|
2008
|
|
|
Mutazio horien ondorioz, gure prodinorfina ekoizpena txinpantzeetan baino %20 handiagoa da. FOXP2 geneak ere hizpidea eman
|
du
azken urteetan. Hitz egiteko gaitasunarekin erlazionaturik dagoen gene horrek baditu bi mutazio bereizgarri gure leinuan finkatu egin direnak.
|
|
|
Burkina Fason, Kamerunen, Etiopian, Ghanan, Malawin, Ugandan eta Zambian. Hala nola, Kamerunen 15 urte baino lehenago sexu harremanak izan dituzten bikoteak %14 dira egun; iaz, berriz, %35 NBEk prebentzio neurriak indartzeko ahalegin berezia egin
|
du
azken urteetan.
|
|
|
Kanpoko haragiaren etorreraz gain, egungo nekazaritza ereduak ere baserritarrei kalte nabarmena egin diela salatu du Nazabalek. Eredu intentsiboaren alde egin
|
du
azken urteotan Europak, eta produkzioaren arabera banatu ditu diru laguntzak ere.
|
|
|
ELAk ohartarazi
|
du
azken urteotan porturako egindako aurreikuspenak ez direla bete, eta «zalantzazkotzat» jo du, hortaz, kanpoko kairako egiten dituztenak betetzea. «Obraren kostua itzela da, eta askoz ere onuragarriagoa izango litzateke diru hori gizarte zerbitzuetan erabiltzea:
|
|
|
Pilen sektoreak gainbehera egin
|
du
azken urteetan: hogei urtean desagertu egin dira Europako pila ekoizleen %70 baino gehiago, Cegasak emandako datuen arabera.
|
|
|
Baita, gerora, Nelson Mandelaren gobernuko ministro ere. Aurreiritziak alboratu eta bakearen alde lan egiteko eskatu
|
du
azken urtetan bake prozesuetan aditu gisa ari denak, Bilbora etorrita. Ikasgai sinple eta erraza dakarrela dio:
|
|
|
Parez pare. Libera esterlinak balioaren herena galdu
|
du
azken urtean euroarekiko. Atzo beste %3 utzi zuen eta, EBZren truke tasa ofizialaren arabera, euro batek 0,97855 libera balio du.
|
|
|
Emakumezkoen igeriketak bilakaera ikusgarria izan
|
du
azken urte hauetan. Pekingo Olinpiar Jokoak izan ziren aurrerapauso orokorraren lekuko eta agertoki.
|
|
2009
|
|
|
Azken Dakarrean bigarren izan zen, eta 2006ko lasterketan, berriz, irabazle. Eskiatzaile ohiak Dakarrerako ezaugarri bikainak dituela agerian utzi
|
du
azken urteotan. Dena den, Peterhanselekin 2008an lehiarik estuena izan duena Carlos Sainz (Volkswagen) espainiarra da.
|
|
|
Azken hamar urteetan Euskal Herriko arma sektorean aritzen direnek bere lan esparrua aldatu dutela diote liburuaren egileek. Hala, historikoki lehergailu eta su armen produkzioa nagusi izan den arren Euskal Herrian, aire eta espazioko sektore militarrak garrantzia hartu
|
du
azken urteetan. Sektore horrek, Gasteizkoak kolektiboak jakinarazi duenez, 420 milioi euroko salmenta izan du ITP, Sener eta Aernova enpresei esker.
|
|
|
Proportzioan, Nafarroan dago enplegu eskaerarik handiena, biztanle aktiboen %11, 77 ari baitira lan bila. Herrialde horren egoera okertu da gehien azken urtebetean, eta azaroaz geroztik, Hego Euskal Herriko langabezia tasarik handiena berak
|
du
azken urteetan beti Bizkaiak eduki izan du. 2008ko urtarriletik aurtengora 12.610 langabe gehiago zenbatu ditu INEMek, hau da, %53, 06 gehiago.
|
|
|
Argi dago zeintzuek duten tartaren zati bat eta zeintzuk geratzen garen kanpoan. Gasteizko Nazioarteko Jaialdian, esaterako, ezinezkoa izan
|
du
azken urteotan Ortzaik antzezlanen bat aurkeztea. Arriskatu behar izan dugu eta agertokiak guk alokatu.
|
|
|
Berretsi du heldu den ikasturtean mahastizainzako ziklo bat irekiko dela Samaniegon eta Laguardian (Araba), eta ustiapen estentsiboetarako bertze bat Pasaiako (Gipuzkoa) Itsasmendikoi formakuntzarako zentroan. Landa eremuaren etorkizuna baikor ikusten
|
du
azken urte hauetan gero eta jende gehiagok egiten baitu landa eremura bizitzera joateko hautua.
|
|
|
1994an instalazio berriak ireki zituztenetik, Miarritzeko aireportuan (Lapurdi) ez da beste lanik egin, eta oraingoz hango arduradunek ez dute aireportua handitzeko asmorik. Halere, bidaiarien eta hegaldien kopuruak gora egin
|
du
azken urteotan.
|
|
|
Animazioko zinema independentearen erakusketa sonatua da Animac; urtero egiten da, Lleidan (Herrialde Katalanak). Artelekuk ohitura bihurtu
|
du
azken urteotan erakusketa haren zati bat berera ekartzea, Donostiara. Vera Neubauer artista txekiarraren animazio film laburrak erakutsi zituzten atzo, esaterako.
|
|
|
Finalaurrekoetan kantatu
|
du
azken urteotan Jon Elizetxek, eta finaletik oso gertu egon da azken bi txapelketetan: aurreko urteko txapelketan puntu erdira geratu zen, eta aurtengoan, Ander Fuentes Itturri azken sailkatuarekin berdinduta.
|
|
|
Berlusconik, halaber, ezkerrarekin gustura ez eta zentrora jo duten herritarren sostengua lortzeko bidelagun aproposa aukeratu du aginteari eusteko. Gianfranco Finik, izan ere, lerro ideologiko faxistatik aldenduz, zentrorako joera nabarmena hartu
|
du
azken urteetan Benito Mussolini diktadorearen ideologiatik gertu zegoen alderdia sortu zuen Finik 1999an. Aliantza Nazionala alderdi laiko bihurtu eta erlijio eta etnia anitzeko gizarte baten alde lan egiteko apustua egin zuen orain dela gutxi.
|
|
|
Ez, ez. Txapelak adierazten
|
du
azken urteotan egonkortasuna izan dela nagusi taldean, eta lan polita egiten ari garela. Ez da egun bateko gauza.
|
|
|
Halaxe onartu diote kritikari gehienek, eta Sen to Chihiro no kamikakushi (2001), Mononoke Hime (1997) eta Tonari no Totoro (1988) filmek oinarria ematen diote baieztapenari. Dena den, Hayao Miyazaki (Tokio, 1941) manga komikien egile preziatua da ezeren gainetik, ilustratzailea, eta zinemaren alorrean egindako ibilbide ikusgarriak manga zinemagintzaren zaleen ahotan jarri
|
du
azken urteotan.
|
|
|
Akuarelak erabiltzen dituztenak edo komiki zuri beltza egiten dutenak; collageak sartuz ehundura ezberdinak ematen dabiltzanak; kolore bizietatik bat batean bi kolore soilik erabiltzera pasatzen diren ilustratzaileak.... Belmontek informatikaren erabilera ikusten
|
du
azken urteotako aldaketa nagusia. Etena gertatzen ari dela.
|
|
|
Herritarrek Osakidetzaren inguruan duten iritziak txarrera egin
|
du
azken urteetan, nahiz eta oraindik ere, nahikoa baino gehiago, den.
|
|
|
–Iniziatiba Internazionalistak argi bat piztu
|
du
azken urtetan izan dugun blokeo egoeran, ezker abertzaleko pertsonei arnasa eman die?. Hitz horiekin laburbildu zuen Arnaldo Otegi ezker abertzaleko ordezkariak Iniziatiba Internazionalista Herrien Elkartasunak (II HE) Europako hauteskundeei begira egindako ekarpena.
|
|
|
Ez da erre, eta herdoiltzetik urrun dagoela dirudi oraingoz. Geldi egon ez, beste edozer egin
|
du
azken urteetan. Musika ekinbide politiko modura erabili du.
|
|
|
–Suizidio tasaz eta alkoholismoaz arduratu behar dugu?. Uhartearen ekialdeko egoerak okerrera egin
|
du
azken urteetan. Ugaritu egin dira sexu gehiegikerien inguruko salaketak, alkoholismo kasuak eta beren buruaz beste egin dutenak.
|
|
|
Zure doinua kantuarekin 2006an lortutako arrakastaren ostean, han eta hemen kontzertuak eman eta eman jardun
|
du
azken urteetan Lor taldeak. Horrek eta laukote zena hirukote bihurtzeak (Kimetz Zenitagoia Dumy gitarra jotzaileak taldea utzi du) atzeratu du hirugarren diskoaren kaleratzea.
|
|
|
24 urte beteko ditu irailean, eta etorkizun oparoa du aurretik. Tel Aviveko Maccabin jokatu
|
du
azken urteetan, Israelgo talde indartsuenean, eta Israelgo kirol ikur bilakatu da azken bi urteetan, jokoan izan duen hobekuntzagatik.
|
|
|
Bizikletan ibiltzeko edo errepide bazterretik txirrindulariei animoak emateko dagoen zaletasuna handia da Euskal Herrian. Igande goiza bizikleta gainean igarotzeko joerak gora egin
|
du
azken urteetan, eta zikloturista elkarteek ere gero eta irteera gehiago antolatzen dituzte. Hori ikusita, txirrindua hartu eta Zuberoa zeharkatzeko proposamena egin dute biharko ESAIT Euskal Selekzioaren Aldeko Iritzi Taldeak eta Sport Athletique Mauleonais Mauleko txirrindulari elkarteak.
|
|
|
Konfiantza osoa daukagu, beti oso zuzeneko onak eman dituelako, baina ikusi egin da. Eta Placebok nahiko ibilbide erregularra izan
|
du
azken urteotan.
|
|
|
Hego Euskal Herriko errepideetan, 55 lagun hil dira aurtengo lehen sei hilabeteotan; iaz adina. Datuak ikusita, ematen
|
du
azken urteotako istripu murrizketak etena izan duela, lehen aldiz azken bost urteotan. Areago, uztaileko datuak ere kontuan edukiz gero, iaz baino biktima gehiago gertatzen ari dira, oraingoz, Hegoaldeko errepideetan, nahiz eta zirkulazioa pitin bat murriztu den, krisiaren eraginaren ondorioz.
|
|
|
Riesgok berak behin baino gehiagotan esan
|
du
azken urtean ez duela bere burua Bigarren Mailan ikusten. Kluba, ondorioz, saltzen ahalegindu da, baina alferrik.
|
|
|
Baina haren filmarentzat ez ezik, erabakia Zinemaldiaren aldeko bultzada ere bazela gaineratu zuen Rebollok. . Zinemaldiak zinema honen aldeko apustua egin
|
du
azken urteotan, eta epaimahaiak apustu hori berretsi egin du. Oso garrantzitsua da?.
|
|
|
Kirol eskaladako txapelketen denboraldiak agerian utzi
|
du
azken urteetan indar hartzen hasia zen zantzua: puntan dabiltzan eskalatzaileak gero eta gazteagoak dira, nerabeak.
|
|
2010
|
|
|
Aralarren tunel handiak egitea aurreikusten dute hiru alternatibetatik bik. Bestearen arabera, egungo Renferen bide ondotik lotuko litzaioke Nafarroako korridorea Euskal Y-ari, Ezkio Itsason. Azken aukera hori Eusko Jaurlaritzak berak sustatu
|
du
azken urteotan, eta Nafarroako Gobernuaren oniritzia du.
|
|
|
Nafarrek ez zuten ezustekorik hartu, gaixorik zen hartza Camille zela erran baitzuten euren analisiek; hau da, 1998an Nafarroara ailegatu zen hartza zela; guk, ordea, bai, ezusteko handia hartu genuen, gure azterketek hartza Aspe zela erran baitziguten. Horrek agerian utzi
|
du
azken urteotan Camille renak ziren arrastoak Aspe-renak zirela uste izan dugula, azaldu du Caussimontek.
|
|
|
Beste une batzuetan, The Attractions en garai sutsuak ekarri ditu gogora (National Ransom) edota Mighty Like A Rose (1991) diskoan bezala, Beatles ekiko zaletasuna erakutsi (Church Underground). Eta estilo batetik bestera saltoka hau
|
du
azken urteetako bere diskorik askotarikoena, bere kantutegi oparoan aurreneko lekua hartu luketen kantu ugari utzi ditu: Jimmie Standing In The Rain jazzya, I Lost You country popa, Stations Of The Cross balada ederra...
|
|
|
Gure herriak makina bat gorabehera ezagutu
|
du
azken urteotan. Gure etxeetan droga sartu zenekoa izan zen horietako bat.
|
|
|
IAk, Sortzen Ikasbatuaz elkarteak eta LABek deituta, elkarretaratzeak eta geldialdiak egin zituzten atzo, Iruñerriko hainbat institututan ikasleen eskubideak eta betebeharrak arautu nahi dituen dekretua gaitzesteko. Zigorrean eta ideologia jakin batean oinarrituriko zirriborroak ondo islatzen
|
du
azken urteetan ikastetxeetan eta unibertsitateetan ikasleen eskubideak etengabe murriztu izana, eta ikasleak kriminalizatu izana, salatu du IAk.
|
|
|
Euskara elkarteak inertzian sartuta ote dabiltzan susmoa dute Llanosek eta Zarzosak, eta Muxikak uste du, oro har, euskara elkarteen egoera ez dela ona. Gogora ekarri
|
du
azken urteetan desagertu egin direla batzuk.
|
|
2011
|
|
|
Motorik onenetarikoa izan du beti, baina garaipenak eskuen artetik ihes egin dio behin eta berriz. 2012tik aurrera 1.000 cc-ko motorrak erabiliko dira txapelketan, eta aurten
|
du
azken urtea Hondak 800 cc-ko motor batekin txapeldun izateko.Inoiz baino aukera hobeagoa duela dirudi, gainera. Japoniako taldea denboraldi-aurreko erregea izan da.
|
|
|
eta egin dira dramazkoak ere: Zorion perfektua (2009), 80 egunean (2010), Izarren argia (2010)... Ideiak eta talentua zituen jendeak argitara ateratzeko modua izan
|
du
azken urteetan, Eneko Olasagastiren hitzetan. «Garbi dago harrobia badagoela, eta bazegoela jende bat film laburren munduan zaildutakoa, eta baita beste esparru batzuetakoa ere, oso gai izan zitekeena film luzeak egiteko.
|
|
|
«Adinekoak agente aktiboak dira, eta gizarteari eskain diezaioketena guztiz baliagarria da», aditzera eman du Zabaletak. Halaber, haien bizi kalitatea hobetzeko teknologia berriak aplikatuko dituzten proiektu batzuk martxan daudela gogorarazi du; besteak beste, Osasungintzarako Gizarte Berrikuntza Zentroa eta Etxean Ondo proba proiektua.Adinekoen kopuruak gora egin
|
du
azken urteetan. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan 65 urtez gorako 417.659 pertsona daude orain, hau da, biztanleriaren %19, 2 Etorkizunera begira, Eustaten iragarpenek argi uzten dute joera bera mantenduko dela:
|
|
2012
|
|
|
Hori besterik ez». Etxeburuak gogorarazi
|
du
azken urteetan atzerapausoak eman direla arlo horretan, Eusko Jaurlaritzak hartutako hainbat neurriren ondorioz. Hori dela eta, beharrezkoa ikusten du neurriak kontrako noranzkoan hartzea.
|
|
|
Bat batean Euskal Herriko hiru diputatuak berezko instituzio baten alde agertuko balira, hemengo sozialisten interlokutoreak osoki aldatuko lirateke Pariseren aitzinean, eta kontrakoak bazter geldituko. Euskaren ofizialtasunari buruz ere, aldeko jarrera argia agertu
|
du
azken urteotan Sylviane Alauxek, martxoaren 31ko manifestaldia lekuko. Aieteko konferentziaren xedearekin ere bat egin du.
|
|
|
Nafarroako CGTk, beste hainbat sindikatu txikik bezala, sindikatu bloke bakoitzekoek antolatu dituzten greba orokor guztietan parte hartu izan
|
du
azken urteetan, baita, jakina, batera deiturikoetan ere. Esan beharrik ez dago sindikatu guztiak bat etorri direnean lortu dutela erantzunik onena; alegia, greba orokorreako eguna aukeratzean bat etorri direnean.
|
|
|
Euskaraz jakin bai, baina 15 urte dituenetik Bordelen bizi izan zela esplikatu du. Bithiriñakoa sortzez, egoitza alokatzen
|
du
azken urte honetan: «Nafarroa ere ez dakit non den...
|
|
|
«Lehen, beharrezko ikusi genuenean hitz egin genuen, horrela egingo dugu etorkizunean ere». Erginek gogorarazi
|
du
azken urteetan Oslon hainbat bilera egin dituela ezkutuan PKK-ko zuzendaritzarekin. Abdullah Gul Turkiako presidenteak ere elkarrizketara deitu du PKK:
|
|
2013
|
|
|
«Gure izaera ahaztu gabe, datorrenari begira gaude». Historikoki Gipuzkoa izan bada ere Gaztea irratiaren gotorlekua, igoera handia izan
|
du
azken urteetan Bizkaian eta Araban. «Bizkaian azkeneko urteetan oso alde txikia atera digu konpetentziak».
|
|
|
Txinatarren, mexikarren, italiarren, beltzen aurkako jazarpena justifikatzeko erabili izan da betidanik. Bestalde, AEBetan kartzelen negozioak gorakada itzela egin
|
du
azken urteotan; pobreak kaleetatik atera behar dira, eta hogei urte arteko espetxealdiak ezartzen zaizkie edozein huskeriagatik. Jorge Gil Munarrizen El método Arrieta interesgarria da kasuaren berezitasunagatik, baina dokumentalari Arrieta ahizpek asmatutako metodoari bezala gertatzen zaio; ez du konbentzitzen.
|
|
|
Oraindik ez daki zenbat parte hartzaile izango dituen txapelketak, baina hiruzpalau izango direla aurreratu du. «Gure inguruan artzaintzak indarra galdu
|
du
azken urteetan. Gero eta artalde handi gutxiago daude, baina zenbait baserritan artalde txikiak badaude».
|
|
|
Pilatutako zorra. 800 milioi euro inguruko zorra pilatu
|
du
azken urteotan.
|
|
2014
|
|
|
PSE EEk, PPk eta UPDk ikur frankistak kentzeko asmoarekin bat egiten dutela berretsi dute eztabaidan. Carmelo Barrio PPko legebiltzarkideak adierazi
|
du
azken urteetan ikur guztiak kenduz joan direla, batzuekin ados egon ez arren. Ordea, eztabaida EH Bilduren inguruan egin dute; ikur frankisten aurkako jarrera irmoa ETAren aurka ere erakustea galdegin diote hiru alderdi taldeek Mintegiri.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren ordezkari Carlos Urkijok Gipuzkoako 59 udalen eta hiru erakunderen aurka egin
|
du
azken urtean, hizkuntza irizpideak direla eta. Guztira, 80 informazio eskaera edo errekerimendu egin ditu, 25 salaketa jarri ditu epaitegietan, eta zazpi auzi eskaera egin ditu.
|
|
|
Zeresan handia jarri
|
du
azken urteetan gasa ateratzeko fracking teknikak. Honatx argibide batzuk.
|
|
2015
|
|
|
42 narkotrafikatzaile exekutatuta eta polizia bat hilda operazioan. Guztiak izan ziren.Mexikoko Estatuaren bortizkeriak sekulako goraldia izan
|
du
azken urtean. Ekainaren 7ko hauteskunde eguna sinbolo bat da, «demokrazia ariketa» deitzen dutenaren eta herrialdearen errealitatearen arteko distantziaren erakusgarri.
|
|
2016
|
|
|
Urtebetean, negozioa %24 txikitu da, bakarrik bilatzaileari dagokionez. Arazoa da gaur egun ez dagoela argi Yahoo zer den, hedabide konpainia bat edo publizitatea sortzeko negozioa, Google eta Facebook diren moduan.Emaitza kaskarrakSakelakoa, bideoa eta sare sozialak lehen lerroan jartzeko saioa egin
|
du
azken urteotan Googletik iritsitako guru berriak, Mayerrek, baina Yahook ez du jakin garai berrietara egokitzen, eta iazko abenduan ateak ireki zizkion ahalezko salmentari. Akziodunen presioa ere handia zen konpainia zatika saldu zedin.Verizonek gertutik jarraitu du prozesua, azken boladan emaitzak txarrak eduki arren Yahook badituelako aldagai on batzuk, adibidez, on line publizitaterako teknologia aurreratua, baita atal horretan Googlekin sinatutako akordioa ere.
|
|
2017
|
|
|
Guztiz zurituta ikusten dira kanpalekuak. Mantak eta arropa duten arren, ez da nahikoa hotzari aurre egiteko.Grezian negua ez da oso gogorra izaten, baina egunotako fronteak guztiz aldatu
|
du
azken urteotako joera. Erakundeen laguntzarik gabe, inprobisatzea besterik ez dute GKE gobernuz kanpoko erakundeek eta errefuxiatuek.
|
|
2018
|
|
|
batetik, eraikina eraistea talde memorialista askoren aldarrikapen historikoa da, diktaduraren eta errepresioaren ikur enblematikoena den heinean; bestetik, egoitza dagoen bezala mantentzearen alde azaldu dira UPNko zenbait eledun eta erregionalismoaren esparru ideologikotik gertu dagoen arkitekto talde bat. Hirugarren bide batek, baina, indarra hartu
|
du
azken urteetan: eraikina goitik behera moldatzea, elementu frankista oro kenduta, baina erabat eraitsi gabe.
|
|
|
eliza izan zen hainbat urtez, baita Mola, Sanjurjo eta beste zenbait militar kolpisten hilobia ere; eta Yolanda Barcinak erakusketa areto bihurtu zuen, alkate izandako garaian. 2007ko memoriaren legea betetzeko, ikonografia frankista oihalekin estali zuen, baina ez zuen ezer moldatu.UPNk ikur frankistak ez ukitzearen alde egin
|
du
azken urteetan ere: 2016an, Rodezno Kondearen plazari izena aldatzearen aurka azaldu zen, eta, iaz, gogor kritikatu zuen Mola eta Sanjurjoren hilotzak hobitik atera izana.
|
|
|
EH Bilduri dagokionez, Arkaitz Mendoza Errenteriako alkatearen izena azaldu da hainbat komunikabidetan. Mendozak ikusgarritasun handia izan
|
du
azken urteetan, elkarbizitzaren aldeko egitasmoengatik eta. 2015ean bigarren aldiz eskuratu zuen alkatetza, Elkarrekin Irabaziz herri hautagaitzarekin akordioa eginda? 2011n, EAJk ez zuelako PSE EEko hautagaia babestu?.
|
|
|
Libre izan nahi dugulako, demokrazia nahi dugulako».Iriartek ohartarazi du herritarrek izan behar dutela estatua eraikitzeko prozesuaren zutabe, eta «oso zaila» litzatekeela prozesu hori azken bururaino eramatea herritarren sostengurik gabe, baina «guztiz ezinezkoa» herritarrak kontra agertuz gero. Horregatik, kontrako jarrerak «desaktibatzearen» eta aldekoak sustatzearen alde azaldu da.Pello Urizar legebiltzarkideak ere parte hartu du jardunaldietako hasiera ekitaldian, eta esan
|
du
azken urteotan autogobernua murriztuz joan dela. Horregatik, «berdinen arteko harremana» proposatu du Espainiako Estatuarekin izan beharreko harreman molde gisa.Eusko Legebiltzarreko Autogobernu Batzordean EH Bilduk aurkeztu duen estatus berrirako proposamena aletu du Urizarrek, eta esan du erabakitzeko eskubideak «printzipio demokratiko gisa» oinarri izan behar duela.
|
|
|
«Euskal Herrian komikigintza apalduta zegoen, eta ikusten genuen horren aldeko apustua egin behar genuela», azpimarratu du Sotok. Fanok uste
|
du
azken urtetan loratzen ari dela berriz ere euskal komikigintza, baina ikusten ditu oraindik ere oztopoak: «Euskara haurrentzako hizkuntza dela diote, eta komikia haurrentzako euskarria.
|
|
2019
|
|
|
«Gobernuak uste du dena dagoela onartuta, eta hori egiteko garai egokia orain dela, inoiz ez duelako hainbesteko babesik jaso AEBetako Gobernutik», argudiatu du Peace Now taldearen Kokaguneen Behatokiko Hagit Ofranek.Etxe Zurian izandako aldaketaren adibide da Israelgo Gobernuak etxebizitzak eraikitzeko atera dituen lizitazioak. Kopuruak gora egin
|
du
azken urteotan, eta kasu horretan ere sumatu da Obamaren eragina: 2016an, haren agintaldiko azken urtean, Tel Avivek 42 lizitazio atera zituen; 2017an, Trump boterera iritsi zenean, Tel Avivek 3.154 lizitazio atera zituen; eta, iaz, are gehiago, 3.808 Lizitazioen gorakadak, beraz, datozen urteotan kokaleku gehiago eraikitzeko oinarriak jarri ditu.Israeldarrek, gora urteroPeace Now taldearen datuen arabera, Zisjordanian hiru milioi pertsona inguru bizi dira egun. Horietatik, palestinarrak dira 2,8 milioi, eta kolonoak 413.400. Jerusalem ekialdean, 200.000?. 1977az geroztik, gora besterik ez du egin kolonoen kopuruak Zisjordanian.
|
|
|
Atxiloketa «fermuki» salatu du Anita Lopepek: «Beste bakegile baten gisan, paper aktibo bat izan
|
du
azken urteetan eraikitako bake prozesuan, elkarrizketaren bidez irtenbide politikoa bilatuz gatazka politikoari». Ekainaren 7an eta 8an Bakegileek eta Bake Bideak deitutako ekitaldietan parte hartzera deitu du.
|
|
2020
|
|
|
Horren adibide, Israelgo Gobernuak etxebizitzak eraikitzeko egin dituen lizitazioak. Kopuruak gora egin
|
du
azken urteotan: 2016an, Obamaren agintaldiko azken urtean, Tel Avivek 42 lizitazio atera zituen; 2017an, Trump boterera iritsi zenean, 3.154 lizitazio, eta, 2018an, are gehiago, 3.808.
|
|
|
Korsikako egoiliar estatusa aipatu du, aztertzeko aukera gisa. Hala ere, aitortu
|
du
azken urteetan aldaketa nabarmenak gertatu direla: «Inork ez du Euskal Elkargoa zalantzan jartzen; zerrenda anitzek izen elebiduna hautatu dute, eta euskara sartu dute eskuorrietan».
|
|
|
Turismoak pisua hartu
|
du
azken urteotan Hego Euskal Herriko BPGan, eta dagoeneko %6tik gora ordezkatzen du; Gipuzkoan %7tik gorakoa da, eta %11tik gorakoa Donostian. Lapurdin, are garrantzi handiagoa dauka Miarritze buru dela.
|
|
|
Alarmismo oro uxatu nahi izan zuen, halaber: «Jarduera egonkortu ahala, urrundu egin da mundu mailako atzeraldi baten arriskua, eta aditzera ematen
|
du
azken urteetan baino leunago haziko dela ekonomia».
|
|
|
Kultura. 2018ko azaroan erabaki zituen ardatzekin jardun
|
du
azken urteotan. Arte irakaskuntzak, arte sorkuntzarako laguntza, arte eta kultura heziketa eta irakurketa publikoa izan ditu lan ildoak.
|
|
|
Kanaldude Alduden sortu eta gaur egun Bidarrain kokatzen den Nafarroa Behereko telebista dugu. 1997an sortu bazen ere (Euskal Herriko tokiko lehen telebista ez bada, oso gertu ibiliko da), 2017an Akitania Berriko Gobernuarekin lortutako hitzarmen bati esker, aurrerako urrats bat eman
|
du
azken urteetan. Ohiko euskarriez harago, sare sozialetan izugarrizko eragina lortu duen tokiko telebista bat dugu, eta ez dut uste merezi duen arreta eta aitortza jaso dituenik.
|
|
2021
|
|
|
Plataformak ohartarazi
|
du
azken urtean ez dela «pauso esanguratsurik eman euskal preso eta iheslarien auziaren konpontze orokorraren alde»
|
|
|
Quebecen kezka eragin
|
du
azken urteotan frantsesak izan duen gainbeherak. Herrialdeko hizkuntza ofizial bakarra bada ere, ingelesak geroz eta pisu eta garrantzi handiagoa hartu du, batez ere Montrealgo enpresa munduan, eta, horri aurre egiteko, gobernuak bere burua behartuta ikusi du joera aldatzeko proposamenak egitera.
|
|
|
Erresuma Batuan agerian geratu da hori, eta Espainian ere antzeko egoera dago: PSOEtik ezkerrera sintonia izan dezakezun ezker batek ilusioa piztu
|
du
azken urteotan, baina minoritarioa da. Pablo Iglesias presidenteorde egon izanak, eta euskal ordezkari batzuen isilpeko jardunak, zerikusia izan dezake azken hilotan askatzen ari den korapiloarekin (ezin aipatu gabe utzi horien guztien aurretik bakearen artisauen lan ordainezina.
|
|
|
«Jai osasuntsu batzuen aldeko apustua egiten dugu, berdintasunean gozatu ahal izateko». Gainera, erantsi
|
du
azken urteetan gero eta gazte gehiago ari direla kuadrilletan sartzen, mugimenduaren parte izateko asmoz.
|
|
|
Hala adierazi dute behin baino gehiagotan umorearen jiran dabiltzan artista zein adituek. Ane Labakak ikuspuntu horretatik abiatuta aurkezten
|
du
azken urteotan egin duen lanaren laburpena: umorearen eraikuntza patriarkala aztertzen du, zein posiziotatik egin ohi dugun barre, nola eragiten dien umoregile emakumeei, nola publikoari.
|
|
|
Senideak ez dira Jean sustengatzeko gai, sendagilerik zailduenak ere ez baitu asmatzen haren alkoholismo eta depresioari aurre egiten. Ospitalerik klinikara eta klinikarik ospitalera eman
|
du
azken urtea, lo galdutik osatzen, aski sendabide bortitzetan barna eta, beti, nardak hartua, bakarrik eta noragabe.
|
|
|
Zaila da jakitea zenbat langile hil diren amiantoak zuzenean eragindako minbizi bat tarteko. Asviamie amiantoaren biktimen Euskadiko elkarteak lan handia egin
|
du
azken urteotan, eta errealitateak izan dezakeen itxura marraztea lortu du: 1994 urtetik 2008 urtera, 3.943 behargin hil ziren Espainiako Estatuan.
|
|
|
Armadak garrantzi handia izan du haren kudeaketan. Diru asko inbertitu
|
du
azken urteetan baliabide militarrak handitzen, talde islamisten aurkako borroka argudiotzat hartuta, eta horretan lagun izan du Frantziako Gobernua, haren aliatu historikoa baita. Oposizioak, berriz, agintekeriaz gobernatu izana egotzi izan dio.
|
|
|
Datuak goraka doaz, eta, kalkuluen arabera, 2030 urterako Europako biztanleriaren %50ek pairatuko dute. Umeen obesitateak ere gorakada handia eman
|
du
azken urteotan, eta, aurrez aipatu bezala, elikadura eta ariketa fisikoa ezinbestekoak diren horretan, egungo egoerak prebentzioa trakestu besterik ez du egiten. Izan ere, pandemiaren harira sortutako egoera sozioekonomikoek ez dute elikadura osasungarria edukitzea ahalbidetzen sarritan.
|
|
|
Jose Antonio Jainaga Sidenor altzairutegiko presidentea zen «nazio egitasmo» horren bultzatzaile nagusia, baina ez du «interesik» aurkitu sektoreko beste enpresetan. Tubacexen, Tubos Reunidosen eta Olarraren atea jo
|
du
azken urte eta erdian, eta ez du baiezkorik jaso: «Batek jabe bakarra du [Olarra], eta esan zidan horren inguruan ez zuela hitz egingo.
|
|
|
Hasieran nioen bezala, pandemiak etxeratu baino lehen dinamika interesgarri asko geneuzkan martxan Euskal Herrian. Feminismoak gorakada handia izan
|
du
azken urteotan, eta berdin pentsio duinen aldeko mugimenduak. Gure Esku dinamikak jende asko mobilizatu du burujabetzaren alde; baita Euskaraldiak ere, kasu honetan hizkuntza bizikidetza hobetzeko.
|
|
|
National en O horretan Galesko bandera dago, herensuge eta guzti, I letra berriz, Eskoziako mapak egiten du, han baitu jatorria kazetak («Eskozia independentea bultzatzen duen egunkaria», dio izenaren azpian ageri den leloak). Rol garrantzitsua jokatu
|
du
azken urteotan independentismoa sustatzen. Baita, ingelesez, gaelikoa sustatzen ere, eskoziar independentismoak ia lekurik egin ez dion aldarrikapenean, ezta SNPk ere, keinu sinbolikoren bat gora behera.
|
|
|
Gasteizen jarri dute hitzordua, Arana kaleko AEKren euskaltegian. Nafarroa iparraldetik dator Alba Roda Calvo (Figueres, Herrialde Katalanak, 1988), jatorriz katalana da, baina Lesaka
|
du
azken urteotako bizilekua; eta zalantzarik egin gabe onartu du kazetariaren proposamena: «Gasteizera, arratsalde pasa?».
|
|
2022
|
|
|
Eskuinez kolpe handia du, erritmo handian jokatzea gustatzen zaio, eta fisikoki oso ongi prestatuta dago. Ezkerrarekin asko hobetu
|
du
azken urteotan. Pilotari osoa da».
|
|
|
Ezta edukiontziena ere. Hori dela-eta Bilbok baino hazkunde handiagoa izan
|
du
azken urtean: %16, 48koa (3,5 milioi tona, guztira).
|
|
|
Egoera horrek hautetsiak «gero eta urrunago» uzten dituela deitoratu zuen. azkenik, inbertsioen inekitatea ere salatu zuen, proportzionalki diru gehien Baiona Angelu Miarritze eremuak jasotzen duela gaitzetsita. Txosten batean bildu
|
du
azken urteetako bilakaera eta hautetsiei helarazi die. Aurrekontuaren kontra bozkatu zuen.
|
|
|
«Hau da, nahiz eta gaur egun haur gutxiago eduki, haien zaintzak oro har eskatzen duen denbora aurreko belaunaldiek eskaintzen ziotenaren antzekoa da», azaldu du Lujanbiok. Erantsi
|
du
azken urteetan indartu egin dela «amaren ardura indibiduala»; besteak beste, pribatizazioa izan da lan zama handitzearen eragileetako bat: «Batetik, jada haurren zaintza ez dago horrenbeste komunitatearen esku; familia nuklearraren barruan garatzen da.
|
|
|
Auzoak hazkunde esponentzial deigarria izan
|
du
azken urteotan. 2021ean, hirurehun pertsona joan ziren hara bizitzera, eta, gaur egun, 2.300 pertsona inguru bizi dira.
|
|
|
Korrikalariak aipatuta, Aizpuruak ere gorakada nabarmena nabaritu
|
du
azken urteetan: «Gaur egun, oinez goazenak gara arraroak [barrezka].
|
|
|
Harrobiko jokalariak 2019an egin zuen debuta talde nagusiarekin, eta ordutik lau aldiz aritu da Imanolen aginduetara; haietatik bi, sasoi honetan. Solak belauneko meniskoko eta aurreko lotailu gurutzatuko haustura bana izan
|
du
azken urte eta erdian. Eskuin nahiz ezker hegalean joka dezake, atzelari gisa, gehienbat.
|
|
|
Uste du PP boto batzuk berreskuratzeko moduan dagoela, baina ia ezinezkoa duela 1999 eta 2015 urteen artean lortu zituen botoen %30 berreskuratzea. Gainera, uste
|
du
azken urteotan Arabako PPk zailtasunak izan dituela bi instituzioetan hautagai «berriak eta gazteak» aurkezteko. «Feijooren eskutik Espainiako PPk goranzko bideari ekiten badio, Arabako PPk fruituren bat eskura dezake».
|
|
|
Baikor gelditu nahi
|
du
azken urteetako bilakaerarekin: «Herritarren atxikimendua eta babesa handiak dira».
|
|
|
kultura, hizkuntza, etxebizitza, ekonomia... ez da haiek babesteko beste biderik. Euskarak gibelaldia bizi
|
du
azken urteotan, babes legalik ez baitu. Hitzetan gehiengoa gure alde da, baina ekintzetan ez da mugitzen.
|
|
|
Topologiak garrantzia hartu
|
du
azken urteetan, besteak beste, haren gain jarri izan delako elektronikan silizioa ordezkatuko duen material bat aurkitzeko zama edo ardura. Garcia Vergnioryk hainbat hitzaldi ematen ditu topologiari buruz, eta haietan gizakiaren bilakaeraren historia azaltzen du, material berriek eragindako iraultzen edo paradigma aldaketen bitartez:
|
|
|
Dieselaren gainbehera are nabarmenagoa da. Saldutako autoen %70 izatera iritsi ziren 2010eko hamarkadaren hasieran, baina ingurumenarekiko kezkak eta Volkswagen auziak —diesel motorren gas isuriak ezkutatzen aritu zen—, haien salmenta asko murritzarazi
|
du
azken urteetan. Aurtengo lehen sei hilabeteetan dieselaren kuota %13, 9ra iritsi da:
|
|
|
Ziklo kros lasterketan parte hartzen duten errepideko txirrindularien kopuruak ere gora egin
|
du
azken urteetan: Gorka eta Ion Izagirrek, Jonathan Lastrak, Peio Goikoetxeak, Omar Frailek edo Igor Arrietak denboraldia prestatzeko baliatzen dituzte ziklo kroseko lasterketak.
|
|
|
Ezin baztertuzko pertsonaia politikoa bilakatu da Peio Etxeleku Euskal Hirigune Elkargoan. Ipar Euskal Herriko enpresa munduan ezaguna da, eta plaza politikora salto egin
|
du
azken urteetan. 2014tik Kanboko (Lapurdi) herriko etxeko hautetsi bada ere, 2020ko bozen ondotik agertu da gehien:
|
|
|
Galdakotik Usansolora, eta Usansolotik Bediara. Tartean, Garciak gogoratu
|
du
azken urteetan patronalek 255 miloi euro publiko jaso dituztela, «baina enpresarentzat onurak baino ez direla izango». Horrez gain, zehaztu du langileek %16, 5eko galera metatu dutela erosteko ahalmenean.
|
|
|
Hedapenean, auzoari hainbeste ematen dizkieten espazio horiek sakrifikatuak izaten dira, beste aukera batzuen mesedetan». Alabaina, ildo aldaketa igarri
|
du
azken urteetan, hein batean Pabiloi 6 eta antzeko ekimenek akuilatutakoa: instituzioak aintzatesten hasi dira proiektuok.
|
|
2023
|
|
|
Datu horiek ez datoz bat SEPE Espainiako Enplegu Zerbitzu Publikoak ematen dituenekin eta Eustaten emaitzekin. Horien arabera, langabeen kopuruak behera egin
|
du
azken urtean, eta gora landunenak. 2022ko abenduan, SEPEk aurreko urtean baino 4.463 langabe gutxiago zenbatu zituen Hego Euskal Herriko enplegu zerbitzu publikoetan, eta 18.356 afiliatu gehiago Gizarte Segurantzan.
|
|
|
Eskaladak hazkunde handia izan
|
du
azken urtean, eta geroz eta jende gehiagok egin ditu aurreneko urratsak kirol horretan. Kirola egiteko ez ezik, aisialdirako modu bat ere bihurtu da, lagunekin ondo pasatzeko edo sozializatzeko modu bat.
|