutzen osturiko diruak, diru lapurreta izan zelarik hilketen arrazoia. Heriotza zigorraren
|
egunean
06:55ean jaiki, lasai jantzi, zigarrotxo bat erre, kafe beltza ron ttanttaz bustia edan eta lasaiki idatzi zion emazteari. Aitortu, barkazioa lortu eta komunioa ere hartu ondoren, zigorra eman zioten.
|
|
|
1989an Bertsolari Txapelketako finalean bukaera emanda osatutako bertso bat ekarri digu gogora bolalekua bisitatzeak. Alaba gaixorik etxean utzita kantatzera joan zen
|
egunean
, Laxaro Azkunek bertso amaierako puntua eman zion: “Asko maite duenak asko sufritzen du”.
|
|
|
“Lasai egon zaitez, orain denekin horrela ibiliko dira eta”. Lehenengo deklarazioak hartu eta etxera bidali omen zituzten, baina hurrengo
|
egunean
denak kartzelara eramateko agindu zuen Marroquin epaileak. Eraman zituzten Migel Jose Aranzegi, Jose Joakin seme zaharrena, Jose Antonio seme gazteena eta hiru alaba:
|
|
|
ez andrea, ez gizona/ nere inon ez egon nahia ote da zure ezinegona? ”. Telebistan edota sare sozialetan hedapen handia izan zuen bideoak
|
egunean
bertan. Alegia, denbora gutxian, sekulako hedapen gaitasuna du pantailak (eta publikoa harrapatzekotan bertsoak ere).
|
|
|
Noiz hasten da txapelketa bat? Zozketa
|
egunean
–Autoko irratiko albistegian aurkezpenaren notiziak ezustean sabela iraultzen dizunean?
|
|
|
Badakizunean, datorrena datorrela, egon behar dutenak hor egondo direla eta saio osteko besarkada hori. Bereziki Durangoko saioko
|
egunean
bertso eskolako 5 urteko gaztetxoenak nola etorri ziren. Eta, noski, batzuk aspertu egiten zirenez, hor ibili ziren koadernoetan saioaren kronika marrazten, beraien erara.
|
|
2019
|
|
|
Baina gertakari honetaz gain, egun bereziak izan ziren oso ondokoak. Alde batetik, kuadrillako batek pilotari afizionatu bezala azken partida jokatu zuen hurrengo
|
egunean
, eta profesional gisa debutatu, handik gutxira. Neronek ere erreportaje zabal bat argitaratu nuen egunkari batean.
|
|
|
Hamazazpi urte bete nituen
|
egunean
ere bertso eskolara joan nintzen. Gogoratzen dut jende gutxi elkartu ginela, baina bakoitzak bertso bat bota zidala.
|
|
|
Taldean jarduteko baldintza egokiak betetzen ez direnean, norbere kabuz ere lan ugari eta ona egin litekeela demostratu zigun. Arima, burua eta bihotza
|
egunean
24 orduz eta urtean 365 egunez inplikatu zituen. Pasioak eta lanak bat egiten dutenean, oporretan bizi gara.
|
|
|
Jonen azken urtebetetze
|
egunean
zoriontzeko deitu nion. Astebeteko aldearekin egiten genituen urteak.
|
|
|
“muturra”, “agurra” eta “beldurra”). Onartu behar dut klase denboran bitan edo hirutan pasatu zitzaidala burutik hurrengo
|
egunean
ez bueltatzeko ideia (hala egin zuten egun hartan ni bezain galduta zeudenek), baina txispa jada berotuta zegoen eta han agertu nintzen berriz hurrengo astean ere, eta hurrengoan, eta hurrengoan… Sekula ez zait berriz ideia hori burutik pasatu.
|
|
|
Xalbador
|
egunean
egin nuen azken saioa, Urepelen. Xalbadorri diodan miresmena eta errespetuagatik aukeratu nuen Urepele nire ibilbideari amaiera emateko.
|
|
2020
|
|
|
Nik nire orduan alde egin nuen eta Andoni han gelditu zen. Ez dakit ez zituen tibia eta peronea biak hautsita, eta hurrengo
|
egunean
enteratu nintzen izugarri berandu etxeratu zela. Berak ezin zuela autoa gidatu izan zen aipatu zidan aitzakia, norbaitek eraman zain igaro zuela gaua.
|
|
|
Eta hurrengo
|
egunean
bertsotara joateko elkartu ginenean Andonik galdetu zidan:
|
|
|
Eta esan nion hurrena ikusten zuen surtidorean gasolina sartzeko, eta horrela banandu ginen, bakoitzak leku ezberdinetan saioak genituelako. Hurrengo
|
egunean
deitu nion, ea ondo iritsi al zen galdetzeko, eta gasolina sartzea ahaztu egin zitzaiola eta berriro gabe gelditu zela esan zidan; egun berean, alegia, bi aldiz gelditu zela gasolinarik gabe.
|
|
|
Ganadu lanak egiten ari zenean, askotan aritzen omen zen aita bere kasa bertsotan. Urte zahar
|
egunean
etortzen omen ziren Berrobin bizi zen anaia, Oiartzunen bizi zena eta Iparraldean bizi zen Errezil, eta gaupasak egiten omen zituzten. “Etxean hiru anaia bizi ziren eta, kanpotik etorritako beste hirurak elkartzen zirenean, sekulako juergak egiten zituzten.
|
|
|
Oso saio polita egin zuten. Bada, hurrengo
|
egunean
, kristorena eta biko artikulua La Voz de Españan gai jartzaile eta bertsolarien moralitate falta aipatuz. Egunak egin nituen multaren baten edo salaketa ofizialen baten zain, baina hartan pasatu zen hura.
|
|
|
Eta hor, Debaldeko Festaz gain, herriarteko txapelketa egitea erabaki genuen. Asmoa zen azaroan hasi eta finala San Juan
|
egunean
Tolosako plazan egitea. Parte hartzeko baldintza bakarra zen bertsolaria urtean gehienez hamar plaza egindakoa izatea.
|
|
|
Zuazubiskarrek saio handien aurretik ez du yogarako joerarik. Bezperetan arnasketa bereziak egiten saiatu izan da, baina
|
egunean
bertan ihes egin izan dio lasaitasuna bilatzeari, ez topatuz gero gehiago larritzeko ikaraz: “Mendira joaten naiz horrelakoetan, korri egitera, dudan energia mailari eusten saiatzen naiz.
|
|
|
Honek «gero, bertsoak jarri eta inprimarazi zituen. Eta, Azpeitiko hurrengo azoka
|
egunean
, hara joan zen, bertsopaper pila harturik eta hogei bat urteko bere seme Rikardo eta hamabi bat urteko seme Antonio lagun zituela. Eta Azpeitian, kantoi batetik edo, hirurak batera bertso kantari hasi ziren.
|
|
|
Egiteko astuna izan da guretzat: garai batean rompecabezas esaten zena, eta gaur
|
egunean
puzzle deitzen zaiona. (…)
|
|
2021
|
|
|
Bizi izan zen bitartean, ordea, bere kazetari lanek egin zuten ezagun eta ez bere eleberriek edo antzezlanek. El Mundon 2.000tik gora zutabe argitaratu zituen, eta astearteetan, Arlten testua argitaratzen zen
|
egunean
, egunkariaren salmentak bikoiztu egiten zirela esaten da.
|
|
|
«Behin bere koinatak, Izaskunek, galdetu zidan ea Antonio eta biok ez ote ginen inoiz elkarrekin haserretzen. Eta nik esan nion baietz, egunero haserretzen zitzaidala, baina hurrengo
|
egunean
berdin berdin hots egiten geniola elkarri, ezer pasatu ez balitz bezala».
|
|
|
Bertso hauek berriz, 1975eko omenaldiko
|
egunean
, bertso saioan kantatu zizkioten aleak dira, esker ona adieraziz.
|
|
|
Hiru dolu behintzat papereratu ditut Photoen bidez. Bi pertsonaren urruntzea kontatzen duten bi ale dira [28] eta [29]. Honako bertsoak, berriz, Jon Barberena hil zen
|
egunean
idatzi zitzaizkidan [27].
|
|
2022
|
|
|
Eta hala ari da izaten. Bigarren
|
egunean
izan zen Andoni Egaña lekuko berezi gisa batzordekideon galderei erantzuten, eta Felix Zubiak galdetu zionean ea zergatik erabaki zuen 68 urte beteak zituela Txapelketa Nagusira itzultzea, bertsolaritzaren norabideari buruzko kezka batek bultzatuta itzuli zela jakinarazi zuen. Lehen hitzetik aitortu zuen bertsolaritzaren baitan gehiegi garatu den jarrera oker bat sumatzen zuela, desbideratze hitza uste dut erabili zuela, eta jarrera oker hori zuzendu nahian hartu zuela erabakia, txapelketak beti funtzionatu izan duelako erakusleiho erraldoi moduan, eta desbideratze hori neurri handi batean berak bultzatua izanak behartu zuela pausoa ematera.
|
|
|
Lau bat metrora hurreratu denean, aurpegia ondo ikusi dionean, ohartu da ezagutzen duela, nola ez du ezagutuko, Pello Urionaren lehengusina. Ez du izena gogoratzen, esango luke ikusi zuen azken
|
egunean
soineko bera zeramala, zuri beltza, marraduna. Ez du ulertzen zer egiten duen hemen, eguraldi honekin, udako arroparekin, hotzak umilduta egon luke, Goizuetarako bidean, etxetik horren urrun.
|
|
|
Ber denboran, Abdelkader Ben Muhieddine lehenbiziko aljeriar abertzalea dugu, aljeriar nazioaren aita. Hara zergatik Hari Bumediene Aljeriako 2 Lehendakariak, 1966ko uztailaren bostean, hango aberri
|
egunean
, emirraren hautsak Damaskon zuen hilobitik Aljeriako hiriburura erakarri zituen, hor Martirien Hilerrian lurperatzeko. Bumediene jaunarentzat eta beste aljeriar askorentzat, Abdelkader egiazki eta zinez heroi nazional bat da.
|
|
|
Nik ez nuen inondik inora espero. Gainera, hurrengo
|
egunean
da hori dena, biharamunean. Nik ez nuen hori espero.
|
|
|
Lan kontuak eta bertsoa, bertso kontuak eta lana, eta biak nahasian. Bizkaiko eta Nafarroako azken txapeldunek boligrafo marra askoko orriak dituzte agendetan, baina bazekiten II. Señora Sariketa hasi den
|
egunean
Hendaian topo egingo zutela. Aitzakiarik gabeko goiza egiten du, bero aukeran, eta egonean egoteko itzala aukeratu dute.
|
|
|
|
egunean
bitan behintzat
|
|
|
Kartzelazainek presoak torturatzen zituzten, eta Jaungoiko Txiki ez zen erasoen aurrean zozoei begira begiratzen zen horietakoa. Bere zeldakidea jipoitu zuten
|
egunean
, labana funtzioak betetzen zituen eztenen bat lortu zuen, handik edo hemendik, eta aukera izan zuen momentuan, bere laguna egurtu zuen espetxezaina garbitu zuen. Ez zuten jakin bera izan zenik militarra hil zuena, bizirik atera baitzen kartzela hartatik… ez berak nahi izango zuen moduan, ordea.
|
|
|
Cartagenatik Errenteriara 700 kilometro baino gehiago daude, eta bide luze hori oinez egin zuen Jaungoiko Txikik. Bozasek liburuan dioenaren arabera, hamasei
|
egunean
. Hots, maratoi bat eguneko.
|
|
|
zazpi
|
egunean
behin
|
|
|
Bertsolari batzuek 2008an kantatu zuten berak ziren, miresmen berarekin entzun ditudala uste dut. Orain, bertsotan egiten ikasi dudan arren eta bertsotan ari naizen arren, beste bertsolarien gaitasunak eta erraztasunak beti harritzen nau, eta finalaren
|
egunean
, denek harritu ninduten. Aurtengoan, lan berezia egin behar nuen, saioa komentatzearena.
|
|
|
Urtez urte, belaunaldiz belaunaldi transmititu den tradizioa da bertsolaritza. Tradizioa da, baina
|
egunean
egunean berritua, eraldatua. Bertsoa ez da imitazio bidezko arte espresioa.
|
|
|
Urtez urte, belaunaldiz belaunaldi transmititu den tradizioa da bertsolaritza. Tradizioa da, baina egunean
|
egunean
berritua, eraldatua. Bertsoa ez da imitazio bidezko arte espresioa.
|
|
|
Eta lasai eskatu hari mesedea. Heriok eraman zuen
|
egunean
bertan ere bertsoak bidaltzen aritu zen, bati eta besteari.
|
|
|
Eta behin —eta oraingoz txikien mailan— bada ere, gure konplexutik askatzeko egun kolektibo bat izan genuen, Aroa Arrizubieta gasteiztarrak eskolarteko txapela jantzi zuen
|
egunean
.
|
|
2023
|
|
|
Bulegora sartu, eta ikusi egin behar zen Mikel Atxagaren aurpegia: aurreko
|
egunean
, Urepelen eskaini zioten omenaldiaren erdian hil zen Xalbador bat batean. Xabier Letek tragedia horretatik sortu zuen Xalbadorren heriotzean kanta.
|
|
|
Zaldibiarrak, altzotarrak, Lazkano ta… oso oroitzapen polita zaukaat. Txoko bat aukeratu eta etapa pasatzen zenean, sekulako festa egiten genian, eta hurrengo
|
egunean
hartu dena eta, goizean goiz, hurrengo kanpalekura: batzuk autoetan, furgonetan, oinez eta ni, gehienetan, bizikletan.
|
|
|
Nik zer erantsiko diat hik ez dakianik? Noski gustura ibili garela eta oroitzapen ederrak ditugula, bai horixe, baina zenbait saiotan, aldarte eskasa genuen
|
egunean
nahi bezala ezin erantzun gaiari eta larritasunak ere izaten genizkian batzuetan…
|
|
|
Lan horri ekiteko arrazoiak azaltzerakoan Iztuetak norbere kultura goratu beharra aipatzen zuen: “Greziatarrak bezalako gogoa balute Euskaldunak beren jaioterriko usario gogoangarriak itzkribatzeko, gaurko
|
egunean
aurkitzen diraden baño apainduagoak, indarsuagoak, eta goragotuagoak egongo lirake gure jostaketa gozatsu, banaita, atsegingarriak […] ” (1990: 147).
|
|
|
Ni ez nintzateke bertso bat egiteko gauza izanen, lan zaila baita eta falta dudan trebetasuna eskatzen baitu. Finalaren
|
egunean
hainbat ordu Navarra Arenan sarturik ematea ez zait gehiegikeria iduritzen: nik neronek orduak eta orduak pasatzen ditut zinema areto batean jarrita Donostiako Beldur Astea ailegatzen delarik.
|