|
2003
|
|
|
Halaber, ondorioztatu zuten gizonek elikagai talde guztiek baino gehiago kontsumitzen dutela, barazkiek izan ezik. Izan ere, barazkiak gehixeago hartzen
|
dituzte
emakumeek (94,8 g gizonek, 86,2 g gizonek), azukreek eta kakaoak, ez baitute alderik bi sexuen artean. Eskualde geografikoa Lurraldeka, Espainiako erdialdean opil eta hesteki gehiago kontsumitzen dira, eta esneki, patata eta arrautza gutxiago hartzen dira.
|
|
|
Beraz Afrodita arruntarena benetan arrunta da, eta egokitzen zaiona burutzen du; eta hori da gib zaki eskasek maite dutena. Horrelakoek hasteko ez
|
dituzte
emakumeak mutilak baino gutxiago maite, gero berauen gorputzak maite dituzte gehiago arimak baino, eta ahal dituzten burugabeenak, burutzeari begira bakarrik, ederki ala ez egiteaz guztiz axolagabe. Hortik datorkie egokitzen zaiena burutzea, berdin ona ala kontrakoa izan.
|
|
2004
|
|
|
Aditu horren aburuz, elikatze jokabidearen nahasteak “kutsakorrak” dira, eta ohartarazi zuen ezen, pertsonaia publiko batek izan dituela aitortzen duenean, miresle asko gaixotasunaren mende daudela. Doktorearen arabera, bulimiak eta anorexiak ondorio larriak
|
dituzte
emakumeen osasunean, gero eta gehiago baitira 25 urterekin menopausia goiztiarraren sintomak izaten hasten diren pazienteak.
|
|
2005
|
|
|
Finean, urrats hauen guztien bidez, tradizionalistek emakumeen parte hartzeaukatu eta berdintasunezko Alarde publiko bat saihestu nahi dute. Haien interesetara egokitzen den forma juridiko bat bilatu eta forma juridiko horrek eskatzendituen exijentzia legalak beteko
|
dituzte
emakumearen parte hartzea kantinerarenpaperera murrizteko eta gainerako emakumeen parte hartzea ukatzen jarraitzeko, hau da, diskriminatzen jarraitzeko. Eta jarrera horrek badu izen bat arlo juridikoan: iruzur legala.
|
|
2006
|
|
|
Emakumeek zaintzen dituzte etxeak, beraiek hazten dituzte seme alabak, haiek janaria prestatu, bisitariei harrera egin, etxeak eraiki, dirua administratu, gaixoak sendatu eta haurrei irakatsi. Beste herrialde arabiarrekin eta musulmanekin alderatuta, beharbada eskubide gehiago
|
dituzte
emakume sahararrek. Halabeharrak ezarritako eskubideak.
|
|
|
Bisitaturiko jatetxeen %2k ez
|
dituzte
emakumeentzako eta gizonezkoentzako komunak bereizita.
|
|
2007
|
|
|
Hegemonia horri aurre egitea erabaki dute lau emakume hauek eta horretarako gaur egungo eta lehenagoko egoera azaleratzea erabaki dute blog honen bidez. Emakumeak historian zehar hor egon dira, gizonezkoak bezalaxe eurek ere idatzi dutelako. Baina, zehaztutako kanonak jarraitu ezean, berauetatik at uzten
|
dituzte
emakumeak, eta horregatik oso gutxi agertzen dira euskal literatura lantzen duten liburuetan. Garai batean ez zituzten baloratzen egindako lanagatik, emakume izateagatik baizik; eta gaur egun ere, Sareinen ustez emakume izateagatik jada ezaugarri batzuk jartzen dizkiete, oso era desberdinean idatzi arren.
|
|
|
Hori guztia Legearen lehenengo titulura bildutako printzipio orokorrekin bat etorriz. Azken buruan, berdintasun eskubidea eragingarria izan dadin, botere publikoek neurri zehatzak hartuko
|
dituzte
emakumeen alde gizonekiko egitezko desberdintasun egoerak zuzentzeko, betiere, arrazoizkoak badira eta kasu bakoitzean lortu nahi den xedearekiko proportziozkoak (11 art.). Legeak bereziki aipatzen ditu emakumeen kolektibo zaurgarriak, gutxiengoak osatzen dituztenak, emakume etorkinak, neskatoak, desgaitasuna duten emakumeak, adineko emakumeak, alargunak eta genero indarkeriaren biktima izan dire... Botere publikoek ekintza positiboko neurriak har ditzakete horiei begira (14 art.). Pertsona pribatuei dagokienez, fisikoak edo juridikoak, Legean ezarritakoaren arabera «mota horretako neurriak har ditzakete Lege horretan ezarritakoaren arabera» (11 art.). Amaitzeko, ez da ahaztu behar 12 artikuluaren arabera edonork modu judizialean eska dezakeela eskubide horren babesa, baita ustez bereizkeria eragin duen lotura amaitu ondoren ere.
|
|
|
Estatuko Aldizkari Ofizialak (BOE) gaur argitaratu duenez, Espainiako ehun unibertsitatek baino gehiagok 256.000 euroko diru-laguntzak jasoko
|
dituzte
Emakumearen Institututik, Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioari atxikitako organotik, genero berdintasunari buruzko ikastaro eta mintegiak egiteko. Neurri honen bidez, Emakumearen Institutuaren eskumeneko arloekin zerikusia duten jarduerak sustatu nahi dira unibertsitatean.
|
|
2008
|
|
|
Bi urte pasatu zituen lan zientifiko mardula egiten eta honako tesiak dakarzkigu: mundu humano edo maskulinotik (gauza bera baitira biak) baztertu
|
dituzte
emakumeak, gizonen arauak ezarri zaizkie menpeko bihurtuz eta berdinarekin (subjektuarekin, gizonarekin) elkarrekikotasunik gabeko bestearen (objetuaren, emakumearen) kategoria eman diete, bigarren sexuarena, alegia.
|
|
|
«Gizartean nagusi diren aurreiritziek ez dute egoera hori justifikatzen». Araba, Bizkai eta Gipuzkoako enpresa publiko zein pribatuetan, zuzendaritza postuen %30 betetzen
|
dituzte
emakumeek. Datu horren interpretazioa, ordea, tentuz egin behar da, emakume horietako asko soldatapeko langilerik ez duten enpresetako gerenteak baitira.
|
|
|
Europan, Letonian dago emakumeen eta gizonen arteko berdintasun handiena goi karguetan. Bertako zuzendaritza postuen %44 betetzen
|
dituzte
emakumeek. Ondoren, Lituania (%43), Frantzia (%38) eta Estonia (%37) daude.
|
|
|
Itxuraz, administrazio publikoetan mailaz igotzea edota zuzendaritza postuak erdiestea errazagoa da emakumeentzat, baina hori ere ez dago argi. Enpresa pribatuen artean, ordea, oso gutxik
|
dituzte
emakumeak euren administrazio kontseiluetan; enpresa hierarkia handia dago hor.
|
|
|
50 urte azpiko emakumeei minbizia garaiz detektatzeko egindako frogen %30 «gezurrezko positiboak» izan ohi direla azaldu du Garbiñe Sarriugarte programaren arduradunak. «Ondorioz, beharrezkoak ez diren azterketak eta sufrimenduak jasan behar izaten
|
dituzte
emakume horiek», gaineratu du.
|
|
|
–Horrenbeste sexu eraso gertatzen da... Egun, gizonek erraz jotzen
|
dituzte
emakumeak, gehiegi pentsatu gabe?.
|
|
|
Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak kontratatzen dituzten enpresek ere laguntzak izango dituztela jakinarazi du De la Vegak. Orobat, lanagatik bizilekua aldatzeko eta mugitzeko, ostatu hartzeko, haurtzaindegia zerbitzua erabiltzeko, mendeko pertsonak zaintzeko eta soldatetan leudekeen aldeak berdintzeko laguntzak ere izango
|
dituzte
emakumeek.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun, Euskal Autonomi Erkidegoan eta Nafarroako Foru Erkidegoan, abortua kudeatzea eta klinika pribatu batera bideratzea izaten da administrazioak egiten duen bakarra. Nafarroako kasuan, gainera, emakumeek ezin dute Foru Erkidegoan abortatu, inguruko erkidegoetako zentroetara bidaltzen
|
dituzte
Emakumeentzako Laguntza Zerbitzuen bitartez. HIES kasuetan, emakumea presondegian dagoenean edo beste egoera berezi batzuetan, administrazioak ordaintzen ditu abortuaren kostuak bai EAEn, bai Nafarroan.
|
|
|
Hiru gizon atxilotu
|
dituzte
emakumeei eraso egitea leporatuta
|
|
|
Baina, bi hemisferioak konektatuta daude, eta garuneko eskuin eta ezker hemisferioak konektatzen dituen gorputz kailukara lodiagoa da emakumeengan gizonengan baino. Bihemisferioak elkartzen dituzten lotura gehiago
|
dituzte
emakumeek gizonek baino.Dirudienez, estrogenoa da hori eragiten duena. Gizonezkoaren garuna ataza espezifikoetarako espezializatuta dago.
|
|
|
Baina, komunikazio estiloa mintzagaiaren arabera ere alda liteke. Horrela, ongi ezagutzen duten mintzagai bati buruz hitz egitean, boterearekin zerikusia zuten ez berbazko jokaera gehiago agertzen
|
dituzte
emakumeek: denbora gehiagoz hitz egin, hitz egiten gehiagotan hasi, entzutean gutxiago begiratu, eta keinu gehiago egin.Modaz hizketan ari direnean, emakumeek agertuko lukete estilo menderatzaileagoa.Futbolaz hitz egitean, berriz, gizonek hartuko lukete estilo menderatzaileagoa.
|
|
|
Emakumeen ukimena gizonena baino sentikorragoa da. Ukimenerako hartzailegehiago
|
dituzte
emakumeek azalean, gizonek baino. Aldi berean, atxikimenduarenhormonek (oxitozina eta prolaktina) gehiago ukitzera eta ukituak izatera daramatzate emakumeak.
|
|
|
Beren usaimenean oinarrituta aukeratzen
|
dituzte
emakumeek bikotekideak, neurri handi batean. Eta, gainera, usaimenean oinarrituta eratutako bikoteak nahikoarrakastatsuak izaten dira.
|
|
|
Ondorioz, mutilek hizkuntzaren arloko nahaste (dislexiak, disgrafiak...) gehiago agertzen dituzte neskekbaino. Hitzezko mezuak adierazi eta irakurtzeko ez ezik, ez hitzezko mezuakkodetu eta deskodetzeko ere trebetasun gehiago
|
dituzte
emakumeek. Emakumeekgizonek baino aurpegi eta keinu adierazkorragoak eta biziagoak erakusten dituzte.Afektuak eta emozioak errazago agertzen dituzte, eta besteen afektu adierazpenakerrazago irakurtzen dituzte.
|
|
|
“Mundu osoko haurrek hiltzeko arrisku handiena dute beren bizitzako lehen hilabetean” Batzuetan, haurrak ez dituzte ospitalera eramaten kaleetan arriskua dagoelako edo gurasoek ez dutelako garraiobiderik. Gaixotasunak edo zauriak etxean sendatzen saiatzen dira, eta bertan ere erditu egiten
|
dituzte
emakumeak, senideek edo bizilagunek lagunduta. Erditzeko arazoak ondorio latzak izan ditzake.
|
|
|
Hegoafrikako hiriburuan ugaritu egin dira lesbianen aurkako erasoak. Nerabe taldeak dira normalean erasotzaileak; sendatu egingo dituztela esanez, torturatu eta hil egiten
|
dituzte
emakumeak.
|
|
|
Enpresa txikiek eta ertainek laguntzak jasoko
|
dituzte
emakumeak, 30 urte baino gazteagoak, 45 urte baina zaharragoak eta langabezia saria amaitu zaien langabeak kontratatzeagatik. Mugagabeko kontratua eginez gero, 2.500 euro jasoko dituzte; aldi baterakoa bada, berriz, mila eurokoa.
|
|
|
Esaterako, inkestatuen %64, 5ek ez dute inoiz irainik jasan lesbiana izateagatik; bada, ikusezintasunak datu hori baldintzatzen duela uste dute ikerketaren egileek: . Emakumeen %90 baino gehiagok irainak jasan izan
|
dituzte
emakume izateagatik. Lesbianek eraso gutxiago jasotzen dituzte haien joera sexualari lotuta, ikusezina delako?.
|
|
|
Hezkuntza, Gizarte Ongizate eta Osasun ministerioak gidatuko
|
dituzte
emakumeek, 30 urtean lehen aldiz
|
|
|
Feminismo eskolak, hitzaldiak eta kontzertuak antolatu
|
dituzte
Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatzeko
|
|
2010
|
|
|
Itxuraz, mendebaldeko hirien planifikazioetan ez
|
dituzte
emakumeen beharrak eta bizimoduak kontuan hartzen. Hiriak, orokorrean, gizasemeentzat eraikita omen daude, eta horregatik faltan botatzen dira ikuspuntu feministak hiriaren diseinuan.
|
|
|
Bikoteak hildako Emakumeak Espainian. txostenaren arabera, Andaluzian hil
|
dituzte
emakume gehien azken hamarkadan (122). Katalunia (94) eta Valentzia (91) ere zerrenda horretako lehen postuetan agertzen dira.
|
|
2011
|
|
|
Eta Europara etorrita, ez pentsa gauzak asko aldatzen direnik. Europako Batasuna osatzen duten 27 herrialdeetatik lauk baino ez
|
dituzte
emakumeak gobernuburu: Alemaniak, Lituaniak, Eslovakiak eta Finlandiak.
|
|
|
Eta egileekin, berdin: «Ez da taberna batean etortzen zaidan tipo astuna, erasotzailea baizik, ez nauelako ni errespetatzen, ezta nire espazioa, nire askatasuna, nire erabakiak ere».Halere, erasoak identifikatzeko zailtasunak
|
dituzte
emakume askok, eguneroko bizitzan batik bat: «Egiten eta sentitzen dugunarekin eta garenarekin lotuta dagoelako sexismoa».
|
|
|
«Egia esan, arazoa informatika munduarena delakoan nago. Ordenagailuek ez
|
dituzte
emakumeak erakartzen; guztiz kontrakoa gertatzen da. Informatika arloan gizonezkoak emakumeak baino gehiago garela uste dut, eta hemen ere hori ikusten da».Wikipedia maratoian parte hartzen zegoen emakumeetako bat Marta Morales barakaldarra zen.
|
|
|
Besta libreak eskatu
|
dituzte
emakumeek. Alkoholarekin mozorrotzen diren eskuadroi horiek pertsegitzeko erregutu dute.
|
|
|
...igor zehapenak, zehapen zibilak, lan arlokoak eta administraziokoak ezarri, indarkeria jasaten duten emakumeek izan dituzten kalteak zigortu eta konpontzeko, hauei justiziaren mekanismoetara heltzeko laguntza eman behar zaie eta, nazio legegintzan xedatutakoaren arabera, jasan izan duten kalteagatik ordainketa bidezko eta eragingarria egin; gainera, Estatuek emakumeak jakinaren gainean jarri behar
|
dituzte
emakumeek dituzten eskubideei buruz, hain zuzen ere, mekanismo horien bitartez ordainketa eskatzeko;
|
|
|
—Orain ez dakite zer egin gazteekin, eta horrelako lanekin entretenitzen
|
dituzte
emakumeak zuzen zuzenean botatzen ditu harriak— Hemen poetak. Mantso ibili mutiko, pasatuko zaizu sasoia eta gero zer?
|
|
2012
|
|
|
kontrola, bakartzea, mespretxua, irainak... Mikromatxismo deitutako bortizkeria sotilago horiek antzemateko zailtasun handiak
|
dituzte
emakumeek oraindik». Datuotatik abiatuta, Jaurlaritzak kalkulatu du egun EAEko andreen %1, 2k jasaten dutela indarkeria matxista.
|
|
|
Azken finean, beti ere kontrolaren zentzuan, fidelitatea ziurtatzeko modutzat hartzen da. Milaka aitzakia egon daiteke, modu batera edo bestera konbentzitu behar
|
dituzte
emakumeak. Komunitatearen ohorea mantentzea ere bilatzen dute ablaziorekin.
|
|
|
Senarrak lagun batekin batera sexu harremanak izatera behartu eta ezezkoa jasotzerakoan, eraso egin dio. Bestalde, Bilbon beste bi lagun atxilotu
|
dituzte
emakumeen aurkako indarkeriagatik.
|
|
|
Bidezidor meharrean gora Elisavetinskaia iturburura nindoala, aurrea hartu diot gizon talde handi bati; zibilak eta militarrak ziren han eta, gerora jakin dudanez, klase berezi bat osatzen dute uraren eraginaren bila hona inguratzen direnen artean. Edan egiten dute, baina ez ura; gutxitan paseatzen dira; iragaitzaz soilik gorteiatzen
|
dituzte
emakumeak; jokoari ekiten diote eta arrangura erakusten dute aspertu egiten direlako. Eztimetxa hutsak dira:
|
|
|
bi Frida ditugu pare parean, serio. Domínikos Theotokópoulos «Greco» artistaren zeru ekaiztsuak diruditen zeru ilunek guztiz nabarmenarazten
|
dituzte
emakumeak. Gure ezkerrean dagoena zuriz jantzita dago.
|
|
|
Sexuaren onurak haurdunaldian Emakumearentzat. Haurdunaldian, hormona eta fisiologia aldaketak izaten
|
dituzte
emakumeek, eta sexu harremanak izatean sentitzen duten plazera handitzen dute. “Odolaren irrigazio handiagoaren ondorioz, kasu batzuetan zona genitalak pixka bat zabalduago daude, eta, ondorioz, emakume batzuetan plazer sentsazioa areagotu egiten da sexu harremanak izatean”, adierazi du Francisca Molerok, Espainiako Sexologia Elkarteen Federazioko (FESS) lehendakariordeak.
|
|
|
Bestalde, Nafarroako berdintasun teknikariek, Altsasukoa barne, aldarrikatu dute emakumeen aurkako indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko askatasunaren urratzerik larrienetariko bat dela. " Horregatik, administrazio publikoek aktiboki bermatu behar
|
dituzte
emakumeen eskubideak". Teknikariek nabarmendu dutenez, krisiak eragindako murrizketengatik indarkeria jasatenduten emakumeen eta bere seme alaben babesa txikitu da. Arlo horretan egiten diren kanpainak ez direla" gastua inbertsioa baizik" azpimarratu dute.
|
|
|
Hierarkiak ezartzeko sistemari helduta, Hartmannek patriarkatua honela definitzen du: " oinarri materiala duten gizonen arteko gizarte harremanak; hierarkikoak badira ere, gizarte harreman horiek sortzen
|
dituzte
emakumeak menderatzeko gizonen arteko interdependentziak eta elkartasunak". Oinarri material hori, bere aldetik," emakumeen lana kontrolatzeko gizonei aukera ematen dieten estruktura sozial guztietan ezartzen da".
|
|
2013
|
|
|
Erredakzioetan, oro har, berdintasuna da nagusi. Komunikazio alorrean lanean diharduten emakumezko eta gizonezkoen kopuruak berdintsuak dira oso; aldiz, zuzendaritzako ateak itxiak
|
dituzte
emakumeek. Kazetaritza lanbidearen txostenak jasotzen duenez, oro har, goi karguetan dauden gizonezkoen kopurua hiru aldiz handiagoa da kargu berdinetan dauden emakumezkoena baino.
|
|
|
Tratu txarrak ematen dituzten gizon batzuek hil egiten
|
dituzte
emakumeak, lehenago salaketarik jarri ez izanagatik, baina gehienek bizitza berri bat hasten dute bortizkeriatik urruti.
|
|
|
% 28,5etan. Hau da, ikerketen% 70 baino gehiagotan ez
|
dituzte
emakumeak azterketa objektutzat hartu, eta, kasu horretan, komeni zaigu objektu izatea.
|
|
|
229). Dolores Julianok (2004) eta Marina Subiratsek (2007) azpimarratu dute elkarbizitza, sendi tradizionaletik urrunduz, beste eredu pluralagoak hartzen ari dela, eta hor ikusten
|
dituzte
emakumeen sareak edota konstelazioak. Kontua da aztertu ditugun hiru eleberriotan Urretabizkaiak ez duela familia tradizionala irudikatzen, egitura horretatik urrundu egiten dela.
|
|
2014
|
|
|
Plataforma feministak deituta, 110 bat lagunek Durangoko kaleak zeharkatu
|
dituzte
emakumeenganako indarkeriaren kontra. Autodefentsa feministaren alde egin dute, eta borrokan jarraitzeko beharra azpimarratu dute.
|
|
|
Afrikan baliorik handiena duen gauzetako bat da eta zenbat eta ume gehiago izan, orduan eta estatus hobea izango dute emakumeek. Inguru berrira egokitu beharrak, umeekin laguntzeko sare murritzagoa izateak eta bizi baldintza ezegonkorrak ume gutxiago edukitzera behartu
|
dituzte
emakumeok Euskal Herrian. Hala ere, hainbeste haur diru-laguntzengatik izaten dituztela entzun beharrak haserretu egiten du Dacougna:
|
|
|
etxeetan erantzukidetasuna egon dadin, enpresek kontziliazio neurriak jarri behar dituzte. Bestela, lanaren eta familiaren artean aukeratzera behartuko
|
dituzte
emakumeak. Genero indarkeriari buruzko ardatzean planak ez dakar neurri berririk.
|
|
|
Bai prentsa grafikoan eta bai telebistan, emakumeen estereotipoekmurriztu eta txirotu egiten dute gizartean emakumeek daukaten irudia. Askotan, kazetariek aitzakiak bilatzen
|
dituzte
emakumearen presentziarik eza justifikatzeko, eta hala, parte hartze txikiagoa dutela diote, baina Kirolaren Goi Kontseiluaren (CSD, Consejo Superior de Deportes) datuen arabera, olinpiadetara joateko bekatzendiren emakumeen kopurua% 44koa dela diote, nahiko kopuru parekatua, batez ereemakumeen prentsa agerpenekin alderatzen badugu. Hala, Diaz-ek eta Hernandezek 2007an prentsako artikulu batean jasotzen zituzten euskal emakume kirolaribatzuen lorpenak, haien artean, Josune Bereziartu, Edurne Pasaban, Naroa Agirre, Akaba Bera Bera eskubaloiko taldea, Hondarribiko saskibaloiko taldea, eta Atlheticeko neskak zeuden.
|
|
|
Pentsamendu misoginoak komenigarriki justifikatu izan du emakumeen bigarrenmailako kokaleku soziala emakumeak bridatuz gorputz batera, zeina aurkeztu eta areeraiki baita ahul, ez perfektu, errebelde eta fidakaitz gisa, kontzienteki kontrolatutaez dauden intrusioak jasan ditzakeen gorputz gisa. Emakumeen sexualitatea etaugaltzeko gaitasuna dira emakumea definitzen duten ezaugarriak (kulturalak), etaaldi berean, funtzio horiek berek bilakatzen
|
dituzte
emakumeak zaurgarri, babesarenedo erabilera bereziaren behardun, patriarkatuak hainbat modutara agindu bezala. Ar/ eme oposizioa hertsiki loturik egon da gogo/ gorputz oposizioarekin.
|
|
|
Suizidio saio gehiago egiten
|
dituzte
emakumeek gizonek baino; baina, oro har, gizonek emakumeek baino gehiagotan burutzen dute suizidioa (2 edo 3 bider gehiagotan). Bananduek eta dibortziatuak beste familia egoeretan daudenak baino gehiagotan suizidatzen dira.
|
|
|
Genero identitatearen nahastea duten gizonak emakumeen jardueretan edo emakume jantzita egoten dira eroso, eta ez dituzte atsegin jarduera fisiko bortitzak. Nahaste hori duten emakumeek ez
|
dituzte
emakumeen jantziak eraman nahi izaten; neskatilen jostailuekin jostatzeko gogo gutxi dute.
|
|
|
Uribekostarrek kaleak hartuko
|
dituzte
Emakumeen Eguna aldarrikatzeko
|
|
|
Artikulu honetan problematika orokor horretan kokatzen diren bi galderei erantzuten hasiko gara: zer oztopo
|
dituzte
emakumeek demokratizazio prozesuetan euren parte hartze proiektua gauzatzeko. Eta zein estrategiaren bitartez erosotzen dute euren proiektua emakumeek?
|
|
|
Eta Txominek bisigua omen den arrain handi bat atera du isatsetik oratuta. Bibak bota
|
dituzte
emakumeek, miretsita.
|
|
2015
|
|
|
Gobernuz Kanpoko Erakundeen arabera, 13.000 lagun inguru dira salerosketa honen biktima. Batik bat Errusia, Ukraina, Albania, Errumania, Bulgaria, Moldavia eta Nigeriatik ekartzen
|
dituzte
emakumeak. Beheko bigarren argazkikoa Ghanakoa da, prostituta eta salerosketaren biktima.
|
|
|
Zer motatako gizarte lanak egiten
|
dituzte
emakumeen mugimenduko egiturek?
|
|
|
Hunkidura momentuak dira. Musikak lasaitu ditu emozioak gero, eta guakamoleak eta pastek eta patatek eta edatekoek zutitu
|
dituzte
emakumeak aulkietatik. Ana izan da dantzan hasi den lehena.
|
|
|
Banan banan eramaten
|
dituzte
emakumeak alboko gelara, oihu batean denak. Bera bare dago, edo isil behinik behin.
|
|
|
1 Ez ukitu tripa! Formula zuzena Zergatik uzten
|
dituzte
emakume hauek barrigak ukitzeko? «Arazoa erreakzionatzeko gaitasunik gabe geratzea da», adierazi du Isabel Cuestak, blogaren egileak Ama molona. «Une horretan izoztu, petrifikatu, tira, utzi».
|
|
|
Donostian, larunbatean, erabakiko da Emakumeen Mundu Martxan Euskal Herrian eginen duen ibilbidea. Baina Sakanara ziurrenik irailaren 29an, astearte goizean iritsiko litzateke, Etxarri Aranatzen eta Altsasun geldialdiak eginez.Festarik festaUdako festak baliatuko
|
dituzte
Emakumeen Mundu Martxaren etorrera iragartzeko. Herrietan photo callak eginen dituzte.
|
|
|
Aski ezagunak diren Baztango mutil dantzetan parte hartzeko oztopoak izan
|
dituzte
emakumeek. Hala salatu zuen, 2013ko ekain aldera, Plazara Dantzara ekimenak Baztanen egin zuen aurkezpen ekitaldian:
|
|
|
Eta emakume asko bahiturik eraman dituzte Estatu Islamiarrekoek. " Esklabu sexual" modura erabiltzeko eraman omen
|
dituzte
emakumeak, kanpamenduko askoren ahizpa, alaba edo lehengusuak. Gerran informazioak beti manipulatzen dira eta ikusteko dago hori zenbateraino den horrela, bestelako bertsio leunagoak ere irakurri baititut.
|
|
|
Aitek, nebek eta senarrek ondo ordezkatzen
|
dituzte
emakumeak.
|
|
2016
|
|
|
Bizi zaren munduan, janaria prestatzea emakumeen lana da, baina, tira, goi gastronomiaz ari garenean, gizonen lana da bat batean, aztikeriaz edo.Emakumea zara, eta bizi zaren munduan, jokabide horiengatik eta beste askorengatik, antzekoak denak?, emakumeak bigarren mailako herritarrak dira erantzukizun handiko lanpostuetara iristen badira, beti haize kontra?, eta halakorik lortzen ez badute, hirugarren, laugarren edo bosgarren posizioan zokoratzen dituzte. Duela gutxi irakurri nuenez, munduko zuzendari lanpostuen artean, horien guztien %23 soilik betetzen
|
dituzte
emakumeek, nahiz eta 2012tik aurrera proportzio horretan %5eko salto ikaragarria gertatu omen den. Hori bai, salbuespen gutxi gutxirekin, gizonen aldean, emakumeek ia beti irabazten dute diru gutxiago lan bera egiteagatik.
|
|
|
Nagusiak, kudeatzaileek eta arduradunek ekonomikoki menderatzen dituzte beren manupeko emakumeak, eta, gero, saiatzen dira autoritate hori bera sexualki ere baieztatzen. Gizon langileak baino modu larriagoan zapaltzen
|
dituzte
emakume langileak, eta, hortaz, are ahulago dira sexu abusuaren aurrean. Aldi berean, sexu hertsapenak are ahulago egiten ditu zapalkuntza ekonomikoaren aurrean.
|
|
|
Mehatxutzat jotzen dute industria hirietan familia beltzak sustraitzea; izan ere, bizitza domestikoa dela bide, Apartheidaren aurkako erresistentzia handiagotu daiteke. Zalantzarik gabe, horrexegatik behartzen
|
dituzte
emakume beltz mordo bat, eremu zurietan bizitzeko baimena edukita, sexuaren arabera bereizitako ostatuetan bizitzera. Emakume ezkonduek eta ezkongabeek, denek amaitzen dute halako tokietan bizitzen, halako tokietan hertsiki debekatuta baitago familia bizitza egitea:
|
|
|
Emakumeek oro har bete behar izaten dituzten etxeko zeregin ahulgarriek argi erakusten dute zer boteretsua den sexismoa. Arrazakeria gehitzen baitzaio, beste emakumeen etxeko lanak egin behar izan
|
dituzte
emakume beltz askok, beren etxekoak egiteaz gain. Gainera, sarritan, emakume zuri baten etxean egin beharreko lanak direla-eta, etxeko langile beltzak bazter utzi behar izan ditu bere etxea eta haurrak.
|
|
|
AEBetan eta beste herrialde kapitalista batzuetan, hasiera batean, goi klaseetako gizonak babesteko eratu ziren bortxaketaren aurkako legeak, oro har, gizon haien emazteak edo alabak erasoetatik babesteko. Epaitegiei ezer gutxi axola izan zaie emakume langileen patua; ondorioz, oso oso gizon zuri gutxi auzipetu
|
dituzte
emakume langileen aurkako sexu bortizkeria dela-eta. Bortxatzaileek gutxitan egin behar izan diote aurre justiziari; hala ere, bortxaketa kargua gizon beltzei egotzi zaie, bereizi gabe, berdin errudunei eta errugabeei.
|
|
|
Errugabe gehiegi eskaini zaizkie gas ganbera eta bizitza osorako ziegei, eta, beraz, emakume beltzek ez dute bat egin gehienetan poliziarengana eta epaileengana baizik jotzen ez duten horiekin. Gainera, sarri bortxatu
|
dituzte
emakume beltzak ere, eta, bortxatu dituztenetan, gizon uniformedun eta togadunek ez dituzte askorik lagundu. Ez hori bakarrik:
|
|
|
Dudarik ez, kutsu arrazista dario AEBetako Gobernuaren barne biztanleria politikari. Gaur egun ere, neurriz kanpo antzutzen
|
dituzte
emakume natibo amerikarrak, txikanoak, puertorricarrak eta beltzak. 1970ean, Princeton Unibertsitateko Biztanleria Kontrolerako Bulegoak ikerketa bat egin zuen ugalkortasun nazionalari buruz, eta, haren arabera, behin betiko antzututa zeuden ezkondutako emakume beltzen %20 Beste horrenbeste dira, gutxi gorabehera, kirurgiaz antzututako emakume txikanoak.
|
|
|
Tradizionalki, emakumeek iruten eta ehuntzen zituzten oihalak etxean; ondorioz, lehen lantegien jabeek emakumeei eskaini zieten lana, ehungailu mekaniko berriak maneia zitzaten. Ondotxo dakigunez, gerora, industria ekoizpenetik bazter utzi izan
|
dituzte
emakumeak, beraz, hortxe daukagu herrialde honen historia ekonomikoko ironiarik handienetako bat: emakumeak izan zirela lehen industria langileak.
|
|
|
Beraz, zama bikoitza eraman dute bizkarrean: soldatapeko lanak eta etxeko lanak; lan zama horri aurre egiteko, Sisiforen adinako indar nekaezinak bildu behar izan
|
dituzte
emakume langileek. W.
|
|
|
Etxetik kanpo lan egin eta borrokatzearen ondorio dira ezaugarri ez ortodoxoki femeninoak, hala nola tinkotasuna eta independentzia. Ezaugarri horien jabe izategatik, sarri goratu
|
dituzte
emakume beltzak, baina sarriagotan errieta egin. Hala ere,, etxekoandre?
|
|
|
–Eranskin ez beharrezkotzat? jotzen
|
dituzte
emakume beltzak, eta irudi hori ez da metafora hutsa, inondik ere. Hegoafrikako legediaren arabera, emakume beltz langabeek debekatua dute eremu zurietara sartzea (herrialdearen %87 da eremu zuria!), eta debekatua dute, baita ere, kasu gehienetan, beren senarrek lan egin eta bizi diren hirietara sartzea.
|
|
|
Ez du inork galdetzen inguruko horien iritzia, edo Alardearen auziari buruz duten jarrera. Agian ez datoz bat hogeita seiak egindakoarekin, agian ez
|
dituzte
emakumeak Alardean nahi. Ez badute hori ozen eta plazan aitortzen, ez badira iraingileen taldera hurbiltzen, kondenatuak daude.
|
|
|
Benetan kontratatzen
|
dituzte
Emakume asko daude espazio programan.
|
|
2017
|
|
|
Enpresa sendoak gidatzen
|
dituzte
emakumeok; hogei urtetik gorako ibilbidea duten enpresak, hain zuzen ere. 36 eta 45 urte bitarteko andreak dira.
|
|
|
Horien artean koka daiteke Nerea Merinok eta Alba Saenz de la Cuestak egingo duten proposamena. Jarrera eta indarkeria matxistak sustatzen dituen gizartearen biktimatzat jo
|
dituzte
emakumeak. Hala, Bilboko emakumeek hiriko kaleetan bizi dituzten esperientziak ditu ardatz proiektuak.
|
|
|
Kiroletan ere, parekidetasunaren aldeko aldarriak ez dira inondik inora berriak, eta gizonezkoek baino emaitza hobeak lortzen dituztenean ere, merituen aitorpena ez da berdina izaten. Hedabideetan batzuen eta besteen lorpenen oihartzunaren artean desoreka handia dago oraindik, eta soldata eta sari apalagoak jasotzen
|
dituzte
emakumeek kirol gehienetan.
|
|
|
Mito eta sineskeria ugarik nahasten
|
dituzte
emakumeak itsasoarekin. Sineskeria zabalduenetakoa da emakumeek ontzi barruan ekar zezaketen zorigaiztoarena.
|
|
|
Horregatik, Egipton oso arriskutsua da etxeko sutondoan babesten den indarkeria. Normaltasunaren izenean, jokabide izugarriak onartu
|
dituzte
emakumeek. –Zoritxarrez, ohikoa da gizonezkoa lanera joaten denean etxeko ateak giltzez ixtea eta emakumea barruan uztea?, adierazi du Eldinek.
|
|
|
Faktore eta baldintza horiek guztiak nekez aztertzen dira gizartea osatzen duten subjektu historiko politiko askotarikoak kontuan hartu gabe. Azken urteotan egin diren ikerketek erakutsi dutenez, familiari eta lanari buruzko politika publikoek zuzenean baldintzatzen
|
dituzte
emakumeek familiaren eta lanaren harira hartzen dituzten hautu estrategikoak. Beraz, estatuaren politika publikoek baldintzatzen dituzte hautu estrategiko horiek (Moreno, 2005:
|
|
|
66). Europa Iparraldeko estatuek bakarrik hartzen
|
dituzte
emakumeen desfamiliarizazioa sustatzeko neurri esplizituak, eta, hala, emakumeen jabekuntza eta berdintasuna hauspotu. Europa Iparraldeko erregimenek dauzkate, besteen aldean, estatu handienak, instituzio publiko gehien eta langile publiko askoz gehiago; gainera, emakume gehiagok hartzen dute parte merkatuan, izan ere, estatuak hartzen du bere gain osterantzean emakumeek dohainik egin ohi dituzten eginkizun batzuk, hala nola, gizonak, gaixoak, haurrak eta zaharrak zaintzea (Etxeberria, 2016).
|
|
|
...ak direla beti kulpante, baina ezin geldi naiteke esan gabe, urtaro honek, burua txoratu eta odola berotzeaz gainera, horiek, nahi baduzu, nire irudimenaren ajeak baitira?, badituela beste ondoren batzuk ere, nire burutazio ez baina edonork ikus litzakeenak, hala nola arropa aldaketa; hau da, eguraldia epeldu egiten dela-eta, lehengo arropa ilun, lodi, estali, handi haiek armairu barruan gordetzen
|
dituzte
emakumeek, bai eta gizonek ere baina hori ez da niretzat arazo?; zaharrak gorde bada, eta haien ordez, nola esango nizuke ba nik, hitz batean biltzearren esan dezadan labur labur, arropa, arinagoak, ateratzen eta jazten dituztela.
|
|
|
AEBetan eta beste herrialde kapitalista batzuetan, hasiera batean, goi klaseetako gizonak babesteko eratu ziren bortxaketaren aurkako legeak, oro har, gizon haien emazteak edo alabak erasoetatik babesteko. Epaitegiei ezer gutxi axola izan zaie emakume langileen patua; ondorioz, oso oso gizon zuri gutxi auzipetu
|
dituzte
emakume langileen aurkako sexu bortizkeria dela-eta.
|
|
|
Gaur egun, EUSTATek kaleratutako datuen arabera (6), EAEn zirkulazio aparatuko gaitzek heriotza gehiago sortzen
|
dituzte
emakumeen artean gizonen artean baino (3080 vs 2708 pertsona). Igoera mundu zabalean ageri da (7), esaterako, AEBn urtero 6,6 milioi emakumek jasaten dute bihotz hodietako gaixotasunen bat, emakumeen artean heriotza eta morbilitate kausa nagusia delarik.
|
|
|
Ildo honetan, lan ugarik emakumeen lan merkatuan aztertu dute: ingelesez second shift (Hochschil eta Machung 1998) edo italiarrez doppia presenza (Balbo 1991) bezalako kontzeptuak erabili
|
dituzte
emakumeen esperientziak aztertzeko. Biek ala biek zera adierazi nahi dute:
|
|
|
Inguru hurbilaren jarrerari dagokionez, lagunen aldetik txantxak eta babesa nagusitzen dira. Familiaren partetik, aldiz, oztopoak bizi izan
|
dituzte
emakume gidari ugarik, senarra agertzen delarik oztopo nagusi bezala (A5 «A mi marido al principio le sentó como un jarro de agua fría el venir yo a trabajar»; A1 «Emakume gidaririk ez egonik, astakeria bat iruditzen zitzaien. Arraroa iruditu zitzaien, uste zuten ez nuela lortuko», A7 «Izan ere, gidabaimena atera nuelarik nere aitak sekulako nahigabea hartu zuen»).
|
|
|
Zer zailtasunak
|
dituzte
emakumeek kontzejuetan parte hartzeko?
|
|
|
Era berean, Izaskun Sologaistua Sortzen Aholkularitzako Teknikariak ohartarazi du biktimek eurek ere zailtasunak izaten dituztela sarri biktima diren kontzientzia hartzeko, besteak beste oso patroi matxistetan hezi direlako. Horrek ikusezin egiten du indarkeria matxista hori, eta emakumeek ez ezik emakume horiek tratatzen dituzten profesionalek eurek ere zailtasunak izaten
|
dituzte
emakume horiei behar duten laguntza eskaintzeko. Mina, baina, hor dago, eta horri buruz gogoeta egin nahi dute azaroaren 22ko jardunaldietan.
|
|
|
Emakumeen Nazioarteko Eguna da gaur, martxoak 8 Elgoibarren eta Mendaron hainbat ekintza antolatu
|
dituzte
emakumeen eta gizonen arteko eskubide berdintasuna aldarrikatzeko. Elgoibarren Martxa Morea antolatu du Emakumeen Kontseiluak, eta emakume ezkertiarren argazkia ateratzeko deia egin du emakume talde batek.
|
|
|
Gaineratu duenez, zifrak" egiaztatutako iturrietatik" bildutakoak dira, besteak beste," EHUtik, Emakunde institututik eta Foru Aldundiko Ogasun departamentutik". Kanpainan erabiliko diren datuak hauek dira: 123 lan egun gehiago, emakume batek gizon batek irabazten duena irabazteko. Emakumeen bataz besteko soldata% 25 gutxiago da gizonena baino. Seme alabak zaintzeko eszedentzien% 5 bakarrik gizonek eskatuak dira. Lanaldi partziala dutenetatik,% 83 dira emakumeak. Administrazio kontseiluetako% 25 eserleku bakarrik betetzen
|
dituzte
emakumeek.
|
|
|
Baina Karnatakara itzuli beharrean naiz, hor hasi bainintzen deszentratzen, emakumeekin lan egiten eta beraien hizkuntza ere ikasten. Kasualitateak itzularazi nau hona berriro, hainbat urte geroago, Indiako hainbat lekutako antolakundeentzako generoari eta elkar laguntza taldeei (ELT) buruzko ikastaro bat ematera.1 Ikastaroak saio praktikoak ditu; ekipoek formakuntza moduluko ariketak egiten
|
dituzte
emakumeekin, eta tokiko antolakundeko kideek laguntzen diete, elkar ulertzeko hizkuntz bitartekariak behar baitira. Baina kontua da nik ez dudala bitartekaritza hori behar; bizitzak eta testuinguruak eragin dute gaur egun ni izatea interpretazioa behar ez duen bakarra, eztabaidak inolako arazorik gabe jarraitzeko gai bainaiz (jakina, ezin dut kanarera Karnatakako hizkuntzahitz egin, baina bai ulertu).
|
|
2018
|
|
|
Epaitegietan izandako oztopoak salatu
|
dituzte
emakumeek;" epaitegien izaera matxista eta eraso matxistei ematen dieten trataera egokirik eza", hain zuzen.
|
|
|
Nire ustez, mende eskas horretan liburu itzel batzuk idatzi
|
dituzte
emakumeek. Orain, ordea, eta iritzi hau nire nirea da, eta agian zahartu naizen seinale, baina, zera, orain gustatuko litzaidake idazle emakumeek ez pentsatzea apokaliptikoak izan behar dutenik interesgarri izateko.
|