|
2001
|
|
|
Beraz, osasunak laguntzen ba, daust, lar luzatu barik burutu nai neuke lan ori". Eta ez
|
du
hitza jango, oker ez banabil, izan zezakeen kritikorik gogorrenak ere ez baitio langile denik ukatu. Hitz dotoreagoz, hobeki esan," prolifikotasuna" aitortu dio4.
|
|
|
Duela zenbait urte, Donostiako El Diario Vascok galdera batzuk egin zizkion zenbait pertsonari, ni ere horien artean nintzelarik, euskararen etorkizunaz. Funtsez, ederki jaso
|
du
hitz bitan nik erantzun nuenaren muina, baina, ordukoak eta oraingoak elkarrekin erkatuaz, bere buruari, eta bere buruaren bitartez Euskal Herri osoari, zerbait galdatu nahi lioke Zaloñak: " Eta or dago guztiz arritzen nauen koxka!
|
|
|
gaztelaniazko elkarren etsai amorratu diren resignación eta desesperaciónek adina adierazten duela berak bakarrik. Budismoaren etsipena resignación izango  da gehienez ere eta gure Peruk, euskalduna izanik, oker aditu
|
du
hitzaren zentzua.
|
|
|
Txillida mundu zabaleko seme dugu. Darabilen hizkuntzak ez
|
du
hitzen premiarik, aditzera eman nahi lukeena ez baitu inongo hitzek emango aditzera. Eta hitzak ezinbestean bereizgarri gertatzen direnez gero, bada, edozeinentzat, judu nahiz jentilentzat, mintza daiteke eta hala mintzatu da, mintzatu ere.
|
|
2002
|
|
|
Nire kezkaz ohartze hutsak erne jartzen du aita, baina ez
|
du
hitzik egiten. Hori bai, eskua estutzen dit.
|
|
2006
|
|
|
Jakin nahiko nuke zeri erreparatzen dion benetan hauetariko bakoitzak. Asierrek oraindik ez
|
du
hitz bat bera ere esan.
|
|
|
Asier. Ez
|
du
hitzik egiten; orain arte ez behintzat. Begiradan ere zer edo zer duela pentsa liteke.
|
|
|
Amak bi musu eman dizkit; aitak, aldiz, bostekoa, baina ez du nire eskua askatzen. Inork ez
|
du
hitzik egiten, dena isiltasunean gertatzen ari da. Aitak oso begirada nekatua du.
|
|
|
Inoiz ez
|
du
hitz bihurtu bizitza osoan sentitu izan duena. Behin ere ez du esan aspaldian noiznahi agertzen zaion pentsamendua.
|
|
|
Bakarrik gaudenean esaten du hori. Aitonaren aurrean ez
|
du
hitzik egiten.
|
|
|
–Baina, zertan ari gara? , batzordeburuak hartu
|
du
hitza berriz ere.
|
|
2008
|
|
|
Idatzi nuen: " Sagranek ia ez
|
du
hitzik egiten, burusoila da, beste planeta batean bizi dela dirudi eta miniaturazko objektu batzuk erabiliz ere jo dezake bateria". Jeffi buruz idatzi nuen Brooklynen jaioa zela eta aitak zapata denda bat zuela New Yorkeko auzo hartan.
|
|
|
Gero eta sarriago egiten
|
du
hitz bere buruarekin, eta gero eta zailagoa gertatzen zaio, ahoa itxita, bere barnerako bakarrik hitz egitea. Bartzelonan, bizikletaz doanean eta semaforo gorri baten aurrean gelditu behar duenean, ez daki nola egin ezpainen mugimendua disimulatzeko.
|
|
|
Eta milaka kilometro tartean, elkarri idatzi dizkioten mezuek inoiz izan ez duten hurbiltasuna berreskuratu nahi dute. Argazkia ikusi behar izan
|
du
hitzetan jarri ezin zitekeenaz jabetzeko. Hermanni begiratzeko debekua hitzik gabea zen:
|
|
|
Ellen O. Connor. Eite bizia, baina ez
|
du
hitz bat alferrik botatzen; apenas erantzun die lehenengo eguneko galderei. Ezin jakin zer pasatzen den bere burutik.
|
|
|
–Manifestazioa egin daiteke, hartu
|
du
hitza Miren Eskuderok?, baina ohar zaitezte milaka manifestazio egiten ditugula urtean zehar. Garen hauek baino gehiago ez ginateke izanen.
|
|
|
–Kontua da, hartu
|
du
hitza Ibonek, zer egin behar dugun eraso honen aurrean.
|
|
|
Hargatik, ondorioa ateratzen dut ama ez duela askorik maite. Aitari buruz, aldiz, ez
|
du
hitzik egiten. Ni jaio eta berehala galdu nuen aita, esan zidan behin, eta hori zen aitari buruz egin zidan aipamen bakarrenetakoa.
|
|
|
Nabarmena da batak bestearen berri dakiela, ondo ezagutzen dutela elkar: gorrotoak, benetako gorrotoak, ez
|
du
hitz eta zirkin askoren beharrik izaten. Isilik egiten du lan, sitsak arropan bezala.
|
|
|
(Gainera, odol hiztunak txit hurbil
|
du
hitz odoldua).
|
|
|
Baliteke giza-irudipen hutsa izatea, baina animalien artean ere sumatzen dut nik arrazoia eduki beharra; ustez arrazoia galdutako eroen artean, berriz, zer esanik ez. Edukitzezko arrazoiak ez
|
du
hitzaren, arrazoi sanoaren eta deusen beharrik. Zibilizazio arrazoijabearen berririk ez banu, arrazoia eduki behar hori basatasun arrazoigabetik datorrela esango nuke.
|
|
2009
|
|
|
...atxurik egiteko, beldurra ematen didazu, baina ez naiz isilduko, gehiegi isildu dut, buru kamutseko dislexiko gaixo honek bere erara bizi nahi du, ez naiz esker txarrekoa, ez, badakit zuei guztioi esker landu dudala adimena, baina laguntza horren ordainetan atxilo hartu nauzue, ni neu izan besterik ez dut nahi, Lidia, Lidia, ez du gurekin hitz egin nahi, ahizpak ez digu uzten deitzen ere, berak ez
|
du
hitzik egiten, mutu dago, ia ez du mugitzen ahorik, jateko juxtu juxtu, ospitalean erizain dabilen ikasle ohi batek esan dit, begirada galduarekin ematen ditu orduak, Lidia, zergatik ez zara zeu ere istripuan hil, Lidia, bizian hila.
|
|
2010
|
|
|
Eneritz Lasak zuzenketa bat egiteko eskatu
|
du
hitza, herriko semeekin batera, alabak ere aipatu behar direla ohartarazteko. Mikel Ormazabalek antolatzaile guztiak gizonezkoak zirela argitu dio, bestela, dudarik gabe, alabak ere aipatu izango zituela.
|
|
|
Eneritz Lasak eskua altxatu
|
du
hitza eskatzeko; Mikel Ormazabalek instantean erantsi du, aktan hala azal dadin, semeei eta alabei buruz ari zela. Bide batez, Mijail Bakunini batzordeak ez direla lotarako gogorarazi dio, ahozabalka hasi delako.
|
|
|
Eneritz Lasak eskatu
|
du
hitza: hasteko, kasu honetan" seme" hitza egokia dela utzi nahi izan du garbi, diru bilketan ibiltzen diren emakumeak afaltzera gonbidatuak ez direla izaten badakielako, beraz, emakume arrastorik ez dela izaten otordu horietan.
|
|
|
Vatikanoak bere misterioak ditu. Eta sarritan isildu nahiago
|
du
hitz egin baino, beti zerbaiten beldurrez. Ez da harritzekoa, sarritan zurrumurru gehiegi zabaltzen baita hedabideetan, nola edo hala berez zer gertatu den jakin nahian.
|
|
|
Gobernuak hitza eman zuen emango zigula informazioa, eta ez
|
du
hitza bete. Lan bikaina egin dute hedabideek; haiengatik izan ez balitz, ziur gaude ez genuela izango datu guztien berri.
|
|
|
Bai gogo biziz joaten zen Kursaalera!
|
du
hitz egin Arriagan hizlari aritu zeneko hartaz, Guggenheimen paseoan ibili zenekoaz, du idatzi Atxagaren lagun izan zela eta harekin izenpetu zituela manifestuak eta partekatu zuela bizitza puskak. Eta hemen aipatzea falta da Vázquez Montalbán, hara beste euskal herritar bat Katalunian jaioa eta lan berberetan saiatua.
|
|
|
–Hizki berak ordena berean agertuko direla onartzeaz gainera, Martinek uste
|
du
hitzek eta esaldiek bihar, etzi eta etzidamu esanahi bera izango dutela. Hau da, hitzek eta esaldiek esanahi iraunkorra dute.
|
|
2011
|
|
|
–Horixe bera. Egia esateko, Ottendorf kodean hirugarren zenbakiak normalean ez
|
du
hitza adierazten, hizkia baizik. Badirudi hemen erabili den kodea jatorrizkoaren aldaera dela:
|
|
|
Annek, etsimenduz, kristalaren kontra estutu du aurpegia. Haurra zurrupaka ari da titi antzuan, baina laster etsi eta negarrez hasi da berriro, eta Annek, ezpainak dardarka dituela, kulunkatu egiten
|
du
hitz zentzugabeak xuxurlatuz.
|
|
|
Annek burua makurtu
|
du
hitzik esan gabe, bekokia zimurtuta. Lucek, zalantza une baten ondoren:
|
|
2012
|
|
|
Eta banan banan hasi da gorabeherak aipatu, eta bakoitzari buruzko zehaztasunak azaltzen. Ohikoa den bezala, guztia dakar lotuta eta berak baino ez
|
du
hitz egiten. Ordu erdi luzearen buruan, etxeko eskaileretan erori ondoren elbarri geratu den ikaslearen kasuaz ari dela:
|
|
|
Denek ezagutzen dute ikuskaria; edo argi dagoena da, behintzat, beren artean badagoela hari buruzko irudi jakin bat hedatua. Beharbada batak bestea bultzatzen
|
du
hitz egitera, elkarren artean galdaturiko berotutasun honetan isilik gelditzea bailitzateke zailena.
|
|
|
–Azalpenaren harira egingo diot, baldin eta onartzen badit, jarraitu
|
du
hitz egiten don Pedro Pablo zuzendariak?, bigarren kontsulta ere.
|
|
|
Jaten jarraitu dute biek. Dilistak amaitu eta Mari Tere tomatetan egindako okelaren bila jaiki den arte ez batak ez besteak ez
|
du
hitz gehiago egin.
|
|
|
Ikuskariak, berez, irmoki egiten
|
du
hitz, esku artean laneko arazoak darabiltzanean behintzat, esan nahi duena edonork ulertzeko moduan adieraziz: baietza denean baietza eta ezetza denean ezetza.
|
|
|
Lortu beharra daukagu zuen aitak salaketa hori ez aurkeztea. Ezer egiten ez badu, inork ez
|
du
hitz egingo. Kementsuak izan dugu, hori bai, jendearen barre txiki eta probokazioei aurre egiteko.
|
|
2018
|
|
|
Zer gertatzen ari duk hor kanpoan?". Hori guztiori pentsatuagatik, komedianteak ez
|
du
hitz erdirik esaten. Zinema mutuaren garaira itzuli da.
|
|
|
egonarria eta itxura ematearena. Elkarrizketaren azkenerako Katrinek hartu
|
du
hitza berriz:
|
|
|
Eta Joni buruz ere hitz egiten dio. Brunok hartzen
|
du
hitza berak ere ezagutu duela aipatuz eta satorren bilkura antolatzen ari direla...
|
|
|
Ez
|
du
hitzik ahoskatzen, baina begiradak argi adierazten dio Loreari zertaz ari den, eta bien begiak busti dira.
|
|
|
Sistemara egokitzen saiatzen garen heinean, elikatu egiten dugu; ahaleginak horretara zuzenduz, indarra ematen diogu Sistemari, haren parte bihurtzen gara... ?" Mikroekintzek osatzen dute Sistema", hartu
|
du
hitza solaskideetako batek Loreari amaitzen utzi gabe?. Hori da.
|
|
|
Helenek esandakoek erne dituzten haziak. Ordu arte isilik zegoen aitaren lagun bat ikusi
|
du
hitza hartzen oraingoan: " Hirurogeita hamarrak berun urteak izan ziren, munduko hainbat gizarte mugimendu askatzaile azpiratu eta itoarazi zuten, eta, hartara, bidea libre utzi zioten pentsamendu bakarrari, hurrengo hamarkadan bere basamortua heda zezan".
|
|
|
Baina, pentsamenduen zurrunbiloan katigatuta, ez
|
du
hitzik esaten. Malkoak atera zaizkio, Ganixekiko enpatiaz.
|
|
|
Hirugarren batek hartzen
|
du
hitza hurrena, mutil gazte batek; Lorearen kidekoa, nonbait hor. Haren esanetan, haur eta gazteen komunikazioa ikertzea da egitasmoaren edukia.
|
|
|
Laginean parte hartzea borondatezkoa den galdetzen du ikertzaileetako batek, alegia, nola jaso diren gazteen komunikazioak. Eldarniozko begi distiratsuak hartzen
|
du
hitza erantzuteko. Zorionez, zientziaren aurrerapenak eta gizarte hobe bat xede duten egitasmoek ez dutela oztoporik aurkitzen, legearen babes osoa baizik ez, eta zaintza zerbitzuen lankidetza bikaina izan dutela lagineko gazteen erabateko behaketa abian jartzeko, haiek ezertaz ohartu gabe.
|
|
|
" Baina zer da boterea?", hartu
|
du
hitza itxura oneko gizon batek. " Gutxienez bi modu desberdinetan uler daiteke boterea nire ustez:
|
|
|
" Hau ulertzen dutenak izango dira mundu berriaren agintariak". Oraingoan emakume batek hartu
|
du
hitza. " Horiek denen onerako aginduko dute".
|
|
2019
|
|
|
hutsa begirada, beren destinuari igarrita, beharbada. Haientzat ez
|
du
hitz bat besterik:
|
|
|
Yurik hartu
|
du
hitza.
|
|
|
–Josunek ezetz egin du buruarekin baina ez
|
du
hitzik esan. Poltsatik botilatxo bat ur atera dut, eskuak busti eta kokotean jarri dizkiot Josuneri.
|
|
|
Ez du konprenitu zergatik egin dudan, baina ez
|
du
hitzik esan. Ez da mugitu.
|
|
|
Uda mina da, kanikula. Jendeak deseroso esaten
|
du
hitz hori, katastrofe natural batez ariko balitz bezala. Gu poztu egiten gara, noski.
|
|
|
–Amak hitzetik hortzera esaten
|
du
hitz hori.
|
|
|
jatorriz  koaren tonuari eutsiko bazion, jatorrizko hizkeraren bertute berak âzehaztasuna, neurritasunaâ gorde behar zituen eta arrisku nagusia âkontakizunaren tonu naturalistarekin bat ez datorren hizkeraren batâ saihestu. Irakurleak eskuetan
|
du
hitz justuekin lotutako emaitza ere justua.
|
|
|
Hitzaren gailurra da poesia, mintzoaren misteriora gehien hurbiltzen den giza aktibitatea. Poesiaren aura ia jainkotiarrak babestu egiten
|
du
hitzaren gailurra. Baina baita isolatu ere mintzoaren misterioa.
|
|
|
Aldakortasun edo fluktuazio horri begiratzen dio klima hitzak. Berez, grezieratik datorrela, aldapatxo, pendiza, gora-behera esan nahi
|
du
hitz don  tsuak. Eta halaxe da.
|
|
2020
|
|
|
Doktoreak eskolagabea eta ergela dela azpimarratu nahi izan
|
du
hitz horrekin, astapotroa dela, alegia. Halakotzat hartzen zuen.
|
|
|
Mariannek Connellen arnasa entzuten du. Sentitzen
|
du
hitz egitera behartu duela, eta orain ez da ausartzen estutu duen baino gogorrago estutzera.
|
|
|
Edozein jokotan bezala, arau batzuk daude. Mariannek ezin
|
du
hitz egin ez Lukasi begiratu jokoak irauten duen denboran. Arauak hausten baditu, zigorra jasotzen du gero.
|
|
|
Segundo batzuetan Connellek ez
|
du
hitzik esaten, eta elkarren arteko pribatutasunaren intentsitatea oso da bizia, presio ia fisiko batek hertsatzen dizkio aurpegia eta gorputza. Orduan Lorraine sukaldera itzultzen da, bufanda lepoan lotuz.
|
|
|
Connell askotan saiatu da Marianneri buruzko pentsamenduak paperean idazten, haiei zentzua bilatzeko ahaleginean. Desira batek bultzatzen
|
du
hitzetan deskribatzera Marianneren itxura eta haren hitz egiteko modua. Haren ilea eta haren jan  tziak.
|
|
|
Joanak ez
|
du
hitz ez negar egiten, ez ukatzen eta ez barre egiten, baina maistra da oraindik ere, eta jakintsuena, eta beti topatzen ditu garangorri hoberenak eta onddo hoberenak, eta bera da erditze kontuetan gehien dakiena. Eta mendian gurutzeekin topo egiten dugunean, lehena da hankak haien gainean zabaltzen eta pixa egiten.
|
|
2021
|
|
|
Egia esan, desberdintasuna itxurazkoa baizik ez da. Bertute txikiek ere gure senaren muinean dute sorburua, defentsa senean; baina haietan arrazoiak
|
du
hitz egiten, epaitzen, mintzatzen, kaltegabetasun pertsonalaren abokatu bikain baten antzo. Bertute handien sorburu den senean, berriz, ez da arrazoia mintzo; lanak izango nituzke sen horri izena jartzeko.
|
|
|
Saiatu eta saiatu, gizona azkenean obsesionatu egiten da erizain eztiarekin, ez dio bakerik ematen, Golo ankerraren pare. Jonanek lanetik etxera eta etxetik lanera ematen ditu egunak; mediku goapoak ez daki non bizi den; galdetu bai, baina Jonanek ez
|
du
hitz egin nahi harekin; ez dio gorrotorik garai bateko portaeragatik, baina ondo irakurtzen du haren begietan, lehen ere irakurriak ditu horrelakoak gizon berarengan eta beste batzuengan. Ez du nahi.
|
|
|
Han bizi zen sorginaren historia kontatu zigun, eta bertakoek oraindik ere petit comité n kontatzen dutela ilargi beteko gauetan harritxoak botatzen zituztela trikuharri barnera, Mari jainkosari eskaintza eginez. Baina herrian inork ez
|
du
hitz egin nahi. Arkeologoek 1935ean errekarri pila aurkitu zituztenean, jendeak ez zuen ezer esan, Elizak nola edo hala zigortuko zituen beldurrez; garai bateko sinesteek artean irauten zutela onartzea esan nahiko baitzuen horrek.
|
|
|
Tabernan gertatu zen, eta ez du gogoratzen zer esan zioten elkarri, baina bai aitak eskutik heldu ziola handik irteteko eta umeak galdetu zionean zergatik zihoazen handik hain modu zakarrean, haserre samar erantzun ziola" guk ez diagu kazike zikinekin kafea hartzen" edo horrelako zerbait. Ez
|
du
hitzez hitz gogoratzen esan ziona, baina bai antzeko purrustada bota ziola.
|
|
2022
|
|
|
Inork ez
|
du
hitz egiten; inork ez du negarrik egiten; begiak lurrean tinkaturik daude. Soldaduen oinetako iltzeztatuen hotsa entzuten da soilik.
|
|
|
...bada bera dela ez du sinetsi nahi, eder eta gazte zenean ere aitak ez zuela maite ohar  tzeko beldurrez, aitak maita zezan duin izan ahal izateko zer falta zitzaion aztertzeko beldurrez, xarma eta alaitasuna, adibidez, esperantza eta goxotasuna, alegia argazkiaren atzean ezkutaturik den guztia, flashetik harantz ere irauten duen irribarrea, urrats sendo segurua eta oroz gain hitza, zeren amak ez
|
du
hitz egiten eta dudarik gabe ez du inoiz hitz egin, horra zer falta zaion gauza guztien gainetik, hegan egiteko hegoak eta hitz egiteko ahotsa, gauzak esateko, eta ez bere hatzek azkazalak urratzean egiten duten klask klask hori, bizarra egiteko labanaz isilarazi litzateke, eta horra zergatik ez den aho hori zirrikitu mutu bat baizik, eta mirariz amak hitz egingo balu, ez ezazu uste horrek esnara...
|
|
|
...klask egiten du berriz ere tanta horietan, eta puntu gorri horiek bost axola amari, ama eta bere eskuak bata besteari aurre eginez bizi propioa izango balute bezala, bestela bezala, gorputzaren gainerakoa, ordu arte loeri egondako zahar erotuaren gainerakoa, ezinegonaren lekuko izateko ez beste ezertarako ez balitz bezala, eta amak horixe egiten du denbora guztian, eta ezer esan gabe zeren amak ez
|
du
hitz egiten, garrasi egiten du edo mutu egoten da, isilik, eta bere hatzetako klask horrek gela osoa betetzen du, pendulu erloju bat da, hutsarteetan jotzen du, igande arratsaldean, haurrak kanpoan jolasean ari direnean, eta isiltasun horrek erotu egiten nau, bi ero gara, isiltasunari eusten diogu biok, elkar hobeki gorrotatzeko, baina amama nola dituzu halako belarri handiak, nola dituzu halako ...
|
|
|
Gure ekonomia ez dago bere onenean eta denborak ez du itxaroten. Nire ugazabak ez
|
du
hitzon esanahia ulertzen, entzun: berdintasuna, amatasuna, konpromisoa, familia, lan kontziliazioa.
|
|
|
Gure usadio lexikoan, klerigoa ez dena, elizaren hierarkian ez dagoen katolikoa? seinalatu izan
|
du
hitzak. Zentzu zabalago batean, ordea, mundu ikuskera erlijiosoaren beharrik gabe bizi dena da laikoa(" Erlijioen mende ez dagoena" dio Euskaltzaindiak laiko hitzaren bigarren adieran).
|
|
|
Naziek abian jarri zuten egitasmoak indarrean jarraitzen du; baina, oker zientifikoak zuzendu ondoren, desiragarriak ez diren ondorioak saihesten dira. Gaur," inork ez
|
du
hitz egiten arraza eskasagoak edo jende apalagoa sarraskitzeaz", argitzen digu Hararik. Antza denez, zerbait ikasi dugu naziengandik, eta haien oker teorikoa zuzendu dugu.
|
|
|
Beti betiko gizabanako izatera kondenatuta gaude. Hararik ez
|
du
hitz egiten gutaz, baizik eta, gure gainean dauden eta egongo diren agintari eta zaindariei buruz. Harariri axola zaiona agintarien klasea da, horiei saldu nahi die eta bere proiektua.
|
|
2023
|
|
|
Nola doa lana?", honenbestez erantzun zion haginetatik sua zeriola," Lan hau egiteko, beste morroi bat bilatu duzu, andrea. Ero moduan ari naiz leherrenak eginez saiatzen, baina ume honek ez
|
du
hitz egin nahi! Eta azen ontzeko, mihia bihurrikarazten didate Dotrinako eleek!", eta su bizian zegoela itzuli zen hau ere infernura.
|
|
|
Noizbait entzuna
|
du
hitz hori. Paquita anderearen ohe alboan, egin zion azken bisitaldian.
|
|
|
Isilaldi sortu berrian, haur baten zinkurinak baino ez. Eta Pepak argia du ahotsa, eta ez
|
du
hitzetan estropezurik egiten.
|
|
|
Abailduta bezain pozik sentitzen da aro bidaiaria. Arotiztegi zorroa gaindika dauka, eta handitu egin
|
du
hitz, berba, solas eta ele gehiago sartuko badira. Eskerrik beroenak eman dizkie aro bidaiariak asteasuarrei, bostekoak eta musuak.
|
|
|
Ostera ere liluratuta dago aro bidaiaria izendapen hori entzunda. Aurtemein Aian aditu
|
du
hitz elkarketa bera. Zoragarria da pentsatzea ortziari elur malkoak darizkiola.
|
|
|
Mira eginda dago aro bidaiaria: beste arotitz zorro bat eskuratu
|
du
hitz guztiak sartzeko! Laguntzaileren bat topatu ez ote duen pentsatzen dabil...
|
|
|
Solasaldi eijerra izan dute guzien artean, baina erraniko ele guziak entzunak ditu: ez
|
du
hitz berezirik erdietsi montoriarrengandik. Nolanahi delarik ere, boztario eta eliki izigarria darizkio aro bidaiariari mendebaldeko haizearen ingurukoak bereganatzeagatik.
|
|
|
ez
|
du
hitzaren beharrik;
|