|
2000
|
|
|
Pertsonaiei dagokienez, gainera, Whiskey koloreko gauak bilduman badira lehen bildumako hainbat pertsonaia ere. Bestalde, pertsonaiak, orobat, idazlearekin harreman bereziren bat izan
|
duten
emakumeak izan ohi dira. Are gehiago, ipuin hauetako pertsonaia nagusia idazlearen beraren izena darama:
|
|
|
zergatik ez dute militantzia hori serio islatzen? Inor ez da gauza izan mundu txiki gure honetan pistola hartu
|
duten
emakumeak leial eta fier azaltzen. Herri honek ez du bere kontalaria aurkitu.
|
|
2001
|
|
|
Lanbide ordaindua
|
duten
emakumeak (30 60 urte)
|
|
|
Lanbide ordaindurik ez
|
duten
emakumeak (30 60 urte)
|
|
|
...fra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi
|
duten
emakumeak)
|
|
|
...fra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi
|
duten
emakumeak).
|
|
|
Emaztea eta maitalearen ameskaiztohorretatik ihes egiteko, une batez bada ere, Elenarengan fijatzen da: berak usteduen eta gizonek eta patriarkatuak sortu
|
duten
emakume guztiz fin, dotore eta, garbiaren, estereotipoa jotzen du.
|
|
|
Adituek ez dakite zein diren obulutegietako gaitz horren arrazoi zehatzak, haurdunaldian dauden emakumeen %4 eta %6 artekoak baitira. Sindrome hori
|
duten
emakumeek hormona maila handia dute gizonezkoetan, eta kiste anizkoitzak garatzen dituzte obulutegietan eta obularrean irregulartasunez. 25 pazienteek ez zioten erantzun klompifenoarekin egindako tratamendu estandarrari; beste 11 pazientek, berriz, klomifena jaso zuten.
|
|
|
Climpofonea bakarrik jaso zuten 14 parte hartzaileetatik 3k eta 1ek obulatu zuten seme bat. Lehenago egindako beste azterketa batzuek erakutsi dutenez, PCOS
|
duten
emakume askok intsulinarekiko erresistentzia ere izaten dute, 2 motako diabetesaren antzekoa. Gaixo horiekin gertatzen den bezala, sindromea duten emakumeek ohi baino intsulina maila handiagoak izaten dituzte.
|
|
|
Lehenago egindako beste azterketa batzuek erakutsi dutenez, PCOS duten emakume askok intsulinarekiko erresistentzia ere izaten dute, 2 motako diabetesaren antzekoa. Gaixo horiekin gertatzen den bezala, sindromea
|
duten
emakumeek ohi baino intsulina maila handiagoak izaten dituzte.
|
|
|
Bi nahaste ohikoenak anorexia eta bulimia dira, biak ere urduri kalifikatuak, erroa egoera psikologiko batean baitago gaitz fisiko batean baino. Nerbio anorexiaren ezaugarri nagusia argaltzeko gogoa da, eta, batez ere, pisua galdu nahi
|
duten
emakume gazteei eragiten die, gorputz handiegia dutelako, nahiz eta dagoeneko nahiko argal egon daitezkeen. Bulimia asaldura bat da, eta, horren ondorioz, bulimia duten pertsonek modu konpultsiboan jaten dute lehenik eta behin, eta, ondoren, janaria deuseztatzen dute, bai okada induzitu, laxante, barau edo gehiegizko ariketen ondorioz.
|
|
|
Umetoki barneko gailu berri batek murriztu edo deuseztatu egiten du haurdunaldia saihestu nahi
|
duten
emakumeen hilekoa.
|
|
|
DIU matrizean dagoen bitartean erregela baliogabetu dezakeen erregulazio efektu hori da, Martinezen aburuz, haren abantaila nagusietako bat. “Odol asko galtzen
|
duten
emakumeentzat, hainbeste egunetako hilekoarekin nazkatuta baitaude, askapena da”, dio gizarte zientifikoko lehendakariak, sinetsita baitago umetoki barneko gailu hori dela metodo antikontzeptibo itzulgarririk eraginkorrena. “Emakumeak hilekoa berreskuratu du, eta DIU hau erretiratu eta hilabetera haurdun geratzeko gaitasuna”, azaldu du Martínezek, beste abantaila ugari dituela nabarmendu aurretik:
|
|
|
Zergatik dira hain handiak burdina beharrak? Burdina gero eta beharrezkoagoak dituen minerala da, odol bolumen handiagoa duelako, fetu eta plazenta ehunen sintesia duelako eta mineral hori erreserba fetoan eratzen delako, zeina edoskitzaroan erabiliko baita.Haurdunaldia hasi aurretik burdin erreserba garrantzitsurik ez
|
duten
emakumeek gehigarri bat dute, medikuak aginduta betiere. Burdin urritasuna anemia ferropenikoarekin lotzen da haurrarengan, haurtzaroan eta erditzearen ondoren, amarengan.
|
|
|
Hinduismoak auzi honetan ez die gizasemeei eragozpen handirik ipintzen. Beraz, gorputza saltzen
|
duten
emakumeek ez dute lan faltarik.
|
|
2002
|
|
|
Ezagunenen eta ohikoenen artean ondorengo hauek ditugu: artrosia, bi milioi pertsona baino gehiagok jasaten dutena eta kartilagoaren higaduragatik sortzen dena; artritis erreumatoidea, artikulazioak handitzea dakarrena, eta osteoporosia, gaitz honek bi milioi eta erdi pertsonari eragiten baitio eta gehienetan menopausia pasatu
|
duten
emakumeei.
|
|
|
Denbora guztiaren %70 emakumeen eskutik dator. Etxeko zaintzaren ardura
|
duten
emakumeek haurren eta jaioberrien zaintzaren %80 egiten dute; etxetik kanpo senideen laguntzan, denboraren %78 beraiek betetzen dute; eta %75, berriz, adinekoek behar duten mediku eta pertsona zaintzari dagokionez (1998: 92).
|
|
|
Duela lau urte iritsi zen Espainiako farmazietara Pfizer laborategiak Viagra izenarekin merkaturatu zuen “pilula urdin” ospetsua, eta, ordutik, produktu askok balio izan dute “emakume viagra” titulua lortu nahi izan
|
duten
emakumeen sexualitatea hobetzeko. Orain arte ezagunena testosterona adabakia zen, sexu organoei eragiten dieten histerektomia (umetokia erauztea) edo antzeko kirurgiak izan dituzten emakumeentzat.
|
|
|
Orain arte ezagunena testosterona adabakia zen, sexu organoei eragiten dieten histerektomia (umetokia erauztea) edo antzeko kirurgiak izan dituzten emakumeentzat. Baina hori ez da izan anorgasmia orgasmoarengana iristeko ezintasuna edo sexu desirarik ez
|
duten
emakumeentzat iragartzen den lehena eta azkena. Huts ponpa, “Eros” izenaz ezagutzen dena, pilaz funtzionatzen duen eta minutu gutxiren buruan odol fluidoa klitorian gehitzen duen xurgatzaile gisa jarduten duen tamaina txikiko tresna da, edo E prostaglandina hormonak (injektagarriak edo kremazkoak).
|
|
|
Dosi bakar batean, kasu honetan bezala, ez du inolako eraginik”, erantsi du Valladolideko Klinikoko Ginekologiako buruak. Sentsazio horrek hamar edo hogeita hamar minutu irauten du, gutxi gorabehera, produktuaren publizitatearen arabera, baina hori probatu
|
duten
emakume batzuek ziurtatu dute eragina sentitu dutela aplikatu eta ordubetera. San Valentin egunera arte, ezin izango da Espainiako farmazietan egon, baina Andorran, non ia bi urte baitaramatza “gure farmazien apaletan aspertuta” adierazi du Printzerriko botikarietako batek– Espainian egun hauetan gertatu den “boom” mediatikoak izakinak agortu dituela.
|
|
|
Gela presio bidezko gutun azaletik ateratzen da eta hatz mamiekin aplikatzen da klitoriaren eremuan. Errezeta medikorik gabe saltzen da, eta, Estatu Batuetako farmazia laborategien arabera, ez du albo ondoriorik, nahiz eta haurdun dauden edo anorexia
|
duten
emakumeei ez aholkatzen. Ministerio horren iturriek adierazi zuten Osasun Ministerioak produktu berri horri buruzko berririk ez duela, eta ohartarazten du ezin dela sendagai edo kosmetikotzat hartu “bi erregistroetan aurkeztu ez delako”.
|
|
|
Era berean, haurdunaldiko 20 asteak igaro ondoren, pisua bat batean handitzeari ere adi egon behar da; izan ere, hankak, eskuak eta aurpegia handituz gero, preklanpsia egin dezake, hau da, haurdunaldiak arteria presio handia eragin dezake. Obesitatearen arriskuak haurdunaldian Obesitatea maneiatzeko, batez ere, giltzurrun aurreko aholkua behar da, gehiegizko pisua
|
duten
emakumeei aukera ematen baitie egoera horrek haurdunaldiaren etorkizunerako dituen arriskuak ezagutzeko, hala nola: – Erditze oso goiztiarrak (“32 aste”) eta fetu heriotzak goiztiarrak edo berantiarrak izateko aukera handiagoa, lehenengo ernaldia denean.
|
|
|
Vigoko Unibertsitateko Ramón Hermida eta Diana Ayala doktore espainiarrek egindako azterketa, Floridako (AEB) Orlando hirian egindako Hipertentsioari buruzko Urteko Ikerketa Konferentzian aurkeztua. ) adierazi duenez, aspirina dosi txikiak hartuz gero, ez da garaiz aurreko erditzea lortzen odol presio handia jasateko arriskua
|
duten
emakume haurdunentzat. Hala ere, sendagile horiek haurdunaldiko 16 astea baino lehen terapia hasten denean eta aspirina gauez bakarrik hartzen denean sortzen da ondorio hori.
|
|
|
Gainerretratua Baina teknika berriari esker, tumorearen adierazpen profila hasieratik ezagutu ahal izango litzateke, eta horri aurre egiteko tratamendurik egokiena aplika liteke. Sistema horrek, epe luzera, heriotza kasuak murriztea ekar lezake, hasieratik behar bezala tratatzen baitira, eta bularreko minbizia
|
duten
emakumeek egun jasan behar duten gainerretratua saihets baitezake». Teknika horren aplikazio klinikoa oraindik ikerketa eta baliozkotze fasean dago, baina arlo klinikoan erabilgarria dela frogatu da, «ez da gertatuko bi edo hiru urte baino lehen —argitu zuen Palacios doktoreak—, baina zentro espezializatuetan bakarrik, azpiegitura garestia eta esperientziadun pertsona taldea behar baititu».
|
|
|
Hitz horiek ahoskatu egin ziren Asturiasko Printzerriko Onkologia Unibertsitate Institutuak eritasun horri buruz antolatutako nazioarteko lehen sinposioan; 300 pertsona bildu ziren joan den asteazkenetik ostiralera, Oviedoko Auditorioan. Hala ere, epidemiologo horrek ziurtatu zuen biriketako minbizia
|
duten
emakumeen kopurua ez dela gizonezkoenaren maila berera iritsiko. Gainera, emakumeak erretzen hasi diren beste herrialde batzuetan ere esperientziak erakutsi du hori.
|
|
|
Haatik, gizarte errealitatea aldatzen ari da, batik batbiztanleriaren gero eta propo rtzio handiagoa hartzen duten hirietan. Leherketa demografikoaren, gizonezkoenemigr azioaren eta familiari dirua ekartzeko premiaren ondorioz, lanbide edo unibertsitate hezkuntzara iritsi ahal izan
|
duten
emakumeen jokabide soziala aldatzen ari da.
|
|
2003
|
|
|
Frantziako Gobernuaren planeko eduki gehienak honako alderdi zehatz hauekin du zerikusia: erretiratzeko adinarekin, kotizatzeko aldiarekin, pentsioen kalkuluarekin, kotizazioen erosketaren eta hiru seme alaba edo gehiagoren kargua izan
|
duten
emakumeei eman beharreko laguntza familiarrarekin. Funtsean, alderdi horiexek jaso dituzte joan den maiatzaren 7an Ministroen Kontseilura heldu zen aurreproiektuan.
|
|
|
l Familientzako laguntzen arloan, aurreproiektuak dio, hiru seme alabaren edo gehiagoren ardura izan
|
duten
emakumeen kasuan, mantendu egingo dela 15 urtez bakarrik kotizatuta pentsioa kobratzeko eskubidea. Bestalde, hemendik aurrera gizonek ere izango dute seme alaben arduragatik orain arte emakumeek bakarrik jasotzen dituzten pentsio hobari zenbait bereganatzeko eskubidea.
|
|
|
jende gazte xumea, etorkizunetik zerbait espero eta nola edo hala bizirik iraun nahi duena, gerrak berarekin dakarren ankerkeriatik ihes eginez. Etsaiak jadanik bere esku hartutako hiri bateko" zuloan" gorde den gizon ezkertiarra, hari lagunduz falangistek atxilotu eta fusilatzen
|
duten
emakumea, mendian babesa nola aurkitu asmatu ezinean dabilen beste gazte errepublikarra, inguru haietako baserri batean bere senar erreketea noiz itzuliko zain bizi den emakumea, Bizkaiko frontera daramaten milizianoak bere ardurapean dituenak nola hiltzen dituzten ikustean sentitzen duen etsia... Haien guztien barnean dagoena agerian uzteko orduan, elkarren artean gurutzatzen diren hiru istorio nagusi irudikatu ditu Iñaki Egañak bere bigarren nobela honetan.
|
|
|
Jaio aurreko arreta goiztiarra eta erregularra lortzea, jaiotzean pisu txikia prebenitzen duen faktore kontrolagarri garrantzitsuena. Arreta hori jasotzen
|
duten
emakumeek honako hauen berri izan dezakete: osasunaren sustapena, gaixotasunen prebentzioa eta jaiotzean pisu gutxiko haurtxo bat izateko arriskua murrizteko moduak.
|
|
|
35 eta 50 urte bitarteko emakumeen %8k baino gehiagok inkontinentziaren bat izan du, eta ehuneko hori %12raino igotzen da 55 urtetik aurrera. Josefina Trillo Madrilgo Etxekoandre, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Elkarteko (AACCU) lehendakariak azaldu duenez, “gernu inkontinentziak halako konplexu handia eragiten die gernu jarioa
|
duten
emakumeei, eta etxean geratzea nahiago dute, gernu galeraren beldur baitira”. “Arazo horrek bere buruarekin gaizki sentiarazten ditu eta autoestimua nabarmen galtzea eragiten du”, gaineratu du.
|
|
|
“Arazo horrek bere buruarekin gaizki sentiarazten ditu eta autoestimua nabarmen galtzea eragiten du”, gaineratu du. Emakumeen gernu inkontinentzia ohikoagoa da seme alabak izan eta perineo egitura ahulduta
|
duten
emakumeetan. Haurdunaldian eta erditzean pelbisaren eremuan gertatzen den traumatismoak, hormona aldaketekin eta zahartzearekin batera, esfortzu inkontinentzia eragiten du menopausian (gernu galerak jarduera fisiko edo mugimendu ororekin lotuta daude).
|
|
|
Izan ere, aldez aurreko mikzio desira bat gertatzen denean eta pixa egiteko gogoa jasan ezin denean, larrialdiko inkontinentzia esaten zaio, eta horren arrazoia detrusorearen (maskuri hiperaktiboa) nahigabeko uzkurdura da. Trilloren aburuz, inkontinentzia
|
duten
emakumeen arazo nagusietako bat da ez dutela arazoaz argi hitz egiten. Horregatik, uste du oso garrantzitsua dela kanpainak egitea “patologia gehiago ezagutzeko eta gaixotasuna hobetu edo sendatu dezaketen prebentziozko metodoak eta tratamenduak badirela jakiteko”.
|
|
|
Zientzia Endokrinologikoko eta Menopausiako adituek 600 aditu baino gehiago bildu dituzte ostiral arte Madrilen. Kopuru hori beste herrialde batzuetakoa baino txikiagoa izan arren (%25 Estatu Batuetan, Kanadan eta Erresuma Batuan), espezialistek ohartarazi dute patologia hori saihestea garrantzitsua dela gaixotasun kardiobaskularrak prebenitzeko; izan ere, gaixotasun horien arriskua handiagoa da menopausia
|
duten
emakumeengan helduengan baino, baita arrisku faktore hori kontuan hartu gabe ere. “Zenbait azterketa epidemiologikok nabarmendu dutenez, 30etik gorako gorputz masaren indize (GMI) batek hiru aldiz handitzen du 2 motako diabetesa izateko arriskua, ia bi aldiz arteria hipertentsioa eta 1,5 aldiz dislipemia (lipidoen asaldura) izateko arriskua, arrisku kardiobaskularreko faktore nagusiak baitira”, azaldu zuen Madrilgo Endokrinologia Zerbitzuko Clotilde Vázquez doktoreak.
|
|
|
muskulu masa handitzen du, gantzak murrizten ditu eta erresistentzia kardiobaskularra handitzen du gizonezkoen testosteronarekin konbinatzen denean. DHEA hartzen dutenek hobeto sentitzen direla diote; indar handiagoa, buru bizkortasuna, hobeto lo egiten dutela nabaritzen dute, eta lirida pixka bat handitzen ari dela ere egiaztatu da, batez ere klimaterioa hasten
|
duten
emakumeetan. Emakumeen sexualitatea hobetzeko erabiltzea da emakumearen sexualitate konplexuari erantzuna emango liokeen aplikaziorik interesgarrienetako bat.
|
|
|
Kataluniako ehun onkologo inguru bildu ziren atzo Bartzelonan, patologia horren tratamenduan izandako aurrerapen farmakologiko berriei buruz eztabaidatzeko, eta gaixotasunaren eraginari buruzko zenbait datu eman dituzte. Diagnostikatzen diren bularreko 15.000 minbizien %90 baino gehiago erauzi daitezke kirurgikoki; gainerako %9 edo %10, berriz, metastasia (barreiatua) duen tumore bat
|
duten
emakumeak dira, Terrassa udalerriko Osasun Partzuergoko onkologoa den Angels Arcusa doktoreak azaldu duenez. Kirurgiak arrakasta izan du kasuen %70ean; gainerako pazienteen %30ek, berriz, bularra erauzi eta hiru edo lau urtera, metastasia izaten du.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetako Elikagai eta Sendagaien Zuzendaritzak (FDA) izapideak hasi ditu “Estratest” merkatutik kentzeko; menopausian emakumeek jasaten dituzten itoaldiak arintzeko estrogenoa eta testosterona konbinatzen dituen pilula bakarra da. FDAk, 1976an konposatua onartu zuenak, Solbentay Pharmaceuticalsi, sendagai horrek estrogenoarekin baino ez den agobio sentsazio hori murriztea lortzen ez
|
duten
emakumeen itoaldiak arintzen dituela frogatzeko eskatu dio. Estrogenoa da hormona eme nagusia, eta odoleko maila jaitsi egiten da menopausiaren ondoren.
|
|
|
Bi hormonak konbinatzen dituzten pilulak asko murriztu dira duela ia urtebete azterketa baten emaitza zabaldu zenetik. Azterketa horren arabera, hormonak ordezteko terapia hori erabiltzen
|
duten
emakumeek arrisku handiagoa dute bihotzekoak, garuneko infartuak, odolbilduak eta bularreko minbizia izateko. FDAk adierazi zuen “Estratest” ren kasuan ere kezkatzen duela medikuek konposatu hori “emakumeen sexu disfuntziorako” edo sexu gosea galtzeko tratamendu gisa hartzea, 1976ko onarpenean sartu ez zen alderdi hori.
|
|
|
Ikerketa hori Austriako hiriburuko unibertsitate klinikan egin zen. “Badirudi tronbosiek minbizia izateko arriskua ere handitzen dutela, batez ere sistema urogenitalean eta ginekologikoan”, esan zuen Ingrid Pabinger ikerketaren zuzendariak, eta adibide gisa jarri zuen tronbosia duten gaixoetan obulutegiko hamaika aldiz kartzinoma gehiago aurkitu direla konplikazio hori ez
|
duten
emakumeetan baino. Bestalde, minbizia duten pertsonak odol hodietan koagulu arriskutsuak agertzeko arrisku handiagoa dute, esperientzia klinikoaren arabera, gaixo onkologikoen %15ek erregistratuak, eta arrisku hori bikoiztu egiten da garuneko tumoreen eta pankreako minbiziaren kasuan.
|
|
|
Kritikak Baina metodoak kritika ugari jaso ditu, eta uste dute ez dela oso segurua, eta guraso izateagatik etsita dauden pertsonez baliatzen dela. Hala, Giza Ugalketaren eta Enbriologiaren Agintaritza Britainiarrak (HFEA) Internet bidez hartutako esperma erabiltzen
|
duten
emakumeei gomendatu die hark ezinbesteko baldintzak betetzen dituela ziurtatzeko. “Gune horiek ez ditu ezagutzen HFEAk eta ez daude inongo arautegik kontrolatuta”, argitu zuen Suzi Leather elkarte horretako lehendakariak.
|
|
|
Orain, ordea, adituak hasi dira kasuak “kezkatzen” ari direla antzematen 18 urteko gazteen artean. Enrique Etxeburuak, Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) nortasun katedradunak, dioenez, biztanleen %2 eta %5 artean arazo larriak ditu jokoarekin, eta laguntza medikorik jasotzen ez
|
duten
emakume ludopaten “ezkutuko poltsa” bat dagoela ohartarazten du. Jokalariaren profila, hamarkada bat arte, 30 eta 40 urte bitarteko heldu batena zen, klase sozial ertain apalekoa, eta kultura maila ez oso altua.
|
|
|
Espezialisten arabera, antzeko teknikak erabiltzen ari dira dagoeneko erradiologiako beste arlo batzuetan. Lan honen egileek uste dute kontraste bidezko mamografia teknika berri hori erresonantzia magnetikoen alternatiba izango dela interpretatzen zailak diren mamografiak ebaluatzeko, edo bularreko minbizia garatzeko arrisku handia
|
duten
emakumeentzat.
|
|
|
C (mg) 81 73,5 20:00 1,9 264 20:00 30 14 18:00 Kontsumoaren abantailak eta eragozpenak: Itxura, propietate nutritiboak eta zaporea direla eta, oso egokia da haurrentzat (haziak kontuan hartuta), gazteentzat, helduentzat, kirolarientzat, haurdun dauden edo bularra ematen
|
duten
emakumeentzat eta adinekoentzat. Zuntzaren edukiak propietate laxanteak ematen dizkio.
|
|
|
Erretzen
|
duten
emakumeek gizonek baino bi aukera gehiago dituzte biriketako minbizia garatzeko, kontsumitzen den zigarro kopurua edo mendekotasuna zein adinetan dagoen kontuan hartu gabe, edo biriketan aurkitzen diren noduluen tamaina edo kopurua kontuan hartu gabe. Ondorio horixe atera du AEBetako ikerketa batek.
|
|
|
Buruko zapiarekin estaltzen zuen ilea eta betaurreko beltzekin begirada. Soineko arin bat zeraman eta ezer erakutsi gabe ere edertasuna agerian uzten
|
duten
emakume horietako bat zela deliberatu nuen. Nik zer pentsatu behar nuen orduan bere poltsa zimurrean pistola bat zeramanik eta are gutxiago minutu batzuk geroago idazlearen kontra tiro egingo zuenik?
|
|
|
Gerrako biktimei antzeko zerbait ez ote zaien gertatzen galdetu diot psikiatrari. Bortxatu
|
duten
emakumeari, bonbardaketaren izugarria pairatu duenari...
|
|
|
Umerezek eskaintzen digun zerrenda honek zalantza guztiak kenduko dizkigu. Hona gizonezko baten obedientzian egotea eta" ez bere vorondateco izatia" justifikatzen
|
duten
emakumearen defecto eta vicioen lerrokada:
|
|
2004
|
|
|
Kopuru horretan, gainera, ez da sartzen familiaren zainketan emandako denbora. 2002an EAEn, Katalunian eta Andaluzian eginiko beste azterketa batek dioenez, jarduera bikoitz hau
|
duten
emakumeen osasun egoerak okerrera egiten du familiaren beharrek gora egiten dutenean, haurrak edo beste senitartekoak zaindu behar direnean, alegia; estresak eragindako gaixotasunak hirukoiztu egiten dira 35 urte arteko emakumeetan, herritar guztien batez bestekoarekin alderatuta. Eta gure jaiotze tasa mundu mailan txikienetakoa da.
|
|
|
Bihotz gutxiegitasuna
|
duten
emakumeen bihotza gogorragoa da patologia bera duten gizonena baino, Madrilgo Gregorio Marañón Ospitaleko kardiologo talde batek egindako azterketa baten arabera. Manuel Martínez Sellés eta José Antonio García Robles doktoreak buru dituen aditu talde batek egin du aurkikuntza hori, eta “mundu mailako berritasuna da” eta “jarraibide berriak gehitzen ditu disfuntzio sistolikoei zuzendutako gaur egungo tratamenduetan”, adierazi du jakinarazpen batean Madrilgo Osasun Sailak.
|
|
|
Azterketak dioenez, generoa “elementu erabakigarria da disfuntzio sistolikoa duen bihotz gutxiegitasunaren pronostikoari dagokionez”. “Frogatu ahal izan dugunez, patologia hori
|
duten
emakumeetan berdin gertatzen da bihotzaren uzkurdura ona edo txarra den, orain arte uste baitzen hori garrantzitsua zela, eta bihotz ahultasuna duten emakumeek bilakaera okerragoa zutela, gizonekin gertatzen denaren antzera”, ondorioztatu dute Gregorio Marañongo kardiologoek.
|
|
|
Azterketak dioenez, generoa “elementu erabakigarria da disfuntzio sistolikoa duen bihotz gutxiegitasunaren pronostikoari dagokionez”. “Frogatu ahal izan dugunez, patologia hori duten emakumeetan berdin gertatzen da bihotzaren uzkurdura ona edo txarra den, orain arte uste baitzen hori garrantzitsua zela, eta bihotz ahultasuna
|
duten
emakumeek bilakaera okerragoa zutela, gizonekin gertatzen denaren antzera”, ondorioztatu dute Gregorio Marañongo kardiologoek.
|
|
|
Azterketak, gainera, emaitzak adin tarteka segmentatzen ditu, eta bularreko minbiziak ehuneko handiagoa duela onartzen du hogei urte bete baino lehen erretzen hasi ziren emakumeen artean, edo eguneko pakete bat batez beste kontsumitu zutenen artean edo lehen haurdunaldia izan baino bost urte lehenago, gutxienez, hasitakoen artean. Emaitzek erabateko balioa dute familia aurrekaririk ez zuten emakumeentzat, baina ez historiala
|
duten
emakumeentzat, erretzaileekiko desberdintasunak ez baitziren existitzen.
|
|
|
Arantza bifidoa da haurren paralisiaren kausarik garrantzitsuenetariko bat; kaltetutako haurrek paralisi maila desberdinak dituzte gorputzaren behealdean eta esfinterrak kontrolatzeko arazoak dituzte. Arrisku egoera horren aurrean, Europa osoko Osasun Publikoko Sailek gomendioak eman dituzte haurdun geratu nahi
|
duten
emakumeek eta haurdunaldiaren lehen hiruhilekoan daudenek beren eguneroko dietan azido folikoaren gehigarria, elikatze produktu aberastuak (gosariko zerealak, irinak edo pikor aberastuak) eta bitamina horren iturri onak diren elikagaiak (hosto berdeko barazkiak, lekale berdeak, frutak) sar ditzaten. Burdina.
|
|
|
Obulutegiak erauztea ere garrantzitsua da: ikerketan sartutako eta mutazioa
|
duten
emakumeen %95i eritasuna saihestea lortu zuen.
|
|
|
Bularreko minbizia izateko joera genetikoa tumore horren diagnostikoen %5en arduradun gisa ebaluatu izan da. BRCA1 eta BRCA2 geneen mutazioa eta horiek jarauntsitzeko aukera asko ikertu dira azken urteotan, bularreko minbizia
|
duten
emakumeen joera dela eta, kontrol mediko zorrotzak ezartzen zaizkien arren. Ikerketa batek, sei urtez ikertu beharreko talde zabal batean, mutazio horren ondorioak alderatu ditu, arrisku genetikoa erauzteko kirurgia oldarkorra aukeratzen zutenen eta bularrak zaintzea nahiago zutenen artean.
|
|
|
Lan horren ondorioz, zuzendaritza postuetan emakume gehien dituzten konpainiak gizonak baino %35 errentagarriagoak dira. Ezinduak eta etxekoandreak Lan desberdintasunaz gain, oraindik ere asko dira egunero genero diskriminazioa jasaten
|
duten
emakume taldeak. Kasu bat emakume ezindua da, Espainiako Minusbaliatu Fisikoen Estatuko Konfederazioaren arabera (Cocemfe), emakume ahul eta menpekoaren irudi soziala duena.
|
|
|
Datu hori bat dator OMEren gomendioarekin. Hala ere, badira salbuespenak, hala nola Bangladesh, Etiopia, Maroko, Nepal eta Yemen, non jaioaurreko bisita bakarra egiten
|
duten
emakumeen ehuneko handi samarrak baitaude. Mundu mailan, haurdunen %70era iristen ez den arretarekin, heriotza tasa 440 emakumekoa da 100.000 jaiotzako; horrek esan nahi du urtero 500.000 emakume baino gehiago hiltzen direla munduan, haurdunaldiarekin eta erditzearekin lotutako arazoengatik.
|
|
|
Enbrioiaren ikusmoldea New Yorkeko Ugalketa Medikuntzako eta Ernalezintasuneko Zentroan lortu zen, eta aurrerapena martxoan argitaratu zen “The Lancet” aldizkari medikoan. Talde zientifiko askok konfiantza dute obulutegiko autotransplantean, tratamendu oldarkor baten ondoren menopausia goiztiarra
|
duten
emakume gazteei hormona oreka eta ugalketa funtzioa itzultzeko. Obuluak obulutegi osoaren ordez ateratzea da ernalketa bat egiteko autotransplantearen alternatiba bakarra.
|
|
|
Estatu Batuetako Minbiziaren Institutu Nazionalaren aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, obesitateak areagotu egiten du odoleko estrogeno kopurua, eta horrek areagotu egiten du menopausia ondoko emakumeengan bularreko minbizia izateko arriskua. Bestalde, Cambridgeko Nutrizio Unitateko adituek egindako azterlan baten arabera, koipe gehiegi duten dieta egiten
|
duten
emakumeek arrisku handiagoa dute bularreko minbizia izateko elikagai horren proportzio txikiena dutenek baino. Sheila Bingham Nutrizio Unitateko zuzendariordeak azaldu zuenez, ondorio horrek zerikusia izan dezake gantzak jatearekin, batez ere gurina edo esne gaina, esneki osoak, haragia eta galleta eta pastel batzuk dituzten gantz saturatuak.
|
|
|
Emaitzen arabera, txokolate mota horrek lagundu egin zezakeen gaixotasun kardiobaskularrei edo zenbait minbizi motari aurrea hartzen, batez ere esnearen edo deribatuen ehuneko aldakorrak gehitzen diren kontsumo modu ohikoenekin alderatuta. Orain, ikertzaileek diotenez, kontsumitzen
|
duten
emakume haurdunek haur alaiak ematen dituzte. Osasunerako onuragarriak izan daitezkeen emaitzak bat etortzea produktu bati balioa emateko saiakera gisa ikusten dute sektore kritiko batzuek.
|
|
|
Kaltzioa garrantzitsua da amaren deskaltzifikazioak saihesteko (hezurretan eta hortzetan minerala galtzea). Laktosarekiko intolerantzia edo behi esnearen proteinarekiko alergia duten eta esnekirik hartzen ez
|
duten
emakume haurdunek kaltzio askoko beste elikagai batzuekin osatu behar dute beren dieta. Aberastutako soja deribatuak (soja irabiakia, tofua…), hezurra jaten duten arrainak (latako sardinak, antxoak…) mineral horretan aberatsak diren elikagaiak dira, baita fruitu lehorrak eta horien estraktuak ere (almendra esnea), nahiz eta azken horien kaltzio xurgapena ez den hain eraginkorra.
|
|
|
Medikuak edo dietista nutrizionistak beharrezkotzat jotzen badu, mineral horren gehigarriak gomendatuko ditu. Burdina Odol bolumen handiagoaren, fetu eta plazenta ehunen sintesiaren eta fetuari esnea emateko erabiliko diren burdin erreserben sorreraren ondorioz beharrak handitzen dituen minerala da.Haurdunaldia hasi aurretik burdin erreserba garrantzitsurik ez
|
duten
emakumeek osagarriak erabili dituzte anemia ferropenikoarekin zerikusia duten arazoak saihesteko; betiere, profesional kualifikatu batek aginduta. Haurtzaroan eta erditzearen ondoren amak izaten duen anemia ferropenikoarekin lotzen da gabezia hori.
|
|
|
Kutsatze berri horien %41 eta %48 bitartean transmisio heterosexualaren bidez gertatzen dira, eta bide hori, ustez, handituz joango da %50era iritsi arte. Transmisio heterosexualeko infekzio berrien %40 gizonei dagokie, eta %80ra iristen da GIBa
|
duten
emakumeen proportzioa. “Prebentzioa ez da informazio kontua soilik, jarrera kontua baizik.
|
|
|
Aldaketa atrofikoak, lehortasuna eta elastikotasunik eza eragiten dutenak, gainera, menopausiaren ondoren, azala hauskor bihurtzen da, lesioekiko sentikortasun handia du eta orbaintzeko zailtasunak ditu. Palacios doktorearen arabera, “prozesu hori bizkortu egiten da denboran, eta handitu egiten da erretzen
|
duten
emakumeen intentsitatea”. Menopausiak larruazalean eragiten dituen ondorioak epe luzera atzeratu eta murrizteko, beharrezkoa da zainketa horiek bizitzaren aurreko etapetan egitea, “estrogenorik ez dagoenean, azalak kalitate eta hidratazio ona izan dezan”, azaldu du aditu horrek.
|
|
|
Espainiako Ginekologia Elkarteak onartzen du umetokia hausteko arriskua badagoela, baina bere aholkuari eusten dio, ahal den guztietan, zesarearen ondoren baginan erditzen saiatzeko, arrisku gehigarririk ez badago edo lehenengo haurdunaldian erditzea aholkatu ez zuen egoera errepikatzen bada. Gaixoa kontrolatuta badago, aurretiko zesarea
|
duten
emakumeen %30 eta %60 bitartean, berez eta arazorik gabe gera daiteke.
|
|
|
Elikadura Adituen ustez, gaixotasuna izateko arriskuaren %40 elikadurak eragiten du, nahiz eta erretzeko ohitura ere arrisku faktorea den gaixotasuna garatzeko. Orain arte ez da hain ikertu ARaren eragilea den elikadura dieta, nahiz eta ikerketek iradoki duten arraina jateak onura babeslea dakarrela, kafearen arriskuak eta alkohola neurriz hartzen
|
duten
emakumeen artean arriskuak murriztea. Era berean, aurretik egindako beste azterketa batzuek erakutsi dutenez, dietan frutarik ez egoteak, batez ere bitamina, artritis inflamatorioa izateko arriskua hiru aldiz areagotzen du.
|
|
|
Gizonezkoak ere 9 urte gehiago biziko lirateke gaixotasun kardiobaskularrik gabe, eta gaixotasun horiek dituztenek urte gutxiagoz biziko lukete bizitza. Bestalde, elikagai konbinazio hori hartzen
|
duten
emakumeak ez dituzten emakumeak baino ia bost urte gehiago biziko lirateke, eta bihotzeko gaixotasunen hasiera 8 urte gehiago atzeratuko litzateke. “Pilulak hartzea ez da bizimodu osasuntsua izateko modu bakarra; bizimodu orekatua izan behar da, eta azterketa horrek eguneroko osasunaren oreka hori lortzeko modu naturala ematen du, elikaduraren bidez”, adierazi zuen Óscar Francok, ikerketaren arduradun nagusiak eta Kolonbiakoak.
|
|
|
Horren arabera, heriotza goiztiarra izateko arriskua handiagoa da emakume lodietan pisu arruntekoetan baino. Halaber, azaldu dute, orain arte gomendatutakoa kontuan hartuta, ariketa erregularra ez dela nahikoa gehiegizko pisuari lotutako osasun arazoak eragozteko; izan ere, astean hiru ordu eta erdi baino gutxiagoko ariketak egiten dituzten emakumeak garaiz aurretik hiltzeko arriskuan daude, jarduera fisiko handiagoa
|
duten
emakumeak baino %91 gehiago. Inolako ariketarik egin ez zuten emakume lodiei erreparatzen badiegu, garaiz aurreko heriotza tasa %142ko pisu normala zuten emakumeena baino handiagoa izan zen.
|
|
|
Bederatzi udalerrik laguntzen
|
duten
Emakumeen Bideak antzerki zirkuitoa bertan behera uztea erabaki du, sei urtetik hona, aipatu jarduera koordinatzeaz arduratu Getxoko Antzerki Eskolak. Izan ere," azken lau urtetan eman duen 8.000 euroko dirulaguntza, 1.000 eurotan utzi du" Bizkaiko Foru Aldundiko Aukera Berdintasun eta Genero Politika Sailak.
|
|
2005
|
|
|
zenbat eta handiagoak izan erabilitako aspirina edo AIEEen dosiak, orduan eta txikiagoa da minbizi mota hori garatzeko arriskua. Horrela, astean 14 pastilla azido azetilsaliziliko hartzen dituzten emakumeak eta horrela 10 urtetan zehar dira minbizia jasateko arriskurik gutxien dutenak, botika hori erabiltzen ez
|
duten
emakumeek baino %53 gutxiago, hain zuzen ere. Naproxenoa edo ibuprofenoa bezalako antiinflamatorio ez esteroideekin ere antzeko emaitzak lortu dira, horiekin ere dosi handiak erabili behar dira.
|
|
|
Alardean soldadu gisa desfilatu nahi
|
duten
emakumeen parte hartzea oztopatzen jarraitzeko eta epaitegien aurrean etorkizunean sor zitezkeen borroka juridikoen aurrean beraien diskurtsoaren eta beraien interesen neurriko estalki juridikoaprestatzeko asmoz, tradizionalistek Irungo Kasinoan konferentzia batzuk antolatuzituzten 1999 urteko azaroaren 8tik 11ra. Hitzaldi edo konferentzia horietan, besteak beste, jurista eta epaileek hartu zuten parte.
|
|
|
Urrats hauek helburu berdina dute: Alardeen antolakuntza esku pribatuetangeratzea eta, horrela, pertsona pribatu hauen borondatearen edo nahiaren adierazleizango den Alarde bat ospatzea, hau da, Alardeetan emakumeek kantinera bezalaparte hartzea soilik eta soldadu gisa parte hartu nahi
|
duten
emakumeen parte hartzeko eskubidea ukatzen jarraitzea.
|
|
|
2002ko ekainaren 21eko eta irailaren 10eko EAEko Auzitegi Nagusiaren biepaien harira azpimarratu behar da epaileek ez diotela eztabaida juridikoaren muinariheltzen. Epai horietan adierazten denez, beste Alarde bat antolatzeko aukera dagoenbitartean ez dago diskriminaziorik eta adierazpen hau ez dator bat inolaz ere soldadu gisa parte hartu nahi
|
duten
emakumeen eskaerarekin. Emakumeen parte hartzearen alde gaudenok ez dugu Alardea antolatzeko eskubidea aldarrikatzen, baiziketa betidanik ezagutu izan dugun Alardean parte hartzeko eskubidea onartzea etadiskriminaziorik ez pairatzea.
|
|
|
Era berean, lan esperientzia zenbat eta handiagoa izan, orduan eta handiagoa da desberdintasuna. 5 eta 29 urte bitarteko esperientzia
|
duten
emakumeek gizonezkoek baino %12 eta %28 gutxiago kobratzen dute; 29 urteko esperientziatik aurrera, berriz, gizonezkoen soldata %73 handiagoa da. Alde handi horren arrazoia da prestakuntza maila handia duten emakume gutxi daudela 30 urtetik gorako lan merkatuan.
|
|
|
5 eta 29 urte bitarteko esperientzia duten emakumeek gizonezkoek baino %12 eta %28 gutxiago kobratzen dute; 29 urteko esperientziatik aurrera, berriz, gizonezkoen soldata %73 handiagoa da. Alde handi horren arrazoia da prestakuntza maila handia
|
duten
emakume gutxi daudela 30 urtetik gorako lan merkatuan. Gainera, Oliverren arabera, “lan esperientzia areagotzen denean”, soldata aldea “handitzen da” emakumeak merkatuan duen presentzia “uzteko” joera duelako, batez ere 35 eta 40 urte bitartean.
|
|
|
San Carlos Ospitale Klinikoko Erradiologia Interbentzionistako Unitateak abian jarritako teknika kaltetutako odol hodiak ixtea da. Jarduera honek odol fluxurik gabe uzten du tumorea, eta ondorengotzarik izango ez duten eta umetokia zaindu nahi
|
duten
emakumeentzat da egokia. Umetokiko tumore onberak 30 eta 50 urte bitarteko emakumeen %70 inguruk izaten dituzte, eta kasu gehienetan ez dira tratatu behar.
|
|
|
), bularreko HER2 tumore positiboen errepikatzea %52 murriztea lortu du fase goiztiarrean. Bularreko HER2 minbizi positiboak gaixotasun hori
|
duten
emakumeen %20 eta %30 artean eragiten du, eta, beraz, tumorearen egoera goiz eta zehatz zehaztea funtsezko urratsa da hura tratatzeko. Bularreko Minbizia Ikertzeko Espainiako Taldearentzako (GEICAM) Pedro Sánchez Rovira HERA azterlanaren koordinatzaileak adierazi duenez, “Herceptin”k frogatu zuen bularreko minbizia aurreratua duten gaixoen bizitza luzatzen duela, eta orain hasierako faseetan ere aplika liteke.
|
|
|
Innsbruck-eko Unibertsitateko (Austria) talde bat ere hor dago. Iaz lortu zuen gernu inkontinentzia
|
duten
emakumeak zelula material berarekin arrakastaz tratatzea. Tratamenduaren urtean, ikerketan sartu ziren 20 emakumeetatik 18k inkontinentziarik gabe jarraitzen zuten.
|
|
|
Prestakuntzarik gabeko amen seme alabek hiltzeko edo desnutriziorako arrisku handiagoa dute hezkuntza
|
duten
emakumeenek baino bi aldiz gehiago.
|
|
|
Neskatilak hezteak “haurren bizitza asko salbatzea esan nahi du”, dio José Miguel Contrerasek, GKEaren Espainiako ataleko lehendakariak. Nazioarteko adierazleen arabera, prestakuntzarik gabeko amen seme alabek hiltzeko edo desnutriziorako arrisku handiagoa dute bigarren hezkuntza edo goi mailako hezkuntza
|
duten
emakumeen seme alabek baino. Erdi mailako herrialde pobre batean eta 20 milioi biztanle dituen herrialde batean, neskentzako eskola irakaskuntzak urtero bost urtetik beherako 60.000 haurren bizitza salbatzea ekarriko luke.
|
|
|
Ondoren, ernalketa behar bezala egin dela egiaztatzen denean, enbrioiak pazientearen umetokira eramaten dira, bi edo hiru gehienez, haurdunaldia normaltasunez garatzeko. Barrik adierazi zuen teknika hori erabili nahi
|
duten
emakumeek, segurtasun indize onargarriak eta emaitza onak izanik, hormona anormaltasunen bat dutela, hala nola obulutegi polikistikoaren sindromea, edo ez dutela gonadotropinarik jaso nahi edo ezin dutela jaso, hormona estimulatzaileak baitira. Antzutasuna Bestalde, Espainian 600.000 bikote inguruk ugalkortasun arazoak dituzte, eta kalkulatzen da 1.000 biztanletik batek, horregatik, “in vitro” ernalketa tratamenduetara jo duela seme alaba bat sortzeko.
|
|
|
Ohiturarik ez eta, eraztuna behatzeratzen dutenean, egun guztia ukitzen jarduten dute. Edo, maite dutela uste
|
duten
emakumeaz zalantza egiten dutenean, eraztuna behatzez aldatzen dute...
|
|
2006
|
|
|
Makillajea edota kirurgia plastikoari buruz, ostera," zientziak" eta Koranak ez diote ezer. Teherango kaleetan sudurrean benda
|
duten
emakume asko ikusi ditut, adin guztietakoak. Ebakuntzak 600 euro balio omen du.
|
|
|
Baina historiak erakusten digu patriarkatuak ere erreakzionatu egiten duela gure aurrerapauso bakoitzean; aldiz, ez du egiten erraz sala daitezkeen arau idatzien bitartez, idatzi gabekoen bidez baizik, horiek erabateko zorroztasunez betetzen baitira, hitzik enuntziatu beharrik izan gabe. Munduko Bigarren Gerraren ondoren, emetasun mistikoaren erreakzioa agertu zen, eta boto eskubidea eta formazioa
|
duten
emakume modernoek idatzi gabeko arauak bete eta" etxekoandre" bikain bihurtzen ziren. Horren erruz uko egin behar diote lanbideari, lanpostua eta familia bateraezinak baitziren.
|
|
|
Behazun xixkuan eta hodietan harriak osatzea emakumezkoen gaitza omen da gaixotasuna nozitzen
|
duten
emakumeen kopurua gizonezkoena baino bi eta hiru halakoa da eta, pertsonak adinean aurrera egin ahala, ugaldu egiten da.
|
|
|
Endometriosia pairatzen
|
duten
emakumeek neke sintoma, fibromialgia sindromea, asma, ekzema eta beste alergia plegu batzuk nozitzeko aukera handiagoak dituzte, adituen arabera, baina oraingoz ez dago inolako egiaztapenik horri buruz.
|
|
|
Denokrina hartzen
|
duten
emakumeek, gainera, haurdun geratzeari saihets egin behar diote, botika honek fetua kaltetu egin baitezake.
|
|
|
Aspaldi honetan, dena dela, emakumeen patologia ugaldu egin da, erretzen
|
duten
emakumeen kopuruak gora egin duelako, seguruenik.
|
|
|
Sindrome koronario akutua
|
duten
emakumeek min tipikoa gizonezkoen proportzio berean agertzen dute.
|
|
|
Onuradunei dagokienez, kontuan izan behar da aipatutako egoeran dagoenlangile orok ez daukala prestazioa jasotzeko eskubiderik, prestazioaren onuradunaizateko legeak zenbait baldintza eskatzen dituelako. Sorospenaren onuradunakizango dira inorentzat lan egin eta haurdunaldi bitarteko arriskuaren ondorioz lankontratua etenda
|
duten
emakumeak, baldin eta Gizarte Segurantzan afiliatuta etaaltan badaude, eta lan kontratua eten baino bost urte lehenagoko epean, gutxienez, 180 egun kotizatu badituzte. [Ikusi GSLO 135.1 art., GSLO 130, a) artikuluarekinharremanetan jarrita eta AHPE 16 art.]
|
|
|
Zer esan daiteke edoskitze mugagabearen edo amaren hurbiltasunaren aldeegiten
|
duten
emakumeen jarrera militanteaz. Emakume horiek batik bat naturistak, ekologistak, alternatiboak izan ohi dira.
|
|
|
Egun dauden haurtzaindegietako zerbitzuakareagotu diren arren, eta legeriaren bidez lana familiarekin bateratzeko ahaleginakegiten diren arren; oraindik ere gurasoetako batek, gehienetan emakumeak, lanekokarrera moteldua ikusten du halabeharrez haur txiki baten beharrei egokiro erantzuteko. Eta lana aldi batez etetea erabakitzen ez
|
duten
emakume batzuen kasuan, erruduntasun sentimendua ere sor daiteke, agian gizartearen etengabeko mezuenondorioz, arduragabeki jokatzen ari direlako ustea barneratzen dutelako.
|
|
|
Hazi bankuak, espermatozoide guztiak kaltetuta dituzten gizonentzakoerabilgarriak dira, baita gizonezko bikotekidea ez
|
duten
emakumeentzat ere. Emaileen haziari zenbait proba egiten zaizkio, gaixotasun kutsakor edo hereditarioak ezdituztela ziurtatzeko, eta espermatozoideen kalitatea ere baloratzen da.
|
|
|
Oozitoen dohaintza obarioen funtzio egokia ez
|
duten
emakumeekin gomendatzen da, baina kasu honetan oozitoak ezin dira gorde; beraz, hartzaile bakoitzakemaile bat behar du izan. Emaileek 18 eta 35 urte bitartean izan behar dituzte, etagizonezkoei egiten zaizkien proba berak egiten zaizkie.
|
|
|
Bestalde ikusi da depresioak ere paper garrantzitsua jokatzen duela antzutasunaren patogenesian: depresiohistoria bat
|
duten
emakumeek, depresiorik ez duten emakumeek baino bi aldizgehiagoko probabilitate dute antzutasuna garatzeko (Lapane eta beste, 1995).
|
|
|
Bestalde ikusi da depresioak ere paper garrantzitsua jokatzen duela antzutasunaren patogenesian: depresiohistoria bat duten emakumeek, depresiorik ez
|
duten
emakumeek baino bi aldizgehiagoko probabilitate dute antzutasuna garatzeko (Lapane eta beste, 1995).
|
|
|
Haurdunaldien tasa %30 baino handiagoa da, duela hamar urte baino bi aldiz handiagoa, Espainiako Ugalkortasun Elkartearen Jarduera Erregistroko (SEF) azken datuen arabera. Emaitzak pozgarriak dira, tratamendu horietan parte hartzen
|
duten
emakumeen erdiak baino gehiagok 35 urte baino gehiago dituztelako, eta faktore horrek okerrera egiten du. “Tratamendu mediko batek oso hobekuntza handia lortzen du hain denbora gutxian”, adierazi zuen Roberto Matorras SEFeko lehendakariak.
|
|
|
Eta aurreikus zitekeen berritasun bati buruz hausnartzeko: azken hamarkadan, nabarmen ari dira handitzen biriketako minbizia
|
duten
emakumeen kasuak. Herrialde garatuenetako kultura aldaketek, emakume erretzaileen kopurua asko hazi baita, joera aldaketa hori eragin dute estatistiketan, eta, horren ondorioz, gero eta kasu berri gutxiago daude gizonen artean, eta emakumeen kopurua izugarri handitu da.
|
|
|
Horietako batzuek gertaera garrantzitsu bat ere agerian uzten dute: argaldu diren gehiegizko pisua
|
duten
emakumeen arriskua murriztea. Berresten da, halaber, emakume lodiek beren gaixotasunaren iragarpen okerragoa dutela, gehiago berrerorita.
|
|
|
Asociación Española Contra el Cancer (AECC) elkarteak “Consulta” izeneko txata aurkeztu du hilero. Txat horrek bularreko minbizia
|
duten
emakumeei laguntza eta laguntza eskainiko die, gaixotasuna uler dezaten. AECCko lehendakari Francisco González Robattok adierazi zuenez, pazienteen bizi kalitatea hobetzea da helburua, eta, horretarako, “onkologiako espezialista garrantzitsuen laguntza izango da, minbizi mota horri aurre egiteko”.
|