|
2023
|
|
|
74 Interesdunak prozedura hasteko eskatu eta ondorengo ezetzaren aurka errekurtsoa jartzeko aukerari dagokionez," egintza ez dela egokia agerian utz
|
ditzaketen
gertatze bidezko inguruabarrak" interpretatzeari dagokionez, eta egoera partikular sendotua uki dezakeen eta ebazteko organoa izango da egintza eman zuen berbera (Araban prozedura hasi dela komunikatu behar zaio Organismo Juridiko Administratiboari). Espedientean interesdunei entzunaldia egingo zaie hamabost eguneko epean eta, beharrezkoa izanez gero, aholkularitza juridikoaz arduratzen den organoari txostena eskatuko zaio.
|
|
|
Gastuen kontu hartzailetzarekin hasteko, esan behar da kontu hartzailetza mota anitz direla, gastu publikoaren prozesuak dituen faseen arabera: a) Funts eta baloreen mugimendua edota eskubide nahiz eginbehar ekonomikoak erakar
|
ditzaketen
egintza, agiri zein espedienteen gaineko aurretiazko kontu hartzailetza. Lehen fase honetan, gastuaren proposamena aztertzen da, hots, gastua baimentzea ekarriko duen espedientea.
|
|
|
Zenbait autorek joera ezkorra agertu izan dute Administrazioak artikulu horren abusuzko erabilpena egin dezakeelako, zergadunek zergak aurrezteko izan
|
ditzaketen
aukerak zapuzteko. Gero azalduko dugun moduan, zenbait kasutan tributu legeak berak eskaintzen ditu aukera bat baino gehiago helburu berbera lortzeko, eta, horietarik bat aukeratzean, ez da simulazioa gauzatzen.
|
|
|
Dena den, aitorpen hori egitean ez dira zehaztu ezar daitezkeen tributuak, ahalmen horren mugak aitortu baizik, hots, esangura negatiboan zehaztu da ahalmen hori bere mugak ezarriz: " Autonomia erkidegoek ezar
|
ditzaketen
tributuak ezin dira sortu Estatuak kargatutako zerga egitateen gainean" (AEFLOren 6.2 artikulua). Muga hori hagitz zorrotza da zerga egitate gehienak Estatuak zergapetzen dituelako egun. Aurrekoaz gain, artikulu bereko 3 puntuak dionez, toki tributuen zerga egitateak ere ezin dira kargatu erkidegoko tributuekin.
|
|
|
langileen osotasun fisikoa arriskuan jartzen duten baldintza materialak aztertzen ditu. Horrenbestez, arrisku mekanikoek (lantokiaren ezaugarriek, makinek, lan ekipamenduek, suteek, elektrizitateak) sor
|
ditzaketen
lan istripuak saihesteaz arduratzen da.
|
|
|
Beraren helburua da bermatzea lan ingurua eta langileak gauzatzen dituen jarduerak bat datozela. Hori dela eta, zainduko du langileari agindutako zereginak ez izatea gehiegi, haren ahalmenaren gainetik daudenak alegia, eta saihestuko ditu langileak osasunean izan
|
ditzaketen
lesio edo kalteak (iraunkorrak nahiz aldi baterakoak, epe laburrera nahiz epe luzera).
|
|
|
(h) Jarraibideak emateko printzipioa: langileek jasan
|
ditzaketen
arrisku kolektiboen edo banakako arriskuen berri izan behar dute; horretarako, behar bezalako prestakuntza eta informazioa behar dute.
|
|
|
© Langileak informatzea jasan
|
ditzaketen
arriskuen gainean eta arrisku horien aurka hartutako neurrien gainean.
|
|
|
(c) Langilearengan patologiak eragin
|
ditzaketen
lan inguruabar guztiak aztertu, diagnostikatu, kalifikatu, prebenitu eta tratatzea.
|
|
|
Hala ere, esparru pribatu batean eskainitako jarduera artistikoak 1435/ 1985 Errege Dekretutik baztertu dira, kalterik egin gabe esparru horretako kontratazioak lan zuzenbidera biltzeari, eta, hala denean, jurisdikzio ordena sozialak izan dezakeen eskumenari, kontratazio horiek sor
|
ditzaketen
gatazken gaineko ardura izateko.
|
|
|
Edonola ere, kontratu modalitate bakoitza aztertzeari ekin aurretik, lan kontratuari estu lotutako bi egoera zehatzi erreparatuko diegu, hots, lan kontratua egin aurreko egoerari, alderdiek kontratua egin aurretik edozenbat prestatze egintza gauza
|
ditzaketen
neurrian, eta probaldiari, azken horren bidez kontratua baldintzapean gera daitekeelako.
|
|
|
Langileak lagin bildumak edo lanabesek jasan
|
ditzaketen
galeren eta narriaduren gaineko erantzukizuna du, baldin eta horiek haren erruarengatik edo zabarkeriarengatik eragin badira. Halaber, langileak erantzun behar du, galera edo narriadurak gertatu eta, 10 eguneko epean, enpresaburuari horren berri eman ez dionean.
|
|
|
Bestalde, lan agintaritzak berdintasun printzipioa errespetatzen dela zaindu behar du, sexuaren ondorioz zuzeneko edo zeharkako bereizkeriarik jaso
|
ditzaketen
hitzarmen kolektiboetan.
|
|
|
Azkenik, inorentasuna merkatuan dagoela dioen teoria da, gaur egun, harreman batzuen lan izaera aztertzeko adierazlerik seguruenetakoa; arean ere, horrek ezaba ditzake interpretazioan interferentziak sorrarazi
|
ditzaketen
inguruabar batzuk, lan izaerako ohiko zantzuak malgutzeaz gain, lan zuzen bidetik ihes egitea ahalbide dezaketenak. Teoria horren sortzailearekin (Alarcon CARACUELekin) eta teoria hori jaso duen jurisprudentzia ugariarekin bat etorriz, inorentasuna merkatuan izateak esan nahi du zuzenean ondasun bat egiten edo zerbitzu bat ematen duen langilearen eta hori jasotzen duen kontsumitzailearen artean, juridikoki hirugarren bat tartekatzen dela (enpresaburua), eta hirugarren horrek ondasun edo zerbitzu horregatik prezio bat kobratu ahal izango duela, langileari alokairua ordaindu diola eta onura lortzeko aukera izango duela.
|
|
|
Printzipioz, kontrata eta azpikontrata horiek zilegiak dira Espainiako antolamendu juridikoan. Hala ere, kontrata eta azpikontratek berme batzuk izan behar dituzte, kontratariek eta azpikontratariek euren langileei begira izan
|
ditzaketen
ondore negatiboak ezabatzeko. Berme horiek batez ere LELTBren 42 artikuluan jaso dira.
|
|
|
Hedatutako ordezkaritzaz hitz egin ohi da, enpresa kontratari eta azpikontratarietako langileei, lege ordezkaririk ez dutenean, eskubidea aitortzen zaielako, enpresa nagusiko langileen ordezkariei galderak egiteko, lan jarduera betetzeko baldintzen inguruan, lantoki berean lan egin baina ordezkaritzarik ez duten bitartean. Alabaina, argi utzi behar da eskubide horretara ez direla biltzen langileek euren enpresei begira egin
|
ditzaketen
erreklamazioak (LELTBren 42.7 artikulua).
|
|
|
(e) Administrazio ebazpena jakinaraztea. Administrazio ebazpena interesdunei jakinaraziko zaie, horren aurka jar
|
ditzaketen
errekurtsoen berri emanez. Halaber, jakinaraziko zaie errekurtso horiek zein administrazio organotan edo organo judizialetan eta zein epetan aurkeztu ahal izango dituzten.
|
|
|
Horrela da finantza jardueran ere bai. Finantza jardueran, VALENZUELA VILLARUBIAk adierazten duenez, solidaritatea honako hau da" lurralde botereetan finantza autonomia zuzentzen duen printzipioa eta sistemaren bateratasuna eta berdintasuna posible egiten dituen printzipioa, desorekak sortu
|
ditzaketen
ezberdintasun ekonomiko eta fiskalak galaraziz, alegia, ogasun orokorrarekin bateraezinak diren desorekak".
|
|
|
112 artikuluan TAOLk esaten du urtero urtero toki erakundeek aurrekontua onetsitako dutela eta aurrekontuaren definizio teknikoa ematen digu ere: " Gehienez ere aitor
|
ditzaketen
betebeharren eta dagokion ekitaldi ekonomikoan duten edo egitea aurreikusten diren eskubideen adierazpen zifratu, bateratu eta sistematikoa da". Aurrekontuak urte natural bateko indarraldia dauka eta batzen ditu toki erakundearena eta toki erakunde horren mende diren beste erakunderena.
|
|
|
Aurrekontua TOLTBren 162 artikuluaren arabera honako hau da: " Toki erakundeak eta haren oranismo autonomoek gehienez ere aitor
|
ditzaketen
betebeharren eta dagokion ekitaldian likidatzea aurreikusten duten eskubideen adierazpen zifratua, bateratua eta sistematikoa, bai eta merkataritza sozietateen diru sarreren eta gastuen aurreikuspenak ere baldin eta horien sozietate kapital osoa toki erakundeari badagokio". Definizio honetatik zuzeneko ondorio bat atera daiteke:
|
|
|
Autonomia erkidegoei gauza berdina esaten zaie toki erakundeekiko. g) Erakundeen arteko leialtasun printzipioa (9 art.) Aurrekontuen esparruan Administrazioen arteko lankidetzak harmonizatu eta errazten duen printzipioa da. ...ki, beste Administrazio publiko batzuek kudeatu behar dituztenak. Gainerako Administrazio publikoei berezkoak dituzten eskumenekoak diren jarduerak gauzatzean informazioa ematea, eta, bereziki, AEFJLOren esparruan informazioa emateko eta gardenak izateko betebeharrak betetzetik eratorritakoa. Norberaren esparruan, gainerako Administrazio publikoek beraien eskumenak eraginkortasunez gauzatzeko eska
|
ditzaketen
lankidetza eta laguntza aktiboak ematea.
|
|
|
Azkenik, nahiz eta aurretik aipatu kontuan izan behar dugu epaitegi arruntek ere toki erakundeen jardueren gaineko kanpokontrola direla. TAOLaren 63 artikulutik 67 artikulura Estatuak eta autonomia erkidegoek toki erakundeen jardueraren gainean hartu
|
ditzaketen
neurri ezberdinak biltzen dira. TAOLaren 65 eta 66 artikuluek arautzen dute autonomia erkidegoek edota Estatuak euren eskumenen babesean toki erakundeen ebazpenak aurkaratzeko legitimazioa.
|
|
|
Azkenengoz 2022/ 06/ 05an ikusita. jaso behar diren dokumentuak adierazten ditu organo kontrolatzaileari bidali beharreko informazioaren errepasoa egitean463: Zorpetze eragiketa onartzen duen dokumentua (TOLTB 52 art.). Indarrean dagoen ekitaldiko aurrekontu estaldura egiaztatzea (TOLTB, 49 eta 50 art.). Aurreko ekitaldiko likidazioari buruzko kontu hartzailetzako txostena (TOLTB 191 art.). Aurrekontu arruntaren esku hartzeari buruzko txostena (TOLTB, 168.4 eta 177.2 art.). Esku hartzeko txostena, planteatutako eragiketari buruzkoa. ...nak eta horien ordezkoak ez direla bete egiaztatzen duena. Inbertsioen, programen eta gauzatze mailaren zerrenda, finantzaketamodua, balio bizitza eta etorkizuneko errentagarritasuna eta eratorritako gastuak (TOLTB 53.7 art.). Inbertsio planak eta programak (TOLTB 166 art.). Izapidetzen ari diren errekurtsoen ondorioz edo beste edozein arrazoiren ondorioz, epai judizialek toki erakundearentzat sor
|
ditzaketen
arrisku potentzialen ziurtagiria, baldin eta Korporazioaren kaudimenari eragin badiezaiokete, eta esku hartzearen ziurtagiriak, non toki erakundearen eta haren erakunde autonomoen aurrekontuari aplikatzeko dauden obligazioen zenbatekoaren berri ematen baita. Tituluen jaulkipenen kasuan, toki erakundeen zor publikoaren jaulkipenak baimentzea arautzen duen uztailaren 19ko 705/ 2002 Errege Dekretuar...
|
|
|
• Toki erakundeen jarduera baldintzatu
|
ditzaketen
arau guztiak toki autonomiaren muga bezala ulertu
|