|
2000
|
|
|
" Jamilia" nik neronek itzulia
|
dut
euskarara. Txingiz Aitmatoven beste lanen bat ere irakurria dut, eta izugarri gustatzen zaizkit.
|
|
|
Ñabardura dirudi, baina dirudiena baino larriagoa da. Nik nire gurutzadarekin jarraituko
|
dut
euskarak erdara gainetik kendu eta alboan jar dezan.
|
|
2002
|
|
|
(...) Bai pozik ikusiko nituzkeela honelako gaiak Zeruko Argian. Ez
|
dut
euskeraz ia ezer aurkitzen. Gure eziera, berriz, estua, itxia, iñoxentea izan zen.
|
|
2003
|
|
|
Maiz esaten
|
dut
euskaraz hasi nintzela kantuan zegoen gauza debekatuena zelako. Gasteizen hala zen bereziki.
|
|
2004
|
|
|
Orduan konturatu nintzen, kaletarrok ez bezala, gaztelaniaren erdal eraginik ez dutela ia baserritarrek. Nik bederatzi urte egin nituen Euskal Herritik kanpo, eta itzuli nintzenean pentsatu nuen," zer egin behar
|
dut
euskara ongi ikasteko. Baserrietara jo".
|
|
|
Betidanik jakin nahi izan
|
dut
euskaraz. Eta gaur egun, nik baino gogo handiagoa duenik ez dagoela esango nuke.
|
|
2005
|
|
|
Baina gazteleraz egiten nuen eskolan, lagunekin eta azkenean baita amarekin ere. Berrikasi egin behar izan
|
dut
euskara. Batzuek esaten didate gazteleraz arraro sumatzen nautela.
|
|
|
Nire ikasketa prozesuaren puntu gorena hitzaldi bat eta ondoko mahai ingurua euskaraz egitea izan zen, Tolosako Galtzaundi Foroan. Orain ez
|
dut
euskaraz hitz egiten eta gauza gehiegi ahaztu ditut.
|
|
|
Oso gutxitan antzematen dut euskal sortzaileen artean bere hizkuntza hautaketen irizpideei buruzko hausnarketarik. Gehiagotan nabaritu
|
dut
euskara galdu duten hainbat sortzaileek, hizkuntza nola edo hala errekuperatuz, bere erroetara egin duten bidaiaren testigantza.
|
|
2006
|
|
|
Bere ingurunea (familia eta lagunak) oso erdalduna da, eta lanean euskaraz aritzeak mesede galanta egiten dio, «nire euskara mailak nabarmen egin du gora egitasmo hau martxan jarri genuenetik. Lankideekin gero eta gehiago hitz egiten
|
dut
euskaraz, eta Udalera datozen herritarrekin ere euskaraz egiten saiatzen naiz. Garai batetik gaurdaino aurrerapauso handiak egin ditut, eta gero eta lasaiago hitz egiten dut euskaraz herritarren aurrean».
|
|
|
Lankideekin gero eta gehiago hitz egiten dut euskaraz, eta Udalera datozen herritarrekin ere euskaraz egiten saiatzen naiz. Garai batetik gaurdaino aurrerapauso handiak egin ditut, eta gero eta lasaiago hitz egiten
|
dut
euskaraz herritarren aurrean».
|
|
2007
|
|
|
Nire ustez, behin hemezortzi urte bete ondoren, nahikoa zehaztua egon ohi da etorkizunean zein hizkuntzatan biziko garen. Gainera, nire kasuan aukera izan dut karrera euskaraz edo erdaraz egin erabakitzeko denek ez dute zorte hori, eta, klasean nabaritzen
|
dut
euskara gehiago entzuten dudala. Eta gauza bera gertatzen da lagunartean ere.
|
|
|
Zenbat eta mundukoagoa naizen orduan eta gehiago maite
|
dut
euskara, Euskal Herria, eta gure borroka. Hizkuntza berriak ikasten ditudan aldi oro euskararekin zer lotura daukaten bilatzen saiatzen naiz.
|
|
|
Legea erreformatzearen aldekoa naiz, batez ere zonifikazioarena, alde hau ezabatu egin behar da, eremu ez euskaldunetako ikastolekin gertatzen ari denak ez du ez hanka ez buru. Edozein eratan, beti pentsatu izan
|
dut
euskararen arazoa dela berez hizkuntza zaila dela, katalana bezalakoa balitz ez genituzkeen hainbeste arazo izango.
|
|
2008
|
|
|
Geraleku derrigorra da ia ia. Pentsatzen
|
dut
euskarazko eskolak ere ematen dituztela. Ez dira ikasle asko, baina hamar bat edo bai.
|
|
|
Prestigiozko hizkuntza gaztelera zen. 34 urte geroago, Larraulen berriro eskola izatea lortu dugu eta espero
|
dut
euskara eta euskararen kalitateari buruz gutxi hitz egin behar izatea.
|
|
|
Nik ez dut horrela bizi, ez
|
dut
euskara eranskin bezala ikusten kulturaren planean. Alderantziz.
|
|
|
Francok gerra irabazi eta euskara debekatu zuenez, beldurra barru barruraino sartuta zuen jendeak. Ezagutzen
|
dut
euskara ikasi ez duen baserriko jendea, alde batetik beldur zelako, arestian esan bezala, eta bestetik akonplejatuta sentitzen zelako, beharbada, kaletarrek' cashero' tzat hartuko zuten edo…".
|
|
2009
|
|
|
Dena den, aitortzen du hizkuntz ohiturek pisu handia dutela eta behin baino gehiagotan eskatu diola kafesnea gaztelaniaz tabernari gazteari, alegia, seguruenik euskara maila gutxienekoa baduenari. " Egunero erabiltzen
|
dut
euskara. Gehiago erabili nukeela?
|
|
|
Ene amatxik bazekien, eta haren etxera joaten ginelarik beti egiten genuen euskaraz. Beti atxiki
|
dut
euskararen ulermena, nahiz eta banituen zailtasun batzuk hitz egiteko. Ene amarekin segitu dut frantsesez, gaur arraroa egiten zait ene amarekin euskaraz egitea, ez da naturala.
|
|
|
Erabiliz ikasten da! Nik horrela jokatzen
|
dut
euskara nahiz gaztelaniarekin. Prest nago hanka sartzeko.
|
|
2010
|
|
|
naturaz, barne sentimenduaz, historiaz… Badut ahala, eta idazten dut. Lehenik, maite
|
dut
euskara, eta xiberotarra maite. Eta zerbait, horri buruz egiten dut.
|
|
|
Hitz bakoitza, hark erran nik frantsesera itzultzen nizun. Gero egin
|
dut
euskaratik frantsesera, euskara xiberotarra. Hegoaldetik badira egunkariak, testuak, eta horien ulertzeko behar duzu hiztegia.
|
|
|
Izkribua zein den. Basamortua nobelaren itzulpenarekin bilatu nahi izan
|
dut
euskararen prosodiaz eta narratibitateaz ditudan kezka, uste, intuizio eta sentipen batzuk ariketa praktiko batean frogatan ematea. Beste izkribu suerte batzuekin bilaketa arrunt bestelakoa da.
|
|
|
Horrek erran nahi du oso epe motzeko pertzepzioekin ari dela jendea, oraindik euskara aski erabiltzen dela herrian, baina itxaroten badugu hau eta hura ez direla gehiago hemen biziko eta kaka zaharra. Zuberoan, kontzientziatuak eta politizatuak ez diren gazteetan ikusten
|
dut
euskararen galtzea. Nostalgiaz bizi dute hizkuntza.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, euskararen maila txikitu da biziki, ahuldu egin da. Urtero sortzen dira talde berriak, baina nik 2006tik ikusi
|
dut
euskaraz kantatzen zuten taldeen kopurua zinez txikitu dela. Lehenago baziren rock, heavy edo punk talde gehiago euskaraz kantatzen zutenak, baina moda hori pasa da; duela hamar urteko kontua da hori.
|
|
2012
|
|
|
Heldu batek baino gehiagok esan izan dio: " Ez
|
dut
euskara ulertzen, baina oso ondo pasa dut". Komunikatzeko, hizkuntza baino zerbait gehiago erabili duen seinale.
|
|
|
Guk uste genuen politika eta eztabaida emankizunak zirela inportanteenak, eta gure buruari galdetzen genion ea merezi zuen sorkuntzetan eta programa aberatsetan hainbeste indar xahutzea jendeak gauza sinpleak nahi zituelarik. Nik beti pentsatu
|
dut
euskaraz produktu landuenak, onenak eta ederrenak eskaini behar genituzkeela, eta horretarako kazetari jantzienak behar ditugula. Euskara ez da arazo gramatikal bat, ez da komunikazio problema tekniko bat, kultura, jakitate eta transmisio bide bat da.
|
|
|
Aditza gaizki jokatzea da, adibidez. Nire kasuan, belarriz ikasi
|
dut
euskaraz, eta, beraz, hitz egiten hasten naizenean akatsak egiten ditut. Hizkuntzalaria naiz, jakina, eta badut hizkuntzaren berri, baina esan dut, hitz egiten hasten naizenean… Kalifornian sortu nintzen, 1939an.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza erabiltzen ez bada, atrofiatu egiten da. Ikustaldietan edo etxartean, kideekin baino ez
|
dut
euskaraz hitz egiteko aukera. Frantziako Maison d' Arreteetan asko jota hiruzpalau ordu pasatzen dugu ziegatik kanpo, gainontzeko denbora isilean bakarrik ematen dugu.
|
|
|
Aukeren kopurua ere izugarri handitzen da, beraz, errazagoa da zure zerbitzua eskaintzea baina zailagoa kontsumitzailea aurkitzea. Nik uste
|
dut
euskarak bi erronka horien artean jokatu behar duela eta, zentzu horretan, dinamizazio soziala oso garrantzitsua da Internetetik kanpo. Konfiantza eta ohitura errazago eraikitzen dira mundu fisikoan, eta mantendu edo hazi aldiz, mundu digitalean.
|
|
|
Alde horretatik inbidia handiz ikusten dut Iparraldeko egoera, hor kulturaren dimentsioa oso barneratua daukatelako. Ahal dudan neurrian lan eginen
|
dut
euskararen alderdi kulturalari, horren garrantzitsua eta atsegina dena, balioa emateko. Orain adibidez, urriaren 5ean, Iruñea Kantuan ikuskizuna etorriko da.
|
|
|
Alkate ez ezik, Amurrioko Udaleko euskara arduraduna ere banaiz. Arduradun politikoa esan nahi
|
dut
euskara zinegotzia, nahi baduzu, ez euskara teknikaria, hori Beñat Mendiguren baita. Behin baino gehiagotan esan didate, ea zertan ibili behar dudan nik euskararen arduradun.
|
|
|
Nik ez
|
dut
euskara titulurik nahi eta behar, nik euskaraz egin nahi dut lanean, eta kalean ere bai. Saiatu naiz seme alabak konbentzitzen euskaraz egiteko baina ez… Kuadrilla honetan ere (15 bat lagun gaude bi hiru ezik beste guztiak euskaldunak) erdaraz egiten da.
|
|
|
Mari Karmenek aipatutako kuadrilla kolpera ezagutu nuen eta" lehenengo hitza euskaraz" proba egin nien denei. Ia denekin egiten
|
dut
euskaraz bakarrik gaudenean, taldean dena erdaraz. Proba hartan kale egin zidan Mari Karmenek, ez zen ausartu euskaraz dakien apurra egiten.
|
|
2014
|
|
|
Primeran! Gainerakoan, ia konturatu gabe ikasi
|
dut
euskaraz. Elkar ezagutu genuenean gaztelaniaz hitz egiten genuen Iñakik eta biok.
|
|
2016
|
|
|
Erakunde eta jende inportantea arduratzen da horretaz, eta mila esker, oso beharrezkoa da lan hori. Baina faltan nabari
|
dut
euskaraz aske sentitzen direnak plan, diskurtso eta kanpainen zentroan jartzea, ia beti. Eta mesedez, ez daramaguna baino karga eta lan gehiago jartzeko(" zuk lehen hitza euskaraz"," zuk salatu"," zuk eman eredu"," zuk"...).
|
|
2017
|
|
|
Euskaldun berria naiz. Minez bizi
|
dut
euskararen egoera. Ohartzen naiz, gehiengoarentzat euskara ez dela garrantzitsua, bakar batzuek baino ez dute interesik.
|
|
|
Bat izan daiteke nafar euskaldunen gehiengoak izandako diskurtsoa bera, mutur batekoa izan delako. Gogoan
|
dut
Euskara Kultur Elkargoan nenbilenean" Euskaraz bizi nahi dut" leloa jarri zela abian, eta Elkargoan zera esaten genuen" Euskaraz ere bizi nahi dut", baina ez ziguten onartu eta hasiera batean nahiko jarrera hotza mantendu genuen kanpainarekiko.
|
|
|
Horientzat urratsik txikiena ere beti da asko. Oraindik gogoan
|
dut
euskara ofiziala izateko 48.000 sinadura aurkeztu genuenean Miguel Sanzek esan zuena: " Guk 100.000 boto ditugu".
|
|
|
Zoritxarrez, egunerokoan gaztelaniaz egitera behartzen nau hemengo egoera soziolinguistikoak. Bizitzaren alor guztietan ez
|
dut
euskaraz oraindik ere, eta eslogan horrek hori aldarrikatzen du: gure lurrean, bizitzaren alor guztietan gure hizkuntzan bizi ahal izatea.
|
|
|
Hiru diskurtso horiek hor daude, zalantzarik gabe. Koldok gehiago hitz egiten du politikatik, nik gehiago hitz egingo
|
dut
euskararen aldeko mugimendutik, eta mugimendu horretan ere ez dago diskurtso bakarra, diskurtsoak baizik. IKAn argi bereizten ditugu norbanako elebiduna eta gizarte elebidunaren kontzeptuak.
|
|
|
Eta gaztelaniaz ikastea baino errazagoa iruditzen zait. Egia esan, gaztelaniaz baino askoz hobeto hitz egiten
|
dut
euskaraz. Etxean ere euskaraz egiten dugu".
|
|
|
Horrek ez dit ikasketa errazten, baina laguntzen dit. Bestalde, gaztelaniaz ere ikasi dudanez, amen batean entenditu
|
dut
euskararen aditz denboren jokoa. Zornotzako barnetegian sartuta egon eta esateko moduan nago:
|
|
2018
|
|
|
Beste alde batetik, haiekin egonda ahaleginaren espiritua berritzen zaigu, hemen batzuetan nahiko behea jota dagoen gogoa. Haien begiratuak, bestetik, geure buruak esplikatzera behartzen gaitu, eta, esaterako, nik neuk hobeto ulertzen
|
dut
euskararen bidea, hona datozkigun indigenei esker. Haien aurrean agertzeko, informazioa birformulatu eta birrulertu behar izan dugu, sintesiak egin, gure zuhaitzaren egitura eta gakoak ikertu.
|
|
2019
|
|
|
Badakit orain erranen dudana zalantzagarria dela eta pixka bat hausten duela eraiki nahi dugun adostasun sozial printzipioarekin, baina uste
|
dut
euskararen erabileraren apustua egiten dugun momentutik, Ipar Euskal Herrian behintzat, norma berri bat eraikitzen hasten garela, eta norma berria eraikitzea inportantea da euskararen ezagutzaren unibertsalizazioa lortu aitzin ere. Erabileraren apustua egiten dugularik, lehen hitzak eta ondokoak euskaraz ematen ditugularik, erabakitzen dugu euskaldun gisa ez garela gehiago bigarren mailako hiztunak.
|
|
|
Batuaren bitartez, betiere. Uste
|
dut
euskaraz ari garen komunikatzaile guztiok egin behar genukeela ariketa hau: non nago eta norentzat ari naiz.
|
|
|
Gaur egun, frantses hizkuntzak daukan boterea kontuan harturik, globalizazio garaian, lasterka goaz, lasterketa horretan neurri tipi batzuek ez dute aski balio euskarak bizi duen larrialdi egoeran, bizi duen mehatxu egoeran. Barkatu, egoera hain beltza ikustea, baina klimaren egoera bezain beltz ikusten
|
dut
euskararena. Itsasoaren maila metro bat igoko omen da mende honen amaierarako, euskara orduan bizirik izanen dela espero dut, alabaina oraingo neurriak soilik harturik ez dut uste luze biziko denik.
|
|
|
M. A. Ouret: Nik ezagutu
|
dut
euskara herri tipi tipi batean, Suhuskunen [Baxenabarre]. Garai hartan, jende guztiak, suhuskundar guztiak, euskaraz ari ziren, denek bazekiten.
|
|
2020
|
|
|
Euskaraz egitea niretzako erronka bat zen.Txikitatik hitz egiten
|
dut
euskaraz baina nire ama hizkuntza gaztelera da. Beraz, hasi nintzen berriro euskara ikasten, liburuak irakurtzen eta nire osaba Fernando Rey idazle eta itzultzailearekin, gauza batzuk zuzentzen.
|
|
|
Aurten, duela urte bat Marokotik Gasteiza etorritako bi anaia urte eta 10 urtekoak eta euren 9 urteko lehengusina dauzkat, hirurak A eredukoak. Latinoamerikako beste 10 urteko mutil heldu berri bat
|
dut
euskara gutxi dakiena, zorionez hau eredu publiko batean dabil.
|
|
2021
|
|
|
" Pena ematen dit hemengo askok euskaraz ez jakitea, edo ez hitz egitea. Pentsatzen
|
dut
euskarak aberasten gaituela: euskaldun berri izan nahi dut".
|
|
2022
|
|
|
Batera ikasi nituen biak. Euskaraz ondo dakit, oso ondo ere, eta ikaragarri maite
|
dut
euskara, baina bizitzaren zirkunstantziek gaztelania sakontzera eraman naute, gaztelaniaz egin ditut ikasketak; irakurri ere, asko gaztelaniaz.
|
|
2023
|
|
|
Zenbaitzuri egia erran, ez zaie iruditzen euskara beharrezkoa denik. Nik, ene partetik erraiten
|
dut
euskara gure arbasoek utzi ondasun bat dela eta, hura behar dela begiratu. Badira anitzek horrela ikusten dutena.
|