|
2000
|
|
|
Hego Euskal Herriko arrantza sektoreak birmoldaketa gogorra jasan behar izan
|
du
azken urteotan, untzi kopurua erdira jaitsi delarik. 1997an ehun untzi baztertu eta 8.000 milioi pezetako (320 milioi libera) diru-laguntzak eskaini ziren.
|
|
|
Nahiz eta gutxiengoko posizioan egon. Berlusconi italiarraren Mediaset taldeak %40 du? eraginhandia izan
|
du
azken urteotako gestioan. Telebistan deszentralizaziorako prozesuajarraitu du, eta ATLASen bidez korrespontsaliak zabaldu ditu Galizan, Katalunian etaEAEn, bertako prentsa taldeekin asoziatuta.
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun Petronorrek petrolioa fintzearen emaitza gisa saltzen duen produkzioaren %25 fuel olioa da. Erregai horrekiko eskakizunak behera egin
|
du
azken urteotan, eta kanpoko merkatuetan batere lehiakorrak ez diren preziotan saltzera beharturik dago Petronor.
|
|
|
Eta horrek, hain zuzen, bihurtu
|
du
azken urteotan eta egun lantzen den euskal haur literatura munduan erreferentzia. Zein da zure iritzia?
|
|
|
Han PP eta Fragaren nagusitasuna buka daiteke, baina hori PSG eta BNGren elkar ulertzearen arabera egongo da. BNGk oso argi jokatu
|
du
azken urteetan eta Galiziako ezkerraren erreferente gisa agertu da. Batasunako buruzagiei azken urteetako BNGren norabidea ondo azter dezaten aholkatuko nieke.
|
|
|
Produktu gozagarrien kontsumoak aurrerapen handia izan
|
du
azken urteotan. Dieta mota guztietan barneratzeak, ordea, nutrizio arloko arriskuak dakartza, gehiegi erabiltzeagatik.
|
|
|
Programa horretan, zientziaren bidez, metodo eraginkorrak diseinatzen dira eskoletan elikagaien segurtasunari buruzko informazioa transmititzeko eta etorkizuneko kontsumitzaileak oinarri sendoekin prestatzeko. FDAko Elikagaien Segurtasunerako eta Nutrizio Aplikaturako Zentroetako zuzendari Joseph A.Levittek elikagaien segurtasuna sustatu
|
du
azken urteotan lehentasunezko helburu gisa, osasun publikoaren barruan nahitaezko eremua dela uste baitu. Gaur egun, inportazio produktuak arautzea eta urtez urte haztea da bere erronketako bat.
|
|
2002
|
|
|
I. ZUBELDIA: Ez dago dudarik, Ramon Saizarbitoriak berreskuratu
|
du
azken urteetan eremu hori, Joseba Sarrionandiak ere «Lagun izoztua» eleberria idatzi du. Eleberria indar izugarria hartzen ari da.
|
|
|
etorkizuneko belaunaldiek beren beharrizanakasetzeko izan luketen aukera arriskuan jarri gabe, gaur egungo belaunaldien beharrizanak asetzeko nahikoa den garapena. Kontzeptu honek zeresan handia eman
|
du
azken urteotan, oso anbiguoa eta nahaspilatsua delako, eta praktikangauzatzeko nahiko zaila delako, baina baita potentzial handikoa ere, dudarik bariktxit erakargarria. Hori dela eta, garapen jasangarriaz luze eta zabal jardungo duguhurrengo puntuan (4.1.2).
|
|
|
Basogintzaren ekoizpenak igoera nabaria ezagutu
|
du
azken urteotan, arrazoidesberdinak direla medio. Alde batetik, 90eko hamarkadan egurrak ezagutu izanzuen salneurrien igoera nabarmena izan zen, eta horren ondorioz gero eta zuhaitzgehiago moztu dituzte; beste aldetik, ekoizpenaren txandak direla eta, moztekoprest zegoen zuraren kantitatea handia izan da.
|
|
|
Euskal irakasle eta ikasleek arazoak izaten dituzte terminologiarekin, batez erehainbat arlo berritan. UZEIk, Terminologia eta Lexikografiako Zentroaren bidez (www.uzei.com), lan polita egin
|
du
azken urteotan. Euskara berritu eta mundumodemora egokitzeko helburuarekin sortua, edozein lan eremutan gure hizkuntzakomunikazio tresna egoki eta zehatza izan dadin egiten du lan erakunde horrek.UZEIren Terminologia Datu Bankua Euskalterm izenekoa da.
|
|
|
Esanak esan, oro har, hezkuntza ez unibertsitarioko maila guztietan euskarazikasi dutenen portzentajeak nabarmenki gora egin
|
du
azken urteotan. Izan ere, 1998/ 99 eta 1999/ 00 ikasturteen arteko ezberdintasuna 6 puntukoa izan zen.1999/ 00 ikasturteko Selektibitatean 600 ikasle gutxiago matrikulatu baziren ere, euskararen kasuan galerarik ez zen gertatu; aitzitik, 50 ikasle gehiago matrikulatuziren.
|
|
|
Tesien azterketa laburbilduz, egoera nahasiarekin egiten dugu topo. Irakurtzen ari diren tesien kopuruak behera egin
|
du
azken urteotan. Gaien aldetik nabarmena da ekonomiaren pisua, nortasuna, hizkuntza eta kulturarekin lotutako gaiengarapena eta lurraldeen mugetarako atxikimendua.
|
|
|
Berrikuntza giro horretan, baina demografiatik hurbilago dago Pilar PerezFuentes en lana (1993). Bestalde, 1989an Josetxo Urrutikoetxeak demografiarengarapenaren inguruan itxaropen eskasa eduki arren, diziplinak aurrerapen nabariaegin
|
du
azken urteotan, bai zuzenean demografian, baita familiaren azterketanere32; eta gehiago egingo du mendearen hasiera honetan, zenbait lan argitaratzendirenean. Guztien ondorio komuna izango da euskal ereduen aniztasuna eremuenarabera azpimarratzea, alde bakarreko ikuspegiak baztertuz:
|
|
|
Suedia (108 istripu) eta Britainia Handia (istripu gutxien biltzen dituen herrialdea) (73 istripu) itxi dituzte. Kopuru horiek gorabehera, Espainiako ezbeharren estatistikak bilakaera positiboa izan
|
du
azken urteotan, lan istripu gehien erregistratzen ziren herrialdea izateari utzi baitio, Espainiako Lan Ministerioak atzo jakinarazi zuenez.
|
|
|
Ontzi garbigailua garbitzea Irudia: Art Everson Ontzi garbigailua etxetresna elektriko bat da, eta asko irabazi
|
du
azken urteotan Espainiako etxeetan. Haien erabilera benetako laguntza da, batez ere pertsona bat baino gehiago bizi diren etxeetan, eta are gehiago bi otordu gogor (edo gehiago) egiten dituztenean.
|
|
|
Oro har, “egitura biribilduko birus txikiak” (small round structured viruses) deitu zitzaien, mikroskopio elektronikoari itxura ematen baitzioten. Talde biral hori ezagutzea zaila izan zen, laborategian ezin baitira landu birologian erabili ohi diren metodoen bidez. Zenbait teknika molekular agertzeak, hala nola sekuentziazioa eta polimerasaren kate erreakzioa (PCR), agente horiek karakterizatzeko aukera eman
|
du
azken urteotan. Hala, NLV generoko birusen artean aldakortasun handia dagoela frogatu da, eta hiru genotalde ezberdin deskribatu dira.
|
|
2003
|
|
|
Irakasle honek «estatu nazioen zentro periferiaren arteko dialektika» aztertu
|
du
azken urteetan: «Bi joera kontrajarriak daude egun:
|
|
|
Galtzen ari den usadioa da ahozko komunikazioarena. Hain zuzen ere, galera horri aurre egiteko Oihulari Klown taldeak Ahozko Narrazio Zirkuitua antolatzen
|
du
azken urteetan. Aurtengoan urrian ekin zioten ahozko ipuinen kontakizunei eta datorren urteko maiatza bitarte, hilabete bakoitzeko azken astean, bina artista arituko dira hainbat gunetan euren lanak eskaintzen.
|
|
|
Eta egun, 550 kide ditu eta beste 40 boluntarioren lanari esker egiten du lan. Zinemaz haratago, beste hainbat alorretako kultur eskaintza burutu
|
du
azken urte hauetan. Guztira, 40 bat ikusgarri antolatzen ditu urtero.
|
|
|
Minbizia duen eta operazio urgentea behar duen mutiko gaixoaren iruzurretik hasi eta “Nigeriako iruzurrera”, piramide formako salmentetatik edo mirari produktuetatik igarota, Internetek erakutsi
|
du
azken urteotan iruzur klasikoak ingurune berrira egokitzeko gaitasun handia duela, eta, gainera, incauto internautaren aurkako iruzur modalitate berriak eskaintzen dituela. 2002an aurkeztutako 24.000 kexek hala erakusten dute, Interneteko Espainiako Behatokiak (OEI) azterlan batean salatu duenez.
|
|
|
Beste batek, gehien errekurritzen direnetako batek, minbizia duen eta ebakuntza garestia behar duen mutiko baten historia tragikoa kontatzen du. Azkenik, OIk ohartarazten
|
du
azken urtean 200 salaketa eragin dituela hegazkin txartelak Interneten lapurtutako txartelekin erosteak. Iruzur horiek saihesteko, Behatokiak gomendatzen du sarbide seguruak erabiltzea, atzerriko orrialdeak erostean arreta handiagoa jartzea, programa ezezagunak ordenagailuan kargatzea saihestea, beti txartelarekin erostea kargua ez onartzeko eta mezuak birbidaltzeko kateei ez jarraitzeko, Interneteko sarbide nodoa aldizka egiaztatu gabe.
|
|
|
Hain negozio goxoaren zati bat, eta ez handiena, ehiztarien esku geratzen da; izan ere, ehiztari horiek beren trofeo asko saltzeko mamia egiten dute, bai eta ostalaritzako enpresetan ere, bezeroei jaten ematen baitiete. Hala ere, sektoreak berak onartzen
|
du
azken urteotan elikagai horien kontsumoak beherakada bat izan duela, eta horrek nabarmen murriztu dituela Lonjetako kotizazioak, bereziki ehiza larriko produktuetan, hala nola, adardunean edo saldutakoan. Sektoreak pizgarri bat eskatzen du horrelako haragia kontsumitzeko, gutxi ezagutzen dena eta, batzuetan, eskuraezina dena, azken kontsumitzailearentzat.
|
|
|
Zenbat eta bitamina gutxiago izan gure zainetan, orduan eta aukera gehiago ditugu “Helicobacter pylori” bakterioak eragindako infekzioaren ondorioak jasateko; bakterio horrek ultzera eta gastritis gehienak eta minbizi batzuk eragiten ditu. Hala erakusten
|
du
azken urteetan egin diren hainbat azterlanetako azkenak, jende askorentzat hain ezezaguna den eta kaltegarria izan daitekeen bakterio bati argia botatzen saiatzeko. San Franciscoko Kaliforniako Unibertsitateak egin du ikerketa, eta “Journal of the American College of Nutrition” aldizkariaren azken alean argitaratu da.
|
|
2004
|
|
|
Ardoaren negozioak ekoizpen handiagorako garapena izan
|
du
azken urteotan. Esate baterako, Arabako Errioxan babespeko mahats ekoizpena %82, 35 hazi zen 1991tik 2003ra bitartean, 83,7 milioi litrora iritsi arte.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle eta ikasle talde batek demokrazia parte hartzaileaz ikertzen jardun
|
du
azken urteotan. Gizarte eta Informazio Zientzia Fakultateko hainbat sailetako kideak dira, hain justu, lan hori egiten ari direnak, eta gurekin berba egin dute demokrazia parte hartzaile kontzeptuak bere baitan gordetzen duenaz.
|
|
|
Elkarrizketatuen% 43k onartu
|
du
azken urtean inoiz ez duela hartu ahantzi
|
|
|
Horiek dira, hain zuzen, adinean dauden espainiarren ahozko hormona kontrazepzioari buruzko jarrerei buruzko lehen azterketa soziologikoaren datuak. Kontsultatutako% 43k onartzen
|
du
azken urtean behin pilula hartzea ahaztu zaiola. Atzo, lan honen aurkezpenean, Santiago Palacios Mujer y Salud Europako Fundazioko lehendakariak azpimarratu zuen preserbatiboak saltzen dituen Espainiako lehen herrialdea dela Espainia, eta, hala ere, “nahi gabeko haurdunaldien eta abortoen tasa handienak ditugu”.
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da Madrilen bost milioi biztanle iraunkor eta 20 milioi pasadizoko biztanle daudela, eta etxetik kanpo asko jaten dela. Haur asko haurtzaindegietara joaten dira… Zer bilakaera izan
|
du
azken urteotan intoxikazio kopuruak. Beheranzko joera handia dago agerraldien kopuruan.
|
|
|
Horiek merkaturatzeko, ikerketa batzuk egin ziren estrogenoek emakume menopausietan zer adierazten zuten ikusteko, eta haustura eta osteoporosi gutxiago hauteman ziren, miokardio infartu gutxiago, eta ez bularreko minbizia baino gehiago, nahiz eta, Laportek dioenez, emakumeak klase altukoak ziren eta gehiago zaintzen ziren. Aditu horrek salatu
|
du
azken urteotan 50 urtetik gorako emakumezkoei GLHren erabilera sustatu zaiela interes komertzial hutsengatik, nahiz eta arrisku zantzu nabarmenak egon, eta, gainera, konpainia batzuk Europako emakumeak AEBetako ikasketetan duen ordezkaritza nahasten eta zalantzan jartzen aritu direla. Gaur egun, Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteak (AEEM) honako hau dio bere webgunean:
|
|
|
1.Euskaltelek paper garrantzitsua jokatu
|
du
azken urteotako telebista lokalen garapenean. Nola ikusten duzu egungo euskal telebista lokalen panorama?
|
|
2005
|
|
|
Amerikako Estatu Batuetako Giza Genoma ikertzeko institutu nazionalak (NHGRI siglarekin izendatuko dugu aurrerantzean) diru mordoa bideratu
|
du
azken urteotan, txinpantzearen genoma sekuentziatu eta aztertzeko. Ikerketa horretan hainbat herrialdetako ikertzaile eta adituek hartu dute parte, eta ondorioak oso interesgarriak izan dira.
|
|
|
Iruñeko Mendebaldean eraikiko da Nafarroako Liburutegi Nagusia eta Nafarroako Filmoteka hartuko dituen eraikina, Musika Kontserbatorioaren eta Pablo Sarasate Orkestraren egoitzaren ondoan. Alde Zaharreko eraikina txiki geratu zaio Liburutegi Nagusiari eta egoitza berriaren kokapenak zalaparta ugari sortu
|
du
azken urteetan. Nafarroako Gobernuak proiektua aurkeztu berri du.
|
|
|
Iñaki Antiguedadek, kontsumo zehatza jakin gabe ere, urtegietatik zenbat ur banatu den badaki eta 1980tik 2003ra bitarteko kopuruak kontuan hartuta, eboluzioa ikusi ahal izan du. Horrela ikusi
|
du
azken urteetan duela 20 urteko ur kopuru berdinean gaudela. Kopuruak gora egin ondoren, 1990 inguruan inflexio puntu bat dago eta ondoren behera egiten du.
|
|
|
literatur lehiaketak eta aldizkariak gutxitu egin dira. Idazle berriak plazara irten ahala, ordea, ipuingintzak berriro indar berezia hartu
|
du
azken urteotan, eta 80ko hamarkadako izenburuak bezain handiak eman ez baditu ere, kopuruz behintzat azkartu egin da. Horra hor Bizkaiko idazleen artean Jon Arretxe, genero literatura eginez salmenta kopuru handia bereganatu duena; bide batez, literatura komertzio bihurtu den seinale.
|
|
|
baliatuz, diskriminazioaren alde egin da. Eta laissezpasser, laissez alardez honek helburu argi bat izan
|
du
azken urte hauetan: Alardeberdinzalearen alde egiten dutenen itotze prozesu bat aurrera eramatea; gizartepresioa zein finantziazio oztopoak baliatuz.
|
|
|
“Ura xurgatzeko koefizientea %1 baino txikiagoa da”, azpimarratu du Galiziako Pizarristen Elkarteak. Formatuak “Solteko” formatuak arrokak esfoliatu ondoren lortutako forma errespetatzen
|
du
Azken urteotan, arbel formatuen kalitatea eta aniztasuna asko handitu da, material hori etxebizitzen barrura jauzi egin arte. “Arbelaren ezaugarri fisiko mekanikoei eta haren formatu bereziei esker, gainazal mota guztietara egoki daiteke, lauetara edo kurbetara”, INTECek behar du.
|
|
|
Pneumologiako eta Kirurgia Torazikoko Espainiako Elkarteak (SEPAR) jakinarazi duenez, herrialde azpigaratuetako etorkinen tuberkulosiak gora egin
|
du
azken urteetan. Hazkunde horren arrazoiak hauek dira:
|
|
|
Jatorrizkoak bezala, berreratutako birusak arratoiak hil zituen egun gutxitan. NBEren arabera, hegazti gripearen birusak Asian gutxienez 63 pertsonaren bizitza suntsitu
|
du
azken urtean. Adituek diotenez, gizakien infekzio kasuak kutsatutako hegaztiekin kontaktu zuzenaren bidez gertatu ziren, baina, oraingoz, baztertu egiten dute pertsonen artean birusaren transmisioaren ebidentziak egotea.
|
|
|
Merkataritza askearen “abantailei” dagokienez, kritikariek aurpegiratzen dute merkatuak berez ez dituela hautatzen egungoak baino produktu eta jarduera garbiagoak, baldin eta zuzeneko errentagarritasun ekonomikoa ematen ez badio, eta hori ez da beti gertatzen. Ingurumen arazoak konpontzeko formula neoliberalei jarraituz, “merkatu berdearen” ideiak ere gorakada handia izan
|
du
azken urteotan. “Merkatu berdearen” ideiak ere gorakada nabarmena izan du azken urteotan Hala, “iraultza berdea” bezalako jarduerek ingurumenean duten eragina azpimarratu behar da.
|
|
|
Ingurumen arazoak konpontzeko formula neoliberalei jarraituz, “merkatu berdearen” ideiak ere gorakada handia izan du azken urteotan. “Merkatu berdearen” ideiak ere gorakada nabarmena izan
|
du
azken urteotan Hala, “iraultza berdea” bezalako jarduerek ingurumenean duten eragina azpimarratu behar da. Horren ondorioz, Hirugarren Munduan oso nekazaritza kutsatzailea eta jasanezina sortu zen, eta ura, ongarriak, pozoi kimikoak eta energia asko erabili ziren, “munduko gosea desagerraraztea” justifikatuta.
|
|
|
Hala ere, Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunak (UICN) argitaratzen duen “Zerrenda Gorriak” ohartarazten du mehatxatutako eta desagertutako espezieen kopuruak gora egin duela azken urteetan, eta ugaztunak direla kaltetuenak. Mehatxatutako eta desagertutako espezieen kopuruak gora egin
|
du
azken urteetan, eta ugaztunak dira kaltetuenak. Gizakiak Uharteetan espezie arrotzak sartzea (duela 170 urte Darwinek aipatu zuen fenomeno hori) da arazo horren arrazoi nagusietako bat.
|
|
|
Euskal kultur erakundeak hizkuntzaren aldeko ekintza andana bat bultzatu
|
du
azken urte hauetan, hala nola itzulpengintzan, edo leku publiko batzuetan (Baionako ospitalean, BAB2 komertzio zentroan, liburutegi mediateketan...).
|
|
2006
|
|
|
136). Hala eta guztiz ere, horrek guztiak aldaketa nabarmena ere jasan
|
du
azken urteotan, Internetek eta baliabide telematikoek izan duten garapena eta zabalkuntza dela medio; enpresek gero eta gehiagotan erabiltzen baitituzte horrelako baliabideak beren produktuak merkaturatzeko. Horrek subjektuen legezko kontzeptu berri bat zehaztera bultzatu du Publizitate Zuzenbidea.
|
|
|
Nori eragiten dio? Patenteen bulegoak izugarri egin
|
du
azken urteotan. Inoiz baino patente gehiago onartzen dira:
|
|
|
Teknologia horrek aurrera egin
|
du
azken urteetan, baina Espainian moteldu egin da hazkunde izugarria izan ondoren.
|
|
|
Kontsumoaren alde desagertuko dela kalkulatzen da LCD (gero eta panel handiagoak egiten ditu prezio handiagoetan) merkeak), baina oraindik hamar urte geratzen zaizkiola ibilbidea merkatuan. Eta hori, nahiz eta teknologiak plasmazkoak hobera egin
|
du
azken urtean panelarena (lehen LCDena erdia zen) eta txikiagoa energia kontsumoa (lehen oso handia). Gainera, plasma panelen ebazpena eman da.
|
|
|
Esanahi teknikoa heriotza zelular programatua da, baina, egia esan, apoptosiak zientzia laburra gainditzen duen eztabaida eremu bat ireki
|
du
azken urteotan. 2002an, bi ikertzaile britainiarrek eta estatubatuar batek Medikuntzako Nobel saria jaso zuten, zelulak zergatik autoinmolatzen diren eta minbizia bezalako gaixotasunak aztertzeko zergatik aplikatzen diren ikertzeko.
|
|
|
Espainiako Psikiatria Legalaren Elkartearen XV. Kongresu Nazionalean bilduriko psikiatrek ohartarazi zutenez, eskola jazarpeneko kasuen kopuruak gora egin
|
du
azken urteetan. Gehikuntza hori gizartean indarkeria areagotzearen ondorio da, izan ere, ikasleek helduen portaera imitatzeko joera dute, Guadalajaran bildutako adituek gogorarazi zutenez.
|
|
|
Santiago Carbó Aurrezki Kutxen Fundazioko (Funcas) katedraduna eta Finantza Analisiaren zuzendaria da, eta uste du tasa igoera horrek ez diola gehiegi eragingo familien ekonomiari, eta ez dituela kontsumituko. Carbók gogoratu
|
du
azken urtean ia bi puntu igo den arren, historikoki oso testuinguru baxuan jarraitzen dugula eta duela urte batzuetako mailatik oso urrun gaudela oraindik. 2007 urteari dagokionez, adituak ez du baztertzen Europako Bankuak tasen igoera berriak iragartzen jarraitzea, lehenengoa urtarrilean edo otsailean, baina inoiz ez dira aurten bezain ugariak izango.
|
|
|
Luis Ayala eta Rosa Martínez, Rey Juan Carlos Unibertsitateko Ekonomia Aplikatuko irakasleak, eta Mercedes Sastre, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko diziplina bereko irakaslea. Luís Ayalak, Juan Carlos Erregea Unibertsitateko Ekonomia Aplikatuko irakasleak eta ikerketa honen egilekide denak, adierazi
|
du
azken urteetan EB osoan zein Espainiaren kasuan izandako hazkunde ekonomiko handiak ez direla aski izan familia gune pobreetako haurren zaurgarritasun eta arrisku sozialeko baldintzak nabarmen murrizteko. Gure herrialdearen kasuan, deigarria da haurren pobreziaren eragina handiagoa den munduko herrialde garatuetako bat izan arren, ez dela berariazko programarik diseinatu haien irismena murrizteko, eta ez zaiola eman haurren pobreziaren eta gizarte bazterketaren aurkako borrokari esku hartze publikoaren lehentasunen artean leku nagusirik.
|
|
|
Pixka bat sendotu da elkartea, eta orain aurrera egitea dagokigu. Gainera, merkatuak ere ezin
|
du
azken urteetan bezala jokatzen luzaroan jarraitu. Zerbait pentsatu beharra daukagu.
|
|
2007
|
|
|
Bruselak irmotasun handia du portaera horiek saihesteko, Europako Lehiaren komisario Neelie Kroes holandarrak nabarmendu zuenez. EBk areagotu egin
|
du
azken urteotan “kartelen” aurkako borroka, eta, hala, isun oso handiak ezarri ditu. Kroesek azpimarratu zuen konpainietako exekutiborik gorenek badakitela haien portaera legez kontrakoa zela, eta, hala ere, akordioarekin jarraitu eta ezkutuan mantendu zuten.
|
|
|
Espainiarren %52k dio bizilagunen eztabaidek eragindako zaratak eragozpenak sortzen dituela. Hori dela eta, %2k, ia 900.000 pertsonak, etxebizitza aldatzea erabaki
|
du
azken urtean, eta %33k estres arazoak ditu. Datu horiek AEG Electrolux etxetresna elektriko isilen konpainiak Zarataren aurkako Nazioarteko XII. Eguna dela eta eskatutako Europako azterlan batean jaso dira.
|
|
|
“Azken urteotan, berrezarkuntzak eman du lanik gehien turismo industriaren sektoreak, guztizkoaren %38arekin”. Nadia Budók, Madrilgo Goi Mailako Turismo Eskolako (ESERP) zuzendari nagusiak, azaldu
|
du
azken urteotan lan gehien eskaini duen turismoaren sektorea sukaldaritza izan dela, guztizkoaren %38 Atzetik datoz soldatapekoen %16ri enplegatzen dion hotel adarra, eta atzetik gainerako jarduerak bidaia agentziak, garraioak, ibilgailuen alokairua, aisialdia, kultura, etab., gainerako %45ari dagokiona. Oro har, ostalaritzak eskatzen du gehien.
|
|
|
Elikagai askoren zaporea gozatzeko erabiltzen diren gozagarri eta elikagai gehigarrien kontsumoak gorakada nabarmena izan
|
du
azken urteotan. Horretarako, light produktuak garatu dira, eta horien gozotasun maila baliokidea izatea espero da, baina kaloria ekarpena askoz txikiagoa izango da.
|
|
|
Plater hoztuen salmentak 700 milioi eurotik gorakoak izango dira 2007an, eta urteko negozio bolumena %10 eta %12 bitartean haziko da, Plater Hoztuen Elaboratzaileen Espainiako Elkartearen arabera. Elikaduraren segmentu horrek gorakada nabarmena izan
|
du
azken urteotan, esan zuen atzo elkarte horretako lehendakari Fernando Fernándezek, eta nabarmendu zuen elikagai prestatuak aurkezteko beste teknologia batzuk «erdia bakarrik hazi dira». Fernandezek azaldu zuen fabrikatzaileen helburua kontsumitzaileari informazioa ematea dela, era horretako plateretan konfiantza handiagoa izan dezan, eta Britainia Handia bezalako herrialdeen kontsumo maila lortu nahi dutela adierazi zuen.
|
|
|
Banda zabalaren bidez Internetera konektatzeko modu nagusiak ADSL linea (Interneterako sarbidea duten etxebizitzen %73, 3k dute) eta kable sarea (%14, 9) dira. Interneten erabilerari lotutako arazoei dagokienez, internauten %25ek adierazi
|
du
azken urtean birus arazoak izan dituela; internauten %10ek, berriz, urruneko intrusioak aurkitu ditu ordenagailuan, eta ia %9k intrusioak posta elektronikoan.
|
|
|
Fenomeno hori ez da inoiz gertatzen ikusizko eta ukimenezko informazioa asinkronikoa denean. Trikimailu sinple horrek asko sustatu
|
du
azken urteotan garunak organismoaren beraren irudi espaziala nola eratzen duen ikertzea. Hainbat arlotan adarkatzeak dituen lan lerroa da.
|
|
|
Gure gizartean hazkunde itzela izan
|
du
azken urteotan etorkinen presentziak. Era berean, inmigrazioari buruzko iritzi positiboak hazi egin dira, baina negatiboak ere bai.
|
|
|
Mikel Goñik, berriz, oso hurbileko arrazoiak azaldu ditu Anjel kaleratzeko. Koadrilako kidea" larri" eta txarto ikusi
|
du
azken urteotan espetxean eta berehala askatzeko exijitu du, bizirik jarrai dezan.
|
|
2008
|
|
|
Holografiak garapen izugarria izan
|
du
azken urteotan arlo askotan, hala nola ikerketan, medikuntzan, industrian nahiz artean. Erabilera asko ezagunak ditugu, eta eguneroko bizimoduan erabiltzen ditugu.
|
|
|
Beltz esan gura ei du gnawa inguruko bereberren hizkuntzan, hortik Iparraldeko herriek darabilten Ginea berba ere. Roots (sustrai) etiketa jarri dieten beste musika batzuen antzera, sekulako indarra hartu
|
du
azken urteotan gnawak ere.
|
|
|
Osasun aseguruetako primen fakturazioa 5.400 milioi eurora iritsi zen 2007an, hau da, %10eko hazkundea izan zen 2006arekiko, eta aurreko urtean izandako hazkunde tasaren antzekoa, DBK aholkularitza enpresaren txosten baten arabera. Ikerketak erakutsi duenez, biztanleriak osasun pribatuan egiten duen gastuaren hazkundeari eta aseguruen prezioen hazkundeari esker, osasun negozioak goranzko ibilbidea izan
|
du
azken urteotan. Era berean, agerian uzten du ohiko kanalek garrantzia galdu dutela, aseguru etxeen eta agenteen bulegoak diren aldetik, artekari eta artekarien kanalaren eta banku sarearen mesedetan.
|
|
|
Lokal komertzial baten arrakasta, hein handi batean, non dagoen, horren araberakoa da; horregatik, “zona prime” (esklusiboenak eta kotizatuenak) da eskaera handiena duena, nahiz eta gutxi batzuek bakarrik har ditzaketen beren prezioak. Lokalen negozioak indartsu jarraitzen
|
du
Azken urteotako garapen ekonomiko handiaren eta kontsumo mailaren igoera nabarmenaren ondorioz, Espainia erakargarri bihurtu da merkataritza arloko inbertsioetarako. Merkataritza kale batzuen kotizazioa handituz joan da, eta, horren ondorioz, gure herrialdeko zenbait hirik merkataritza lokal bat jartzeko merkataritza kale garestienak dituzten hirien munduko rankingak osatzen dituzte.
|
|
|
Halaber, energia beharrek eta aurrerapen teknologikoek haiek orokortzen lagunduko dutela espero dute. Adibidez, piezoelektrizitateak, sistema horietako askoren oinarri den fenomenoak, aurrerapen handia izan
|
du
azken urteotan, eta, beraz, haren aplikazio errealak ez dira asko luzatuko.
|
|
|
Tsienek Kimikako Nobel saria jaso du 2008an, proteina berde fluoreszentea (GFP, ingelesezko siglengatik) aurkitu eta garatzeagatik. Aurkikuntza horrek, epaimahaiaren arabera, iraultza ekarri
|
du
azken urteotan zientzia molekularrean. Shimomura Massachussetseko (AEB) Itsas Biologiako Laborategian lan egiten du, eta aipatutako proteina hori “Aequorea victoria” marmokatik isolatzen lehena izan zen.
|
|
|
Haren iritziz, “behar beharrezkoa” da tratu txarrak ematen dituztenak isolatzea eta salaketa bultzatzea, bai biktimak bai haien ingurune hurbilena, hala nola bizilagunak, senideak eta lagunak. 18 urtetik gorako emakumeen %9, 6k genero indarkeria jasan
|
du
azken urtean Aidok gizarte inplikazio handiagoa eskatu zien botere publikoei eta, oro har, herritarrei, indarkeria matxista – “gizonen eta emakumeen arteko desberdintasun adierazlerik handiena” – “belaunaldiz belaunaldi igarotzea” ezinezko madarikazio gisa. Ministroak gogorarazi nahi izan zuen, gainera, “emakume asko ateratzen direla indarkeriazko espiraletik, nahiz eta kopuru horiek ez diren egunkarien azaletan sartzen”.
|
|
|
Umore Ona Dantza Taldeak ekimen berezia antolatu
|
du
azken urte hauetan Kontuen Eguna izenaz ezagutzen den larunbaterako, otsailaren 9rako, alegia.
|
|
|
Mutazio horien ondorioz, gure prodinorfina ekoizpena txinpantzeetan baino %20 handiagoa da. FOXP2 geneak ere hizpidea eman
|
du
azken urteetan. Hitz egiteko gaitasunarekin erlazionaturik dagoen gene horrek baditu bi mutazio bereizgarri gure leinuan finkatu egin direnak.
|
|
|
Burkina Fason, Kamerunen, Etiopian, Ghanan, Malawin, Ugandan eta Zambian. Hala nola, Kamerunen 15 urte baino lehenago sexu harremanak izan dituzten bikoteak %14 dira egun; iaz, berriz, %35 NBEk prebentzio neurriak indartzeko ahalegin berezia egin
|
du
azken urteetan.
|
|
|
Kanpoko haragiaren etorreraz gain, egungo nekazaritza ereduak ere baserritarrei kalte nabarmena egin diela salatu du Nazabalek. Eredu intentsiboaren alde egin
|
du
azken urteotan Europak, eta produkzioaren arabera banatu ditu diru laguntzak ere.
|
|
|
ELAk ohartarazi
|
du
azken urteotan porturako egindako aurreikuspenak ez direla bete, eta «zalantzazkotzat» jo du, hortaz, kanpoko kairako egiten dituztenak betetzea. «Obraren kostua itzela da, eta askoz ere onuragarriagoa izango litzateke diru hori gizarte zerbitzuetan erabiltzea:
|
|
|
Pilen sektoreak gainbehera egin
|
du
azken urteetan: hogei urtean desagertu egin dira Europako pila ekoizleen %70 baino gehiago, Cegasak emandako datuen arabera.
|
|
|
Baita, gerora, Nelson Mandelaren gobernuko ministro ere. Aurreiritziak alboratu eta bakearen alde lan egiteko eskatu
|
du
azken urtetan bake prozesuetan aditu gisa ari denak, Bilbora etorrita. Ikasgai sinple eta erraza dakarrela dio:
|
|
|
Parez pare. Libera esterlinak balioaren herena galdu
|
du
azken urtean euroarekiko. Atzo beste %3 utzi zuen eta, EBZren truke tasa ofizialaren arabera, euro batek 0,97855 libera balio du.
|
|
|
Emakumezkoen igeriketak bilakaera ikusgarria izan
|
du
azken urte hauetan. Pekingo Olinpiar Jokoak izan ziren aurrerapauso orokorraren lekuko eta agertoki.
|
|
|
Neska mutilak gobernuz kanpoko hainbat erakundek Getxoko Udaleko Garapen Lankidetzarako Sailaren laguntzaz antolatutako harrera programari esker heldu dira gurera, tokiko familiekin uztaila eta abuztua emateko asmoz. Hain zuzen ere, Sahararen aldeko Getxoko Atfal elkarteak 15 umeren egonaldia antolatu
|
du
azken urteotako talderik handienarena; Chernobil elkarteak 13 neska eta mutil ekarri ditu Getxora iaz baino 4 gehiago eta toki beretik beste 6 gehiago Acobi elkarteak; Kainaberak Errusiako Murmansk, Niznivarstov eta Volvogrado lurraldeetatik 7 haurren harrera ahalbideratu du eta Bikarte elkarteak umezurtz etxe errusiarretan bizi diren 3 haur ekarri ditu eta, azkenik, Ivankiveko bat Ukraina Gaztea... Argazkian, udaletxean gaur egindako harrera.
|
|
2009
|
|
|
Etxauriko Udalaren politikak euskararen aldeko hautua egin izan
|
du
azken urteetan. Ahalegin berezia egiten da haurrentzat eta gazteentzat zuzenduriko jarduerak eta egitasmo kulturalak euskaraz izan daitezen.
|
|
|
Ez al da irakaslerik soberan titulazio batzuetan eta beste batzuen beharra besteetan? Zertarako balio izan
|
du
azken urteotan unibertsitateko irakasleok jaso izan dugun formazioak. Zertarako prestatu gara irakasteko eta ebaluatzeko era aldatzeko?
|
|
|
Dena den, 1993 urtera arte, europar mugimenduaren Euskal Kontseiluak ez zuen apenas ekimenik izan. Urte horretan berrantolatu egin zen eta ekintzabide berria hasi
|
du
azken urteotan.
|
|
|
Darwinen zuhaitzak ere egokitu beharra izan
|
du
azken urteotan, batik bat espezieen artean ere gene trukaketa gertatzen dela eta organismo plurizelularrei bagagozkio transferentzia horien erantzuleak birusak direla deskubritu zenez geroztik. Elkarrengandik urruntzen ari ziren adarrak saretuta ageri dira orain, aspaldi banandutako espezieak elkarri horizontalki lotuta.
|
|
|
Ameskeria zenak, ordea, ametserako bidea hartu
|
du
azken urtean, eta badirudi auto elektrikoaren eskutik bihurtuko ditugula errepideak berde.
|
|
|
Antxoaren biomasak gora egin
|
du
azken urteetan, eta aurreikuspena 2005eko 9.700 tonetatik egungo 28.000 tonetara pasatu da. Datu itxaropentsuak izan dira, gaur Eusko Jaurlaritzako Arrantza sailburuordeak adierazitakoaren arabera.
|
|
|
Zerrenda horretan sartzen azkena Barbadoetako poparen erregina daukagu. Rihannak 21 urte besterik ez ditu Good Girl Gone Bad (2007ko udan kaleratutakoa) diskoari, Kanye West, Lupe Fiasco eta Nas musikariekin egindako bira partekatuei eta Gucci markarekin daukan kontratuari esker 10,5 milioiko ondarea osatu
|
du
azken urtean.
|
|
|
Gainera, nire senarra Soin Hezkuntzan lizentziatua da eta berak zuzendu dizkit entrenamenduak. Eiderrek ere entrenatzaile pertsonala izan
|
du
azken urtean, bi urte lehenago gimnasio batean prestatzeari ekin bazion ere.Emakume gutxiProbak oso gogorrak direlako agian oso emakume gutxik aurkezten du bere burua horrelako oposizioetan. Edo akaso neska suhiltzaile gutxi dagoelako (Aintzanerekin hiru dira EAEn eta Nafarroan beste hiru baino ez daude).
|
|
|
Erabiltzaileak dira gune horiek sortzen dituztenak. Hondartza batzuetan aspalditik egin izan da nudismoa, baina, ohiturazko toki horietan nudismoak behera egin
|
du
azken urteetan. Hondartza berrietan egiten da orain nudismo gehien.
|
|
|
Nudismoak gora egin al
|
du
azken urteetan EAEn. Nudismoa egiten duen pertsona kopurua argitzeko estatistika asko erabiltzen dituzte, baina fidagarriak direnak gutxi dira. Hala ere, gure datuen arabera, biztanlegoaren %1ek nudismoa egiten du gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoan.
|
|
|
15 eta 34 urte bitarteko gazteen% 5,5 kokaina kontsumitu
|
du
azken urtean. Estatu espainiarrean dagoen drogen kontsumo tasa Europar Batasunekoaren(% 2,1) bikoitza da eta Ameriketako Estatu Batuetan baino handiagoa ere(% 4,6).
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak, eitb.com ekin batera, infografien aldeko apustua egin
|
du
azken urteetan eta dozena bat obra publikatu ditu. Modu honetan, gai sorta zabala ematen du ezagutzera hiru.com.ek, modu erakargarri, erraz, atsegin eta ikusgarrian.
|
|
|
Hizkuntzaren prozesamenduan, corpusen erabilerak iraultza ekarri
|
du
azken urteotan, eta, zalantzarik gabe, Adam Kilgarriff ingelesa horren lekuko izan da. Urteak eman ditu ingelesezko corpusekin lanean, eta, gaur egun, Internet bera corpus gisa erabiltzen dutenen artean erreferentzia da.
|
|
|
Miren ez baitabil batere ondo. Sekula ez da ondo ibili, baina txarrera egin
|
du
azken urteetan. Rikardok berak baino hobeto ez daki inork.
|
|
|
Baina esan liteke iragarkiak egiteko modua gero eta zinematografikoagoa dela: salgaia ilustratzera mugatzen ziren lehen spotak gainditurik, iragartzen den produktuak desagertzera jo
|
du
azken urteotan, bere burua ez erakustera, edo spotaren amaiera amaieran soilik agertzera; salgaia saltzeko, hura erakutsi beharrean, istorio bat kontatzeko hautua nagusitu da, edo poema bat sortzekoa, poema barreiatu, desegin, poema ez den poema bat.
|
|
|
Mikhaïl Gorbatxov;... Hizkuntza bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa, erabiltzen du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean, bide hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat erabiltzea. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu
|
du
azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan, euskarazko komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere. Horregatik, jatorrizko hizkuntza aurrean izanik, gure inguruko hizkuntzen transkripzio praktikoak azterturik, eta nazioarteko sistema ere kontuan izanik, euskararako transkripzio sistema praktiko bat arautu du Euskaltzaindiak, eta 156 araua plazaratu(
|
|
|
Urtegi eta ubide batzuk ere bortxazko lanen lekuko eta fruitua izan ziren, etaezbairik gabe, hauen artean Behe Guadalquivirreko Ubidea, inguruetan PresoenUbidea deiturikoa, azpiegiturarik garrantzitsuena izan da. Ubideak oso presokopuru altua erabili zuen eta errepresio mota honen inguruko ikerketa eta hedapensozialerako prozesu zabalena izan
|
du
azken urteotan (Acosta et al., 2004). Presoenlanari esker, milaka hektarea ureztatzeko moduan gelditu ziren, urtezurte handitzen ziren sekulako etekinak sortuz.
|
|
|
Sorrera garaiak urrun geratzen dira, ordea, eta alderdi tekniko teknologikoak aurrerapen itzela izan du ordutik gaur egunera bitarte. Hori dela-eta, aurrerabide horrek berarekin ekarritako erronkei taxuz aurre egiteko asmoz, EITBk digitalizazioa izan
|
du
azken urteetako helburu eta ipar nagusi. Bilboko Erakustazoka Barakaldoko BECera lekualdatu behar zela aprobetxatuta, EITBko arduradunek irrati telebista publikoaren egoitza nagusia Erakustazokaren ordura arteko kokalekuan jartzeko aukera aztertu zuten; izan ere, mende berriak digitalizazioa zuen ezaugarri nagusi eta, hori horrela izanik, uste zuten kokagune berri hark egoitza erabat digital batean sartzeko aukera emango ziela (Diez Unzueta eta Otermin, 2006:
|
|
|
Banku pribatuek Amerikako Erreserba Federalean duten eraginak, ekonomian zein politikan? eztabaida sakona sorrarazi
|
du
azken urteotan Estatu Batuetan, eta, oraingo finantza krisialdiaren leherketaren ostean, pisuzko osagaia izan daiteke Amerikako Ekonomiaren berreraketa orientatzeko orduan.
|
|
|
Egoera Ekonomikoaren Behatokiaren arabera, etxebizitzaren batez besteko PER historikoa 19,5 da, eta, beraz, gure herrialdeko etxeen egungo batez besteko prezioak “%32, 5eko gainbalorazioa erakusten du”. Erakunde horrek berak zehaztu
|
du
azken urtean higiezinen burbuila “soilik %17 zuzendu da”, eta, beraz, murrizketaren magnitude horri eutsiz gero, gainbalioespena ez litzatekeela desagertuko “gutxienez, 2011 urtearen amaiera arte”.
|
|
|
Izan ere, prestazio aniztasunari esker, ez da ohikoa mikrouhin labean sartzea gosaltzeko edo kontsumitzeko orduan aurrez prestatutako platera berotzeko, edo jakiak desizoztea, ustekabean izozkailutik atera ez badugu aurreko egunean, edo bazkaltzeko geratzen den bisitaldi bat etorri bada. Arrazoi bategatik edo besteagatik, mikrouhinak elikagaiak prestatu eta desizozteko beste etxetresna elektriko bat bihurtu dira, eta horrek lagundu egin
|
du
azken urteetan modernizatzen, prestazioak handituz eta hainbat tamaina eta modelotan aurkeztuz. CONSUMER eroski ko teknikariek mikrouhin erabilgarri eta eraginkorra aukeratzeko funtsezko jarraibideak ematen dituzte, bakoitzaren beharren arabera.
|
|
|
Urte hartan, Steve Jobs akordio batera iritsi zen konpainia sortzailearekin, NeXT eta hark eta bere taldeak azken urteetan egindako garapenak berriz bideratzeko eta erosteko. Jobsen itzuleraren ondorioz, Applek urrezko aro berri bat izan du.' 25 urte geroago Applek salmenta errekorra lortu
|
du
azken urteotan, krisia gorabehera. Ordenagailuen mahai gaineko bertsioak, baita eramangarriak ere, merkatu kuota handia ari dira lortzen nitxoetan; esaterako, Estatu Batuetako unibertsitate nitxoetan,% 40k Appleren ordenagailuak erabiltzen baitituzte.
|