|
2000
|
|
|
Euskaraz Mintza" euskara komunikazio hizkuntza bezala garatzeko programa da. Bere helburu nagusia hizkuntza
|
egoera
normalizatu batean etxeko edota lagunarteko giroak umeei eskainiko lizkiokeen hizkuntza erregistro ez formalak, hurbilak ematea da, beraien arteko komunikazioa euskaraz ahalbidetzeko.
|
|
2001
|
|
|
Bai. Baina, demagun
|
egoera
normalizatu batean gaudela, herritar guztiak askatasunean, egin dadila galdera hau: independentzia nahi duzu bai edo ez?
|
|
2002
|
|
|
Baldintzak ematen direnean. Kontuan hartu behar dugu ez garela
|
egoera
normalizatu batean bizi. Ez gaude, alde batetik, zoritxarrez, biolentzia egoera batean bizi garelako, ezin dugu hori ahaztu.
|
|
|
Printzipioz ez dago gaizki unibertsitateak bere kalitate kontrolak ezartzea; hori ez legoke gaizki
|
egoera
normalizatu batean. Baina hala gertatzen ez denez, guztiz larria da, euskal irakasleei euskaraz aritzeko trabak jartzen baitzaizkie.
|
|
|
«Dena den irratia profesionala da, eta lege barruan jokatu nahi izan dugu hasiera batetik. Lizentzia ezak baldintzatu egin gaitu»5 Esatariak zioen moduan, legetik kanpo aritzeak irratiaren
|
egoera
normalizatzeko oztopoak ezarri ditu, batez ere publizitatea erakartzeko eta inbertsioak egiteko orduan. Dena den, aurrera jo, eta oso entzuleria fidela lortu du; adibidez, arratsaldean emititzen duen Metropoli forala izeneko magazinak bederatzi mila entzule biltzen ditu egunero.
|
|
|
Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du EuskalHe rria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa Euskal Herria euskaldun izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla
|
egoera
normalizatutik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen gora, ari direnak.
|
|
2003
|
|
|
|
Egoera
normalizatzen saiatu den arren, Luis Goyak, aske geratu zen egunetik" bolatuta" ibili dela aitortzen du, egunero" albiste berriren bat etortzen delako: Txema Auzmendirena, Pelloren espetxeratzea...".
|
|
|
«Egunkaria»ko lan taldea baldintza ezberdinetan lan egiten ohitu da azken 13 urtetan. Hasieran baldintza zailagoetan,
|
egoera
normalizatuan itxiera baino lehen... taldea sendotuz joan da urtez urte. Orain euren erronka «Egunkaria»k zuen mailari eustea eta aurrerantzean hobetzea izango da.
|
|
|
Hirurogeita hamarretan Zeruko Argia eta Anaitasuna ziren euskal komunikazio esparru modernoaren bihotza, hala zioten haiek. Komunikazio esparru euskalduna inoizkorik eta modurik ederrenean aberasteko nahikoa izan baldin badira harrezkero hiru hamarkada; hogeita hamar urte horiek ez dira gauza izan
|
egoera
normalizatzeko beste. Normaltasunetik apartatzen gaituen lubakia handia da, ase behar handia du euskaldunak.
|
|
|
• Nafarroako Unibertsitate Publikoak euskal lerroetatik heldu diren ikasleei euskarazko ikasketekin segitzen lagundu behar die. Nafarroako
|
egoera
normalizatu batean lurralde osoko unibertsitate publiko bakarrak, neurri batean bederen, elebiduna izan behar du.
|
|
2004
|
|
|
Bada, bideak joko politikoa eman ziezagukeelako, edo aukera bat behintzat. Ez zigun
|
egoera
normalizatuan legozkigukeen ordezkariak emango, baina, bide onargarria izan zitekeen. EAJko bateren batek Joseba Egibarren ekimena eragotzi zuen ordea.
|
|
|
–Euskaldunen eta euskaltzaleen artean ere arriskutsutzat jotzen den ghettoari buruz zerbait komentatu nahi nuke. Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du Euskal Herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa Euskal Herri euskaldunon izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla
|
egoera
normalizaturik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen aurka, ari direnak?. 437
|
|
|
Ahalegindu gaitezen geure hizkuntzaren maila jasotzen, eta batek akatsik gabe darabilenean, ez dezagun esan “zein ondo egiten duen euskaraz”. Ez, ez du ondo egiten,
|
egoera
normalizatu batean biziko bagina guztiok egingo genukeen modura egiten du. Euskaraz ondo, Andoni Aizpuruk egiten du, esaterako.
|
|
2006
|
|
|
Eguneroko horretan, gazte batek ahotsa altxatzea, haserretzea, gauzei ostikoren bat ematea edo borrokan aritzea ez da ezohikoa. Patxi Lasa Ibaiondoko hezitzaileen koordinatzailearen hitzetan, zentroa ireki berriko garaiak gatazkatsuak izan ziren, baina
|
egoera
normalizatu egin da eta orain lasaiagoa da. Esaterako, gaztea berandu esnatu delako zigortu eta protestaka hasiz gero, aisialdian logelan geratuko dela esaten zaio, protestan jarraitzen badu, beste zigor bat ezartzen zaio eta azkenean, bere onerako, isildu egingo da.
|
|
|
Azkenik, etxebizitza alorrean ere finantzazio handiagoa behar da. Etxebizitza politika ez da lege bidez aldatuko soilik, injekzio finantzarioa behar du,
|
egoera
normalizatzeko erabateko politika pizgarria. Etxebizitzaren prezioa ari da egonkortzen, baina babes ofizialeko etxeen eskariari erantzun sendoa emanda baino ez da bukatuko espekulazioarekin, ez bestela.
|
|
|
Agian euskaltzaleok aurkitu genuke bide bat hiztun horiek hizkuntz berreskurapen prozesuan eraginkorragoak izan daitezen.
|
Egoera
normalizatu batean banaketa honek hartuko lukeen itxura biztanleriaren adin banaketari dagokiona izango litzateke.
|
|
|
"
|
Egoera
normalizatu batean banaketa honek hartuko lukeen itxura biztanleriaren adin banaketari dagokiona izango litzateke"
|
|
|
Baina, 1455eko testuan ikus dezakegunez, hori zen errege gaztelarraren politika, zigortzea, alegia. Lapurtarren kontra ezin zuen bere justizia aplikatu, ezin zuen Ermandadearen bidez
|
egoera
normalizatu. Baina, bai ordea, eskubidea eman edozeini justizia aplikatzeko, hots, frantsesen aldekoak erailtzeko eskubidea eman zien.
|
|
|
Hala iragarri du Iberiak jakinarazpen batean, Aireko Nabigazioaren Segurtasunerako Europako Erakundeak (Eurokontrola) gaur 17:00ak arte aerodromoa ixteko erabakia hartu ondoren. Airelineako oharraren arabera,
|
egoera
normalizatu arte, “Iberiak bide alternatiboak bilatuko ditu edo kaltetutako bezeroen billeteak itzuli eta datak aldatuko ditu; horretarako, txartel horien emisio gunera jo daiteke (Iberiako zuzeneko salmenta bulegoak edo bidaia agentziak) ”. Iberia.com bidez billeteak erosi dituztenek konpainiaren telefono bidezko arreta zentrora jo ahal izango dute:
|
|
|
|
Egoera
normalizatu batean ere, hau da, euskara bizitzako funtzio guztietan normaltasunez erabiliko litzatekeen egoera batean ere, apika korapilatsua gertatuko litzateke molde ezberdinen espazioa bilatzea eta oreka gordetzea. Bada, gure egoeran, erdarek euskara batuari eta euskalkiari espazioa kentzen dieten egoera honetan, espazioen banaketa eta moldeen arteko oreka are zailagoa da.
|
|
|
Diagnostikoak, plan estrategikoak, erabilera planak, kronogramak, fluxugramak, txostenak, neurri zuzentzaileak, neurketak, prozedurak... Horiek guztiak baliatuta, nonahi eta noiznahi, Normalizatorek euskararen
|
egoera
normalizatuko dizu: enpresan, administrazio atalean, udalerrian, elkartean, kirol taldean...
|
|
2007
|
|
|
Hori dela eta, lanean parte hartu duten pertsonen erdiak baino gehiago emakume langabeak izan dira, eta supermerkatuko kutxazain edo saltzaile gisa trebatu dira, besteak beste. “Enpleguak berdin berdin egiten gaituela dioen mezua zenbat eta gehiago zabaldu, orduan eta aukera gehiago izango dituzte ijitoek beren
|
egoera
normalizatzeko eta edozein herritarrek dituen eskubide eta betebehar berberak izateko”, gehitu du Sánchezek. Testuinguru horretan, datozen urteetarako erronkak hauek dira:
|
|
2008
|
|
|
Egoera zenbat eta normalizatuagoa izan, euskara elkarteen premia (eta beste gauza batzuena ere bai) txikiagoa da.
|
Egoera
normalizatuetan umeek etxean ikasten dute hizkuntza, helduek kalean eta jendea hizkuntza horretan bizi da. Hori da Madrilen madrildarrek egiten dutena.
|
|
|
Orokorrean aztertuta, ez hizkuntzaren prozesamenduarekin lotuta dauden aplikazioak bakarrik, euskarak orain informatikaren munduan duen egoera ere ez da guztiz txarra; badira hainbat aplikazio, baina honetan ere oraindik zeregin handia dago
|
egoera
normalizatu batera iristeko. Jotzen badugu berriro Euskararen Softwarearen Katalogora aplikazio motaren arabera honako zenbaki hauek aurkituko ditugu:
|
|
|
Irratia adibidetzat hartzen badugu, EAEko biztanleriaren %57, 7ak entzuten du irratia. EAEko biztanleria osoaren eta euskaldunen batez besteko ezaugarriak oso ezberdinak ez badira,
|
egoera
normalizatu batean euskaldunen artean euskal irratiak kontsumitzen dituztenen kopurua antzekoa izan litzateke, %57, 7 ingurukoa alegia, baina kopurua askoz txikiagoa da: euskaldunen artean kopurua %22, 1ekoa da.
|
|
|
Euskal Herria nazio
|
egoera
normalizatu batean balego nola jokatuko lukete hemengo talde eta klase sozialek. José María Sánchez Carrión Txepetxek behiala honako ideia jakingarri hau plazaratu zigun gai horri buruz:
|
|
|
Liberalen bazterketaren amaierak
|
egoera
normalizatzen bazuen ere, zantzu gehienen arabera udal boterea oligarkia lur jabearen esku mantendu zen. Armaginen presentzia garrantzitsua zen udalean, baina ez zeukaten nagusitasunik.
|
|
|
Erabileran ere hazkundea gertatu den arren,
|
egoera
normalizatuak izango lukeen erabilera mailaren azpitik gaude oraindik.
|
|
2009
|
|
|
Norbolsak zuhurtziaz jokatzea gomendatzen du Burtsaren
|
egoera
normalizatu arte
|
|
|
Luis Elberdinek argi adierazi nahi izan du abortuaren legea berritzeko beharra ez dela gaurkoa, 1985ean, jaio zenean, zaharkituta zegoen, eta, Aido ministroak aurreratutakoan aurrerapausoak antzeman dituen arren, lege berriak egungo
|
egoera
normalizatzea, egun praktikatzen dena paper batean idaztea ekarriko duela uste du.
|
|
|
Aipatu elementuak gureikerketan ere identifikatu ditugu, baina baita, kirol arlotik kanpo gertatzen denmoduan, kristalezko amildegia (Glass Cliff) delako fenomenoa ere ageri dela ikusiahal izan dugu (Cuadrado, Navas eta Molero, 2006; Ryan eta Haslam, 2005a; Ryan eta Haslam, 2005b; Ryan, Haslam, Hersby, Kulich eta Wilson Kovacs, 2009).
|
Egoera
normalizatuetan postu horietara iristeko zailtasunak izanda, antza, emakumeek barneratu edo onartu dute gestiora iristeko modu bakarra egoera kritikoetatik edota arriskua duten egoeretatik abiatu behar direla. Ondorioz, hasieratikepe laburreko helburu minimoak ezartzen dituzte, eta soilik hasierako eragozpenhoriei aurre eginez gero izango lukete aukera egitasmo handiko gestio estrategiagaratzeko.
|
|
|
Hala ere, gripearen agerraldiak, txerri gripea edo A gripea izenaz ezagunagoa denak, ezti kristalak, ikasketa bidaiak eta oporrak jarri ditu martxan, non, Turismoaren Mundu Erakundearen arabera, nazioarteko zazpigarren potentzia turistikoa baita: Mexiko.' Gauzak horrela,
|
egoera
normalizatu arte, gaixotasunak ondorioak utziko ditu Mexikoko turismo sektorean. Baina, zer gertatzen da bidaiak erreserbatuta dituztenekin eta, aurreikusitakoaren arabera, Mexikon lurreratu lukete, alerta medikoaren zurrunbiloan?
|
|
|
Azken urteetan, bizitza independenterako trantsizio programak sustatu dira, eta emaitza onak izan dituzte. Are gehiago, erakunde batzuek etxebizitza gazte ezgaituekin partekatzeko aukera eskaintzen dute, haien
|
egoera
normalizatu nahian. Beharrezko baliabide eta laguntzak eskuratzeko, ezinbestekoa da haiei buruzko informazioa izatea.
|
|
|
Hori hala izanik, ez dirudi epe laburrean Erdialdeko Amerikako herrialde horretan
|
egoera
normalizatuko denik. Nazioartearen presioak presio, gainera, Michelettik bere planei eusten die.
|
|
|
dela nabarmendu du De la Fuentek, baina oroitarazi du Bizkaian baino ez duela eragina. Bestalde, kartzelan egondako etorkinek ezin dute beren
|
egoera
normalizatu. –Ixten zaizkie aukerak lan normalizatua eta paperak lortzeko?, azaldu du De la Fuentek.
|
|
|
Jake Sully da protagonista (Sam Worthington), gerrako aurrez aurreko borrokaldietan zauritutako soldadua, eta orain aulki gurpildunera kateatua. Nora ezean dago, eta horrek ez dio asko laguntzen bere
|
egoera
normalizatzen, baina Avatar programarako hautatuko du Grace Augustine doktoreak (Sigourney Weaver), eta horrek bizimodua erabat aldatuko dio. Hizkuntza eta kultura propioa duen navi arrazaren berri jakiten du orduan Sullyk; Polythemis planetan bizi diren izaki erraldoi eta urdin kolorekoak dira.
|
|
|
• Erabileran ere hazkundea gertatu den arren,
|
egoera
normalizatuak izango lukeen erabilera mailaren azpitik gaude oraindik.
|
|
2010
|
|
|
Ezker abertzaleak Euskal Herria normalizazio politiko demokratiko egoerara eramatea du xede, hau da, eskubide guztiak errespetatuak eta proiektu politiko guztiak gauzagarriak izango diren agertokira. Hori litzateke benetako
|
egoera
normalizatua. Zutik Euskal Herria adierazpena kaleratzean horretarako erabakia hartu zuen, eta modu batez edo bestez panorama politikoan prozesuaz berba egiten da.
|
|
|
Hau ezinbesteko baldintza da normalizazioaren ikuspuntutik: hizkuntzen
|
egoera
normalizatzeko lehenik eta behin hizkuntzen kudeaketa bera normalizatu behar da.
|
|
|
euskadiko erakundeen gidaritzan bideratzen ari diren hizkuntza politika kritikatu egiten dute. euskararen normalizazioa auzitan ipintzen dute, euskara, gizarteak ontzat ematen ez dituen gaiei eta bideei lotuta azaltzen dute, kasu askotan, indarkeriari. hizkuntza politikaren kostu ekonomikoa gehiegizkotzat jotzen da. eta euskara normalizatzerakoan inposaketarik gerta ez dadin, euskararen sustapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek: euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte
|
egoera
normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagus... egunkari hauek, hizkuntzen inguruko elkarbizitza aldarrikatzen dute. baina elkarbizitza honela ulertzen dute:
|
|
|
Behartsu berriak azaltzen ari dira.
|
Egoera
normalizatua zuten askok lana galdu eta pobrezian sartu dira., Treviñok Albiste Faktorian azaldu duenez.
|
|
|
70eko azken urteetan, beraz, Espainiako Hezkuntza Ministerioaren diru laguntza bereziak jaso zituzten Hego Euskal Herriko ikastolek. Baina ikastolen
|
egoera
normalizatu beharra zegoen, oso egoera ezberdinak bizi zirelako: ikastola batzuk legeztatu gabe zeuden oraindik, langileen soldatak eta ikasleen kuotak oso ezberdinak ziren ikastola batetik bestera?
|
|
|
Eta ikastolak, oro har, eta salbuespenak salbuespen, pribatutzat hartuak izan baldin badira, denok ongi aski ezagutzen ditugun zirkunstantzia politikoengatik izan da?. Horregatik, dokumentu hartan argi aldarrikatzen zen, ikastolak, Euskal Eskola Publikoaren ezaugarriak jasotzen dituztenez gero,
|
egoera
normalizatu batean aintzat hartuak izan behar dutela eta dagokien tratamendu juridikoa eta ekonomikoa eman behar zaiela?.
|
|
|
Luis Mari Bandresen esanetan,. Euskal Eskola Publikoaren Legea onartzeko atarian, EAJren diskurtso ofiziala zen hiru hezkuntza sare zeudela hemen, eta bazela garaia
|
egoera
normalizatzeko, egoera politikoa bera normalizatzeko. Guk askatasuna defendatzen genuen, oso egoera ezberdina bizi zelako Amezketan edo Eibarren, esaterako.
|
|
|
Bandresek erantsi duenez,, guk bidea jarri genuen, ez besterik. Hemengo egoera ezberdina zenez, hemengo
|
egoera
normalizatu nahi genuelako: sare publikoa edo pribatua?.
|
|
|
NEKANE. Itxoin apur bat, Andoni. Bere
|
egoera
normalizatu nahian dabil, denpora behar du.
|
|
|
Lehen aipatu den bezala hirugarren adineko pertsona gehienak
|
egoera
normalizatu batetik datoz. Horri gehitzen badiogu familia bat eratu zuten garaian etxebizitzaren egoera ez zela gaur egungoa, gehienek etxebizitza jabetzan dutela ohartzen gara.
|
|
|
Oro har, tragedia hedabideek arreta gutxi jartzen dutenean edo hedabideetan agertzen ez direnean, asmo onak ia aldi berean desagertzen dira. Gogoratzen den aurrekaririk antzekoena 2004ko tsunamia da, baina gaur egun gutxi dira oraindik ondorioak arintzeko prest daudenak, nahiz eta
|
egoera
normalizatu ez den.
|
|
|
Geroztik, mankomunitateak Bortzirietako arlo guztietan eragin nahi izan du: kulturan, familian, administrazioan, irakaskuntzan, ekonomian... helburua arlo guzietan euskarari sarbide ematea eta hizkuntzaren
|
egoera
normalizatzea baita. Arantzako batzordekideak erran zuenez, «zalantzarik gabe, euskarak aitzinera pausoak eman ditu 20 urteotan».
|
|
|
Zoritxarrez, ezer ez dago soberan. Zoritxarrez diot, zeren horrek adierazten du beharra badagoela,
|
egoera
normalizatu batean ez gaudelako. Laburbilduz, estrategietako bat nerabeei protagonismoa ematea da.
|
|
2011
|
|
|
Batez ere, idazle galegoek eta euskaldunek antzeko ardurak dauzkagu; kultur ekoizpenak bultzatzea eta kontzientziazioa. Kataluniarrek,
|
egoera
normalizatuagoa daukatelako agian, ekonomia arloko kontu batzuetan sakontzen dute gehiago.
|
|
|
Izan ere, euskararen egoera asko aldatzen da eremu batetik bestera. EAEn, esate baterako, irakaskuntzak
|
egoera
normalizatua du lanmunduak duenaren aldean. Baina aipatutako gainontzeko esparruetan zein egoeratan aurkitzen da euskara?
|
|
|
Beraz, labur esanda, aipatu ditugun gizarteratze esparru berriak erdaraz badira, nahiz eta ordura arte gazteak euskaraz egin, horrela egiten jarraitu nahi badu motibatua egon du. Behintzat,
|
egoera
normalizatuan egingo lukeena baino euskararen aldeko apustu askoz kontzienteagoa eta tinkoagoa egin du: gizartean gertatzen denaz ohartu, hausnartu eta norabidez aldatu, hau da, hizkuntzatzat euskara hartu.
|
|
|
195196): " Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du euskal herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek euskal herrian duten nagusigoa euskal herria euskaldun izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla
|
egoera
normalizatutik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen gora, ari direnak. honenbestez, hizkuntza nagusiek ematen duten mailari eta erosotasunari muzin eginez hizkuntza minorizatuaren aldeko apustua gutxiengoen jokabide setatiaren adierazpide besterik ez litzateke izango, ghetto besterik ez diren ekintzetan indarrak xahutuz. Irudiekin jarraituz, zergatik ez aldarrikatu euskarak bizi behar duen basamortuan euskal unibertsitatea, euskararentzat irabazitako beste eremu guztiak bezalaxe, Prognosia egitea ez da, ahuldutako hizkuntzen bilakaera kontuan, batere lan erraza.
|
|
|
Afrikar independentzien garaian sortu zen, deskolonizazioaren garaian. herrialde anitz egoera soziolinguistiko konplexuan aurkitu ziren garaian hain zuzen ere: hizkuntz kolonialaren nagusitasun ofizialari eguneroko errealitate eleaniztun bati egiten zion aurre, herri berri horietan hizkuntza bat baino dezente gehiago mintzatzen ziren eguneroko jardunean baina hizkuntza ofiziala kolonizatzaileen hizkuntza jarraitzen zen izaten kasu gehienetan. de faktoko egoera postkolonial honi, koadro, marko teoriko bat emanez, iparramerikarren diglosia kontzeptuak
|
egoera
normalizatzen du eta egonkortasuna eransten dio Calvet en ustez. egoera horien zuzengabekeria eta hizkuntz gatazka estaltzen ditu eta egoera ez aldatzeko joera bultzatzen du (Calvet, 1993: 45).
|
|
|
Horregatik, Txepetxek azpimarratzen du zirkuitua osatzearen garrantzia. Pertsona gehienek hizkuntzaren bi ikasketa prozesuak betetzen dituzte
|
egoera
normalizatuetan: naturala bizitzaren lehenengo urteetan eta sekundarioa edo kulturala hezkuntza sisteman.
|
|
|
Herriko gazte askok ez dugu
|
egoera
normalizatu batean bozkatzeko aukerarik izan. Salbuespen egoeraren belaunaldia gara.
|
|
2012
|
|
|
Horregatik ez da euskararen erabilera soziala behar beste hazten. Erabilera hazteko, egoera minorizatutik
|
egoera
normalizatura. Euskara Herria berrezartzera, igaro behar da.
|
|
|
Haien erabakia da, jakina. Baina egoerari buelta eman nahi badiogu, beharrezkoa da musika feminismotik berriz pentsatzea,
|
egoera
normalizatuak zalantzan jartzen hastea, bestelako giroa izango duten kontzertuak proposatzea.
|
|
|
Hori izanen da niretzat, egiazko
|
egoera
normalizatuaren seinalea, jendarte zuzen eta libro batean.
|
|
|
Nik ere mundu guztiari esango nioke maite zaitudala? Baina badakit egoera korapilatsua dela, denbora dugu gure
|
egoera
normalizatzeko.
|
|
|
Kontseiluak euskalgintzaren muina eratzen du eta bere baitako batasun horretatik zabaltzen dio euskararen
|
egoera
normalizatzeko beharrezko lankidetza dinamika euskal gizarte anitz eta osoari.
|
|
|
Bere eginkariak maneiatzea ez zaio atsegin egiten eta kolostomiaren zainketak beldurra sorrarazten dio. Horren aurrean, bide bakarra da Jonek eta Adelaidak aurretiaz
|
egoera
normalizatu izatea. –
|
|
|
Euskal preso eta iheslarien egora salatzeko eta Espainiako eta Frantziako gobernuek bakegintzan pauso bat emateko helburuarekin, Herrirak Hurbildu bakera lelopean azaroaren 10erako manifestazioa deitu du, Baionan. Frantziako Estatuan 135 preso daude, eta, hain justu, Hollanderen gobernuari espetxe politika aldatu, iheslarien
|
egoera
normalizatu eta euren eskubideak errespetatzeko eskaera egingo diote.
|
|
|
bakoitzak egoera bat bizi du, eta, horren arabera, senideek baldintza hobeak edo txarragoak bizi dituzte. Itsaso Ruiz de Larrinagak aita du iheslari, eta haren bizi
|
egoera
normalizatu eta Euskal Herrian libre bizi izateko eskubidea eskatzen du.
|
|
|
lehenbailehen preso eta iheslarien egoerari irtenbidea ematea dugu helburu, eta Euskal Herriko preso eta iheslari guztiak etxeratzea", diote. Eta gaineratu dute: " Euskal Herriaren
|
egoera
normalizatu baten bidean Amnistia da gure iparra, eta preso eta iheslariak etxeratzea da gure eginkizuna. Ideia honekin bat egiten dugun guztion bilgunea da Preso eta iheslarien Oñatiko Herri Mugimendua.
|
|
2013
|
|
|
Azken 30 urteetan Euskal Autonomi Erkidegoan (EAE), euskarari buruzko hizkuntza politika aktiboaren ondorioz, euskararen gainbeherako prozesuari itzulia eman zaio, gutxienez, hiztun kopuruari eta euskararen erabilera esparruen zabaltzeari dagokionean. Hala ere, euskara oso urrun dago
|
egoera
normalizatu batetik, eta oraindik ahula da oso, maila askotan. Esate baterako, populazioaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten EAEn, eta %32 elebidun pasiboak dira, hau da, euskara ulertzen duten arren, ez dute hitz egiteko gaitasunik (Eusko Jaurlaritza 2012).
|
|
|
Bere hitzen arabera, arteko zentsura frankistak atzerrian edo atzeratuta atera behar izan duen poesia berreskuratu du bere antologian, aldizkari suntsituetatik eta bazterrekoetatik batera bilduz. Giroak hoberantz egin du Jon Kortazar eta Iñaki Aldekoaren hitzaurreek adierazten dutenez, euskal poesia modernoaren bilakaeraren urratsak deskribatu gura zituzten biek eta
|
egoera
normalizatu batean, euskal literaturaren modernotasun homologagarriaren lekukotza eskaini nahi izan zuten.
|
|
|
Pixkanaka pixkana
|
egoera
normalizatuz joan zen. Hala ere, AENAren arabera, zerbitzuak ez ziren erabat berrezarri abenduaren 9a arte.
|
|
|
Egoera larri horren aurrean Estatuak material, garraio eta soldaten prezioak noiz edo noiz ezarri zituen, eskaera gehien zuten materialen (burdina, zementua, beruna, zink, beira, egurra eta abar) prezioa eguneratuz, eta material zeramikoen kasuan zona geografikoaren araberako prezioa ezarriz. Portland zementu artifizialak, esaterako, tonako 126,50 pezeta balio zituen 1942an, 183 1946an, 224 1948an eta 313 1950ean41 Adreilu arruntak Gipuzkoan, berriz, 11,90 pezeta balio zituen 1942an, 13,10 1944an eta 18,65 1947an, harik eta 1950ean haren prezioa libre utzi zen arte42, hau da,
|
egoera
normalizatzen hasi zen arte (9 ird.).
|
|
|
Txakurraren heriotzagatiko dolua ezin da kistatu edo gelditu. Minaren faseak gainditu behar dira
|
egoera
normalizatzeko. Txakurraren oroitzapena gordetzea da egokiena, betiko trauma edo obsesioa eragin gabe.
|
|
2014
|
|
|
Bere garaian esaten genuen hemen nolabaiteko normalizazio politiko baterako urratsak emanez gero, neurri hauek ere indargabetuko zirela. Ikusi da azkenean estatuari ez zaiola Euskal Herriko
|
egoera
normalizatzea interesatzen eta neurriak indargabetu beharrean, indartu egin dituela".
|
|
|
Batek adierazi du errefuxiatuek akatsa egin zutela: kanpin dendak utzi eta etxeak eraikitzen hasi,"
|
egoera
normalizatuz". " Errefuxiatua naiz, eta itzultzeko eskubidean sinesten dut, orain zu ikusten ari naizela dakidan ziurtasun berarekin", eman dio besteak arrapostu.
|
|
|
2011n, Mario Monti ekonomialariari agindu zion gobernu teknokrata osatu eta Italia Bruselak agindutako bidean ipintzeko; hark, baina, nahiko azkar galdu zuen parlamentuko eskuindarren babesa, eta hauteskundeak aurreratu behar izan zituzten. Boz haiek ere ez zuten lagundu
|
egoera
normalizatzen: aitzitik, erabat blokeatu zuten.
|
|
|
Bide luzea egin du euskarak eta" asko falta zaigula" aitortu du Anuzitak. Normalizazioaren ideia irudikatzeko “betetzen ari den botilaren” metafora erabili du," parte bat egin dugu baina oraindik betetzen ari zaigu euskararen
|
egoera
normalizatuaren botila".
|
|
2015
|
|
|
Gainera, alokairuan bizitzeko jaso izan duten diru laguntza kendu diete familiei. Auzokideen kolektiboak ez du lortu
|
egoera
normalizatzea, eta ordutik" prekaritate eta egonkortasunik gabeko egoeran" daudela diote. Jabier Fernandez eta Carmelo Merino promotoreen, Santurtziko Udalaren eta Laboral Kutxaren erantzunik jaso ez dutenez, aste honetan hainbat protesta egin dituzte.
|
|
|
Gainerako hizkuntza adierazleak (jokaerari eta atxikimenduari lotutakoak) jaitsi egiten dira. Hala ere, garbi gelditzen da eskolak berez ez duela behar adinako indarrik hizkuntza adierazleak
|
egoera
normalizatu batera eramateko. Adierazle horiek bai, ordea, nabarmen hurbiltzen dira egoera normalizatura ereduaren atzean ama euskalduna dagoenean.
|
|
|
Hala ere, garbi gelditzen da eskolak berez ez duela behar adinako indarrik hizkuntza adierazleak egoera normalizatu batera eramateko. Adierazle horiek bai, ordea, nabarmen hurbiltzen dira
|
egoera
normalizatura ereduaren atzean ama euskalduna dagoenean. Edo bestela esan liteke —eta agian hauxe izango litzateke berezkoena—, ezen eskolako hizkuntza sozializazioa (eredua) etxeko berezko sozializazioaren jarraipena denean, orduan gaudela egoera normalizatuaren atarian, eta orduan soilik espero daitezkeela emaitza normalizatuak, nola hizkuntza gaitasunean hala hizkuntza jokaeran eta atxikimenduan ere.
|
|
|
Adierazle horiek bai, ordea, nabarmen hurbiltzen dira egoera normalizatura ereduaren atzean ama euskalduna dagoenean. Edo bestela esan liteke —eta agian hauxe izango litzateke berezkoena—, ezen eskolako hizkuntza sozializazioa (eredua) etxeko berezko sozializazioaren jarraipena denean, orduan gaudela
|
egoera
normalizatuaren atarian, eta orduan soilik espero daitezkeela emaitza normalizatuak, nola hizkuntza gaitasunean hala hizkuntza jokaeran eta atxikimenduan ere. eredua zeharo zabalduta dagoen zonaldeetan, etxeko hizkuntza jokaerak hartu luke arreta nagusia, aurreragoko koska esanguratsua egin ahal izateko euskararen normalizazioan.
|
|
|
Etxean, hizkuntza eremua, euskarari dagokionez, normalizatua dagoenean (guraso euskaldunak), sozializazioaren emaitzak ere nabarmen hurbiltzen dira neurri normalizatuetara. Ordea, hizkuntza eremua erdibidekoa denean (guraso mistoak), eta, hortaz, asimetrikoa, irregularra eta zalantzazkoa, orduan sozializazioaren emaitzak ere urrundu egiten dira, nabarmen,
|
egoera
normalizatutik.
|
|
|
Betetzen ez duten horiei doan irteten zaie, ez dutelako inolako isunik ordaindu behar. Halako dekretuak indarrean jarriz gero, izan luke benetan betetzeko, eta ez paper batean idazteko eta gero betetzea borondatearen esku uzteko.Azken egunotan, PPko eta PSE EEko zenbait politikari euskararen aurrekontuak murriztearen alde agertu dira, euskararen
|
egoera
normalizatutzat ematen dutelako erakunde publikoetan. Hala da. Gaur egun indarrean diren hizkuntza politikekin, euskaldunok ezin dugu euskaraz bizi, eta hori gure egunerokoan ikusten ahal dugu.
|
|
|
Deklarazioa: erreformaren
|
egoera
normalizatzeko egiten ari ziren dokumentu juridikoa.
|
|
|
Azkenik, 1970eko uztaileko batzarrean, L. Villasantek, abertzale gisa identifikatzen ez zen «neokatoliko» gazteagoak, ordeztu egin zuen zuzendaritzan39 Arantzazuko Santutegian bizi zenez, erasoetatik urrunago zegoen, eta 1968ko abenduan euskara batuaren eta K. Mitxelenaren aginpidearen aldera agertua zen frantziskotarren hilabetekarian (Villasante, 1968).
|
Egoera
normalizatu batean katedradun jeltzaleari zegokiokeen buruzagitza, baina Eliza Katolikoak berme izaten jarraitzen zuen, kanpora nahiz barnera begira. 1970eko hautagaiak ikustea besterik ez dago.
|
|
|
Helburua da «pertsona ezinduen irudi publikoa hobeto tratatzea telebistan». Esperientzia bat lehen pertsonan bizitzea da hura ezagutzeko modurik onena
|
Egoera
normalizatzea da gakoa. Ikus entzunezko sorkuntzetan agertzen diren pertsonaia gehienek ez dute gaitasunik.
|
|
|
Gure hizkuntzaren
|
egoera
normalizatzeko bidean urrats garrantzitsua da, ezbairik gabe, eta AEDk gonbita luzatzen dizu, webgune edota posta elektroniko baten jabe bazara, haien abizenak alda ditzazun. Dagoeneko 2.000tik gora dira halaxe egin dutenak eta gure elkartea ere bidean da.
|
|
|
Saio hori “estatu autokolpetzat” jo zuten, “oinarrizko eta funtsezko askatasun guztiak bortxatzea eta salbuespen hutsean oinarritzen dena”. Estatuak ez duela
|
egoera
normalizatu bat nahi azpimarratu zen manifestazio akaberan: " eztabaida politiko demokratikoan ez daude eroso, ez baitute ezer Euskal Herriari eskaintzeko”.Baldak espetxetik bidalitako gutuna ere irakurri zuten eta presoak ezker abertzalea aurrera eramaten ari den ildoa eta estrategia indartu beharra dagoela adierazi zuen, “beste inork ez baitu alternatibarik eskaintzen, ez gatazkaren ondorioak konpontzeko, ez gatazka bera eragin duena, erabakitzeko eskubidea eta herri honen aitortza lortzeko”.
|
|
2016
|
|
|
Ez gaude horretan. Hori oso polita litzateke
|
egoera
normalizatu batean. Orduan bai, Patxi Zabaletaren estiloko jendea, oso jende ona da dudarik gabe, orduan posible izango litzateke.
|
|
|
Hor ezagutzan ez dago ia aurrerapenik, eta dagoena erabileratik etorriko da. Horiek euskaraz egiten badute, normalizazio prozesuak urrats kualitatibo ikaragarria egingo du, eta hurbiltzen hasiko gara
|
egoera
normalizatuan dauden hizkuntzen egoerara. Eta hori lortzen ez badugu, hemendik hogei urtera 30 urte inguruko jende guztiak euskaraz baldin badaki baina inork ez badu erabiltzen, hurrengo belaunaldia galdutzat eman genezake.
|
|
|
Horrek guziak egin du bigarren mailako arte gisa, bigarren mailako literatura gisa begiratua izatea. Unibertsitateak, aginteak eta instituzioek,
|
egoera
normalizatuan, behintzat kultura eta hizkuntza nagusietan, ezagutza eta iraunkortasun maila bat eskaintzen baitute, bizirik dagoen gizarte batean.
|
|
|
“Halanda be, garrantzitsuena umetatik lantzea da. Esku pelotea neskentzako kirola be badala erakustea, eta
|
egoerea
normalizatzea. Horregaitik joan gara zenbait ikastetxetara taldea ezagutzera emoteko eta neskatilak esku pelotan jokatzen animetara”.
|
|
2017
|
|
|
Bi dira arrisku nagusiak, gizarteak arazoarekiko distantzia hartzea, eta ororen buru, denok konforme gelditzea. Hau da, borroka armaturik ez dagoela, bortizkeriarik ere ez, beraz
|
egoera
normalizatua dela pentsatzea".
|
|
|
Euskararen kasuan, adibidez, hiztun kopurua handitzen eta erabileraesparrua zabaltzen ari bada ere, euskara oso urrun dago
|
egoera
normalizatu batetik, maila askotan ahula baita oso. Esaterako, EAEko biztanleriaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten (Eusko Jaurlaritza, 2012 apud Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Gure ustez, eredutik datozen belaunaldietan euskaltzaletasunik gabeko euskalduntasuna erein da, eta euskara ikasteak ez dauka loturarik erabilerarekin. Euskaldun izateko modu edo identitate horrek ez digu balio euskararen eta euskaldunon
|
egoera
normalizatzeko. Euskaltzaletasunean oinarritutako euskalduntasuna erein ordez, euskaldun izateko identitate otzana eta pasiboa ekarri digu Eusko Jaurlaritzaren hizkuntza politikak.
|
|
|
...i honen inguruan pentsatu zuena oker itzuli ez badugu,, diglosiak jo ez duen nazio batean dialektoa beti existitzen da, baina, jakina, hizkuntza bera bezalaxe, hiztunen behar komunikatiboetara etengabe berritzen eta egokitzen ari da? 345 Batak zein besteak, hots, ahozko euskalkiak eta euskara batuaren erregistro formal jasoak, zeinek bere egitekoan, elkarri eragotzi gabe jardungo lukete euskararen
|
egoera
normalizatua balego. Baldintza soziolinguistiko orekatu batean ez legoke elkarren arteko erabilera nahasketarik eta kontrajartzerik.
|
|
|
Baina oraindik urrun gaude benetako berdintasunetik eta iruditzen zait kosta egiten zaigula aulki ezberdinetan (publikoetan, batez ere) eroso sentitzea. Bide onetik goaz, bai, baina oraindik asko dago egiteko
|
egoera
normalizatu batera iritsi ahal izateko.Baina euskal literaturan aspalditik dagoen joera begi bistakoa da...Euskal literaturan azken urteetan eman diren ahots propio eta bereziak emakumezkoak direla esango nuke eta, dudarik gabe, testuinguruaren araberakoa ere bada sorkuntza. Esan nahi dut ez dela gauza bera emakumezko edo gizonezko jaiotzea, XX. mendean edo XXI. aren atarian, Euskal Herrian edo Afrikan...
|
|
|
Egun, eztabaida baten ondorioz, «euskal curriculum»aren erabilera teorikoa zabalduta dagoen arren, euskal hezkuntza sistema nazionala zein euskal curriculuma maila teorikoan planteatzen diren aldarrikapenak baino ez dira, oraingoz eginkizun baino ez direnak. Berreskurapen saioan emandako urratsak oro kontuan hartzekoak ditugu; hizkuntza minorizatu baten
|
egoera
normalizatzeko, ordea, ezinbestekoa iruditzen zaigu estatu boterearen babesa izatea (Iztueta, 2000). Ahalegin neketsu horretan, euskarazko hezkuntza eredu gisa, bide luzea egina duten Ikastolak eta UEU dauzkagu.
|
|
|
Dirudienez, Inazio Lizarralderen gogoa ez zen Argentinan luzaro gelditzea, Tolosara itzultzea baizik, Espainiako
|
egoera
normalizatu bezain laster. Asmo hori, dena dela, atzeratu beharrean aurkitu zen, behintzat semeek bukatu arte abiatuak zituzten medikueta ingeniari ikasketak.
|
|
|
Hizkuntzaren bizia likido bat bailitzan irudika daiteke. Likido hau libreki ibiltzen da hiru ontzi hauen artean eta osoki betetzen ditu hirurak, mintzairaren
|
egoera
normalizatuta badago (2). Ontzi batetik bestera pasatzeko, hala ere, maila bat behar du likidoak, ez delako ontzien arteko pasabidera iristen bestela (3).
|
|
2018
|
|
|
Iraizozek onartu du aurretik pertsona gutxiren aurrean errandakoa adierazteko gai izan dela tailerrean, eta, hori eginez lortu duela egoera zehatz horrek eragiten zion minari aurre egitea. "
|
Egoerak
normalizatzeko gai izan naiz".
|
|
|
Guk ez genuen hori eskatzen. Pisuek bizimodu propio bat izateko aukera ematen diete eta
|
egoera
normalizatzen lagundu. Gainera, presioa oso handia izan daiteke halako herri batentzat, eta ez dute inolako aurrelanketarik egin herritarrekin.
|