|
2010
|
|
|
3.1. euskararen egoeraz eta gazte euskaldunez hizkuntzaren egoera eta hiztunen bizipenak uztartzeak, hau da, euskararen bilakaeraren azalpen makro kuantitatiboa deskribapen mikro kualitatiboaz osatzeak sakontasuna eman dio azken 20 urteotako nafarroako euskararen bilakaeraren azterketari. arakatu ditugun gazteen euskararekiko bizipenak koherenteak dira hiztunek izan dituzten hizkuntza ingurune eta esperientziekin. nafarroako euskararen egoera continuum moduan agertzen da, bai datu demolinguistikoetan bai hiztunen bizipenetan. Familia gizarte gune funtsezkoari erreparatuta, ikus dezakegu familia euskaldunbeteak (belaunaldi guztietan kide euskaldunez osatuak), oro har, Mendialde euskaldunean daudela. ingurune oso euskaldunak ohi dituzte eta haurren hizkuntza sozializaziorako baldintza egoki eta lagungarriak. gazte horien euskararen erabilerak gora egin
|
du
azken urteotan. baina gazte euskaldunen erdia baino gutxiagok baizik ez du hizkuntza inguruabar aldeko horietan hazteko aukera izan. herri oso euskaldunetatik at, euskararen galeraberreskurapen prozesu historikoa gertatu den herrietan familia ez da hizkuntza gune homogeneoa izaten eta heterogeneotasuna belaunaldi berean (gurasoak, adibidez) edota belaunaldien artean (aitatxi amatxi, guraso eta se... familia euskaldun ez osoak (guraso bat bakarra euskalduna dutenak, kasu) eta familia euskaldunberrituak (kide euskaldunak azken belaunaldian baizik ez dituztenak). eremu erdaldun (du) etako gazte euskaldun gehienek aurreko familia heterogeneo tipologia bietariko bat izan dute. hori horrela, euskara nekez izan da familiakoen arteko erabilera hizkuntza nagusia, hainbatetan ohikoa izan bada ere. gainera, ingurune erdaldunetan bizi dira eta horrek eraginda, adin berekoen artean erdara izan da komunikaziorako gizarte araua. hala bada, familiak eta auzo edo gizarte ingurune hurbilak (eskola barne) batera jokatzen dute haurren hizkuntza sozializazioan. batera, baina ez indar beraz. haurtzaroaz geroztik ingurunea gailentzen zaio etxekoari, gazteak egiten dituen hautuak direla medio. euskararen erabilera soziala handia denean, ingurune euskaldunaren eragina familia bidezko transmisioaren hutsunea berdintzera iritsi daiteke eta, eskola lagun, haurren euskarazko sozializazioa ahalbidetu. inguru erdaldunetan aldiz, haurren euskararekiko bizipenak eskolari lotuta egon dira eta etxeko erabilerak ―euskarak etxeko harremanetan lekua izan duen kasuetan― ezin izan ohi du haur gaztetxoen adinkideekiko erabilera, erdaraz ezarria, euskarara erakarri. hori gertatu ezean, gazteen ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen arroilak urratzen segituko du. ondorioa garbi dago:
|
|
2011
|
|
|
Irakurleak ikusiko
|
du
azken urteetan euskal soziolinguistika arloko gai nagusienetako bat hartu dugula gai zentral eta monografiko moBelen Uranga – Hitzaurre gisa dura. Eta horrela, aipatu helburuei fin asko erantzun dio Mikel Zalbidek.
|
|
2012
|
|
|
Hori garbi ikusten da azken urteetako herri horietako berezko hazkundea eta migrazio saldoak aztertuz gero. Berezko hazkundeak zertxobait gora egin
|
du
azken urteetan. Hala ere, azken hamarkadako migrazio saldo positiboak erakusten du garbienik herri horietako bilakaera.
|
|
2015
|
|
|
2 Erabiltzaileek Aldundiaren hizkuntza kudeaketaz egiten duten balorazioa positiboa da, oro har. Askorentzat erabilerak gora egin
|
du
azken urteetan, bereziki, kanpora begirako komunikazioan eta arduradunen erabileran. Gehienen ustez Foru Aldundiak euskara asko erabiltzen du.
|
|
|
Erabiltzaileek Aldundiaren hizkuntza kudeaketaz egiten duten balorazioa positiboa da, oro har. Askorentzat erabilerak gora egin
|
du
azken urteetan, bereziki, kanpora begirako komunikazioan eta arduradunen erabileran.
|
|
2016
|
|
|
1934an sortu zenean xede helburu xumeagoak bazituen ere, eta proselitismozko asmo jakina bere berea izan badu ere hasieratik, egia da Bibliaren noranahiko itzulpen ugariez gainera lan handia egin duela SILek mundu zabaleko hainbat hizkuntza txikitako hiztunak nor bere ama hizkuntzan alfabetatzen, beren kultura ondare jatorraz jabetuarazten eta lekuan lekuko hizkuntzen deskribapena gizarte ingurumenezko markoan txertatzen. Hortik aurrera ere jo
|
du
azken urteetan, analisi teorikoaren alorrean.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen bilakaera soziolinguistikoak gogoeta aroa bizi
|
du
azken urteotan. Aditu askoren ustez ziklo bat itxi da.
|
|
2018
|
|
|
Itsasoa, mareak eta olatuak. Mareek bezala jokatu
|
du
azken urteetan hizkuntzaren ezagutzak. Itsasertz batzuetan gora egin du, eta besteetan behera.
|
|
|
Mundu osoan eleaniztasuna da nagusi, 7.000 bat hizkuntza hitz egiten direlarik. Aldi berean, immigrazioak gora egin
|
du
azken urteetan. Osasun jarduera, beraz, eremu eleaniztunetan egiten da nonahi, asistentzia prozesuan hiztun ezberdinen arteko hartu emanak etengabeak direlarik.
|
|
2019
|
|
|
gune horietatik kanpora bizi dira euskaldun gehien eta hori ezinbestean kontuan hartu behar da. oinordetutako euskararen eguneroko jarduera arruntak (eta bere eremuak: arnasguneak, hein handi batean) gainbehera jarraitu izan
|
du
azken urteotan, azken bi mendeen inertzia historikoari jarraipena emanez. alderantziz, berreskuratutako euskarak igoera nabarmena izan du 1980tik aurrera. gaitasun kontuetan zentraturiko datu demolinguistikoen argitan euskara ondo zihoala ematen zuen, izan ere kuantitatiboki ikusgarriagoak izan ziren berreskuratutako euskararen lorpenak. oinordetutako euskararen gainbeheraren jarraipena ezkutuan ... irabaziak eremu soziofuntzional jasoenetan eta galerak, aldiz, euskarak mende askotan bere bereak izandako eremu soziofuntzional gertuenekoetan. diglosiaren egoera eraldatu egin da, diglosia terminoa modu akademikoan ulertuta eta ehko/ katalanisten moduan ulertuta. hori ere aztertzeko eta ausnartzeko gaia da11.
|
|
2020
|
|
|
Egokitasun edo garrantzi akademikoari dagokionez, esan beharra dago GEK k enpresen munduan duela jatorria baina pentsamendu korronte ezberdinengan interesa piztu
|
du
azken urteotan, hala nola ekonomialariengan, politikariengan, edo filosofoengan (Freeman, 1984; Carroll, 1999).
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriko goi mailako irakaskuntzako eragileen arteko hartu emana hazi da. ten du eta %22, 15ak ereduan (Eusko Jaurlaritza, 2020). Unibertsitatean ere, euskarazko irakaskuntzak gora egin
|
du
azken urteetan, batez ere Euskal Herriko Unibertsitatean eta Mondragon Unibertsitatean, eta, batik bat gradu mailan. Halaber, euskaraz egindako doktorego tesien kopuruak gora egin du.
|
|
|
Harreman zuzena eta iraunkorra du, bereziki, Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuneko (Eurogutuna) 6 idazkaritzarekin. Harreman iraunkor horren ondorioz, ELENek hainbat ekarpen egiteko gonbita jaso izan
|
du
azken urteotan Gutunaren inguruan, besteak beste, hogeigarren urteurrenaren karira.
|
|
2023
|
|
|
• Laburbirari dagokionez, bere eragin esparrua mantendu egin da eta igoeratxo bat ere izan
|
du
azken urteotan. Bazkideen parte hartzea pittin bat jaitsi da, baina udalena pittin bat igo da.
|