|
2010
|
|
|
Gure Eskuarak dirudi ibaya eder eta aberats bat: ez darabila gutartean ur garbirik baizen; arimetarat hedatzen ditu irakaspen eta argi frango, bainan ez tzarrik, ezen, Jainkoari esker, liburu gachtorik ez
|
dugu
gure Eskuaran, hoberenetarik dire guziak".
|
|
|
Ez zuen builarik nahi kaperan. " Ulertu beharra daukazu, ezin
|
dugu
gure artean eduki. Beste ikasleen gurasoek ez lukete onartuko", adierazi zion Angeli.
|
|
|
Lanean jarri behar al ninduten galdetu nien, noiz eta halako festa batean. " Dantza pixka bat egin behar
|
dugu
gure andregaiok beste batzuekin joan baino lehen." Zinta gorriko mutilaren ateraldiak txalo gehiago sortu zituen. " Zein pieza nahi duzue jotzea?"" Casatschok!", esan zuten denek.
|
|
|
Nolanahi den, Lizekin gertatzen zaidanak sakondu egiten du maitasunari buruz dudan ezkortasuna. Ororen gain jarri nahi
|
dugu
guk, baina ezin dugu. Ez gara aingeruak.
|
|
|
Pozik zegoen bera ere, gustatu egiten zitzaion eskolako kanpeoia izatea, neska koskorren artean batez ere. " Ba, umeak esan zuen maistrak aurkezle manerak hartuz, holaxe bukatuko
|
dugu
gure lehen eguneko klasea, musikarekin. Aitortu behar dut ikasle zintzo eta atseginen itxura hartu dizuedala, eta nire ustez oso ondo konponduko garela eta asko ikasiko dugula." Keinu egin zion Davidi, eta Padam Padam doinuaren notek bete zuten eskola.
|
|
|
Egitasmo ezohikoa landu nahi dugu euskararen inguruan, guk dakigula honelakorik inon ez baitute martxan jarri eta horregatik da esperimentala. Nola lortuko
|
dugu
gure kooperatibistak gero eta euskaldunago bilakatzea" haiek konturatu gabe"?
|
|
|
Hortakotz galdatzen dugu herritar guzien laguntza eta borondate ona. Paper hau hedatuz ohoratuko
|
dugu
gure sor leku maitea eta gure mintzo ohoragarria.
|
|
|
" Ez
|
dugu
guk antz handirik garai batekoekin. Ez dezagun ahantz, euskaltasuna, beste herri izaerak bezalatsu, aldakuntza etengabean ibili dabilen errekako uraren antzekoa dela:
|
|
|
Urteak pasatu dituzte esplikatzen kultura batzuen afera izan behar zela, profesionalizatu behar direla gauza guziak; jendeak ulertu du bozkatzea bezala dela. Egun horretan ez
|
dugu
gure herritartasunaren froga ematen, baina bozka salan uzten. Abdikatzen dugu lau edo bost urtetarik, arintzen gara, gure erantzukizuna kritika jomuga izanen den baten bizkar ezartzeko, gure orde, gure gauzez okupatzeko.
|
|
|
Amateur/ profesionala ezberdintasun hau ez da gurea. Ez
|
dugu
guk egin. Zer zen Txirrita?
|
|
|
Oraingo euskaldun batek dituen arazoak, tratatu nahi lituzkeen gaiak, ez dira beste lekutako gaietatik biziki ezberdintzen. Hastapeneko aita Ñañek bezala, funtsezko gauzei lotzeko enbeia
|
dugu
guk ere, Osetia edo Gazako gerlen zioak edo zurrutako uraren edatean ea egiazki arriskua badenez. Baina horretarako eskas handia bada, gai horiek euskaraz aipatzen direlarik arrotz eta urrun ematen du solasak; besteak beste, iparralde honetan sortu bazen ere, UEUko iraultza huts egin dugulako.
|
|
|
Nahastekatzen bada hip hop ekin euskal dantza hobetzen da, kalitatea igotzen. Zer
|
dugu
guk ikustekorik hip hop sortu duen bizi baldintzekin. Euskal dantzariek hip hop egin dezaten, gorputzendako, beraz beren dantzari gaitasunaren hazteko, beti on da, afrikar dantzak berdin.
|
|
|
Kolektibo horrek bere burua ezagutu behar, behar duenarekin batera: " Geu gara herria eta inorena ez den lurra geurea da"," Geu gara nazioa eta ez
|
dugu
gure merkatuentzako mugarik nahi"," Gu esklaboak gara eta geure buruaren jabe izan nahi dugu"," Gu obreroak gara eta beste batzuk bizi dira ondo gure lanetik"," Gu emakumeak gara eta utzi gaitzazue bizitzen"," Gu homosexualak gara eta ez iezaguzue gozatzea debekatu".
|
|
2011
|
|
|
Belarretikako esnea behar
|
dugu
guk, deus onik ateratzekotz hartarik. Bertze hazkurriak erabil ditzakete hiri handien aldeko laborariek, baitute han esnearen kario saltzeko bidea.
|
|
|
Aspaldiko kutxa zaharretan eta jauregietako atalburuetan ezagutu
|
dugu
guk lauburua, edo Kulixka Sortako liburuetan bestela, baina Ekialdean ere ikus daitezke makina bat antzeko. Ez leku beretan; ezta, gure gazteen kasuan bezala, lepotik zintzilik; bai, ordea, esparru sakratuetan eta zoriari buruzko liburuetan.
|
|
|
Estatu Batuetatik datozen modak gureganatzeko afizio handia daukagu, modarik ergelenak batez ere. Janari zaborrarekin nola, horrela egin
|
dugu
gure merkataritza sistemarekin ere.
|
|
|
Badakizu Matissek platerak margotzen ateratzen zuela bizimodua lantegi batean, eta platerak automatikoki margotzeko sistema bat ezarri zutenean Artearen munduan hasi zela? Zenbat margolari berri izango
|
dugu
gure Iruñean. Hori ikuskizun dago.
|
|
|
" 1481 urtean j aio zen Parisen François Villon eta Guillermo Villon osabari esker ikasketak burutu ahal izan zituen hango Albaitaritza Fakultatean. Segituan lapurretan eta lizunkerietan sartua
|
dugu
gure gizona. Maiz aski espetxeratu zuten.
|
|
|
Hala ere, urtarrilaren 5ean Pariseko Parlamentuak zigor hori aldatu zion, eta hamar urtez Parisetik at bizitzera behartu. Horrez geroztik ez
|
dugu
gure gizonaren berririk. Hiltzera zihoalarik, Herioari iseka eginez, bertso aipatu horiek idatzi zituen:
|
|
|
Bertan animalia ugari dauzka eta, horien artean, behiak. Behi horiek ematen duten esnetik hartzen
|
dugu
guk gosarirako. Eta horrela abiatu gara, esan bezala, gaur goizean gu biok, eta Robespierre, esne bila, kristalezko bi botila handi hartuta.
|
|
|
Gu bion arteko borroka?, itaundu zuen Norrisek. Bai, azaldu zion txinatarrak, bukaerarako utziko
|
dugu
gure azken borroka hori. Malisa Longoren etorrerak eten egin zuen aktore bien arteko hizketaldi geldoa.
|
|
|
Eta hala eginen da, esan zuen Liciok. Dena den, esan zuen Ondinak, ez
|
dugu
gure gonbidatua aspertuko gure kontuekin, beraz, presta dezagun biharko plana Norris gure lagunarekin. Ideia ona, esan zuen Stefanok paketea irekitzen zuelarik, baina aurretik bete ditzagun gure sabelak bigne hauekin, ziur nago gure gonbidatuak gustukoak izanen dituela.
|
|
|
Isiltzeko esan dizut, ohartarazi zion irlandarrak, hemen galderak guk egiten ditugu! Bai, argitu zion Giovannik, eta gainera, nor garen ez zaizu inporta eta, zuk dakizun guztia jakin nahi
|
dugu
guk. Nik dakidana?, errepikatu zuen Giuseppuccik, baina zertaz?
|
|
|
eta zer eginen dugu orain? Ahab kapitainaren pausoak jarraituko ditugu, erantzun zion agureak, balea zuria akabatzea, hori da gakoa eta hori eginen
|
dugu
guk. Pequod berriaren eskifaia bilatu behar dugu, Settimo, arpoiak ongi zorroztu eta gure indar guztiekin itsasoratu.
|
|
|
Horiek agian ez, ihardetsi zuen irlandarrak, baina ez litzateke batere arraroa izanen horien kumeak odolaren usainean agertzea. Horretarako ekarri
|
dugu
gure tresneria, ezta?, esan zuen Giovannik atzeko eserlekua seinalatuz. Ongi da, onartu zuen Bobbyk, kalasnikova eta lehergai pixka bat eramanen dut nik, eraman zuk zure Beretta eta, bazuka, momentuz, hemen utziko dugu.
|
|
|
Moby Dickek Quirinalerainoko bidea libre duela pentsatuko du, konfiantza hartu eta, segurtasun handiz, azken erasoa egitera abiatuko da. Baina horretan okertuko da eta, bide erdian, Settimo eta bion arpoiak aurkituko ditu, balea zuriaren zain egonen baikara eta Ahab kapitainak bukatu ezin izan zuena bukatuko
|
dugu
guk. Baina, komentatu zuen Marcok, Borghese ez da bakarrik egonen, badakigu carabinieri, armada eta talde faxisten laguntza izanen duela, CIA ez aipatzearren...
|
|
2012
|
|
|
Hautazko besteak nahi ditugu, beraz, zerbitzu edo ondareren bat emango diguten besteak, kontsumoko besteak. Eta horien bestelakotasuna ezabatzen
|
dugu
gure hautazko harreman horietan. Zuen janari arrotz hau jango dut gustura, zuen kolore horiek jantziko ditut gogoz, baina nola kontsumitu zuen gosea, zuen oinazea, zuen basakeria, zuen desira araugabeak, zuen mintzaira salbaia, zuen bestelakotasuna?
|
|
|
Elkarmendekotasun egokitua eta atzera elikatutako kausa aniztasuna bihurtu zaizkigu bizi lege. Azkenik ulertu
|
dugu
gure ekimenaren mugak zein diren, muga ekologikoak eta etikoak; baina aldi berean, ondorioak eta kausak ezin zenbatuzkoak direnez, ekintza gero eta zurrunagoa da. Ekintza unilateralaren erromantizismo zaharkitua ito egin da hamaika arau eta legez ondo jositako sare multilateraletan.
|
|
|
Ez dugu, oraindino, geroaren halabeharrari baikor eta airos erantzuten ikasi duen humanitate autonomo bat. Ez
|
dugu
gure artean ubermensch ik aurkituko, ez izatearen irekidura erradikala eraman dezakeenik, ezta irekidura horren gainean transzendentzia erlatiboak funda ditzakeenik ere. Halakoaren ordez, araudi zorrotzen bidez ziur eta segur bizi nahi duen jende burugina topatuko dugu.
|
|
|
Nolanahi dela ere, gure bizitza ez da heroi zaharren araberakoa, eta ia denok onartzen
|
dugu
gure Kreta, gure presondegia, izan mila metro karratukoa edo ehun milakoa. Areago:
|
|
2013
|
|
|
Jim Gibbons gobernadorearen alde zeuden gutxien artean, bat oso agresiboa zen: " Zergatik ordaindu behar
|
dugu
guk adrenalinari adiktoa zen tipo baten bilaketa?".
|
|
|
Badira erresistentzia ideologikoak eta autopertzepziozko arazoak ikusteko. Baina kolore hori bere neurrian ikusi gabe ez
|
dugu
gure ibilbidea ondo kokatzen, ez atzera ez aurrera begira.
|
|
|
Ur sakonetan sartu
|
dugu
gure mintzoa. Baina itsutu gabe horrekin ere, gure hizkuntza hau ostadarraren mutur batean hiperpolistikoa den bezala beste muturrean apolitikoa izatera ere deitua baitago.
|
|
|
Eta zer
|
dugu
guk ikasteko. Hezkuntza arautuari garrantzi handiegia eman ote diogu eta familiaren, izadiaren, espirituaren arreta ahuldu?
|
|
2014
|
|
|
" Denek behar
|
dugu
gure hizkuntza ongi ahozkatu, eta bertsulari batek bietan". 62
|
|
|
Baina horrentzat leial izan behar da bere inpresioekin. Ez
|
dugu
gure burua zentsuratu behar. Tobera kabalkada eta mota horretako ikuskizun ziklikoetan, ardura ohartzen gara igurikatzen ari garela ikusten duguna fini dadin, interesa gero jinen delakoan.
|
|
|
Barneko antzerkia ez daiteke tobera. Hots, garai honetan behar
|
dugu
gure teoria gehiago justifikatu.
|
|
|
Jaunak pika buztana darama eta kastorrezko txapel gora. Kastorra deitzen
|
dugu
guk. Luneta beltzak eta bizarra ezartzen zizkioten zirtziltzeko.
|
|
|
Lantzen duten zaldikoa ikusirik, basa da hau ere, beste zerbaiten errateko ote den hor? Ez
|
dugu
guk dantzan arrarazten hasteko, sustut ez bolantekin, zirtzila da gurea, eta Urbeltzen analisiari fidatuz, oroitzen gara harentzat otte migratzailea dela. Erreferentzia egiten du Egiptoko plagei eta jendarteak dituen beldurrak egozten dizkiogu.
|
|
|
Aldi huntan ere bozkez izanen
|
dugu
gure solas aldia beharrik ohartu zira begi hets ideki artean ene konderak ez duela pipet balio.
|
|
|
Xahoren Vyage en Navarre testuan txerreroa deskribatzen du, pantalonak bi koloretako, zamaltzaina ez du aipatzen, orain jantzi bera dute... Uxerra ikusten
|
dugu
guk, hots, ero edo ments bat. Zirtzila.
|
|
2015
|
|
|
Leizarragak eta gure literaturako klasiko handiek bezalaxe, eta unibertsitatera joan beharrik gabe, ororen eskoletako sei urteko ume mukizuek ondo beteta zeukaten euskararen armairua. Noiz arte itxaron
|
dugu
gure prosan zeina/ baita, zeinak/ bait (it) u, zeintzuak/ baitira, zeintzuek/ bait (it) u (z) te, zeinean/ bait, zeintzuetanlbaiteta enparauak normaltasun osoz ikusteko. Eta beste galdera erretoriko bat:
|
|
|
Horrenbestez, bi postura horiek konfigurazioan sinesten dute, ez dutelako usterik konfigurazioaz haragoko errealitate batean. Ez
|
dugu
gure praktiken jario hartatik, beraz, zertan ez sinetsi serio figurazio haietan, zertan mesfidati ibili daukagun bakarrarekin, gure arteko jokoa izanagatik ere?
|
|
|
zer den, zertarako den, zelan egikaritu behar den eta halakoez beterikoa. Burkeren ereduan, esaterako, posizioek gure performance, hots, gure jarduna kontrolatzeko baliabideak ematen dizkigute, haien arabera rola nahikara antolatu edo hala moduz gidatuko
|
dugu
gure jarduna. Identitatea, horrenbestez, rol bat bete behar duen aldetik edo taldekidea den aldetik norberari aplikatutako zentzu (meanings) multzo bat da.
|
|
|
34. Modu eta bitarteko anitzetan aurkezten
|
dugu
gure burua. Horretaz, klasikoak dira Erving Goffmanen lanak, batez ere, 1959ko The Presentation of Sef in Everyday Lfe.
|
|
|
Nola sinesten
|
dugu
gure izateaz sinesten duguna?
|
|
|
Noiz pentsatuko dugu modu batean, noiz bestean? Zer sinesten
|
dugu
gure izateez. Nola bizi eta sentitzen ditugu:
|
|
|
Nola sinesten
|
dugu
gure izateaz sinesten duguna? 111
|
|
|
Ez bakarrik edukieretan, funtzionatzeko maneran ere bestelakoa da. Ez
|
dugu
gure memoria ulertzen. Zer den, nola aritzen den.
|
|
|
Horregatik ihesari lotu gatzaizkio. Aitzineko iragan harekin berriz lotuz gero aurkituko
|
dugu
gure zain zegoen etorkizuna; gure izenekin batera ebatsi ziguten norberaren etorkizuna. Zeren beste iraganean, kartzelaldiaren iragan hartan, ez dira sartzen ez etorkizuna ez oraina.
|
|
|
Euskaldunok, jakina denez, inoiz ez
|
dugu
gure poema epikorik izan. Xede horretarako inork ez du erabili ez Orreagako Karlomagnoren porrota, ez Erresumaren galera, ez gerra karlistak...
|
|
|
Ez gaude gibelera so, baina aitzinera. Nahi
|
dugu
gure burua gobernatu osoki berdintasunean, gardentasunean, partaidetzan.
|
|
|
Javatar musikaren oinarri den kontrapuntu moldearen aldean, haurren jolasa dirudi Palestrinaren musikak. Eta europar aurreiritzirik gabe entzuten badugu haien perkusioaren xarma, aitortu
|
dugu
gure perkusioa feria bateko hots primitiboen parekoa dela." (Claude Debussy)
|
|
|
Carl Jung aipatu genuen Kolonbiako jasokinetan. Bizitzaren lehen erdia pasatzen omen
|
dugu
gure nia eraikitzen eta gauzak ondobeste erdia eraiki dugun ni hori pixkanaka eraisten eta deseraikitzen, heriotzarako prestatzen bezala. Baliteke nitasun horiei lotutako ideiek ere prozesu hori pasa beharra:
|
|
|
Anbiguotasun eta paradoxa ederra da: ezer ez dago gure esku, baina horrexegatik esaten
|
dugu
gure esku dagoela, geure esku egotea eskatzen dugulako, geure esku hartzeko eskubidea asumitzen dugulako. Eta eskubidea, badakizue, hau ere beste anbiguetate edo paradoxa bat da:
|
|
|
" Erantzukizunak eskatu daitezke, baina Nafarroako Kutxa futbol talde baten modukoa zen. Administrazio Kontseiluan sindikatuak, unibertsitateko irakasleak, Enpresaburuen Elkarteko ordezkariak zeuden, guztiak ere Nafarroako gizarteko pertsona nabarmenak, guztiak erabakiak hartzen eta denok berdin berdin hartu behar
|
dugu
gure gain dagokigun erantzukizuna. Administrazio Kontseilu bat zegoen eta zuzendariarengan uzten zuen bere ardura, zeina futbol entrenatzaile baten modukoa den.
|
|
|
Administrazio Kontseilu bat zegoen eta zuzendariarengan uzten zuen bere ardura, zeina futbol entrenatzaile baten modukoa den. Azkenean golak sartzen dituena zuzendari hori da, eta denok hartu behar
|
dugu
gure funtzioaren araberako ardura". 1
|
|
2016
|
|
|
proposatu zuen Danutak. Jarraituko
|
dugu
gure kontuekin oinez goazela. Eta umeagatik lasai, ni arduratuko naiz.
|
|
|
Nor da nor ereduen artetik bakar bat ere hobesteko zein gutxiesteko? Maite
|
dugu
gure herria, baina berezko duen osotasun osoan, eki ospel, haize lauso, argi nabar, busti oste... Erribera ere bai, ez mintzo soilean, baita bere berea den neurria onartuz ere, bertakoon murritzak nahiz eskuzabalak ulertuz.
|
|
|
Ikusten
|
dugu
gure Aita nola lotia bortari, gu hain kontent, kamionian, loratiak amari!
|
|
|
Gaur ordea, gizarteen handitasun eta konplexutasun gorakorrek, egiarik gabe eta mundu ikuskerarik gabe utzi gaituzte. Ez
|
dugu
gure ingurua ulertzen, ez dakigu zer ari den gertatzen, ez dakigu nora goazen. Ipar-orratzik gabe gabiltza itsaso beltzean.
|
|
2017
|
|
|
—Hainbat urtetan jardun naiz mikrofono aitzinean irakurtzen herri inguruko mendixkei, zuhaiztiei, erreketako lainoei eta lamiei eskainitako prosa poetikoak, auzokoek nire kolaborazio desinteresatuei behin ere erreparatu gabe. Ezin ukatu zutabeak entzuten zituztela, bai, gehienetan pentsatzeko" hemen
|
dugu
gure Keparen solasaldia, ea oraingoan haritz bati ala hurritz bati eskaintzen dion". Noizean behin" sentitu dizut irratian" erran didate, baina benetan nire lantxoen mamian sartu gabe; inoiz ere" gozatu ditut zure gaurko irudiak", edo" pentsarazi dit gaurko hausnarketak".
|
|
|
Ez
|
dugu
guk erabakiko auzia; dena dela, etimologiazale euskaldunaren belarriak tente jartzen dira Iliense entzunda. Ilion Troiaren izen zaharrean euskararen eta iberieraren iri ili ikusten zuen Krutwig-ek, eta ez dirudi oinarri gabeko hipotesia denik.
|
|
|
Hipotesi kontrajarriak dirudite, eta badira, baina nork daki; baliteke euskara eta paleosardiniera iturri bietatik (eta beste batzuetatik) edanak izatea. Ez
|
dugu
guk auzia erabakiko. Gainera, gauzak ez dira zuri edo beltz izaten, eta halako gaietan gutxiago.
|
|
|
Batzuk latin edo erromantzetikoak izan daitezke, baina hala ere ipini egin ditugu, deigarriak baitira bat etortzeak. Ezin
|
dugu
gure harridura ezkutatu Aspidatzu, Biasterria, Meskiriz, Urrosolo, Totoriga„. bezalakoak ikustean, EHko berdinak edo ia ia, eta esanahi ilunekoak guretzat.
|
|
|
Iraganetik zintzilikatzen
|
dugu
gure ezina batzuetan.
|
|
|
" doinu hori asmatuta dago, kanta ezazu doinu berri batean". " Guk ez ditugu doinuak inprobisatzen", erantzun nion," egindako doinuetan kantatzen
|
dugu
guk". Hark, berriro," saia zaitez, aterako zaizu beste doinu bat".
|
|
|
Azken azalpentxo bat inor haserretu ez dadin: bertsoak rock munduan egindako ibilbidea aztertzerakoan, Gu ta Gutarrak taldearekin itxi
|
dugu
gure begirada. Jabetzen gara proiektu bat baino gehiago geratu dela orrialdeotatik kanpora, baina bertsolariak (erdi) rockero bihurtuta, hor amaitzen da gure ustez liburu honetan kontatzen dugun historiaren parte bat.
|
|
|
Uste dugun baino gehiagoko gai
|
dugu
gure barnetan, bertzenaz, nola iraun bertze herrialde guziek baino mende gehiago?
|
|
|
400 mila milioi izar dituen hiru besoko galaxia arrunt bat gehiago da Esne Bidea. Bere barnean egonik, zeruari so gaudenean lerro itxuran (bidea) ikusten
|
dugu
gure gainetik. Galaxiatik landa ateratzea posible bagenu, espiral motako irudia duela ikusiko genuke.
|
|
2018
|
|
|
Fenelon en liburua itzultzen ahalegindu zen Duvoisin kapitaina. Ataza horretan ikusi
|
dugu
gure idazlea, eta jakin dugu euskara aberastu baten beharrean aurkitu zuela bere burua, eta, orobat, euskara aberasten borrokatu eta higatu zela: euskara aberastu bat, etorki anitzetako ekaiez osotua.
|
|
|
Hatsa elkarteko arima eta Hatsaren Poesiaren bildumaren zuzendari eta argitaratzaile den Auxtin Zamora Senpereko poeta eta berriki ohorezko euskaltzain izendatu dutena Iruñeko ekitaldian egon zen, Iruñeko eta Nafarroako poeta euskaldunen mezenas eta bultzatzaile den neurrian. Korrok desagertu zenetik aldizkari literariorik ez dago Nafarroan, eta Lapurdin argitaratzen duen urtekari poetikoan olerkariok babesa aurkitzen
|
dugu
gure lanak argitaratzeko: Fertxu Izkierdo, Hasier Larretxea, Josetxo Azkona, Mikel Taberna, Josu Jimenez Maia, ni neroni, ohikoak gara bertan.
|
|
|
Suspertze Saila, Sustapen Saila, Bizkortze Saila, Aldeko Saila. Halaxe eginen
|
dugu
guk ere. Erakunde honi buruz Ikus:
|
|
|
1. Taulan ageri diren atalak biltzen ditu lan honetan erabilitako errepresio kategoriatan eta azpikategoriatan antolatutako sailkapenak. Ikusirik une honetan bizi dugun ezagutza maila, errepresio frankista ikertzeko xedean orain arte erabilitako tipologia anitza eguneratzen duen errepresioaren tipologia bat landu
|
dugu
guk. Bertan azpimarratu egiten ditugu errepresioaren hamaika aurpegiak, bereizi egiten ditugu errepresio laboralarekin eta errepresio ekonomikoarekin zerikusia duten kontuak, bereizi egiten ditugu genero irizpideetan oinarritutakoak, eta kultura zein hizkuntzaren esparrukoak.
|
|
|
Frantziaz aritzeko, ukatzen dugu euskaldunek sortu eta garatu zuten erresuma bakarra, Nafarroakoa, indarrean dagoela; edo onartzen
|
dugu
gure egoera menderatua. Hori erranik, ez ote litzateke erdiragarriagoa honela idaztea?:
|
|
|
—Pena da bihar lanera joan behar duzula. Hurrengo batean, haserretu zaitezte igande gauean, eta astelehen goiza izango
|
dugu
guretzat.
|
|
|
Egunerokotasunean ez
|
dugu
gure gomuten ganbara gordean galtzeko gogorik.
|
|
|
Irakaskuntzaren profesionalak eta ikasleak ahaldundu daitezela, eta ez diezaiotela utz inori haien gainean ezartzen porrotaren zama. Baditugu geure tradizioa, ohiturak eta hizkuntza, eta jakin
|
dugu
guk ere modernitatean sartzen, hipermodermtateak irentsi gaitzan baino lehen. Baditugu ere ikastekoak ugari, eta sarean eta lankidetzan aritu gara aurrerantzean.
|
|
|
Maileguak zientoka aurki daitezke, eta suomieraren doinua ematen zaie auzoko hizkuntzetatik hartutako hitz horiei, aldaera fonetiko bat ezarriz. Esate baterako, hitzaren hasierako kontsonanteak erori egiten dira, hitza bi kontsonanterekin hasten bada; antzera egiten
|
dugu
guk" errez" hasten diren hitzekin," e" bokala gaineratzen dugunean hitzaren hasieran.
|
|
|
Jarraitu behar dugu kanpoan ala barruan eta halako sinplifikazio abstraktuetan? Zer esan behar
|
dugu
gure herrian eta borroka luzeen ondorioz sortu diren anomaliei buruz. Zehatzago ere:
|
|
|
Ikuspegi progresistatik, umore beltza ematen du. Pentsatzen
|
dugu
gu libre gaudela eta preso batzuk preso daudela oraindik.
|
|
2019
|
|
|
—Normala da alde egitea. Ez
|
dugu
gurekin jokatzera gonbidatu esan zien lehengo mutilak bere ekipokoei, itxuraz serioski.
|
|
|
Bigarrenik, onartzen badugu garapen kapitalista nahitaezkoa izan dela —ez esatearren beharrezkoa edo desiragarria historiaren edozein unetan, iraganekoan zein gaur egunekoan—, jendeak garapen kapitalista horri aurre egiteko egindako borrokez bestaldean kokatzen
|
dugu
gure burua. Baina, esan ote dezakegu heretikoak, anabaptistak, 69 hondeatzaileak, 70 ihesean zebiltzan esklabo beltzak eta beren herri lurren hesitzeari aurre egin zieten erreboltari guztiak, edo berdintasunean oinarritutako gizarte ordena bat eraikitzeko borrokatu zirenak —idatziz beren banderetan, Thomas Muntzer ek bezala, Omnia sunt communia [Gauza guztiak komunak dira] —, esan ote dezakegu horiek guztiak historiaren alde okerrean zeudela giza askapenaren ikuspuntutik begiratuta?
|
|
|
Gau ederra izan da izerditan blai moto batean itzultzen naiz etxera banana bat jaten dut semaforoa gorria dagoenean berriki asfaltatutako errepide bat zeharkatzen
|
dugu
gure arrastoa betikotzen nire gaua lurrean harrapatuta egongo da betirako gure gaueko bidaia errepidearen beste orbain bat besterik ez da.
|
|
|
Mariliak, Aurora eta Patrizio elkarren ondoan ikusi zitueneko, esan zion Kepari aparte batean: zure lagunak Aurora tinkatzen du, horrela esaten
|
dugu
guk txiletarrok, hau da, Aurorari izugarri gustatzen zaio zure laguna. Aurorak hauxe esan zien Patriziori eta Kepari:
|
|
|
21 urte horietan isilune nagusia dugu eta ez da sinestekoa Juan Mari Lekuona epe luze horretan bertsorik idatzi gabe izan zela. Guk, baina, ez ditugu ezagutzen eta ezagutzen dugun sorkuntza munduan kokatu
|
dugu
gure argitalpen hau.
|
|
|
Guk poema argitaragabea eman genuen ezagutzera, Ibaiak basamortuan (EHU Argitalpen Zerbitzua, 2008), ondoren Clara Janes poetaren Enblemak itzulpen lan ezezaguna (EIZIE, 2010), eta bertso kanta argitalpen honekin ematen
|
dugu
gure lana bukatutzat.
|
|
|
Garbi dago, dena dela, bertsoak direla eskuizkribu horretatik argitaratu gabe geratu zirenak. Eta beste kanta eta poematxo batzuk argitaratuko baditugu ere, bertsoetan jarriko
|
dugu
gure arreta bereziki.
|
|
|
Azalpen horretan erraz ikusten ahal
|
dugu
gure burua horrelako egoera batean sarturik: eskua gure aldera astinduz, lagunari etorri!
|
|
|
" Etor beza" bezalako esaldien kota 21 geruzan jarri
|
dugu
gure azalpena azpimarratzeko: b hizkia ez da inoiz inolako pertsona izenordain baten markarik izan eta, gainera, bhizkia eramaten duten adizkiak oso berriak dira.
|
|
|
Horregatik, baldintza kota nora joaten zaigun ikusteko Etxepareren testigantzan jarri
|
dugu
gure posizioa; hori bai, ahaztu gabe XIII. mendean ba hizkiaren erabilera egiaztatuta daukagula. XIII. mendea baino lehenago jarri behar dugu> kota eta Etxepareren garaian Baldintzazkoa erabat garatuta zegoela onartu behar dugu.
|
|
|
bi esaldi, menderagailu batez uztarturik daudelako ezinezkoa da holakoak hondoko geruzetan aurkitzea. Baina, jada ezaguna
|
dugu
gure gramatikarien sailkapena: baldintza errealak eta alegiazko baldintzak; eta akats handia litzateke gure bazterketetan hori kontuan ez izatea.
|
|
|
Baina, Aro Modernoaren hasieran, Leizarragaren itzulpenetan hizki hau maiz agertzen zaigu; erabat barneratua ikusten
|
dugu
gure klasikoen lanetan:
|
|
|
Lehenengo zatiketa horren ondorioz kronologikoki sailkatuta izanen
|
dugu
gure inperatiboa: sasi aginduak, modernoagoak direnak; eta benetako aginduak, zaharrenak direnak.
|
|
|
Kapitulu honetan ikusiko
|
dugu
gure hizkuntzan baldintzazko esaldiak azaldu baino lehen, oinarriak, izan, bazirela eta agertu zirenetik gure mendera arte, beharrak akuilu, gure arbasoek, mailaz maila, emeki emeki, mota guztietako baldintzazko esaldiak osatu zituztela, bai indikatibozko adizkiak erabiliz, bai subjuntibozkoak.
|
|
|
Bahizkidun baldintza esaldia, euskararen historian. Non kokatu behar
|
dugu
gure lehenengo bazterketa. Gure emaitzak giza historian kokatzeko ez dugu ahaztu behar" Onbaçendu" baldintza esaldia 1284 urtean dokumentatua dagoela.
|
|
|
Baldintza esaldiak euskararen historian noizkoak diren aritzean, konturatu gara bada eta badu, baita balitz eta balu ere mugarri ezin hobeak direla behar ditugun kotak erabiltzeko. Horregatik, euskararen historian ibiltzeko, ba hizkiari esker, adizkiarekin eskuratu
|
dugu
gure lehenengo kota; eta gero, alegiazko esaldietan sartu eta balitz> adizkiarekin, bigarrena.
|
|
|
Horregatik, Etxepareren mendean jarri
|
dugu
gure lehenengo mugarria, Linguae Vasconum Primitiae liburua argitaratu zen urtean.
|
|
|
Hitzak sortu eta erabili ahala, beren funtzioa asmatu ahala, esaldi desberdinak gauzatzea lortu zuten. Eskema honetan, beraz, ikusten ahal
|
dugu
gure historiako norabidea, hasiera ezezagun batetik gure menderaino eramaten gaituena.
|
|
|
Bueno, azkenian egun batzuk pastu ta gero lortu
|
dugu
gure ordenagailua internetera konektatzea! Egia erran ez dugu sobera denborik izan saiatzeko.
|