|
2000
|
|
|
" Azken banaketa honetakoa da' Ez da hain erraza' antzezlana. 80ko hamarkada hasieran idatziriko ideia hau amodio eta desamodioaren erradiografia da, muturreko
|
egoerek
duten umorea mantenduz. Azken finean, gizonaren begiz (eta hemen gizateriaren erdiaz, arrez, ari naiz bakarrik) eta egiz betetako komedia da", gehitzen du Mir ek.
|
|
|
Haatik, eldarnioaren sentsazio hori lortzeko bide ezberdinak jorratuko ditu ipuin bakoitzean. Izan ere," errealitate arerioak gizarteak eta pertsonaiak eginikoabakardadea, gaixotasuna desamorioa, heriotza, suizidioa, erahilketa sortzen ditu errealitate hori eldarniagarri bihurtuz." (Egan 49) Bestalde, pertsonaien inguru eta
|
egoerek
eramango dituzte horrelako ezinegona jasatera:
|
|
|
aztertuzituen. Bere ustez, bukagabeko
|
egoerek
memorizazioan eragina duen tentsio sistema sortzen dute. Hau dela eta, bukatuta eta burututa dagoena baino, bukagabedagoena gogoratzeko joera handiagoa daukagu.
|
|
2002
|
|
|
Honakoak dira dauden joeretako batzuk: muturretako
|
egoerek
gero eta pisu txikiagoa dute, hau da, gune euskaldunenak ez dira hain euskaldun eta gune erdaldunenak ez dira hain erdaldun. Harreman sareei dagokienez, halaber, egoera nahasiak geroz eta ugariagoak dira, eta horrek sekulako ondorioak ditu hizkuntza jokabidean.
|
|
|
Presiorik gabe Horri beste barne faktore batzuk gehitu behar zaizkio: gidatzeak eragindako gainaktibazio fisiologikoa, zelaiko futbolariei gertatzen zaien bezala, alarmek eta indarkeriazko
|
egoerek
salto egin dezaten ongarritzen da. Eragin nabarmena du, adibidez, familiaren presioak bidaia luze batean.
|
|
2003
|
|
|
Arazo horren planteamendu errealista batetik abiatuta, adituek adierazi dute ez dela gomendagarria gizarte eskubideak ezartzea edo zabaltzea haien jasangarritasun ekonomikoa kontuan hartu gabe. Mendekotasun
|
egoerek
eragindako zuzeneko kostuak zehazteko egindako azterlan batzuen arabera, Espainian 1.900 milioi eurokoak dira. Hala ere, beste batzuek zifra horiei ospitaleetako zentro eta erakundeen egokitze kostuak ere gehitzen dizkiete, 10.000 milioi eurokoak.
|
|
|
Horri dagokionez, adierazi duenez, “gero eta garrantzitsuagoa da disfagiaren arazoa paziente horietan, Espainian biztanle gehiago baitago (hala, gaur egun, biztanleen %20 baino gehiago urtetik gorakoak dira, eta horien erdiak 75 urtetik gorakoak), eta, horrekin batera, gaixotasun neurodegeneratiboen edo minbiziaren intzidentzia areagotzen ari da”. Izan ere, zahartze normalak irensketaren fisiologian aldaketak eragiten ditu, eta, berez disfagia eragiten ez badute ere, “gizabanakoa xurgatzeko arriskuan jartzen dute gaixotasun
|
egoerek
ahultzen dutenean”. Bestalde, zahartzearekin lotutako gaixotasun neurologikoen eragin handiak, arazo neuromuskularren eta/ edo kognitiboen ondorioz disfagia eragiten dutenak, hala nola Parkinsona edo Alzheimerra, eta beste gaixotasun ez neurologiko batzuk, patologia horrek adinekoaren arretan duen garrantzia erakusten dute.
|
|
|
Elikagai funtzionalei buruzko arauketarik ez dagoenez, zalantzazko legezkotasuna duten alegazio horietako asko elikagai jakin batzuen gainean ere egin dira, oinarri zientifikoa behar bezala egiaztatuta ez badago edo ez badago ere, eta horrek kontsumitzailearen osasuna eta segurtasuna arriskuan jartzen baditu. Pilar Farjas Abadíaren, Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziako zuzendari exekutiboaren, iritziz, deserregularizazio
|
egoerek
«informazio kontraesankorrak ugaritzea errazten dute biztanleriarentzat hain sentikorra den eremu batean, hala nola osasunean», nahiz eta hipererregulazio batek onura ekar lezakeen aurrerapen teknologikoak sartzea «eragotzi edo zaildu» dezakeen. Zalantzarik gabe, kasu zehatz honetan Zuzenbideak ez du jakin elikagaien industriaren garapenari egokitzen, ustezko iruzur egoerak ahalbidetuz, osasun publikorako arrisku larria ez denean.
|
|
2004
|
|
|
Zu motako adierazpenen (Ez didazu jaramonik egiten, Nagusia zarela uste duzu, Zuk beti zeurea) ordez, Ni motakoak baliatzea (Bazterturik sentitzen naiz, Tristezia sortzen didate honelako
|
egoerek
)
|
|
|
Kreditu zibil nahiz merkataritzakoaren izaerak eta prozesu zibiletan ebatzi beharreko egoera pertsonalek zein familia
|
egoerek
ez dute ahalbidetzen konponbide eragingarria lortu arte hainbat eta hainbat urte igarotzea; izan ere, urte luze horietan, aldaketa anitz gerta daitezke auzitegi zibiletara jo duten gizabanako horien bizimoduan.
|
|
|
Bazterrezinak ditugu hirurak; bereiztezinak ere bai, funtsean, Aristotelesek jada antzeman zuen bezala. Patologia larri batzuek erakusten dizkiguten muturreko
|
egoerek
(afasia eta hizkuntzaren beste patologia larriak, adimen oso urriko kasuak, kontzientzia etiko falta zenbait pertsonengan...) dioguna berresten dute, patologia larrienetan antzematen baitzaio ongienik gizakiaren benetako izatasunari eta izanari.
|
|
2005
|
|
|
Adidaek dio Espainiako Bankuak “murriztu, ikuskatu eta zigortu egin lukeela kontsumitzaileari betiko mailegu bat ordaintzera behartzen dioten praktika horiek”. OTE sektoreko enpresa antolakundeak laguntza eta laguntza eman dio Adidae ri kasu hori argitzeko, eta ziurtatu dio akusazio partikular gisa agertuko dela Gardinaren aurka iruzurra frogatzen bada, horrelako
|
egoerek
arriskuan jartzen baitute sektore osoaren ospea.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere Gernikako Aberri Eguna, 1964an, Bergarakoa 1965ean, Irun Hendaiakoa 1966an, Iruñekoa 1967an eta 1968ko donostiarra mobilizazio arrakastatsuak izan ziren, diktadurak ezarritako neurri errepresiboak gaindituta. Baina, 1968ko udatik aurrera, gobernuak indarrean jarritako salbuespen
|
egoerek
eta errepresioaren gogortzeak oztopatu zuten antzeko Aberri Egun masiborik aurrera eramatea. Diktadore zaharra hilobiratu ostean Aberri Egunei aro berri bat irekiko zitzaiela pentsatzekoa zen eta 1976ko udaberrian, gerra aurreko azken Aberri Eguna burutu zutenetik lau hamarkada luze igaro ziren arren, alderdi eta erakunde guztiak prest azaldu ziren euskal egun nazionalaren errebindikazioari heltzeko.
|
|
|
«Balore Merkatuko Nazio Batzordeak legitimazioa izango du inbertsio zerbitzuetarako enpresen konkurtso adierazpena eskatzeko, baldin eta erakundeek bidalitako kontabilitate
|
egoerek
edo badorioztatzen badute enpresok kaudimentzordeko zerbitzuen egiaztapenek ongabezian daudela, Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera.»
|
|
|
Sukar
|
egoerek
jateko gogoa murrizten dute, baina energia beharrak handiagoak dira egun horietan.
|
|
|
Haur batek sukarra du ondestearen tenperatura 38ºC koa edo handiagoa denean, edo ahoko edo besapeko tenperatura 37ºC koa edo handiagoa denean. Sukar
|
egoerek
, beste patologia batzuek bezala, gorputzaren energia gastua handitzen dute, eta, beraz, haurrak hartu behar duen energia egoera normalarena baino handiagoa da. Hala ere, kasu horietan, haurraren apetitua gutxitu egiten da, jarduera fisikoa bezala, ia batere ez baita izaten.
|
|
|
Adibidez, irakasleen %7k eraso fisikoak jasan ditu eta %47k hitzezko erasoak. Horrelako
|
egoerek
eragina izan dute irakasleengan. Hala, %62k adierazi du ohiko bizitza aldatu duela, bai lanean bai etxean; ia erdiak onartu du lanera ez joateko motibatuta dagoela, eta %12k onartu du geletan sartzeko beldurra duela.
|
|
|
Dextronetorfanoa, ekoizpenik gabeko eztul narritagarria inhibitzen duen botika bat, errezetarik gabe saltzen diren prestakin askotan aurkitzen dena, eraginkorra da. Hotzeriak, gripeak edo antzeko
|
egoerek
eragindako eztul lehorra arintzeko erabiltzen da. Hala ere, kontuan hartu behar da laringeko, trakeako edo bronkioetako gaixotasunak dituzten pazienteei eztula kentzea arriskutsua izan daitekeela, babes mekanismorik gabe uzten baititu.
|
|
2007
|
|
|
Egunerokotasuna eraikitzen duten
|
egoerek
hainbat baldintza ezartzen dizkiete hiztunei.
|
|
|
Hautu horretan, (dimentsio mikroko) eguneroko gizarte egoeren izaerak eta beren baitako harremanek pisu handia dute. Egunerokotasuna eraikitzen duten
|
egoerek
hainbat baldintza ezartzen dizkiete hiztunei, adibidez: aurrez aurre dituzten solaskideak hizkuntza jakin batetan gaituak diren ala ez jakitea; hizkuntza bereko hiztunak izanda, elkarrekin harremanak trinkoak izatea eta ez egotea beste hizkuntza baten harreman sareetan barreiatuta; egoerak ezartzen duen marka linguistikoa tarteko, hiztunak hobesten duen hizkuntzaren aldeko hautua egiteko ahalmena izatea; taldeko kide gehienak hizkuntza horretan aritzeko gai izatea ere (Amonarriz, 1991).
|
|
|
3 Langileen altak eta bajak eragiteko, probaldiaren hasiera zerbitzu emateen hasieratzat hartuko da; kasuan kasuko bajaren ondoreetarako ez dute zerbitzu uztearen izaerarik izango aldi baterako ezgaitasun
|
egoerek
, ezta altapresaburuak egoera horietan kotizatzeko betebeharrari eusten dionean.rekin berdinetsitako egoerek ere, en
|
|
|
3 Langileen altak eta bajak eragiteko, probaldiaren hasiera zerbitzu emateen hasieratzat hartuko da; kasuan kasuko bajaren ondoreetarako ez dute zerbitzu uztearen izaerarik izango aldi baterako ezgaitasun egoerek, ezta altapresaburuak egoera horietan kotizatzeko betebeharrari eusten dionean.rekin berdinetsitako
|
egoerek
ere, en
|
|
|
6 Grebaren eta ugazabek enpresa ixtearen ondoriozko alta bereziko
|
egoerek
eta ezar daitezkeen gainerako alta bereziko egoerek ondoreak sortuko dituzte. Ondore horiek ezarriko ditu alta bereziko egoera jaso duen arauak, bai eta arau hori osatu eta garatzen duten arauek ere.
|
|
|
6 Grebaren eta ugazabek enpresa ixtearen ondoriozko alta bereziko egoerek eta ezar daitezkeen gainerako alta bereziko
|
egoerek
ondoreak sortuko dituzte. Ondore horiek ezarriko ditu alta bereziko egoera jaso duen arauak, bai eta arau hori osatu eta garatzen duten arauek ere.
|
|
|
Langileak probaldian izan ditzakeen aldi baterako ezgaitasunaren, amatasunaren eta adopzioaren edo familia harreraren
|
egoerek
geldiarazi egiten dute probaldia, baldin eta bi alderdien arteko adostasuna badago.
|
|
|
ustekabeko egoerei buruz ari da, larriak eta ez hain larriak, presazko jardun arau-emailea behar dutenak eta Parlamentuaren esku hartzeari itxaron ezin diotenak; izan ere, horren eraginez presazko eta beharrezko arauaren onespena gehiegi atzeratuko litzateke, eta hain zuzen ere, araua ahalik arinena aplikatu behar da. Errege dekretu legeak mota honetako
|
egoerek
eragindako kalteei aurre egiteko erabili ohi dira: adibidez, uholdeak (maiatzaren 27ko 8/ 2005 Errege Dekretu Legea), lehorteak (ekainaren 20ko 10/ 2005 Errege Dekretu Legea), basoko suak (uztailaren 22ko 11/ 2005 Errege Dekretu Legea), isurketa guztiz kutsagarriak (uztailaren 2ko 4/ 2004 Errege Dekretu Legea).
|
|
|
Euskalduntasuna ez da diskurtso bakar batetik irudikatu, nahiz eta diskurtsohegemonikoa egon (eta horretaz ari naiz, hain zuzen ere). Euskalduntasuna eraugariz ulertu dute euskaldunek, bizi dituzten
|
egoerek
eta biziarazi dituzten diskurtsoek eraginda. Euskal herritartasuna irudi hegemoniko abertzaleak irauliz biziizan da eta hala jarraituko du segur aski.
|
|
|
aurrena, euskaldunak euskara hutsez biziahal izan ziren artean, euskara, kanpoko erdarekikoan salbu, ez zen identitateosagai nabaria izan; hurrena, euskarak eremua galdu ahala, bizitzarako oztopo edoenbarazu bihurtu zitzaion askori, euskara bereizgarri negatiboa bilakatu zen; etaazkena, abertzale eta euskaltzaleek eragindako diskurtso aldakuntzari esker, bereizgarri positibotzat jotzen du askok. Egia da euskara negatibo bihurtu zutengizarte
|
egoerek
eta diskurtsoek hor dirautela jo eta ke euskararen kontra; bainaeuskaldun gehienek ez dute bat egiten halako diskurtsoekin. Euskaldun gehienekpositibotzat dute euskara6.
|
|
|
dagokion jarduera bat. Aldiz, aurresatea zientzia naturalenmetodologiaren bere berezko ezaugarrietako bat dugu, zientzia naturaletan hipotesiteorikoek eta berauek aurreikusten dituzten
|
egoerek
determinatzen baitute azalpenzientifikoaren baliozkotasuna. Alegia, hipotesiek aurreikusitako fenomenoek hipotesi horien araberako portaera agertzen badute, dena delako azalpen zientifiko arrakastatsutzat hartua izango da.
|
|
2008
|
|
|
Baina zer gertatzen da aurkitzen ez dugunean? Horrelako
|
egoerek
etxebizitzaren segurtasuna kolokan jartzen dute, erorketa batean amai baitezakete edo edozein oztoporen kontrako ustekabeko kolpea eragin baitezakete. Dirudienez, fabrikatzaile batzuek modelo berrietan aurkitu dute soluzioa.
|
|
|
Horregatik, ikertzaileek diotenez, beharrezkoa da histeria eta izu gertakariak saihestea, bankuetako krisiak gertatzen direnean bihotzekoak eragindako heriotzak saihesteko. Estres negatibo handiko
|
egoerek
larritasuna eragiten dute, eta bihotzekoa eragiten duten substantzien jariaketa eragin dezakete. David Stuckler ikerketaren egileak ondorioztatu duenez, banku krisi batek epe laburrean bihotzekoak eragindako heriotzen kopurua %6, 4 handitzen du mundu garatuan.
|
|
|
Orain ere ez du egoera samurra, Arrate azken postuetan baita. Bi
|
egoerek
ez dutela antzik dio duda mudarik gabe. –Eskarmentu handiko taldea dugu.
|
|
|
Horri guztiari klimaren eragina ere gehitu behar zaio. Izan ere, muturreko
|
egoerek
eragin ohi dute kolera gehiago zabaltzea, uholdeek eta lehorteek. Eta halako egoerak gero eta sarriago gertatzen dira Afrika hegoaldean, klima aldaketa gordinen pairatzen ari den eremuan.
|
|
|
«Krisi ekonomikoari eta globalizazioari lotutako
|
egoerek
emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunak areagotzen dituzte. Udalak genero indarkeriari aurre egiteko neurriak betetzen direla ziurtatuko du».
|
|
|
Aukera paregabea daukagu politika egiteko modu berriak asmatzeko, gizartean harreman berriak sortzeko, eta pertsonak, gizarteak, kulturak, hurbilen nahiz urrutien daudenak, elkarren artean lotzeko. Horrelako
|
egoerek
gauzak beste modu batean egitera bultzatu behar gaituzte, gure eskemak eta ereduak ebaluatzera, nolako eredu ekonomikoa eta nolako ongizatea nahi ditugun aztertzera, eta zer motatako erakundeak behar ditugun pentsatzera, izan ere, gure aurrekoengandik jaso ditugun erakunde publikoak beste gizarte mota baterako sortu ziren eta orain behar ditugun erakundeek gizarte berri bat gidatu behar dute.
|
|
|
Zoritxarrez Ezker Abertzaleko kideok ohituta gaude, eta halako
|
egoerek
ez gaituzte harritzen. Baina Anoetako atxiloketak eta gure herrian nik neuk bizi izandakoak nire onetik atera nau.
|
|
2009
|
|
|
Egoera horiek saihestu ahal izateko, bakoitzak zer erantzukizun izango duen argitzea komeni da kontratu baten bidez, halako
|
egoerek
inor ustekabean ez harrapatzeko.
|
|
|
Arazo eta mehatxuak ez dira izaten hain muturrekoak (batik bat, estresa eragiten duten
|
egoerek
jartzen dute pertsona ataka horretan).
|
|
|
Abenduaren 20tik Iruñeko ospitaletan atzeman duten zazpigarren kasua da. Horietatik lauk medikuaren alta jaso dute eta Bideko Ama Birjina Ospitalean diren 80 urteko gizonezko baten eta 14 urteko neska baten
|
egoerek
hobera egin dute.
|
|
|
Aspaldidanik dago guztiz hedatua monopolio edo oligopolio
|
egoerek
ekonomiaren eraginkortasunean, eta gizartean oro har, duten eragin kaltegarriarekiko kezka85.
|
|
|
Hala, ESADEko Gizarte Berrikuntzako Institutuko zuzendariaren eta Intermón Oxfameko zuzendari nagusi ohi Ignasi Carrerasen hitzetan, aurrekontu “murriztaileagoak” diseinatu dituzte, laguntza eskaera handitu eta diru sarrerak murriztu ahal izateko. Ildo horretatik, Unicefeko Espainiako Batzordeko lehendakaria, Paloma Escudero, eta Espainiako Gurutze Gorriko koordinatzaile nagusia, Tony Bruel, bat etorri ziren esatean krisi ekonomikoak oraindik ez duela eraginik izan, hau da, bazkideen galera nabarmena edo diru sarreren murrizketa handia izan dela, nahiz eta bi erakundeen aurrekontuak urte honetan bi
|
egoerek
bat egin duten. “Finkatuenak” diren GKEak emaileen leialtasunagatik mantentzen diren bitartean, iritsi berriak “enpresa eta udaletatik datozen dohaintzen %10 eta %20 artean murrizten ari dira, eta bazkideen bajak ere handitzen ari dira”, adierazi zuen Carrerasek.
|
|
|
Emaitza on horiek hartutako neurrien ondorio dela iritzi dio Lopezek, baina bestelako
|
egoerek
ere eragina izan dutela onartu du. Bidaiariak nahiko modu mailakatuan atera ziren oporretara, eta itzuleran ere hala gertatu zen.
|
|
|
Txapelketako saioetako
|
egoerek
ohi ez duten dantzetan jartzen dituzte bertsolarien barruak sentipenen erritmora
|
|
2010
|
|
|
Geroago, ez du bere burua ispilu aurrean ezagutuko, eta ahaideren batena delapentsa dezake. Horrelako
|
egoerek
urduritasuna, herstura, izua eta koldarkeriasorraraziko ditu kasu askotan.
|
|
|
Hezkuntza eta sentsibilizazio programak bideratuz, ekimen asko bultzatzen ari dira: hezitzaile soziala irudi modura duen aspektuaz eta estrategiaz erreflexionatzeko, gain hartu behar dituzten
|
egoerek
dakartzaten exijentziak aztertzeko, eta entitate publiko eta pribatuek eskaintzen dizkieten aukerak ikusteko. Hau guztia prestakuntzarako alderdi beharrezkotzat dute ondorengo egoeraren aurrean jarduteko.
|
|
|
Loturen galerak eta indarkeriak ekar elikatzen dutenez, atzeraelikatu egiten den higidura bat gertatzen da. Bortxakeria desberdintasun ekonomiko handiek eta asmo indibidual eta aukeren arteko desorekek bultzatzen dute, alegia, metropolietako ohiko
|
egoerek
, eta izugarri biderkatzen da arazook desberdintasun etnikoekin, estres ekonomikoarekin eta populazio dentsitate handiekin gurutzatzen direnean.
|
|
|
“Hainbat eragileren ebaluazioak kontuan hartu ditugu, eta 1.500 eta 2.500 milioi euro arteko galerekin lan egiten dugu”, azaldu zuen Garraioko komisarioak, eta oraindik ere “aldez aurreko” zenbatespena dela nabarmendu zuen. EEren arabera, “azken egunetako ohiz kanpoko
|
egoerek
laguntza neurriak justifika ditzakete erregistratutako galerak konpentsatzeko”, esan zuen Kallasek. Hala ere, ohartarazi zuen estatu kideek beren airelineoei laguntza publikoak ematea erabakitzen badute “Europa mailan ezarritako irizpide uniformeak” errespetatu dituztela, eta dituztela erabili “krisiarekin zuzenean lotuta ez dauden konpainiei laguntza emateko”.
|
|
|
EU OSHAko zuzendariak azpimarratu zuen “funtsezkoa” dela langileek arrisku horiek identifikatzeko parte hartzea; izan ere, bide hori enpresa handiek enpresa txikiek baino gehiago praktikatzen dute, baina lehentasuna eman behar zaio osasun eta segurtasun materialetan zerbitzuak azpikontratatzeari. Kataluniako Generalitateko Lan Kontseilariak, Mar Sernak, esan zuenez, krisiaren ondorioz sortutako
|
egoerek
, hala nola enplegua galtzeko beldurrak eta lanpostuan behin behinekotasun eta prekarietate egoerak, estresa eta depresioa bezalako arrisku egoerak deklaratzearen alde egin dezakete. Lan Ministerioko Enpleguko idazkari nagusiak, Maravillas Rojok, azaldu zuen Bartzelonako konferentziak balioko duela lan segurtasunari eta osasunari buruzko 2007 estrategian aurrera egiteko 2012ra arte.
|
|
|
Elkarbizitzarako, pertsonak behar beharrezkoa du komunikatzen eta adierazten jakitea, taldeak onartzen duela sentitzea, talde barruan eroso egotea; baita adierazpenerako, komunikaziorako, enpatiarako eta autoestimua izateko gaitasunak eskuratzea ere.Programa honek, ikasleei baliabide jakin batzuk ematen dizkie: nor garen ongi konturatzea, nola sentitzen garen,
|
egoerek
guregan nolako eragina duten, hori nola adierazten dugun, nola jokatzen dugun. Bestalde oso garrantzitsua da negoziaziorako tresnak ematea, adibidez, aurrerantzean drogen kontsumoari buruzko erabakiari zentzuz aurre egiteko gai izateko.
|
|
|
Eta Raimundo eta Manuelarena errematea izan da. Gazteegia naiz agian horrelako
|
egoerek
eskatzen duten patxada izateko. Oraindik hamar egun falta zaizkit; nahikoa izango ahal da gelditzen zaizkidan grabazioak eta memoriak bukatu eta garbira pasatuta uzteko.
|
|
2011
|
|
|
«Alarma gorria» piztu du Etxerat ek. Haien senide eta lagun presoak jasaten ari diren muturreko
|
egoerek
«atzera bueltarik ez duten egoerak» ekarriko dituen beldur dira. «Berandu izan baino lehen eta egoera atzeraezinen aurrean egon baino lehen, indarrean dagoen espetxe politika behingoz bukatzea eskatzen dugu», adierazi dute Mattin Troitiñok eta Biki Gorostiagak Etxerat en izenean.Aste honetako gertaerek erakusten dute egoeraren larritasuna, presoen senideen hitzetan.
|
|
|
Nolanahi ere, ez dago gaur europan estaturik bere lurraldean hizkuntza bizi bat eta bakarra duenik. estatu batzuetan onartuago eta zainduago, Itziar Idiazabal – Eleaniztasuna hezkuntzaren derrigorrezko beste utopia bat? eta besteetan ukatuago edo menperatuago, denetan daude estatuaren izena daramana eta ofiziala edo nazionala deitzen denaz gain hainbat hiztun erkidego, indar eta bizitasun ezberdinekin (Barreña et al., 2005). historian zehar gertatu diren hizkuntza ukipen
|
egoerek
, askotan, eta banan banaka, hizkuntza askoren desagertzea ekarri dute. galera horiek historian zehar nola bizitu diren jakitea ez da erraza, baina gaur badakigu arriskuan bizi diren hizkuntza erkidego guztiek kezkaz bizi dutela bere hizkuntzaren galera (Martì et al. 2005), eta ahal duten heinean bere hizkuntzaren biziberritzea lehentasunik handienetakoa bihurtzen dela gizatalde horientzat. oso a... 50 bat hiztun izango dira, Amazonia aldean bizi dira, eta orain hogeita hamar urte ia desagertu ziren droga trafikoaren eraginez jasandako sarraskietan. euren hitzetan, gaur aitonak diren lau gizon salbatu ziren eta bere hizkuntza, eta bere oroimenak, kantuak eta erritualak gogoratuz nanuyo hizkuntza bere seme alabei irakastea erabaki zuten nahiz eta haien hizkuntza espainolez nahikoa ordezkatua egon. gaur bizibide eta ondasun oso eskasekin jarraitzen duten arren, harro erakusten dute kapaz direla euren artean nanuyo hitz egiteko, eta badirela zenbait gazte eta haur bere hizkuntza etxean ikasia dutenak eta ondorengoei transmititzeko prest daudenak.1 gaur ukipen egoera bortitzean bizi dira hizkuntza gutxitu gehienak, guztiak ez esatearren.
|
|
|
Bizi kalitatea kaxkarrago izateaz gainera, erraz ikus daiteke megahirietan sortzen diren
|
egoerek
ingurumenari ere kalte handia eragiten diotela. Jasangarriak izateko, Bajoren ustez, garrantzitsuena ahalik eta lur azalera txikiena betetzea da.
|
|
|
berez koldarra eta pasiboa den Iñaki Abaituaren gorabeherak maitatzeko ahalmenak ihes egiten diolarik, eta gero bizitzeko gogoak. Kemenaren alde egite horrek, indar galtze horrek deitzen du Saizarbitoriaren arreta, bizia ahitzen ari dela erakusten duten sentsazioek eta
|
egoerek
. Ikuskizun goibel horrek harrapatu egingo du Saizarbitoria.
|
|
|
Familia harrera iraunkorra. Adingabearen adinak eta
|
egoerek
eta familiaren egoerek hala eskatzen dutenean egiten da. Kasu horretan, hartzaileei tutoretza esleitzeko eskatuko dio erakunde publikoak epaileari.
|
|
|
Familia harrera iraunkorra. Adingabearen adinak eta egoerek eta familiaren
|
egoerek
hala eskatzen dutenean egiten da. Kasu horretan, hartzaileei tutoretza esleitzeko eskatuko dio erakunde publikoak epaileari.
|
|
|
Sarritan, baina ez beti, guraso izateko gogo handia duten bikoteen antzutasunari lotuta egoten da adopzioa. Bestalde, ordea, kontuan izan behar dira abandonu
|
egoerek
eragindako ondorioak, bazterkeriaren edo familiako arazo larrien kasuan, ama ezkongabeen edo nerabeen kasuan. Gehienetan, identitate arazoak gertatzen dira seme alaba adoptatuak nerabezarora iristen direnean eta haurtzaroan bizitako egoerek eragindako jokabide patologikoa garatzen dutenean.
|
|
|
Bestalde, ordea, kontuan izan behar dira abandonu egoerek eragindako ondorioak, bazterkeriaren edo familiako arazo larrien kasuan, ama ezkongabeen edo nerabeen kasuan? Gehienetan, identitate arazoak gertatzen dira seme alaba adoptatuak nerabezarora iristen direnean eta haurtzaroan bizitako
|
egoerek
eragindako jokabide patologikoa garatzen dutenean. Identitate arazoak ere ohikoak dira lehen haurtzaroan, abandonu jarrera?
|
|
|
bata, ikasturtea hasi baino lehen, eta, bestea, ikasturtea aurreratuta dagoenean. Horiez gain, behar bezainbeste egin dira, familiaren edo haurraren
|
egoerek
edo ezaugarriek hala eskatzen badute.
|
|
|
Ezohiko elkarrizketak. Haurraren nahiz familiaren
|
egoerek
hala eskatzen dutenean, behar adina elkarrizketa egin dira. Elkarrizketa horiek zentroak eska ditzake, hezitzaileek haurren jokabidean anomaliaren bat, aldaketa handiak edo atzerapauso nabarmenak antzematen badituzte; edo familiek, eskolari familiako kontu garrantzitsuen berri eman nahi badiote, esaterako, gurasoak banantzea, edo seme alabaren hezkuntzari eta zaintzari buruzko edozein gai?.
|
|
|
Ez da ahaztu behar familiari laguntzeko prozesua lan gogorra eta zaila dela. Oso kasu konplexuetan, prozesu horrek denboraldi luzeak behar izan ditzake, baita urteak ere, giza
|
egoerek
hainbat faktoreren arabera egiten baitute aurrera eta atzera. Kasu batzuetan, funtzionaltasunik ez duten familiekin egindako lanak familia horren bizitza osoa irauten du.
|
|
|
Bake epaileak, demandatuaren ondasun eta eskubideei dagokienez, kautelaneurri gisa ondorengo bi ezaugarriak betetzen dituzten jarduerak erabaki ditzake: (1) uzia onartzen duen sententzia batek eman dezakeen babes judizialaren eragingarritasuna ahalbidetzea soilik bideratuta egotea, prozesua martxan dela sortutako
|
egoerek
hura eragoztea edo zailtzea ekidinez, eta (2) ezinezkoa izatea jardun horren ordez beste neurri bat hartzea, ordeztutako neurriaren eragingarritasun bera duena, baina demandatuarentzat arinagoa dena edo galera gutxiago dakarrena (PZLren 726.1 art.). Zehazki, PZLk bere 727 artikuluan kautela neurri batzuk aurkezten ditu131 Horietatik, bake epaileek, haien eskumenekoak diren kasuak kontuan hartuta,...
|
|
|
Zentzu horretan, bizitza esperientzia negatibo eta estresagarriak, maila sozioekonomiko baxua, familia dinamika ez aproposa eta/ edo babes sozialaren gabezia, banakoaren beste zenbait ezaugarrirekin elkarreraginean (faktore genetikoak eta nortasun ezaugarriak), eskizofreniaren kausa izan daitezkeela seinalatu izan da. Jakina da gertakari negatiboek eta estres
|
egoerek
ez diotela inori onik egiten, eta eskizofrenia garatzeko aldez aurretiko joera genetikoa duenari are gutxiago. Familia batzuetan kideen arteko harremanak korapilatsuak eta liskartsuak izaten dira (kritikak, etsaitasuna, atsekabea, gehiegizko babesa, etab. ohikoak izaten dira), eta, harreman mota horiek ere ez dira batere lagungarriak izaten eskizofreniaren agerraldia sustatu dezaketelako edota nahastea duen pertsonaren errekuperazioa oztopatu.
|
|
|
Solidarioen sindikatuak, ordura arte ez bezala, UGT eta CNTrekin batera lan egin zuen. Muturreko
|
egoerek
behartuta, sindikalista solidarioak, sozialistak eta anarkistak ados jarri ziren, eta 1937ko apirilaren 14an, II. Errepublikaren VII. urteurrenean, Gipuzkoako solidarioen Euzko Langille organoak baterako komunikatu bat argitaratu zuen, «Apirilak 14» izenburuarekin.
|
|
|
Erronka berriak egoera berriei Egoera normalean, basurdeek etxeko animaliei, hala nola txerriari edo pertsonei, gaixotasunak transmititzeko arriskua oso txikia da, egiten diren kontrolak oso zorrotzak baitira. Hala ere, deskribatutakoaren moduko
|
egoerek
prebentzio neurri berriak onartzera behartzen dute, batez ere kontuan hartzen bada basurdea txerritik oso gertu dagoen espeziea dela, eta, beraz, oso litekeena da gaixotasunak kutsatzea kontaktua estutzen bada. Salmonelosia, bruzelosia edo toxoplasmosia dira arrisku nagusietako batzuk, eta katu edo zakurrei ere transmiti dakizkieke, infestazio gurutzatuen bidez. Horrek prozesu zoonotikoen arriskua areagotzen du, batez ere zerri izurri klasikoaren gisako gaixotasunena.
|
|
|
Zergatik handitzen da bihotz arriskua? Estres emozionaleko
|
egoerek
, besteak beste, norgehiagokarik handieneko futbol partida bat ikustea, pertsona batekin eztabaida bizia izatea edo lanean erritmo neurrigabea izatea, adrenalina ekoizpena handitzera daramate giza gorputza. Hormona horren maila handiagoek bihotzaren uzkurdura indartsuagoak eta azkarragoak eragiten dituzte, arteriak estutzen laguntzen dute eta arteria presioa eta koaguluak sortzen dituzte.
|
|
|
Medikuak bere garaian esanikoaz gogoratu nintzen: gorabehera animikoek zein estres
|
egoerek
defentsak apalduta ditugula harrapatzen gaituztenean jazo ohi dira horiek (niri dagokidanez behinik behin, horrela da, estres uneek oparitxo hori utzi ohi baitidate urtean birritan edo).
|
|
2012
|
|
|
Kontrolatu egin behar dira egoera emozionalak, eta ikusi zer nolako
|
egoerek
sor dezaketen antsietatea eta zer egoerak eduki ohi duten eragin gehien jaterakoan; horrek lagundu egingo du ikusten ea antsiaz jaten dugun, antsietateak garamatzan jatera edo bietatik gertatzen den.
|
|
|
Edo gu, hemendik hogeita hamar edo berrogei urte barru. Arduratu egiten naute horrelako
|
egoerek
.
|
|
|
Eta hizkuntza bera ez da jendea programatzeko bide bat baino. Ezin diogu ihes egin hitzei, gauzak formulatzeari, baina aztertu behar duzu zeure burua, eta gauzek,
|
egoerek
zuregan sortzen dituzten erreakzioak. Erreakzio horiek dira gauzak ezagutzeko oztopo nagusia.
|
|
|
Era askotako faktoreek baldintzatzen dute mezuen harrera eta interpretazioa, hala nola tokiak,
|
egoerek
, egoera pertsonal, ekonomiko eta sozialek, eta lan egoerek, besteak beste. Prozesuan parte hartzen duten pertsonen berezitasunak baloratzen ez badira, arazoak sortuko dira, eta, batzuetan, konponbidea zaila izango da.
|
|
|
Era askotako faktoreek baldintzatzen dute mezuen harrera eta interpretazioa, hala nola tokiak, egoerek, egoera pertsonal, ekonomiko eta sozialek, eta lan
|
egoerek
, besteak beste. Prozesuan parte hartzen duten pertsonen berezitasunak baloratzen ez badira, arazoak sortuko dira, eta, batzuetan, konponbidea zaila izango da.
|
|
|
Ingurune ikuspegia: ikuspegi honen arabera, gizabanakoarengan eragina duten kanpoko baldintzek eta
|
egoerek
moldatzen dute nortasuna. Ingurunearekiko duen elkarreraginetik dator eta horrek eratzen du gizabanakoaren biografia pertsonala, eta horren bidez diseinatzen da haren nortasun zehatza.
|
|
|
4.Aurreko paragrafoak aipatzen dituen
|
egoerek
barne hartzen dute kolonia mendekotasunaren eta atzerriko okupazioaren aurka eta erregimen arrazisten aurka borrokatzen duten herrien gatazka armatuak, herrien determinazio askearen eskubideak egikarituz, Nazio Batuen Gutunean eta nazioarteko zuzenbideko printzipioei buruzko Adierazpenean aldarrikatua, estatuen arteko adiskidetasun harremanak eta lankidetzaren ingurukoak, Nazio Batuen Gutunarekin...
|
|
|
Testuek ilustrazio ugariak eta on onak zituzten. Eredu konstruktibistan oinarrituta zeuden liburuak, eta ikasketa
|
egoerek
zein problemak ebazteko metodologiek toki nagusia zuten haietan.
|
|
|
Teknologiak elikagaien ekoizpenaren zerbitzura jarri behar izan du astronauten, mendizaleen eta, orain, militarren sandwich berriarekin. Ohiko baldintzetan eraman litekeen elikaduraren antzekoa lortzea da helburua, muturreko
|
egoerek
elikagaien osasungarritasuna arriskuan jarri gabe.
|
|
|
Aurrekoarekin (urduritasuna) zerikusia duen beste arrazoi posible bat, oso ohikoa dena, iraganeko esperientzia txar bat errepikatzeko beldurra da. Sexu egintzaren
|
egoerek
ere eragina dute. Hala, maizago agertzen da urduritasun karga dagoen egoeretan, hala nola, norbaitek deskubrituko dituen lekuetan sexua gertatzen denean.
|
|
|
Erretzaile ohiek probabilitate gutxiago dute atzeratzeko, estresaren aurrean ahulenak direnek bezala. Estresak, desoreka emozionalek eta zenbait bizi
|
egoerek
tabakoa kontsumitzera bultzatzen duten erreakzio oldarkorrak eragin ditzakete. Berrerortzeak, sarritan, lanetik kanporatzea, semearekin arazoak izatea, familiaren susmoa edo banantzea eragiten du.
|
|
|
Ez nion mutil laguna beste izenik ematen ez neure kabutan, ez
|
egoerek
hartaz hitz egitera behartzen nindutenean ere. Altzari
|
|
|
Baina Foru Konstituzioaren aldaketa, Espainiako Parlamentuak lege orokorrak erabakitzen zituenean ere gertatzen zen, bere agindua, salbuespenik gabe, erresumako beste edonon bezala aplikatzen zelako. Horiek bezalako
|
egoerek
gertatzen zirenean, euskal herrialdeetako ordezkariek salbuespeneko egoeran zeudenez, harik eta foruak egokitu arte ez aplikatzea eskatzen zuten. Baina, orduan eskumenak kudeatzeko lehia zetorren.
|
|
2013
|
|
|
Fishmanek (1972) ezarritako termino hori maila makrosoziolinguistikoko tresna da, eta bat etorri luke komunitate bakoitzak bere errealitate soziokulturalaz egiten duen segmentazio handi bakoitzarekin, ekintzaren partaideak, gaiak eta kokalekua oinarri hartuta. Horiek maila mikrosoziolinguistikoko hainbat unitate barne hartzen dituzte (komunikazio
|
egoerek
enpirikoki egiazta daitezkeen hainbat interakzio barne hartzen dituzte). Kontzepzio honetan, erabilera eremu bakoitzak hizkuntza barietate jakin bat erabiltzea dakar:
|
|
|
Ikuspegi teoriko horren bitartez, hizkuntza erabileretan Arrue Proiektuaren kasuan, eskola giroan gertatzen diren ikasleen hizkuntza erabileretanhiru maila horietako
|
egoerek
eta errealitateek nolako eragina duten aztertzeko bidea zabaltzen da2 Ikerketaren diseinu metodologikoa egitean, ez da beti erraza suertatzen hiru maila edo plano
|
|
|
Manifestazioa egin eta handik bi egunera, makinak soroetan sartu, eta dena suntsitu egin ziguten, deus egiteko edo errateko aukera eman gabe». Halako
|
egoerek
pizten zituzten sentimenduak eta kezkak urtegiak 2004an azpian hartu zituen herrietan bizi zirenek baino ezin zituzten ongi ulertu. Horixe uste du Gorraizek.
|
|
|
Estresa kontrolatu: Duela gutxi argitaratu den ikerketa batek dioenez, bai estres kronikoak baita antsietate eta depresio
|
egoerek
ere gehitu egiten dute iktusak edo istripu zerebrobaskularrak jasateko arriskua. –
|
|
|
Esan ohi da etxeko zukuaren bitamina ez dela egonkorra, baina, egiaz, muturreko
|
egoerek
soilik murrizten dute nabarmen bitamina hori (adibidez, 120. C-raino berotzeak).
|
|
|
hainbat
|
egoerek
sorrarazitako sentimendua identifikatzen?
|
|
|
Díaz del Peralek azaltzen duenez, «ikerketa batzuek diote ia buruko mina duten pertsonen erdiak diskriminatuta sentitzen dira«. Isolamendu hori bizi duten
|
egoerek
eragina izan dezakete beren bizitzako hainbat arlotan: lagunen edo bizilagunen arbuioa sentitzen dute, lana aurkitzeko edo lana egiteko arazoak dituzte, bikotea aurkitzeko edo sexu harremanak izateko zailtasunak dituzte, besteak beste.
|
|
|
Gainera, Eguzkiaren argiarekin kontaktuan egoteak bitaminaren ekoizpena estimulatzen du, eta horrek paper garrantzitsua betetzen du haurdunaldian. 3 Haurdunaldian estresa saihestea Estres
|
egoerek
nekea eta nekea areagotzen dute haurdunaldian, ez bakarrik fisikoki, baita mentalki ere. Horregatik, justu kontrakoa egin behar du emakumeak:
|
|
|
Afektu laginak urriak dira eta komunikazioa eta elkarrizketa ez daude. Seme alabek ez dute emozio erreferenterik afektua erakusten die, horrek autoestimu baxua eragiten die, eta arrisku
|
egoerek
(eskola porrotak edo mendekotasunak) zaurgarri bihurtzen ditu.
|
|
|
Batzuetan, tratu ezkutua jasotzen dute, familiako afektua, gizarte estigma, desinformazioa edo «sinesgarri izateko aukera gutxi» direla eta. Mendekotasun
|
egoerek
ere eragina dute gertaera horretan. Gertatutakoa onartzea oztopatzen duten faktoreak dira, eta helduei eragiten diete, batez ere, emakumeak, errealitatea ezkutatzen duen isilunea egindako azterketetan.
|
|
|
Balio anormalek giltzurruneko gaixotasun baten susmagarri egin behar dute. Sukar
|
egoerek
eta ariketa biziak mailak handitzen dituzte. Zelula epitelialak:
|
|
|
Baserritarren lanaren inguruko kontzientzia indartzeko balio dezakete oraingoa moduko
|
egoerek
. Hauxe dio Deba Garaia Landa Garapen Elkarteko Mari Karmen Iturbe teknikariak:
|
|
|
arima ez da materiazko munduan txertatzen den mamu arrotza. Halaber, Aristoteles ez da materialista; izan ere, arima
|
egoerek
kausatzeko eta eragiteko berariazko ahalmena dute (amorruaren kasuan bezalaxe), eta ahalmen horiek ezin dira adierazi partikula elementalak, edo zelulak, edo neuronak bakarrik gogora ekarriz. Egun honela esango genuke:
|
|
|
Musu gozoa emango zion matrail banatan, eta irribarre zabal politak laztanduko zuen, besterik ezean. Beharbada, berriz bueltatuko zen gizonduta ikustean eta holako
|
egoerek
eragiten duten sentikortasunak bultzatuta. Eta gero...
|
|
2014
|
|
|
Atentzioa eman badit ere, ez nau harritu albisteak. Muturreko
|
egoerek
eramaten gaituzte bizitzan muturreko erabakiak hartzera. Jaio garenetik, bizi garenetik, heriotza hortxe dago, bizitzaren beste aldea da, baina oraindik ere niri heriotza ulertzea zail egiten zait.
|
|
|
Inor ez. Artearen edo plastikaren sena duzun unetik duzu denboran irauteko borondatea, eta
|
egoerek
aurpegiek baino askoz hobeto zeharkatzen dute denbora.
|
|
|
Euskal Herriko bazterretan hagitz errealitate soziolinguistiko desberdinak ikus daitezke, eta hezkuntza sistemanageri diren
|
egoerek
eta emaitzek ere ugaritasuna dute ezaugarri nagusi bat. Errealitate ugari hori eratzeko, maila batzuetako gertakari edo erabaki batzuek eragiten dute.
|
|
|
Barne herstura orokortua eta izu ikarako erasoak dituztenek sarritan nahaste obsesibo konpultsiboa garatzen dute azkenean. Barne hersturako beste nahasteek kanpoko objektu eta
|
egoerek
eragindako arriskuari erantzuten diote; aldiz, nahaste obsesibo konpultsiboak barneko irudi, pentsamendu eta bulkadek eragindako arriskuari erantzuten dio.
|
|
|
Barne herstura orokortua duen pertsonak beldurra eta herstura sentitzen du hainbat egoeraren aurrean. Estres eta trauma
|
egoerek
sarritan estres akutuko nahastea edo trauma osteko estresa eragin dezakete, batez ere traumak eragindako emozioen adierazpena ezabatzen denean. Barne hersturako nahasteen artean, nahaste obsesibo konpultsiboa ere aztertuko dugu.
|
|
|
Estres eta trauma
|
egoerek
sarritan estres akutuko nahastea edo trauma osteko estresa jasatera eraman dezakete pertsona, batez ere traumak eragindako emozioen adierazpena ezabatzen denean. Barne hersturako emozioak sortzen dituen egoeraren berrebaluazio kognitiboa egiten bada emozioa sortu aurretik, barne herstura eta depresioa apaldu egiten dira.
|