|
2000
|
|
|
Egunkarien audientziari dagokionez, bada beste multzo aipagarri bat, Madrilenargitaratu eta hemen zabaldu egiten direnena, edo, EL MUNDO DEL PAIS VASCOeta EL PAIS DEL PAIS VASCOren kasuan, hainbat orrialde gehigarri dituztenena.Hauen artean, irakurle kopuruari dagokionez, lehen mailan MARCA kirol egunkaria (%6, 5) dago. Kiroletan erabat zentraturik dagoen argitalpen honek, EL MUNDOrekin (%4, 8) eta EL PAISekin (%3, 0) gertatzen den bezala, nahiko orekatua
|
du
bere bezerialau herrial deetan. AS, ABC eta gainontzeko espainiar egunkarien presentzia osomugatua denez, ez dugu beraien audientziari buruzko zehaztasun gehiagorik eskainiko.
|
|
|
EL DIARIO VASCO, aurrekoa bezala Correo enpresak argitaratua, Gipuzkoan, alde nabarmenaz, gehien saltzen den egunkaria da, (OJD): 95.060 ale egunero.Donostian argitaratu eta herrialde horretan
|
du
bere erosleria.
|
|
|
DIARIO DE NAVARRAk, orain arte aipatu ditugun bi kazeten antzera, herrialdebakarrean zentratzen
|
du
bere bezeria. 63.803 ale kaleratuz egunero (OJD), ForuKomunitateko indartsuena da, gainera, alde ederra atereaz besteei.
|
|
|
Ohar gaitezen Sud Ouestek ez duela departamentuko argitalpenik sortu, honelaPirinio Atlantikoetako departamenduko dikotomia kulturala (euskalduna, biarnesa) kontuan hartuz. Ez
|
du
bere banaketa lurraldearen banaketa politiko administratiboarenarabera egin; horrela egin ordez, gaur egun abertzaleek ez eze Euskal departamenduaren alde dauden lagun guztiek ere azaleratu duten errealitate historiko kulturalabereganatu du.
|
|
|
Albistegien azterketa honek, mailakakoak, antz handia
|
du
bere sasoian Garcia keta Perales ek (1992) definitutakoarekin11 Hauen esanetan, formatu eta edukienalderdietatik gero eta antzekoagoak diren albistegietan miatzeko, hiru azterketa mailamarkatzea komeni da. Lehenean, albisteetan aipatzen dituzten gaiak eta pertsonaiakzelakoak diren begiratuko da.
|
|
|
Frantziar Estatuan irrati/ telebista sistemaren deszentralizazioa oso mugatua izanda, lurralde honen tradizio politiko zentralistari jarraituz. Egia esan, Frantziar Estatukoadministrazioaren deszentralizazioak ez
|
du
berarekin ekarri kultur arloko inongo funtzioedo zerbitzuen transferentziarik, Estatuaren partetik tokiko aginteetara. Deszentralizazioaren inguruko legeek kultur ekimenak garatzeko aukerak zabaldu dizkieteerregioei, departamenduei eta udalei, bai, baina ez dizkiete arlo honen gaineko eskuduntza propio eta bereizirik egokitu.
|
|
|
Hizkuntza komunitateek biziraupena ziurtatzeko, erreprodukzio soziala bermatubehar dute. Gure kasuan, euskararen komunitateak bere biziraupena ziurtatzeko, besteak beste, hedabideen laguntza behar
|
du
bere buruaren erreprodukzio sozialabermatzeko. Gure inguru hurbileko hedabideak urrun daude laguntza emate hipotetikohorretatik.
|
|
|
Euskara gutxi gutxi erabiltzen
|
du
bere orrialdeetan El Correo egunkariak, euskarak ez du eskuratzen albisteen %1 bera ere. Beraz, datuak oso balio estatistikotxikikoak dira.
|
|
|
Diario de Navarrak baztertu egiten
|
du
bere Autonomia Komunitateari buruzkoedozein informazio infografiko eta, ondorioz, hodei itsasoan Nafarroa non dagoenjakiteko, asmatu beharra dago.
|
|
|
Nafarroaren lekua Espainiakhartzen du Diario de Navarra egunkarian. Foralismo nafarrak Espainiaren lurraldetasun irudikatuan proiektatzen
|
du
bere esparru ideala.
|
|
|
Bestalde, El Correok Espainiar Estatuari dagokion informazio metereologikozehatza ere eskaintzen
|
du
bere orrialdeetan eta mapetan.
|
|
|
Donostiako egunkaririk zaharrena den honek Euskal Autonomia Erkidegoak etaNafar Foru Komunitateak osatutako mapa bat eskaintzen
|
du
bere orrialdeetan.
|
|
|
Deiak oso modu argian erakusten
|
du
bere helburu integrazionista iragarpenmeteorologikoari buruzko orrialdeetan. Daudela Frantzian edo Espainian, zazpi lurraldehistorikoak hor agertzen dira batera modu ikusgarrian.
|
|
|
Garak bere egiten du zazpiak bat dioeneko leloaren lurraldetasuna. Egunkarihonek Euskal Herri zabala, osoa esan dezagun, eskaintzen
|
du
bere azken orrialdeaneguraldiari buruzko mapa argitaratzean.
|
|
|
Garak Euskal Herri osotua hartzen
|
du
bere infografiaren oinarritzat mapamarrazterakoan. Eguraldiaren informazioa osatzeko, Garak Mendebaldeko Europakoisobara mapa ere eskaintzen du.
|
|
|
Frantziako kateek ere oso ondo kokatu dituzte beren informatiboak prime timeorduetan. TFlek, esate baterako, zortzietan aireratzen
|
du
bere informazio saioa, Lejournal, eta bederatziak baino lehentxeago ikus daiteke eguraldiari buruzko espezifikoa, Meteo izenekoa. Ordu berean dihardu, bere aldetik, France2k; kate honenalbistegia ere zortzietan hasten da, bederatziak aldera amaitzeko.
|
|
|
Iluntzeko albistegiaren amaieran eskaintzen
|
du
bere eguraldi tartea Tele 5ek19.Informazio grafikoari gagozkiolarik, berriemaleak hurrengo urrats biak ditu ezagun:
|
|
|
Iluntzeko albistegiaren amaieran eskaintzen
|
du
bere eguraldi tartea Antena 3ek18.Informazio grafikoari gagozkiolarik, hurrengoa da kontuan hartzekoa:
|
|
|
Iluntzeko albistegiaren amaieran eskaintzen
|
du
bere eguraldi tartea FR 3k.Informazio grafiko oso estandarra eta estatikoa eskaintzen ditu FR 3k. Hurrengoa duguaipagarri:
|
|
|
FR 2k ere iluntzeko albistegiaren amaieran eskaintzen
|
du
bere eguraldi tartea.Bost urrats nagusi aipa daitezke tarte horretan:
|
|
|
Iluntzeko albistegiaren amaieran eskaintzen
|
du
bere eguraldi tartea TF 1ek.
|
|
|
Besteekiko harremanetan, denboraren joan etorrian, gizakiak garatu egin
|
du
beretzat duen territorioaren errepresentazio ulerkorra izan daitekeen irudi bidimentsionala, non marrazten ikasi baitu bereak diren errekak eta mendiak, herriak eta bideak; batetik, kideak eta lagunak non bizi diren irudikatzeko; eta, bestetik, besteek, etxezkanpokoek, lurralde hori errespeta dezaten.
|
|
|
Aldi berean, Hirugarren Munduko herrietan mota guztietako diktadore eta militarrak sortu ziren mendebaldekoeredu demokratikoaren gerizpean. Baina, kapitalismoak demokrazia burgesa edoordezkatzailea behar
|
du
bere garapen egokirako, eta laugarren globalizazioan honenaldeko saio berria bideratzen ari da.
|
|
|
Berriz, analistak ez du izan behar ez sistematikoki zapuztaile, ez sistematikokipermisiboa: bidezko eta egokia izaten saiatu behar
|
du
bere jarreran eta erabakiteknikoetan, sendaketaren aurrerabidea eta pazientearen eboluzioa bakarrikkontuan hartu behar dituelarik. Beraz, giza harreman bereziaren aurrean gaude:
|
|
|
Pertsona proiektiboak, ez
|
du
bere inpultsuetatik askatzeko joera soilik (besteeiegotziz); inpultsu horiek sortu direneko bere zatietatik askatzeko joera ere badu.14
|
|
|
Fenomenologiak Existentzialismoa
|
du
bere ispilu. Hala ere, existentzialistaguztiak fenomenologoak izan arren, fenomenologo guztiak ez dira existentzialistak.
|
|
|
Haiengan ikusten diren dependentziazko eta haserrezko nahasketakmurriztu dezake, frustratua dagoen haurra gaizki tratatzeko edo abandonatzekoprobabilitatea. Hala ere, haur anbibalenteen kasuan, ekidileekin konparatuz, defentsak ez daude hain organizatuta, eta haurrak ez
|
du
bere sentimentuen kontrolesturik.
|
|
|
Caparros-ek (1993a) dioenez, talde psikoterapia analitikoak oraindik mugatugabea
|
du
bere objektua, eta, bere teoriari dagokionez, gizabanakoaren kideekikoharremana subjektu bakunaren eraikuntzan duen eraginari buruzko teoriekin lotutadago. Beraz talde analisiaren teoriak gizabanakoaren ezagutzarekin du lotura etazerikusia, eta bere teoria eta teknika ere, gizabanakoari zuzentzen zaizkionekindaude elkarreraginean.
|
|
|
Subjektu bakoitzaren bertikaltasunak, hots, beraren egoera pertsonalek,, loturafaltsua?, eguneratzea edo analogia emozionala ezartzeko prest jartzen dute, etatransferentzia prozesu batek jarduten du. Prestutasun honek subjektua gaibihurtzen
|
du
berea balitz bezala bizitako gatazka baten bozeramale gisa jarduteko, baina, era berean, elkarreragineko egoera eta zereginarekin duen lotura gatazkatsuasalatzen du.
|
|
|
Horietan guztietan izan
|
du
bere eragina nigan. Pozik aitortzen dut, esker onez.Horixe da niri Txillardegik erakutsi didan ikasgai nagusia eta aitorpen honen muina.
|
|
|
Eulalik inbertitu du kondairaren kronologia baina ez
|
du
bere gogotik arraskanporatu, eta berriz etorriko zaio ahora «Araneko hilbegira»ren bigarren aldiz kontatuzuenean: aldi hartan katu bat etorri zen gorpuaren bila, eta gero, beilariek otoitz egineta inarraz jo zutenean, gizon ageri zen.
|
|
|
Horregatik, eta berak herri mugimendu horretan izan duen inplikazio bizitikjartzen
|
du
bere kritika ere, prestaketa soziolinguistikorik ezean ipintzen duenean hainbihotzeko duen EHE elkartearen krisietako baten azalpena, Txepetx en iritziarekin bateginez: –E.H.E.en kasua ere ukitzen du Txepetx ek; hasierako bultzaldi esperantzagarrihura gogoratuz; baita ere gero jasan zuen beherakada ezaguna, eta berau soziolinguistika teoria sendo baten eskasiari leporatuz (hein batez egia izan daitekeena, zalantzarikgabe)?
|
|
|
Pertsona bakoitzak ezagupenaren bidez lortutako jakintza meta
|
du
bere kultura.Herri bati dagokionez, gizarte mailan ere, herri baten kultura nolabait aipa daitekeherri horren herritarrek batera duten kultura komuna adierazteko.
|
|
|
Herri bakoitzak historiaren bilakaeran bildu
|
du
bere osasun jakintza. Beste kulturetatik jasotakoa edo gurean sortua, inportanteena gurean ongi antolatua izatea da, gureosasun baliabideak ongi aprobetxatuz.
|
|
|
Baina joan diren mendeko oroitzapenetanurruneratzen garen neurrian, gero eta ilunago geratzen zaigu herrialde bakoitzakaurreiritzietan finkatutako sinesmena aldatzeko argia. Nafarroako Erresuma nork sentitzen
|
du
bere, gaur egun. Edo Gernikako Arbola?
|
|
|
Gizakia askatasuna da, hots, zabalune edo hutsune bat, zulo bat unibertsoan, ekintzak bete behar duena. Gizakiakorain bere gain hartu behar
|
du
bere burua (existentzia), hots, bere buruaren eraikuntza, erantzukizuna. Hau ez da etika arazo bat, ohiko esanahian:
|
|
|
Gizakia, existentziara jaurtirik dagoela?, esangoda. . Mundua?, bakoitzak asmatu behar du; bakoitzak izan behar
|
du
bere balioen asmatzailea. Askatasuna, angustiaren iturria, balioen kreatzailea da, horregatixe.
|
|
|
Haren estadioek eta nobelako protagonistarenek ez hertsiki kointziditzen dute, ezta hertsiki zentzu bera dute ere barne barnean (luteranoa). Txillardegik nahiko librejokatu
|
du
bere protagonistaren, giza existentziaren, meditazio nobelatua apailatzean.
|
|
|
Eten eta ospa egin behar, hortaz, Ulises berrihonek, orain arteko guztitik urrun, askatasun berri baten eguratsetaraino?. Halasentitzen
|
du
bere burua trenean, 140 kilometro orduko abiaduran: –Zoriontsu naizberriz.
|
|
|
Kierkegaard-en arabera, bizimolde estetikoari buruz buru kontrajarria da bizimolde etikoa. Gizaki etikoak, eginbeharra, obligazioa eta inperatibo morala bizitzanabsolutuki inkarnatzean bilatzen
|
du
bere zoriona. Ideal moral absolutuaren araberabere nortasuna gauzatzeko erabaki baldintzagabean oinarritzen da.
|
|
|
da. Horretan aurkitzen
|
du
bere zoriona (horretantxe aurkitukodizu azkenean bere etsipena ere!).
|
|
|
De fakto, gutakobakoitzak bere erlijioa tradizioak eta ohiturak emana du. Ez
|
du
berak erabakitzen etahautatzen. Arabian jaiotzen direnak, mahomarrak dira; Euskal Herrian jaioak, katolikoak.
|
|
|
EuzkoGogoa, ilbeltza otsaila 1956, 104), oso negatiboa zen filosofo modernoekiko, Unamuno-ri buruz bereziki. Txillardegik, bada, ezin izan
|
du
bere desadostasuna isildu.
|
|
|
Hala jokatu ohi zuen, arrunki existentzialismoaren abiatzailetzatjotzen den idazleak, Soren Kierkegaard daniarrak?. P. Foulquie ren liburutxotik aldatu/ itzuli dizkizut hitzok, sarrera baterako aitzakia aldera1 Unamuno-k poesia, nobela, antzerki, saioetan isuri
|
du
bere existentzialismoa. Sartre-k saioak, nobelak, antzerkiakidatzi ditu.
|
|
|
Azken Gerrate Karlistatik hona etxeakizanberritzean, sermolari frantziskotarrek milaka mintzaldi egiteaz gain, kristaueuskaldunen eliz mugimendu zabala gidatu zuten, inoiz jendetza handiko bilkurakprestatuz. Prediku lan honek izan
|
du
bere aztertzailerik (Basabe 1935: 146; Cantabria Francicana 1960).
|
|
|
Peirce-k hiru zati nagusitan banatzen
|
du
bere logika:
|
|
|
Askotan euskaltzale batzuek, haiek ere, beren buruari galderak egiten dizkioteberezko kulturaren izateari buruz. Honelako kasuetan, ordea, galdera egileak kezkabaino gehiago nahasmena
|
du
bere buruan. Alde batetik, konturatu gabe euskaltzaleokzapaltzaileen diskurtsoa geureganatu dugula ematen du; bestetik, guda galtzailearenedo porrotaren morala izenda dezakegun hori sumatzen da; eta azkenik, laburbilduta, besteak baino gutxiago izatearen konplexua agerian gelditzen da (espainiar frantziarbatek ez dio galdera hori egiten bere buruari, ez modu existentzial horretan behinikbehin; eta orokorrean ez du onartzen bere izatearen ukapena).
|
|
|
–Hobe beharrez erabaki du hala Aita Erizainak. Lasaitasuna behar omen
|
du
bereonera etortzeko eta...
|
|
|
Programatzaileak gogor borrokatu behar
|
du
bere estazioa jitoan gera ez dadin, hedabide lehiakideek egiten dizkioten erasoei itzuriz eta beste irratikideen beraien erasoei ere zirkin eginez, azken hauen estrategia programazioen diferentziazioan eta ustekabetasunean datzalarik, gero eta nabariago.
|
|
|
Etorkizun hurbileko entzule bakoitzak autoprogramazioa egin ahal izango
|
du
bere terminaletik. Hori dela-eta, irrati programatzaileek egingo dituzten eskaintzen geroa, aurretik proposatu diren target edo helburuei egokitu zaie.
|
|
|
Irratitik ematen den komunikazioak daukan hurbiltasun kualitatea (emaile eta hartzailearen arteko distantzia imaginarioa) dela-eta, komunikabide honek duen entzuleriak erantzuteko joera du, mezuei buruzko bere iritziak emateko. Bretainia Handiko irratiak (BBC) bikoiztu egiten
|
du
bertako telebistak jasotzen dituen gutunen kopuru osoa. Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere.
|
|
|
Lehena, handia alegia, Raneroko haitzetan bizitzeaz gainera, haranean zehar sakabanatuta dauden beste haitz batzuetan (Caleran, Ubal inguruetan) bizi da, eta belatz gorria, berriz, ia nonahi topa daiteke, moldaerraza baita. Belabeltzak ere, ahal duen guztietan harkaiztegietan egiten
|
du
bere habia. Belatxinga mokogorriek, kolonietan bilduta, harkaitzetako zulo, arteka eta leizeetan egiten dute habia eta etxe zaharretan ere azaldu izan ohi dira.
|
|
|
Karrantzako baserri, eliza eta bordetako biztanle arrunta da hontz zuria; baserri inguruetan ugariak diren saguak, arratoiak, satorrak eta txolarreak ehizatzen ditu gauez, nekazarientzat lan mesedegarria eginez. Saguzarrek ere laguntzen dute lan horretan, intsektuak janez; saguzar arruntak edo pipistrelo txikiak, Europako saguzar txikienak, eltxoak jaten ditu eta edonon aurkitzen
|
du
bere gordelekua. Baratze saguzarrak, berriz, intsektu hegalari handiagoak ehizatzen ditu, eta etxe, eliza eta baseliza zaharren zirrikituetan gordetzen da.
|
|
|
Karrantza errekak, berriz, zenbait errekasto Ambasaguasen batzean hartzen
|
du
bere izena. Alde batetik, Ordunte mendietatik datozen errekastoak (Argañeda, Balgerri, Las Escaleras...) La Tejeran elkartzen dira; hauen urei Presa eta Balastrada errekastoenak batzen zaizkie Conchan eta, azkenik, Ambasaguasen bertan, La Cercarenak.
|
|
|
Galdera honi erantzungo dion eta guztiz oinarrizkoa den beste galdera bat erantsi genuke: kulturak ba al
|
du
bere espazioa hezkuntza sistemaren barruan?
|
|
|
guztiz biribila eta erabat bukatutakoa den teoriarik ez egotearen, zama? hartu
|
du
bere gain, lanari ekiteko unean. Beraz, geureari ekinez, korapilatsua eta nahasia den sare ilun honetan sartu, eta hezkuntzak duen, edo izan dezakeen, protagonismoa bilatzeko ahaleginak egingo ditugu.
|
|
2001
|
|
|
c) Euskaltegiak bere buruaren ardura du, eta dituen bitartekoen arabera antolatubehar
|
du
bere jardun osoa.
|
|
|
Egiaesanda, arbitrarioa da hau, guk ikas prozesuaz dugun pertzepzioak gida baitezakemomentuaren aukeratzea. Edozelan ere, erakunde bakoitzak irizpide batzuekin diseinatzen
|
du
bere programa. Honetarako, Bizkaiko AEKn erabili dugun estrategiankokatuko dugu kontu hau guztia.
|
|
|
Ikaskuntzaren xede bat lortzeko azpitrebetasunak erabilarazten dizkiote ikasleari. Hauda, ikasleak, arazo linguistiko baten aurrean estrategia zehatza aktibatuz gero, azpitrebetasunen koordinazio egokia lortzen
|
du
bere helburua lortzeko.
|
|
|
Azken batean, berari ikastea gustatuko litzaiokeen eran irakastea baita irakaslearen joera. Joerahau sarritan inkontzientea da, eta irakasleak bere ikas estiloa (k) ezagutzeko paradaduenean hautatzen
|
du
bere irakats estiloa.
|
|
|
Eleberriaargitaratu eta gero jakin dut nik irudikatu moduan jokatzen zutela Erdi Aroan ere.Baina jokatu ez balute ere: historialariak ez bezala, idazleak si non e vero, e bentrovato legea baliatzen
|
du
bere lanerako.
|
|
|
Saizarbitoriaren ustez, nobela, ezer baino lehen, bilakuntza da, hau da, esperimentaziorako eta zerbait berri esateko baliagarria zaigun tresna literarioa. Hori delaeta, Frantziako Nouveau Roman deritzonaren abiapuntua egin
|
du
bere. Editions deMinuit argitaletxearen inguruan bildu ziren idazle haiek, istorioak kontatzearenezintasuna defenditzen zuten.
|
|
|
Senar adardunaren obsesioa J. Joyce-ren Ulises (1922) edo Finnegans wake (1939) nobeletan iraunkorra bada ere, irlandarraren Leopold Bloom protagonistak, Molly ren fideltasunik ezaren jakitun izanik ere, ez
|
du
bere emaztea akabatzen.Berak ere, Bihotz biko protagonistak nobelako Donostia literarioan egiten duenantzera, amoranteak emazteari igorritako mezua tartean, adulteroen eszenakimaginatzen ditu Dublin literarioan barna. Hori gutxi balitz, Bloom ingelesarenitzulpen kontsidera genezakeen Flora izena duen pertsonaia, musikazalea etaoparoa dugu, Molly bezala (etengabeak dira beraien ipurdi, naharoei?
|
|
|
Desiratutako objektuak ihes egitendiola pentsatzeak beragan sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazleditugu, bere buruaz dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez diosumatzen bere buruari (linimentu eta sardin usainaren nahasketatik eratorria) etazakur deslai baten modura abandonatzen
|
du
bere burua (121). Senar horren zeloek, A.
|
|
|
Hortaz, badirudi Sarrionandia keinuka ari zaiola bere irakurleari: berarentestuen artean zabaldu dituen kohesio hari hauei heldu, eta testu batetik besteramugitzera gonbidatzen
|
du
bere irakurlea, jolastera azken finean. Egiaz, gureidazleak irakurleari keinuak eta jolasak zuzentzea maite du.
|
|
|
Hortik ondorioztatzen da (fenomenoa irudikatu ez den arren) ezen I herrialdeak, H diruan, eskari netoa gauzatzen duela. Kontrako bi eskari netoak baliokideak direnez, erraz induzi daiteke ezen, berez, pepealdiko nazioarteko transakzioek ez dutela inolako eraginik moneta nazionalen kanpo balioan; bereziki, H herrialdearen diruak ez
|
du
bere merkataritza inportazio netoaren ondorio negatiborik jasotzen.
|
|
|
Zehazki mintzatuz, transferra fluxu unilaterala da; berorren onuradunak ordainketa positiboa bereganatzen du, baina ez
|
du
berak inolako ordainketarik egiten. Preseskiago, transferra hartzekodunen ordainketa errealak definitzen du, hartzekodunek ez dute ezer ematen trukean, ez merkataritza ondasunik edo finantza ondasunik, ezta banku gordailurik ere.
|
|
|
Eta egoera hori ez da aldatuko p epealdi osoan; alderantziz, Iparraren merkataritza inportazioak netoak direneko epealdi guztietan, berak Hegoari ordaintzen dio, I diruan definituriko banku gordailuen kopuru baliokidea emanez soilik: Iparrak ez
|
du
bere merkataritza defizita estali finantza bonu ez monetarioen (Bbonuak) emisioen bidez. Hortik ondorioztatzen da ezen Hegoa inoiz ez dagoela bere bonuak Bbeste bonuekin konpentsatzeko inolako egoeratan (zeren H k ez baitu inongo Bbonurik eskuratzen bere merkataritza esportazioen trukean).
|
|
|
Iparrak Hegotik merkataritza ondasunen soberakina erosten du, Iparretik Hegoak ezer erosten ez duen bitartean (finantza bonu monetarioak B izan ezik): Iparraren erosketak Hegoaren (merkataritza ondasunen edo finantza bonu ez monetarioen) inolako erosketari ez dagozkion heinean, Hegoak zerbitzatu egiten
|
du
bere kanpo zorra.
|
|
|
Alta, bere kanpo hartzekodunei zerbitzatzeko, Hegoak ez du inolako ondasun erreal ez monetariorik erosten; bere merkataritza soberakinaren trukean Hegoak ez du ez merkataritza ondasunik ez finantza ondasun ez monetariorik eskuratzen. Alderantziz, ikusi dugun legez, pepealdietan Iparrak finantza bonu ez monetarioen kopurua lortzen
|
du
bere merkataritza esportazioen soberakinaren azken ordainketa modura. Bdirelakoak finantza bonu ez monetarioak dira, eta B direlakoak finantza bonu monetarioak.
|
|
|
lehen puntua I herrialdeari aplikatzen zaio soilik: I k I diruan ordaintzen
|
du
bere merkataritza ondasunen erosketaren soberakina (bere merkataritza inportazioen osotasunagatik egiten duen legez). Egia da oraingoz H ren kanpo zorraren zerbitzua kontuan eduki behar dugula (16 irudia).
|
|
|
Simetria bikoitzaz ere mintza gaitezke; kanpo zorraren zerbitzu bakoitzak asimetria bat sortzen
|
du
bera gauzatzen deneko epealdian bertan, p epealdiaz geroztik; baina horrelako asimetria bakoitza identikoki egiaztatua da zorra sortua den epealdiaren, p, eta bera zerbitzatua den epealdiaren, p, artean. Zorpeko herrialdean zama guztia jarririk, bere kanpo hartzekodunen zerbitzuak sortzen duen asimetriak ondokoa erakusten du, alegia, herrialdea beharturik dagoela moneta huts bat onartzera, bere merkataritza soberakinaren ordainketa bakar eta azken modura (bere kanpo zorra zerbitzatzeari uko egiten ez badio, behintzat).
|
|
|
Nazioarteko ordainketen, urrezko araua? betetzen den bakoitzean, transakzioek erakusten dutenez, lehendabizi herrialde bakoitzak gordailu bat lortzen
|
du
bere kideko bankuetan; horrela, H herrialdeak I diruko gordailua lortzen du, eta I herrialdeak H diruko gordailua. Hauxe da, arauaren?
|
|
|
Analiza dezagun Hegoaren kasua. H herrialdea R multzo gisa ikusi da, bera nazioarteko transakzioen espazioan kontsideratu den heinean; alderantziz, herrialde berberak Rmultzoa definitzen
|
du
bere transakzioak etxeko ordainketen arloari dagozkion bakoitzean. Rmultzoak, beraz, egoiliarrak ditu barne, zeintzuk kanpoko munduarekiko zordunduak diren, hain zuzen ere, beraiek beren etxeko dirua edo diru nazionala eskuratzen dutelako zorra eratzen denean eta diru hori gastatzen dutelako beren hartzekodunei zerbitzatzeko.
|
|
|
dei diezaiegun KE H ren kanpoko errentaren eratzeari, eta EG H ren kanpo hartzekodunen mozkin horren gastuari. Epealdi konkretu batean, Hegoak kanpoko errenta baten eratzea ikusten du, bere merkataritza soberakinetik sortua, KE= x BM. Epealdi berean H k errenta hori gastatzen
|
du
bere kanpo zorraren zerbitzu korrontean: EG= x BM. Oso ilogikoa litzateke kontrako zeinuko gastu horiek nahastea, H ren kanpoko errentaren eratzea KE EG= 0 diferentziarako positiboa balitz bezala.
|
|
|
Zorpeko herrialde batentzat, beraren kanpoko errenta netoaren eratzea adierazten duen formula, epealdi bakoitzean, EK ren eta EGH ren arteko kendura da (non EGH beraren kanpo zorraren zerbitzu korrontea interesetan eta amortizazioan den). Kasurako, p epealdian H herrialdeak x IM ko merkataritza soberakina lortzen du; kanpo hartzekodunei zerbitzatzearren, kanpoko errenta hau sakrifikatzen badu, H k bere nazioarteko irabaziaren deuseztapen erretroaktiboa sorrarazten
|
du
bere borondatearen kontra, noski, bere merkataritza esportazio netoek berari ez diotelarik literalki ezer ekartzen. Izan ere, (EK EGH) formulak (x IM x IM) ematen du H herrialdearen kanpoko errentaren eraketa korrontearen neurri modura.
|
|
|
H herrialdearen kanpo ordainketen balantzak 2 IM raino bere kanpo hartzekodunei emaniko zerbitzua barnean daukan egoeran, H k 2 HM ko aurrezkiak galtzen ditu gainontzeko munduaren onurarako: galera horrek truke merkatuan adierazten
|
du
bere burua. Horrek argi esan nahi du H diruko 2 milioi unitateak truke merkatuan erabiliak direla I diruko erosketa (soberakin) unilateralerako:
|
|
|
Hain zuzen, p epealdian H herrialdeak bere merkataritza esportazioetan irabazten duen? I diruan kopuru zehatza sakrifikatzen
|
du
bere kanpo hartzekodunen zerbitzurako; horrela, p epealdian H ren ordainketen balantza orokorra orekan dago; horren gaietik, H dirua debaluazio baten menpe dago, zeinaren proportzioa hauxe baita: H herrialdearen kanpo hartzekodunen zerbitzu korrontearen interesetan eta amortizazioan balioaren eta beraren merkataritza inportazioen balioaren arteko ratioa.
|
|
|
Bere aldetik, Iparrak ez du inolako sakrifiziorik egiten: alderantziz, salgaitan irabazten
|
du
bere inportazio soberakinaren kopurua(= z IM). Eta dirutan, Iparraren sakrifizioa nulua da, zeren bere egoiliarrek Hegoaren hartzekodunek bereganatzen baitute bere merkataritza inportazio netoak ordaintzeko (z IM) zuzendutako bere etxeko errentaren kopurua.
|
|
|
Adieraz dezagun berriz ere Hegoan dautzan bi zamen eite gehigarria: batetik bere merkataritza esportazio netoetan irabazitako kanpo monetak bere kanpo hartzekodunen onurarako sakrifikatu behar ditu; eta bestetik, era berean, galera baliokidea jasaten
|
du
bere etxeko errentan.
|
|
|
(ii) Hasieran Banku Zentralaren bigarren departamentuak (II) aurreko epealdietan metaturiko herrialdearen kanpo zorra hartzen du, eta orekatu egiten
|
du
bere kontua, balantze orriaren aktibo aldean erreserba eta inportazioen kopuru baliokideak sartuz.
|
|
|
Zor krisia ez da truke tasen ez-egonkortasunaren ondorioa, beraren definizioaren alde bat baizik. Beste hitzez esanda, zor krisiak truke tasen fluktuazioen bidez erakusten
|
du
bere burua. Nazioarteko ordainketen sistema kanpo zorren zerbitzu neutralarekin bateragarria izanen balitz (baita nazioarteko diruaren funtzionamendu neutralarekin ere), truke tasak egonkor egonen lirateke, agintari monetarioen berrorekatzaile ofizialaren beharrik izan gabe.
|
|
|
atzerrian edukitako kapital espekulatzailearen eratzea esplikatzen du, zeinaren mugimendu kaotikoek truke tasen gaineko presio gogorra ezartzen duten; bistakoa denez, presio hori ezin da neutralizatu moneten arteko truke tasa finkoak artifizialki mantenduz. Beste aldetik, kanpo zorren ordainketa bikoitzak gaur egungo nazioarteko ordainketen sistemak horretara behartzen ditu giltza monetakoak ez diren herrialdeak presio debaluatzaile baten bidez adierazten
|
du
bere burua (truke tasa finkoko onarpen ofizial batek ezin baitu alboratu). Alderantziz balitz, beheranzko presioa metatu egingo litzateke, eta laster edo berandu oztopoa hautsi egingo litzateke, truke tasa flotatzen egongo balitz bezala mugitzea ahalbidetuz.
|
|
|
Hostoak eta zurtoinak distilatuz ematen
|
du
bere olioa patxuliak. Beraren molekula egitura ondokoa da.
|
|
|
Jostun ospetsu eta berritzailea, aluminioa, papera, metala eta material ezohikoak erabiliz eskuratu
|
du
bere oihartzuna. Perfumegintzan, Louis Amic perfumegilearekin batera Calandre (1969) merkaratu zuen, oin zurduna eta arrosa berdekoa.
|
|
2002
|
|
|
– A autobideak barne konexiorako funtzioa ere betetzen
|
du
bere ibilbidean zehar, bizilagun askoren eta jarduera ekonomiko nabarmenekogune eta eskualdeen artean.
|
|
|
Gaur egun, argi dago etxeko lan gehienak emakumeek egiten dituztela. Banaketa hori emakumeak gizonarekiko izan duen menpekotasunarekin loturik dago, eta, ondorioz, generoen arteko lan banaketa horrek eremu askotan
|
du
bere eragina.Batetik, emakumeen lanegun osoa (ordaindutako lana eta ordaindu gabekoa) gizonezkoena baino luzeagoa izatea dakar, sarri oporrik gabekoa. Bestetik, lan merkatuan parte hartzean, nabarmena da bereizkeria, emakumeek sarritan soldata apalagoak dituztelako, eta emakumeen enpleguek onarpen sozial baxuagoa dutelako.
|
|
|
lurralde emigratzailea bihurtu da, oro har. Lehen unean, laurogeiko lehen urteak arte, Gipuzkoaizan zen lurralde kaltetuena, eta gero Bizkaiak hartu
|
du
bere tokia. Nafarroak, aldiz, joera positiboena izan du, gehienbat laurogeita hamarreko urteetan.
|
|
|
Ezagunenak Baiona eta Iruñean antolatutako UdakoIkastaroak dira, baina horiekin batera urtean zehar hainbat jardunaldi eta hitzaldiaurkezten ditu. Uztartze eta zabalkunde lan horretan liburugintzak garrantzihandia
|
du
bere zereginetan. Dagoeneko 200 unibertsitate liburu inguru argitaratuditu Udako Euskal Unibertsitateak.
|
|
|
Unibertsitateen arteko alderaketa eginez, berriz ere desoreka ikusten dugu, hizkuntza desberdinetako eskaintzari dagokionez (ikus aurreko taulako azken bi lerrokadak). UPV EHUk Euskal Herrian giza eta gizarte zientzien sektorean euskaraz eskaintzen denaren %74 hartzen
|
du
bere. gain. Beraz, beste bost unibertsitateek%26 bakarrik.
|
|
|
da. Aldebatetik
|
du
bere baitan itxia jarraitu, eta, bestetik, ohiko titulu fabrika izatetikgizartearen garapenerako eta kulturarako baliabide modura jokatu duindar berriarekin.
|
|
|
Bestalde, INSEE delako elkarteak antzeko portaera antzeman
|
du
bere proiekzioetan11, Ipar Euskal Herriko populazioari dagokionez. Horrela, zahartze prozesuari dagokionez, 20 urte baino gutxiago dutenen portzentajeak beherantz egingodu nabarmenki.
|
|
|
Ondoen ezagutzen dudan unibertsitateak. Euskal Herriko Unibertsitatea deituak, Mendebaldeko Euskal Herrian publikoadugun horrexek? ibilbide luzea egin
|
du
bere historia laburrean. Hogeiren baturteren bueltan, salbuespenak salbuespen, euskararen egoera hobetuz joan da, nolakantitateari hala kalitateari begiratuta.
|
|
|
Edozein herrik
|
du
bere hezkuntza/ irakaskuntza sistema propioa izateko eskubidea; gureari. Euskal Herriari, ez zaio gutxiago zor.
|
|
|
Edozein herrik
|
du
bere hezkuntza sistema propioa sortzeko, eratzeko eta kudeatzeko eskubidea. Ez dakigu hori espresuki inongo nazioarteko aldarrikapenetanhorrela adierazita dagoen, baina, ez balego ere, gauza nabaria da, une batetikaurrera bere herri izatearekin bizitzea erabakitzen duen herri orok eskubide horiizan behar duela.
|
|
|
Inork gutxik ukatuko du, gaur egun Euskal Herrian bakea lortzea lehen mailako premia dela, justizia eta gizalegea aintzathartuko dituen bakea, alegia. Deustuko Unibertsitateak ere helburu bera azpimarratzen
|
du
bere egitasmo unibertsitarioan 3, «gizartearen zerbitzuan» egon nahi duela, «eta bereziki bera kokatuta dagoen ingurukoen zerbitzuan», alegia. Egitasmo unibertsitario horren atal batean hauxe ere esaten da:
|
|
|
Iztuetak oso ondoazaldu du gai hori: «Euskal intelligentsiaren arroztasuna modu askotara gertatu da: eliteak atzerriko Unibertsitateetan prestatuz, unibertsitate intelektualak etxetikkanpora unibertsalizatuz eta profesionalak Gaztelako gorte zerbitzuan enplegatuz.Euskal elite intelektualak horrela saldu
|
du
bere kosmopolitismoa atzerrian»10.
|
|
|
– Ikaslea izango da ardatza, ikaslea da hizkuntza eskuratzen duena eta ikasleak parte aktiboa hartu behar
|
du
bere ikas prozesuan.
|
|
|
argibide iturriak. Egunotan, Erdi Aroko euskal historian jardun nahiduenak zer argibide iturri
|
du
bere esku. Nahiz eta indusketa arkeologikoak, paisaiaren behaketa eta ikonografiak emandako informazioa gero eta gehiagoerabili, mediebalistek iturri idatzien lehentasuna azpimarratzen jarraitzen dute.Mende honetan zehar, Hego Euskal Herrian, behintzat, ugaldu egin dira EuskalHerriko historiari buruzko agirien argitalpenak 1975etik aurrera.
|
|
|
Frantzian, Alemanian eta Britainia Handian Erdi Aroko gerrak interes bizia sorrarazi du ikertzaileen artean. Mediebalismoaren adar honek, joan den mendetiktradizio errespetagarria agertzen badu ere, gogora ditzagun Hans Delbruck en lanklasikoak?, mende honetan izan
|
du
bere behin betiko garapena. Garapenarekinbatera, gai honi buruzko bibliografia ugaldu ahala, edukiak eta metodoak berritudira.
|