|
2000
|
|
|
Eta agian hala behar du izan. Arazoa da idazleok nola lotzen
|
dugun
hori gure bizimoduarekin. Nik profesional izan nahi badut, katakunbetan ez naiz ondo ibiliko.
|
|
|
Bestalde, mundu ikuskera filosofiko interesgarria ematen omen du aditzera liburu honek, hain zuzen ere laberintoarena. " Lehen errakuntza" ren ondoriozko kaosak munduari zentzurik hartzea galarazten digu; egia deitzen
|
dugun
hori, berriz, hipotesirik egokiena besterik ez da. Horregatik, kaosa nagusi den errealitatearen aurrean, poesiak bat bateko ezagutza intuitiboa besterik ez lezake jaso; halere," poesiak psikiatriak baino errealitatearen ezagumen handiagoa ematen du, nahiz eta informazio gutxiago, esperientzia zientzia baino egiatiagoa delako, imajinazioa zientzia baino ahaltsuagoa delako." (141 or.)
|
|
|
bizitza eta poesia ez direla lehengo berberak izango, kartzela, tortura, zapalketa ezagutu eta gero. Poeta kontenplatzailea zen guk ezagutzen genuen Sarrionandia, poema simetriko miragarriak burutzen zituena, inguruaz eta" errealitate" deitu ohi
|
dugun
horretaz ezer gutxi arduratu gabe perfekzio formala bilatzen zuena; bien bitartean, bere militantzia beste xendra batzuetatik bideratzen zuen..."
|
|
|
Hortaz, pertsonaia bakoitza bere desioak eragindako sentimenduek bideraturik mugituko da. Honela, desiratzen
|
dugun
hori ez lortzeak dakarren sufrimendua islatu nahi izan duela dirudi. Elkarrizketa batean honela mintzatu zen egilea:
|
|
|
Uler bedi, ez naiz esaten ari Lekuonaren poemak maila denotatibo hutsekoak direnik, baizik eta konnotazio errazetatik eta esangura libreegietako formulez goiti, poesiaren esentzialismo batean mugitzen dela sortzailea. Edergailua ez baita bakarrik forma mailan atzematen, apaingarri esaten
|
dugun
hori izan liteke mezuari desmezu egiten dion joko kontzeptuala ere. Eta soberakinak sobera dira beti. gogoratuko duzu heriotzak zuen masaila horia gelako itzal ketsuan agurea eta amona aulki marroietan betebeharrekin jarrita korridorean zoru freskoa pauso ahul batzuen azpitik eta negar pixka bat isilik haurraren bideak leuntzen bi koadrotan arbasoak denbora hatzetan balego bezala eta behakoak horman erailak edo ezpain gorrien puzturan jendetza triste marmarka besarkadak eta intsentsua pertsonen joateaz solasa eta bihotzean gorde ezin lurpera zeramaten kaxa eskaileretan beherantz baldar karreran kalean airean geldiro kanpaiak haurtzaroa iheska arropa beltz haiek eta atea itxi zuteneko danbada
|
|
|
Honi guztiari dokumentuen beste berezitasun batzuk gehitu behar dizkiogu. Dokumentuak konposatuak (erabiltzailearentzat dokumentu bakar bat dena, dokumentu txikiagoz osatzen da, eta momentu batean dokumentu hori sortzeko elkartu egiten dira, pantailan ikusten
|
dugun
hori sortzeko), banatuak (dokumentua osatzen duten fitxero ezberdinak, memoria unitate bakar batean edo memoria unitate ezberdinetan egon daitezke, ordenagailu bakar batean edo ezberdinetan, sare batean edo sare ezberdinetan) edo/ eta dinamikoak (dokumentu bat osatzen duten fitxeroak alda daitezke, informazioa eguneratzen adibidez, eta beti ez dira aldaketa hauen fitxero historikoak gordetzen) iz... Era berean, dokumentu elektronikoek bi berezitasun dituzte:
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen beharra dugu behar
|
dugun
hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar dugun hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen beharra dugu behar dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar
|
dugun
hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Zilegi bekigu egin
|
dugun
hori azaltzea. Zuzenbide idatziaren eta ohituren arteko transakzioa gauzatu dugu, bi bion arteko xedapenak bateragarri izan zaizkigun neurrian edo batzuk besteekin itxuraldatu, sistemaren batasuna urratu gabe, izpiritu orokorra bortxatu gabe.
|
|
|
Zilegi bekigu egin
|
dugun
hori azaltzea. Zuzenbide idatziaren eta ohituren arteko transakzioa gauzatu dugu, bi bion arteko xedapenak bateragarri izan zaizkigun neurrian edo batzuk besteekin itxuraldatu, sistemaren batasuna urratu gabe, izpiritu orokorra bortxatu gabe.
|
|
2001
|
|
|
Asko idatzi zuen poesia, artea eta antzerkiari buruz. Haren testuek harreman estua dute heriotzarekin, egunero denok pairatzen
|
dugun
horrekin. Filliuk' gehiegi hiltzen nahiz' esaten zion egunerokotasunean galtzen goazen horri".
|
|
|
Ezinbestekoa da eta osasungarria, hori da bide egokia (batzuetan ikasleak" asaldatu" egiten dira, nor bere buruari exijitzea, noski, errepikatzea baino zailagoa baita) eta gainera edozein emakumezko/ gizonezko idazleren eguneroko esperientzia da: espresatu nahi
|
dugun
horretara hurbiltzen den zerbait lortu arte hitzekin eta formekin borrokatzea.
|
|
|
Deskargatzen
|
dugun
hori nekez etorriko da erabiltzeko prest: deskonprimatu egin dugu, aldez aurretik.
|
|
|
Lehen erabili dugun definizioa aplikatuta, begien aurrean
|
dugun
hori testuada. Gainera, gure ikasleek testutzat hartuko lukete3; azken batean leku ezezagunbatean dagoen pertsona batek bertako bati behar duen zerbait nola aurkitu galdetzendio eta hori ekintza komunikatiboa da; baina, benetan jasotzen ote ditu testu horrekjatorrizko bi hiztunek egoera berean martxan jarriko lituzketen gaitasun guztiak?
|
|
|
Honezkero jakin genuke, gu garela mundu honetan inoiz kontzepturik zailenetan aldrebestuenak pertsonatik pertsonara transmititzeko gai. Baina askotan, badirudi zenbaitek birtute hau ahantzi egiten dutela, eta beste bide bat erabiltzen dute, ziurrenez beste animaliena baino mespreziagarriagoa, indarkeria deitzen
|
dugun
hori, hain zuzen ere. Diozunaren arabera behinik behin, zure herri horretan bada halakorik, ez al da hala?
|
|
|
Inoiz idatzi nuen bezala, interesgarria litzateke ezagutzea euskaraz ez dakiten euskal herritarrek euskal munduaz duten irudia eta euskal munduarekin duten harreman sentimentala: guk proiektatzen duguna eta proiek  tatzen
|
dugun
horretatik jasotzen dutena. Interesgarria, halaber, frankismoaren azken hondarretan euskal munduak sortzen zuen lilura gaur zertan den aztertzea; eta orduko lilurak distira galdu badu, zergatik galdu duen ikustea.
|
|
2002
|
|
|
Dudarik ez da, esangurek edo adieraziek gure pentsamendua eratzen dutela, adierazi horiek gure portaerak baldintzatzen dituztela; zeren zertaz pentsatu, begien aurrean dugunaz ez bada? Begien aurrean
|
dugun
horretan oinarritzen da gure ezagutza; gure kasuan, hedabideek gure begien aurrean jartzen dituzten albiste horietan. Baldin eta ezagutzak portaera eratzen eta gidatzen badu, ezagutzaren edukiak zuzenduta portaerak gida daitezkeela pentsa dezakegu.
|
|
|
Titularrak betetzen du funtzio hori, baita lehenengo lerroek ere. Gehienetan laburpena
|
dugun
hori letra tipo berezian dator, neurriz eta estiloz?. Laburpenaren funtzio estrukturala oso da argia:
|
|
|
Izan ere, dakigunez, hedabideak informatu egiten dute, baina informatze lan horretan asko izan ohi dira ahaztutako datuak, oker eskainitako bertsioak eta helburu interesatuko zurrumurruak. Gauzak horrela, zail suerta dakiguke hedabideen emari zuzenetik jasotzen
|
dugun
hori informazioa ote den, datu egiaztagarriak eta iritzi ponderatuak, ala desinformazio telezuzendua ote den, informazio jatorraren itxura eginez, ziria sartzeko ahalegin irmoa, hots, propaganda?.
|
|
|
Hizkuntzatzat hartzen
|
dugun
hori, azken finean, munduaz dugun kontzeptzio bat da, baita mundu horretan aktuatzeko dugun jarrera eta portaera ere.
|
|
|
baldintzatzen dituzte errealaren pertzeptzioak oro. Zeinuak ez dira guk ezagutzen duguna, ezaguntzat
|
dugun
hori ezagutzeko dugun bidea baizik. Zeinua da mundu errealagaz dugun interrelazio bakarra.
|
|
|
" Tori, gaiztoa, gaiztoa, tori!", jotzen nuen gupidarik gabe, harik eta" plaf, hil da!" esaten nuen arte. Ez nuen kontzientzia txarra deitzen
|
dugun
horren arrastorik, ezta hildakoa aita edo ama zenetan ere.
|
|
|
Ibon Sarasolak liburu bat idatzi zuen idorgiroan, Euskara batuaren ajeak (Albernadia, 1997) izenekoa, ez dakit irakasleren batek gomendatu dizun inoiz ere, baina hizkuntzen kontu hauek kezkatzen baldin bazaituzte irakurtzeko esango nizuke. Han agerian uzten zuen, adibide bat bestearen gainean jarririk, euskarak duen morrontza gaztelaniarekin, eta nola ari garen Bidasoaz alde honetakook hizkuntza proposamenak egiten gure eguneroko jardueran mugaz haraindiko euskaldunak bigarren mailan utziz, zeren politika kontuetan hainbeste aldiz esaten
|
dugun
horrek, alegia, euskaldunak Frantzian eta Espainian bizi direla, hizkuntza kontuetarako ere balio du, ez dakit nik inoiz ere galdetu diozun hau zure buruari, euskaldunak hemen bizi baitira, baina han ere. Gaztelaniak euskarari ekartzen dion zama salatzen zen Sarasolaren liburuan.
|
|
|
Gauza bat baita euskara batuaren eredua irekia izatea, ahalik eta aberatsena egitea euskalkietako aberastasun eta desberdintasunak ereduaren barnean sartuz, eta beste zerbait, aski diferentea eta aski kaltegarria, nahaste hori zentzugabekeria bihurtzea. Ez da zalantzarik hango eta hemengo euskal mintzoek eskaintzen dizkiguten baliabideak gureganatu behar ditugula, eta euskara batua deitzen
|
dugun
hori ongi hornitu behar dugula euskal hitzak, euskalki batekoak nahiz bestekoak izan, baztertu gabe. Hori hala da, baina horrekin batera bistan da aberastasun hori kudeatzen eta gobernatzen jakin behar dugula, sukaldean janariarekin egiten dugun gisa:
|
|
|
Galdera batekin hasi naiz lan hau, eta horren erantzunarekin amaitu nahi nuke. Ez, oraindik ez dugu behar dugun Unibertsitatea, baina duela hogeita bost urte baino askoz hobeto gaude, eta lor daitekeen helburua da nonbait behar
|
dugun
hori geureganatzea. Neurri handi batean, geure esku dago.°
|
|
2003
|
|
|
Kapitalismoaren funtzionamenduaren ezagule onenetarikoa den Bob Sutcliffe ekonomilariari entzun nion behin berarentzat ez dagoela ikerketa mota bakarra, bi baizik: lehen mailakoa, hots, ikerketa bezala ezagutzen
|
dugun
hori (iturri zuzenekin egiten dena hain zuzen ere), eta bigarren mailako ikerketa, hau da, lehen mailako ikerketak hartu eta interpretatzen, ordenatzen diguna. Eta, gehitzen zuen, bigarren mailako ikerketa hori lehen mailakoa bezain premiazkoa dela.
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatea eta Unibertsitate ofiziala, elkarbilaketa bateruntz abiaturik doaz, noizbait puntu bakartsu batean elkar topatzeko, bere elementu pertsonal eta bestelako guztiak gogotan izanik, euskal gizarteari erantzun bat emateko, eta denon artean euskal Unibertsitatea izendatzen
|
dugun
hori sortzeko.
|
|
2004
|
|
|
Normalean metodoaz edo metodologiaz ulertzen
|
dugun
horretaz jardun nahi dut. Erakunde ezberdinen lehenengo lana, eta inportanteena, helburuak »nobleenak askotan» oso zehatz eta txukun azalduta uztea da, diskurtso estrukturatu eta logikoz.
|
|
|
Ihardespena hitzetik hortzera dator: espero eta enpirikoki ezagun
|
dugun
horrek, koherentziaren abala dakarren horrek.
|
|
|
Garbi jokatzen ez dugunean, pentsatzen, sentitzen edo esaten duguna mozorrotzen dugunean edo, areago horretaz lotsatzen garenean, nahi dugun edo behar
|
dugun
hori baztertzen ari gara.
|
|
|
erdaraz izkiriatuz, erdal eskritore; euskaraz idatziz, euskal idazle. Garen gizaki mota gizarte ekintzen andanak egiten gaituenez, egiten
|
dugun
hori nola egiten dugun jakitea aski da, egiten dugun horrek nola egiten gaituen jakiteko, eta, azken batean, zer garen definitzeko.
|
|
|
erdaraz izkiriatuz, erdal eskritore; euskaraz idatziz, euskal idazle. Garen gizaki mota gizarte ekintzen andanak egiten gaituenez, egiten dugun hori nola egiten dugun jakitea aski da, egiten
|
dugun
horrek nola egiten gaituen jakiteko, eta, azken batean, zer garen definitzeko.
|
|
|
Gure hizkuntzak, kulturak eta Euskal Herriak, azken finean, beharrezko dute bide hori. Tresna hauek ere baliagarri direlako, amesten
|
dugun
hori erdiesteko bide horretan.°
|
|
|
Idazlanaren hasieran proposatu dugun galdera nagusia (Zertan datza hizkuntzaren berebiziko ekina eta zeregina den errealitatearen irudikatzea?) galdera ontologiko izateaz gainera etikoa ere badela aurreratzen genuen. Argi dezagun orain zer esan nahi
|
dugun
horrekin.
|
|
2005
|
|
|
Gauzak honela, zer da, baina, zaindu behar
|
dugun
hori. Zer falta du astegunetako kulturak?
|
|
|
Arazoa ondoren dator, dikotomia hori frustrazioaren iturburu bihurturik, geure buruarekin haserretzera garamatzanean izan nahi (eta, okerreko bidetik, zoriontsu egingo gintuzkeela uste)
|
dugun
horretara iristeko gauza ez garela ikusirik.
|
|
|
Nork bere mugak ditu eta ordura arte lortu ahal izan
|
dugun
horrekin gozatu behar dugula ulertu beharrekoa da, ordea.
|
|
|
ere, berehalako deitzen
|
dugun
hori.
|
|
|
Ondo egina zegoenarieusten zioten hainbat balio aldatu egin dira batzuentzat, balio horiek zutik dirautebeste batzuentzat, hortik arrakalak. Ondo egina zegoela pentsatzen zenari buruzkoadostasuna pitzatzen hasitakoan, maite
|
dugun
hori anphora baten gisa zirtzildukoez bada, beharrezkoa da elkarrizketa eraikitzea balio kritikagarrien eta balioadostuen gainean, beharrezkoa da balioen enkontrua bideratzeko ahalegina.
|
|
|
24 Ponpeiok berak ere, arestian aurkako iritziaren babesle gisa aurkeztu
|
dugun
horrek, Espartako errege batek esandakoa zuzendu zuen, alegia, Errepublikarik zoriontsuena zela mugak ezpataz eta lantzaz jarri zituena; aldiz, haren ustez, benetan zoriontsua zen justizia mugatzat hartzen zuen Errepublika. Horretarako, Espartako beste errege baten agintaritza erabili ahal izan zuen, hark beti gorago jarri baitzuen justizia, iskiluen indarra baino.
|
|
|
gizaki guztien borondate bilduen adostasunak adierazten duena, horixe da zuzenbidea. Batez ere, bat baldin badator besteen ongizatea guk geuk lortu behar
|
dugun
horrekin, hortxe baitago gizakiaren jatorrizko ezaugarria[...]
|
|
|
8 Gaingiroki azaldu
|
dugun
hori, hau da, giza adimenari komeni zaion gizartearen defentsa, zuzenbidearen beraren iturburua da. Horri dagokio bestearena ez ukitzea eta zerbait badugu edota zerbait irabazi badugu modu ez bidezkoan, hura itzultzea, aginduak betetzeko betebeharra, erruaren ondoriozko kaltearen konponketa eta gizakumeen artean zigorra merezi izatea.
|
|
|
Gaingiroki azaldu
|
dugun
hori, hau da, giza adimenari komeni zaion gizartearen defentsa, zuzenbidearen beraren iturburua da. Horri dagokio bestearena ez ukitzea eta zerbait badugu edota zerbait irabazi badugu modu ez bidezkoan, hura itzultzea, aginduak betetzeko betebeharra, erruaren ondoriozko kaltearen konponketa eta gizakumeen artean zigorra merezi izatea.
|
|
2006
|
|
|
Dena den, guk geurea: bizitza garesti dagoela uste dugu, ordaindu dugunaren truk jasotzen
|
dugun
horrek ez gaitu behar bezala asetzen, ratioaren eboluzioak ez du duda izpirik uzten: 2001ean 5,7 puntuz hasi zen eta Barometroaren edizio bakar batean ez da 5,8ra iritsi.
|
|
|
Eta urteak pasatu ahala, gero eta zailagoa zaigu barruan
|
dugun
hori kanporatzea, psikoanalisiaren legeetako bat horixe: benetan inporta duena ezkutuan dago oso, kostata kanporatzen dugu?.
|
|
|
Bost pertsonaietatik bat izan daiteke, beraz, joko apurra eman dezakeena: Esteban Bigarrena izendatu
|
dugun
hori.
|
|
|
Obsesio bilakatu zait. La Cosa? deitzen
|
dugun
hori. Idazten dudanean beti agertzen zait bizkarrera, etasorbaldetan, kas kas?
|
|
|
Azalduko dizut: taldeak badaramatza urte batzuk funtzionatzen, eta jendea gutxi gora behera betikoa da; nik banuen haren berri, baina ez dakit sekula hitz egin
|
dugun
horretaz. Emakumeak dira gehienak, batzuk ezagutuko dituzu seguru; Rosa Barrenetxea, esaterako, haren alabarekin egon zinen ikastolan garai batean, Begorekin, ez dakit gogoratzen zaren, gero Ursulinas en sartu zuten, zuzendaritzarekin egon ziren istilu horien ondorioz.
|
|
|
Baina badago beste aukera bat. Garbi dago filologoak hiz  kuntzaren" korpusa" deitu izan
|
dugun
horrekin lotzen ditugula. Eta garbi ere dago euskararen korpusaren beharrak asetzeko jende prestatua eta prestua dugula.
|
|
|
Egarriak gaudenean, edo minez edo gaixo, zerbait sumatzen dugu (gogo egoera batean gaude), baina sumatzen
|
dugun
horrek ez dio beste ezeri so egiten, ez du beste ezer errepresentatzen. Badirudi gogo egoera hori ez dela intentzionala.
|
|
2007
|
|
|
Mezu eta diskurtso hutsek ez dute balioko, lehenik eta behin euskarazko kultur adierazpideak" izan" izan du erakargarri eta horretan sortzen, berritzen eta eredu gozagarriak eskaintzen izango dugu lanik. Baina ondoren, eta hementxe dugu erronka, egiten
|
dugun
hori komunikatzen asmatu behar dugu. Euskaraz bizi nahi dutenengana heldu behar gara, gune sinboliko honen baitan sortuko baitira euskarazko kultur adierazpide eta dinamika berriak.
|
|
|
Kukuak ekarria, kukuak kukuka jarduten duen artean izango duguna. Izango
|
dugun
horren izena: kuku belarra (Aquilegia vulgaris).
|
|
|
Eta batez ere, eta ez HEArekin lotuta bakarrik, baina bai oso lotuta, hor dago erabilera planak bultzatzearen erronka. Euskaltegietan egiten
|
dugun
hori kaleratzea eta kalean egotea lortu behar dugu, horrek gure ikasleei indarra emango baitie euskaraz mintzatzeko. Horrek normalkuntzan beste pauso bat ekarriko du; gure ikasleek kalean euskaraz hitz egiten duten neurrian, euskalduntzeari, bere osotasunean lagunduko diogulako.
|
|
|
Loaren alterazioak mila arrazoik proboka badezakete ere, elikabideak egunero jaten
|
dugun
horrek, jateko baldintza eta gainerako gorabeherek gure loaren baitan eragin handia duela egiaztatu da.
|
|
|
Halere, batzuetan ez ditugu lagunak zaintzen, uste dugu haurtzaroko edo gazte gaztetako kontuak direla, eta gero, mutil lagunarekin edo neska lagunarekin bizitzera goazenean edo ezkontzen garenean badirudi buru belarri aritu behar garela alboan
|
dugun
horrentzat edo seme alabentzat, edo lanerako, eta hori ez dago ondo.
|
|
|
1947tik aurrera Oinarrizko Lege esan zitzaien, Oinarrizko zazpi Lege ezagunak. Izaera juridikoari dagokionez, lege horiek ez zuten konstituzio izenik eta ezin ziren parekatu erregimen demokratikoetan konstituzio izaera demokratikoko Konstituzio, Oinarrizko Arau edo Oinarrizko Lege gisa ulertzen
|
dugun
horrekin, estatu batzuetan indarrean egon direnak edo egon daudenak. Izan ere, definizioz, diktadura, besteak beste diktadura frankista, aurreko horiekin guztiz bateraezina da.
|
|
|
, ideien mailan (eskema hau, irakurle marxistentzat ezaguna, diskutigarria bada ere), hegelianismoaren desintegrazioaren urteak izenda genitzake, iragaitzaldi bat?, eta 48ko iraultzaren porrotetik aurrerakoak, arrazoimenaren txikizio, koak (Lukács) 889, filosofia modu tradizionalaren akabuarenak behintzat. Politikoki, gaur Alemania esaten
|
dugun
hori, 1815az geroztik. Vienako Kongresua? 39 Estatu diferentetan banatua gelditu da (bi indartsu. Austria eta Prusia?, gehienak txikitxoak, hauetatik lau hiri libreak), elkarrekin laxoki, nolabait esan, federatuak Elkarte Alemanean (Deutscher Bund) 890 Gerra napoleondarrak pasa eta, aro berria, poliki poliki, industrializazio eta klase borrokarena bilakatuz joan da?
|
|
|
Silogismo batean, termino nagusia da ondorioaren predikatu gisa agertzen dena; gure kasu honetan, bizi dira uretan. Termino nagusitzat jo
|
dugun
hori beste behin ere aipatzen da silogismoan, eta agertzen den beste aipamen horri deitzen zaio premisa nagusia; gure kasu honetan, arrain guztiak bizi dira uretan.
|
|
|
Bestalde, silogismo batean, termino txikia da ondorioaren subjektu gisa agertzen dena; gure kasu honetan, berdelak. Eta, termino txikitzat jo
|
dugun
hori ere beste behin agertzen da silogismoan; beste aipamen horri deitzen zaio premisa txikia; gure kasu honetan, berdel guztiak dira arrain.
|
|
|
Egia da, baina, era horretako elkarrekin hitz egitea ez dela oraindik elkarrizketa —ez bederen lehenago aipatutako zentzuan— ez eta hizkuntz gaitasuna ere zentzu osoan —ez bederen B. Liebrucks ek kontzeptu horri eman dion zentzuan— Eta, horrenbestez, guk orokorrean zera galdetu behar dugu: zein dira esparru pribatuan" elkarrizketa" gisa ezaugarritu
|
dugun
horren forma publikoak. Hemen, seguruenik, forma ezberdinak bereizi dira, zeinak guk, baina, ditugun jarraian euren xehetasunetan aztertu282.
|
|
|
Guk, euskaldun bezala, ezin diogu hezkuntzari eta hizkuntzari buruzko teorizazio propio bati uko egin, zeinak agerian edo ezkutuan, beti, gure jarduera pedagogikoa baldintzatzen duen: kontua da hezkuntzan, bestelako giza eta gizarte zientzietan bezalaxe, bilatzen eta aurkitzen ditugun arrazoiak ez direla hutsak baizik eta historiaz bustitakoak; eta, horregatik, gu geu gara esparru horretan egin, egiten eta egin nahi
|
dugun
horretaz arrazoi eman behar dugunak. Interesak edo beharrak eramaten du beti gizakia aztergai hau edo bestea, honela edo bestela, ikertzera —pentsamendua ez da inoiz itxuraz den bezain neutrala—; eta, gure kasuan, euskararen eta euskaldunon egoera kezkagarriak eramaten gaitu gure hezkuntzaz hausnarketa bat egitera.
|
|
2008
|
|
|
" Egixe da, neuk ikusi dodalako…". Inozoak errealitatea geuk ikusten
|
dugun
hori dela pentsatzen dugunok!
|
|
|
Arazo gutxiago planteatzen du esateak" gu gara izan nahi
|
dugun
hori". Hain zuzen, bizirik eta presente gaudelako zer izan nahi dugun adostu behar dugunok.
|
|
|
" Oihartzuna" aipatutakoan, entzulearengan sortzen duena aipatu duzu. Baina doinuak badu beste oihartzun bat kantaren barruan bertan, armonia, soinua edo hotsa deitzen
|
dugun
hori, beste instrumentuek ematen dioten kolorea, kantariaren ahotsa...
|
|
|
Baina katalanerako itzulpen automatikoaz hitz egin behar zen; hizkuntza horri" valentziera" ere esaten zaio, besteak beste. Baina, eztabaidak alde batera utzita, eta teknologia alorretik aztertuta, besteak beste, Castallan, Sabadellen, Ordinon, Perpinyàn, Manacorren, Mequinensan eta l’Alguerren bizi garen gehienok hitz egiten
|
dugun
hori edo, hobe, itzulpenez ari garenez, ondo idazten saiatzen garen hori izango da katalana. Informatikan,* ISO jarraituz, ca kodea ematen zaio horri eta, funtsean, hizkuntza bakar gisa erabili behar da.
|
|
|
Bi mundu horien arteko mugak desagerraraziko ditu eta igorle gisa aritzen den kanal bat eta milaka hartzaileen arteko norabide bakarreko harremana hautsi egingo du. Telebista izendatzen
|
dugun
hori, aldatuz joan da eta are eta gehiago aldatuko da, epe laburrean, eskaerapeko ikus entzunezko zerbitzuen erabilera normaldu, ordenagailu, telefono mugikor zein bestelako kontsumo plataformak zabaldu eta etxeetan iturri desberdineko edukien kudeaketa
|
|
|
Antza, burmuinak desberdin hautematen ditu soinuaren arabera. Patatak frijituak txikitzean entzuten
|
dugun
hori ez ahal da min oihu bat izango!
|
|
|
Ezin dugu esan, beraz, normala denik leku batean bizidun jakin batzuk egotea, eta bitxia denik beste batzuk agertzea. Hala ere, egin ezin
|
dugun
hori egin, eta naturan lekuz kanpo dauden edo ezohiko ezaugarriak dituzten bizidun batzuei buruz arituko gara.
|
|
|
Sagar bat hartu, adibidez, eta zatitu; erditik hasieran; gero, erdiaren erdia eta abar. Hogeita bederatzi zatiketa nahikoak dira gaur egun atomo deitzen
|
dugun
hori izateko (zatiketa guztiak norabide berean eginda, goitik behera adibidez). Kontua da XIX. mendean gizakia konturatu zela atomo izeneko hori ez zela Demokritoren atomoa, partikula txikiagoz osatuta dagoelako.
|
|
|
Hitza ez dago bizitza sozialean txertatua, odola zainetan barrena bezala. Errealitatea, errealitate nazionala edo politikoa izendatzen
|
dugun
hori, itxuraz, ez da berez egitura soziolinguistiko baten izaerako eta mendeko. Hizkuntzaz haratago dagoen egitate bat da hori nonbait.
|
|
|
Gure errealitaterik nagusiena gaztelaniaz edo frantsesez sortzen dugu. (...) Hizkuntzaren gizarte balioaren kontzientzia galeraz gain, euskal hiztunok ohitzen ari gara normaltasun osoz gurea kontsideratzen
|
dugun
hori euskararik gabe egitera (adibidez, euskal abertzaleen ikuspegitik egindako gaztelaniazko produkzio eredu ezberdinak)?.
|
|
|
Has gaitezen atzetik aurrera: , ohitzen ari gara normalean gurea kontsideratzen
|
dugun
hori euskararik gabe egitera?. Hain zuzen ere euskararik gabeko euskal kirolariak dauzkagun bezala Euskadi Irratiko uhinetan, euskararik gabeko euskal kultura, zinea, antzerkia, eta azken batean, euskararik gabeko Euskal Herria asmatu dugu.
|
|
|
Euskal literatura ahotan hartu berri dugunez, tartetxo bat hartu nahi nuke gauza txiki bat zehazteko. Inork ez dezala pentsa nire itxaropenak euskal literaturan, euskal musikan, eta oro har euskal kulturatzat jotzen
|
dugun
horretan jarriak ditudanik. Nik ez dut horretan sinesten, horretan sinestea zera baldin bada behinik behin:
|
|
|
–Zientzia eta teknikako hizkera? (Kocourek 1982) edo, oro har, espezialitateko testuetako hizkera deitzen
|
dugun
hori eredu orokorraren azpisistematzat hartu behar dugu (Gutiérrez 1998). Testu hauen ezaugarri nagusiak beste argitalpen batean azalduak ditugu (Ugarteburu 2000) eta testu hauek, terminologiak duen garrantzia ahaztu gabe, unitate konplexutzat hartuko ditugu edo errealitate kontzeptual konplexu baten berri ematen duten unitatetzat.
|
|
|
Esaldi bi hauek, egungo abiadura handiko asmoek hemendik urte gutxira izango duten eraginaren isla besterik ez dira. Herri berde izandako hau, are grisago margotuko dugu, eta berdetzat joko
|
dugun
hori, barrenak hustu arte zulatuta izango dugu gazta bat bailitzan.
|
|
|
«Lan txikian milaka gara egunerokoan. Gure txikitasunean egiten
|
dugun
horrek daukan balioaz ohartu behar gara, denon artean obra handia eraikitzeko».
|
|
|
euskararen barneko hizkuntza bariazioa. Azken 30 urteotan, iparraldean bereziki, euskara tradizionala deitzen
|
dugun
hori, harremanetan sartu dela bai frantsesarekin bai euskara estandarrarekin, eskolaren eta komunikabideen bidez. Horrek hainbat aldaketa ekarri ditu, eta euskal hizkuntza paisaia zertan aldatu den aztertu nahi dugu; hau da, horrek zertan ukitu duen egiten den euskara, gizartearen hainbat ataletan. Inor gutxi arduratzen da Euskal Herrian hizkuntza ukimenak ekarritako hizkera berriez, eta hori ez da horrela beste tokietan.
|
|
|
Hori bukatuta, orduan euskaldunok sendotasunaren bertuteaz meditatu genuke luze eta zabal, ea posible egiten
|
dugun
horretara Euskal Herria aurrera ateratzea.
|
|
|
...rrek ez beza pentsa nirea gorrotoa zenik, ez zen behintzat gorroto hutsa, Inazioren begi tristeen nahigabea ikusten nuen nik ohean sartzen nintzen aldiro, baserri triste hartan edo hotel ilun bateko gela ilunago batean ilusioa puzteko ere balio ez zuten ametsak egiten, eta Inaziogatik etorri zitzaidan burura Tomas garbitzearena, tiro bat igual, edo benenoa, arratoiak akabatzeko tabernan erabiltzen
|
dugun
hori, burutik pasatu zitzaidan mendi zuloren baten aurrean bultzada ematea ere, baina gauez argi ikusitakoa egunez ilun da, eta nola eskatuko nion ba inor akabatzeko Inaziori, katagorri bat miru baten atzaparretan ikusita sentikor jartzen den gizon bati, eta Inaziok horixe esaten zidan behin eta berriro, pentsatu egin behar zuela, eta nik, zu lasai, laztana, bakarrik moldatuko naiz eta, zu ezerta...
|
|
2009
|
|
|
ametsetan, normalean, bizitza errealean erabiltzen dugun hizkuntza bera erabiltzen dugu. Alegia, bizitza errealean euskaraz egiten
|
dugun
horrekin, ametsetan ere euskaraz egiten dugu. Eta erdaraz egin ohi dugunarekin erdaraz.
|
|
|
Ipuinari hasiera emateko formulei dagokienez, ezagunena edo ohikoena da" Bazan behin", eta horren parekoak," Behin, beste askotan bezala" esaterako. Euskaraz hala esaten
|
dugun
horrek ordezko finkoak ditu inguruko beste hizkuntzetan ere. Hala, gaztelaniaz" Erase una vez", ingelesez" Once upon a time", alemanez" Es war einmal".
|
|
|
Baina, dirutan zenbat kostatzen da desio
|
dugun
hori lortzea?
|
|
|
Zalantzarik gabe, jolasen bidez ikasten
|
dugun
hori ez da geratzen jolasaren eremuan, orokortu egiten da, eguneroko bizitzako beste egoera batzuetara hedatzen da, eta unean uneko jokabidean eta etorkizunekoan ere islatzen da.
|
|
|
Behin arazo hau atzean utzi eta gero Escobarren ustez berdeguneetara itzultzeko moduan izango da beasaindarra, baina ez du eperik zehaztu. Arazoak desagerraraziko ez balira ez du baztertzen ebakuntza egitea nahiz ez
|
dugun
horretan pentsatzen ez dakigulako baliagarria izango ote den. Azkenean, artroskopia egingo baliote orkatilan, osaketa prozesuak 3 hilabete iraungo ditu gutxi asko.
|
|
|
Azken bi garaipenek askoz konfiantza gehiago eman digute eta Getaferen antzeko taldea garenez irabazi ahal izango dugula uste dut. Getafe talde ona da, baina gure aukerak izango ditugu.Talde irregularra da Getafe, beti baloia ondo erabili eta joko ona egitea nahi izaten dute, eta horrek bere arriskuak ere baditu, ea bada aprobetxatzen
|
dugun
hori, baieztatu du Camuñasek. Jokalari gorritxoak oroitzapen gozoak ditu Getafen egin denboralditik, eta Alfonso Perez zelaia beretzat zelai berezia dela ere esan du.
|
|
|
Hori dela eta, mingarria litzateke oso Villarrealen danbatekoa jaso behar izatea berriz ere txapelketan barneratzeko. Ea ez
|
dugun
horren beharrik.
|
|
|
Kontua da gauza asko egin ditzakegula arrisku handiena dutenak babesteko. Eta egiten
|
dugun
hori klima aldaketaren abiadura moteltzeko ere onuragarria izango litzateke.
|
|
|
Halako harreman zentzuzko eta osasungarriaren ifrentzuak bizi gaitu gu alabaina, karenarenganako higuinak hain zuzen, Europako burgesia handiak XVIII. mende amaieran asmatua. Orduantxe erabaki baitzen, nazka imintzioen artean, lagunik amultsuena izan
|
dugun
hori ez dela existitzen. (Bestalde, jaio ondoren ezerk ez inork ez gaitu karenak bezain amultsuki lagunduko.) Kulturatik egotzi dugu, zabor dugu bilakatu eta madarikatu.
|
|
|
Homi Bhabhak esango lukeen bezala, bitarteko espazio batean existitzen da Dominique, eta bitarteko espazio horrek ez du mugarik ametitzen. Hain zuzen, bitartekotasun hori iraultzera dator errealitatea modu eskematikoan (singularrean) antzematen duen «begi gaiztoa»; a bihurtu
|
dugun
horren aurrean paratzeak ikusarazten digu berdintasunaren barruan dagoen ezberdintasuna (Bhabha 83). BESTE
|
|
|
UNAI. Maite
|
dugun
horrek utzi egin gaituela. Alferrik da azalpenak bilatzea.
|
|
|
Noski, ezin da ukatubatzuetan sentitzen duguna eta pentsatzen duguna kontraesanean agertzen direla, eta, hala, baliteke inoiz gure emozioak mozorrotu eta beste espresio emozionalekinjanztea gure benetako sentimendua ezkutatu nahian besteen aurrean, baita gureaurrean ere. Dena delako arrazoiagatik batzuetan besteari sentitzen
|
dugun
hori beste zerbait dela adierazteko beharra senti genezake. Baina mozorro emozional hauekkomunikazio koherente, ireki eta ulerkorra oztopatzen duten elementu bilakatu ohidira, eta gure harremanen kalitatean eragina dute.
|
|
|
Egunean zehar, bizian zehar, zer jasotzen dugun eta zer zabaltzen dugun pentsatzen jarri da ikasle hori. Jasotzen
|
dugun
horretatik kontzienteki zein ideiari (zein baliori) eusten diegun zerrenda egiten hasi da, balio kultural, erlijioso, linguistiko edo afektiboak buruan ordenatuz. Baina otu zaio ez ote diren gehiago inkontzienteki hartzen ditugun balio horiek.
|
|
|
Kezka eta exijentzia handia izatea eta betebehar batzuk atzeratzea ezintasun handiagoa sortzen digun edo zailagoa ikusten
|
dugun
hori perfekzionismo ezaugarriak izaten dira normalean. Lanaren kalitatea eta emaitza errealista ez den modu batean hartzen ditugunean, herstura handiegia sortzen zaigu, perfekzio beharra bilatzen dugu.
|
|
|
Ez gara isilduko. Egiten
|
dugun
horretan sinesten dugulako egiten dugu. Arrazoia daukagula uste dugulako borrokatzen gara; eta arrazoia daukagula agerian geratzen ari delako bidaltzen dute beste batzuek Polizia gu isilaraztera.
|
|
|
Gaixo ahulak bihurtzen gara Dr.Google ren aurrean; ezkorrak, hipokondriakoak, irizpideak ezabatzen zaizkigu, ez dugu berdin arrazoitzen. Egia eta gezurra zein den ziurtasunez jakin artean, entzun nahi
|
dugun
horri kasu egitea litzateke hoberena. 148 milioi aukeren artean, ziur badaudela lasai utziko gaituzten erantzunak!
|
|
|
Gernikako saioa ere pasatu da. Eta hemendik aurrera egin behar
|
dugun
horrek kezkatzen gaitu. Iragana, iragana da.
|
|
|
Ikusten
|
dugun
horretatik ez hain urrun dagoen parajeaz gozatuko du Mendukiloko leizera barruratzen denak: Aralarreko erroak, sustraiak ikus daitezke.
|
|
|
Konbikzio ezkertiar sendoak dituenak, esaterako, erreparo handiagoa izango du Clint Eastwooden film batekiko lilura adierazteko, edo gustu klasikoagoak dituena nekez errendituko da Lars Von Trierren film esperimentalago baten aurrean. Pentsatzen
|
dugun
horrek egiten gaitu garena, edo garela uste dugunak edo izan nahi genukeenak bultzatzen gaitu pentsatzen duguna pentsatzera?
|
|
|
Hirugarren urtea da hau; lehen urtean, erantzun gehiago izan ziren jendearen aldetik, batez ere ez zutelako ezagutzen proiektuaren asmoa, dirua biltzeko helburarekin zela pentsatzen zuten askok, baina gure helburua eta nahia ez da inongo irabazi ekonomikorik lortzea, ezta gutxiago ere. Gure asmoa arazo bat konpontzen saiatzea da, guk arazotzat jotzen
|
dugun
hori konpontzea. Jende ugari zebilen mendian onddo eta perretxikoak hartzen, oso masifikatuta zegoen dena, eta mendiek ezin dute jasan horrenbeste jende.
|
|
|
–Aspaldian ikusten ez zen elkarlana ikusi zen, eta gizartea hain justu hori eskatzen ari zaigu: bat egiten
|
dugun
horretan elkarrekin bidea egin dezagun?. Halaber, politikaren aldeko hautuaren alde elkarrekin kalera atera izana ere positiboa dela esan du.
|