|
2006
|
|
|
Horrela adin talde bakoitzari dagokion are gehiago, egoera okertzen denean gure errua dela esaten digute eta" etxeko ohizko hizkuntzaren (euskara) erabilera tasa beha daiteke. Honek ez du adierazten hiztun jakin batek zenbatetan egiten
|
duen
euskaraz, baizik eta adin taldekoen artean ehuneko zenbatek aitortzen duen euskaraz egiten duela. Dena den, lehen bezala honetan ere euskaldungoa bitan bana daiteke.
|
|
|
Horrela adin talde bakoitzari dagokion are gehiago, egoera okertzen denean gure errua dela esaten digute eta" etxeko ohizko hizkuntzaren (euskara) erabilera tasa beha daiteke. Honek ez du adierazten hiztun jakin batek zenbatetan egiten duen euskaraz, baizik eta adin taldekoen artean ehuneko zenbatek aitortzen
|
duen
euskaraz egiten duela. Dena den, lehen bezala honetan ere euskaldungoa bitan bana daiteke.
|
|
2007
|
|
|
Inkesta bidez, berrikitan, honako hau galdetu izan zaie irakasleei: ea berekin ikasten hasten direnetarik zenbatek bukatzen
|
duen
euskara ikasiz, hizketan alegia. Irakasle mordo handi batek, hasiberriak direlako edo, ez du erantzuten.
|
|
|
Dena dela, bada gauza bat datuok interpretatzeko orduan garbi eduki beharra dagoena: kaleko elkarrizketetan euskararen erabilera zenbatekoa den neurtzen du Euskararen Erabileraren Kale Neurketak, eta ez zenbat euskaldunek hitz egiten
|
duen
euskaraz kalean.
|
|
|
Bi talde horien arteko norabide desberdinak nola esplikatu ez dakit. Belaunaldi horren zati bat ausartago litzateke eta eskolan ikasi
|
duen
euskara eskolatik kanpo erabili lukeela, euskara nortasun eta ezberdintasun ikurtzat hartuz, gazteagoek nahikari hori ez luketelarik oraino. Haurren eta gazteen kale erabilerak ber norabidea hartuko balu, heldu eta adineko taldeen erabileraren etengabeko jaitsiera ohartuz, irakaskuntzaren eragin zuzena litzaketeela erratea errazago litzateke.
|
|
2008
|
|
|
INTERNETen inguruko azterketa egin, lanak proposatzeko: . eus domeinua, euskararen erabilera ebaluatu (zenbat web gune euskaraz, euskal blogosfera, zenbat jendek nabigatzen
|
duen
euskaraz...), Interneteko euskarazko tresnak (garatzen dituzten taldeak, produktuak...), euskarazko edukiak sarean, gazteentzako ekimenak...
|
|
|
Horrelakoekin erabiltzaileak erraz kontsulta dezake hitz bat hiztegi batean, nahikoa da kontsultatu nahi den hitzaren gainean klikatzea bere informazioa pantailan ikusteko leiho dinamiko baten bitartez. Noski, morfologia aberatsa
|
duen
euskara bezalako hizkuntza baterako kontsulta askoz erosoagoa da lematizazio automatikoa egiten bada, bestela atzizkiren bat duen hitz bat bilatzerakoan ez zen ezer aurkituko. Lematizazioa espainieraz ere lagungarria izaten da; hori ikus daiteke ondoko irudian, esate baterako, erabiltzaileak cupiéramos hitza aztertu nahi duela.
|
|
|
Honek zera esan nahi du: edozein izanda ere bakoitzak
|
duen
euskararen ezagutza eta erabilera maila eta desberdinak izan arren famili testuingurua edota inguru linguistikoa, euskararen existentzia, bere baitan dakarren unibertso kulturalaren eta sozialaren gaineko irudi positiboa eskainiko duen telebista egiBaina kanal bien arteko bereizketa linguistikoa eginda, kanal bakoitza populazioaren zati bati zuzentzeko joera nabarmendu zen.
|
|
|
Hizkuntz eskakizuna kreditatzeko bi modu egon daitezke: bata agiria, hizkuntza eskola ofizialeko gaitasun agiria edo baliokidea, —honek balioko luke 1, 2 eta 3 hizkuntz eskakizunak kreditatzeko—; edo, hori ezean, hizkuntz eskakizuna egiaztatuko
|
duen
euskarazko proba egin da.
|
|
2009
|
|
|
Era honetan beraz, astean hiru ordutan zehar, euskaraz irakastea baimentzen da (Ipar Euskal Herriko ikaslegoaren %11ak egiten duena), baita hezkuntza elebiduna jasotzea ere, gurasoek hala eskatuz gero (%11). Irakaskuntza publikotik at, Seaskak burutzen
|
duen
euskarazko irakaskuntza topa dezakegu (%5). Irakaskuntza hori ordea, ofizialki pribatuak diren eskoletan gauzatzen da.
|
|
|
Pegenauteren azken hilabetea zen. Jendearen arabera eta, momentuz bederen, Nafarroak izan
|
duen
euskararen arduradun txarrena. 18 hilabete pasa dira Euskarabidea sortu zenetik eta, oraingoz, I ren aburuz, bertako agintariek Pegenauteren garaian onetsitako legediaren menpean jarraitzen dute; aurrekontuak ederki murriztuta, gainera.
|
|
|
Gurasoetako batek euskaraz hitz egiten duen ikasleen kasuan, nortasunarekin lotzen dute sarriago euskara ikasteko motibazioa. " A" ereduan, hizkuntza inposaketa bidez ikasteko arrazoia nabarmentzen da;" D" eta" B" ereduetan, berriz, gaztelaniaren inposaketak ekarri
|
duen
euskararen galera eta horrek eragiten duen erru sentimendua nabarmentzen dira. " A" ereduko ikasleek idatzitako kontakizunetan sarritan aipatzen da porrotaren bizipena euskara ikasteko prozesuan.
|
|
|
" A" ereduan, hizkuntza inposaketa bidez ikasteko arrazoia nabarmentzen da;" D" eta" B" ereduetan, berriz, gaztelaniaren inposaketak ekarri
|
duen
euskararen galera eta horrek eragiten duen errusentimendua nabarmentzen dira.
|
|
2010
|
|
|
komunikazio teorietatik euskararen beharrizanetara edo efektu, harreman, eragile eta eragin dauden. azkenik, azalpen teorikoekin tartekatuta, kontzeptualizazio eta eskema horiek baliatuko ditugu, hurrengo xedera heltzeko: iritzi publikoak
|
duen
euskararen hautematea eta irudikapena aldarazteko eta aldekoagoa bihurtzeko zabaltzen diren bide batzuk proposatzea.
|
|
|
...k euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren. kontuak bestelakoak izan dira, ordea, azken ia hogeita hamar urteotan. zorionez, gaur egun, euskararen bizi indarraren adierazleak ez datoz bat hilzorian dauden hizkuntzenekin, ezta gutxiagorik ere. esate baterako, munduan ezagutzen diren lege babes gorenetakoa du euskarak euskal autonomia erkidegoan —biztanleria gehien
|
duen
euskararen lurraldean—, nahiz eta arrunt apalagoa duen nafarroan, eta hutsala gaurdaino iparraldean. halaber, euskararen ezagutzaren adierazleak arrunt hazi dira urteotan, eta erabilerarenak ere hazi dira, guztiok dakigunez. orobat, estimu handitan dute herritarrek euskara. nola ulertu, bestela, milaka guraso erdaldun elebakarrek euskarazko irakaskuntzaren aukera hautatu izana beren seme ala... arazoak arazo, hilzorian dauden hizkuntzen egoerarekin ez du zerikusirik euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren.
|
|
|
Sakoneko aldaketa baten aitzinean gaude, populazioaren piramidea irauli egin da zeharo: ...orkizunerako. izan ere, elebidunak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla. egoera berri hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango
|
duen
euskararen erabileran. eta hau ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko joera gorantz doa etengabe. baina elebitasuna ez da homogeneoa —euskal gizarteak dituen ezaugarriak izanda, eginahalak eginda ere, ezin bestela izan—:... elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda:
|
|
2012
|
|
|
Aurreko irudietan dakusagunez, ikasleen %64 etxetik euskalduna da, d ereduan murgilduta dabil eta gelako kideekin aritzeko euskara eta erdaraz baliatzen da. Mintzagramak ematen ditu gelako euskara eta erdararen erabilera indize orokorrak eta nork nor aukeratzen
|
duen
euskaraz edo erdaraz egiteko.
|
|
2013
|
|
|
Nago euskararen etorkizunerako ere baliagarria dela irudia, positiboan hartuta: " Noiz arte iraungo
|
duen
euskarak. Geuk nahi dugun arte" —bide batez esan dezagun Unamunok iragarri baino denbora luzeagoan eutsi diogula euskarari—.
|
|
|
" Noiz arte iraungo
|
duen
euskarak. Geuk nahi dugun arte".
|
|
|
Ikasle eta gazte askoren hizkuntza erabileraren bilakaera ezagutu duten hezkuntzako adituek zera iradokitzen dute: motiborik bada pentsatzeko, 13 urteko gazte askok euren artean
|
duen
euskarazko erabileramaila horrek gora egingo duela adinean gora egin ahala. Beren nortasuna eraikitzeko eta gizartera egokitzeko bidean gazteen jarduerak beren hizkuntza erabileran duen isla legoke hipotesi honen atzean.
|
|
|
Hiru herrietan, euskaraz hitz egiten ez duen pertsona bati galdetu zaio zer pentsatzen
|
duen
euskara batuari buruz. Pertsona hauek, nahiz eta euskaraz hitz egiten ez jakin, hizkuntzari buruz informazio pixka bat jakin behar izan dute.
|
|
2014
|
|
|
Gazteok gara protagonista, baina euskara haur, heldu eta adindurik ez
|
duen
euskara gazterik ba al da. Bakoitzak darama bere txapela.
|
|
2015
|
|
|
" ‘Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den’: Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak". Bederatzi laguni eginiko sakoneko elkarrizketetan oinarrituriko ikerketa kualitatiboaren emaitza dakar egileak.
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio mantentzea garrantzitsua dela esan zuen, katalanek katalana eta galiziarrek galiziera duten moduan. Baina euskararen handicap gisa, erdara munduko lehen hizkuntza omen da, euskara lanpostuetarako eskatzen da prestakuntza hobeste beharrean eta jendeak oraindik ere politikarekin lotzen du.
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Esan liteke euskararen transmisioa %50ean mantendu dela gure elkarrizketatuen artean, nahiz eta oso familia euskaldunak egon tartean, Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak eta hizkuntza galtzeko zorian egon beste hainbatetan. Batzuk euskararen irakaskuntzan engaiatu dira eta ohartzen dira euskara belarritik ikasten dutela askok eta etorkinek prestutasun handiagoa dutela euskaraz ikasteko, hemengoekin alderatuz gero.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Gure elkarrizketatu guztiek oso pasarte ezberdinak bizi izan dituzte euskararen inguruan, beraz, ezin genezake baieztapen borobilik egin, Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak baina euskara, garai horietan, eta gehiago edo gutxiago, jazarri, galdu, ahaztu eta hala nola mantendu zen, behintzat Gasteizen. Batzuen kasuan, gainera, hasieran aipatu den" hizkuntza anomia" kasuak gertatu izan dira.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio etortzen direnen arteko aldea oso txikia baita. Estatu barruko bizileku aldaketak, ondoko probintzietan gertatzen direnak batez ere, lanaren eraginez izaten dira sarri eta ez dira behin betiko izaten (Bikuña, 2011).
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak eta material berezien (bideoa eta magnetofoia) erabilerek baliotasun zientifikoa eman diote (Vansina, 1985). Horretaz gain, laginarekiko errespetua, aipuen fidagarritasuna eta beste metodo batzuen erabilera ere ez da baztertu behar (Charlton, Myers eta Sharpless, 2007), lortutako materiala osatze aldera.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak bertan egin ziren; bakarra Gasteizko Adinekoentzako Zentro Soziokultural batean eta beste bat parke batean.
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak aldean, euskaldunak Espainiatik etorritakoekin oso exigenteak izan direla esan zuen: " Giputxiei buruz pentsatzen zuten, como que ven� amos a conquistar el mundo".
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio erdaldunaren mehatxupean(" Si a estos hijos, no les enseñas a hablar euskera, te quito, y me voy a vivir a Miñano con ellos..."), euskaraz egiten du etxean. Orokorrean, urte batzuen buruan familia hau euskaldundu egin da.
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak eraman zituela Arabara lanera. Beraientzako, hala ere, ez zen ahalegin handia izan, natural ikusten baitzuten egindako lana.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Elkarrizketatuei euskararekin lotutako pasarteen inguruan egin zaizkie galderak, eta horri gaztelerazko" suceso vital" deritzo, hots, gizabanakoaren bizitzan gertatzen den egoera edo momentu garrantzitsuak, gerora pertsona horren aldaketa ebolutiboan eragina izango duena (Salvador, Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak s.d.). Euskal hiztun bati, esaterako, hizkuntzarekin lotutako gertakari batek, hamaika arrazoi tarteko, bere ikuspuntua eta jokabidea aldarazi diezaioke, eta zer esanik ez, bere hizkuntzarekiko (euskara) edo beste hizkuntzekiko (erdarak) jarrerak.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak etorri ziren eta 2.574 pertsona joan, gehienak beraien herrietara itzultzeko. Immigrazioaren fenomenoa hiriaren parte bilakatu zen eta Espainia osoan lanerako aukera bat bilatzeko erreferentzia bihurtu zen, jendea erruz erakarriz," deiaren efektuaz" baliatuz.
|
|
|
" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio herrietakoak, nekazaritza lana utzi nahi zutenak eta ikasleak ziren, gehienbat. Kualitatiboki garrantzia handia izan zuten, eta kuantitatiboki, urtez urte nabarmen murritzagoa
|
|
|
Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak
|
|
|
An" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan
|
duen
euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak – Beñat Garaio dereñoa ere erdalduna zen herrian, baina euskaraz egiteko saiakerak egiten zituen.
|
|
2016
|
|
|
norbanakoaren ezaugarriak, harreman sareak eta gizarte egitura. Haren iritziz, gaitasunaren kasuan, gaitasun erlatiboa da garrantzitsuena, alegia, pertsona elebidunak beste hizkuntzetan bezain ondo edo hobeto egiten ote
|
duen
euskaraz (2004: 2).
|
|
2017
|
|
|
10). hiztun berrien gaia interpretatzeko orientabide berri eta kitzikagarria eskaintzen digu ikuspegi honek: zer emozio sortzen
|
duen
euskarak haiengan, zer sentitzen duten bertze batzuekin euskaraz eginda, eta abar.
|
|
|
...ileak kontratatzen ditu, edota prestatzen ditu. berezko hizkuntza ezagutzen duten langileak kontratatzearen arrazoia da, beraz, berezko hizkuntzan zerbitzua emateko derrigortasuna, bai hizkuntza hori ezagutzea derrigorrezkoa den lanpostuen kasuan, bai meritu gisa bakarrik baloratzen den lanpostuen kasuan ere. hori da, hain zuzen ere, egitasmo honen bigarren ondorio nagusia; alegia, legeak ezartzen
|
duen
euskara maila egiaztatuta duten langileak behartuta daude herritarrei euskarazko zerbitzua ematera herritarrek horrela eskatzen dutenean; derrigortasun data igarota duten lanpostuetan egonik, zein derrigortasundatarik ez duten lanpostuetan egonik ere. beraz, egitasmoaren bigarren hipotesia egia da. laneko hizkuntzari dagokionean, berriz, indar orekak korapilatu egiten dira eta faktore berriak age...
|
|
|
hizkuntza gaitasuna, transmisioa, hizkuntzaren erabilera, eta euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarrerak. inkesta Soziolinguistikoaren ikergaiak, aurrekoarekin alderatuta, esparru zabalagoa hartzen du: lehenik, hizkuntza gaitasuna neurtzen du, hau da, euskararen ezagutza maila; bigarrenik, transmisioa, hots, zenbatekoa den belaunez belauneko euskararen transmisio maila; hirugarrenik, hizkuntzaren erabilera, alegia, jendeak, solaskide eta eremuaren arabera, zenbat erabiltzen
|
duen
euskara (baita gaztelania eta beste hizkuntzak ere); eta, laugarrenik, euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarrerak, hau da, biztanleriaren zenbatekoa dagoen euskara sustatzearen alde ala kontra. horiek guztiak neurtzeko metodologia kuantitatiboa erabiltzen da eta, izenak dioen bezala, datu bilketa inkesta teknikaren bidez egiten da. hortaz, inkesta Soziolinguistikoaren analisi unitatea norb... hizkuntza erabilera eremuz eremu neurtzen da (etxea, lagunartea...) eta eremu bakoitzean solaskideen arabera (senar emazte, seme alaba...). gainera, horiez gain, Ikerketaren helburu nagusia da Hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen hizkuntzaerabilera osoa, hau da, ahozkoa zein idatzizkoa, ekoizlea zein hartzailea, zenbatekoa den neurtzea.
|
|
2018
|
|
|
Artikulu honetan, estandar klinikoen euskaratze automatikorako garatu dugun algoritmoa eta tresnak aurkeztu ditugu. Termino neoklasikoak euskaratzeko NeoTerm deituriko sistema sortu dugu, zeinak ingelesezko termino neoklasikoak abiapuntu izanik, horien morfologia baliatzen
|
duen
euskarazko ordainak sortzeko. Aurrizki eta atzizkien konposaketan oinarritzeaz gain, transliteraziorako modulu bat ere garatu dugu, NeoTermen eragina areagotuz.
|
|
|
Dena den, bestelako faktore asko egon daitezke herritarren hizkuntza hautuan eragingo dutenak: batetik, herritarrari berari dagozkionak, hala nola, herritarrak
|
duen
euskara maila, euskara erabiltzeko ohitura, euskararekiko jarrera, zerbitzu horretan aurretik izandako esperientziak, egin beharreko izapideari ematen dion garrantzia, izapidea euskaraz egin nahi izateagatik penalizazioren bat jasotzeko beldurra...; baina bestetik ere erakundearen jardunari dagozkionak, hala nola, langilegoaren euskara maila, edo erakundearen irudia bera: erakundearen kanpo komunikazioan hizkuntzari ematen zaion trataera, langilegoaren adina (zenbat eta gazteagoak izan, euskaldunak izateko probabilitate handiagoa dago)," Euskaraz badakigu" moduko kartelak, eta abar.
|
|
2019
|
|
|
Ikusi egin da, errealitate sozial eta teknologiko berrien testuinguruan, gaurko belaunaldia aurrekoa bezain emankorra den eta legatua aurrera eramateko gai den edota horretarako interesik duen. diktaduraren bukaerako belaunaldi ezin prestatuago, langile, partez militantziaz eta afizioz, dohainik haien denbora librean, eta partez ofizioz, euskarari dedikatua jubilatzen hasia da. ofizioz behintzat jubilatzeko garaia heldu zaie, 80ko hamarkadatik hona 40 urte igaro baitira. Belaunaldi berriak diktadura zer izan zen, euskararen orduko egoera, estandarizazioaren eta normalizazioaren alorrean zer aurrerapena egin den, eta nola, ez daki; lehen eskutik ez du ezagutu. garai hauek bizi izandako askok ere, partez, ahaztuta dituzte eman diren aurrera pausoak eta zer nolako bidea egin
|
duen
euskarak 80ko hamarkadatik hona, zenbait alorretan behintzat, bereziki estatus, eskuratzeeta corpusplangintzei lotutako alorretan. memoria sozio historiko oso partziala dugun bezala, gure memoria soziolinguistiko historikoa ere aski mugatua izaten da. akatsak ez errepikatzeko, akatsetatik ikasteko, egindako aurrera pauso baikorretatik ikasteko eta norbere burua ezagutzeko eta munduan kokatzeko mu... ondorioak ateratzea ekintzara pasatzeko ezinbesteko aurre pausoa da).
|
|
2020
|
|
|
Azkenik, udalak bultzatzen
|
duen
Euskararen Elkargunean gabezia bat azpimarratu du. Bere ustez euskalgintzaren udal foroetan zenbait esparrutako eragileak falta dira, eta gainerako elkarguneetan jadanik ematen den sektoreartekotasunaren beharra mahaigaineratu du:
|
|
2021
|
|
|
Agertoki berri horrek ekimen berriak asmatzera eta sortzera behartzen gaitu. Gure kasuan irakasleen prestakuntzan jarri nahi izan dugu indarra, irakaslea delako ikasleak aurrez aurre
|
duen
euskararen erabilerarako eredu garrantzizkoenetakoa, bai euskara lehen hizkuntza denean, baita bigarren hizkuntza denean ere, are gehiago bigarren kasu horretan; eredu horren bidez lagunduko dio ikasleari erabilera egokiak bereganatzen, eta ezagutzak eta askotariko mundu kontzeptualak eskuratzen.
|
|
2022
|
|
|
– Osasun zentroak eskaintzen
|
duen
euskarazko zerbitzuarekiko gogobetetze maila
|
|
|
Euskarazko zerbitzuaren gogobetetze mailari dagokionez, gehienak gustura daude beren osasun zentroak eskaintzen
|
duen
euskara zerbitzuarekin, baina gustura egon arren,% 42ak hobetu daitekeela uste du.
|
|
|
Azalpenak ematerakoan, %70ek euskaraz hobeto moldatzen dela erantzun du eta osasun arretaren kalitatean berau euskaraz jasotzeak duen garrantzia 1etik 5rako eskala batean, batezbesteko 4,64an kokatu dute, garrantzia oso handia emanez, beraz. Euskarazko zerbitzuaren gogobetetze mailari dagokionez, gehienak gustura daude beren osasun zentroak eskaintzen
|
duen
euskara zerbitzuarekin, baina gustura egon arren, %42ak hobetu daitekeela uste du.
|
|
|
Ikerlan hau Nafarroako eremu mistoan kokatzen da, non euskara ez den guztiz ofiziala baina legediak aukera ematen
|
duen
euskara sustatzeko, neurri batean bada ere. Horretarako murgilketa eredua tresna garrantzitsua da, etxetik gaztelaniadunak diren haurrak euskaldun daitezen ahalbidetzen baitu (Ortega eta beste, 2013).
|
|
2023
|
|
|
Asko idatzi da eta iritzi asko entzun da gizarte mugimenduen (eta tartean euskalgintzaren zein euskara elkarteen mugimenduaren) profesionalizazioari buruz. Baina herriz herri euskara elkarteen errealitatea ezagutzeko aukera izan dugunok badakigu beti egon dela (eta oraindik ere badagoela) boluntario eta militanteekin soilik funtzionatzen
|
duen
euskara elkarte kopuru handi bat. Gaur egun euskara elkarteen ia erdiak ez dauka langile profesionalik.
|