|
2001
|
|
|
Lau motatakoak izan daitezke honelako olioak: birjina apartekoa ren gehieneko azidotasuna 1º izan daiteke (horrek esan nahi
|
du
gantz azidoen edukiera, oleikotan adierazita, ezin dela izan %1 baino handiagoa). Akatsik gabeko lurrin eta zaporeak erakutsi behar ditu eta oliba oliotan adituek osaturiko dastapen panel estandarizatuan atera behar duen batez besteko kalifikazioa 6,5 puntu baino handiagoa izango da, nolanahi ere.
|
|
|
Hegazti migratzailea izaki, txango luzeari ekin aurretik bere burua behar adina energiaz hornitzen
|
du
gantzak gibelean metatuz ahateak.
|
|
2002
|
|
|
Nutrizioaren alorretik osaketa egokiena Frigo Magnum Frac laginarena da: berak
|
du
gantz azido asegabe (osasungarrienak) gehien (%24), gantz gutxien (%18, 5), eta proteina, karbohidrato eta errauts ugarien.
|
|
|
Horiez gainera, ez dauka kolesterolik eta aztertu diren lagin denetan osasuntsuena
|
du
gantz osaketa.
|
|
2003
|
|
|
energia iturri izateaz gain, gorputzeko tenperatura erregulatzen laguntzen du, bihotza eta giltzurrunak bezalako bizi organoak bildu eta babesten ditu, eta bitamina lipoolubleak garraiatzeko bidea da. Hala ere, gehiegikeria guztiak kaltegarriak dira, eta, beraz, koipe gehiegi hartuz gero, gorputzak behar ez duena gordetzen
|
du
gantz ehunean, eta horrek pisua handitzea dakar, eta, askotan, odoleko kolesterol eta triglizerido maila handitzea (koipe saturatu gehiegi eta, oro har, koipea). Koipe ordezkoen sorreraren justifikazioa Koipe gehiegi jateak osasunean izan ditzakeen ondorio negatiboen inguruko kezkaren ondorioz, hainbat ikerketa egin dira jan daitezkeen koipeen antzeko propietate sentsorialak mantendu, desagerrarazi edo osasunean ondorio negatiboak murrizten dituzten produktuen garapenari buruz.Koipeen ordezko gisa erabiltzen diren substantziak bi talde handitan sailka daitezke:
|
|
|
Halaber, gomendatzen da karbohidratoek ematea energia behar handiena, egunero kontsumitzen den guztiaren %55 eta %75 artean, eta azukreak ez luke %10 baino gehiago eman behar. Era berean, aholkatzen du koipe ekarpena ez dadila izan kontsumitutako energiaren %15 eta %30 arteko segmentua, eta horretatik %10 baino gutxiago izan behar
|
du
gantz aseen kontsumoak. Proteinen kopuru gomendatuari dagokionez, eguneroko dieta osoaren %10 eta %15 artean hartzea gomendatzen da, eta hobe da arrainetik datozenak hartzea.
|
|
|
* Olioak eta koipeak: oliba olioak izan behar
|
du
gantz nagusia, bai janaria prestatzeko bai platerak ontzeko, nahiz eta hazi olioak ere erabil daitezkeen (ekilorea, artoa). Animalia koipe gutxiago kontsumitzea, hala nola gurina eta esne gaina.
|
|
2005
|
|
|
Gantz eta kaloria gutxienekoak Mina (edukiaren %23
|
du
gantza) eta Pamplonica (%24) dira.
|
|
|
Hipp (4,7 gramo 100 kaloriako) gainditu
|
du
gantz kopurua.
|
|
|
Omega, adibidez, arrain urdinean oso ugariak dira, funtzio baterako onak dira, baina badakigu oso azkar oxidatzen direla. Hala ere, eta oro har, esaten
|
du
gantz asegabeak onuragarriagoak direla aseak baino.
|
|
|
Esne gaingabetuaren eta esne gaingabetuaren arteko alde nabarmen bakarra esne osoa da baten eta bestearen koipe kantitatea. Esne osoak 3,5 g gantz 100 ml bakoitzeko, eta gaingabetuak ia ez
|
du
gantzik (0,2) g/ 100 ml); ondorioz, esne gaingabetuak kaloria erdiak ematen ditu. Horregatik, esne gaingabetua interesgarria izan daiteke haurdun dagoen emakumearentzat.
|
|
2006
|
|
|
Informazio nutrizionala (derrigorrezkoa ez bada ere, kontsumitzaileak eskertu egiten
|
du
gantz eta kaloria ugariko produktu hauetan) bederatzi laginetatik zazpitan agertzen da: hori ematen ez duten bakarrak La Cavada eta Vega de Pas marketako sobaoak dira.
|
|
|
itsas ugaztunek ez bezala, igarabak ez
|
du
gantzik edo
|
|
|
Haragien kolore gorrixkagoa, edukiaren ondorioz mioglobina, burdina duen eta muskulu zuntzetan dagoen pigmentua. Nutrizio propietateak Arkumeak
|
du
gantz ehuneko handiena pieza batzuk, batez ere gantz saturatu gisa. Aleetan gazteak, koipe gehiena erraien inguruan dago azalaren azpian, erraz kentzeko moduan.
|
|
2007
|
|
|
Azukre eduki handia duela (%78, batez beste), eztiak ez
|
du
gantzik; proteina, berriz, hutsaren hurrengo da (%1 baino gutxiago).
|
|
|
Ahuntz haragiak (animalia helduarenak), berriz, esneko antxumeak duen gantza halako bi du, eta gogorragoa eta ez hain zaporetsua denez, gutxi kontsumitzen da. Antxumea beste haragi batzuekin konparatzen bada, hala nola arkume okelarekin(% 15 inguru
|
du
gantza), lehenak adin bereko arkume baten lipidoen erdia duela ikus daiteke. Hala ere, beste haragi batzuekin alderatuta, hala nola oilaskoarekin (%4 baino gutxiago), gantz eta kaloria ekarpena handiagoa da.
|
|
|
Potak 190 miligramo kolesterol kontzentratzen du 100 gramoko, legatzak baino 3 aldiz kolesterola gehiago. Balio biologiko handiko proteina iturri ona da pota, eta odoleko kolesterol maila murrizten laguntzen
|
du
gantz asegabeak izateak. Itxuraz negatiboa den alderdi bat da, eta, gantzen profila behatzean, alde batera uzten du.
|
|
2008
|
|
|
Adierazpen nutrizionala egiten
|
du
Gantz materia, %3 baizik ez, nahiz eta onartua ez dagoen.
|
|
|
Etiketa ez dago zuzen: Gantz materia, edukiaren %4 baino gutxiago adierazpen nutrizionala egiten du baina, horrelakoa izateko, %3 baino txikiagoa izan behar
|
du
gantz edukiak.
|
|
|
Bereizgarriak: bitaminarekin aberastua, Gure laranja zukua oso aberatsa da herdoilaren aurkako gai naturaletan, bitaminatan eta mineraletan.Eta, gainera, ez
|
du
gantzik, kolesterolik eta sodiorik.
|
|
|
bitaminarekin aberastua, Gure laranja zukua oso aberatsa da herdoilaren aurkako gai naturaletan, bitaminatan eta mineraletan.Eta, gainera, ez
|
du
gantzik, kolesterolik eta sodiorik.
|
|
|
Haragiaren kalitatea: % 13 soilik
|
du
gantza, beste hanburgerrek baino askoz gutxiago(% 19 artean daukate) eta harategiko haragi xehatu prestatuak baino zertxobait gehiago(% 10 dauka).
|
|
|
Haragiaren kalitatea: % 19
|
du
gantza, harategian erosi dugun haragi xehatuak halako bi baino gehiago, eta proteinak, berriz, zertxobait gutxiago(% 25 hanburgerrak, eta% 27 haragi xehatuak).
|
|
|
Gantz gutxien duenetakoa da (hanburgerraren% 13,5
|
du
gantza), baina gantz saturatuetan, batez bestekoaren gainetik dabil(% 46).
|
|
|
Haragiaren kalitatea: % 19
|
du
gantza, harategian erosi eta laborategian prestatu dugun haragi xehatuak halako bi, eta proteina kopuru bera(% 27).
|
|
|
Haragiaren kalitatea: % 23
|
du
gantza; beste guztiek baino gehiago, eta harategian erosi eta laborategian prestatu dugun haragi xehatuak halako bi baino gehiago, eta proteinak, berriz, zertxobait gutxiago(% 24 hanburgerrak, eta% 27 haragi xehatuak).
|
|
|
Ez
|
du
gantz asko(% 14), eta gantz saturatu gutxien ere honek du, proportzioan(% 35).
|
|
|
Harategian erositako txahalki xehatuak% 10 eman
|
du
gantza zartaginean egin eta gero, eta hori halako bi agertu da sei hanburgerretatik bostetan(% 19 eta% 23 artean dabiltza); Italian Burger izenekoak, berriz, Fast Good etxekoak,% 13 eman du, eta hori izan da salbuespena.
|
|
|
Kaloria asko ditu (310 eta 415 artean, ehun gramo bakoitzeko), eta gantzatsua da(% 20 eta 34 artean
|
du
gantza), baina ezin da esan kaltegarria dela, bihotzarentzat onak diren gantzak baititu nagusi, azido oleikoa, batik bat.
|
|
|
Gure gorputzean, muinoa fosfatidilkolina (lezitina ere deitzen zaio) gisa agertzen da zelula mintzean. Substantzia horrek zeregin garrantzitsua
|
du
gantzen metabolismoan, gibeletik zeluletara garraiatzea errazten baitu. Era berean, garrantzi funtzional handiko beste konposatu batzuen parte da, hala nola azetilkolina, nerbio sistemak ongi funtzionatzeko funtsezkoa den neurotransmisorea.
|
|
|
Era berean, ikusi da kanpotik ematen den 1 gluzagoaren antzeko peptidoak irentsitako janari kantitatea murrizten duela, eta gose sentsazioa murrizten duela bazkaltzeko orduen arteko tartean. Paradoxikoki, bi substantzia horien ekintzak iradokitzen
|
du
gantzak babes efektua eragin dezakeela, nahiz eta lotura estua izan obesitatearen genesiarekin. Hala ere, gantzak, horien motak eta jateko gogoa erregulatzeko duten eragina aztertzeko egiten diren ikerketak urriak dira oraindik, zenbait elikagai edo gehigarri gehiegizko pisuari behin betiko irtenbidea emateko.
|
|
2009
|
|
|
Lipidoen izaera ere besteek baino osasungarriagoa eduki du (proportzioan, horrek eduki
|
du
gantza saturatu gutxien,% 67), baina ñabardura bat egin behar zaio horri: gantz kopuru handieneko izozkia izan da (produktuaren% 20 gantza da), eta proportzioan gantz saturatu gutxien eduki arren, kopuruak osotara hartuta, beste seiek baino gehiago eduki ditu gantz horiek ere (13 gramo, ehun gramo bakoitzeko).
|
|
|
Izozkirik gantzatsuenetakoa izan da(% 11,8 eduki
|
du
gantza).
|
|
|
Gantzatsuenetakoa izan da(% 12 eduki
|
du
gantza), eta kaloriak ere asko samar eman ditu (265 gramo, ehun gramo bakoitzeko); proportzioan gantz saturatu gutxien eduki duenetakoa da (ia% 72), baina ehun gramo bakoi tzeko zenbat gantz saturatu duen neurtuta, gehienek baino gehiago agertu du (9 g/ 100 g); izan ere, gantz asko du osotara.
|
|
|
Honek eduki
|
du
gantz gehien(% 20) eta kaloria gehien (317, ehun gramo bakoi tzeko).
|
|
|
Proportzioan honek eman
|
du
gantz saturatu gutxien(% 67), baina ehun gramo bakoitzeko zenbat duen neurtuta, beste guztiek baino dezente gehiago agertu zaio (13 g/ 100 g).
|
|
|
Gantz gutxiko osagaiak erabiltzera jotzen dute era horretako kokteletan, mahaspasak, garbantzuak edo irinekin egindako zizka mizkak, eta horrek gutxitzen
|
du
gantz kopurua.
|
|
|
Hori gertatzen zaie, adibidez, Eagle koktel exotikoari(% 30
|
du
gantza), Mistercorn Mix5 i(% 25) eta Borges-i(% 23).
|
|
|
Pediatria arloko Gastroenterologiaren, Hepatologiaren eta Elikaduraren Europako Elkarteak (ESPGHAN), adibidez, berariaz gomendatzen
|
du
gantz horiek erantsi behar litzaizkiekeela haur goiztiarrei ematen dizkieten formulei.
|
|
|
Amaren esneak eduki ohi
|
du
gantz mota hori, eta erraztu egiten du mineralak xurgatzea (kaltzioa, adibidez).
|
|
|
Arrautza ertain batek (60 gramokoa) 6,5 gramo inguru izaten
|
du
gantza, eta frijitu ondoren, berriz, 8,8 gramo.
|
|
|
Dhull etxeko banillazkoak
|
du
gantzik gutxien guztien artean,% 0,2; flan horren esne hautsa, izan ere, gaingabetua eta berrosatua da.
|
|
|
Danet etxeko honek% 2,3
|
du
gantza, eta besteek,% 3 eta% 4 artean daukate.
|
|
|
6,9 Ligeresa etxekoak eta 6,8 Flora k.Emaitzarik kaskarrena lortu duten gurinek, berriz (Pascual eta Central Lechera Asturiana), 5,5 puntu jaso dituzte, eta margarinetan, 6 puntu baino gehiago lortu ditu gutxien atera dituenak ere (Artua). Dastatze probak eta laborategiko azterketak argi erakutsi dute ia guztiz berdinak direla ohiko gurinak eta zabalerrazak, eta ia ez dagoela alderik ez elikadura osaeran eta ez ezaugarri organoleptikoetan.Horiek guztiak ikusita, uste izatekoa da margarina batek lortu izango duela emaitzarik onena kalitate prezioetan, eta halaxe izan da: Ligeresa etxekoa gailendu da atal horretan.Light erako margarina dela esan daiteke(% 40
|
du
gantza, eta gainerako margarinetan% 57 eta 61 artean ibili da), eta prezioz erdi parean geratu da margarinen artean: 5,1 euro balio du kiloak (gurin kiloak, berriz, 8,4 euro balio du, batez beste). Elikadura osaerarik osasungarriena berak du, eta kontsumitzaileei gehien gustatu zaizkien hiruren artean geratu da (bi margarina eta gurin bat nabarmendu dituzte besteen gainetik). 10 gurin eta margarinaArias, GurinaPlastikozko ontzian etorri da, eta 10 zati ekarri ditu, 12,5 gramokoa bakoitza.Kiloak 9,11 euro balio du, eta guztietan garestienetakoa da.Elikadura aipamenak:
|
|
|
zaporea eta kolorea gustatu zaizkie, baina kontsumitzaileen iritziz, ez da ongi zabaltzen.Central lechera asturiana, gurina250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 8,43 euro balio du.Etiketa gaizki emana du: elikadura osaeraren bidez ematen
|
du
gantzari buruzko informazioa (82 gramo, produktuaren 100 gramo bakoitzeko), baina ez du egiten arauak agindu bezala (guztira zenbat koipeki duen esan behar du, ehunekoetan). Gantz gehien(% 86) eta kaloriak ere gehien (772 kaloria, egun gramo bakoitzeko). Nahiz eta gurin guztiak antzera samar dabiltzan bi atal horietan.Dastatze proban honek lortu du emaitzarik kaskarrenetakoa (5,5 puntu eman dizki... kolorea gustatu zaie, baina kontsumitzaileen iritziz, ez da ongi zabaltzen.Président, gurin zabalerraza250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 7,43 euro balio du.Guk aztertu ditugun gurinetan hauxe izan da merkeena, eta eroslearentzat ere hauxe litzateke aukerarik onena.Etiketa gaizki emana du, ez baitu aurkeztu lau letraren bidez/ lau letrako egituraren bidez.Gantz gutxien(% 82) eta kaloria gutxien (735 kaloria, egun gramo bakoitzeko) dituen gurinetako bat izan da, nahiz eta guztiak ere an tzera samar dabiltzan bi atal horietan.Dastatze proban, gurinen artetik hauxe gustatu zaie gehien, eta gurinak eta margarinak aintzat hartuta, hiru gustukoenen artean jarri dute:
|
|
|
6,9 puntu lortu ditu, eta kolorea gustatu zaie.Alde txarrik, aldiz, ez diote nabaritu.Alderdi onen artean, hala ere, ez dute goraipatu errazago zabaltzen delako.Arias, gurin zabalerraza250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 9,28 euro balio du.Aztertu ditugun produktu guztietan, hauxe izan da garestiena.Etiketa gaizki emana du, ez baitu aurkeztu lau letraren bidez/ lau letrako egituraren bidez.Beharrezkoa ez izan arren, zein osagai dituen esaten du: esne gaina eta esne hartzigarriak.%83
|
du
gantza, hori bai, gantz saturatu gu txien duena (gantz guztiaren% 66) eta kaloria gehien duenetakoa (735 kaloria ehun gramo bakoitzeko), nahiz eta guztiak ere antzera dabiltzan hiru atal horietan.Dastatze proban 6,5 puntu lortu ditu: zaporea gustatu zaie, eta alderdi txarrik ez diote aurkitu.Alderdi onen artean, hala ere, ez dute goraipatu errazago zabaltzen delako.Ligeresa, landare margarina arina250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 5,10 euro balio du.Kalitate prezioetan, hauxe izan da onena aztertu ditugun guztietatik.Elikadura aipamenak:
|
|
|
zaporea gustatu zaie, eta alderdi txarrik ez diote aurkitu.Alderdi onen artean, hala ere, ez dute goraipatu errazago zabaltzen delako.Ligeresa, landare margarina arina250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 5,10 euro balio du.Kalitate prezioetan, hauxe izan da onena aztertu ditugun guztietatik.Elikadura aipamenak: A, D eta bitaminekin, eta Zapore guztia, kaloria gutxiago.Osagaien zerrendan esne gaingabetua duela esaten du.E, A eta bitaminak ditu erantsita, etiketan ageri diren kopuruetan.Aztertu ditugun gurin eta margarina guztien artean, honek dauka gantz gutxien, alde handiz, gainera (produktuaren% 40 soilik
|
du
gantza). Kaloriak ere besteek baino gutxiago dauzka: 364, ehun gramo bakoitzeko (beste margarinek 500 baino gehiago dauzkate, eta gurinek, berriz, 730). Produkturik osasungarrienetakoa ere hau da, gantz guztiaren% 27 baititu saturatuak, eta% 0,7 trans erakoak.Badu, hala ere, eragozpen txiki bat:
|
|
|
Sukaldaritzako hainbat prestaketa onartzen ditu, eta asko erabiltzen da surimia eta itsaski suzedaneoak egiteko. Arrain zuria ere bada:% 0,6 baino ez
|
du
gantza, eta 70 kaloria baino ez ditu ematen 100 gramoko. Proteina ekarpena beste arrain batzuena baino zertxobait txikiagoa da, baina oraindik ere nabarmena da (%17 ia).
|
|
|
Era berean, azterketa nutrizenetikoak erakutsi zuen Mediterraneoko dietak pisua handitzearen aurrean duen babes efektua handitu egiten dela genetikoki pisua irabaztera jotzen duten subjektuetan. Nafarroako Unibertsitateko biologoaren aburuz, “oliba olio birjina ugariko dieta mediterraneoak ahalmen antioxidatzaile handiagoa ematen
|
du
gantz gutxiko dietarekin alderatuta, eta horrek pisu handiagoa ematen dio uste baino gantz mono eta poliasegabe ugariko dieta egiteak organismoarentzat oso onuragarria delako hipotesiari”. Azterlanaren ondorioetatik abiatuta, Cristina Razquinek poster bat egin zuen 2009ko Obesitateari buruzko Europako Biltzarrerako.
|
|
2010
|
|
|
Jendeak uste
|
du
gantz ugari izaten dutela intxaurrek, hurrek, pistatxoek eta gainerako fruitu lehorrek, eta, ondorioz, kaloria asko.
|
|
|
Izozkiak zenbat osagai gantzatsu dituen, horren araberakoa izango
|
du
gantz kopurua.
|
|
|
Erraztu egiten
|
du
gantz azido libreak zelulara sar daitezen, eta han energia bihurtzen dira.
|
|
|
Esne osoak ugari izaten
|
du
gantz saturatua eta kolesterola, eta gaingabetuak, aldiz, ia batere ez
|
|
|
Hori justifikatzen duen mekanismoa gantz ehun mota jakin bat, arrea edo marroia, organismoan garatzen laguntzean oinarritzen da, gantz ehun zuri deritzonaren (zuri horixka) kaltetan. Planteamendu dietetiko berriak lagundu egiten
|
du
gantz mota horrek, arrailak, kolore argiagoko gantz ehunak baino askoz jarduera metaboliko handiagoa duelako. Gantz mota baten eta bestearen proportzioak handitu edo aldatuz gero, marroiaren ordez, eguneroko energia gastua handitu egingo litzateke, eta, aldekoek azpimarratzen dutenez, ariketa egin edo izerditu beharrik gabe, argaltzea lortuko luke pertsonak.
|
|
2011
|
|
|
Ikastetxe batzuetan, adibidez, ia egunero izaten dituzte frijitukiak, eta horrek esan nahi
|
du
gantz eta kaloria asko hartzen dituztela ikasleek, eta eskaintza aski eskasa dela.
|
|
|
Lanaren egileek fruitu horien nutrizio propietateak goraipatzen dituzte, eta koipe gutxiko dietetan hartzea gomendatzen dute. Talde zientifiko horren arabera, etorkizunean, altramuz haziek animalia jatorriko lehengaiak ordezkatuko dituzte tradizioz animalia jatorrikoak diren elikagaiak prestatzeko, hala nola hestebeteak eta saltxitxak, eta horrek nabarmen murriztuko
|
du
gantz kontsumoa. “Kontuan hartzen badugu elikagai mota horiek direla gantz maila altuenak dituztenak, eta horien ordez antzeko beste batzuk hartzea, baina landare jatorrikoak, aurrerapauso handia izango da”, azaldu zuen ikertzaile horietako batek, Peter Eisner doktoreak.
|
|
|
Ia mundu guztiak uste
|
du
gantzek gizentzen dutela, azukreek energia ematen dutela, proteinak zelulak eraikitzen dituzten adreiluak direla eta bitaminek multzo osoak behar bezala funtziona dezan balio dutela. Baieztapen horiek guztiak egiazkoak dira, baina ñabardurekin, metabolismoa konplexua baita eta pertsona bakoitzaren araberakoa.
|
|
|
Diputatuen Kongresuak Elikagaien Segurtasunari eta Nutrizioari buruzko Legea onartu du, eta, haren artikuluen artean, debekatu egin
|
du
gantz azido saturatu, trans gantz azido, gatz eta azukre ugari dituzten elikagaiak eta edariak saltzea ikastetxe eta institutuetan. Hala ere, ganbera horretako Osasun Batzordeak onartutako testuak, Senatura pasa eta parlamentuan izapidetzen jarraitzeko, ez ditu zehazten elikagai bakoitzerako gai horiek zer muga dituzten, eta muga horiek geroago finkatu dira araudia garatu bitartean.
|
|
|
Animalien gantz saturatuak ere sustatzaile dira, ikerketek diotenez. Estatu Batuetako Minbiziaren Institutu Nazionalak, nutrizioaren bidez gaixotasuna prebenitzeari dagokionez, kalkulatu
|
du
gantzak 160 g tik 100 g/ egun era murrizteak eta egunean 20 g tik 30 g/ egun era igotzeak minbiziagatiko hilkortasuna %10 eta %15 bitartean murriztu dezakeela. Keinu txikiak, hala nola haragi gorri koipetsuak (12 g gantz/ 100 g), arkumea (15 g gantz/ 100 g), txahal saiheskia (6,6 g gantz/ 100 g), saiheskiak edo txerri txuletak (15 g gantz/ 100 g) eta haragi zuriak (indioilar bularkia eta oilaskoa) (3 g gazta/ 100 g); esne osoa (3,6)
|
|
|
Sagarraren zenbait konposaturen eragin sinergikoak (beste fruta eta barazki batzuetan ere badaude, hala nola zuntzaren eta polifenol antioxidatzaileen kasuan) emaitza onak ematen ditu, baldin eta sagarra diabetea edo dislipemiak dituzten pertsonen dieta terapeutikoan sartzen bada. Eremu klinikoan, sagarretatik ateratako polifenolak kapsula edo konprimitu gisa hartzeak erakutsi
|
du
gantzaren metabolismoa erregulatzeko gaitasuna duela, kolesterolaren profil plasmatikoa hobetuta, erraietako gantza murriztuta eta digestio traktuan glukosa xurgatzeko atzeratuta. Minbizitik babesten du edo osasuna babesten du.
|
|
2012
|
|
|
: oliba olio birjina estra erabili jakiak ontzeko, arrain gehiago jan haragia baino, eta arrain urdina astero jan, omega gantza ematen baitu (sardinak, antxoak, txitxarroa, hegaluzea, hegalaburra...) eta intxaur eskukada bat edo liho olio koilarakada bat hartu omega osagarri (bihotzaren osasuna babesten
|
du
gantz horrek).
|
|
|
Zapore mingotsa duten landareek digestioa errazten duten zenbait ezaugarri izaten dituzte: suspertu egiten dituzte digestio jariakinak, gibeleko zelulen gain ekin eta aktibatu egiten dute horien funtzionamendua, eta suspertu egiten dute behazun jariatzea (horrek erraztu egiten
|
du
gantzen digestioa egitea).
|
|
2013
|
|
|
Ogiak, berak bakarrik, ez
|
du
gantz askorik ematen, baina onartu behar da ogiak lagundu egiten duela dietan eta gorputzean gantza sartzen, sandwichak betetzeko erabiltzen diren elikagaien erruz (gazta, maionesa, urdaiazpikoa...).
|
|
|
Ontzian datozen fruitu lehorrak txigortu, frijitu edo gatzatu egiten dituzte zenbaitetan, eta horrek aldatu egiten du elikagai horien berezko osaera natural interesgarria: okertu egiten
|
du
gantzen izaera, handitu sodio kopurua, beroak desagerrarazi egiten ditu bitaminak...
|
|
|
Adibideekin jarraituz: esne osoak (basokada batek), gutxi gorabehera, %5 izaten
|
du
gantza, eta zuk aipatzen dituzu gazta horiek, berriz, %50etik gora ere bai zenbaitek.
|
|
|
Hau da, sinu handiagoak dituzten amen seme alabek hobeto elikatzen dutela uste dute herritarrek. Bular handiagoak esan nahi
|
du
gantz ehun gehiago duela, baina horrek ez dio eragiten bular guruinak esne ekoizpenaren arduradunak. Bular asko edo gutxi izateak ez dio eragiten esne ekoizpenari Esne kantitatea ez dago bularraren bolumenaren arabera zehaztuta.
|
|
2015
|
|
|
Gaur gaurkoz, EFSAk onartzen
|
du
gantz saturatuen ordez gantz azido polisaturatugabeak hartzeak (adibidez, ekilore olioak izaten duen omega gantza) murriztu egiten duela odoleko kolesterola.
|
|
|
Pisu eta gantz horrek areagotu egiten du beste gaixotasun batzuk izateko arriskua, hala nola hipertentsioa, diabetesa edo gaixotasun kardiobaskularrak, eta kalte handia egiten die sufritzen duten pertsonen bizi kalitateari. Ura irensteak ez
|
du
gantz biltegietan gehiegikeriarik eragiten eta, beraz, ez du gizentasun edo gehiegizko pisurik izateko arrisku handiagorik ematen, ez eta otorduetan ere. Aitzitik, hainbat ebidentzia zientifikok adierazten dute ur kontsumoa kaloria gutxiko dieta batean hobeki itsasten dela eta pisua galtzen duela gizentasuna eta gehiegizko pisua duten pazienteen artean.
|
|
|
Hondakin toxiko horiekin zer egin behar den konpontzeaz gain, arduradunek bioerregai ekologikoagoak lortzen dituzte lehen belaunaldikoak baino, eta horiek lehengai gisa erabiltzen dituzte giza kontsumorako. Espainian, Jaengo Unibertsitateko (UJA) ikerlari talde batek, Francisco Javier Gómez buru duela, kafe zakuak lehortzeko prozesua baliatzen
|
du
gantzetatik biodiesela, azukreen bioetanola eta koiperik gabeko eta azukrerik gabeko pelletak lortzeko. Lehenengo biak bioerregai gisa erabil daitezke ibilgailuetan, eta azkena biomasa galdaretan.
|
|
2016
|
|
|
Baina horrek ere badu bere azalpena, edo azalpenak, hobeto esan: batetik, fruitu lehorrek gaitasun handia dute asetzeko; bestetik, zuntz ugari izateak murriztu egiten
|
du
gantzek ematen duten energiaren eskuragarritasuna; horrekin batean, energia gastu bat eskatzen du elikagai horiek digeritzeak, eta, gainera, fruitu lehorrak janda, utzi egiten zaio elikagai oso prozesatuak eta kaloria ugarikoak hartzeari (ondorioz, kaloria gutxiago hartuko ditugu osotara).
|
|
|
Atun argiak, adibidez, %10 izaten
|
du
gantza; haragiz antzekoa da, fina eta delikatua (itsas zabalean harrapatzen dute).
|
|
|
Hegaluzeak, berriz, %6
|
du
gantza, eta, ondorioz, zertxobait lehorragoa da.
|
|
|
Horrek esan nahi
|
du
gantz ugari dutela arrain giharren aldean.
|
|
|
Hau da, erdigaingabetuak eta gaingabetuak ez diren jogurtetan ez dago gehienezko gantz kopururik; horrek esan nahi
|
du
gantz asko samar duten jogurtak ere aurki daitezkeela, legedia betetzen dutenak.
|
|
|
Oliba olio mota ezberdinen artean, sukaldaritza eta nutrizioaren arloan preziatuenetakoa oliba olio birjina estra da, 0, 8º baino gehiagoko azidotasuna duena. Azidotasunak, beraz, aukera ematen
|
du
gantz azido oleiko askearen kopurua neurtzeko, oliba oliotan ugarienetako bat. Duela urte batzuk arte, parametro horren aipamena ohikoa zen etiketetan, baina kontsumitzaileengan nahasmena eragiten zuenez, legeria aldatu egiten zen eta ez da beharrezkoa informazio hori sartzea.
|
|
2017
|
|
|
Oro har, landare gantza aipamena ageri denean, esan nahi
|
du
gantz azido saturatuak dituela, ez batere osasungarriak.
|
|
|
Moldeko ogiak %2 eta %6 artean izaten
|
du
gantza, markaren arabera, eta ohiko ogiak %1, 5, baina horrek ez du esan nahi moldekoak kaloria gehiago duenik.
|
|
2018
|
|
|
Aitzitik, bihotza saponifikatuta azaltzea ezohikoa da guztiz. Izan ere, bihotzak ia ez
|
du
gantzik; berez, ehun muskularra da.
|
|
2019
|
|
|
Aitzitik, bihotza saponifikatuta azaltzea ezohikoa da guztiz. Izan ere, bihotzak ia ez
|
du
gantzik; berez, ehun muskularra da.
|
|
|
Horrek tumoreak garatzeko arriskua handitzen du. Eta DNAren metilazioan ere eragiten
|
du
gantz gehiegi hartzeak. Alegia, aldaketa epigenetikoak eragiten ditu.
|
|
|
Zergatik imitatzen du Sakamantekas? Zertarako erauzten
|
du
gantza?
|
|
|
–Eta orduan zergatik hartzen
|
du
gantza. Zer egiten du gantzarekin?
|
|
|
–Eta orduan zergatik hartzen du gantza? Zer egiten
|
du
gantzarekin? –galdetu zuen Ibarrak.
|
|
|
–Zer egingo
|
du
gantzarekin. Jan?
|
|
|
–Eta zure ustez zer egiten
|
du
gantzarekin? –galdetu zion Garciak sinesgogor.
|
|
|
Janaria hozten du, gantza azal zuria bihur dadin, eta gero koilara batez kentzen du. Munduaren bukaerako nahigabeek eta penek fedea agerian uzten duten bezala, hotzak agerira ateratzen
|
du
gantza.
|
|
2020
|
|
|
Araututa dauden bi alegazio “Gantz saturatu gutxi”. Horrek esan nahi
|
du
gantz aseen eta trans gantzen batura (etiketan adierazten ez direnak) 1,5 g/ 100 g elikagai edo gutxiago dela, eta ez dutela produktuaren kcalaren %10 baino gehiago ematen. Ogi horrek 0,3 g ditu 100 g ko.
|
|
|
Gantz gutxiko dieta ❌ Kasu honetan, ez da soilik koipe kontsumoa murriztea, baizik eta ahalik eta gehien saihestea, hau da, gomendatutako kantitatea baino gutxiago kontsumitzea. Gure adituak dioenez, «Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak uste
|
du
gantzak kaloria kopuru osoaren% 30 ere har dezaketela». Dieta mota honek kaloria eta mantenugai (A, D, E eta bitaminak gantzez xurgatzen dira) urritasuna eragiten du.
|
|
|
Koipe gutxiko dietak Koipe gutxiko dieten arazoa da A, D, E eta bitaminak gantzean disolbatzen direla (horregatik deitzen zaie bitamina lipodisolbagarri). Horrek esan nahi
|
du
gantza dagoenean errazago xurgatzen direla, eta, hain zuzen ere, liposolubleak direnez, elikagaien gantz zatietan egoten direla. Hala ere, beste elikagai batzuekin ere lor ditzakegu, organismoan aktibatzen diren forma kimikoetan (provitaminak).
|
|
|
Netanyahuk garaipena eskuratu arren, bozen emaitzek iazko apirilekoaren «esanahi politiko bera» dutela nabarmendu
|
du
Gantzek, Netanyahuk ez duelako lortuko parlamentuaren gehiengo osoaren babesa. «Borrokan» jarraitzera deitu du, «batasun gobernu» bat eratzeko.
|
|
|
Netanyahuk bozak irabazi baditu ere, «borrokan» jarraitzera deitu
|
du
Gantzek. «Batasun gobernu» bat eratzen ahaleginduko dela aurreratu du.
|
|
2021
|
|
|
Haragi gorriaren kontsumo txikia, batez ere haragi gihartsuak eta gazteak hartuz. Horrek esan nahi
|
du
gantz saturatu gutxiago ematen direla dieta horretan. Lekale ugari, zuntz eta proteina asko eta koipe gutxi dutenak.
|
|
2022
|
|
|
Emakumeen kasuan, gantz edukia handiagoa da, eta adinean aurrera egin ahala, handitu egiten da. Nerabezarora iritsitakoan, emakumeek gizonek baino gantz gehiago hartzen dute gorputzean, eta horrela mantentzen da helduaroan; hala, gizonak %15 inguru
|
du
gantza, batez ere gorputzaren erdialdean, bizkarrean eta sabelean, eta emakumeak %20 bitartean, aldaketan eta izterretan. GMI ez da alde horietaz jabetzen.
|
|
|
Obesitatea «izoztu» daiteke? Zerk eragiten
|
du
gantz marroiak beroa sortzea. Gure gorputzak hotza sentitzen duenean, 37 C-ko gorputz tenperatura mantentzeko ahalegin batean izorratzen da.
|
|
|
Gure gorputzak hotza sentitzen duenean, 37 C-ko gorputz tenperatura mantentzeko ahalegin batean izorratzen da. Orduan, garunak noradrenalina askatzen du, eta hartzaile batek detektatzen
|
du
gantz arrearen zeluletan. Seinale biokimikoen katada bat sortzen du, eta, ondorioz, proteina bat sortzen da.
|
|
|
Egunean 3 omega (250 mg) lor daiteke 20 g sardina oliotan, muskuilu handi bat (8 g) edo intxaur bat (3 g) erabilita. Zaindu kolesterola… esne gaingabetuak bezala Edari horrek esan nahi
|
du
gantz saturatu gutxi duela, baldintza hau betetzen baitu: gantz azido saturatuen eta trans gantz azidoen baturak ez duela 0,75 g baino gehiago 100 ml bakoitzeko, eta, gainera, koipe horiek ez dutela balio energetikoaren% 10 baino gehiago ematen.
|
|
|
Howard Walsh Ezaugarriak Nabina olioaren balioa 888 kcal da 100 ml bakoitzeko, beste olio batzuen balio ia berdina. Elikagaien Konposizioaren Espainiako Datu Basearen arabera (BEDCA), olio horrek kantitate handia
|
du
gantz azido monoasegabeak (%65etik gora), %28 gantz azido poliasegabeak eta aberatsa da bitaminan (20,95 mg). Elikadura balio horiek ekilore olioaren eta oliba olioaren arteko erdibidean jartzen dute.
|
|
|
alde handiak daude produktuen artean. Adibidez: Tximitxurri saltsek 271 kcal ematen dituzte 100 g ko hau da, kaloria gutxiagoko saltsak baino ia 20 aldiz kaloria gehiago, Tabasco originala (16 kcal/ 100 g). Batez ere, lehenek bat dutelako gertatzen da hori ekilore olioaren proportzio nabarmena Horrek esan nahi
|
du
gantza% 28 dela, hau da, elikagairik kalorikoena, eta gramo bakoitzeko 9 kcal ematen dituela. Horrek, berez, ez ditu hain gomendagarriak egiten, baina kontuan hartu behar dugu dietan egiten duten ekarpenagatik.
|
|
|
Itsaskiaren konposizioaren %75 eta %80 artean ura denez, oso balio energetiko txikia du (batez beste 80 kcal 100 gramo bakoitzeko). Ia ez
|
du
gantzik: %0, 5etik %2ra bitartean moluskuetan eta %2tik %5era bitartean krustazeoetan.
|