|
2001
|
|
|
Tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeentzat eta adingabeko etorkinentzat etxebizitza babestuak ditugu, adibidez.
|
|
|
Horregatik, osteoporosi arazoak
|
dituzten
emakumeei kaltzio dosi osagarria (egunean 1.000 mg) hartzea komeni izaten zaie sarritan.
|
|
|
Eta gauza bera gertatzen da erretiratu behar duzunean”, azaldu du. Beste ginekologo batek, Martínez Astorquizak, haurdunaldia saihesteko sistema berriaren eraginkortasuna nabarmentzen du “tronpen ligadurarekin parekagarria”, baina soilik seme alabak izan dituzten eta hilekoaren zikloan edo umetokian alterazioak
|
dituzten
emakumeetan. “Levonorgestrel eko DIUa, metodo antikontzeptibo bat izateaz gain, gai aktiboa da, eta, horregatik, pazienteek oso ondo hautatuta egon behar dute”, adierazi du Martínez Astorquizak, Ginekologia eta Obstetrizia Elkarteko idazkariak.
|
|
2002
|
|
|
Jakina, jotzen bazaitu, zerbait egin edo salatu. Eta sexualki alabaren atzetik badabil, tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeen kolektibora jo eta zerbait egin, ez geratu zerura begira. Baina zuengan ez dezala sumatu" hau ez da aterako, beti izango da horrelakoa".
|
|
|
Ezinbestekoa izango da argiek ilunpean utzi
|
dituzten
emakumeak argitzeko saioan, 32 emakumea proiektu ilustratutik at utzi duen lekua izendatzeko boterea baztertuko duen marko teoriko berria lantzea (ikus: Molina Petit, 1994).
|
|
|
Duela lau urte iritsi zen Espainiako farmazietara Pfizer laborategiak Viagra izenarekin merkaturatu zuen “pilula urdin” ospetsua, eta, ordutik, produktu askok balio izan dute “emakume viagra” titulua lortu nahi izan duten emakumeen sexualitatea hobetzeko. Orain arte ezagunena testosterona adabakia zen, sexu organoei eragiten dieten histerektomia (umetokia erauztea) edo antzeko kirurgiak izan
|
dituzten
emakumeentzat. Baina hori ez da izan anorgasmia orgasmoarengana iristeko ezintasuna edo sexu desirarik ez duten emakumeentzat iragartzen den lehena eta azkena.
|
|
|
Espainian, unibertsitate ikasketak
|
dituzten
emakumeen aurkako tratu txarra gainerako taldeena baino txikiagoa da.
|
|
|
“Hezkuntza da jarrerak gehien aldatzen dituen aldagaia, eta zeregin garrantzitsuagoa du emakumearen eginkizuna eraldatzeko, bai arlo publikoan, bai pribatuan”, azpimarratu dute. Espainian, unibertsitate ikasketak
|
dituzten
emakumeen arteko tratu txarrak(% 8,9) nabarmen txikiagoak dira gainerako taldeetan baino. Haren eragina biktimaren hezkuntza mailaren alderantzizkoa da:
|
|
|
Askotan, adituek diotenez, emakumeak bere bikotekideak etxera ekartzen dizkion diru sarrerekiko duen menpekotasun ekonomikoa losa gehigarri bihurtzen da, beldurrez, larritasunez eta biktimak batzen diren autoestimua erabat galduz. Erlazio desberdinak Lanik edo baliabide propiorik ez izateak bikoteko bi kideen arteko harreman desorekatuak bultzatzen ditu, eta, beraz, mendekotasun ekonomikoa “tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakume askoren benetako espetxea da”, Txostenak dioenez, banantzera eta dibortziatzera ezin da jo harreman pozoitu bat amaitzeko. Ehunekotan, etxeko indarkeria etxean eta familian aritzen diren emakumeekin batera edaten da; tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen% 61ek, batez beste; etxetik kanpo bizi direnen% 30,8k, eta lana bilatzen duten edo ez duten langabetuen% 8,1ek.
|
|
|
Erlazio desberdinak Lanik edo baliabide propiorik ez izateak bikoteko bi kideen arteko harreman desorekatuak bultzatzen ditu, eta, beraz, mendekotasun ekonomikoa “tratu txarrak jasaten dituzten emakume askoren benetako espetxea da”, Txostenak dioenez, banantzera eta dibortziatzera ezin da jo harreman pozoitu bat amaitzeko. Ehunekotan, etxeko indarkeria etxean eta familian aritzen diren emakumeekin batera edaten da; tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeen% 61ek, batez beste; etxetik kanpo bizi direnen% 30,8k, eta lana bilatzen duten edo ez duten langabetuen% 8,1ek.
|
|
|
Eta emakume gisa hartzen diren sektoreetan presentzia handia du —hezkuntzan, osasunean, zerbitzuetan oro har—, eta askoz txikiagoa da beste sektore batzuetan, hala nola industrian, eraikuntzan edo goi finantzetan; hain zuzen ere, gizonezkoentzat jotzen diren sektoreetan. Olga Algar Bizkaiko Enpresaburuen eta Zuzendarien Elkarteko lehendakariak dioenez, “industrian eta teknologietan ardura postuak
|
dituzten
emakumeak behar ditugu, karrera femeninoen nitxotik atera behar dugu”. Hautapenetik Diskriminazioa maiz hasten da langileak aukeratzen.
|
|
|
Are gehiago, datuak engainagarriak izan daitezke: hamar langiletik gorako enpresetan zuzendaritza karguak
|
dituzten
emakumeei buruzkoak dira ikasketak. Gertatzen dena da, dagoeneko ez dela arraroa sozietate txikietako erantzukizuneko karguetan aurkitzea, baina oso gutxitan aurkitzen dira korporazio handietan.
|
|
|
Haurdunaldi anitzak
|
dituzten
emakumeek nutrizio zainketa bereziak behar dituzte.
|
|
|
Halaxe iragarri zuen atzo Bilbon Consuelo Crespo Euskal Herriko Haurrentzako NBEren Funtsaren presidenteak, eta azaldu zuen diru hori bost urterako programa baten parte den proiektu batean inbertituko dela, nahiz eta lehen fasea bi urteko epean eta GIBak gehien eragiten dien El Salvadorreko zazpi departamentuetan egingo den. Programa honen helburu nagusia da El Salvadorreko Osasun Unitateak bisitatzen
|
dituzten
emakume guztiei informazioa eta aholkuak ematea, emakumeei jaio aurreko kontrol zerbitzuen erabilera %86ra igotzea eta gaikuntza programak ezartzea. Horrez gain, ospitale publikoetan kutsatutako haurrentzako 15 arreta zentro irekitzea sustatuko da, eta nerabeentzako sentsibilizazio, informazio eta hezkuntza programak garatuko dira.
|
|
2003
|
|
|
Eta zer egiten dugu gernu infekzioak behin eta berriz
|
dituzten
emakumeekin. Antibiotikoak hartzen baditu eta gaixotasunean behin eta berriz erortzen bada, ez al da porrot egiten ari tratamendua?
|
|
|
Minusbaliatuen Ordezkarien Espainiako Batzordeak (CERMI) adierazi duenez, “plan honek 1997ko akordioa berrargitaratzea, zuzentzea eta handitzea lortu du”. Erakunde horrek dio lehen aldiz “bereziki kontuan hartzen direla ezgaitasunak
|
dituzten
emakumeak, haien lan egoera bereziki kritikoa baita. Merkatu arruntean emakumeak kontratatzeagatik ezarritako pizgarriak ere gehitu dira, horiek ere ezgaitasunen bat badute”.
|
|
|
2003ko urtarrilaren 1ean sartu zen indarrean 3 urtetik beherako seme alabak
|
dituzten
emakume langileentzako laguntza, amatasunagatiko kenketa ere deitua, urtean 1.200 euro gehienez ere 3 urtetik beherako seme alaba bakoitzeko. Berritasun bat du:
|
|
|
Nork har dezake kenkari hau? – 3 urtetik beherako seme alabak
|
dituzten
emakumeak, besteren kontura edo bere kontura lan egiten dutenak, Gizarte Segurantzan edo Mutualitatean kotizatzen dutenak eta seme alabekin bizi direnak. Adoptatutako edo etxean hartutako seme alaben kasuan, gertaera hori Erregistro Zibilean inskribatu eta hurrengo hiru urteetan aplika daiteke kenkaria, edo hori zehazten duen ebazpen judizialaren dataren ondoren, baina ez dira hiru urtetik beherakoak izango.
|
|
|
Minbiziaren aurkako Plan Nazionalak, aurten amaitu baino lehen indarrean sartuko denak, 45 urtetik gorako emakume guztiei aurreikusten dizkie bularreko eta matrizeko minbizia detektatzeko probak, eta 40ko hamarkadatik aurrera, tumore horien familia aurrekariak
|
dituzten
emakumeei, testu honetan lan egiten duten elkarte zientifikoen iturrien arabera. Gaur egun, “screening” izeneko proba horiek, oro har, 55 urtetik gorako emakumeei egiten zaizkie.
|
|
|
Enbrioiak bere lekua galtzen du arraspatu horrekin, eta, ondorioz, desagertu egiten da haurdun geratzeko arriskua. Teknika bereziki egokia da anemiak eragiten dituzten odol-jario handiegiak
|
dituzten
emakumeentzat, baina Estatu Batuetan modu nabarmenean ari dira zabaltzen seme alaba gehiago ez izatea erabakitzen duten exekutiboen artean. “Desabantaila da teknika itzulezina dela, ez baita tronpak lotzea bezalakoa, ongarriztatzearen bidez seme alabak eduki baitaitezke”, nabarmendu du Larracoechea doktoreak.
|
|
|
Pisu handia eta jarrera desegokiak dira bi arrisku faktore nagusiak. Adituek lan egoera desberdineko amekin egindako azterketen arabera, lanaldian ordu gehiegi ematen
|
dituzten
emakume horien haurrek 200 gramoko jaitsiera izaten dute, gutxi gorabehera. Juan José Díaz Madrilgo Carlos III. Osasun Institutuko zuzendariak koordinatu zuen ikastaroa, eta bertan azaldu zen ordu gehien eserita ematen dituzten emakumeek goi mailako seme alabak dituztela, eta umekia hilik dutela.
|
|
|
Adituek lan egoera desberdineko amekin egindako azterketen arabera, lanaldian ordu gehiegi ematen dituzten emakume horien haurrek 200 gramoko jaitsiera izaten dute, gutxi gorabehera. Juan José Díaz Madrilgo Carlos III. Osasun Institutuko zuzendariak koordinatu zuen ikastaroa, eta bertan azaldu zen ordu gehien eserita ematen
|
dituzten
emakumeek goi mailako seme alabak dituztela, eta umekia hilik dutela. Medikuek ohartarazten dute emakumeek badakitela zer jarrera diren kaltegarriak, bai beren osasunarentzat, bai beren seme alabentzat.
|
|
|
Kasu horietan, gainera, arazo gehiago sortzen dira, mendekotasuna onartzen ez duten pertsonak baitira. Espezialisten beste kezka nagusia da joko arazoak
|
dituzten
emakume asko daudela, baina ez direla tratamendu zentroetara joaten. “Buru nahaste bat dutela pentsatu ordez, bizio batek eragiten diela uste dute”, azaldu zuen Etxeburua irakasleak Santanderko Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitateko (UIMP) ikastaroetan.
|
|
|
Themis Emakume Juristen Elkarteak, Asturiasko Emakumearen Institutuarekin (IAM) lankidetzan, “Defendatu zure eskubideak” eskuliburua argitaratu du. Tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeentzako gida praktikoa”. Horren bidez, Administrazioak etxeko indarkeria kasuetan eskaintzen dituen legezko baliabideen berri eman nahi da, bai eta emakume batek horrelako egoera batean hartu behar dituen neurrien berri ere.
|
|
|
Gida batez ere juridikoa da, eta atzo aurkeztu zuten Begoña Fernándezek, IAMeko zuzendari nagusiak, eta Ángela Alemanyk, Themiseko lehendakariak. Bi emakumeak ziur agertu ziren argitalpen honek tratu txarrak jasan
|
dituzten
emakumeei beren eskubideak baliatu eta bizi baldintza hobeak lortzen lagunduko diela. Dokumentuak hainbat atal ditu, besteak beste, honako hauek:
|
|
|
Fruta tropikalek arriskua ezabatuko dute? Duela gutxi, Brasilgo Amazonasen eguneroko dietan arrainak kontsumitzen
|
dituzten
emakume populazioak aztertu dituzte, beren organismoan merkurio metaketa aztertzeko. Emaitzen arabera, fruta tropikala eta arrain jakiak jaten zituzten emakumeek merkurio gutxiago zuten.
|
|
|
Etxeko langileez gain, ospitaleetan eta beste osasun zentro batzuetan garbitzaile gisa lan egiten dutenek ere arnas eritasun ohikoenak jasateko arrisku handia dute. Hala ere, arriskua txikiagoa da, baita handia ere, lan horiek hotel, laborategi eta sukaldeetan egiten
|
dituzten
emakumeen artean. Azterketak ez du bulegoak garbitzean biriketako arazoak izateko arriskua areagotzearekin lotzen.
|
|
|
Egun horietan, alde egiten dut bere ondotik. Ez zaizkit eszenak egiten
|
dituzten
emakumeak atsegin –esan nuen.
|
|
|
Etxeko tratu txarrak eta sexu erasoak jasaten
|
dituzten
emakumeei laguntza hobea emateko erakunde arteko hitzarmena/ Acuerdo interinstitucional para la mejora en la atencionalas mujeres vctimas de maltrato domestico y agresiones sexuales. (e).
|
|
2004
|
|
|
Lantoki barruko eta kanpoko lana uztartzeko arazoek neurri eta azpiegituretan dute irtenbidea eta horiek legeen garapenetik etorri behar dute. Egun, hainbat neurri martxan dira, eta haurrak
|
dituzten
emakumeek, eszedentziarako eta lan orduen murrizketarako aukera dute, teorian bederen. Baina lan orduak murrizteak diru sarrera murriztea dakar berekin.
|
|
|
Azterketa horren arabera, D bitaminadun elikagaiak jateak edo pilulak hartzeak artritis erreumatoidea prebenitzeko balio dute, baina gehigarri artifizialak eraginkorragoak dira. Bigarren azterketa Harvardeko (AEB) Osasun Publikoko Eskolako Nutrizio Sailak egin du, eta ikusi du bitaminaren pilulak hartzen
|
dituzten
emakumeek esklerosi anizkoitza izateko arriskua %40 murrizten dutela, nerbio sistemaren gaixotasuna baita. Oraindik ez dakigu zergatik agertzen den nerbioak babesten dituen proteina xafla erasotzen duen gaixotasun hori.
|
|
|
Lehenik eta behin, ohartarazten du matrikulatutako medikuek eta lizentziadun botikariek baino ezin dutela errezetatu, emakume haurdunetan horiek erabiltzearen arriskuez jabetzen badira. Horrez gain, astean behin haurdunaldi probak egin behar dira produktua erabiltzen den lehen hilabetean; ondoren, hilean behin, hileroko ziklo erregularrak
|
dituzten
emakumeen kasuan, edo, emakume irregularren kasuan, bi astean behin. Era berean, FDAk aholkatzen die pazienteei sexu harremanik ez izatea edo aldi berean bi antisorgailu erabiltzea talidomida erabiltzen hasi baino hilabete bat lehenago gutxienez, eta azken dosia hartu eta hilabete geroago.
|
|
|
Bularreko minbiziaren sintomak
|
dituzten
emakumeek urtebete itxaron behar dute mamografia bat egiteko, onkologoak eta kaltetuak salatzen dituzte
|
|
|
Hori bat dator bularreko minbiziaren diagnostikoen hazkundearekin, detekzio goiztiarreko kanpaina publikoetan aurreikusten direnak baino gazteagoak baitira. Espainiako Onkologia Medikoko Elkartearen datuen arabera, urtero 17.000 bularreko minbizi kasu diagnostikatzen dira, baina horietatik heren bat 50 urte baino gutxiagoko emakumeei dagokie, eta adin horretan metodo diagnostikoak aplikatzen hasten dira, edo 70 urte baino gehiago
|
dituzten
emakumeei. Kasu horietan, tumorea ez da agertzen, eta, beraz, ez da probarik egiten.
|
|
|
65 urte betetzean, eritasun kronikoen prebalentzia handitu egiten da, eta emakumeen% 80ri eragiten dio; izan ere, emakumeen% 31k patologia urrigarriak ditu. Gainera, pairatzen
|
dituzten
emakume gehienak bakarrik bizi dira. Bestalde, Palaciosek gogorarazi zuen baieztatuta dagoela emakumeek “osasun desberdintasunak” dituztela gizakiarekin, ugalketa eremuarekin lotutako patologietatik haratago doazela.
|
|
|
Nutrizio gabezia ohikoenak Emakume haurdunaren elikadura gabezia ohikoenak burdina, kaltzioa eta iodoa bezalako mineralez eta azido folikoa bezalako bitaminez osatuta daude.Oso garrantzitsua da dietan edozein aldaketa egin aurretik, edo gehigarriak edo elikagai aberastuak erabili aurretik, medikuarekin edo dietista nutrizionista batekin hitz egitea, aldaketa dietetiko horiek ondorio kaltegarriak izan baititzakete haurdunaldian. Azido folikoa Bitamina hori hartzea bereziki beharrezkoa da aurretik haurdun geratu diren edo berriki ahotik antisorgailuak hartu
|
dituzten
emakumeentzat. Haren urritasuna hazkundearen atzerapenarekin, anemia megaloblastikoarekin (odoleko globulu gorrien kopurua murriztea) eta hodi neuralaren akatsen garapenarekin lotuta dago, fetuaren arantza bifidoa baita.
|
|
|
Erakunde horrek esan zuen mapa hori egiteak “patologia horren eragina handitzeari” erantzuten diola, eta Espainian bizirik jaiotako 300 haurretik bati eragiten diola. Gaixotasun hori adierazteko moduei dagokienez, Argüelles Martínek adierazi zuen “koadro klinikoa askotarikoa dela, sintoma berriak erregistratzen ari garelako, hala nola idorreria duten haurrak edo abortu errepikakorrak
|
dituzten
emakumeak, beherakoak, anorexia, sabel konkorra, hazkuntzarik eza edo umore txarra bezalako koadro klasikoen aldean, zeinak zeliako baten aurrean egoteko aukera adierazten baitute”. Era berean, elkarte zientifiko horretako lehendakariak jakinarazi zuen Espainiako ospitaleetan dauden unitate pediatrikoen mapa bat egiteko asmoa zuela, “haien hornidura, egoera teknikoa eta lanen garapena ezagutzeko”.
|
|
|
Ikerketaren ondoren, adituek ondorioztatu dute beharrezkoa dela txikizkako saltokien gaineko kontrol neurriak indartzea, elikagaietako monocytogeneak detektatzeko. Bakterio horrek listeriosia eragin dezake, eta gaixotasun hilgarria da, batez ere sistema immunologiko ahulak
|
dituzten
emakume haurdunei, haurrei eta helduei eragiten diena. Urtero, 2.500 pertsona inguru kutsatzen ditu bakterio horrek AEBetan, Cornelleko Unibertsitatearen arabera.
|
|
|
Berehala berreraikitzeak, beharrezkoak ez diren sufrimenduak aurrezteaz gain, lan eta osasun kostuak ere aurrezten ditu, ospitalizazio denbora, kontsultak eta proba analitikoak murrizten baititu. Bularreko tumore aurreratuak
|
dituzten
emakumeen %60tik %80ra bitartean, adin mugarik gabe, berehalako berreraikuntzari etekina atera diezaiokete.
|
|
|
Gizonezkoak ere 9 urte gehiago biziko lirateke gaixotasun kardiobaskularrik gabe, eta gaixotasun horiek dituztenek urte gutxiagoz biziko lukete bizitza. Bestalde, elikagai konbinazio hori hartzen duten emakumeak ez
|
dituzten
emakumeak baino ia bost urte gehiago biziko lirateke, eta bihotzeko gaixotasunen hasiera 8 urte gehiago atzeratuko litzateke. “Pilulak hartzea ez da bizimodu osasuntsua izateko modu bakarra; bizimodu orekatua izan behar da, eta azterketa horrek eguneroko osasunaren oreka hori lortzeko modu naturala ematen du, elikaduraren bidez”, adierazi zuen Óscar Francok, ikerketaren arduradun nagusiak eta Kolonbiakoak.
|
|
|
“THS osteoporosia prebenitu eta tratatzeko da, eta unibertsalki onartuta dago ekintza horrek murriztu egiten duela emakumearen bizitzako adin berantiarrenetan hezurrak hausteko arriskua”. AEEMk onartzen du 10 urtetik gorako GLHak erabiltzen
|
dituzten
emakumeen artean bularreko minbizia izateko arriskua dagoela, eta, ondorio hori gutxitzeko, tratamendua 7 urtetik gora ez luzatzea gomendatzen du, salbu eta arriskua/ onura tratamenduan jarraitzera bultzatzen bada.
|
|
|
Horren arabera, heriotza goiztiarra izateko arriskua handiagoa da emakume lodietan pisu arruntekoetan baino. Halaber, azaldu dute, orain arte gomendatutakoa kontuan hartuta, ariketa erregularra ez dela nahikoa gehiegizko pisuari lotutako osasun arazoak eragozteko; izan ere, astean hiru ordu eta erdi baino gutxiagoko ariketak egiten
|
dituzten
emakumeak garaiz aurretik hiltzeko arriskuan daude, jarduera fisiko handiagoa duten emakumeak baino %91 gehiago. Inolako ariketarik egin ez zuten emakume lodiei erreparatzen badiegu, garaiz aurreko heriotza tasa %142ko pisu normala zuten emakumeena baino handiagoa izan zen.
|
|
2005
|
|
|
zenbat eta handiagoak izan erabilitako aspirina edo AIEEen dosiak, orduan eta txikiagoa da minbizi mota hori garatzeko arriskua. Horrela, astean 14 pastilla azido azetilsaliziliko hartzen
|
dituzten
emakumeak eta horrela 10 urtetan zehar dira minbizia jasateko arriskurik gutxien dutenak, botika hori erabiltzen ez duten emakumeek baino %53 gutxiago, hain zuzen ere. Naproxenoa edo ibuprofenoa bezalako antiinflamatorio ez esteroideekin ere antzeko emaitzak lortu dira, horiekin ere dosi handiak erabili behar dira.
|
|
|
“Jarraipena oraindik laburra den arren —azaltzen du—, datu garrantzitsuak lortu dira tokiko eta urrutiko berrerortzeetan; metastasi kopurua %50 murriztu da, eta, ondorioz, atariko emaitza horiek itxaropen handia dira minbizi mota hori duten emakumeentzat”. Koipe gutxiko dieta Biltzar horretan, halaber, ikerketa bat aurkeztu da, eta, lehen aldiz, zuzeneko ebidentziak ematen ditu gantz gutxiko dieta baten onurei buruz, batez ere estrogenoen hormona mailekin zerikusirik ez duten bular tumoreak
|
dituzten
emakumeentzat. Lan zientifikoa 2.400 boluntarioren laguntzarekin egin da, eta tumore baten hasierako diagnostikoa eta tratamendua egin ondoko bost urteetan errepikatzeko probabilitatea %24 murriztu dela dokumentatu du.
|
|
|
Eta ondare irabaziena (akzioak, inbertsio funtsak, etab.) urtebetetik gorakoa% 15 da. – Norberaren edo besteren kontura lan egiten duten eta 3 urtetik beherako seme alabak
|
dituzten
emakumeek 1.200 euro arteko kenketa egin dezakete (gehienez ere) zergaren kuotatik, non eta ez dioten eskatu AEATri kenketaren hileko ordainketa aurreratua. – Minusbaliotasun aitortuak dituzten zergadunek onura fiskal handiagoak dituzte.
|
|
2006
|
|
|
Indiako Orissa estatuan egindako ikerketa baten nabarmendu zen emakume eta neska minusbaliatuen %100a etxean jo egiten zutela, ezintasun intelektualak
|
dituzten
emakumeen %25 bortxatu egin dutela eta %6a esterilizatu. Urtero 20 milioi emakume geratzen da minusbaliaturik munduan erditzean gertatutako arazoen ondorioz; hauek ia denak Munduaren Gehiengoan gertatzen dira.
|
|
|
Gaur egun 50 urte baino gehiago
|
dituzten
emakumeek bizimodu oso aktiboa daramate, eta kontuan hartu beharra dago menopausian bete betean edo are gehiago, menopausia ostean dauden emakumeen %50etik gora direla beren bizi kalitatea nabarmen galtzen dutenak, beren bizitzako aro horretan izan ohi dituzten aldaketengatik.
|
|
|
ahal dela bizimodu sedentarioari, janari gantzatsuei, gizentasunari eta antisorgailuei (litiasia nozitu duten edo familian gaitz horren aurrekinak
|
dituzten
emakumeen kasuan) saihets egitea.
|
|
|
ez bakarrik haurdunaldiarekin lotuta dagoen amatasun bajagatik, baizik eta azken finean zainketareninguruko ardurak bereganatzen dituztelako. Gizonek oso gutxitan bereganatzendute umeen zainketaren ardura nagusia, eta enpresarien artean sakonki errotutajarraitzen dute ardura familiarrak
|
dituzten
emakumeenganako aurreiritziek. Interesgarria da azpimarratzea irabazitakoaren gainetik, lan egonkortasuna dela kontuan hartzen dena umeak edukitzeko orduan.
|
|
|
Presidenteordeak esan zuenez, etxeko indarkeria “gizarte arazo larria da, eta pairatzen duten emakumeen osasunerako ondorio negatiboak ditu beti”. Tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeen osasun arazoak fisikoak nahiz psikikoak dira. Erasotzaileari dagokionez, askotan familiako medikua biktimarekin partekatzen duena, medikuak, gainera, bere jokabidean esku hartu behar du.
|
|
|
Egunean 10 zigarro baino gehiago kontsumitzen
|
dituzten
emakume erretzaileek arazo gehiago dituzte" in vitro" ernalketa prozesuan haurdun geratzeko ez erretzaileek baino. Ondorio hori atera du Valentziako Infertilitate Institutuak (IVI) egindako azterlan batek.
|
|
|
Amnistia Internazionalak 24 oztopo atzeman ditu tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeei beren eskubideak defendatzea eragozten dietenak
|
|
|
Tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeek beren eskubideak defendatzea galarazten dieten 24 oztopo dituzte, Amnistia Internazionalak (AI) egindako txosten baten arabera, Babes Integralaren Legea indarrean sartu eta urtebete betetzen denean. GKEak ikerketa honetan salatu duenez, ez dago neurri eraginkorrik osasun arloan genero indarkeria goiz detektatzeko; biktima guztiek kalitatezko baliabideak eskuratzeko zailtasunak dituzte; haiekin harremanetan dauden profesional guztiek ez dute derrigorrezko prestakuntzarik, eta epaitegi espezializatuek eragin txikia dute araudi berria egin aurretik emakumeek zituzten oztopoak kentzeko.
|
|
|
Hala, mastektomizatutako emakumeek jantzi erosoa behar dute, tirante zabalak, poltsikoak kopen bi aldeetan eta esekitako hagatxoak, “protesia mugi ez dadin”. Erradioterapia tratamenduen ondorioz larruazal alergikoak edo sentikorrak
|
dituzten
emakumeentzat %100 kotoia diseinatu da, edo mugikortasun arazoak dituztenentzat, aurrealdeko itxitura duten bularretakoak daude. Etorkizuna lotarako kamiseta berezietatik ere igarotzen da, bular handiak dituzten emakumeen erosotasunerako pentsatuak.
|
|
|
Erradioterapia tratamenduen ondorioz larruazal alergikoak edo sentikorrak dituzten emakumeentzat %100 kotoia diseinatu da, edo mugikortasun arazoak dituztenentzat, aurrealdeko itxitura duten bularretakoak daude. Etorkizuna lotarako kamiseta berezietatik ere igarotzen da, bular handiak
|
dituzten
emakumeen erosotasunerako pentsatuak. Beste berrikuntzetako bat “egokitutako” eredua izango da, bularrean suminkortasunak dituzten emakumeentzat, normalean adinekoak.
|
|
|
Etorkizuna lotarako kamiseta berezietatik ere igarotzen da, bular handiak dituzten emakumeen erosotasunerako pentsatuak. Beste berrikuntzetako bat “egokitutako” eredua izango da, bularrean suminkortasunak
|
dituzten
emakumeentzat, normalean adinekoak.
|
|
|
Landak, bere pertsonaia femeninoen bidez, giza harreman alternatiboak eta sexuen arteko gatazka beste modu batera konpontzeko aukera eskainiko digu. Aldi berean, emakumearen irudi berriak erakutsi nahiko dizkigu; horretarako, emotibitatea, autokonfiantza eta sentsibilitatea oinarritzat
|
dituzten
emakume irudiak azalaraziko dizkigu bere pertsonaia femeninoen bidez. Emakumearen ezaugarri psikologiko izan diren menekotasuna, sufritzeko gaitasuna, jakin nahi eza, dependentzia... ez dira agertzen Landaren pertsonaia femeninoarengan; are gehiago, ausardia, gizartearen aurrean ikuspegi kritikoa eta aurre egiteko ahalmena azalduko duten emakumezkoak ditugu.
|
|
|
Bazkal ordua zen, haur batzuk etxera joanak, beste batzuk zain zeuden komedorera sartzeko, haur gehienak gela batean zaintzen
|
dituzten
emakumeekin zeuden, ez hala bost urteko Koskaren iloba eta bere adineko neskatiko bat eta beste bi putiko, patioan zeuden haiek.
|
|
2007
|
|
|
Etxean tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeentzako harrera pisurako barne araudia onartu du, aho batez, Udalak. Bost leku izango ditu “azken tramiteak falta” dituen etxeak.
|
|
|
Etxean tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeentzako harrera pisurako barne araudia onartu du, aho batez, Udalak. Bost leku izango ditu “azken tramiteak falta” dituen etxeak.
|
|
|
Bai, gu hasieran gizonekin hasi ginen lanean. Eta kuriosoa da, prostituzio heterosexualean lan egiten duten mutilek ez dute emakumeek bezalako estigmarik sufritzen, are gehiago, kasu horietan estigma ez da mutilengan erortzen, baizik eta beraien zerbitzuak erosten
|
dituzten
emakumeengan. Uztar ezinak dira nonbait emakumea eta sexualitatea, gizonezkoek egiten dutena eginda ere beti onartuko da.
|
|
|
Txostenaren arabera, etxerik gabeko pertsonen ohiko profila 41 eta 65 urte bitarteko gizonezkoa da, ezkongabea, prestakuntza gutxikoa, osasun arazoak, alkoholikoa eta kalean luzaroan egoten dena. Etorkinak, tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeak, familia arazoak dituzten gazteak, drogazaleak, familia taldeak eta unibertsitate taldeak dira arrisku gehien dutenak. Era berean, azterlan horretan adierazten da Espainian bizi diren bost biztanletik bat pobreziaren mugaren azpitik bizi dela, eta 30.000 pertsonak ez dutela etxerik herrialdean.
|
|
|
Espainian 107.000 abortu inguru gertatuko dira aurten, eta adopzio kopurua 10.000 ingurukoa da urtean, gehienak nazioarteko adopzioak. Herbehereetako gobernuak abortatu nahi
|
dituzten
emakumeei alternatibak eskaintzeko ekimena aurkeztu du Legebiltzarrean. “Madrina Fundazioaren kalkuluen arabera, Espainiako adopzioen kostua urtean 92 milioi euro ingurukoa da, eta abortuarena, berriz, 90 milioi baino gehixeago, eta horren zati bat Estatuak ordaintzen du gizarte zerbitzuen bidez; beraz, adopzioak bi zentzuetan aurreztea ekarriko luke”, adierazi zuen Jimenezek.
|
|
|
Baldintzak Legez eratuta dauden, nortasun juridiko propioa duten eta baldintza hauek betetzen dituzten elkarte eta fundazioek har dezakete parte: Laguntza behar duten pertsonei laguntzeko jarduerak eta programak garatuko dituzten proiektuak izan behar dute (arriskuan dauden haurrak, gizartean baztertuak izateko arriskua duten pertsonak, adinekoak, etorkinak, gaixoak, tratu txarrak jasaten
|
dituzten
emakumeak, ezgaitasunak dituzten pertsonak, etab.).). Deialditik kanpo gelditzen dira garapenerako lankidetza, ingurumena zaintzea edo kultur, kirol edo jai jarduerak mantentzea xede duten proiektuak.
|
|
|
Datu horiek gorabehera, CDCetako ikertzaileek esan dute alarmak ez duela jo behar. Hala ere, beren kezka onartu dute behar ez
|
dituzten
emakumeetan egiten diren zesareen kopurua azkar handitzen delako. Jaioberrien heriotza Adituek, halaber, zesarea selektiboez ohartarazten dituzte, justifikazio medikorik gabe egiten direnak eta jaioberrien heriotza tasa handitzen dutenak.
|
|
|
Datu horiek gorabehera, CDCetako ikertzaileek esan dute alarmak ez duela jo behar. Hala ere, beren kezka onartu dute behar ez
|
dituzten
emakumeetan egiten diren zesareen kopurua azkar handitzen delako. Espainian 36.000 bat zesarea egiten dira urtean, OMEren datuen arabera.
|
|
|
Ikertzaile estatubatuarrek agerian utzi dute migrainak
|
dituzten
emakumeek ezagutzaren gainbehera txikiagoa dutela, aurkezten ez dituzten emakumeak zahartu ahala. Ikerketaren aurkikuntzak ezustekoak eta harrigarriak izan dira, ez baitzen espero nerbio sistemako patologia batek, azken finean, beste alderdi batzuetan eragin onuragarria izatea.
|
|
|
Ikertzaile estatubatuarrek agerian utzi dute migrainak dituzten emakumeek ezagutzaren gainbehera txikiagoa dutela, aurkezten ez
|
dituzten
emakumeak zahartu ahala. Ikerketaren aurkikuntzak ezustekoak eta harrigarriak izan dira, ez baitzen espero nerbio sistemako patologia batek, azken finean, beste alderdi batzuetan eragin onuragarria izatea.
|
|
|
Estatu Batuetako auzitegiek aldez aurretik eman zuten derrigorrezko esterilizazioen biktimei buruzko iritzia, eta herrialdean asiloa eskatzeko aukera eman zieten. Estatu Batuetako 9 apelazio epaimahaiak atzo erabaki zuen babes bera eman behar zaiela haurdunaldiak eten behar izaten
|
dituzten
emakumeei eta haien ezkontideei. “Bi jazarpen moduek ondorio larriak dituzte”, adierazi zuten auzitegiko hiru epaileek aho batez hartutako erabakia ematen duen idazki batean.
|
|
|
OMEk gogorarazi du TEV baten arrisku absolutua nahiko ahula dela, eta 6.000 pertsonatik bati eragiten diola. Hala ere, oinordetzako odol arazoak dituzten bidaiari gizenek, altuera txikikoak edo handikoak (1,90 metrotik gorakoak eta 1,60 metrotik beherakoak) eta ahotiko antisorgailuak erabiltzen
|
dituzten
emakumeek arrisku handiagoa dute nahaste horren biktima izateko. Zangosagarreko muskuluak orkatilaren mailan aktibatzea da TEV saihesteko OMEren gomendioetako bat.
|
|
|
Asaldura primarioa izan daiteke, menstruazioa 16 urte bete aurretik gertatu ez denean, edo sekundarioa, hilekoa desagertu egiten bada lehen modu erregularrean zeukan emakume batean. Azken hori gertatzen da haurdunaldian, elikadura jokabidearen alterazioak
|
dituzten
emakumeengan edo kirola egiten dutenengan. Kirol amenorrea agertzea Hainbat azterlanek kirol amenorrea elikadurarekin lotzen dute desordenatua eta osteoporosia izateko arrisku handiagoa.
|
|
|
Alde batetik, hilekoa ez izatea entrenamendu bizi eta luzearekin lotzen da, estresa areagotzearekin batera. British Olympic Zentro Medikoak, alde horretatik, adierazten du hormona desoreka astean 20 milia egiten
|
dituzten
emakumeen% 20k izaten dutela (32 kilometro inguru), eta astean 80 miliako erritmoan entrenatzen duten atleten% 50ek (130 kilometro). Izan ere, eliteko kirolarien ehuneko handi batek amenorrea izaten du bere kirol ibilbidean zehar, nahiz eta kirolari amateurretan eta noizbehinka kirola egiten duten beste batzuetan ere hauteman den.
|
|
|
18 urte betetzen dituztenean, hau da, askorentzat edari horiek ezagutzen hasteko adina, %81ek badu ohitura garagardoak, ardoak edo kopa bat hartzeko. Substantzia horiek kontsumitzen
|
dituzten
emakume gutxiago ere ez dago. Haiek ere egiten dute, baina alde batekin:
|
|
|
Azterlan horrek bularreko minbiziak erizainen eta azafaten artean duen eragina aztertu zuen. Gaueko lanaldiak egiten
|
dituzten
emakumeek eritasuna jasateko arrisku bikoitza baino zertxobait txikiagoa dute, ikerketak ondorioztatu zuenez. Hala ere, azterlanaren egileetako batek adierazi zuen “eragin apaleko” proportzioa dela.
|
|
|
batetik, ekonomikoki ahulenak diren familientzako gizarte larrialdietarako programak, eta, bestetik, kide batentzako edo gehiagorentzako laguntzak eta diru-laguntzak. Familia kargak
|
dituzten
emakumeen seme alabek lehentasuna duten haurtzaindegiak edo soilik seme alabak dituzten emakumeentzako oporretako egonaldietarako diru-laguntzak dituzten haurtzaindegiak dira administrazio autonomikoak gizarte esparru horretarako aurreikusten dituen neurrien adibide batzuk. Andaluziako Erkidegoak, nukleo horri zuzendutako diru-laguntzen barruan, gizarte larrialdietarako eta gizarteratzeko laguntza programak, bizirauteko beharrak betetzeko baliabide osagarriak eta haurrentzako jantokiko gastuetarako prestazio ekonomikoak ditu.
|
|
|
batetik, ekonomikoki ahulenak diren familientzako gizarte larrialdietarako programak, eta, bestetik, kide batentzako edo gehiagorentzako laguntzak eta diru-laguntzak. Familia kargak dituzten emakumeen seme alabek lehentasuna duten haurtzaindegiak edo soilik seme alabak
|
dituzten
emakumeentzako oporretako egonaldietarako diru-laguntzak dituzten haurtzaindegiak dira administrazio autonomikoak gizarte esparru horretarako aurreikusten dituen neurrien adibide batzuk. Andaluziako Erkidegoak, nukleo horri zuzendutako diru-laguntzen barruan, gizarte larrialdietarako eta gizarteratzeko laguntza programak, bizirauteko beharrak betetzeko baliabide osagarriak eta haurrentzako jantokiko gastuetarako prestazio ekonomikoak ditu.
|
|
|
Aragoiko guraso bakarreko familiek Estatuaren laguntza orokorrak jasotzen dituzte, baina badira berariaz seme alabak hezteko direnak ere. Asturiasen, laguntza udal esparrura mugatzen da, hala nola, Avilésko udalerrian beren kargura seme alabak
|
dituzten
emakumeentzako esku hartze programa eta familia kargak dituzten emakumeentzako laguntza ekonomikoak, Gijongo Udalaren bidez funtzionatzen dutenak. Gaztela eta Leonen, Estatuaren laguntza orokorrez gain, etxean laguntzeko eta enplegurako orientaziorako oinarrizko gizarte zerbitzuak dituen sarea dute.
|
|
|
Aragoiko guraso bakarreko familiek Estatuaren laguntza orokorrak jasotzen dituzte, baina badira berariaz seme alabak hezteko direnak ere. Asturiasen, laguntza udal esparrura mugatzen da, hala nola, Avilésko udalerrian beren kargura seme alabak dituzten emakumeentzako esku hartze programa eta familia kargak
|
dituzten
emakumeentzako laguntza ekonomikoak, Gijongo Udalaren bidez funtzionatzen dutenak. Gaztela eta Leonen, Estatuaren laguntza orokorrez gain, etxean laguntzeko eta enplegurako orientaziorako oinarrizko gizarte zerbitzuak dituen sarea dute.
|
|
|
Kantabriak, halaber, laguntza ekonomikoa ematen die familia horiei hainbat arlotan: haurtzaindegiak familia kargak
|
dituzten
emakumeen haurrak sartzeko lehentasuna dutenak, eta diru-laguntzak emakume ezkongabeentzat, alargunentzat edo seme alabak dituztenentzat. Oinarrizko beharrak asetzeko baliabide ekonomiko nahikorik ez duten pertsona fisikoentzako edo familia unitateentzako aparteko laguntzak azpimarratzen ditu Madrilgo Erkidegoak.
|
|
|
" Gure babes osoa eskaini nahi diogu eraso egin dioten neska gazteari eta edozein momentutan erasoak jasan
|
dituzten
emakume guztiei", adierazi zuten elkarretaratzean. Era berean, orain gutxi Baionan eta Gasteizen eraildako emakumeekiko elkartasuna adierazi zuten.
|
|
|
Batzuetan iruditzen zaio, goitika egin ondoren normalean, neskato horietako batzuekin hitz egin lukeela, eta azaldu, nahi adina jan daitekeela goitika ganoraz eta diziplinaz egiten ikasiz gero. Baina horrelako gauzak pentsatzen dituenean tupperwareak etxez etxe saltzen
|
dituzten
emakumeen tankera hartzen dio bere buruari, eta amaren antz gero eta handiagoa duela ohartzen da, edozein unetan karitatera lerratzeko joera laño horrekin. Ezpainak pintatu ditu, kolirioa ipini du eta, maindire zurian tinta tanta nola, hedatu zaizkio begi niniak.
|
|
2008
|
|
|
Tratu txarrak jasan
|
dituzten
emakumeei begirako laguntza
|
|
|
NARRATZAILEA Gaur egun, esperientzia horiek bizi izan
|
dituzten
emakume bakar batzuk baino ez dira geratzen bizirik.
|
|
|
Bikotekiderik ez, baina seme alabak
|
dituzten
emakume etorkinen kasuan, seme alaba horiek familiaren ardurapean utzi ohi dituzte; kasu gehienetan amaren aldeko amona izaten da zaintzailea. Gehienetan, hona etorri den emakumearen egoera egonkortzen den neurrian, joera izaten da familia berriz ere elkartzen saiatzea, nahiz eta zailtasunez betetako bidea izaten den.
|
|
|
Horien artean, emakume migratuen elkarteen barruan, edota hainbat erakundetatik emakume etorkinentzako antolartzen diren programetan, harremanak partekatzeko espazio propioak bilatzen
|
dituzten
emakume taldeak aurkitzen dira. Elkarri laguntzeko talde horiek dituzten onurak ahaztu gabe, kontuan izan behar dugu talde ahultzat eta sozialki baztertutzat hartzeko dagoen arriskua, irudi arazotsua eraikiz.
|
|
|
Etxerik gabeko pertsonak, beren kargura seme alabak
|
dituzten
emakumeak edo gizartean baztertuak izateko arriskuan dauden gazteak dira etxebizitza horien onuradun batzuk.
|
|
|
Enbolia potentzialak Koagulu horiek biriketako enbolia potentzialak eragin ditzakete, Janet Woodcock FDAren programa mediko eta zientifikoetarako ordezkariordeak dioenez. Azken horrek azpimarratzen du garrantzitsua dela “antisorgailuak erabiltzen
|
dituzten
emakumeek beren medikuekin zehatz mehatz eztabaidatzea arriskuak eta onurak”. FDAk dermisean zeharreko adabakiaren prospektuan ohartarazi ditu ikerketa horren emaitzak.
|
|
|
Ehuneko hori pixka bat handiagoa da (%62 eta %64 artean) goiko adin tarteetan, gehiegizko pisua eta obesitatea hazten baitira. GMIaren arabera, beren gorputzarekin gehien atsegin
|
dituzten
emakumeak argaltasun arina(% 85) edo moderatua(% 83) dutenak dira. Pisu normala duten hamarretik zazpi pozik daude beren fisikoarekin.
|
|
|
Gizakiei buruzko azken ikerketen arabera (azterketa gehiago egin behar diren arren), azido folikoaren dosi handiak emateak, bai gehigarri moduan, bai elikagai gotortuen bidez, hesteetako minbiziaren progresioa bultza dezake (hasia, baina ez nahitaez diagnostikatua), eta lehendik egindako behaketak berresten dira animalietan eta in vitro azterketetan. Leuzemia eta artritisarentzat tratamenduan dauden pertsonak eta haurdunaldi ektopikoak (leku naturaletik kanpo gertatzen diren haurdunaldiak)
|
dituzten
emakumeak ere arrisku taldeetan sartzen dituzte ikertzaileek. Dosia egokitzea Oso dosi handietan (1.000 mikrogramotik gora), azido folikoa hartzeak prebentziogisa erabili ohi diren sintoma berberak eragin ditzake.
|
|
|
Kanpamenduetan bizi diren errefuxiatuen %60 emakumeak eta haurrak dira, eta babesik gabe geratzen dira familiaburua gatazka armatuan borrokatzeko mugitzen denean. Emakumeek, gainera, aurre egin behar diote “gizartea ez ulertzeari”; izan ere, bortxatzen
|
dituzten
emakumeek, “askotan, babesten duten fakzioko kideek, ez oposiziogile taldeak, sentitzen dute beren familiaren gaitzespena”. Hori dela eta, Castro Pitak azpimarratu zuen GKEen urrakortasun baldintza horiek arintzeko programak “adingabeei begira ez ezik, helduei begira ere egin behar direla, helduek hartzen dituzten erabakien ondorio baita haurrei gertatzen zaiena”.
|
|
|
Ministroak emandako datuen arabera, gaur egun 84.000 emakumek baino gehiagok dituzte babes aginduak, 1.800 polizia dispositibo eta 458 genero indarkerian espezializatutako epaitegi baino gehiagok. Halaber, Aidok nabarmendu zuen garrantzitsua dela berdintasunaren alde lan egitea lan esparrutik, eta, horretarako, laguntzak emango dizkie berdintasun planak sustatzen dituzten enpresa txiki eta ertainei (ETE), eta zailtasun gehien
|
dituzten
emakumeentzako lan munduratzeko programak indartuko ditu, hala nola 45 urtetik gorakoentzat, indarkeriaren biktimentzat, etorkinentzat edo prostituta ohientzat. Eta emakume gazteek amatasunari uko egin ez diezaioten, gogoratu zuen Berdintasunak hilabeteko aitatasun baimena onartuko duela, eta 16 astetik 18 astera luzatuko duela bigarren semearen amatasun baimena guraso bakarreko familietan eta 20 astera hirugarren seme alabatik aurrera.
|
|
|
Mailegu txiki honen zenbatekoa erabiltzeko, enplegua sustatzeko proiektu bideragarrirako erabili dela frogatu da. Bermerik eta kreditu historialik ez duten pertsonei autoenplegurako proiektu bideragarriak sortzea finantzatzen dute Interes bereziko taldeak dira familia karga partekatugabeak
|
dituzten
emakumeak, etorkinak, iraupen luzeko langabeak, ezgaituak edo enplegu prekarioa dutenak, eta abalik eta bermerik gabeko ekintzaileak. Proiektu bakoitzaren finantzaketa, gehienez ere, egin beharreko inbertsioaren %95ekoa izango da, eta bakarrik sortu berri direnena edo sei hilabetetik beherako antzinatasuna dutenena, erakunde honek argitu duenez.
|
|
|
1997an, Europako Ezintasunak
|
dituzten
Emakumeen Adierazpenak honako hau eskatzen zien emakumeei: “modu autonomoan bizitzeko aukera, erakundeetatik urrun, beren beharretara egokitutako laguntza pertsonaleko zerbitzuak emanez”.
|
|
|
Testuinguru horretan, Genero Berdintasunerako I. Ekintza Plana du CNSEren Elkarte Mugimenduan(), eta genero ikuspegia esparru guztietan sartzeko tresna integratzaile gisa planifikatuta dago, “bai elkarteen mugimenduan bai gorren komunitatean eragiten duten” esparru guztietan. Lotsatiagoa da ezgaitasunak
|
dituzten
emakumeen elkarteak sortzea. Genus Fundazioa edo Ezgaitasuna duten Emakumeen Sarea dira adibide batzuk.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Erakunde honi babesa eskatu dioten pertsonen profil nagusiak honako hauek dira: bakarrik dauden eta seme alabak
|
dituzten
emakumeak; duela gutxi langabezian egon diren emakumeak, eraikuntzaren eta ostalaritzaren sektoreetako kualifikazio txikiko enpleguetatik datozenak; haur txikiak dituzten familia gazteak; lehen aldiz lana bilatzen duten 40 urteko edo gehiagoko emakume etorkinak, gehienbat etxeko langile gisa; eta, gutxiago bada ere, kotizazio gabeko pentsioak edo oinarrizko pentsio irregularrak dituzten adineko e... Familia, harrera, etorkin eta enplegu programetan elkartasun eskaeren %40 gehiago erregistratu ziren.
|
|
|
" Eztabaida horrek irauten duen bitartean, badirudi argi dagoela emakumeek eta gizonek desberdin esperimentatu dezaketela lipodistrofia. Hala, gorputz aldaketak
|
dituzten
emakumeek joera handiagoa izan dezakete senarren tamaina handitzeko eta gizonek baino pisu handiagoa hartzeko", dio Morének. Bestalde, gorputz forman aldaketak dituzten gizonek higadura handiagoa izan dezakete aurpegian eta gorputz adarretan.
|
|
|
Hori bai, XXI. mendean ere bada galtzadun emakumea arriskutsua dela uste duenik: Suazilandiako (Afrika) erregearen irudiko, galtzak erabiltzen
|
dituzten
emakumeak dira munduko gaitzen erantzuleak: «Bibliak dio madarikazioa eroriko dela galtzak daramatzaten emakumeen gainean.
|
|
|
Emakume zuzendariak zaharragoak dira. EAEn, zuzendaritza karguak
|
dituzten
emakumeen %60k 44 urte baino gutxiago dituzte; gizonetan portzentajea %40koa da.
|
|
|
«Genero indarkeriagatik akusatzen edo zigortzen dituzten erasotzaileak eskumuturreko elektronikoa beti jantzita ibiltzera behartu ahal izango ditu epaileak, eta horrek alerta sistemak pizteko aukera emango du, urruntze aginduak urratzen direnetan». Presidenteordearen iritziz, eraso
|
dituzten
emakumeen babesa hobetuko du neurriak.
|
|
|
Horrez gain, eraso egin dieten emakumeak lanean eta gizartean txertatzeko neurriak aurkeztu ditu De la Vegak. Langabetuen bulegoetan izen emanda dauden eta erasoak jaso
|
dituzten
emakumeek arreta eta zerbitzu bereziak jasoko dituzte. Beren kasa lanean hasteko programa berezietan parte hartzeko aukera ere izango dute, laguntza eta prestakuntza zerbitzu aproposak jasoz.
|