|
2003
|
|
|
Gaineratu zuen urtero 30 milioi pertsona inguru hiltzen dituzten kardiopatiak, diabetesa, minbizia eta obesitatea “dagoeneko ez direla herrialde aberatsen bakarrak”, garapen bidean dauden herrialdeetan (India edo Txina) elikadura jarraibideak aldatzean. Horrek batez ere hiri handietako biztanleei eragiten die, non jendeak joera handiagoa
|
baitu
gantz saturatu, azukre eta karbohidrato finduetan aberatsak diren elikagaiak irensteko, eta, gainera, hortzetako gaixotasun ugari eragiten baititu. Azterketa horrek, aditu independenteek bi urteko lana egin ondoren, egunean 400 g fruta eta barazki gutxienez kontsumitzea gomendatzen du; gatzak, berriz, iododuna izan behar du, eta egunean 5 g baino gutxiago jan behar luke.
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, Cambridgeko Nutrizio Unitateko adituek egindako azterlan baten arabera, koipe gehiegi duten dieta egiten duten emakumeek arrisku handiagoa dute bularreko minbizia izateko elikagai horren proportzio txikiena dutenek baino. Sheila Bingham Nutrizio Unitateko zuzendariordeak azaldu zuenez, ondorio horrek zerikusia izan dezake gantzak jatearekin, batez ere gurina edo esne gaina, esneki osoak, haragia eta galleta eta pastel batzuk
|
dituzten
gantz saturatuak. Hala ere, azterketan onartzen da zaila dela elikaduraren eta minbiziaren arteko harreman zuzena ezagutzea, baina badakigu garrantzitsua dela elikadura osasungarria eta orekatua egitea, gaixotasun hori izateko arriskua murrizteko.
|
|
|
Xuxurlak Atkins dietak, formulatu zutenetik, hainbat makal jaso ditu elkarte medikoek. Proteina horien arabera, proteina iturriek
|
dituzten
gantz saturatuak eta kolesterol proteina altuak osasunerako kaltegarriak direla frogatu da; minbizidun gaixotasunekin lotuta daude; odoleko azido urikoaren maila handitzen dute, triglizeridoen eta kolesterolaren kontzentrazioak bezalaxe, eta, ondorioz, giltzaduretan kristal metaketak agertzen dira eta odol hodiak hondatzen dira. Era berean, behin eta berriz esaten da ezen, karbohidratoak kenduta daudenez, gorputzak energia bilatzen duela pilatutako koipean, baina baita muskuluetan ere, eta horrek muskuluen higadura eta nekea eragiten dituela.
|
|
2008
|
|
|
Gainera, lipidoen izaerari begiratuz gero, hanburger hau da oilaskoz egindako guztietan kaskarrena: % 35
|
ditu
gantz saturatuak, eta% 1,6 trans gantzak (saturatuak baino are kaltegarriagoak dira).
|
|
|
Lipidoen izaerari begiratuz, oilaskoz egindako sei hanburgerretan, hau da kaskarrena: % 40
|
ditu
gantz saturatuak, eta% 1,9 trans gantzak.
|
|
|
koltza olio handia frakzio ez aponifikagarrian, EFSAk horren alde egin duen produktu berria. Landare olioek gero eta garrantzi handiagoa
|
dute
gantz saturatuen aldean, elikagai sorta zabal bati erantsitako osagai gisa (gailetak, opil industrialak, aurrez prestatuak). Edozein olioren zatiki aponifikaezinak osasunarentzat onuragarriak diren substantziak ditu, hala nola bitaminak, eta olio hori gehitzen zaion elikagaiari testura ematen dio.
|
|
2009
|
|
|
Lipido izaera egokiena Häagen Dazs etxeko izozkiak du, nahiz eta kopuruz horixe den gantzatsuena: % 67
|
ditu
gantz saturatuak, eta hori bakarra izan da esne koipez egina (txokolatezko zatitxoetan soilik erabili du landare gantza).
|
|
|
Gantzak ez ditu gehienek bezain osasungarriak: % 25
|
ditu
gantz saturatuak, eta gainerako gehienak% 16 eta 8 artean ibili dira.
|
|
2013
|
|
|
emititu gomendio hau: «haurrak dauden inguruneek libre egon behar
|
dute
gantz saturatu, trans motako gantz azido, azukre libre edo gatz ugariko elikagaiak sustatzeko». Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziako Zientzia Batzordeak txostena, irakasleak koordinatua Kontuko. Salvadó oso erabilgarria da elikagai «gatazkatsu» horiek detektatzeko.
|
|
|
Elikagai osasungarrien publizitatea: Espainiako egoera 2010ean, OMEk adierazi zuen haurrak dauden inguruneek libre egon behar
|
dutela
gantz saturatu, trans motako gantz azido, azukre aske edo gatz ugariko elikagaiak sustatzeko. Argitalpen berrian egiaztatu du ez daudela, azken hamarkadan gertatu diren aldaketak aztertu ondoren.
|
|
2015
|
|
|
Aldiz, esne gaingabetuek edari horiek baino 7 aldiz gutxiago
|
dute
gantz saturatua.
|
|
|
Gantz saturatuari dagokionez (mantenugai hori kopuru handietan hartzeak areagotu egiten du bihotz hodietako arriskua), polboroiak eta askotariko gozoak laranjaz ageri dira, eta horrek esan nahi du asko
|
dituztela
gantz saturatuak.
|
|
2016
|
|
|
Zientzialarien arteko adostasunak argi esaten du dieta osasungarri batek kopuru txikietan behar
|
dituela
gantz saturatuak, nahiz eta gantz askoko esneki bat ere ager daitekeen, kopuru txikietan edo neurritsuetan.
|
|
2017
|
|
|
Halaber, supermerkatu batzuek beren produktuetatik desagerrarazi dituzte borondatez, baina ez da nahitaezkoa, ezta adierazi ere. Gaur egun, horixe da gure elikadura legeriaren akats handienetako bat, eta ulergaitza da produktu batek
|
dituen
gantz saturatuen kopurua adieraztea, baina ez trans gantzena. Zer da elikagai transgenikoa?
|
|
2021
|
|
|
Haragi gorriaren kontsumo txikia, batez ere haragi gihartsuak eta gazteak hartuz. Horrek esan nahi
|
du
gantz saturatu gutxiago ematen direla dieta horretan. Lekale ugari, zuntz eta proteina asko eta koipe gutxi dutenak.
|
|
|
Zehazki, kakao deskoipetua, kakao aleak hauts bihurtuz eta gantza kenduz lortzen den produktua, gehienez ere %20 baitu gantza. Hori positiboa da, horrela murriztu egiten baita kakao gantza nagusi
|
duten
gantz saturatuen edukia (gantzaren %60raino). Produktuaren beste erdia maltodextrak eta gari irin finduak osatzen dute.
|
|
2022
|
|
|
Egunean 3 omega (250 mg) lor daiteke 20 g sardina oliotan, muskuilu handi bat (8 g) edo intxaur bat (3 g) erabilita. Zaindu kolesterola… esne gaingabetuak bezala Edari horrek esan nahi
|
du
gantz saturatu gutxi duela, baldintza hau betetzen baitu: gantz azido saturatuen eta trans gantz azidoen baturak ez duela 0,75 g baino gehiago 100 ml bakoitzeko, eta, gainera, koipe horiek ez dutela balio energetikoaren% 10 baino gehiago ematen.
|
|
2023
|
|
|
Maltodestrinak 4 kcal ematen ditu gramo bakoitzeko, azukrea bezala. % 0 bertsioak bi aldiz baino gehiago
|
ditu
gantz saturatuak. Imagen:
|
|
|
Hala ere, horrek ez gaitu despistatu behar. Kontuan izan behar
|
dugu
gantz saturatu guztiak ez direla berdinak, eta, batez ere, kontuan hartu behar dugu elikagaia osotasunean. Gantz eta gantz saturatu kopuru hori izan arren, fruitu lehorrak osasungarriak dira.
|