|
2002
|
|
|
Honenbeste ia euskaldun ditugula? Egia ote da jende gehiagok irakurtzen
|
duela
euskaraz orain lehenago baino. Egia hainbeste gazte ari direla ikasketak egiten?
|
|
|
horregatik hitz egiten ote du Koldo Zuazok" Marteko" euskaraz? Ez, beste planeta batekoak direnak alde batera utzirik, horiek beren burutazioak planeta hartaz egin behar baitituzte nik ez dakidanez ongi zein den, uste dut sen ona duen edonork onartuko
|
duela
euskarak lehen baino anitzez ere presentzia handiagoa duela gure artean.
|
|
2003
|
|
|
Iruditzen zait gure gizarteak atzera egin
|
duela
euskararen aintzatespen sentikorrean. Aintzatespen sentikor mugatua  besterik ez dut antzematen sektore askotan.
|
|
2008
|
|
|
[Jainkoaren pare II.] Artista belarrimotz euskalgabe bati aditua: berak ez
|
duela
euskaraz egiten, baina bere obrak bai. Jainkoa ere ezin ikusizkoa zen, baina ikusteko modukoak egin zituen bere umeak eta sorkariak; euskaljainko mutuak, orobat, euskal hiztunak egiten ditu bere sorkariak.
|
|
2009
|
|
|
Inork okerreko interpretaziorik egin ez dezan, komeni da hemen esatea, nolanahi ere, nahitaezkoa dutela hizkuntza bizikidetzak eta hizkuntza pluraltasunak hizkuntza politika publiko bat, nahitaezkoak dituela euskarak herri aginteen eskutik bere aldeko politika aktibo eta sustatzaileak, nahitaezkoa
|
duela
euskarak bere biziberritze prozesua sendotzeko herri aginteen aitzindaritza, eta ezinbestekoa dela euskara indarberritzeko prozesuan herri aginteek ahaleginari geldialdirik gabe eustea, ahalegin hori etengabe eguneratzea eta, ahal bada, areagotzea.
|
|
|
Gure artean batez ere Mikel Zalbide izan da ohartarazi duena diglosiak euskararen biziraupen eta indarberritze ekinbiderako duen balioaz. Aitormena merezi duen erantzukizuna erakutsi du Zalbidek, politikoki zuzena ez den proposamena egin eta arrazoitzeko ausardia izan duelako, eta asmatu du argi asko azaltzen izaki bizidunek airea dugun bezain hil edo bizikoa
|
duela
euskarak diglosia egonkor eta aurreratu bat beharrezko (noski, edonolakoa), biziraungo badu eta indarberrituko bada. Diglosia mota horrek berekin darama euskara erabilera hizkuntza nagusi duten guneen beharra [31].
|
|
|
Nola liteke, euskara ere ofiziala den lurraldean, inposiziotzat hartzea kontsumorako produktuei eta zerbitzuei buruzko oinarrizko jakingarrien gaineko informazio idatzia euskaraz eta gaztelaniaz emateko obligazioa ezartzea zenbait enpresa eta establezimenduri, eta, aldiz, erabat normaltzat jotzea Espainian merkaturatzen diren kontsumorako produktuen etiketa eta oinarrizko informazioa gaztelaniaz emateko obligazio legala ezartzea enpresa guztiei? Demagun Euskadiko herritarren %90ek primeran ulertzen
|
duela
euskaraz: zilegitzat onartuko ote litzateke, euskara ere ofiziala den lurraldean, euskara ofiziala denez gero, aireportu eta tren geltokietako seinaleztapena, hegazkinetako eta trenetako megafonia bidezko oharrak, telefonia enpresen komunikazioak, saltoki handietako formularioak eta abar, denak edo gehienak euskaraz besterik ez eskaintzea, nahiz eta hizkuntza ofiziala izan euskara eta jende gehienak ulertu?
|
|
|
Aipaturiko eskubidea eta betebeharra bi biak daude 1982an finkaturiko Hitzarmen Politiko eta Sozialaren oinarrian. Horrela, bada, gizarte bizitzan bi hizkuntzen artean gertatzen den desoreka orekatze aldera, onartu behar da hezkuntza sistema elebiduneko irakas hizkuntzen artean, oro har, pisu handiagoa izan behar
|
duela
euskararen erabilerak gaztelaniarenak baino. Okerreko interpretazioa, guztiz okerrekoa, da planteamendu horren oinarrian gaztelania baztertzearen aldeko jarreraren bat ikustea.
|
|
|
Zaila ote da ulertzea hizkuntzen auziak ez duela konponketa justurik, inork bere hizkuntzari uko egin behar badio edo inork bere hizkuntza ez nagusitzat onartu behar badu? Zaila ote da ulertzea esan berri dugunak berdin balio
|
duela
euskararentzat eta gaztelaniarentzat?
|
|
|
Baina abertzaleek eurak ere ispiluari begiratu liokete, euskal abertzaletasun politikoa urrun xamar baitago Kataluniako abertzaleen hizkuntza jokabideetatik, eta makalagoa baita, oro har, euskararen erabilerarekin erakusten duten konpromiso praktikoa, katalan abertzaleek katalanaren erabilerarekin bistaratzen dutena baino. Badugu ustea horrek, egoera soziolinguistiko ezberdinekin ez ezik, zerikusi zuzena
|
duela
euskara soilik norberaren sinbolo politiko bereizle gisa hartzearekin; erabilerari hil edo biziko garrantzia eman beharrean, ia nahikotzat jotzen baitute batzuek euskara ezagutzea eta, abertzale izateagatik, euskara maitatzea. Hil edo bizikoa, ordea, berriro diogu, erabilera da.
|
|
|
Esango genuke, politikagintzaren esparruan, euskal abertzaletasunaren mundutik zenbaitek gehiegitan proiektatu
|
duela
euskara euskal identitatea ulertzeko ikuspegi jakin bati hertsiki lotuta, eta beren burua ez nazionalistatzat izendatzen dutenek gutxienez beste hainbestetan erakutsi dutela beldurra diotela egiazko elebitasunari eta euskararen ezagutza eta erabilera hedatzeari, errezeloz beteta begiratzeraino. Azken hauek uste dute zenbat eta euskara gehiago orduan eta euskal abertzaletasun gehiago izango genukeela gure gizartean.
|
|
|
Bestalde, administrazioari ere begira jarrita, bistan da arrotza zitzaion esparru batean leku bat egitea lortu
|
duela
euskarak. Milaka herri langile gai dira gaur egun euren jardunean euskara erabiltzeko, eta nabarmena da euskarak zerbitzu hizkuntza gisa gero eta presentzia handiagoa eskuratu duela.
|
|
|
Datu horien argitan, bistan da euskara erabiltzeko aukera gutxiago dagoen tokietan pilatzen direla gaur egun elebidunak, duela hogei urte ez bezala. Esan beharrik ez da horrek zuzenean eragiten
|
duela
euskararen erabileran.
|
|
|
Gutxi erabiltzen den hizkuntzan, beraz, zaila da gaitasun linguistikoa handitzea. Ezin ahantzi euskal hiztunak, elebiduna denez gero, hizkuntzaren hautua egin behar
|
duela
euskaraz jardun nahi badu; gaztelania eskura eduki arren, euskara aukeratu egin behar duela. Aukera hori egiterakoan zuzeneko eragina du euskara gaitasun erlatiboak.
|
|
|
Ikusi nahi ez duenak ere ikusi beste erremediorik ez du, beraz, ukatuko badu ere, jada aurreratu duguna: hobera egin
|
duela
euskarak. Hori ukatu nahi duenak du Unescoren txostenaren arabera ukatu, ez behintzat gezurretan ibili gabe.
|
|
|
Autonomia Erkidegoan izan
|
duela
euskarak bilakaerarik positiboena, alde handiarekin gainera bai Nafarroarekiko bai Iparraldearekiko. Horrexegatik da bistakoa, halaber, Euskal Autonomia Erkidegoko hobekuntzari esker pasatu dela" arriskuan" edo" arrisku larrian" egotetik" ahulezian" egotera oro har.
|
|
|
Horra bakean uzten ez gaituen galdera. Gure iritzian, bistan da orain duena baino atxikimendu handiagoa behar
|
duela
euskarak hain indartsua den hizkuntza baten ondoan eta globalizazioaren testuinguruan bizirauteko ez ezik hazten eta indarberritzen jarraitzeko, edo beste hitzekin esanda," behar besteko tokia" aurkitzeko. Atxikimendu handiago hori gogoari lotzen zaio bete betean, eta gogoak erakargarritasunean soilik har dezake indarra, euskararen pisu sozial eta ekonomiko mugatua kontuan harturik.
|
|
|
Hari berari tiraka esango genuke erakargarriagoa eta zabalagoa izan behar
|
duela
euskararen munduak. Ez da justu euskararen mundua euskararen mesedean proiektatu behar dena, euskararen munduak baizik.
|
|
|
Gure Erkidegoaren" nortasunaren erakusgarri nabarmenena eta behinena" ez ezik, herritarrak Euskadiko Erkidegoan erabat integratzeko tresna ere bada euskara, Legeak jasotako definizioaren arabera, eta integrazio erabateko hori euskararen" ezagutzaren eta erabileraren bidez" gauzatzea aurreikusten du. Garrantzitsua da ohartzea" Euskal Herriko herrikide guztien baterapide" izatearen aitorpena egiten
|
duela
euskarari buruz. Oso erraz ulertzekoa da, hain zuzen ere horrexegatik, Euskararen Legeak benetako elebitasun baten aldeko apustua egin eta hartara pixkanaka iristeko neurriak ezartzea.
|
|
2019
|
|
|
ni trabatu egiten naiz, ergatiboaren k hori gehiegitan ahanzten zait, baina musika emozioen esperantoa iruditzen zait. Henri Gavelek dio kantu eder horiek kanta  tzeagatik besterik ez bada ere, merezi
|
duela
euskara ikasteak.
|
|
|
Zein da misterioa? Originaleko repentir hitzak damua esan nahi
|
duela
euskaraz, baina baita dolua ere. Gil Berak zergatik ez zuen damu eman?
|
|
|
Besterik da, ordea, hortik ateratzea itzulpengintza âliteratura oro harâ indartsu egoteak euskararen errealitatea islatzen duela. Horrek esan nahiko luke literaturak indarra
|
duela
euskararen errealitatean eragiteko. Sorkuntzak eta itzulpengintzak hutsaren bezperakoa du halako botererik, eta komeni da garbi esatea ez dezagun errealitatea desitxuratu:
|